Ditodi Tsa Sepukwane sa Mogahlano wa Maphelelo le Matšhomayelelo
© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
MAY 1-7
MAKOLWANE KA TENG GA LENTSU LA MODIMO | 2 DIKORONIKA 17-19
“Tseya ba Bangwana ka Mokgo Jehova a ba Tseyang ka Gona”
w17.03-SE 24 ¶7
Ayitsano o Nyoko Berekisa Tso di Ngwadiwweng?
7 Jehošafate morwayi wa Asa gee? Ne a na le mekgwa ya go tlala ya go bafala. Jehošafate ne a maka dilo tsa go tlala tsa gabutši ka taba la gore ne a tshepela ga Modimo. Mara o yye a maka dilo tsa go sa hlamatsela. Mo re beyisa, o yye a šadhisana le ba mutši wa Kgoši Ahaba wa go sa loka wa mmušo wa lebowa. Fote le mo moporofeta Mikhaya o yye a mo pasopisa, Jehošafate o yye a fo ya mahlong a thega Ahaba mo a lwa le Masiriya. Mo go kene go lwiwa, Jehošafate o yye a liketsa ka matla gore ba sa mmolayi. Ke mokane o yye a boyela Jerusalema. (2 Dikor. 18:1-32) Fote gana hone, moporofeta Jehu a mmutsisa gore: “Ayitsano di nyaka o gelepe bo ba go ba le dipelo tsa go befa, ayitsano di nyaka o kwane le bo ba hloyyeng Jehova?”—Bala 2 Dikoronika 19:1-3.
w15-SE 8/15 11-12 ¶8-9
Ghayela ka Tso Jehova a di Makiyeng go Šupetsa Gore o re Nyaka ka Matla
8 Jehova o nyaka re mo tšiba go le Modimo wa go re nyaka ka matla wa gore fote aa lebelele tso re di sinnyeng ka taba la gore a re ya yenela. O lebelela tsa gabutši ga rune. (2 Dikor. 16:9) Mo re beyisa, o makiye ka mokgonone le ga Kgoši ya Juda, Jehošafate. Di yye dya makega gore ka bophokophoko, Jehošafate a dumele go felegetsa Kgoši Ahaba wa Israyele gore ba ye tseya Ramothi-ghiliyite ga Masiriya. Le mo nkare 400 ya baporofeta ba matsaka ba yye ba tshepisa Ahaba gore o nyoko phomelela, Mikhaya moporofeta wa mannete wa Jehova o hlayye gore a ka sa ro phomelela le ka gonyana. Ahaba o yye a kgwa a le ntweng, fote Jehošafate aa phela go ya kaye. O yitseri go segela Jerusalema, ba yye ba mo wolola ka taba la go nghanelana le Ahaba. Ka nthago ga dilo tsowa ka moka, Jehu, morwayi wa Hanani wa gore o kgona go bona tsa ku mahlong, o butsiye Jehošafate gore: “Go na le tsa go bafala tso ba di krayyeng gago.”—2 Dikor. 18:4, 5, 18-22, 33, 34; 19:1-3.
9 Nakwela Jehošafate a sa thomisa go lawola, o yye a botsa dindhuna, Malifi le maprista gore ma sepele mitši ka moka ma tsama ma tšhutisa batho molawo wa Jehova. Letsima lone le yye la ba berekela ka matla tsa gore ditšhaba tsa thina di yye dya thomisa go tšhaba Jehova. (2 Dikor. 17:3-10) Eya, Jehošafate o yye a maka dilo tsa bophokophoko, mara Jehova a sanka a lebala tsa go bafala tso a yyeng a di maka. Taba yowa ya ka Bhayibeleng yi re gopotsa gore le mo re sa yenela, Jehova o nyoko ya mahlong a re nyaka ka matla mo re nyaka go mo jabodisa ka dipelo tsa rune ka moka.
Tso di Wutammeng ka Bhayibeleng
w17.03-SE 20 ¶10-11
Berekela Jehova ka Pelo ya go Felegelela!
10 Jehošafate morwayi wa Asa “o yye mahlong a sepela ka tsela yo Asa papage ne a sepela ka yona.” (2 Dikor. 20:31, 32) Ka mokgo mang? Go tshwana le papage, Jehošafate o yye a hlohletsela setšhaba gore se nyakele Jehova. O makiye tsotsone ka go maka gore go be le letsima la go tšhutisa batho a berekisa “puku ya molawo wa Jehova.” (2 Dikor. 17:7-10) A boya a ya ga poleke ya mmušo wa Israyele wa lebowa, ga poleke ya dithabeng tsa Eforayimi, gore “a ba buyise ga Jehova.” (2 Dikor. 19:4) Jehošafate ne go le kgoši “ya gore yi yye ya nyakela Jehova ka pelo ya yona ka moka.”—2 Dikor. 22:9.
11 Le rune ka moka re ka tšhela letsogo ga letsima le legolo la go tšhutisa lo Jehova a makang gore le be gona lekgono. Ayitsano kgwedi ye nngwana le ye nngwana o tikemisele go tšhutisa batho Lentsu la Modimo, o liketsa go ba gelepa gore ba nyake go berekela Modimo? Mo o kene o karakara ka matla fote o rufa ke Modimo, o ka di kgona go thomisa go tšhutisa motho Bhayibele. Ayitsano o rapela gore tsone di makege? Ayitsano o tikemisele go maka mmereko wowa, le mo nkare di ko nyaka gore o berekise nako yago ya gore o khutsa ka yona? Go fo tshwana le mo Jehošafate a yye ga poleke ya Eforayimi gore a gelepe batho gore ba boye ga morapelo wa mannete, le rune re ka maka se sengwana gore re gelepe ba gore baa bata ga tso tsa Modimo. Go tokegela gana mone, bagolo ba ka phutegong ba vakašela le go gelepa bo ba gore ba ntshiwwe ka phutegong ba gore di ka makega gore se ba lahliye mekgwa ya bona ya go sinya ya botala.
