Nkhani Yophunzila N.° 29
Kansi mwewo mwakonzekela kufwika kwa chisauso chikulu?
“Mwewo namwe nkhalani okonzeka.”—MT. 24:44.
NYIMBO N.° 150 Welani kwa Mulungu kuti muzapulumuke
VATIKUTI TIPHUNZILEa
1. Ndaŵa yanji n’chinthu chanzelu kukonzekela masoka a chilengedwe?
KENO sewo tingankhale okonzeka pa chinthu chiyakine tingapulumushe miyoyo yasu. Mwachisanzo, pakachitika masoka achilengedwe, ŵanthu amene enze ekonzekelelatu vamene ivo, onkhala na mwayi wopulumuka komasoti woyavyako ŵanthu ayakine. Bungwe iyakine yoyavya ŵanthu pangozi zachilengedwe, yaku Europe, inena kuti: “Kukonzekela luweme kuyavya ngako.”
2. Ndaŵa yanji tufunikila kukonzekela chisauso chikulu? (Mateyu 24:44)
2 “Chisauso chikulu,” chizachitike mozizimusha. (Mt. 24:21) Koma chove, chizankhale chosiyana na ngozi ziyakine zinyinji, chifukwa sewo tuziŵa kuti chikuza. Vyaka pafupi-fupi 2.000 kuvuli, Yesu echenjeja ophunzila ŵake kuti akonzekele kufwika kwa nsiku yamene iyi. (Ŵelengani Mateyu 24:44.) Keno takonzekela, kozankhale kusavuta kuli sewo kuti tipilile mu nthawe yovuta yamene iyo, noyavyako ayakine kuti nawosoti achite chimozi-mozi.—Lk. 21:36.
3. Kansi kupilila, chifundo, komasoti chikondi, vizatiyavye tyani kunkhala okonzekela pakufwika kwa chisauso chikulu?
3 Tiyeni tiwone minkhalidwe itatu yamene ingatiyavye kukonzekela chisauso chikulu. Kansi tizachite tyani tikazasengewa kulalikila uthenga wovuta wa chiweluzo, ndipo ŵanthu osakhulupilila otishusha? (Chiv. 16:21) Tizafunikile kunkhala opilila kuti timvwile Yehova pomudalila kuti yove azatiteteze. Kansi tizachite tyani abale ŵasu akezeluza vinthu viyakine olo katundu wawo wonse? (Hab. 3:17, 18) Tizafunikile kunkhala ŵanthu achifundo kuti tizakwanishe kuŵapasa thandizo. Kansi tizachite chinji keno chifukwa cha kuukila kwa nkatijano wa m’vyalo, tizankhale pamozi na abale na alongo ŵasu anyinji kwa kanthawe? (Eze. 38:10-12) Tizafunikile kunkhala na chikondi chikulu kuti tizakwanishe kupilila pa nthawe yovuta yamene iyo.
4. Kansi Baibolo yuwonesha tyani kuti sewo tufunikila kupitilija kunkhala opilila, achifundo, komasoti achikondi?
4 Mawu a Mulungu otilimbikisa kupitilija kupilila, kunkhala achifundo, komasoti achikondi. Lemba ya Luka 21:19 yunena kuti: “Keno mwewo muzapilile muzafwane moyo.” Lemba ya Akolose 3:12 yunena kuti: “Vwalani chifundo . . . chikulu.” Komasoti lemba ya 1 Atesalonika 4:9, 10 yunena kuti: “Mulungu okuphunzisani kukondana. . . . Koma tukudandaulilani abale kuti mupitilije kuchita tetyo moyangijilika.” Mavesi onse amene aŵa elembelewa ophunzila amene enzewonesha kale kupilila, chifundo, komasoti chikondi. Koma olo n’tetyo, ove enzefunikila kupitilija kukulisha minkhalidwe yamene iyi. Nase tufunikila soti kuchita chimozi-mozi. Pofuna kutiyavya mwatingachitile vamene ivi, tiwone mwamene Akhilisitu oyambilila mwechiwoneshela nkhalidwe iliyonse payeka-payeka. Pavuli pake, tiwone mwatingaŵakonkhejele ophunzila amene awo, komasoti monga vokonkhapo vake, nowonesha kuti nise okonzekela kufwika kwa chisauso chikulu.
