Malifalensi a Utumiki komasoti Moyo wasu wachikhilisitu kabuku kamisonkhano
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
SEKUTEMBA 1-7
CHUMA CHUPEZEKA M’MAWU A MULUNGU MIYAMBO 29
Mukopewa vikhulupililo komasoti miyambo yamene yukatijanalini na mfundo za mmalemba
Nsanja yogaŵila 06/2016 pedji 6, onani bokosi
Mensomphenya amene owonesha volengewa vakululu
Ŵanthu anyinji oiyopa ngako mizimu iipa. Ove osiga vinthu vawo komasoti okatishila ntchito vithumwa pofuna kuliteteza ku viŵanda. Koma paliye chifukwa chochitila vinthu vamene ivi. Vili tetyo chifukwa chakuti Baibolo yutisimikijila kuti: “Menso a Yehova oyenda-yenda pachalo chonse kuti awoneshe mphamvu zake kuli ŵanthu olipeleka na ntima wonse kuli yove.” (2 Mb 16:9) Yehova wamene ni Mulungu wachendi komasoti wa mphamvu kupambana Satana azakutetezeni keno mumudalila.
Kuti Yehova akokutetezani mufunikila kuyeja-yeja kukonkheja vamumphunzila. Mwachisanzo, Akhilisitu akuvuli amene enzenkhala mu tawuni ya Efenso eunganija mabuku ŵawo amasenga noŵashoka. (Ntch 19:19, 20) Tetyo, mwewo namwe kuti Mulungu akokutetezani mufunikila kutaya vithumwa, supa zakukatishila ntchito poyombeja, ulungu wamene ukatishiliwa ntchito pankhani ya vamasenga, mabuku avamasenga komasoti chilichonse chamene chukatijana na vamasenga.
Nsanja ya Mulonda 04/2019 pedji 17 ndim. 13
Tikokonkheja mfundo za choonadi pakachitika malilo
13 Keno muziŵalini vamungachite pa miyambo iyakine mufunikila kupemphela kwa Yehova kuti akupaseni nzelu. (Ŵelengani Yakobo 1:5.) Pavuli pake mungafufuze nkhani yamene iyo mu mabuku ŵasu. Payakine tingakonshe akulu amumpingo mwasu za nkhani yamene iyo. Ove angakusankhileni lini vochita koma angakukumbusheni mfundo za mu Baibolo monga ni zamene izi zatukambilana. Mukochita vamene ivi mungaphunzise “luso yanu yoganiza,” kuti mukokwanisha “kusiyanisha vinthu viweme na viipa.”—Ahe 5:14.
Nsanja ya Mulonda 11/2018 pedji 11 ndim. 12
“Nizayende mu choonadi chanu”
12 Miyambo na minkhalidwe yuphoniyana na mfundo za mmalemba. Enekwasu, ayasu aku ntchito olo aku sikulu angatikakamije kuti tichite nawo miyambo iyakine. Kansi tingapewe tyani kuchita nawo miyambo na minkhalidwe yamene Mulungu ozondana nayo? Chinthu chingatiyavye ni kukumbukila mwakuviwonela Yehova vinthu vamene ivo. Vingankhale luweme kuwonasoti nkhani za mmabuku ŵasu zufotokoza mwechiyambila ma holide osiyana-siyana. Kukumbukila vifukwa vammalemba vamene vingatiyavye kuti tikopewa ma holide, kungatiyavyesoti kusimikija mu ntima mwasu kuti tuchita vinthu “vovomelejeka kwa Ambuye.” (Aif 5:10) Kukhulupilila Yehova komasoti mawu ŵake, kutiyavya kuti “osati tikoyopa ŵanthu.”—Miy 29:25.
Kusakila-sakila Mfundo zingatiyavye
Insight “Kutembeja mwachinyengo” ndim. 1
Kutembeja mwachinyengo
Kwamene uku nikutembeja munthu mosafumila pansi pantima, kumutembeja mwachinyengo olo mopitilila malile. Nthawe zinyinji, munthu otembeja ayake mwachinyengo chifukwa chakuti ni wolikonda olo wosaganiza luweme, ndipo vamene ivi vumuletela mavuto. Munthu angachite vamene ivi pofuna kuti ayake amukonde olo apindulepo kanthu kayakine mwakuthupi, pochita vamene ivi yove olisakilila yeka ulemelelo. Kanyinji-kanyinji, munthu wamene otembeja ayake mwachinyengo angaŵachitishe kuti akumane na mavuto. (Miy 29:5) Kutembeja munthu mwachinyengo ninkhalidwelini yofumila kwa Mulungu, koma ni yofumila muli ichi chalo yamene yuwonesha ntima wolikonda, sankho komasoti kusoŵa chilungamo. (Yak 3:17) Kusoŵa chilungamo, kutala wenye, kutamanda ayakine mopitilila malile komasoti kuchitila viweme ayakine pofuna tyala kupindulapo kanthu kayakine, Mulungu osangalalalini navo.—2Ak 1:12; Aga 1:10; Aif 4:25; Akl 3:9; Chv 21:8.
SEKUTEMBA 8-14
CHUMA CHUPEZEKA M’MAWU A MULUNGU MIYAMBO 30
“Osati munipase wamba olo chuma”
Nsanja ya Mulonda 01/2018 pedji 24-25 ndim. 10-12
Kansi tufunikila kukonda ŵani kuti tikonkhala osangalala?
10 Ni chendi kuti sewo tonse tufunikila ndalama. Vili tetyo chifukwa zutiyavya munjila ziyakine. (Mla 7:12) Lomba konsho niyakuti, kansi nivokwanishika kuti munthu wamene ofwana tyala vofunika pa moyo wake akonkhala chendi wosangalala? Eye! (Ŵelengani Mlaliki 5:12.) Aguli mwana wa Yake esenga Mulungu kuti: “Osati munipase wamba olo chuma. Koma munipase tyala chakulya chokwanila.” Ni pomvwika kuti enzefunalini kunkhala na wamba ngako. Yove efotokoza kuti enzefunalini vamene ivi chifukwa vingamuchitishe kuti aiŵe nonyozesha Mulungu. Lomba ndaŵa yanji enzefunalini kunkhala na chuma? Yove epitilija kunena kuti: “Kuti osati nikute ngako nokukanani ponena kuti, ‘Kansi Yehova ni ŵani?’” (Miy 30:8, 9) Payakine mwewo mwaonapo ŵanthu ayakine odalila chuma chawo mmalo modalila Mulungu.
11 Nivosakwanishika kuti ŵanthu amene okonda ngako ndalama akodweleshe Mulungu. Pala Yesu enena kuti: “Wantchito angakatilelini ntchito mabwana aŵili, chifukwa angazonde yumo nokonda muyakine, olo angankhale wokhulupilika kuli yumo noyamba kunyoza muyakine. Mungakwanishe lini kutumikila Mulungu na chuma pa nthawe imo na imo.” Ndipo akaliye nena vamene ivi enena kuti: “Lekani kuliunjikila chuma pano pachalo, pamene njenjete na nguwe vuwononga komasoti pamene akawalala otyola noiŵa. Koma unjikani chuma chanu kululu kwamene njenjete olo nguwe vingawononge lini komasoti akawalala angatyolelini noiŵa.”—Mt 6:19, 20, 24.