MAY 8-14
MAKOLWANE KA TENG GA LENTSU LA MODIMO | 2 DIKORONIKA 20-21
“Tshepela ga Jehova Modimo Wago”
w14-SE 12/15 23 ¶8
Di Nyaka re Tshwarisane mo Lefase Lowa le Fela
8 Ka dinako tsa Kgoši Jehošafate, batho ba Modimo ba yye ba lebana le lenaba la go ba le matšhika, “mogoba wo mogolo” wa go tšwa ga dinaga tso di ba dukulugiyeng. (2 Dikor. 20:1, 2) Sa go jabodisa ke gore malata ya Modimo a ma liketsa go lwa le lenaba ka bobona beng. Mara ma yye ma tšhabela ga Jehova. (Bala 2 Dikoronika 20:3, 4.) Fote ye mongwana le ye mongwana aa f’lo maka ka mokgo a bonang go lukiye. Bhayibele yi re: “Ka moka banna ba Juda ne ba yemme mahlong ga Jehova, ba na le bana ba bona, basadi ba bona le barwayi ba bona.” (2 Dikor. 20:13) Le mo nkare ne ba sa gola kela ba šele ba gudiye, ba yye ba karakara gore ba latelele tso di nyakang ke Jehova, fote Jehova o yye a ba tšhireletsa ga manaba ya bona. (2 Dikor. 20:20-27) Phela wowa ke mošupetso wa gabutši wa go re šupetsa ka mokgo re ka hlulang dintshitshire re kene re le batho ba Modimo.
Lune ba Gore a yi Botala le Šadhiye—Tseyelaneng Taba ya go Berekela Jehova Gedimo
7 Jehova o bolabodiye le Jehošafate a berekisa Jahaziyele wa Lelifi. Jehova o yitseri: “Yema o sa thogathoge, ke mokane o bone mo Jehova a go phonisa.” (2 Dikor. 20:13-17) Wone a yi mokgwa wa gore ne wo tlwayelegiye wa go lwa ntwa! Mara tso ne ba re a di make ke mo di sa tšwe ga motho; ke mo di tšwa ga Jehova. Ka taba la gore Jehošafate ne a tshepa Modimo, o yye a fo maka ka mokgo ba mmotsang. Mo a ye gahlana le manaba yage, a sanka a beya masole ya gore ke digele ku mahlong, mara o yye a beya ba go yepelela. Jehova a sanka a tšebisa Jehošafate; O yye a hlula manaba yage.—2 Dikor. 20:18-23.
Tso di Wutammeng ka Bhayibeleng
it-1-E 1271 ¶1-2
Jehorama
Athaliya mosadi wa Jehorama, o yye a kutšetsela Jehorama gore a sa latelele ditsela tsa papage Jehošafate tsa go loka. (2Mg 8:18) Jehorama o yye a bolaya kobodi ya bobhuti bage le barwayi ba bangwana ba kgoši ya Juda, a ro boya a maka gore batho bo a ba lawolang ba jikele Jehova ba thomise go rapela medimo ya matsaka. (2Kr 21:1-6, 11-14) Nako ka moka yo a yi fetsiye a lawola, ne go na le mathatha. Sa mathomo, Edomo yi yye ya jikela Juda; ke mokane Libhna yi yye ya lwa le Juda. (2Mg 8:20-22) Moporofeta Eliya o ngwalele Jehorama borifi a re: “Bona! Jehova o wolola batho bago, barwayi bago, basadi bago le dilo ka moka tso o nang natso.” Go tokegela gana hone, wene Kgoši Jehorama, “o nyoko kena ke malwele ya go tlala, le bolwele bya mala go segela mala yago ma tšwa ka taba la go lwala ka moka matšatši.”—2Kr 21:12-15.
Di yye dya makega ka mokgonone. Jehova o lisetsiye Maaraba le Mafilisita gore ma hlule naga yone le go tseya basadi ba Jehorama le barwayi bage ba ba make mabhantiti. Modimo o yye a lisetsa morwayi ye monyana wa Jehorama ye ba reng ke Jehowahazi (wa gore fote ba re ke Ahaziya), gore a tšhabe ka taba la kwano ya go yelana le Mmušo yo a yi makiyeng le Dafita. “Ka nthago ga dilo tsone ka moka, Jehova o yye a teya Jehorama ka bolwele bya mala bya gore ne bo sa yalafegi.” Mo go feta mengwaga ka mmedi, “mala yage ma yye ma tšwa” ke mokane aa kgwa. Lephelo la monna yewa wa pelo ya go befa le yye la napa le fela ka mokgonone, fote ‘o hlokofele go se na motho wa go mo jabolela.’ Ba yye ba mmoloka ga Mutši wa Dafita, “mara go seng mo ba bolokelang magoši gona.” Ke mokane Ahaziya morwayi wage o yye a ba kgoši.—2Kr 21:7, 16-20; 22:1; 1Kr 3:10, 11.
MAY 15-21
MAKOLWANE KA TENG GA LENTSU LA MODIMO | 2 DIKORONIKA 22-24
“Jehova o Rufa Tso re di Makang Tsa go Šupetsa Gore re na le Lešiši”
w09-SE 4/1 24 ¶1-2
Jehowaši o Lisetsiye Jehova ka Taba la Banghana ba go sa Loka
NE GO le nako ya go thathafa ka matla ku Jerusalema, mutši wo tempele ya Jehova ne yi le ga wona. Ne ba sa tšwa go bolaya Kgoši Ahaziya. Tso Athaliya mmane wa Ahaziya a šadiyeng a di maka di tshosa ka matla. O yye a maka gore barwayi ba Ahaziya—batlogolo ba yene mong—ba bolayiwe! Wa tšiba gore ke ntaba?— Gore go be yene ye a lawolang go seng bona.
Mara ye mongwana wa batlogolo ba Athaliya, ye ba reng ke Jehowaši wa gore ne go le leseya ba yye ba mo phonisa, fote Athaliya kokwane wage aa yi tšiba taba yone. Ayitsano wa nyaka go tšiba gore di makegiye byang tsotsone?— Leseya lone ne le na le rakgadi ye ba reng ke Jehošebha, wa gore o yye a le wutetsa ka tempeleng ya Modimo. Ne a kgona go maka tsotsone ka taba la gore monnage ne go le Johoyada wa gore ne go le Moprista ye Mogolo. Byalo, bona ba le ka babedi ba kgonne go tšhireletsa Jehowaši.
w09-SE 4/1 24 ¶3-5
Jehowaši o Lisetsiye Jehova ka Taba la Banghana ba go sa Loka
Go fediye kobodi ya mengwaga Jehowaši ba mo wutetsiye ka tempeleng. Gana hone ba mo tšhutisiye dilo ka moka ka Jehova Modimo le melawo yage. Ke mokane mo Jehowaši a ba le kašupa ya mengwaga, Jehoyada o yye a mo maka kgoši. Ayitsano o ka nyaka go kwa gore Jehoyada o di makamakiye byang tsotsone le gore go makegiye ying ka Athaliya kokwane wa mosadi wa Jehowaši?—
Jehoyada o yye a bitsa bomatšinghelane ba gore mmereko wa bona ke go pasopa magoši ya Jerusalema. O yye ba botsa ka mokgo yene le mosadi wage ba phonisiyeng leseya la Kgoši Ahaziya. Ke mokane Jehoyada a nyaretsa Jehowaši ga bomatšhinghelane bone, fote ba yye ba bona gore ke yene ye a tshwaneleng go lawola. Ka nthago ga hone, baa maka polane.
