Nako ya Gabutši ya Gore o Bolabole ke Leng?

1. Mmolabodi 3:1, 7 yi re tšhutisa ying?

BA BANGWANA ba rune re kwana le go bolabola ka matla. Ba bangwana ba fo kwa ba yitseri tswee, mo ba yitseri tse. Temanyana ya hlogotaba yowa, yi šupetsa gabutši gore go na le nako ya go bolabola le nako ya go kgomolela. (Bala Mmolabodi 3:1, 7.) Mara re ka fo tikwa re nyaka gore magageru ya mangwana ma bolabole ka matla go feta ka mokgo ma tlwayeleng. Fote ra nyaka gore ba bangwana ba pume ka mokgo ba bolabolang.

2. Ke mang ye a tshwaneleng a re botse gore ke neng mo di nyakang re bolabola le gore re tshwanele re bolabole ka mokgo mang?

² Go bolabola ke selo so Jehova a re neyyeng sona. (Ek. 4:10, 11; Kut. 4:11) O berekisa Lentsu lage go re gelepa gore re kwisise ka mokgo re tshwaneleng go berekisa so a re neyyeng sona. Ga hlogotaba yowa, re nyoko bolabola ka mešupetso yo yi leng ka ho Baebeleng ya gore yi nyoko re gelepa gore re tšibe gore re bolabole leng fote re kgomolele leng. Re ko bona le gore Jehova o tikwa byang ka tso re di botsang batho ba bangwana. Sa mathomo, tla re bolaboleneng ka nako ya mo re tshwanele re bolabole.

RE TSHWANELE RE BOLABOLE LENG?

3. Maroma 10:14 yi re re tshwanele re bolabole leng?

³ Di nyaka gore re dule re ramele mo go thulega lešuba la gore re bolabole ka Jehova le ka Mmušo wage. (Mat. 24:14; bala Maroma 10:14.) Mo re maka ka mokgonone, re ko ba re yekisela Jeso. Se sengwana so se makiyeng Jeso gore a tle ho lefaseng ke mo go le gore a botse ba bangwana nnete ka Papage. (Joh. 18:37) Mara di nyaka re sa lebale gore selo se sengwana so re tshwaneleng re se tseyele hlogong, ke mokgwa wo re bolabolang ka wona. Byalo mo re bolabola le ba bangwana ka Jehova, di nyaka re make ka mokgonone re “bebiye fote re šupetsa gore re hlompa ka matla,” re boya re šupetsa gore re hlupega ka matla ka taba ya ka mokgo ba tikwang ka tso ba di dumelang. (1 Pet. 3:15) Sosone se nyoko maka gore re sa fo bolabola le motho nje, mara re mo tšhutise re boye re segelele pelo yage.

4. Diyema 9:9 yi re tso re di bolabolang di ka gelepa ba bangwana ka mokgo mang?

⁴ Bagolo a di nyake ba jikajika mo ba bona gore mogageru wa monna kela wa mosadi o hloka go yeletsiwa. Nnete ke gore ba ko hlawola nako ya gabutši gore ba bolabole naye gore ba sa kraye ba maka gore a feleletse a tšeba. Ba tshwanele ba yemenyana gore ba thogo kraya nako ya go bolabola naye ba sa kwi ke batho ba bangwana. Bagolo ba dula ba nyaka go bolabola le motho ka mokgwa wa gore a šale a na le serithi. Mara, ba šupetsa ba bangwana ditšhiko tsa Baebele tso di ka ba gelepang gore ba thogo maka dilo gabutši. (Bala Diyema 9:9.) Ke ntaba di le gabutši ka matla gore re sa tšhabe go bolabola mo re tshwanele re bolabole? Tseya ka mešupetso ka mmedi ya go sa tshwane ke yowa: Wo mongwana ke mo di nyaka gore papa a wolole barwayi bage ke mokane wo mongwana ke mo di nyaka gore mosadi ye mongwana a bolabole le ye a nyoko tlang a ba kgoši.

