Taphunzisiwa na Mulangizi wasu Nkulu kwa moyo wasu wonse

CHISANZO CHA MAKOLO ŴANGU

Kumapeto kwa vyaka vamma 1950, makolo ŵangu efuluka ku Italy noluta ku Kindersley, mutauni ya Saskatchewan, ku Canada. Pakaliye pita nthawe itali, ove ephunzila choonadi ndipo chenkhala chinthu chofunika ngako pamoyo wasu. Nukumbukila kuti penenze nikali ntontho, tenzekata ntchito yolalikila kwa ma awazi anyinji masiku ayakine pamozi na ŵanthu amu banja mwangu, ndipo nthawe ziyakine nulaŵila moseka kuti “Neyamba kuchita upainiya woyavya” nili na vyaka 8!

Makolo ŵasu enze osauka, koma olo ni tetyo ove enzetipasa chisanzo chiweme chifukwa chakuti enzelolela kulitana vinthu viyakine potumikila Yehova. Mwachisanzo, mu 1963 ove egulisa katundu wawo unyinji na cholinga chakuti afwane ndalama kuti akapezekepo pa nsonkhano wa muvyalo wamene wechitikila ku Pasadena, mu tauni ya California ku America. Mu 1972 teyenda ulwendo wa makilomita 1.000 kuluta ku Trail, muchigawo cha British Columbia ku Canada, kuti tikayavye mu gawo ya Italy. Atata ŵangu enzekata ntchito yotuŵisha. Ove ekana kupasiwa udindo ukulu ku ntchito na cholinga chakuti akokwanisha kuika vinthu va Ufumu pamalo oyamba.

Nutembeja ngako chifukwa chakuti chisanzo chiweme chechitisiila makolo ŵangu chayavya newo komasoti enekwangu atatu. Chisanzo chawo chiweme chenze mbali yoyamba ya vinthu vofunika ngako vawaniphunzisa Yehova pautumiki wangu. Ove eniphunzisa mfundo iyakine yofunika ngako yamene nuiluŵalini mpaka pano: Mfundo yake niyakuti keno nuika vinthu vokhuza Ufumu pamalo oyamba Yehova akonisamalila nthawe zonse.—Mat. 6:33.

NTHAWE YENIYAMBA UTUMIKI WANTHAWE ZONSE

Mu 1980, telungulana na Debbie, kalongosi muweme ngako wamene enze na volinga vauzimu. Sewo tenzefuna kuchita utumiki wanthawe zonse, tetyo Debbie etola upainiya wa miyezi itatu pavuli paukwati wasu. Pavuli pachaka chimozi, tefulukila mumpingo uyakine utontho wamene wenzefunikila olalikila Ufumu anyinji, ndipo nane neyamba kuchita upainiya pamozi na mwanakazi wangu.

Pepapita nthawe, sewo tekhumudwa ngako ndipo tenze teganiza kuti tijokele kung’anda. Koma poyamba sewo teluta kuyalaŵila na wopanamila dela. Yove elaŵila nase mwachikondi koma mosapita mbali, ndipo etiuja kuti: “Mavuto ayakine ŵamukumana nawo muŵayambisha mweka. Mwewo muganizila ngako vinthu viipa vamukumana navo pautumiki wanu. Kuti muganizila ngako vinthu viweme vuchitika pautumiki wanu sembe mukwanisha kuviwona.” Malangizo amene awo enze ofunika ngako kuli sewo. (Sal. 141:5) Mokulumija, sewo teyamba kuŵakatishila ntchito malangizo amene awo ndipo tekwanisha kuwona kuti penze vinthu vinyinji viweme venzechitika pautumiki wasu. Ŵanthu anyinji mumpingo wasu enzefuna kuchita vinyinji potumikila Yehova, kupamikijapo achilumbwana komasoti Akhilisitu amene muyawo wa muukwati enzetumikilalini Yehova. Mfundo yamene iyo yetiphunzila yenze yamphamvu ngako pamoyo wasu. Tephunzila kulolesha ngako pavinthu viweme venzechitika pautumiki wasu noyembekezela kuti Yehova awamye mavuto ŵetenzekumana nawo pamoyo wasu. (Mik. 7:7) Sewo tiyambasoti kunkhala osangalala ndipo vinthu veyamba kutiyendela luweme.

