Tso re ka di Tšhutang ga Mantsu ya Jakobo ya Mafelelo—Sekopa sa 1

1-2. King tso Jakobo a di makiyeng mo a šele a le thina le go kgwa, fote ke ntaba? (Lebelela le sa ka tawong.)

MO JAKOBO a šele a tsofele ka matla, o yye a sepela le ba mutši wage ba tloga Kanana ba ya Egepita. Go fediye 17 ya mengwaga a le gana hone a berekela Jehova a kene a tshepega. (Gen. 47:28) Ka nako yonone, o yye a jabola stereka mo a gahlana fote le morwayi wage ye ba reng ke Josefa, a bona ba mutši wage ba le ka moka fote. Mara ke mo a di tšiba gore o nyoko kgwa go se botala. Byalo o yye a bitsa barwayi bage ka mokana ga bona go re ba tle ba mmone ka taba la gore ne a nyoko ba botsa se sengwana sa gore ne di nyaka ba se tseyele gedimo.—Gen. 49:28.

² Ka dinako tsa ku botala, ke mo di tlwayelegiye gore hlogo ya mutši yi bitse ba mutši wa yona gore yi ba botse tse dingwana mo yi soko hlokofala. (Jes. 38:1) Gana mone ga mogahlano wone yi ka fo hlaya le gore ke mang ye a nyoko bang hlogo ya mutši ka nthago ga mo yi hlokofele.

3. King so re se tšhutang ga Genesi 49:​1, 2?

³ Bala Genesi 49:​1, 2. Mara wowa ne go sa fo ba mogahlano nje. Jakobo o bolabodiye ka tso ne di nyoko makega ku mahlong. Ga mogahlano wone, Jehova o yye a hlohletsela lelata lage gore le bolabole ka dilo tsa gore di nyaka ba di tseyele gedimo tsa gore ne di nyoko makegela barwayi bage le ba mitši ya bona ku mahlong. Byalo, tso Jakobo a di butsiyeng barwayi bage ne go le seporofeto.

4. King so Jakobo a se porofitiyeng, fote re ka tšhuta ying ga tso a di hlayyeng? (Lebelela le lebhokisi la gore “Ba Mutši wa Jakobo.”)

⁴ Ga hlogo taba yowa, re nyoko bolabola ka tso Jakobo a di butsiyeng kanne ya barwayi bage: Rubeni, Simiyoni, Llifi le Juda. Ga hlogotaba ya go latela, re nyoko petapeta ka tso Jakobo a di butsiyeng mabala ya barwayi bage. Jakobo o bolabodiye ka tso ne di nyoko makegela barwayi bage le ditlogolwane tsa bona. Mo nako yi kene yi takamela, ditlogolwane tsone ne go nyoko ba setšhaba se segolo sa Israyele. Mo re lebelela tso di makegeleng setšhaba sa Israyele ku botala, re tšhuta ka mokgo tso Jakobo a di hlayyeng di makegiyeng ka gona. Fote mo re pombhola tso a di hlayyeng, re nyoko tšhuta dilo tsa gore di nyaka re di tseyele gedimo tsa gore di ka re gelepa gore re jabodise Papa wa rune wa legedimong, Jehova.

RUBENI

5. Rubeni ne a yemele go kraya ying ga papage?

⁵ Jakobo o thomisiye ka go bolabola le Rubeni, a re: “Ke wene letšibula laka.” (Gen. 49:3) Rubeni ke mo a yemele gore papage a mo neye tsa go phala tsa bobhuti bage ka taba la gore ne go le letšibula. Ke mo a ka fo ba a yemele le gore go be yene hlogo ya mutši mo papage a hlokofala, le gore ne go nyoko fo dula go na le ye mongwana wa leloko lage wa gore ne a nyoko yeta mutši wone mahlong.

6. Ke ntaba Rubeni a sa kraya tso ne di tshwanele go kraya ke matšibula? (Genesi 49:​3, 4)

⁶ Mara Rubeni a sanka a kraya tso ne di tshwanele di kraye ke matšibula. (1 Dikor. 5:1) Ke ntaba mara? Ga mengwaganyana ya go fela, o yye a yetsela le motlabo wa papage ye ba reng ke Bhilha. Bhilha ke mo go le lelata la mosadi wa Jakobo wa gore ne a mo nyaka ka matla ye ba reng ka Reyitšhele wa gore ne šele a hlokofele. (Gen. 35:​19, 22) Rubeni ke mo go le morwayi wa mosadi ye mongwana wa Jakobo ye ba reng ke Lliya. Di ka fo makega gore Rubeni ne a nyoko fo tikgotsofatsa. Kela di ka fo makega gore o yetsele le Bhilha gore o sa kraye Jakobo a sa sa nyaka mmane wage mara a šele a tinyakela Bhilha. Di sa yi ka gore ne a di makela ying tsotsone, tso a di makiyeng ne di sa jabodisi Jehova le papage.—Bala Genesi 49:​3, 4.