5. King so se makiyeng gore Moprista ye Mogolo Eli a šitege go bolabola mo a tshwanele gore a bolabole?

⁵ Moprista ye Mogolo Eli ke mo a na le barwayi ka babedi ba gore ke mo a ba nyaka ka matla. Mara barwayi bone ke mo ba sa hlompe Jehova. Ke mo ba maka mmereko wa go hlawolega go le maprista ku tebarenakeleng. Mara ba berekisa matšhika ya bona bošayedi, ba sa hlompe le ka go nyana dihlabelo tso ke mo di yisiwa ga Jehova ka ho thoko ba kene ba maka bonghwahla. (1 Sam. 2:12-17, 22) Go ya ka Molawo wa Moše, barwayi ba Eli ke mo ba tshwanele ba kgwe, mara Eli wa go sa rakele dilo tsa mošaga wonone gore di makege, o yye a fo ba kgala ka go nyana ke mokane a ba lesetsa gore ba ye mahlong ba kene ba bereka ku tebarenakeleng. (Dot. 21:18-21) Jehova o yye a tikwa byang ka Eli ka mokgo a yyeng a bereka taba yowa ka gona? O yitseri ga Moprista Eli: “Ke ntaba o fo ya mahlong o hlompa barwayi bago go phala nna?” Ke mokane Jehova o yye a fetsa ka gore o nyoko fetsa ka barwayi bone ba Eli ba gore ke mo ba maka dilo tsa go befa.—1 Sam. 2:29, 34.

6. Re tšhuta ying ga tso di makiyeng ke Eli?

⁶ Re tšhuta taba ye kgolo ka matla ga tso di makiyeng ke Eli. Mo o kraya gore monghanago kela lešaga le tshidiye molawo wa Modimo, a di nyake o fo kgomolela, mo gopotse ka so molawo wa Jehova wo nyakang a se maka. Ke mokane o mmotse a ye a bolabole le bo ba yemelang Jehova ka ho phutegong. (Jak. 5:14) A di nyake re make dilo go tshwana le Eli, o kraya re hlompa monghane kela lešaga go feta Jehova. Di nyaka lešiši gore o thogo botsa motho gore aa maka tsona, mara go mmotsa di nyoko mmerekela. Tla re boneneng ye mongwana wa gore a sanka a maka dilo go tshwana le Eli, yene ke mosadi wa Leisrayele ye ba reng ke Abhigheyili.

7. Ke ntaba Abhigheyili a yye a bolabola le Dafita?

⁷ Abhigheyili ke mo go le mosadi wa monna wa gore ke mo a ghannye ye ba reng ke Nabhala. Mo Dafita le banna ba ke mo a le nabo ba kene ba tšhaba Kgoši Sawulo, ba yye ba dula le ba go disa tso Nabhala ke mo a di ruwwe ke mokane ba di tšhireletsa ga batho ba gore ke mo ba nyaka go di yetswa. Ayitsano Nabhala o yye a leboga ka mokgo ba mo gelepiyeng ka gona? Le ka go nyana. Mo Dafita a kgopela gore yene le banna bo ke mo a le nabo ba neyiwe tsa go ja le meetši, Nabhala o yye a kwata a boya a ro ntsha tsa go ranya ka ho molomong. (1 Sam. 25:5-8, 10-12, 14) Byalo Dafita o yye a fetsa ka gore o nyaka go bolaya monna ye mongwana le ye mongwana wa mutši wa Nabhala. (1 Sam. 25:13, 22) Motho ne a ka rakela byang dilo tso tsa go kwisa go baba tso ne di nyoko makega? Abhigheyili o yye a di bona gore ke nako ya gore a bolabole, byalo o yye a ye gahlana le 400 ya banna bowa ba gore ke mo ba kwa tlala, ba kwatiye fote ba tshwere dilo tsa go lwa ka tsona, ke mokane a šutela a bolabola le Dafita.

8. Re tšhuta ying ga so se makiyeng ke Abhigheyili?

⁸ Mo Abhigheyili a gahlana le Dafita, o yye a bolabola naye a sa thogathoge, a šupetsa gore wa mo hlompa ke mokane a segelela pelo ya Dafita. Le mo Abhigheyili a sa sinya selo, mara o yye a fo kgopela tshwarelo ga Dafita. O yitseri wa di tšiba tsa gore Dafita ke motho wa go loka fote o ko thogo maka tsa gabutši ke mokane a tithega ka Jehova gore go be yene ye a mo gelepang. (1 Sam. 25:24, 26, 28, 33, 34) Go fo tshwana le Abhigheyili, di nyaka re be le lešiši gore re bolabole mo re bona gore ye mongwana o kare o thoma go maka selo sa gore se nyoko mo gorometsa ga gore a feleletse a sinnye ka matla. (Pis. 141:5) Di nyaka re šupetse gore re ya hlompa mara re sa beyele lešiši kgole le rune. Mo re kgona go yeletsa motho ka mokgwa wa gabutši, re šupetsa gabutši gore ke rune banghane ba mannete.—Diy. 27:17.