Jehoyada o yye a nyaretsa Jehowaši ke mokane a mo rwesa fapo ya bogoši. Gana hone, batho “baa thomisa go teya matsogo fote ba hlaya gore: ‘Nkare o ka phela go ya go yye wene kgoši!’” Bomatšinghelane ba yye ba dukulugela Jehowaši gore ba mo tšhireletse. Ke mokane mo Athaliya a kwa batho ba rasa ka taba la go jabola, o yye a tabogela ka tawong a liketsa go ganisa. Mara Jehoyada a botsa bomatšinghelane bala gore ba bolaye Athaliya.—2 Magoši 11:1-16.
it-1-E 379 ¶5
Lebitla, Mabitleng
Moprista ye Mogolo Jehoyada wa go loka ba yye ba mo šupetsa gore ba mo tseyela gedimo ka gore ba mmoloke ga “Mutši wa Dafida le magoši,” fote ke yene motho a le ntoši wa gore ne a sa wele ga mutši wa bogoši mara a bolokiwwe le magoši.—2Kr 24:15, 16.
Tso di Wutammeng ka Bhayibeleng
it-2-E 1223 ¶13
Zakariya
12. Morwayi wa Moprista ye Mogolo Jehoyada. Ka nthago ga likgu la Jehoyada, Kgoši Jehowaši o yye a jikela morapelo wa nnete, ka gore ne a theetsela mayele ya gore a yi ya gabutši fote a sa theetsele ya baporofeta ba Jehova. Zakariya motswala wa Jehowaši (2Kr 22:11), o yye a pasopisa batho a tiyisiye letsogo ka taba yowa, mara bona a sanka baa tisola, fote ba yye ba ro boya ba go kgahla ka matlapa jareteng ya tempele. Mo Zakariya a hlokofala o yye a re: “Nkare Jehova a ka le wolola ka taba la tso le di makang.” Seporofeto sowa se makegiye, ka taba la gore Siriya yi yye ya sinya Juda ka matla fote Jehowaši a bolaya ke malata yage ka mabedi “ka taba la madi ya barwayi ba Jehoyada wa moprista.” Puku ya Septuagint ya Segerika le puku ya Vulgate ya Selatini di re Jehowaši ba mmolayye ka taba la gore ne go patedisiwa madi ya “morwayi” wa Jehoyada. Mongwalo wa Masoretic le wa Syriac Peshitta, tsona di re “barwayi,” fote di ka makega di berekisiye lentsu lone go šupetsa gore Zakariya moprista wa gore ke moporofeta wa gore ne go le morwayi Jehoyada, ne a tseyediwa gedimo.—2Kr 24:17-22, 25.
MAY 22-28
MAKOLWANE KA TENG GA LENTSU LA MODIMO | 2 DIKORONIKA 25-27
“Jehova a ka go Neya Tsa go Feta Tso Wene o di Kgopelang”
it-1-E 1266 ¶6
Jehowaši
Fote Jehowaši o hirisiye kgoši ya Juda 100 000 ya masole gore ma ye ma lwe le Maedomo. Mara “lelata la Modimo wa nnete” le mmutsiye gore a botse masole yane gore ma boyele gaye, le mo nkare se o patele lekgolo la ditšheleta tsa silva (R11 896 000), fote ba yye ba kwata ka gore ba ba jikisiye gore ba ye gaye, di ka makega gore ne ba kwatisa ke gore ba ka sa sa kraya dilo tso ne ba nyoko di kraya ga mutši wo ne ba nyoko wo hlula. Byalo ka nthago ga gore ba boyele Lebowa, ba yye ba sepela ba tseya dilo tso ne di le ga mitši ya mmušo wa borwa, go tlugisela Samariya (di ka makega go le mo ne ba duli gona) go ya Bheth-horoni.—2Kr 25:6-10, 13.
O ka mo “Liketsa” Byang ga Jehova o Thogo Mmona Gore o Lukiye?
16 Tikone tse dingwana gore o thogo berekela Jehova. A di nyake re tikona dilo ka moka re re re makela go berekela Jehova. (Mmol. 5:19, 20) Mara mo re ka tšhaba go tikona tse dingwana gore re thogo berekela Modimo, re ko ba re yi lahliye go tshwana le morenela Jeso a šupetsiyeng ka yene wa gore o tinyakele dilo tsa majabajaba ke mokane a lisetsa tsa Modimo. (Bala Luka 12:16-21.) Mogageru ye mongwana ye ba reng ke Christian, wa go dula France, o re: “Ke mo ke sa berekisi matšhika yaka ka moka le nako yaka mo ke berekela Jehova fote ke pasopa mutši waka.” Christian le mosadi wage ba thomisiye go ba mašupatsela. Mara ke mo di nyaka ba lisetsa mmereko gore ba thogo ba mašupatsela. Ba yye ba thomisa bhizinisi ya bona ye nyana ya go yedisa gore ba thogo phela, fote ba yye ba tšhuta go kgotsofatsa ke sosone se senyana so ba nang naso. Ayitsano tso ba di makiyeng di ba berekele? Christian o re: “Mmereko wa go tšhomayela wo re jabodisa ka matla fote mo re bona bo re tšhutang nabo Bhayibele ba kene ba tšhuta ka Jehova, re kwa re jabola.”
Tso di Wutammeng ka Bhayibeleng
w07-SE 12/15 10 ¶1-2
Ayitsano o na le ye a go Gelepang ga Tso Tsa Modimo Gore o Thogo Segelela Dipheto Tsa Gabutši?