7. Go makegiye ying ka Rubeni le ditlogolwane tsage? (Lebelela le lebhokisi la gore “Mantsu ya Jakobo ya Mafelelo.”)

⁷ Jakobo o butsiye Rubeni gore: “O ka sa sa ba phala bobhuti bago.” Mantsu yane ma yye ma makega tsa mannete. Bhayibele a yi bolabole ka ye mongwana wa go tšwa ga mutši wa Rubeni wa gore o yye a ba kgoši, moprista kela wa go porofeta. Mara Jakobo o yye mahlong a neya Rubeni lefa, fote mutši wa Rubeni wo yye wa ba wo mongwana wa gore ba wo bala ga maloko ya Israyele. (Još. 12:6) Rubeni o yye a maka tsa gabutši ka dinako tse dingwana, fote di šupetsa nkare a sanka a maka bonghwahla fote.—Gen. 37:​20-22; 42:37.

8. King tso re ka di tšhutang ga tso di makiyeng ke Rubeni?

⁸ Re ka tšhuta ying? Di nyaka re karakare ka matla gore re thogo titshwara le gore re kganele kgole le bonghwahla. Mo nkare go na le tsa gore di ka maka gore re sinye, di nyaka re yemenyana ke mokane re nagane gore tso re ka di makang di ka kwisa Jehova go baba, dya boya dya kwisa le ba mutši wa rune le ba bangwana go baba. Di nyaka re sa lebale gore “so motho a se gašang ke sona so a nyoko se bunang.” (Magal. 6:7) Ka nthoko ye nngwana, tso di makegeleng Rubeni di fo re gopotsa ka mokgo Jehova a kwelanang go baba ka gona. Re nyoko ya mahlong re tlela ke maphomela ya tso re di makiyeng, mara mo re ka tisola fote ra karakara ka matla gore re make tsa gabutši, Jehova o nyoko re tshwarela a boya a re rufa.

SIMIYONI LE LLIFI

9. King so se makiyeng gore Jakobo a sa jabodise ke Simiyoni le Llifi? (Genesi 49:​5-7)

⁹ Bala Genesi 49:​5-7. Ka nthago, Jakobo o yye a bolabola le Simiyoni le Llifi. Mara, tso a di hlayyeng ne di šupetsa gore ne ba sa mo jabodisi. Ga mengwaga ya ku nthago, morwediya wa Jakobo ye ba reng ke Dina o yye a reyipa ke monna wa Lekanana ye ba reng Šikeme. Di ya kwagala gore barwayi ba Jakobo ka mokana ba gona ke mo ba kwatiye ka matla ka taba la tso di makegeleng sesi wa bona, mara Simiyoni le Llifi ba yye ba šitega go titshwara. Ba yye ba tshokanya Šikeme le batho bage, ba ba botsa gore mo banna ba gana hone ba ka bollwa, ne go nyoko beba segare ga bona le ba mutši wa Josefa. Ba yye ba fo maka ka mokgonone. Mo ba kene ba sa kwa go baba, Simiyoni le Llifi ba yye “ba tseya disabola tsa bona ba bolaya banna ka mokana ga bona.”—Gen. 34:​25-29.

10. Tso Jakobo a di hlayyeng ka Simiyoni le Llifi di makegiye byang? (Lebelela lebhokisi la gore “Mantsu ya Jakobo ya Mafelelo.”)

¹⁰ Jakobo ke mo a kwatiye ka matla ka taba la gore barwayi bage ka babedi ba bolayye batho ba go tlala. O porofitiye gore lefa la bona ne le nyoko tlalagana ga dipoleke tsa go tlala tsa Israyele. Mantsu yane a ma porofitiyeng ma makegiye ka nthago ga mengwaga ya go teya ka ku ga 200 mo Maisrayele ma kena ga Naga yo ba ma Tshepisiyeng yona. Leloko la Simiyoni ba le neyye mitši nageng ya Juda. (Još. 19:1) Fote leloko la Llifi ba le neyye 48 ya mitši ya Israyele.—Još. 21:41.

