Eshuura ya Mwenda
Amaani g’Amatsiko g’Okuzooka
1. Kuri hatariho kuzooka, abarikufa bakaafiire baine matsiko ki?
WAARAFEEREIRWEHO abantu abu orikukunda? Kuri hatariho kuzooka, tihaakubaireho matsiko g’okwija kugaruka kubareeba. Bakaagumire omu mbeera ei Baibuli erikugambaho eti: “Abafiire tibagira ki bamanya, . . . ahabw’okuba okuzimu ei oriza tihabayo murimo, nari enaama, nari okumanya n’obu bwakuba obwengye.”—Omubuurizi 9:5, 10.
2. Okuzooka nikutuha matsiko ki?
2 Kurabira omu kuzooka, Yehova ahaire obutabarwa bw’abantu abafiire omugisha gw’okwija kugaruka kuba abahuriire, bakagira amagara agatahwaho. Eki nikimanyisa ngu noobaasa kugira amatsiko ngu omu nsi ya Ruhanga ensya, oryagaruka obe hamwe n’abakundwa baawe abaafiire.—Mako 5:35, 41, 42; Ebyakozirwe 9:36-41.
3. (a) Okuzooka nikukuru kuta omu kuhikiiriza ebigyendererwa bya Yehova? (b) Ni mu mbeera ki obu amatsiko g’okuzooka garikutubeera oburugo bw’amaani?
3 Ahabw’amatsiko g’okuzooka, titushemereire kutiina rufu. Yehova naabaasa kwikiriza Sitaane kukora abaheereza Be kyona eki arikubaasa omu kuteeraho kuhamya eki yaagambire obu yaagira ati: “Ebi omuntu atungire byona, akaabihayo ahabw’amagara ge.” (Yobu 2:4) Yesu akaba ari omwesigwa ahari Ruhanga okuhika n’aha kufa. Ahabw’obwesigwa bwe, Ruhanga akamuzoora, yaamutwara omu iguru. Atyo, Yesu akabaasa kuha Ishe obuguzi bw’amagara ge agahikiriire agarikubaasa kutujuna. Okuzooka nikubaasisa ‘ab’obusyo obukye’ kugira amatsiko g’okwija kutegyeka hamwe na Kristo omu Bukama bw’omu iguru. (Luka 12:32) Abandi bo baine amatsiko g’okuzookyera amagara agatahwaho omu paradiso omu nsi. (Zaaburi 37:11, 29) Aha Bakristaayo, amatsiko g’okuzooka n’oburugo bw’amaani ‘agarikukira aha ga butoosha’ namunonga ku barikuhikwaho ebigyezo ebirikubahitsya aha kufa.—2 Abakorinso 4:7.
Enshonga Ahabw’enki Okuzooka Kuri Kukuru omu Nyikiriza y’Ekikristaayo
4. (a) Ni mu muringo ki ogu okuzooka kuri ‘enyegyesa nkuru ey’okubandizaho’? (b) Okutwarira hamwe, okuzooka kwine makuru ki aha bantu?
4 Okuzooka nk’oku kurikugambwaho omu Abaheburaayo 6:1, 2 ‘n’enyegyesa nkuru ey’okubandizaho.’ Okuzooka n’enyegyesa emwe aha zirikukora omusingi gw’okwikiriza. Kuri enyegyesa egyo etariho, Abakristaayo tibaakuhamire omu kwikiriza. (1 Abakorinso 15:16-19) Kwonka enyegyesa ya Baibuli erikukwata aha kuzooka terikwetegyerezibwa bantu baingi. Ahabw’okutagira kwikiriza, baingi tibarikuteekateeka aha magara agandi okwihaho aga gonka. N’ahabw’ekyo, nibeemarira aha kusherura eby’okweshemeza. Hariho n’abo abarikwikiririza omu by’obuhangwa—abari omu madiini agarikweyeta Amakristaayo n’ago agatarikweyeta Amakristaayo—abarikuteekateeka ngu hariho ekintu ekiruga omu muntu aha kufa kwe ekitafa. Kwonka enyikiriza egyo terikwikirizana n’enyegyesa ya Baibuli erikukwata aha kuzooka. Okuzooka nikuba kutarikwetengwa ku haraabe hariho ekintu ekitafa ekiruga omu muntu aha kufa kwe. Okuteeraho kushoboorora enyegyesa hamwe n’enyikiriza egyo nikuguma kitarikwetegyerezibwa omu mwanya gw’okureeta amatsiko. Tukaahwera tuta abo abarikwenda kumanya amazima?