MO UZIYA a na le 16 ya mengwaga, o yye a ba kgoši ya lebowa ya mmušo wa Juda. O yye a lawola mengwaga ya go feta 50, go tlugisela hala mafelelong ya mongwaga wa bo-900 go ya hala ga mathomisong ya mongwaga wa bo-800 B.C.E. Go tlugisela Uziya a sa le ya monyana, ne a “ya mahlong a maka tsa gabutši mahlong ga Jehova.” King so se hlohletseng Uziya gore a sepele ka tsela ya go loka? Ga tso ba di ngwadiyeng tsa botala ba hlayye gore: “[Uziya] o yye mahlong a nyakela Modimo ka dinako tsa Zakariya, ye ne a yeta mahlong ga taba ya go tšhaba Modimo wa nnete; fote ka dinako tsa mo a nyakela Jehova, Modimo wa mannete o yye a maka gore a phomelele.”—2 Dikoronika 26:1, 4, 5.
A re tšibi tsa go tlala ka Zakariya, ye ne a yeletsa kgoši, mara re fo tšiba tso di leng ga tema yowa ya Bhayibele. Fote ka gore Zakariya ne go le ‘wa go yeletsa batho ga taba ya go tšhaba Modimo wa mannete,’ o yye a hlohletsela mosogana yewa wa gore ne a lawola gore a make tsa go loka. The Expositor’s Bible yi hlaya gore Zakariya ne go le “monna wa gore ne a tlalele ga tsa go tšhuta tso tsa go hlawolega, go le motho wa gore o tlalele ka matla ga tso tsa Modimo, fote ne a ka kgona go bolabola le batho gabutši ka tso ne a di tšiba.” Mo ye mongwana wa go tšhutela Bhayibele a bolabola ka Zakariya o hlayye gore: “Ne a tšhutiye diporofeto gabutši fote . . . ne a hlalefiye, a tshepega, go le monna wa go loka fote di bonala nkare o yye a ba mošupetso wa gabutši ka matla ga Uziya.”
MAY 29–JUNE 4
MAKOLWANE KA TENG GA LENTSU LA MODIMO | 2 DIKORONIKA 28-29
“O ka Kgona go Berekela Jehova le mo Nkare a wa Gudisiwa Gabutši”
w16.02-SE 10 ¶8
Yekisela Banghana ba Jehova ba Bagolo
8 Hezekiya aa tshwane le Ruthi, ka taba la gore yene o belegiwwe ga setšhaba sa gore se tineyele Jehova. Mara a yi Maisrayele ka moka ya gore ma yye ma tineyela. Papa wa Hezekiya, Kgoši Ahazi, ke ye mongwana wa ba gore a sanka a phela go tshwana le batho ba go tineyela ga Modimo. Monna yewa wa pelo ya go befa o yye a lahletsa setšhaba ka moka gore se rapele medimo ya dithombhe, a ro boya a delela tempele ya Jehova ya Jerusalema. Re ka sa tsoge re kwisisiye ka mokgo Hezekiya a gudiyeng ka gona, o gudiye go baba a bona bobhuti bage ba kgwa go baba, ba ba tšhuba ba phela go le dihlabelo ga medimo ya matsaka!—2 Mg. 16:2-4, 10-17; 2 Dikor. 28:1-3.
w16.02-SE 10 ¶9-11
Yekisela Banghana ba Jehova ba Bagolo
9 Ne go ka ba lula gore Hezekiya a gole go le monna wa go kwatakwata, wa gore o jikele Modimo. Batho ba gore ba gahlanne le tsa go thathafa, mara tsa gore di ka sa phale tso Hezekiya a gahlanneng natso, ba ka nagana gore di ya kwagala gore ba “kwatele Jehova” kela go jikela mokgahlo wage. (Diy. 19:3) Fote batho ba bangwana ba tshepa gore mitši yo ba goleleng ga yona ya gore a yi gabutši yi ba sinyele lephelo le go maka gore ba phele lephelo la go sa hlamatsega, ba ka boya ba maka tsetsela tsa gore babelegi ba bona ba kekemisiye ga tsona. (Hezek. 18:2, 3) Mara nje go tseya dilo ka mokgonone go gabutši?
10 Lephelo la Hezekiya le re fetolela putsiso yone. Awwa! A se šiyo selo sa go kwagala sa go ka maka gore re kwatele Jehova, ka taba la gore a yi yene ye a leyelang batho senyama ga lefase lo la go befa. (Job. 34:10) Ke nnete gore babelegi ba ka kutšetsela bana ba bona ka mokgwa wa gabutši kela wa gore a wo gabutši. (Diy. 22:6; Kol. 3:21) Mara taba ya gore a wa gudisiwa gabutši a yi rele gore o nyoko phela lephelo la go sa hlamatsega. Jehova o re makele selo sa go bafala ka matla—re kgona go tikgetela so re nyakang go ba sona le ka mokgo re nyakang go phela ka gona. (Dot. 30:19) Taba yo ya go bafala Hezekiya o yi berekisiye byang?
11 Hezekiya ne go le morwayi wa kgoši ya Juda, ya gore ne yi phala ba go tlala ka tsa go maka tsa go befa, mara yene o gudiye a ba monna wa go loka. (Bala 2 Magoši 18:5, 6.) Eya, papage ne go le motho wa go mo kutšetsela ka tsa go befa mara ne go na le ba go maka tsa gabutši ba gore a ka tikgetela go kopisela bona. Jesaya, Mmika le Hosiya ne go le baporofeta ka nako yone. Re tseya gore Kgoši Hezekiya ne a tseyela gedimo tso banna bo ba go tshepega ne ba di hlaya, a boya a lisetsa mantsu ya Jehova gore ma mo wolole le go dula ka pelong yage. Byalo Hezekiya o yye a lukisa dilo tsa go befa tso papage a di makiyeng. O makiye tsotsone ka go yedisa tempele, a kgopelela batho tshwarelo ga Modimo, le go maka gore go be le letsima la go fetsa ka medimo ya matsaka ga dipoleke tsa thina le tsa kgole. (2 Dikor. 29:1-11, 18-24; 31:1) Mo Hezekiya a gahlana le dintshitshire tse dikgolo, go tshwana le mo Senakheribho, kgoši ya Maasiriya yi tshosetsa go hlasela Jerusalema, o yye a šupetsa gore o na le lešiši le tumelo. O yye a tithega ka Modimo gore a mo phonise le go tiyisa setšhaba ka mantsu le mešupetso ya gabutši. (2 Dikor. 32:7, 8) Ka nthagonyana, mo Hezekiya a nyaka go wolodiwa ka taba la go ba le magetla, o yye a tinyanafatsa le go tisola. (2 Dikor. 32:24-26) Di lekgwaying gore Hezekiya aa lisetsa taba ya gore aa godisiwa gabutši yi mo sinyela lephelo. Mara o yye a šupetsa gore ne go le monghana wa Jehova fote go le mošupetso wa gabutši wa gore re ka wo yekisela.