MUKONKHALA OPILILA NGAKO
5. Kansi Akhilisitu oyambilila epilila tyani mayeselo ŵawo?
5 Akhilisitu oyambilila enzefunikila kunkhala opilila. (Ahe. 10:36) Kuyangijila pakulimbana na mavuto ŵakukumana nawo ŵanthu onse, ove enzekumana soti na mavuto ayakine. Anyinji mwa ove enzenzunziwa, osati tyala na asogoleli achipembezo Achiyuda na olamulila Achiroma ŵeka, koma ove enzenzunziwa soti na ŵanthu a m’banja mwawo. (Mt. 10:21) Komasoti mkati mwa mpingo, nthawe ziyakine ove enzefunikila kulimbana na minkhalidwe ya ampatuko komasoti viphunziso vawo vatyala-tyala. (Mac. 20:29, 30) Koma olo n’tetyo, Akhilisitu amene awo epilila. (Chiv. 2:3) Motyani? Ove eganizila za visanzo va m’Malemba vakupilila, monga chisanzo cha Yobu. (Yak. 5:10, 11) Ove enzepemphela posenga mphamvu. (Mac. 4:29-31) Ndipo eika maganizo ŵawo pa vokonkhapo viweme vamene vechifwana ŵanthu amene awo chifukwa cha kupilila kwawo.—Mac. 5:41.
6. Kansi muphunzilapo chinji pa vechichita Merita kuti apilile penzeshushiwa?
6 Sewo nase, tingokwanisha kupilila keno tuphunzila monkhazikika visanzo va kupilila vamene vupenzeka m’Mawu a Mulungu, komasoti mu vofalisa vasu noviganizila. Mwakuchita vamene ivi, mulongo muyakine waku Albania zina yake Merita, ekwanisha kupilila kushushiwa mwankhanza kwenzechita ŵanthu am’banja mwake. Yove enena kuti: “Nikhuziwa ntima ngako peniphunzila nkhani ya m’Baibolo ya Yobu. Yove etamana ngako—koma olo kuti enzeziŵalini wamene enzechitisha mavuto ŵake—yove enena kuti: ‘Mpaka newo kumwalila, nizalekelini kunkhala na ntima wosayaŵanika!’ (Yobu 27:5) Niganizila mwamene mayeselo ŵangu mwenzele atontho polinganija na a Yobu. Mosiyana na yove, newo nenzeziŵa wamene enzechitisha mayeselo ŵangu amene awo.”
7. Olo kuti palipano tukumanalini na mayeselo akulu, kansi n’chinji chatufunikila kuphunzila kuchita?
7 Tingankhale soti opilila ngako mwa kumuuja nkhaŵa zasu Yehova nthawe na nthawe, komasoti mofumila pansi pa ntima wasu. (Afil. 4:6; 1 Ates. 5:17) Payakine mwewo palipano mukumanalini na chiyeso chikulu. Koma olo ntetyo, kansi mwewo musakila-sakila malangizo a Yehova nthawe iliyonse mukakhumudwa olo kusokonezeka maganizo kapena kusila nzelu? Keno mwewo nthawe zonse musenga Mulungu wasu kuti akuyavyeni pa mavuto ŵanu palipano, muzawaye-waye lini kuchita vamene ivo mukazakumana na mavuto akulu kusogolo. Mukachita tetyo, muzankhale osimikijila kuti yove oziŵa nthawe iweme yangakuyavyileni, komasoti mwangachitile vamene ivo.—Sal. 27:1, 3.