12 Ŵanthu anyinji owona kuti akankhala na moyo wosafuna vinthu vinyinji onkhala osangalala, komasoti onkhala na nthawe inyinji yotumikila Yehova. Nkwasu muyakine zina yake Jack, wamene onkhala ku United States, egulisa ng’anda yake komasoti esiya bizinesi yake na cholinga chakuti akochita upainiya pamozi na mwanakazi wake. Yove enena kuti: “Venzelini vipepu kugulisa ng’anda yasu komasoti malo ŵasu aweme ngako. Koma kwavyaka vinyinji nenzekomboka ku ntchito nojokela nili wokalipa ngako, chifukwa cha mavuto aku ntchito kwamene uko. Mwanakazi wangu wamene enzechita upainiya wonkhazikika nthawe zonse enzenkhala wosangalala. Yove enzekonda kuniuja kuti ‘Bwana wangu nimuweme kupambana mabwana onse!’ Pakuti pali pano nanesoti nine mpainiya tonse tukatila ntchito Yehova.”
Nsanja ya Mulonda 15/05/1987 pedji 30 ndim. 8
Mukoyopa Yehova muzankhale wosangalala
◆ 30:15, 16—Kansi ni mfundo yotyani ikulu pavisanzo vamene ivi?
Vinthu vamene ivi ni chisanzo cha vinthu vamene vukhutila lini chifukwa cha dyela. Nyongolosi ziyakine zunkhala mmanzi zunyonkha milapa, molingana na vamene ivi munthu wadyela onkhalila kusakila ndalama pokatishila ntchito mphamvu zake nthawe zonse. Molingana na vamene ivi, nawosoti manda okhutilalini koma onkhala okonzeka kulondela vitanda va ŵanthu anyinji akufwa. Luvumo ya mwanakazi asavyala ‘yulilila’ ŵana. (Gen 30:1) Lito iyumu yukumwa manzi amvula koma mokulumija yuwonekasoti iyumu. Komasoti mulilo wamene uyaka ungayambishe soti mulilo uyakine mokulumija nonyesha vinthu vamene vilinawo pafupi. Niye mwavunkhalila soti na munthu wadyela. Koma ŵanthu amene okonkheja mfundo za mu Baibolo okumanalini na mavuto monga ni amene aŵa.
Nsanja ya Mulonda 1/06/2011 pedji 10 ndim. 4
Mukosunga ndalama patontho-patontho mukaliye gula chithu chilichonse
Olo kuti vingawoneke monga ni chinkhalidwe chakale, vingankhale luweme kusunga ndalama mukaliye gula chinthu chilichonse. Yamene iyi ninjila iweme yamene ingatiyavye kuti tipewe mavuto azachuma. Kuchita vamene ivi, kuyavya ŵanthu anyinji kupewa nkhongole. Kungayavye soti kuti osati mugule vinthu pantengo wodula, chifukwa nthawe zinyinji mukagula vinthu pa nkhongole mugula modula. Baibolo yunena kuti nyelele “ni zanzelu” chifukwa “zuunganisha chakulya chake pa nthawe yoweja” kuti zizavikatishile ntchito.—Miy 6:6-8; 30:24, 25.
Nsanja yogaŵila 06/2024 pedji 13 ndim. 18
Pitilijani kunkhala alwendo a Yehova mpaka kale-kale!
18 Tingachite luweme kulifufuza kuti tiziŵe mwatuganizila pankhani yandalama. Tingalikonshe kuti: ‘Kansi nthawe zinyinji nukonda kuganizila vokhuza ndalama komasoti vinthu vaningagule? Kansi nikajamika ndalama vunitolela nthawe itali kuti nijoshele chifukwa choganiza kuti munecho oifunalini? Kansi nuliwona kuti nine munthu wofunika ngako kupambana ŵanthu ayakine chifukwa cha ndalama zanili nazo? Kansi vunivuta kupasako ŵanthu ayakine vinthu vanili navo? Kansi nuweluza enekwasu na akalongosi kuti okonda chuma chifukwa chakuti ali na ndalama? Kansi nusankha ŵanthu olemela ŵeka kuti ankhale azishamwali ŵangu nopewa ŵanthu osauka?’ Tufunika kulikonsha makonsho amene aŵa chifukwa tapasiwa mwayi wonkhala alwendo mutenti ya Yehova. Kupewa ntima wokonda ndalama kungatiyavye kuti tipitilije kunkhala alwendo mutenti ya Mulungu. Tikachita tetyo, Yehova azatisiyelini napatontho kumo!—Ŵelengani Ahebeli 13:5.
Kusakila-sakila Mfundo zingatiyavye
Nsanja ya Mulonda 15/04/2009 pedji 17 ndim. 11-13
Chilengedwe chuwonesha nzelu za Yehova
11 Mbila komasoti mitundu iyakine ya volengewa vitontho-vitontho vingatiphunzise mfundo yofunika ngako. (Ŵelengani Miyambo 30:26.) Kanyama kamene aka, kali monga ni Kalulu ndipo kali na matu afupi koma alaundi komasoti mendo ŵake ni afupi. Kanyama katontho kamene aka konkhala mu myala. Menso akanyama kamene aka, ololesha patali ndipo okwanisha kuwona mokulumija adani ŵake. Mu myala mwakonkhala muli visengu komasoti vinkhwema vamene vukateteza kuli adani. Mwachibadwa, tumbila tukula luweme chifukwa chonkhala pagulu ndipo vamene ivi vuteteza komasoti kuyavya tunyama twamene utu kunkhala tothuma mu nthawe yozizila.
12 Kansi tuphunzila chinji kufumila kuli mbila? Choyamba, tuwona kuti kanyama kamene aka konkhala tchelu kuti osati kakatiwe. Kokatishila ntchito menso ŵake kuwona adani mokulumija olo kuti ali kutali ndipo konkhala pafupi na chisengu olo chinkhwema vamene vingakayavye kuti kapulumushe moyo wake. Sewo nase tufunikila kunkhala na menso auzimu ololesha patali, kuti tikokwanisha kuwona vinthu vofisika vingaike moyo wasu pangozi vamene vili muli ichi chalo cha Satana. Ntumwi Petulo elangiza Akhilisitu kuti: “Munkhale mphela oganiza luweme ndipo nkhalani tchelu chifukwa mdani wanu Mdyelekezi oyenda-yenda monga ni mphondolo yuuluma kuti ilye muyakine.” (1 Pe 5:8) Yesu penze pano pachalo enkhala mphela menso komasoti tchelu Satana penze muyesa kuti afwaye malamulo a Mulungu. (Mt 4:1-11) Yesu ewonesha chisanzo chiweme kuli ophunzila ŵake!
13 Njila imozi yatingankhalile menso ni kuyeja-yeja kukatishila ntchito chitetezo chauzimu chawatipasa Yehova. Tufunikilalini kuwaya-waya kuphunzila Mawu a Mulungu komasoti kupezeka pa Misonkhano ya Chikhilisitu. (Lu 4:4; Ahe 10:24, 25) Komasoti molingana na mbila zamene zukula luweme chifukwa chonkhala pagulu, sewo nase tufunikila kunkhala pafupi ngako na Akhilisitu ayasu kuti ‘tikotang’ishana.’ (Alo 1:12) Tikokatishila ntchito chitetezo chawatipasa Yehova tuwonesha kuti tukatijana na wa Masalimo Davite wamene elemba kuti: “Yehova ni mwala wangu, malo ŵangu achitetezo komasoti wamene onipulumusha. Mulungu wangu komasoti mwala wangu wamene nuthaŵilako, yove ni chishango changu, nsengo yangu yachipulumuso komasoti malo ŵangu othaŵilako otetezeka.”—Sl 18:2.