Tso di Wutammeng ka Bhayibeleng
w12 2/15 24-25
Nathane—Monna wa go Yemelela Morapelo wa Mannete
Nathane monna wa go rapela Jehova ka go tshepega, ka matšato o yye a thega polane ya Dafita ya go yaga ntlo ya mo lefaseng ya morapelo wa mannete. Mara ga taba yone, Nathane o yye a hlaya ka mokgo a tikwang, go seng ka mokgo Jehova a tikwang. Bošego byone, Modimo o yye a botsa moporofeta yene gore a ye a botse kgoši molayetsa wa go sa tshwane le wage: Go ka sa be Dafita ye a yagelang Jehova tempele. Motho ye a ko yagang tempele go nyoko ba ye mongwana wa barwayi ba Dafita. Mara Nathane o hlayye gore Modimo o maka senghana le Dafita gore mmušo wage go be wona wa go “nyoko lawola go ya go yye.”—2 Sam. 7:4-16.
Mo go tla ga taba ya go yaga tempele, tso Modimo ne a di nyaka ne di sa sepidisane le tso Nathane ne a di naganne. A sanka a kokola, mara moporofeta ye wa go tinyanafatsa o yye a maka tso Jehova a di hlayyeng a boya a berekisana le polane yone. Wowa ke mošupetso wa go bafala ka matla mo nkare di ya makega gore Modimo a re wolole go gongwana! Tso moporofeta Nathane a di makiyeng ka nthago di šupetsa gore Modimo aa mo kwatela. Gabutši, di šupa nkare Jehova o yye a berekisa Nathane le Ghadi wa go bona tsa ku mahlong, gore ba gelepe Dafita gore a hlekeletse 4 000 ya banna ba go yepelela gore ba bereke tempeleng.—1 Dikor. 23:1-5; 2 Dikor. 29:25.
JUNE 5-11
MAKOLWANE KA TENG GA LENTSU LA MODIMO | 2 DIKORONIKA 30-31
“Go Gahlana Ggoši go Nyoko re Berekela ka Matla”
it-1-E 1103 ¶2
Hezekiya
Ne a na le Matšato ga Morapelo wa Mannete. Hezekiya o yye a ba kgoši mo a na le 25 ya mengwaga, fote ka nako yonone o yye a šupetsa gore o na le matšato ga tso tsa Jehova. Sa mathomo so a se makiyeng mo a le kgoši ke go bula le go lukisa tempele. Ke mokane o yye a bitsa maprista le Malifi a re ga bona: “Ke tso di nyakang ke pelo yaka go maka senghana le Jehova Modimo wa Israyele.” Senghana sone ne go le sa go tshepega, go fo tshwana le kwano ya Molawo, ya gore ne yi sa bereka mara batho ne ba sa yi latelele, ba yye ba yi tsosetsela Juda. Ka matšato, o yye mahlong a maka gore go be le mmereko wa go maka ke Malifi, a boya a lukiselela tsa go yepelela ka tsona le dikoša tsa go thanaka Modimo. Ne go le Nisani, kgwedi ya gore batho ne ba nyoko jabolela Paseka, mara tempele ne yi sa yela, le maprista le Malifi ne ma sa yela. Ka letšatši la bo-16 la Nisani, tempele ne yi yediye le tso ne di le ka teng ga yona ne di yediye. Ke mokane ne go ba le nako ya go hlawolega ya gore ne ba yi makela gore Maisrayele ka moka ma thogo tiyisa senghana le Modimo. Sa mathomo, barwayi ba kgoši ne ba leya dihlabelo, dihlabelo tsa tso di sinnyeng ke batho, tsa poleke ya go hlawolega le tsa batho, ka nthago gwa tla dihlabelo tsa go tšhubelediwa tsa go tlala tsa gore ne di leya ke batho.—2Kr 29:1-36.
it-1-E 1103 ¶3
Hezekiya
Ka taba la gore mo batho ba sa yela ne ba ka sa kgone go jabolela Paseka ka nako ya gona, Hezekiya o yye a maka gore bo ba gore a baa yela ba jabolele Paseka ka kgwedi ya go latela. Aa bitsa Majuda fela mara o bitsiye le Maisrayele a berekisa marifi ya gore o ma neyye ba go sipidisa molayetsa gore ba ma sabalatse nageng ka moka go thomisa Bhere-šebha go ya Dani. Banna bone ba go sabalatsa molayetsa ba yye ba kwera ke ba go tlala, mara Asheri, Manase le Zebhuloni ba yye ba tinyanafatsa ke mokane ba tla, le ba bangwana ba go tšwa Eforayimi le Isakhara ba yye ba tla. Le ba bangwana ba gore ne go se Maisrayele ba gore ba rapela Jehova ba yye ba segela. Di ka makega gore ne di thathafa gore ba mmušo wa lebowa ba be gona. Le bona ba yye ba ba ganetsa, go fo tshwana le bala ba gore ne ba sabalatsa molayetsa, ka taba la gore mmušo wa go ba le lesome la meloko ne wo topele ga morapelo wa matsaka fote wo hlorisa ke Maasiriya.—2Kr 30:1-20; Dip 9:10-13.
it-1-E 1103 ¶4-5
Hezekiya
Ka nthago ga Paseka, batho ba yye ba jabolela Monyanya wa Dikhekhe Tsa go sa Bela ka šupa ya matšatši tsa go šinya ba kgeta gore ba yeketse 7 ya matšatši ya mangwana. Le ga dinako tsa go tshwana le tsone tsa gore di kotsi, Jehova o yye a rufa monyanya wone tsa gore ‘go yye gwa ba le go jabola ka matla hone Jerusalema, go tlugisela ka dinako tsa Solomoni morwayi wa Dafita, Kgoši ya Israyele go segela nako yone, a sanka gwa ba le tsa go tshwana le tsone.’—2Kr 30:21-27.