KUPILILA
Chiyeso chilichonse chamene chatingapilile chingatikonzekeleshe kupilila chiyeso chiyane chokonkhapo. (Onani ndime 8.)
8. Kansi chisanzo cha Mira chuwonesha tyani kuti kupilila mayeselo masiku ŵano kungatiyavye kulimbana na mayeselo a kusogolo? (Yakobo 1:2-4) (Onanisoti chithunzi.)
8 Tingakwanishe kupilila chisauso chikulu chamene chikuza kusogolo keno tupilila mayeselo masiku ŵano. (Aro. 5:3) Ndaŵa yanji tunena tetyo? Abale anyinji awona kuti vuto iliyonse yoyesa chikhulupililo chawo yechipilila kuvuli, iŵayavya kuti apilile vuto iyakine. Kupilila kweŵayavya kutang’isha chikhulupililo chawo chakuti Yehova ni wokonzeka kuŵayavya. Ndipo chifukwa chakuti ove ali na chikhulupililo mwa Yehova, angakwanishe kupilila mayeselo ayakine. (Ŵelengani Yakobo 1:2-4.) Mpainiya muyakine waku Albania zina yake Mira, wawona kuti mayeselo ŵechipilila kuvuli amuyavya kupitilija mphela kupilila. Yove enena kuti nthawe ziyakine enzelimvwa monga kuti yove yeka niye okumana na mavuto anyinji. Koma pavuli pake, yove okumbukila vechichita Yehova kuti amuyavye vyaka 20 kuvuli, ndipo oliuja kuti: ‘Nkhala mphela wokhulupilika. Osaleka kutumikila Yehova palipano pavuli pakuti yove wakuyavya kuti ukwanishe kupilila vovuta vinyinji.’ Mwewo namwe mungaganizile mwawakuyavyilani kale Yehova kuti mukwanishe kupilila. Nkhalani na chidalilo kuti yove owona nthawe iliyonse yamupilila mavuto, ndipo yove azakudaliseni. (Mt. 5:10-12) Tetyo, chisauso chikulu chikezeyamba muzankhale kuti mwaphunzila kale kupilila, ndipo muzankhale osimikija mtima kupitilija kupilila.
MUKOWONESHA CHIFUNDO
9. Kansi mpingo waku Antiokeya waku Siria wiwonesha tyani chifundo?
9 Ganizilani vichitika pamene Akhilisitu a ku Yudeya pechikumana na njala ikulu. Abale amu mpingo waku Antiokeya waku Siria pechimvwa za njala yamene iyo, mosakaikila ove eŵamvwila chisoni abale ŵawo aku Yudeya. Koma pavuli pake ove eyamba kuŵawonesha chifundo kupitila mu vochita vawo. Ove “esimikija ntima kutumija nthandizo iliyonse yamene sembe ekwanisha kupeleka, kuli abale onkhala ku Yudeya.” (Mac. 11:27-30) Olo kuti abale amene ekhuziwa na njala yamene iyo enzenkhala kutali, Akhilisitu aku Antiokeya enze osimikija ntima kuŵayavya.—1 Yoh. 3:17, 18.
CHIFUNDO
Masoka am’chilengedwe otipasa mwayi wowoneshana chifundo. (Onani ndime 10.)
10. Kansi ni njila zotyani zatingawoneshele chifundo keno olambila ayasu akhuziwa na masoka a chilengedwe? (Onanisoti chithunzi.)