SEKUTEMBA 15-21
CHUMA CHUPEZEKA M’MAWU A MULUNGU MIYAMBO 31
Vatingaphunzile kufumila pa malangizo ŵechipeleka mama wachikondi kuli mwana wake
Nsanja ya Mulonda 1/02/2011 pedji 19 ndim. 7-8
Mukophunzisa ŵana ŵanu minkhalidwe iweme
Vunkhala luweme makolo kuphunzisa ŵana ŵawo nkhani zokhuza kuyonana. Kuŵauja ni kofunika. (1 Ak 6:18; Yak 1:14, 15) Koma olo ni tetyo, Baibolo yunena kuti kuyonana ni mphaso yofumila kwa Mulungu osati ukuka wa Satana. (Miy 5:18, 19; Nym 1:2) Tetyo kuuja ŵana ŵanu achilumbwana vinthu viipa veka-veka vokhuza kuyonana kungachitishe kuti akoganiza vophoniyeka vokhuza nkhani yamene iyi komasoti mosakatijana na malemba. Nsimbi muyakine waku Corrina enena kuti “Makolo ŵangu akafuna kulaŵila nkhani zokhuza kuyonana anze laŵila tyala za kuipa kochita chiwele-wele ndipo vamene ivi venze nichitisha kuganiza monga kuti kuyonana ni kuipa nthawe zonse.”
Mukowoneshesha kuti mwaŵauja ŵana ŵanu nkhani zonse zokhuza kuyonana. Mama muyakine waku Mexico zina yake Nadia enena kuti: “Nikokambilana na ŵana ŵangu nthawe zonse nuŵauja kuti kuyonana ni kuweme chifukwa niye mwechitilengela Yehova Mulungu, epanga makonzedwe akuti ŵanthu akoyonana komasoti akosangalala. Tetyo eŵauja kuti ŵanthu olungulana ŵeka niye ofunikila kuyonana. Eŵaujasoti kuti munthu angasangalale keno okonkheja dongosolo ya Yehova pa nkhani yamene iyi ndipo angafwane mavuto keno okonkhejalini dongosolo yamene iyi.”
Mfundo zoyavya mabanja | kulela ŵana nkhani namba 4 ndim. 11-13
Mwamungayavyile ŵana ŵanu pa nkhani ya walwa
Mukoyamba ni mwewo kukambilana na mwana wanu vokhuza walwa. Tata muyakine waku Britain zina yake Mark enena kuti: “Walwa usokoneza ngako ŵana. Nsiku iyakine nikonsha mwana wangu mwanalume wa vyaka 8 kuti afotokoze maganizo ŵake keno kumwa walwa ni kuweme olo yayi. Nenze laŵila naye momasuka monga kuti tikungotandala, ndipo vamene ivi viyavya kuti nayesoti amasuke noyamba kufotokoza maganizo ŵake pa nkhani ya walwa.”
Keno nthawe zinyinji mukonda kulaŵila za mavuto amene owela chifukwa chakumwa walwa, vingayavye ŵana ŵanu kuziŵa kuipa kwa kumwa walwa. Tetyo, mokatijana na nsinkhu wa mwana wanu pa nthawe yamukambilana nkhani zofunika pa moyo monga kupewa ngozi zamunsewu komasoti nkhani zokhuza kuyonana mungakambilane nayesoti kuipa kwa kumwa walwa.
Mukonkhala chisanzo chiweme. Ŵana ali monga ni thonje. Thonje—ikavwivwikiwa mmazi keno ankhale afipa olo atuŵa yukumwa komasoti yutolela ntundu wa manzi amene awo. Ochita kafuku-fuku efwana kuti nawosoti ŵana otolela vakukonda kuchita makolo ŵawo. Ivi vutanthauza kuti keno mwewo muwona kuti kumwa walwa ni njila iweme yochefyela nkhaŵa zanu olo mavuto ŵanu, naye mwana wanu angatolele vamene ivo. Tetyo mukonkhala chisanzo chiweme. Ndipo keno mukumwa walwa moyeja-yeja kumwa patontho.
Ukani! 06/2017 pedji 9 ndim. 5
Kansi mungaphunzise tyani ŵana ŵanu kunkhala olichefya?
Mukoŵatang’isha kuti akonkhala opasa. Mukoyavya ŵana ŵanu kuziŵa kuti “kupasa kutichitisha kunkhala okondwela ngako kupambana kulondela.” (Ntch 20:35) Mungachite vamene ivi mwa kulemba mazina a ŵanthu ŵamufuna kuyavya komasoti mwamungaŵayavyile monga kuŵagulila vinthu, kuŵapasa ndalama ya thilasipoti olo kuŵakonzela vinthu vamene vawonongeka. Tetyo mukoyenda na mwana wanu poluta kuyayavya ŵanthu amene awo. Mwana wanu angachite chidwi akawona kuti mwewo musangalala chifukwa choyavya ayakine. Angaphunzile soti kunkhala wolichefya akowona vamuchita.—Lemba yoyavya: Luka 6:38.
Kusakila-sakila Mfundo zingatiyavye
Nsanja ya Mulonda 1/11/1992 pedji 11 ndim. 7-8
Maphunzilo amunthawe yamu Baibolo
7 Mu nthawe ya Aisilaeli ŵana enzephunzisiwa na atata ŵawo komasoti amayi wawo kufumila ali atontho. (De 11:18, 19; Miy 1:8; 31:26) Mu Dictionnaire de la Bible yachi French, kaswili wa Baibolo, E. Mangenot elemba kuti: “Mwana muyakine pechiyamba kulaŵila, ephunzisiwa Mfundo zitontho zokhuza chilamulo. Amayi ŵake emuuja vesi imozi pavuli pake pechiiziŵa emuujasoti iyakine. Pavuli pake mwana wamene uyo emusakilila vesi yamene ingankhazikike mmaganizo mwake komasoti ingamufwike pantima. Tetyo, emuphunzisa kuŵelenga, ndipo pechikula epitilija kukonkheja malangizo achipembezo chawo komasoti kuŵelenga noganizila lamulo ya Ambuye.”
8 Vamene ivi vuwonesha kuti njila ikulu yangakatishile ntchito makolo pophunzisa ŵana ŵawo ni kuŵayavya kuti akoika ma vesi ayakine mu ntima. Mfundo zamene zulaŵila za malamulo a Yehova, minkhalidwe yake komasoti mwakuchitila vinthu atumiki ŵake, vufunikila kunkhajikika mu ntima mwa mwana. (De 6:6, 7) Ofunikila kuziganizila ngako. (Sl 77:11, 12) Tingakatishile ntchito njila zosiyana-siyana poyavya ŵana komasoti akulu-akulu kuti akoika Mfundo za Yehova mu mitima yawo. Vamene ivi vupamikijapo mabi ŵa alifabeti olo kuti mavesi amene oyamba na mabi osiyana mu ndandanda ya alifabeti monga Masalimo (yelekezelani na Miyambo 31:10-31 NW); mawu oyamba na mabi olingana olo kamvwikidwe kolingana monga ni mwalili mawu oyamba amu chaputala 30 cha buku ya Miyambo. Kalenda ya Gezer ni imozi mwa visanzo yamene yuwonesha kalembedwe kakale ka mabi achi Hebeli. Akaswili akale ewona kuti mabi amene awo ofunikila kunkhazikika mu maganizo a mwana wasikulu.