Tso ba di makiyeng ka nthago, di šupetsiye gore monyanya wowa ne go sa fo ba selo sa go tijabodisa mara ne wo le wa go tsusetsela morapelo wa mannete. Mo ba so ko boyela magaye, bo ne ba le monyanyeng ba yye ba tsama ba psyitlanya dikholomo tsa go hlawolega, ba wisa dipoleke tsa gedimo le dialetare, ba boya ba psyitlanya le dikwata tsa go hlawolega ga poleke ya Juda le Bhenjamini ka moka, le Eforayimi le Manase. (2Kr 31:1) Hezekiya o yye a ba beyela mošupetso ka go psyitlanya sethombhe sa noga ya go makiwa ka koporo sa gore se makiye ke Moše, ka taba la gore batho ne se ba se rapela, le go se makela dihlabelo. (2Mg 18:4) Ka nthago ga monyanya, Hezekiya o yye a maka gore morapelo wa mannete wo ye mahlong wo gola ka go maka gore go be le megoba ya maprista le go maka gore mmereko wa tempeleng wo ye mahlong, a boya a wolola batho gore ba latelele Molawo mo di tla ga go ntsha sekopa sa lesome le go neyela ka diyengwa tsa mathomo ga Malifi le maprista, fote batho ba yye ba maka ka mokgonone ba sa kokole.—2Kr 31:2-12.
Tso di Wutammeng ka Bhayibeleng
“Mo Dilo Tsowa le di Tšiba, le Nyoko Jabola mo le di Maka”
14 Taba ye nngwana ya go šupetsa gore re tinyanafatsiye ke ho re di nyaka go theetsela batho ba bangwana. Jakobo 1:19 yi re di nyaka re “yakgoswela go theetsela.” Jehova ke yene re ka kopiselang gage ka matla. (Gen. 18:32; Još. 10:14) Lebelela gore re tšhuta ying ga polabodisano yowa ya ho ga Eksoda 32:11-14. (Bala.) A yi gore Jehova ke mo a nyaka Moše a mo yeletsa, mara O yye a fo nyaka go kwa gore o re king. Ke mang ye a ka napang a theetsela tso di bolabolang ke motho wa gore o yye a kekemisa go gongwana a boya a ro maka tsotsone di hlayang ke motho yenene? Mara Jehova batho ba mohlobo wonone o ba theetsela a kene a lefisiye le pelo mo ba mo rapela ka tumelo.
15 Di ka re gelepa ka matla mo ka mokana ga rune re ka tiputsisa gore: ‘Mo nkare Jehova wa di maka tsa go tsotsomala ke mokane a tshwara batho gabutši a boya a ba theetsela go tshwana le ka mokg’o a makiyeng ga Abhrahama, Ragele, Moše, Jošuwa, Manowa, Eliya, le Hezekiya, ayitsano le nna nka sa leketsi go hlompa magageru ka mokana ga bona, ka theetsela mo ba bolabola tso di leng ka ku dipelong tsa bona ke mokane ka yema nabo mo ba bolabola tsa go kwala? Ayitsano ka ho phutegong ya geru kela ga mašaga ya geru go na le ye a nyakang ke mo gelepa ka se sengwana gana byalo nyana? Di nyaka ke make ying gore ke thogo mo gelepa? Ke nyoko se maka neng mara selo sosone gore ke thogo mo gelepa?’—Gen. 30:6; Bay. 13:9; 1 Mag. 17:22; 2 Dikor. 30:20.
JUNE 12-18
MAKOLWANE KA TENG GA LENTSU LA MODIMO | 2 DIKORONIKA 32-33
“Tiyisa Magagenu ka Dinako Tsa go Thathafa”
it-1-E 204 ¶5
Asiriya
Senakheribho. Senakheribho, morwayi wa Sarighoni wa Bobedi, o yye a hlasela mmušo wa Juda mo Hezekiya a na le 14 ya mengwaga (732 B.C.E.). (2Mg 18:13; Jes 36:1) Hezekiya o yye a jikela Asiriya, a gana go ya mahlong a maka tso Ahazi papage ne a di maka. (2Mg 18:7) Senakheribho o yye a kwata ke mokane a re o nyoko suwelanya Juda ka moka, ba hlaya gore o hludiye 46 ya mitši (tshwanisa le Jes 36:1, 2), ke mokane mo a tloga Lakhiši, ka tšhingi o yye a botsa Hezekiya gore a mo neye 30 ya ditalente tsa gholdi (c. R208 160 000) le 300 ya ditalente tsa silva (c. R35 689 000). (2Mg 18:14-16; 2Kr 32:1; tshwanisa le Jes 8:5-8.) Le mo nkare ne go patediwwe tšheleta yone, Senakheribho o yye a romela bo ba mmolabolelang gore ba ye ba botse ba Jerusalema gore ba tineyele ba sa lwa nabo. (2Mg 18:17–19:34; 2Kr 32:2-20) Taba ya gore Jehova o fetsiye ka 185 000 ya masole ya Leasiriya lowa la go na le magetla ka bošego ka byoši, yi makiye gore le jike le boyele Ninive (2Mg 19:35, 36) Ka nthagonyana o yye a bolaya ke barwayi bage ka babedi ke mokane morwayi wage ye mongwana ye ba reng ke Esara-hadoni a ba kgoši. (2Mg 19:37; 2Kr 32:21, 22; Jes 37:36-38) Dilo tsowa di makegiyeng, re sa bale taba ya go gore ba suwelannye masole ya Maasiriya, di ngwadiwwe ga mapharo ya Senakheribho le ga le lengwana la mapharo ya Esara-hadoni.—PICTURES [DITHOMBHE], Vol. 1, p. 957.
w13-SE 11/15 19 ¶12
Kašupa ya ba go Disa, Mabala ya Barwayi ba Kgoši—Di Rela Ying ga Rune?
12 Jehova o dula a tikemisele go re gelepa ga dilo tsa gore rune a re kgone go di segelela, mara o nyaka gore re make so re ka se kgonang. Hezekiya o yye a bolabola le ‘barwayi ba kgoši le banna ba go ba le matšhika,’ ke mokane baa segelela sepheto sa go “yemisa didiba tsa meetši tsa gore ne di le ka tawong ga mutši . . . Go tokegela gana hone, [Hezekiya] o yye a šišmala ke mokane a tsosetsela lepharo ka moka lo ne le wile a boya a yaga le diwokamelo gedimo ga lona, ke mokane ka tawong a yaga lepharo le lengwana, . . . a boya a maka dibhomu tsa go tlala le marumo.” (2 Dikor. 32:3-5) Gore Jehova a thogo tšhireletsa le go yetetsa batho bage ka nako yone, ne a berekisa banna ba go ba le lešiši—Hezekiya, barwayi ba kgoši, le baporofeta ba bangwana ba gore ne ba tlalele ka matla ga tso tsa Modimo.
w13-SE 11/15 19 ¶13
Kašupa ya ba go Disa, Mabala ya Barwayi ba Kgoši—Di Rela Ying ga Rune?