Alangizi a sikulu yasu yoyamba ya apainiya, enze etumikilapo kale mu vyalo viyakine. Ove pechitiwonesha vithunzi notifotokozela mavuto komasoti madaliso ŵechifwana pautumiki wawo, ntima wasu wofuna kutumikila monga amishonale wekula ngako. Tetyo, tenzefunishisha kuchita utumiki wamene uyo.

Kuti tikwanilishe cholinga chamene icho, mu 1984 tefulukila ku Quebec kwamene kwenze ŵanthu olaŵila Chifrench pa msenga wopitilila makilomita 4.000 kufumila ku British ku Columbia. Vamene ivi venzetanthauza kuti tenzefunikila kuphunzila chilaŵilo chanyowani komasoti chinkhalidwe chanyowani. Vuto iyakine yetenzekumana nayo niyakuti nthawe zinyinji tenzenkhala tiliye ndalama zokwanila. Kuti tifwane vofunika pamoyo, nthawe iyakine techiyashanga mbatatisi mmunda mwa mulimi muyakine. Debbie ephunzila kupika mbatatisi munjila zosiyana-siyana ndipo enzezipika luweme ngako! Olo kuti tenzekumana na mavuto, sewo tenzeganizila ngako vatingachite kuti tikopilila mosangalala. Kupambana vonse, sewo tenzewona kuti Yehova otisamalila.—Sal. 64:10.

Nsiku iyakine, sewo tetumiliwa foni mwazizizi. Ndipo teujiwa kuti tikatumikile pa Beteli yaku Canada. Poyamba, sewo tenze tilemba mafomu kuti tikaloŵe Sikulu ya Giliyadi, tetyo olo kuti tesangalala petiitiwa kuti tikatumikile pa Beteli, sewo tenzesoti okhumudwa. Koma tevomela kuti tikatumikile pa Beteli. Petifwika, tikonsha Nkwasu muyakine zina yake Kenneth Little, wamene enzetumikila mu Komiti ya Nthambi kuti, “Lomba tyani za mafomu ŵasu aku Giliyadi?” Yove eyankha kuti, “Tizatauke pa bilidji yamene iyo panthawe yatikuti tizafwikepo.”

Pavuli pa sondo imozi tefwika chendi pa bilidji yamene iyo, chifukwa chakuti Debbie na newo teitiwa ku Giliyadi. Tetyo, tenzefunikila kupanga chosankha. Nkwasu Little etiuja kuti: “Viliye kanthu kuti ulwendo uno musankhe mwayi wotyani, koma pakapita nthawe muzawone mphela kuti sembe mwechita luweme kuti mwesankha mwayi uyakine. Vosankha vonse vamene ivi ni viweme ngako; ndipo Yehova angakudaliseni pa chosankha chilichonse chamunga pange.” Sewo tevomela kuti tilute ku Giliyadi, ndipo pepapita vyaka tewona kukwanilishiwa kwa mawu ŵechilaŵila Nkwasu Little. Sewo tankhala tukatishila ntchito mawu a nkwasu wamene uyu nthawe zinyinji tikafuna kuyavya ayakine akafunikila kusankha mautumiki osiyana-siyana.

MOYO WASU WAUMISHONALE

Sewo tesangalala ngako kunkhala mu gulu ya ophunzila 24 amene eloŵa kilasi namba 83 ya Sikulu ya Giliyadi yamene ichitikila ku Brooklyn, ku New York, mwezi wa Epulayelo mu 1987. Nkwasu Ulysses Glass na Jack Redford niye enze alangizi ŵasu akulu-akulu. Miyezi 5 isila, ndipo tesilija sikulu yamene iyo pa 6 Sekutemba mu 1987. Sewo teujiwa kuti tikatumikile ku Haiti, pamozi na John komasoti Marie Goode.

Amishonale ofumila ku Giliyadi enze akaliye yamba kutumijiwa ku Haiti kufumila mu 1962 pechipitikishiwa mu chalo chamene icho. Pepapita masondo atatu, teyamba kutumikila ku Haiti mu mpingo utontho wa ofalisa 35 wamene wenze mu dela ya malupili. Sewo tenze tikali achilumbwana ndipo tenzeziŵalini vinyinji, komasoti tenzenkhala seka mu ng’anda za amishonale. Ŵanthu amu dela yamene iyo enze osauka, komasoti anyinji enzeziŵalini kuŵelenga. Mu masiku ŵasu oyambilila aumishonale, kwechitika nkhondo za paukwawo, ŵanthu enzeukila boma, kuyasha mulilo munsewu, komasoti chimvula cha mphepo yowononga.