10 Masiku ŵano sewo nase tingawoneshe chifundo tikamvwa kuti olambila ayasu akhuziwa na soka ya chilengedwe. Mokulumija sewo tulipeleka kuyavyapo, payakine mwa kukonsha akulu keno pali ntchito iyakine yatingakate, kupeleka ndalama zoyavya pa ntchito ya pachalo chonse, olo mwa kupephelela ŵanthu amene akhuziwa na ngozi yamene iyo.b (Miy. 17:17) Mwachisanzo, mu chaka cha 2020, penkhazikishiwa ma Komiti oyavya pakachitika ngozi opitilila 950 pachalo chonse, kuti akosamalila ŵanthu amene akhuziwa na mulili wa COVID-19. Sewo tuŵatembeja abale na alongo amene okata nawo ntchito yopeleka chithandizo. Chifukwa chakuti ochitila chifundo abale na alongo ŵawo, ove opeleka chithandizo chakuthupi noŵayavya kuti apitilije kutumikila Yehova, ndipo nthawe ziyakine ove owamya olo kumanga soti ng’anda na malo olambilila.—Yelekezelani na 2 Akorinto 8:1-4.
11. Kansi vochita vasu vowonesha chifundo vulemekeza tyani Atata ŵasu a kululu?
11 Keno tuwonesha chifundo pakachitika masoka achilengedwe, ŵanthu ayakine owona kulipeleka kwatuchita. Mwachisanzo, mu 2019 mphepo yankuntho yoziŵika kuti Hurricane Dorian, iwononga Ng’anda ya Ufumu ku Bahamas. Abale penzemanga soti Ng’anda ya Ufumu yamene iyo, esenga munthu muyakine wa kontalakiti wamene ni wa Mboni lini kuti aŵakatileko ntchito iyakine yofunika. Munthu wamene uyo ewauja kuti: “Nufuna kuchita chopeleka . . . visulo vokatila ntchito, kukata namwe ntchito zamanja, komasoti kukupasani vipangizo viyakine . . . Nufuna tyala kuchita vamene ivi kuli gulu yanu yeka. Nukhuziwa muntima na [mwamuchitila] vinthu na ayanu.” Ŵanthu anyinji muli ichi chalo oziŵalini Yehova. Koma anyinji mwa ove okwanisha kuwona Amboni za Yehova. Ni mwayi ukulu kuziŵa kuti vochita vasu vowonesha chifundo vingayavye ŵanthu kuvwendela kuli wala wamene ni “wachifundo chikulu”!—Aef. 2:4.
12. Kansi kunkhala a chifundo kutiyavya tyani palipano kukonzekela chisauso chikulu? (Chivumbulutso 13:16, 17)
12 Ndaŵa yanji tizafunikile kuwonesha chifundo pachisauso chikulu? Baibolo yuwonesha kuti ŵanthu amene akuti azakane kuchilikiza maboma ali muli chino chalo, azakumane na mavuto—palipano komasoti pa nthawe ya chisauso chikulu. (Ŵelengani Chivumbulutso 13:16, 17.) Abale na Alongo ŵasu angafunikile thandizo kuti afwane vinthu vofunikila kuti azakwanishe kupulumuka. Mfumu yasu Khilisitu Yesu akazawela kuzapeleka chiweluzo kuli ŵanthu, tufuna kuti yove azatifwane tuwonesha chifundo notiuja kuti “loŵani mu Ufumu.”—Mt. 25:34-40.