SEKUTEMBA 22-28
CHUMA CHUPEZEKA M’MAWU A MULUNGU MLALIKI 1-2
Pitilijani kuphunzisa m’badwo wokonkhapo
Nsanja ya Mulonda 01/2017 pedji 27-28 ndim. 3-4
“Vinthu vamene ivi uviphunzise kuli ŵanthu okhulupilika”
3 Anyinji a sewo tukonda kutumikila Yehova komasoti tukonda udindo watili nawo mugulu yamene iyi. Koma vuto niyakuti munthu akayamba kukalamba okwanishalini soti kuchita vinyinji monga nimwenzechitila poyamba. (Mla 1:4) Masiku ŵano vamene ivi vuletasoti mavuto ayakine kuli Akhilisitu. Palipano ntchito mugulu ya Yehova ni zinyinji ndipo zufunikila vinthu vinyinji. Ntchito zanyowani zachitisha kuti papezeke njila zanyowani zokatila ntchito zamene izo—ndipo njila zinyinji nizanyowani. Tetyo akwasu ayakine achikulile angavutike kudjaila njila zanyowani zamene izi. (Lu 5:39) Olo kuti achikulile amene awo ovutikalini, achilumbwana ali na mphamvu kupambana achikulile. (Miy 20:29) Tetyo vingankhale luweme kuti achikulile akophunzisa achilumbwana kuti ayenelele kunkhala na maudindo akulu-akulu.—Ŵelengani Salimo 71:18.
4 Akhilisitu ayakine amene ali na maudindo, vuŵavuta kuphunzisa achilumbwana. Ayakine oyapa kuti angalondewe udindo wamene oukonda. Pamene ayakine okaikila achilumbwana amene awo ndipo oganiza kuti angachitelini luweme vinthu. Koma pali ayakinesoti amene oganiza kuti aliye nthawe yophunzisa munthu muyakine. Koma nawosoti akwasu achilumbwana ofunikila kunkhala odekha akawona kuti opasiwalini udindo uyakine.
Kusakila-sakila Mfundo zingatiyavye
Insight “Mlaliki” ndim. 1
Mlaliki
Olamulila enze na udindo woyavya ŵanthu a Mulungu kunkhala okatijana komasoti okhulupilika kwa Mfumu yawo Ikulu yamene ni Mulungu. (Mla 1:1, 12) Pachifukwa chamene ichi, kuti Mfumu inkhale iweme olo iipa, venzedalila mwenzesogolelela ŵanthu amene awo pakulambila Yehova. (1 Mf 8:1-5, 41-43, 66) Solomo wamene enze wosonkhanisha enzechita vinyinji posogolela Aisilaeli pamozi na ayawo komasoti alwendo enzewela mu chalo chawo kuti akotumikila pa kachisi. Mu buku yamene iyi yove enzefuna kusonkhanisha ŵanthu kuti akokata ntchito ziweme pa menso pake monga ntundu wake wopatulika. Mmalo mokata ntchito zatyala-tyala za muli ichi chalo zamene ziliye pindu. (2Mf 16:1-4; 18:1-6) Zina yakuti mulaliki yetikatishila ntchito mma Baibolo ŵasu Achichewa ni yofumila ku mawu akuti Qo·heʹleth yamene yufumila ku Baibolo ya Chigiliki Septuagint, ndipo otanthauza kuti (Mulaliki). Mawu amene aŵa otanthauza soti kuti “Wosogolela (mpingo komasoti, nsonkhano).”
SEKUTEMBA 29–OKUTOBA 5
CHUMA CHUPEZEKA M’MAWU A MULUNGU MLALIKI 3-4
Mukotang’isha nthambo yanu yopyatiwa na nzinzi zitatu
Mfundo zoyavya mabanja | kulela ŵana nkhani namba 10 ndim. 2-8
Kansi mungachite tyani kuti vipangizo vamakono osati vikokusokonezeni?
● Kukatishila ntchito mwazelu vipangizo vamakono, kungatang’ishe banja yanu. Mwachisanzo, mabanja ayakine okatishila ntchito vipangizo vamene ivi kuti akolaŵijana panthawe yamene alilini pamozi.
“Mesedji yachindule yunena kuti ‘nukukonda’ olo ‘nakuyewa’ ingatanthauze vinthu vinyinji ndipo ingakuchitishe kumvwa luweme.”—Jonatani.
● Kusakatishila ntchito luweme vipangizo vamakono kungasokoneze banja yanu. Mwachisanzo, ŵanthu ayakine angotandala pa foni ndipo vamene ivi vingachitishe kuti ankhale aliye nthawe yokwanila kuti atandale na mwanalume wawo olo mwanakazi wawo.
“Newo nukumbukila kuti nthawe ziyakine mwanalume wangu enzefuna kutandala nane koma venze kwanishikalini chifukwa chakuti nenzenkhala bize pa foni.”—Julissa.
● Ŵanthu ayakine owona kuti angakwanishe kukambilana vinthu vofunika ngako na mwanalume wawo komasoti na mwanakazi wawo pokatishila ntchito chipangizo chawo cha makono. Koma Sherry Turkle, wamene ni kaswili wa vachinkhalidwe eshusha “mfundo yamene iyi.” Yove enena kuti ni vosakwanishika kuchita vinthu viŵili pa nthawe imozi. Ndipo keno tuchita vinthu viŵili pa nthawe imozi, “niyesoti patuwononga vinthu vinyinji.”
“Newo nuwamijiwa ngako kutandala na mwanalume wangu akankhala kuti ochitalini vinthu viyakine. Keno nutandala naye uku yove okatishila ntchito foni vuwoneka kuti foni yamene iyo niye yofunika ngako kupambana newo.”—Sala.
Mfundo yofunika ngako: Vinthu vamuchita pokatishila ntchito vipangizo vanu vingachitishe kuti banja yanu inkhale yotang’a olo isokonezeke.
Nsanja yophunzila 05/2023 pedji 23-24 ndim. 12-14
Pitilijani kuyasha “mbaliŵali ya Yehova”
12 Kansi olungulana angakonkheje tyani chisanzo cha Akula na Purisikila? Ganizilani vinthu vinyinji vamufunikila kuchita mwewo na mwanakazi wanu. Kansi mungakate ziyakine mwa ntchito zamene izi pamozi monga banja mmalo mozikata aliyense payeka-payeka? Mwachisanzo, Akula na Purisikila enzelalikila pamozi. Kansi mwewo mungakhale na cholinga chakuti mukochita vamene ivi nthawe zonse? Akula na Purisikila enzekatila soti ntchito pamozi. Payakine mwewo na mwanalume olo mwanakazi wanu mukatalini ntchito yolingana, koma kansi mungakatile pamozi ntchito zapang’anda? (Mla 4:9) Keno mukatila pamozi ntchito iyakine, mulimvwa monga nimwe timu imozi ndipo munkhala na mwayi wolaŵijana. Robert na Linda ankhala mu banja kwa vyaka vopitilila 50. Yove enena kuti: “Kulaŵila chendi, tiliye nthawe inyinji yochitila pamozi vinthu vosangulusha. Koma keno nusuka mambale ndipo mwanakazi wangu oziyanika, komasoti keno nukata naye pamozi ntchito yolima, nunkhala wosangalala ngako. Kuchitila pamozi vinthu kutichitisha kunkhala okatijana. Chikondi chasu chupitilija kukula.”
13 Kumbukilani kuti kupatula tyala nthawe yonkhala pamozi, nikosakwanila kuti mwanalume na mwanakazi wake akochita vinthu mokatijana. Mwanakazi muyakine waku Brazil enena kuti: “Masiku ŵano, tunkhala bize ngako pa moyo wasu, mwakuti ni vosavuta kuganiza kuti nise okatijana tyala chifukwa chakuti tunkhala mu ng’anda imozi. Naphunzila kuti nufunikila kuchita vinyinji kupambana tyala kunkhala pamozi. Nufunikilasoti kusamalila muyangu wa mu ukwati mu njila yakufunikila.” Onani mwakuchitila Bruno na mwanakazi wake, Tays, posamalilana muyake na muyake. Yove enena kuti: “Tikotandala pamozi, tuika mafoni ŵasu patali nosangalala na kutandala kwasu paseka.”