5. (a) N’enki eki omuntu ashemereire kubanza kumanya okubaasa kwetegyereza gye eki okuzooka kurikumanyisa? (b) Ni byahandiikirwe ki ebi orikubaasa kukoresa okushoborora embeera y’abafu? (c) N’enki ekirikubaasa kukorwa, omuntu ku yaakuba naakoresa Baibuli erikushwekyerera amazima?
5 Batakamanyire oku okuzooka kuri entebeekanisa nungi munonga, abantu bashemereire kubanza kwetegyereza gye embeera y’abafu. Nikyetengyesa ebyahandiikirwe bikye byonka okushobororera gye omuntu oine ekyaka ky’okumanya amazima ga Baibuli. (Okutandika 2:7; Zaaburi 146:3, 4; Ezekieli 18:4) Kwonka Baibuli nyingi nizishwekyerera amazima agarikukwata aha mbeera y’abafu. N’ahabw’ekyo nikibaasa kwetengyesa okushwijuma ebigambo eby’omu ndimi ezi Baibuli yaabandize kuhandiikwamu.
6. Okaahwera ota omuntu okwetegyereza ngu tihariho kintu ekitareebwa kandi ekitafa ekituura omu muntu?
6 Baibuli eya New World Translation n’ey’omugasho namunonga omu kushoborora eki, ahakuba yo terikuvunuura ekigambo ky’Oruheburaayo neʹphesh n’eky’Orugriika psy·khe kumanyisa ekintu ekitareebwa kandi ekitafa ekituura omu bantu. Omu byongyeirweho omu Baibuli egyo, harimu ebyahandiikirwe bingi omu orikushanga ebigambo nephesh na psykhe. Baibuli enyingi nizivunuura ebigambo ebyo omu miringo etari emwe n’emwe. Obumwe nizibivunuura nka “ekihangirwe,” “omuntu,” kandi obundi nka “amagara.” “Neʹphesh yangye” nikibaasa kuvunuurwa “nyowe” kandi “neʹphesh yaawe” nka “iwe.” Okugyeragyeranisa Baibuli ezindi hamwe na New World Translation nikiija kuhwera omwegi orikwenda kumanya amazima okwetegyereza ngu ekigambo ky’Oruheburaayo neʹphesh n’eky’Orugriika psy·khe nibibaasa kumanyisa abantu nari enyamaishwa. Kwonka ebigambo ebi tibikamanyisahoga ekintu ekitareebwa kandi ekitafa ekituura omu muntu, ekigumizamu kubaho bwanyima y’okufa kw’omuntu.
7. Okaashoboororera ota omuntu embeera y’abo abari Okuzimu? abari Gehena?
7 Baibuli eya New World Translation terikuhindahindura oku erikuvunuura ekigambo ky’Oruheburaayo sheʼohl na haiʹdes eky’Orugriika ekirikukishusha n’obu kwakuba oku erikuvunuura geʹen·na eky’Orugriika. Sheʼohl na haiʹdes nibamanyisa ekintu kimwe. (Zaaburi 16:10; Ebyakozirwe 2:27) Baibuli neeyoreka gye ngu Sheʼohl na haiʹdes nibimanyisa okuzimu. Okuzimu tikwine kakwate n’amagara. (Zaaburi 89:48; Okushuuruurwa 20:13) Ebyahandiikirwe kandi nibyoreka ngu hariho amatsiko ngu abari Okuzimu baryazooka. (Yobu 14:13; Ebyakozirwe 2:31) Obutashushana n’abari Okuzimu, abo abarikuza omu Gehena, tibarizooka. Kandi omu Gehena tiharikugambwaho nk’ahariyo ekintu kyona ekyaine amagara.—Matayo 10:28.