9-10. Bagolo ba tshwanele ba gopole ying mo ba yeletsa ba bangwana?

⁹ Bagolo ka matlamatla ke bona bo di nyakang ba be le lešiši gore ba thogo bolabola le ba gore ba thoma go maka tsa gore a yi tsona ka ho phutegong. (Magal. 6:1) Bagolo ba di tšiba gabutši gore le bona a baa yenela fote di ka makega gore le bona ba nyake go yeletsiwa ga tse dingwana tšatši le lengwana. Mara tsotsone a di make bagolo gore ba lesetse go kgala bo ba tshwaneleng gore ba wolodiwe. (2 Thim. 4:2; Tito 1:9) Mo ba yeletsa motho, ba leketsa go berekisa so ba neyiwweng sona gore ba thogo tšhutisa motho yene gabutši fote ba mo lefisele pelo. Ba ma nyaka ka matla ga magageru fote sosone se ba maka gore ba kwe ba nyaka go ma gelepa. (Diy. 13:24) Mara se segolo so ba hlupegang ka sona ke go šupetsa gore ba hlompa Jehova ka go sa tseyele melawo yage fase le go dula ba pasopiye phutego gore yi sa kwisiwi go baba.—Meber. 20:28.

¹⁰ Go segela gana byalo, re bolabodiye ka gore ke neng di nyakang gore re bolabole. Mara, go na le dinako tse dingwana tso di ka bang gabutši gore re fo re tse, re sa bolabole selo le ka go nyana. Ke dilo difeng tso di ka re ghulang ga seyemo sa mošaga wonone?

KE LENG MO DI NYAKANG RE FO RE TSE?

11. Jakobo o berekisiye mošupetso wofeng, fote mošupetso wone wo yelana byang le taba ya go bolabola?

¹¹ Di ka fo sa be lula go lawola tso re di bolabolang. Jakobo wa gore o ngwadiye puku ya go bitsiwa ka lebitso lage ka ho Baebeleng, o berekisiye mošupetso wa gabutši mo a šupetsa ka mokgo go seng lula go lawola so motho a se bolabolang. O yitseri: “Mo go na le ye a sa feleng a bolabola lentsu la gore a yi lona, yenene ke monna wa gore o felegelele, wa gore wa di kgona le go lawola mmele wage ka mokana ga wona nkare o berekisa tomu.” (Jak. 3:2, 3) Tomu yi yapesiwa pera mo hlogong fote yi gwabetsiwa le mo molomong. Mo ye a kalammeng pera a goga mapanta ya ba ma tlemmeng mone ga tomu, a ka kgona go yi lawola gore yi ye mo yene a nyakang kela go yi yemisa. Mo a ka fo khwanyugela ke mapanta yane, pera yi ka thomisa go taboga ka matla ke mokane ya tikwaletsa kela ya kwaletsa ye a yi kalammeng. Le rune, mo re ka fo šitega go lawola tso re di bolabolang, re ka kraya re sinnye ka matla. Tla re bolaboleneng ka dinako tsa mo di nyoko nyakang gore re ‘goge mapanta ya ditomu tsa rune’ ke mokane re fo tikgomolelela.