11. Ke dilo tsa mošaga mang tsa gabutši tsa gore maloko ya Simiyoni le ya Llifi ma di makiye?

¹¹ Ditlogolwane tsa Simiyoni le tsa Llifi a di ya latelela tso di kekemisiyeng ke bokokwane ba tsona. Malifi ya go tlala ma yye ma berekela Jehova ma kene ma tshepega. Mo Moše a yinugela Thabeng ya Sinayi gore Jehova a thogo mo neya Molawo, batho ba go tlala ba yye ba rapela senamane. Mara Malifi a sanka ma rapela modimo wa matsaka. Gabutšibutši, ka nthago ga hone, ma yye ma gelepa Moše gore ba fetse ka bo ba gore ba yye ba rapela senamane sone. (Ek. 32:​26-29) Jehova o hlawodiye banna ga leloko la Llifi gore go be maprista ku Israyele. (Ek. 40:​12-15; Dip. 3:​11, 12) Fote ka nthago, leloko la Simiyoni le yye la gelepa leloko la Juda gore ba lwe le Makanana gore ba thogo kraya sekopa sa bona ga Naga yo ne ba ba Tshepisiye yona.—Bay. 1:​3, 17.

12. King tso re ka di tšhutang ga tso di makegeleng Simiyoni le Llifi?

¹² Re ka tšhuta ying? Di nyaka re titshwara mo re kwatiye. Mo nkare a ba go tshwara gabutši kela ye o mo nyakang ka matla a ba mmereka tsona, ke ga hlago gore o kwate. (Pis. 4:4) Di nyaka re sa lebale gore re ka sa jabodisi Jehova mo re ka hlaya kela ra maka se sengwana gore re ba kwise go baba bo ba gore a ba re tshware gabutši. (Jak. 1:20) Mo ye mongwana a sa re tshware gabutši, motho yene a ka fo ba a berekela Jehova kela a sa yi kene yage, di nyaka re maka dilo tsa gore di nyoko jabodisa Jehova. Tsotsone di nyoko re gelepa gore re sa hlaye kela go maka dilo tsa gore di ka kwaletsa ba bangwana. (Marom. 12:​17, 19; 1 Pet. 3:9) Le mo nkare babelegi bago ba maka dilo tsa gore ga Jehova a di mo jabodisi, o sa lebale gore a go na so se so gapeletsang gore o yekisele mošupetso wa bona. O sa fetse ka gore wene o fo ba lephephe fote Jehova a ka sa go rufe. Jehova o nyoko go gelepa gore o make tsa gabutši fote o nyoko go rufa mo o maka ka mokgonone.

JUDA

13. King sa gore se ka fo ba se makiye gore Juda a sa dudisege mo go šele go le nako ya gore a kwe tso di hlayang ke papage?

¹³ Ka nthago, Jakobo o yye a bolabola le morwayi wage ye ba reng ke Juda. Mo a šele a kwile tso Jakobo a di butsiyeng bobhuti bage ba gore baa mo feta, Juda ke mo a sa sa le gabutši. Re ya di tšiba gore le yene o yye a sinya ka matla. Di šupetsa nkare le yene ne a le gona nakwela ba tseya dilo tsa Mutši wa Šikeme. (Gen. 34:27) Ke mo a na le bobhuti bage nakwela ba rekisa Josefa gore go be lebhantiti, fote ba tshokanya papage ka taba yone. (Gen. 37:​31-33) Ka nthago o yye a maka tsa mapaying le makoti wage ye ba reng ke Thamara, a nagana gore ne go le motho wa go rekisa mmele.—Gen. 38:​15-18.

14. Juda o makiye dilo difeng tsa gabutši? (Genesi 49:​8, 9)

¹⁴ Mara Jakobo o thanakiye Juda fote a tshepisa gore yene le ba mutši wage ba nyoko makegela ke dilo tsa gabutši. (Bala Genesi 49:​8, 9.) Juda o šupetsiye gore papage wa gore o tsofele o mo tseyela gedimo ka matla. Fote o šupetsiye gore o kwela lekotwana la gabo lo ba reng ke Bhenjamini.—Gen. 44:​18, 30-34.