Tephunzila vinyinji kuli akwasu na akalongosi aku Haiti pankhani ya kupilila komasoti kunkhala osangalala. Anyinji mwa ove enzekumana na mavuto akulu ngako pamoyo wawo, koma enzekonda Yehova kupamikijapo utumiki. Kalongosi muyakine wachikulile enzeziŵalini kuŵelenga, koma olo ni tetyo yove enzekwanisha kukumbukila malemba okwanila 150. Vinthu viipa vetenzewona pa moyo wasu wa nsiku na nsiku vetang’isha chikhulupililo chasu kuti tipitilije kulalikila uthenga wa Ufumu wamene ukuti uzasilije mavuto onse a ŵanthu. Tenzesangalala ngako kuwona ŵanthu ŵetiyambilila kuphunzila nawo Baibolo otumikila monga apainiya onkhazikika, apainiya apadela komasoti akulu.

Penenze ku Haiti, nekumana na mmishonale muyakine wachilumbwana wa chipembezo cha Mormon, ndipo nepezelapo mwayi wokambilana naye vokhuza Baibolo kwa maulwendo oweleja-weleja. Papita vyaka, nelondela kalata mosayembekezeleka yofumila kuli yove. Yove elemba kuti: “Nufuna nikabatizike pa nsonkhano wadela ukuza! Nikajokela ku Haiti nufuna nikatumikile monga mpainiya wapadela mu madela ŵenenzetumikila monga mmishonale wa chipembezo cha Mormon.” Yove ekwanilisha chendi cholinga chake, ndipo kwa vyaka vinyinji enzetumikila monga mpainiya wapadela pamozi na mwanakazi wake.

TETUMIKILA KU EUROPE, PAVULI PAKE KU AFRICA

Sewo teujiwa kuti tikatumikile ku Europe ku madela amene ntchito yasu yenze yoleshewa. Mu 1992 sewo tefwika ku Ljubljana, ku Slovenia, kufupi na kwechikulila makolo ŵasu akaliye fulukila ku Italy. Madela amene kale enze mbali ya Yugoslavia mwenze mukalichitika nkhondo. Nthambi yaku Vienna, Austria, kupamikijapo maofesi aku Zagreb, Croatia, komasoti ku Belgrade, Serbia, niye enzelolela ntchito mu dela yamene iyo. Koma panthawe yamene iyi chalo chilichonse cholipanamila pacheka chenzefunikila kunkhala na Beteli yake-yake.

Vamene ivi venzetanthauza kuti tenzefunikila kuphunzila chilaŵilo komasoti chinkhalidwe chiyakinesoti. Ŵanthu amu dela yamene iyo enzekonda kunena kuti, “Jezik je težek,” vamene vutanthauza kuti “Chilaŵilo ni chinthu chovuta ngako.” Mawu amene aŵa ni awenyelini! Tenzechita chidwi ngako na kukhulupilika kwa akwasu na akalongosi chifukwa enzemvwila na ntima wonse gulu ikachinja vinthu viyakine komasoti kuwona mwenzeŵadalisila Yehova. Panthawe yamene iyosoti sewo tewona mwakuwamyila vinthu Yehova mwanjila yachikondi, ndipo ochita vamene ivo panthawe iweme ngako. Tephunzila vinthu vinyinji vofunika pa nthawe yetenzetumikila ku Slovenia ndipo vinthu vamene ivo vetiyavya kuti tikwanishe kupilila mavuto ŵetikumana nawo petenze kwamene uko.

Koma sewo tenzeyembekezela kuchinja kuyakine kukulu ngako. Mu 2000 tetumijiwa ku Côte d’Ivoire, ku Nchingulo kwa Africa. Pavuli pake mwezi wa Novemba mu 2002, tethaŵa noluta ku Sierra Leone chifukwa cha nkhondo ya paukwawo. Pavuli pa vyaka 11, nkhondo ya paukwawo yamene iyo yenze isila. Chenze chinthu chovuta ngako kuthaŵa ku Côte d’Ivoire mozizimusha tetyo. Koma olo ni tetyo, vinthu vetiphunzila vetiyavya kuti tipitilije kunkhala osangalala.