13 Tso Hezekiya a di makiyeng ka nthago, ne di phala go yemisa meetši ya didiba kela go tsosetsela mapharo ya mutši. Hezekiya o yye a hlupega ka batho a boya a ba tiyisa ka mantsu ya gore: “Le sa tšhoge kela go tšhaba kgoši ya Asiriya . . . , ka gore go na le ba go tlala ba go yema le rune go phala ba go yema naye. Yene o na le matšhika ya batho, mara rune re na le Jehova Modimo wa rune gore a re gelepe le go re lwela dintwa.” O ba gopotsiye taba ya go tiyisa ka matla—ya gore Jehova o nyoko lwela batho bage! Mo Majuda ma kwa tsotsone, ma yye ma ‘thomisa go šišimala ka taba la mantsu ya Hezekiya kgoši ya Juda.’ Wa bona gore ke “mantsu ya Hezekiya” ya gore ma yye ma maka gore batho ba šišimale. Hezekiya le barwayi ba kgoši le banna ba go ba le matšhika, le moporofeta Mmika le moporofeta Jesaya, ba yye ba tišupetsa gore ke ba go disa gabutši, go fo tshwana le mo Jehova a hlayye a berekisa moporofeta wage go sa le botala.—2 Dikor. 32:7, 8; bala Mmika 5:5, 6.
Tso di Wutammeng ka Bhayibeleng
Gore Motho o Sokologiye Tsa Mannete re Bona ka Ying?
11 Mo nako yi kene yi ya, Jehova o yye a fetola merapelo ya Manase. Ke mo a di bona gore mo monna yewa a re o tšhentšhiye, ne a sa timakisi. Ka taba la gore ne di yelana le tso ne a di rapelela, Jehova o yye a mo theetsela ga Manase mo a mo llela di tšwa pelong ke mokane a mo dumelela gore a lawole fote. Manase a sanka a kgana ka lešuba lo le mo thulegeleng la gore a šupetse gore o sokologiye tsa mannete. O makiye tso di šitiyeng Ahaba. O yye a tšhentšha maphelelo. O yye a sa jikajiki, a fetsa ka sedumedi sa matsaka fote a maka gore batho ba rapele Modimo wa mannete. (Bala 2 Dikoronika 33:15, 16.) Ka taba la gore Manase o fetsiye mengwagangwaga a kutšetsela ba mutši wage le bo ba mo latelelang, ne di nyaka gore a be le lešiši le tumelo gore a thogo tšhentšha dilo. Mo Manase a šele a le thina le go kgwa, o yye a liketsa ka matla go lukisa tso a di sinnyeng. Di bonala nkare ke yene ye a yyeng hlohletsela motlogolo wage Josiya, wa gore ka nthago go yye gwa ba kgoši ya gabutši ka matla.—2 Mag. 22:1, 2.
12 Re ka tšhuta ying ga mošupetso wa Manase? O yye a tinyanafatsa a boya a maka le tse dingwana. O yye a rapela, a kgopela go kwediwa go baba. Fote a tšhentšha maphelelo. O liketsiye ka matla go lukisa tso a di sinnyeng fote a fetsa le pelo gore o nyoko berekela Jehova a boya a gelepa ba bangwana gore le bona ba make ka mokgonone. Mošupetso wa Manase wo maka gore le ba bangwana ba gore ba sinnye ka matla ba be le tshepo. Re napa re di bona gabutši gore Jehova Modimo “o lukiye fote o tikemisele go tshwarelana.” (Pis. 86:5) Di ya kgonega gore bo ba sokologang tsa mannete ba tshwarediwe.
JUNE 19-25
MAKOLWANE KA TENG GA LENTSU LA MODIMO | 2 DIKORONIKA 34-36
“Ayitsano o Tšhuta Dilo Tsa go Tlala ka Lentsung la Modimo?”
it-1-E 1157 ¶4
Hulda
Mo Josiya a kwa ba bala “mong puku ya molawo” ya gore yi krayye ke Hilikiya moprista ye mogolo nakwela ba lukisa tempele, o yye a romela banna gore ba ye ba mmutsisele ga Jehova. Ba yye ga Hulda wa gore o yye a ba botsa mantsu ya Jehova, a ba botsa gore ba nyoko wela ke tsa go sasamela tso ba di ngwadiyeng ka teng ga “puku” yela ka taba la go sa theetsele le go kgeloga ga bona. Hulda o hlayye le gore ka taba la gore Josiya o yye a tinyanafatsa mahlong ga Jehova, a ka sa boni dilo tsa go sasamela mo di makega, mara o nyoko ba a bolokiwwe le bokokwane bage mabitleng.—2Mg 22:8-20; 2Kr 34:14-28.
w09-SE 6/15 10 ¶20
Bang le Matšato ka Ntlong ya Jehova!
20 Mo ba kene ba maka mmereko wa go tsosetsela tempele wa gore ba butsiye ke Kgoši Josiya gore ba wo make, Moprista ye Mogolo Hilikiya o “krayye puku ya Molawo wa Jehova ya go ngwala ke Moše.” O yi neyye Šafane mabhalane wa kgoši, ke mokane yene a yi balela Josiya. (Bala 2 Dikoronika 34:14-18.) Go makegiye ying ka nthago? Ka nako yonone, kgoši ya tlerola dikobo tsa yona ka taba la gore yi kwile go baba ke mokane ya roma banna gore ba ye ba yi butsisele ga Jehova. Modimo o berekisiye moporofeta wa mosadi Hulda, gore a ba botse tso di nyoko makegang ka dilo tsa sedumedi tso ne di makiwa Juda. Mara ka taba la gore Josiya o yye a karakara ka matla gore a tlose taba ya go rapela medimonyana ya dithombhe hone polekeng, Jehova o yye a ya mahlong a mo tseyela gedimo le mo nkare ne ba hlayye gore setšhaba ka moka ne se nyoko tlela ke dilo tsa go sasamela. (2 Dikor. 34:19-28) Re tšhuta ying ga taba yowa? A re kamake gore le rune re nabela dilo tsa go tshwana le tsa Josiya. Le rune re nyaka go yakgoswa re latelela tso Jehova a di hlayang, re gopola mošupetso wa go re pasopisa wa tso di ka makegang mo re ka lisetsa go kgeloga le go sa tshepegi di gola ka dipelong tsa rune. Fote re ka tshepa gore Jehova o bona le go yamogela matšato ya re nang nawo ga morapelo wa mannete, go fo tshwana le ka mokgo a makiyeng ka gona le ga taba ya Josiya.