15. Juda ba yye ba mo rufa ka mokgo mang?

¹⁵ Jakobo o yye a porofeta gore Juda o nyoko yetetsa bobhuti bage. Mara, go fitiye gana hala ga 200 ya mengwaga seporofeto sone se soko bane se makega. Ka nthago ga gore Maisrayele ma tloge Egepita, ma yye ma sepela mašahleng ma bakiye Nageng yo ne ba ma Tshepisiye yona, ke mo ma yetiye mahlong ke leloko la Juda, ke mokane maloko ya mangwana ma ba šele nthago. (Dip. 10:14) Ka nthago ga mengwaga, Juda ke mo a yetiye mahlong mo ba hlula Naga yo ba ba Tshepisiyeng. (Bay. 1:​1, 2) Fote Dafita ke mo go le yene wa mathomo wa go ba kgoši wa go tšwa ga leloko la Juda. Mara ditaba a di felele mowa.

16. Seporofeto sa gore se krayega ga Genesi 49:10 se makegiye byang? (Lebelela le lebhokisi la gore “Mantsu ya Jakobo ya Mafelelo.”)

¹⁶ Jakobo o wunyulliye gore ye wa gore o nyoko Lawola batho go ya go yye ne go nyoko ba setlogolwane sa Juda. (Bala Genesi 49:10.) Motho yene wa go Lawola ne go le Jeso Kreste, wa gore Jakobo o yitseri ke Šilo. Lengeloyi mo le bolabola ka Jeso le yitseri: “Jehova Modimo o nyoko mo neya setulo sa go lawola sa Dafita papage.” (Lluk. 1:​32, 33) Fote Jeso ba re ke “Tawu ya leloko la Juda.”—Kut. 5:5.

17. Re ka yekisela Jehova ka mokgo mang mo di tla ga mokgwa wo re tseyang ba bangwana?

¹⁷ Re ka tšhuta ying? Jehova o yye a rufa Juda le mo nkare ne go na le tso ne a di kekemisiye ka matla. Mara di ka fo makega gore bobhuti ba Juda ne ba tiputsisa gore ke dilo tsa mošaga mang tsa gabutši tsa gore Jehova ne a di bona ho gage. Le mo nkare a re nape re tšiba tso ne ba di naganne, so re se tšibang ke gore Jehova o yye a bona tsa gabutši ga Juda fote a mo rufa. Re ka mo yekisela byang ga Jehova? Mo mogageru a kraya mmereko wa go tseyediwa gedimo ka phutegong, mathomisong re ka fo nagana ka dilo tso a sa di makeng gabutši. Mara re ko ba re maka gabutši mo re gopola gore Jehova o jabodisa ke dilo tsa gabutši tso a di makang. Jehova o lebelela tsa gabutši ga bo ba mmerekelang. Le rune, tla re karakareneng gore re make ka mokgonone.

18. Ke ntaba di nyaka gore re lefise pelo?

¹⁸ Se sengwana sa gore re ka se tšhuta ga tso di makegeleng Juda ke taba ya gore di nyaka re lefisa pelo. Jehova o dula a maka tso a di tshepisiyeng, mara aa duli a di maka ka mokgo ne re nagana gore o nyoko di maka ka gona kela ka nako yo ne re nagana gore o nyoko di maka ka yona. Ditlogolwane tsa Juda a di ya fo napa di thomisa go yeta batho ba Modimo mahlong. Mara ba f’lo ya mahlong ba yema le ye Jehova ne a mo kgetiye gore a ba yete mahlong ba kene ba tshepega, di sa yi ka gore ke Moše wa Lelifi, Jošuwa wa Leifrayimi kela Kgoši Sawulo wa Lebhenjamini. Nkare le rune re ka yema le ye mongwana le ye mongwana wa gore Jehova o mo kgeta gore a re yete mahlong lekgono.—Maheb. 6:12.

19. King so re se tšhutiyeng ka Jehova ga mantsu ya Jakobo ya mafelelo?

¹⁹ King tso re di tšhutiyeng ga mantsu ya mafelelo ya gore Jakobo o ma butsiye barwayi bage kanne ya bona ba mathomo? Di fo ba lekgwaying gore “ka mokgo motho a bonang dilo ka gona a go tshwane le ka mokgo Modimo a bonang dilo.” (1 Sam. 16:7) Jehova o lefisiye pelo ka matla fote wa tshwarelana. A di mo jabodisi mo re maka dilo tsa go befa, mara aa yemela gore re be batho ba gore ba yenele. A ka rufa batho ba gore ba yye ba sinya ka matla ku botala mo ba tisola di tšwa pelong ke mokane ba sokologa ba maka tsa gabutši. Ga hlogotaba ya go latela, re nyoko petapeta ka tso Jakobo a di butsiyeng mabala ya barwayi bage ba bangwana.