14 Lomba tyani keno mwewo pamozi na mwanalume olo mwanakazi wanu, musangalalalini kutandala pamozi? Payakine mukonda vinthu vosiyana, olo payakine mukonda kukalipijana. Kansi mungachite tyani? Ganizilani za mulilo watatomola poyamba. Poyamba kuyaka mulilo unkhalalini unyinji. Mufunikila kupitilija kuikapo mapisi akulu-akulu ankhuni pa mulilo. Molingana na vamene ivi, tyani kupatulako kanthawe katontho pa nsiku iliyonse kuti mukotandala muli pamozi? Mukowoneshesha kuti vamuchita pa nthawe yamene iyo, vikonkhala vosangalasa kuli aliyense wa mwewo, osati vamene vingayambishe mikangano. (Yak 3:18) Mwa kuyamba na kuchita vinthu vitontho-vitontho vamene ivi, mungayambesoti kukulisha chikondi chanu.
Nsanja yophunzila 05/2023 pedji 21 ndim. 3
Pitilijani kuyasha “mbaliŵali ya Yehova”
3 Kuti “mbaliŵali ya Yehova” ipitilije kuyaka, mwanalume na mwanakazi wake ofunikila kuyeja-yeja kunkhala pa ushamwali wotang’a na Yehova. Kansi ushamwali wamene uyu ungayavye tyani banja yawo? Keno mwanalune na mwanakazi wake owona kuti ushamwali wawo na Atata ŵawo akululu ni wofunika ngako, okonkheja malangizo ŵake ndipo opewa mavuto amene angachitishe kuti chikondi chawo chisile. (Ŵelengani Mlaliki 4:12.) Ŵanthu auzimu oyeja-yejasoti kukonkheja Yehova nokulisha minkhalidwe yakuwonesha yove monga kuwama ntima, kuleza ntima, komasoti kukhululuka. (Aif 4:32-5:1) Keno ŵanthu olungulana owonesha minkhalidwe yamene iyi, vunkhala vosavuta kuti chikondi chawo chikule. Mulongo muyakine zina yake Lena, wamene wankhala m’banja kwa vyaka vopitilila 25, enena kuti, “Vunkhala vosavuta kukonda nolemekeza munthu wauzimu.”
Kusakila-sakila Mfundo zingatiyavye
Insight “Chikondi” ndim. 39
Chikondi
“Nthawe ya chikondi.” Yehova owoneshalini chikondi kuli ŵanthu amene okodwelalini naye olo kuli ŵanthu amene ochita viipa. Chikondi chuwoneshewa kuli ŵanthu onse ndipo ove awoneshe ŵeka kuti ozondana na Mulungu. Pavuli pake nthawe yoŵawonesha chikondi ŵanthu amene awo yusila. Yehova Mulungu komasoti Yesu Nkhilisitu okonda kuwonesha chilungamo ndipo ozondana na ŵanthu amene omvwilalini malamulo. (Sl 45:7; Ahe 1:9) Ŵanthu amene ozonda Mulungu wachendi ni osayenelela kuŵawonesha chikondi. Kulaŵila chendi, kunkhalalini kopindulisha kuwonesha chikondi kuli ŵanthu amene awo. Chifukwa chakuti ŵanthu amene ozonda Mulungu angachinjelini tikaŵawonesha chikondi chofumila kwa Mulungu. (Sl 139:21, 22; Yes 26:10). Chifukwa cha vamene ivi Mulungu oŵazonda ŵanthu amene awo ndipo ali na vifukwa viweme komasoti wayika nthawe kuti azaŵawononge.—Sl 21:8, 9; Mla 3:1, 8.
OKUTOBA 6-12
CHUMA CHUPEZEKA M’MAWU A MULUNGU MLALIKI 5-6
Mwatingawoneshele kuti tulemekeza Mulungu wasu Nkulu
Nsanja ya Mulonda 15/08/2008 pedji 15-16 ndim. 17-18
Mukolemekeza Yehova powonesha ulemu
17 Tufunikila kuwonesha ulemu wapadela polambila Yehova. Lemba ya Mlaliki 5:1 yunena kuti: “Ukosamala na mwauyendela ukaluta Kung’anda ya Mulungu wachendi.” Mose na Yoswa elamuliwa kuti avule nsapato zawo pamalo atuŵa. (Eks. 3:5; Yos 5:15) Ove enzefunika kuchita vamene ivi powonesha ulemu. Ansembe Achiisilaeli elamuliwa kuti akovwala kabudula kuti “afise vizo vawo vofisika.” (Eks 28:42, 43) Vamene ivi venzeyavya kuti akovwala molilemekeza potumikila pa guwa ya nsembe. Aliyense wa m’banja ya wansembe enzefukila kukonkheja malamulo Mulungu okhuza kulilemekeza.
18 Tetyo monga olambila Yehova, tufunikila kuwonesha ulemu mbali zonse za moyo wasu. Kuti ayakine akotipasa ulemu nasesoti tufunikila kuŵapasa ulemu. Tikopewa kuwonesha ulemu mwachinyengo, olo pofuna tyala kuli woneshela. Koma tikowonesha ulemu mofumila mu ntima—chifukwa Mulungu owona mu ntima. (1 Sa 16:7; Miy 21:2) Tufunikila kuchita vinthu mwaulemu nthawe zonse pochita vinthu vosiyana-siyana na ŵanthu ayakine. Ndipo tufunikilasoti kulilemekeza. Kulaŵila chendi tufunikila kuwonesha ulemu pa volaŵila vasu komasoti patuchita vinthu viyakine. Pa nkhani ya minkhalidwe yasu kavwalidwe kasu kuliwamililisha tufunikila kukonkheja mawu a mtumwi Paulo onena kui: “Tuchitalini chilichonse chokhumudwisa, kuti osati ŵanthu apezelepo chifukwa pa utumiki wasu. Koma tuwonesha mu njila iliyonse kuti nise atumiki a Mulungu.” (2 Ak 6:3, 4) Mwanjila yamene iyi “tuwamililisha vakutiphunzisa mpulumusi wasu Mulungu.”—Tit 2:10.
Nsanja ya Mulonda 15/11/2009 pedji 11 ndim. 21
Kuphunzila Baibolo kungakuyavyeni kuti mapemphelo ŵanu akonkhala atanthauzo
21 Yesu enzepemphela mwaulemu komasoti enzekhulupilila ngako Mulungu. Mwachisanzo, akaliye ukisha Lazalo “Yesu elolesha kululu nonena kuti: ‘Atata nukutembejani kuti munimvwa. Ni chendi, nuziŵa kuti munimvwa nthawe zonse.’” (Yoh 11:41, 42) Kansi mapemphelo ŵanu owonesha uleme komasoti chikhulupililo choteti? Mukaŵelenga luweme pemphelo yachisanzo yechipeleka Yesu, muzakwanishe kuwona mbali zikulu-zikulu zechitomola, kutuŵishiwa kwa zina ya Yehova, kuwela kwa Ufumu wake komasoti kuchitika kwa chifunilo chake. (Mt 6:9, 10) Pavuli pake ganizilani vinthu vamutomola mu mapemphelo ŵanu. Kansi mu mapemphelo ŵanu muwonesha chendi kuti mufuna Ufumu wa Yehova, kuchita chifunilo chake komasoti mufuna kuwona zina yake yutuŵishiwa? Mapemphelo ŵanu ofunikila kuwonesha vamene ivi.