8. Okwetegyereza gye okuzooka nikukwata kuta aha miteekateekyere n’aha bikorwa by’omuntu?
8 Enshonga ezi zaaheza kwetegyerezibwa gye, omuntu naabaasa kuhwerwa kwetegyereza eki okuzooka kurikubaasa kumanyisa ahariwe. Naabaasa kutandika kusiima rukundo ya Yehova omu kututeeraho entebeekanisa nungi. Ekihika ky’okugaruka kuba n’abakundwa baabo omu nsi ya Ruhanga ensya nikituubya amaganya agu abarikuba bafereirwe baine. Okwetegyereza enshonga ezi nikikuru munonga omuntu yaaba ari ow’okwetegyereza amakuru g’okufa kwa Kristo. Abakristaayo ab’omu kyasha ky’okubanza baketegyereza ngu okufa kwa Yesu Kristo nikukuru omu nyikiriza y’Ekikristaayo; nikuteeraho baingi omuhanda gw’okuzooka. N’omujinya, bakabuurira aha kuzooka kwa Yesu n’aha matsiko agu kurikureeta. N’eri izooba, abo abaine okusiima ahabw’amatsiko g’okuzooka baine ekihika ky’okubuurira abandi amazima aga.—Ebyakozirwe 5:30-32; 10:42, 43.
Okukoresa ‘Ebishumuuruzo by’Okuzimu’
9. Yesu naabanza kukoresa “ebishumuuruzo bya rufu n’Okuzimu” ata?
9 Boona ab’okuba na Kristo omu Bukama bwe obw’omu iguru baine kubanza bafa. Kwonka nibamanya gye eki yaabahamiize obu yaagira ati: “Nkaba nfiire, mbwenu ndi ohuriire ebiro byona; kandi nyine ebishumuuruzo bya Rufu n’Okuzimu.” (Okushuuruurwa 1:18) Akaba naamanyisa ki? Akaba naagamba aha kyamubaireho. Nawe akafa. Kwonka Ruhanga taramurekire Okuzimu. Aha kiro kya kashatu, Yehova akamuzoora, yaamuha amagara ag’omwoyo n’okutafa. (Ebyakozirwe 2:32, 33; 10:40) Okwongyera ahari ekyo, Ruhanga akamuha “ebishumuruzo bya Rufu n’Okuzimu” ngu abikorese kukomoorora abandi kuruga omu bituuro n’omu kibi kya Adamu. Ahabw’okugira ngu Yesu aine ebishumuuruzo ebyo, naabaasa kuzoora abakuratsi be abeesigwa kuruga omu bafu. Naabanza kuzoora abaashukirweho amajuta ab’omu kibiina kye, abaha ekiconco ky’amagara agatarimu kufa omu iguru, nk’oku Ishe yaamuhaire okutafa.—Abarooma 6:5; Abafilipi 3:20, 21.
10. Okuzooka kw’Abakristaayo abeesigwa abaashukirweho amajuta nikubaho ryari?
10 Okuzooka kw’Abakristaayo abeesigwa abaashukirweho amajuta kukaba nikwija kubaho ryari? Baibuli neeyoreka ngu kwatandikire kubaho. Entumwa Paulo akagira ngu bakaba nibaija kuzoorwa omu bwire ‘bw’okubaho kwa Kristo’ omu bukama, okwatandikire omu mwaka gwa 1914. (1 Abakorinso 15:23, NW) Abaashukirweho amajuta abeesigwa ku barikufa omu bunaku obu obw’okubaho kwe, tibarikuguma bafiire okuhitsya obu Mukama waabo ariija. Ku barikufa bati, nibazooka nk’ebihangirwe eby’omwoyo, bahindurwa “omu kaanya kakye, nk’ak’okuhumbya eriisho.” Nibagira okushemererwa kwingi ahabw’okuba ebi baakozire “bigyenda nabo.”—1 Abakorinso 15:51, 52; Okushuuruurwa 14:13.