12. Ke neng mo di nyakang gore re ‘goge mapanta ya ditomu tsa rune’ ke mokane re sa bolabole selo?

¹² O nyoko maka ying mo mogageru wa monna kela wa mosadi a tšiba selo sa gore aa tshwanela go botsa ba bangwana ka sona? Mo re beyisa, mo o gahlana le mogageru wa gore o tšwa ga naga ya gore mmereko wa go tšhomayela ba wo rakele, ayitsano o kwa o nabela go mmutsisa ditaba tsa gore ba makamaka byang gore mmereko wa go tšhomayela wo ye mahlong? Nnete ke gore a o butsisi ka taba la gore o nyaka go ba kwisa go baba. Magageru re ma nyaka ka matla fote re hlupega ka matla ka dilo tso di ma makegelang. Fote mo re ma rapelela di nyaka di kwagale gore re rapelela wona. Mara, yone ke nako yo re tshwaneleng re ‘goge mapanta ya ditomu tsa rune’ ke mokane re sa bolabole selo. Mo re ka fo gatelela ye a tšibang ditaba tsa gore ke sephiri gore a re botse tsona, tsotsone di ko ba di šupetsa gore ga mogageru yene le magageru ya mangwana ka mokana ga wona a re na taba nawo fote re ko ba re sinyanya taba ya gore ba bangwana ba yye ba mmotsa ditaba tso ba tseyang gore a ka sa tsoge a di butsiye motho. Nnete ke gore a go na ye a nyakang go yeketsa mathatha ya magageru ya gore ma dula ga dipoleke tsa gore mmereko wa rune wa go tšhomayela ba wo rakele. Byalo, a go na mogageru ye a leng ga naga ya gore mmereko wa rune wo rakediwwe wa gore o nyaka go fo botsanya batho gore Dihlatse tsa Jehova di makamaka byang gore di thogo tšhomayela le gore di tshwara megahlano ya tsona byang.

13. Diyema 11:13 yi re king so bagolo ba tshwaneleng ba se make fote ke ntaba?

¹³ Bagolo ka matlamatla ke bona bo ba tshwaneleng go berekisa tšhiko ya Baebele yo yi leng mo ga Diyema 11:13 gore ba tshware sephiri. (Bala.) Sone o kraya go le bothatha mo mogolo go le monna wa gore o šadiye. Monna le mosadi wage ba maka gore senghane sa bona se dule se tiyye ka go dula ba bolabodisana, ba botsana tso ba di naganang, ka mokgo ba tikwang le tso ba hlupegang ka matla ka tsona. Mara mogolo aa lebale gore aa tshwanela go botsa mosadi wage “diphiri” tsa magageru ya ka ho phutegong. Mo a ka fo yi lahla, phutego yi ka sa sa mo tshepa fote o ko ba a tisinnye lebitso. Bo ba neyiwweng mmereko wa go pasopa phutego a di nyake ba “bolabola se sengwana mara gabutšibutši ba di tšiba tsa gore a ba re sona” kela go tshokanya motho. (1 Thim. 3:8) Sone se rela gore ba ka sa tshokanyi ba bangwana kela go kwana le go seba. Mo nkare mogolo wa resa mo a re ga mosadi wage o mo nyaka tsa mannete, a ka sa mmotse dilo tsa gore a di mo nyake.

14. Mosadi wa gore monna wage ke mogolo a ka mo gelepa byang gore a dule a na le lebitso la go bafala?

¹⁴ Mosadi a ka gelepa monna wage gore a dule a na le lebitso la go bafala ka go sa gapeletse monna wage gore a mmotse ditaba tsa gore ke sephiri. Mo mosadi a maka ka mokgonone, a yi gore o thega monna wage fela mara o šupetsa gore o hlompa le bo ba butsiyeng monna wage ditaba tsa bona tsa gore ke diphiri. Sa go phala dilo ka moka ke gore o maka gore pelo ya Jehova yi jabole ka taba la gore o tšhela letsogo ga taba ya gore phutego yi dule yi bebiye fote yi mamarelanne.—Mrm. 14:19.

JEHOVA O TIKWA BYANG KA DILO TSO RE DI BOLABOLANG?