MUKOKONDA NGAKO ABALE NA ALONGO ŴANU
13. Mokatijana na Aroma 15:7, kansi Akhilisitu oyambilila etang’isha tyani chikondi chawo?
13 Chikondi niye chenzeŵaziŵikisha Akhilisitu oyambilila. Koma kansi ove enzewona kuti n’kosavuta kuwonesha chikondi? Ganizilani kusiyana kwamene kwenze mu mpingo wa Roma. Ayakine enze Ayuda, amene ephunzisiwa kumvwila Chilamulo cha Mose, koma ayakine enzelini Ayuda ndipo elelewa na miyambo yosiyana-siyana. Vuwoneka kuti Akhilisitu ayakine enze akapolo pamene ayakine enze pa ufulu—payakine ayakine enze anecho ŵa akapolo amene awo. Kansi Akhilisitu amene awo, sembe elimbana tyani na kusiyana kwamene uko notang’isha chikondi chawo? Ntumwi Paulo eŵalimbikisa kuti “londelannani.” (Ŵelengani Aroma 15:7.) Kansi yove enze tanthauza chinji? Mawu ŵechikatishila ntchito pomasulila mawu akuti “kulondela” otanthauza kulondela munthu mowama ntima kapena kumutandaja, monga kumulondela m’ng’anda mwanu olo mu gulu ya azishamwali ŵanu. Mwachisanzo, Paulo euja Filimoni mwangalondelele kapolo wothaŵa Onesimo kuti: “Umulondele na manja aŵili.” (Fili. 17) Komasoti Purisikila na Akula elondela Apolo wamene enzeziŵa vinthu vitontho kusiyana na ove, ndipo ove “emutola.” (Mac. 18:26) Mmalo molola kuti kusiyana kwawo kuŵayaŵanishe, Akhilisitu amene awo egonjesa kusiyana kwamene uko, nolondelana muyake na muyake.
CHIKONDI
Tikakumana na mavuto, chikondi chakutiwonesha abale na alongo chingatiyavye kupilila. (Onani ndime 15.)
14. Kansi Anna na mwanalume wake ewonesha tyani chikondi?
14 Sewo nase tingawoneshe kuti tukonda abale na alongo ŵasu ponkhala azishamwali ŵawo, nopatula nthawe yotandala nawo pamozi. Vamene ivi vizaŵalimbikise kuti nawosoti akotikonda. (2 Akor. 6:11-13) Ganizilani vamene vichitikila Anna na mwanalume wake. Pechingoti afuluka kuluta kuti akachite umishonale ku Nchingulo kwa Africa, mulili wa COVID-19 wiyamba. Pakuti enze echingofwika kwalombapano, ove sembe aliye kwanishe kukumana pamenso na pamenso na mpingo wawo. Kansi banja yamene iyi sembe iwonesha tyani chikondi chawo? Ove enzekatishila ntchito videoconference kuti alaŵijane na Abale na Alongo a kwamene uko, noŵauja kuti enzefuna kuti aŵaziŵe luweme. Mabanja akwamene uko etembeja ngako chikondi chechiwonesha amishonale amene awo, ndipo eyamba kuŵatumila foni kaŵili-kaŵili komasoti kuŵalembela mamesedji. Ndaŵa yanji amishonale amene awo eyeja-yeja kuti aziŵane luweme na abale na alongo amu mpingo wawo wanyowani? Anna enena kuti, “Chikondi cheniwoneshewa newo pamozi na banja yangu pa nthawe iweme komasoti yovuta chinkhazikika muntima na mmaganizo mwangu, ndipo chunilimbikisa kuwonesha chikondi.”
15. Kansi muphunzila chinji pa chisanzo cha Vanessa pa nkhani yokonda abale na alongo ŵasu onse? (Onanisoti chithunzi.)
15 Anyinji a sewo tili m’mipingo mwamene muli abale na alongo ofumila mmadela osiyana-siyana, komasoti aminkhalidwe yosiyana-siyana. Tingakulishe chikondi chasu kuli ove mwakuika maganizo ŵasu pa minkhalidwe yawo iweme. Mulongo muyakine zina yake Vanessa, wamene otumikila ku New Zealand, enzevutika kuti akatijane na ŵanthu ayakine amu mpingo wake. Koma pavuli pake, yove eganiza kuti mmalo moyeja kupewa ŵanthu amene minkhalidwe yawo yenzemukhumudwisa, akoyeja kufwana nthawe ikulu yotandala nawo. Kuchita vamene ivi kwemuyavya kuwona vakukonda Yehova muli ŵanthu amene awo. Yove enena kuti: “Kufumila pamene mwanaluwe wangu pechiyamba kupanamila dela, tunkhala pamozi na abale na alongo anyinji amene ali na minkhalidwe yosiyana-siyana, ndipo vunivutalini kukatijana nawo. Palipano newo nukonda ŵanthu osiyana-siyana. N’voziŵikilatu kuti Yehova naye okonda ŵanthu osiyana-siyana, chifukwa chakuti ŵanthu amene waŵalola kuti akomulambila, onse niosiyana muyake na muyake.” Tikaphunzila kuwona ŵanthu monga nimwakuŵawonela Yehova, tuwonesha kuti tuŵakonda.—2 Akor. 8:24.