Nsanja ya Mulonda 04/2017 pedji 6 ndim. 12
“Ukokwanilisha vinthu vawalonjeza”
12 Koma kubatizika ni chiyambi tyala. Munthu akabatizika ofunika kuchita vinthu mokatijana na vawalonjeza kwa Mulungu. Tetyo vingankhele luweme kulikonsha kuti: ‘Kansi vinthu vankhala vuyenda tyani kufumila pa nthawe yenibatizika? Kansi nutumikila mphela Yehova na ntima wangu wonse? (Akl 3:23) Kansi nupemphela, nuŵelenga mawu a Mulungu, nusonkhana komasoti nulalikila nthawe zonse? Olo kansi nafoka pa vinthu vamene ivi?’ Ntumwi Petulo enena kuti tufunikila kuyangijila minkhalidwe iweme pa chikhulupililo chasu, pa minkhalidwe yasu iweme tiyangijilepo kuziŵa vinthu pa kuziŵa vinthu kulilesha pa kulilesha kupilila pa kupilila kulipeleka kwa Mulungu.— Ŵelengani 2 Petulo 1:5-8. Minkhalidwe yamene iyi, ingatiyavye kuti tikotumikila mphela Mulungu mwakhama.
Kusakila-sakila Mfundo zingatiyavye
Nsanja ya Mulonda 09/2020 pedji 31 ndim. 3-5
Makonsho ofumila kuli oŵelenga
Lemba ya Mlaliki 5:8 yunena za olamulila amene okandilila ŵanthu osauka komasoti kuŵachitila vinthu viliye chilungamo. Olamulila ofunika kukumbukila kuti pali munthu muyakinesoti wamene oŵalolela, yove ali na udindo ukulu kupambana ove. Komasoti pasogolo pa munthu waudindo wamene uyo pangankhalesoti ayakine ali na maudindo akulu-akulu ngako. Chomvwisha chisoni ni chakuti maboma a ŵanthu olamulila amene aŵa, ochita vinthu mwachinyengo pa nkhani ya bizinesi ndipo ŵanthu ovutika chifukwa cha vinthu vuchitika viliye chilungamo.
Koma olo vili tetyo, tufunikilalini kutaya ntima chifukwa tuziŵa kuti Yehova owona vakuchita ŵanthu ali na maudindo akulu-akulu mmaboma a ŵanthu. Tetyo, tingapemphele kwa Yehova kuti atiyavye komasoti tingakwanishe kumutulila nkhaŵa zasu. (Sl 55:22; Afi 4:6, 7) Tuziŵa kuti “menso a Yehova oyenda-yenda pa chalo chonse kuti awoneshe mphamvu zake kuli ŵanthu amene ntima wawo ni wokhulupilika kuli yove.”—2 Mb 16:9.
Tetyo, lemba ya Mlaliki 5:8 yutikumbusha vakuchita chendi maboma a ŵanthu kuti nthawe zonse munthu ali na udindo ukulu onkhalasoti na muyakine ali na udindo ukulu ngako kupambana yove. Vesi yamene iyi yutikumbusha chinthu chofunika ngako ndipo yutiyavya kuganizila mfundo yakuti Yehova ali na udindo ukulu ngako, yove ni Wolamulila nkulu. Pali pano Yehova olamulila kupitila muli mwana wake Yesu Khilisitu wamene ni Mfumu ya Ufumu wa Mulungu. Yehova wamene ni wamphamvu zonse owona vinthu vonse komasoti munthu aliyense ndipo yove komasoti mwana wake ochita vinthu mwachilungamo.
OKUTOBA 13-19
CHUMA CHUPEZEKA M’MAWU A MULUNGU MLALIKI 7-8
“Ni chinthu chiweme kuluta kung’anda ya malilo”
Insight “Kulila” ndim. 9
Kulila
Nthawe yolila. Lemba ya Mlaliki 3:1, 4 yunena kuti pali “nthawe yolila na nthawe yoseka. Nthawe yolila moŵilikija na nthawe yovina.” Chifukwa chakuti tonse nise ochimwa komasoti tikufwa, Mawu a Mulungu onena kuti ŵanthu antima wanzelu oluta ‘kung’anda ya malilo’ osati ku ng’anda yochitilamo phwando. (Mla 7:2, 4; yelekezelani na Miyambo 14:13.) Tetyo, munthu wanzelu okatishila ntchito mpata wamene uyo polaŵila mawu owonesha kukhuzika komasoti kutonthoja ayakine, mmalo mowaya-waya chochitika chamene icho noluta kuyachita vinthu viyakine vosangalasa. Vamene ivi vumuyavya kukumbukila kuti nayesoti ni wochimwa ndipo oyembekezela kufwa. Kuyangijila pamene apo, vochita vake vunkhala vokatijana na vakufuna Nyamalenga.
Nsanja ya Mulonda 06/2019 pedji 23 ndim. 15
Tikoyavya ŵanthu amene ali na nkhaŵa
15 Nkwasu muyakine zina yake William, wamene mwanakazi wake emwalila vyaka vapita kuvuli enena kuti: “Nutembeja ngako ŵanthu akofotokoza vinthu viweme vokhuza mwanakazi wangu. Vamene ivi vunisimikijila kuti ŵanthu enze mukonda nomulemekeza ndipo vunitang’isha ngako. Vamene ivi vili tetyo chifukwa mwanakazi wangu enze wantengo wapalulu ngako kuli newo ndipo nenze mukonda ngako.” Kalongosi muyakine wamasiye zina yake Bianca enena kuti: “Nutang’ishiwa ngako ŵanthu ayakine akopemphela nane pamozi komasoti kuniŵelengela malemba. Vuniyavya ŵanthu amene awo akolaŵila vinthu viweme vokhuza mwanalume wangu olo akomvwishila pa nthawe yanuŵauja vokhuza yove.”
Nsanja ya Mulonda 07/2017 pedji 16 ndim. 16
“Lilani na ŵanthu amene olila”
16 Akhilisitu ayasu amene afwiliwa tikopemphela nawo pamozi olo kuŵapemphelela kuŵayavya soti ngako. Panthawe yovuta monga ni yamene iyi, munthu angavutike kuti alaŵile vinthu vomvwika mu pemphelo. Koma olo angapemphele onjenjemela olo kulila angayavye ngako munthu wamene wafwiliwa. Kalongosi Dalene watatomola poyamba enena kuti: “Nthawe ziyakine akalongosi akawela kuzanitang’isha nenze ŵasenga kuti apemphele. Nthawe zinyinji akayamba pemphelo yamene iyo, enze vutika koma pavuli pake mawu ŵawo enzeyamba kumvwika luweme ndipo mapemphelo ŵawo enze nkhala otang’isha ngako. Nutang’ishiwa nikaganizila chikhulupililo chawo, chinkondi chawo komasoti ntima wawo woganizila ayakine.”
Nsanja ya Mulonda 07/2017 pedji 16 ndim. 17-19
“Lilani na ŵanthu amene olila”
17 Ŵanthu akumvwa chisoni mu njila zosiyana-siyana. Tetyo, vingankhale luweme kupitilija kutang’isha munthu keno enekwake olo ayake enzemutang’isha pa nthawe yamalilo achokapo. Pala “Muyako ngaye-ngaye okuwonesha chikondi nthawe zonse ndipo ni nkwako wamene evyalika kuti akuyavye pakachitika mavuto.” (Miy 17:17) Akwasu na akalongosi ofunikila kutang’isha munthu wamene uyo mpaka panthawe yachingasile chisoni chake.—Ŵelengani 1 Atesalonika 3:7.