15. Jehova o yye a tikwa byang ka tso banna bala ka bararo ba di bolabodiyeng, fote ke ntaba?

¹⁵ Ga puku ya Baebele ya Jobo re ka tšhuta gore di nyaka re bolabole byang le gore ke neng mo di nyakang re bolabola. Ka nthago ga gore Jobo a tlele ke mathatha ya go lategetsana, banna ka bane ba yye ba ya gage gore ba mo kgomoletse le go mo neya mayele. Banna bone ba yye ba tseya nako ya go lefa ba sa bolabole selo. Mara tso di yyeng dya bolabola ke banna bowa ka bararo, go leng Elifase, Bhilidada le Zofa, di fo šupetsa gore a baa tihlupa ba leketsa go nagana gore ba ka mo gelepa byang ga Jobo. Mara, ke mo ba kene ba nagana gore ba ka šupetsa Jobo ka mokgo mang gore tso a di makiyeng a yi tsona. Tse dingwana tso ba di bolabodiyeng ke mo go le tsona, mara tsa go tlala tso ba bolabodiyeng ka Jobo le ka Jehova ke mo di šupetsa gore a ba mo kwele go baba fote go se nnete. Ke mo ba re Jobo ke motho wa go sa loka. (Job. 32:1-3) Jehova o yye a tikwa byang ka tso banna bo ba di bolabodiyeng? Di yye dya mo kwatisa tso banna bone ka bararo ba di bolabodiyeng. Jehova o yitseri ke diphokophoko ke mokane a kgopela Jobo gore a ba rapelele.—Job. 42:7-9.

16. Re ka tšhuta ying ga tsa go kekema tso di bolabodiyeng ke Elifase, Bhilidada le Zofa?

¹⁶ Go na le dilo tso re ka di tšhutang ga tsa go kekema tso di bolabodiyeng ke Elifase, Bhilidada le Zofa . Sa mathomo, re sa yahlule magageru. (Mat. 7:1-5) Mara, di nyaka re thome ka go ba theetsela gabutši re soko bolabola. Mo re maka ka mokgonone, re ko thogo kwisisa tso ba rulanang natso. (1 Pet. 3:8) Sa bobedi, mo re bolabola di nyaka re bone gore tso re di bolabolang ke nnete, o sa kraye re šele re tšhela le letswayi. (Maef. 4:25) Sa boraro, re sa lebale gore Jehova o yi tseyela hlogong taba ya gore re re king ga ba bangwana.

17. Re tšhuta ying ga so se makiyeng ke Elikgu?

¹⁷ Monna wa bone ye a vakašeleng Jobo ke mo go le Elikgu, wa gore ke mo go le lešaga la Abhrahama. Ke mo a theetsele mo Jobo le banna bala ka bararo ba kene ba bolabola. Di fo ba lekgwaying gore ke mo a theetsele gabutši mo ba bolabola ka taba la gore o yye a kgona go yeletsa Jobo a kene a mo kwela go baba fote Jobo a di bona le yene gore o tshwanele a lukise kaye. (Job. 33:1, 6, 17) Selo se segolo so Elikgu ne a hlupega ka sona ke go gadimisa lebitso la Jehova, go seng yene kela motho ye mongwana. (Job. 32:21, 22; 37:23, 24) Ga tso Elikgu a di makiyeng, re thogo di bona gabutši gore nnete go na le nako ya go fo re tse, ke mokane wa theetsela ba bangwana mo ba bolabola. (Jak. 1:19) Se sengwana so re se tšhutang ke gore mo re neya ba bangwana mayele, so re tshwaneleng go hlupega ka matla ka sona ke gore go thanakiwe Jehova, go sa thanakiwi rune.

18. Re ka šupetsa ka ying gore selo so Modimo a re neyyeng sona sa go kgona go bolabola re se tseyela gedimo?

¹⁸ Re ka šupetsa gore taba yowa ya go kgona go bolabola re yi tseyela gedimo ka go latelela so Baebele yi se bolabolang mo yi re go na le nako ya go bolabola le mokgwa wa go bolabola. Kgoši ya go hlalefa yo ba reng ke Solomoni, yi yye ya ngwala gore: “Lentsu la gore le bolabodiwa ka nako ya gabutši le tshwana le maapola ya gholdi ka teng ga sitša sa siliva.” (Diy. 25:11) Mo re theetsela gabutši tso ba bangwana ba di bolabolang ke mokane re thomisa ka go nagana ka so re nyoko se bolabolang, mantsu ya rune ma ka fo tshwana le maapola yane ya gholdi, ma nyoko ba gabutši fote ma nyoko bafala. Byalo, kela re bolabola ka go nyana kela re bolabola ka matla, tso re di bolabolang di nyoko tiyisa ba bangwana fote ra maka gore Jehova a jabole. (Diy. 23:15; Maef. 4:29) Mo re maka ka mokgonone re ko ba re šupetsa gore taba yowa ya go kgona go bolabola, re yi tseyela gedimo ka matla!