Sewo tenzeganizila ngako chidwi cha ŵanthu amu gawo yasu komasoti akwasu na akalongosi okondewa amene ekwanisha kupilila pa nthawe ya nkhondo. Ove enzeve vinthu vinyinji vakuthupi, koma enze ofunishisha kuyaŵila ayakine vinthu venze navo. Kalongosi muyakine epasa Debbie vovwala. Debbie penzefuna kuti akane kulondela, kalongosi wamene uyo emuyumilila ndipo enena kuti: “Pa nthawe ya nkhondo, akwasu na akalongosi ammadela ayakine niye enzetiyavya. Lomba ni nthawe yasu yoyavya ayakine.” Sewo teliikila cholinga kuti tikokonkheja chisanzo chawo chiweme.

Pavuli pake, tejokela ku Côte d’Ivoire, koma mikangano ifwika paipa ndipo vinthu vefwika paipa ngako. Tetyo, mwezi wa Novemba mu 2004, tithaŵa pokatishila ntchito chikapa-kapa ndipo munthu aliyense enyamula chola cha 10 kg mphela. Techiyayona pansi mu gilaundi ya masodja a Chifrench usiku wamene uyo ndipo nsiku yokonkhapo teluta ku Switzerland. Petifwika pa ofesi ya nthambi pakati pausiku, akwasu otumikila mu Komiti ya Nthambi pamozi na alangizi a Sikulu ya Atumiki komasoti anakazi ŵawo etilondela na manja aŵili, etihaga ngako, etithumikila vakulya, komasoti etipasa machokoleti aku Switzerland. Vamene ivi vetikhuza ngako.

Sewo techiyatumikila ku Ghana ndipo pavuli pake, tijokelasoti ku Côte d’Ivoire nkhondo ya paukwawo peisila. Kuwama ntima kwa akwasu na akalongosi apa chalo chonse kwetiyayva panthawe yetithaŵa nkhondo komasoti petenzetumikila kwakanthawe katontho ku Ghana. Newo na Debbie tikatijana kuti olo kuti kuwoneshewa chikondi chikulu ni kwachilwendolini mugulu yasu, tikokuwonalini mopepuka. Ndipo olo panthawe yovuta ngako monga niyamene iyo sewo tephunzila vinthu viyakine vofunika ngako pamoyo wasu.

KUTUMIKILA KU MIDDLE EAST

Mu 2006 tilondela kalata yofumila ku likulu yasu yapa chalo chonse, ndipo tepasiwa utumiki wanyowani kuti tikatumikile ku Middle East. Kwamene ukosoti tenzefunikila kulimbana na mavuto ayakine, kuphunzila chilaŵilo chanyowani komasoti chinkhalidwe chiyakine. Penze vinthu vinyinji vetenzefunikila kuphunzila chifukwa chakuti mu dela yamene iyo mwenze mavuto akulu pankhani zandale komasoti za chipembezo. Sewo tenzesangalala ngako kusonkhana na akwasu komasoti akalongosi avilaŵilo vosiyana-siyana mu mipingo, ndipo tewona seka kuti tingakwanishe kunkhala okatijana keno tukonkheja malangizo ŵatulondela mu gulu ya Yehova. Sewo tenzechita chidwi ngako na akwasu na akalongosi chifukwa chakuti enzepilila motang’a ntima olo kuti enzeshushiwa na ŵanthu amu banja mwawo, ayawo a kusikulu, aku ntchito komasoti maneba ŵawo.

Mu 2012 sewo teluta kuyamvwishila nsonkhano uyakine wapadela wamene wechitikila ku Tel Aviv, ku Israel. Pa nsonkhano wamene uyo kenze koyamba kuti ŵanthu a Yehova asonkhane anyinji tetyo mudela yamene iyo kufumila pa Pentekosite wamu 33 C.E. Vinthu vechitika pa nsonkhano wamene uyo venze vosaluŵika!