18 Tikokumbukila kuti ŵanthu amene afwiliwa angamvwe chisoni panthawe iyakine chaka chilichonse akamvwa nyimbo iyakine, kuwona vithunzi, kuchita vinthu viyakine komasoti kumvwa vumba olo chongo chiyakine. Munthu wamene mwanalume olo mwanakazi wake wamwalila—angavutike ngako akayambasoti kuchita vinthu viyakine payeka—monga kuluta kumisonkhano olo kuchikumbukilo. Nkwasu muyakine enena kuti: “Nenzewona kuti nizavutike ngako ikazafwika nsiku yetilungulana ndipo vamene ivi venze vovuta chendi. Koma akwasu akalongosi ayakine epanga makonzedwe akuti nikatandale na ayangu apantima panthawe yamene iyo na cholinga chakuti osati ninkhale neka.”
19 Koma tikokumbukila soti kuti ŵanthu amene afwiliwa, ofunikila kuyavyiwa nthawe zonse osati panthawe tyala yamene ni yapadela kuli ove. Junia enena kuti “Ŵanthu akotandala nawe komasoti kukuyavya olo paliye chochitika chapadela utang’ishiwa ngako.” Nichendi kuti tingasilijiletu lini chisoni cha munthu wamene wafwiliwa, koma tingakwanishe kumuyavya mu njila zosiyana-siyana. (1 Yoh 3:18) Gaby enena kuti: “Nutembeja ngako Yehova chifukwa cha akulu achikondi amene enze niyavya ngako mwanalume wangu pechimwalila. Nenze kumvwa monga kuti Yehova wanikumbatila mwachikondi.”
Kusakila-sakila Mfundo zingatiyavye
Nsanja yophunzila 03/2023 pedji 31 ndim. 18
“Lilani na ŵanthu amene olila”
18 Nthawe ziyakine tingafune kulaŵila na Mkhilisitu muyasu wamene watiphoniyela. Tikaliyechita vamene ivi, tingachite luweme kulikonsha makonsho monga akuti: ‘Kansi nuziŵa nkhani yonse?’ (Miy 18:13) ‘Kansi vingachitike kuti munthu wamene uyu aliye chitile lona?’ (Mla 7:20) ‘Kansi newo niphoniyapo kale mwanjila yamene iyi?’ (Mla 7:21, 22) ‘Keno ningalaŵile naye munthu wamene uyo, kansi vinthu vingaipe kupambana pamene apa?’ (Ŵelengani Miyambo 26:20.) Keno tingapatule nthawe yoganizila makonsho amene aŵa, tingawone kuti chikondi chasu pa abale na alongo ŵasu chingatichitishe kunyalanyaza vophoniya vawo.
OKUTOBA 20-26
CHUMA CHUPEZEKA M’MAWU A MULUNGU MLALIKI 9-10
Mukowona mavuto ŵanu mwanjila yoyenelela
Nsanja ya Mulonda 15/08/2013 pedji 14 ndim. 20-21
Osati “mukokalipila Yehova”
20 Ziŵani vinthu vamene vayambisha mavuto ŵamwakumana nawo. Kuziŵa vamene ivi nikofunika ngako chifukwa chakuti nthawe ziyakine tuliletela seka mavuto. Vamene ivi vikachitika vingankhale luweme kuvomekeja. (Aga 6:7) Vingankhalelini luweme kuimba mulandu Mulungu tikakumana na mavuto. Ndaŵa yanji ni chinthulini chanzelu kuimba mulandu Mulungu? Tiyelekezele kuti munthu muyakine oyendesha motoka moutuka ngako. Lomba pawafwika pakona opitilija kuutusha ngako ndipo wachita ngozi. Kansi munthu wamene uyo angaimbe mulandu kampani ipanga motoka yamene iyo? Yayi. Ni chimozi-mozisoti na Yehova. Pechitilenga yove etipasa ufulu wosankha. Komasoti otipasa malangizo amene otiyavya kusankha vinthu mwanzelu. Tetyo, paliye chifukwa choimbila mulandu Nyamalenga wasu, keno sewo taphoniyesha vinthu viyakine nokumana na mavuto.
21 Sikuti mavuto onse owela chifukwa chakuti sewo taphoniyesha vinthu viyakine. Mavuto ayakine owela chifukwa cha “nthawe ya soka komasoti vinthu vosayembekezeleka.” (Mla 9:11) Osati tikoluŵa kuti mavuto eyamba chifukwa cha Satana Mdyelekezi. (1 Yoh 5:19; Chv 12:9) Mdani wasu ni Satana—osati Yehova!—1 Pe 5:8.
Nsanja ya Mulonda 09/2019 pedji 5 ndim. 10
Yehova owona kuti atumiki ŵake olichefya ni antengo wapalulu
10 Kulichefya kuyavya soti kuti vinthu osati vikotisoŵesha ntendele. Kulaŵila chendi, sewo taŵanthu tukumana na vinthu viyakine vamene vuwoneka kuti ni vachilungamo lini. Mwachisanzo Solomo wamene enze Mfumu yanzelu elaŵila kuti: “Nawonapo antchito alikwele pamahosi koma akalonga oyenda pansi monga niwa ntchito.” (Mla 10:7) Nthawe ziyakine ŵanthu amene ali na luso ikulu otembejewa lini koma amene ali na luso itontho niye olemekezewa. Koma Solomo enena kuti ni nzelu kuvomekeja mwavilili vinthu mmalo molimbana navo. (Mla 6:9) Tikankhala wolichefya tingavutike lini kuvomekeja mwavilili vinthu—mmalo moyumilila kuti vichinje.
Nsanja ya Mulonda 15/10/2011 pedji 8 ndim. 1-2
Kansi vamuchita panthawe ya vosangulusha vunkhala vopindulisha?
Mu Baibolo muli mawu anyinji owonesha kuti Yehova ofunalini tyala kuti tinkhale na moyo koma ofuna kuti tikosangalala nawo. Mwachisanzo lemba ya Salimo 104:14, 15 yunena kuti Yehova “ochitisha kuti chakulya chifume mu lito komasoti kuti mufume vinyu wamene usangulusha ntima wa munthu, mafuta ochitisha kuti chinso cha munthu chisalale komasoti chakulya chamene chupasa munthu mphamvu.” Yehova niye otipasa chakulya chamene chutiyavya kuti tinkhale na moyo. Omelesha mbewu kuti tifwane chakulya mafuta komasoti vinyu. Olo kuti vinyu ulilini mugulu ya vinthu vofunika ngako ‘uchitisha kuti ntima ukosangalala.’ Nivoonekelatu kuti Yehova ofuna kuti tikonkhala osangalala komasoti kuti mitima yasu ikonkhala yozula na “chisangalalo”. Mla 9:7; 10:19; Ntch 14:16, 17.
2 Tetyo, osati tikowona kuti taphoniyesha kufwana nthawe yakuti tisangalale, payakine nthawe ziyakine tuyeja-yeja kufwana nthawe ya kuyawona “tunyoni twa mmululu” na “maluŵa akusanga” komasoti kuchita vinthu viyakine vamene vutichisha kunkhala wosangalala. (Mt 6:26, 28; Sl 8:3, 4) Kunkhala na moyo wosangalala “ni mphaso yofumila kwa Mulungu.” (Mla 3:12, 13) Kuziŵa kuti nthawe yosangalala ni mphaso, kutiyavya kuti tikoikatishila ntchito munjila yosangalasa amene etipasa mphaso yamene iyi.