Pa chisauso chikulu, tizafwane chitetezo chakutilonjeza Yehova keno sewo tingapitilije kunkhala okatijana na okhulupilila ayasu. (Onani ndime 16.)
16. Ndaŵa yanji chikondi chizankhale chofunika pa chisauso chikulu? (Onanisoti chithunzi.)
16 Chikondi chizankhale chofunika ngako pa chisauso chikulu. Chisauso chikulu chikezeyamba, kansi Yehova azatiteteze tyani? Ganizilani vamene Yehova vechilangiza ŵanthu ŵake kuti achite pa nthawe yamene Babulo wakale penzeukiliwa, yove enena kuti: “Mwewo ŵanthu ŵangu lutani mukaloŵe m’vipinda vanu va mkati ndipo mukavale viseko. Mukafisame kwakanthawe mpaka ukali wangu upite.” (Yes. 26:20) Vuwoneka kuti mawu amene aŵa okata soti ntchito kuli sewo amene tizakumane na chisauso chikulu. “Vipinda vankati” vingatanthauze mipingo yasu. Pa chisauso chikulu tizafwane chitetezo chakulonjeza Yehova, keno sewo tingapitilije kunkhala okatijana na Akhilisitu ayasu. Tetyo, yejayejani mwamungakwanishile kuti mukokonda ngako abale na alongo ŵanu. Kupulumuka kwasu kungadalile pa kuchita vamene ivo!
MUKOKONZEKELA PALIPANO
17. Keno tukonzekelelatu palipano, kansi tizakwanishe kuchita chinji pa chisauso chikulu?
17 “Nsiku ikulu ya Yehova” izalete mavuto kuli ŵanthu. (Zef. 1:14, 15) Ŵanthu a Yehova nawo azakumane soti na mavuto. Koma keno tukonzekela palipano, tizankhale odekha noyavyako ayakine. Tizapilile mavuto aliwonse ŵatingakumane nawo. Okhulupilila ayasu akazakumana na mavuto, tizachite vonse vatingakwanishe poŵayavya mwa kuŵawonesha chifundo, komasoti kuŵapasa vinthu vakufunikila. Ndipo tikaphunzililatu kukonda abale na alongo ŵasu palipano, tizaŵawoneshe chikondi kusogolo. Tetyo, Yehova azatipase mphaso ya moyo wosasila m’chalo mwamene masoka onse am’chilengedwe komasoti visauso, vizakumbukiliwelini soti.—Yes. 65:17.
NYIMBO N.° 144 Loleshani pa mphaso!
a Chisauso chikulu, chiyambe kwalombapano. Sewo tufunikila kunkhala ŵanthu opilila, achifundo, komasoti achikondi kuti tikonzekele nthawe yovuta ngako ikuza yamene ŵanthu akaliye akumanapo nayo. Tiyeni tiwone mwamene Akhilisitu oyambilila mwechikulishila minkhalidwe yamene iyi, mwatingaŵakonkhejele masiku ŵano, komasoti mwamene minkhalidwe yamene iyi mwaingatiyavyile kukonzekela chisauso chikulu.
b Kuli ŵala amene ofuna kuyavyako pa ntchito yoyavya pakachitika masoka achilengedwe, choyamba ofunikila kulemba Fomu ya Wofuna Kutumikira Mongodzipereka m’Dipatimenti Yoona za Mapulani ndi Zomangamanga (DC-50), olo Fomu ya Amene Akufuna Utumuki Wongodzipereka (A-19) ndipo pavuli pake angayembekezele kuti aitiwe kuti akakate nawo ntchito yamene iyo.