Mu vyaka vamene ivo etitumija kuti tikatandaje mu chalo chiyakine mwamene ntchito yasu yenze yoleshewa. Sewo tenyamula mabuku ŵasu, tenzeyaŵila ŵanthu muutumiki komasoti tenzepezeka pamisonkhano yadela. Masodja onyamula nfuti zikulu-zikulu komasoti malodibuloko enze paliponse, koma sewo pamozi na ofalisa atontho amumpingo mwasu tenze otetezeka chifukwa chakuti tenzechita vinthu mochenjela.

TEJOKELA KU AFRICA

Mu 2013 sewo telondela utumiki wachilwendo ngako—chifukwa teujiwa kuti tikatumikile pa ofesi ya nthambi yaku Kinshasa, ku Congo, chamene ni chalo chikulu komasoti chiweme ngako. Kwa nthawe itali, chalo chamene ichi chenzekumana na mavuto akulu pankhani ya za chuma komasoti nkhondo zosiyana-siyana. Pechititumija muchalo chamene ichi, poyamba tenzeganiza kuti, “Sewo tuziŵa kale mwaulili moyo ku Africa chifukwa chakuti tenkhalako kale. Tetyo, tikavutikelini ngako tikaluta kuyatumikila ku Congo.” Koma penze vinthu vinyinji vetenzefunikila kuti tiphunzile, ngako-ngako pankhani yonyamula katundu utontho popanga ulwendo. Penze vinthu vinyinji vofunika ngako vetenzefunikila kuganizila, vamene venzepamikijapo kupilila mosangalala kwenzechita akwasu na akalongosi olo kuti enzekumana na mavuto akulu pankhani ya chuma, kukonda kwawo utumiki komasoti khama yenzewonesha kuti akopezeka pamisonkhano ya mpingo komasoti ikulu-ikulu. Sewo tewona seka na menso ŵasu kuti ntchito ya Ufumu yupita pasogolo na thandizo tyala ya Yehova komasoti madaliso ŵake. Vyaka vonse vetitumikila ku Congo monga atumiki anthawe zonse vutiphunzisa vinthu vofunika ngako komasoti vetiyavya kufwana azishamwali ngawo-ngawo amene ali monga ni ŵanthu amu banja mwasu.

Kumapeto kwa 2017, tipasiwasoti utumiki uyakine ndipo etiuja kuti tikatumikile ku South Africa. Ofesi yanthambi yamu chalo chamene ichi ni ikulu ngako pama ofesi onse ŵetitumikilapo kale, ndipo olo utumiki wapa Beteli yamene iyi niwachilwendo kuli sewo. Petiluta kwamene uku tenzefunikilasoti kuphunzila vinthu viyakine vinyinji ngako, koma vinthu vetiphunzila pa utumiki wasu kuvuli vetiyavya ngako panthawe yamene iyi. Sewo tuŵakonda ngako akwasu na akalongosi amene ankhala opilila mavuto osiyana-siyana. Komasoti ni vochitisha chidwi ngako kuwona kuti banja ya Beteli yukatila ntchito pamozi mokatijana olo kuti ni ŵanthu osiyana mitundu komasoti vinkhalidwe. Ni vowonekelatu kuti Yehova odalisa ŵanthu ŵake poŵapasa ntendele keno ove avwala umunthu wanyowani noyamba kukatishila ntchito mfundo za mu Baibolo pamoyo wawo.

Kwavyaka vinyinji, newo na Debbie tenzelondela ma utumiki anyinji ochitisha chidwi, kuphunzila vinkhalidwe vosiyana-siyana komasoti vilaŵilo vanyowani. Kuchita vamene ivi kwenzelini kupepu nthawe ziyakine, koma nthawe zonse tenzewona chikondi chokhulupilika cha Yehova kupitila mu gulu yake komasoti muli akwasu na akalongosi apa chalo chonse. (Sal. 144:2) Tukaikilalini kuti vinthu vataphunzila pautumiki wasu wanthawe zonse vatiyavya kuti tinkhale atumiki a Yehova aweme ngako.

Nutembeja ngako vinthu vechiniphunzisa makolo ŵangu, thandizo yofumila kuli mwanakazi ŵangu wokondewa Debbie, komasoti chisanzo chiweme chakutiwonesha akwasu na akalongosi auzimu apa chalo chonse. Patuyembekezela vinthu vikuti vichitike kusogolo, nise osimikija ntima kuti tipitilije kuphunzila vinthu vofunika ngako kufumila kuli Mulangizi wasu Nkulu.