Kusakila-sakila Mfundo zingatiyavye
Insight “Tonjo” ndim. 4, 8
Tonjo
Kulaŵila vokhuza ŵanthu ayakine kungatichitishe kuti tiyambe nkhalidwe ya tonjo, ndipo tingakumane na mavuto chifukwa cholaŵilila ayakine vinthu viipa. Mawu anzelu amene ali pa lemba ya Mlaliki 10:12-14 onena momvwika luweme kuti: “Milomo ya munthu wopusa yomuletela mavuto. Mawu oyamba ofuma m’kamwa mwake onkhala opusa ndipo mawu ŵake osilijila onkhala usilu wamene uleta chiwonongeko. Olo kuti vili tetyo, munthu wopusa opitilija mphela kulaŵila.”
Olo kuti nthawe ziyakine tingakumanelini na mavuto amene owela chifukwa cha tonjo, koma nthawe zonse tonjo yunkhala yowononga, yuyambisha mavuto komasoti mikangano. Vokonkhapo vake vunkhala viipa komasoti vunkhala vosayavya. Mulimonse mwavingankhalile, munthu wamene otonja ayake oliika pa udani na Mulungu chifukwa chakuti “oyambisha mikangano pakati pa akwasu” chamene ni chimozi mwa vinthu vakuzondana navo Mulungu. (Miy 6:16-19) Mawu Achigiliki amene onena kuti “wa wenye” otanthauza kuti di·aʹbo·los. Mawu amene aŵa okatishiliwasoti ntchito mu Baibolo ponena za ntchito za Satana “Mdyelekezi,” wamene ni nkulu olaŵila vawenye vokhuza Mulungu. (Yoh 8:44; Chv 12:9, 10; Ge 3:2-5) Vamene ivi vuwonesha kuti yove ni munecho wa milandu komasoti woipisha mbili ya Mulungu.
OKUTOBA 27–NOVEMBA 2
CHUMA CHUPEZEKA M’MAWU A MULUNGU MLALIKI 11-12
Nkhalani na thanzi iweme komasoti osangalala
Ukani! 03/2015 pedji 13 ndim. 6-7
Kamphepo kaweme komasoti zuŵa ni mankwala?
Nayosoti zuŵa yupaya tudoyo tuyambisha matenda. Magazini iyakine inena kuti “Tudoyo tunyinji tuyambisha matenda monga chinfine koma tukufwa tukaŵaliwa na zuŵa.”—Journal of Hospital Infection.
Pakuti tawona kuti kamphepo komasoti zuŵa ni mankhwala, vingankhalelini luweme kunkhala m’ng’anda. Mukokonda kunkhala panja nthawe ziyakine kuyotelako zuŵa komasoti kupitiwa kamphepo kaweme. Vamene ivi vingakuyavyeni kuti osati mukolwalalwala.
Nsanja yophunzila 02/2023 pedji 21 ndim. 6-7
Tikopewa viyoloŵezi viipa
6 Olo kuti Baibolo ni bukulini yufokoza za thanzi olo za mitundu ya vakulya vatingalye, yutiyavya kuziŵa mwakuganizila Yehova pa nkhani zamene izi. Mwachisanzo, yove yutilimbikisa kuti “chinjilija muŵili wako” ku vinthu vingauwononge. (Mla 11:10) Baibolo yulesha kulya ngako komasoti kumwa ngako walwa ndaŵa vamene ivi vingawononge moyo. (Miy 23:20) Yehova oyembekezela kuti tikolilesha pa nkhani ya kupaka kwa chakulya chatingalye komasoti walwa watingamwe.—1 Ak 6:12; 9:25.
7 Tingawoneshe kuti tutembeja ngako mphaso ya moyo yechitipasa Mulungu pokatishila ntchito luweme luso yoganiza. (Sal 119:99, 100; ŵelengani Miyambo 2:11.) Mwachisanzo tingakatishile ntchito luso yoganiza pa nkhani ya vakumwa na vakulya vatusankha. Keno tukonda chakulya chiyakine koma tuziŵa kuti tikalya chutilwalisha, kuganiza luweme kutiyavya kuti tikochipewa. Tingawoneshesoti kuti nise oganiza luweme tikoyona mokwanila, kuchita masoŵela otang’isha muŵili nthawe zonse, kunkhala aukhondo komasoti kusamalila pa ng’anda pasu.
Nsanja yophunzila 09/2024 pedji 2 ndim. 2-3
“Mukochita vakunena mawu a Mulungu”
2 Sewo atumiki a Yehova tili na moyo wosangalala. Ndaŵa yanji? Pali vifukwa vosiyana-siyana, koma chimozi chofunika ngako n’chakuti tuŵelenga Mawu a Mulungu nthawe zonse komasoti tuyeja-yeja kukatishila ntchito vatuphunzila.—Ŵelengani Yakobo 1:22-25.
3 Tingafwane madaliso anyinji keno tuchita “vakunena Mawu a Mulungu.” Chinthu chimozi n’chakuti Yehova okondwela nase. Kuganizila vamene ivi kutichitisha kunkhala osangalala. (Mla 12:13) Keno tuchita vinthu mokatijana na vatuŵelenga m’Mawu oujiliwa a Mulungu, vutiyavya kunkhala osangalala m’banja komasoti tunkhala okatijana na Akhilisitu ayasu. Payakine vamene ivi niye vachitika pa moyo wanu. Kuyangijila pamene apo, tupewa mavuto anyinji ŵakukumana nawo ŵanthu asakatishila ntchito mfundo za Yehova pa moyo. Chosilijila n’chakuti tukatijana na vechilemba mfumu Davite. Pavuli pakuti watomola malamulo a Yehova, mfundo, komasoti viweluzo vake mu nyimbo yake, yove esilija na mawu akuti: “munthu wamene osunga vigamulo vamene ivo ofwana mphaso ikulu.”—Sl 19:7-11.
Kusakila-sakila Mfundo zingatiyavye
Insight “Kuzujiwa na mzimu” ndim. 10
Kuzujiwa na mzimu
Koma olo ni tetyo, vuwoneka kuti analume ŵenzekatishila ntchito Mulungu polemba Malemba enze na ufulu wokatishila ntchito mawu ŵawo-ŵawo polemba Baibolo. Polaŵila za ntumwi Yohani wamene elemba buku ya Chivumbuluso, Malemba onena kuti ‘Mulungu emupasa chivumbuluso’ kupitila muli mngelo ndipo ‘ekatishila ntchito vizindikilo.’ Pavuli pake, “Yohani wamene uyo echitila umboni mawu ŵechipeleka Mulungu komasoti umboni wechipeleka Yesu Khilisitu, kutanthauza vinthu vonse vechiwona.” (Chv 1:1, 2) Yohani ‘ezujiwa na mzimu utuŵa’ ndipo ‘epezeka kuti ali mu Nsiku ya Ambuye’ komasoti eujiwa kuti “Vinthu vamene ivi vauwona uvilembe mu mpukutu.” (Chv 1:10, 11) Tetyo vuwoneka kuti Mulungu ewona kuti paliye vuto kuti ŵanthu olemba Baibolo akatishile ntchito luso yawo yoganiza posankha mawu ŵangakatishile ntchito pofotokoza vinthu vechiwona mmensomphenya. (Hab 2:2) Olo ni tetyo ove enzechita vinthu mosamala nthawe zonse ndipo enzelola kuti Mulungu akoŵasogolela. (Miy 30:5, 6) Wolemba Baibolo enzefunikila kuchita mbali yake ndipo kuchita vamene ivi kwenzefunikila kuchita khama, mokatijana na mwayunenela Lemba ya Mlaliki 12:9, 10. Yove enzefunikila kuganizila mosamala ngako na cholinga chakuti akwanishe kulemba “mawu okondwelesha komasoti kuti alembe mawu achendi a choonadi.”—Yelekezelani na Luka 1:1-4.