Tso di Wutammeng ka Bhayibeleng
w17.03-SE 27 ¶15-17
Ayitsano o Nyoko di Berekisa Dilo Tso di Ngwadiwweng?
15 Sa mafelelo, tso di makegeleng Kgoši Josiya wa go loka di re pasopisa ga ying? Lebelela tso di makiyeng gore a feleletse a hludiwwe le go hlokofala. (Bala 2 Dikoronika 35:20-22.) Josiya o ‘yye a ye lwa’ le Kgoši Nekho wa Egepita, le mo nkare kgoši yone ne yi hlayye gore a yi na bothatha naye. Bhayibele yi re mantsu ya Nekho ne ma “tšwa ga molomo wa Modimo.” Byalo ke ntaba Josiya a f’lo rwalagana a ye lweng? Bhayibele a yi hlayi.
16 Mara Josiya ne a nyoko di tšibela kaye gore mantsu ya Nekho ne ma tšwa ga Jehova? Nke a butsisiye Jeremiya, ye mongwana wa baporofeta ba go tshepega. (2 Dikor. 35:23, 25) A go na mo ba hlayyeng gore o yye a maka ka mokgonone. Fote Nekho ne a ya Khakhemiši gwe lwa “le mutši wo mongwana,” go seng Jerusalema. Go tokegela gana hone, lebitso la Modimo ne le sa kene felo ga ditaba tsone, ka gore Nekho ne a sa šuhlašuhlane le Jehova kela batho bage. Byalo Josiya ne a sa tseyi dilo gabutši mo a kgeta go lwa le Nekho. Nje wa bona gore re tšhuta ying ga taba yowa? Mo re gahlana le mathatha, di gabutši ka matla mo re nagana gore Jehova o yi tseya byang taba yowa.
17 Mo go ka nyarela mathatha, di nyaka re nagane ka ditšhiko tsa Bhayibele tso re ka di berekisang ga seyemo sone ke mokane re di berekise gabutši. Go na le mayemo ya gore di ka nyaka re bolabola le bagolo ka wona. Re ka fo ba re nagana gore re ya tšiba fote re ka fo ba re yye ra nyakolla ga dikgatiso tsa rune. Mara go ka ba le ditšhiko tse dingwana tsa Bhayibele tsa gore di ka nyaka gore re di pombhole, tsa gore mogolo a ka re gelepa gore re di lebelele gabutši. Mo re beyisa, sesi wa di tšiba tsa gore o na le mmereko wa go tšhomayela ditaba tsa go bafala. (Meber. 4:20) Byalo tšatše’nngwana o polana go tšwa a ya gwe tšhomayeleng, mara monnage wa gore a yi Hlatse, o nyaka a dula gaye. O re ke botala ba sa be ggoši, fote o nyaka ba tijabodise ka se sengwana ggoši. A ka fo nagana ka temanyana ya Bhayibele ya go yelana le seyemo sone, go tshwana le go theetsela Modimo le go maka tso re butsiswweng tsona tsa gore re ye maka malata. (Mat. 28:19, 20; Meber. 5:29) Mara di nyaka fote a nagane ka taba ya go theetsela monnage le go mo naganela. (Maef. 5:22-24; Mafil. 4:5) Ayitsano monnage o phigisa taba ya gore a ye tšhomong kela ayitsano o fo mo kgopela gore a make selo sa letšatši lone fela? Di nyaka re dula re tšiba mo re yemang gona mo re kene re yetisa tso tsa Modimo mahlong lephelong le go karakara gore re be le lekwalo la go yela.
JUNE 26–JULY 2
MAKOLWANE KA TENG GA LENTSU LA MODIMO | EZERA 1-3
“Lisetsa Jehova a go Berekise”
Ayitsano wa di Bona Tso Zakariya a di Bonneng?
BATHO ne ba jabodiye tsa nkare ke moka. Jehova Modimo “o yye a maka gore Kgoši Sayirasi wa Peresiya” a lokolle Maisrayele ya gore ma fetsiye mengwagangwaga ma le bobhantiting ku Bhabhilona. Kgoši yi yye ya sabalatsa molawo wa gore Majuda di nyaka ma boyele gaye “gore ma ye yaga ka bonyuwane ntlo ya Jehova Modimo wa Israyele.” (Eze. 1:1, 3) Molawo wone ke mo o jabodisa ka matla! Ke mo di rela gore batho ba nyoko thomisa go rapela Modimo wa mannete ga naga yo a yyeng a ba neya yona.
w17.10-SE 26 ¶2
Dikotšikara le Fapo di ya go Tšhireletsa
2 Zakariya ne a di tšiba tsa gore Majuda ya ma roreleng Jerusalama ne go le banna le basadi ba go ba le tumelo. Ne go le bona bo ‘Modimo wa mannete ne a ba hlohletsele’ gore ba šiye mitši ya bona le dibhizinisi. (Eze. 1:2, 3, 5) Ba yye ba šiya naga ya gore ne ba yi tlwayele ke mokane ba ya ga naga ya gore ba go tlala ba bona a ba soko yi bona le go yi bona. Hala go tsosetsela tempele ya Jehova go se taba ye kgolo ka matla, nke ba sa tihlupa ba sepela leyeto lone la go thathafa la go teya ga 1 600 ya dikhilomitha polekeng ya go tshosa.
Tso di Wutammeng ka Bhayibeleng
w06-SE 1/15 19 ¶1
Monopo wa Puku ya Ezera
1:3-6. Go fo tshwana le Maisrayele ya mangwana ya ma yyeng ma šala Bhabhilona, Dihlatse Tsa Jehova tsa go tlala a di kgone go kenela mmereko wa go tšhomayela wa nako ka moka kela go ye gelepa mo ga gayelang batšhomayedi. Mara di thega le go tiyisa bo ba kgonang le go neyela gore mmereko wa Mmušo le wa go maka malata wo ye mahlong.