11. Ni kuzooka kw’abantu ki abandi okuribaho, kandi kuryatandika ryari?
11 Eky’okugira ngu okuzooka okw’ab’okuhungura Obukama bw’omu iguru nikwetwa ‘okuzooka okw’okubanza’ omu Okushuuruurwa 20:6, nikyoreka ngu hariho n’okundi okuraakurateho. Abo abarizooka omu kuzooka oku okundi nibaija kugira amatsiko g’okutunga amagara omu paradiso omu nsi. Okuzooka okwo okundi kuryabaho ryari? Ekitabo kya Okushuuruurwa nikyoreka ngu kuryabaho bwanyima y’okwihwaho ‘kw’ensi n’eiguru’—ninga shi obusingye obu obubi n’abategyeki baabwo. Okucwekyerera kw’obusingye obu obubi kuri haihi. Nabwanyima okuzooka kw’ab’omu nsi kukurateho omu bunaku obu Ruhanga atebeekaniise.—Okushuuruurwa 20:11, 12.
12. Ni baahi abariba omu beesigwa abarizookyera amagara omu nsi, kandi ahabw’enki ekyo nikishemeza?
12 Bamwe aha barizookyera amagara omu nsi ni baahi? Bamwe omuribo n’abaheereza ba Yehova aba ira, abashaija n’abakazi abaabaire “batarikwenda kurekurwa.” Nikwo kugira ngu bakaba batarikwenda kushiisha obwesigwa bwabo ahari Ruhanga ahabw’okutiina okufa. Ka nikiija kutushemeza okubamanya n’okuhurira nibatwegambirira omu bwijwire ebyabaireho ebirikugambwaho kakye omu Baibuli! Omu barizookyera amagara omu nsi, haryaba harimu Abeeli, omujurizi wa Yehova ow’okubanza; Enoka na Noa, abashaija amamanzi abaarabwire abantu Omwegyemure gutakabaireho; Abrahamu na Saara, abaataayaayiise baamaraika; Musa, owaahairwe Ebiragiro aha Rushozi Sinai; baanabi amamanzi nka Yeremia, owaareebire Yerusaalemu necwekyerezibwa omu mwaka gwa 607 B.C.E.; na Yohaana Omubatizi, owaayehuririire Ruhanga naagira ngu Yesu n’Omwana We. Oyihireho abo, haryazooka abashaija n’abakazi abeesigwa baingi abarikufa omu biro ebi eby’emperu y’obusingye obu obubi.—Abaheburaayo 11:4-38; Matayo 11:11.
13, 14. (a) N’enki ekirihika aha Kuzimu hamwe n’abo boona abariyo? (b) Ni baahi abandi abarizoorwa, kandi n’ahabw’enki?
13 Bwanyima, n’abandi abatari baheereza ba Ruhanga baryazoorwa, ebituuro bisigaremu busha. Oku abafu baraije kuhwa okuzimu nikureebekyera omu muringo ogu Yesu arikoresamu ‘ebishumuuruzo by’Okuzimu’ omu kuzoora abantu. Eki nikireebekyera omu kworekwa oku entumwa Yohaana yaatungire, omu yaareebire Okuzimu ‘neenagwa omu nyanja y’omuriro.’ (Okushuuruurwa 20:14) Ekyo nikimanyisa ki? Nikimanyisa ngu Okuzimu eryahwaho, abafu boona abariyo baaheza kuzoorwa. Oyihireho okuzoora abaramya ba Yehova boona abeesigwa, n’embabazi Yesu aryazoora n’abatahikiriire. Ekigambo kya Ruhanga nikituhamiza kiti: “Haryabaho okuzooka kw’abahikiriire n’abatahikiriire.”—Ebyakozirwe 24:15.
14 Tihariho n’omwe omu batahikiriire abo orizookyera okucwerwa orubanja rw’okufa ahonaaho. Omu mbeera ehikiriire eriba eriho omu nsi ahansi y’Obukama bwa Ruhanga, baryahwerwa kuhikaanisa amagara gaabo n’emihanda ya Yehova. Okworekwa okwo kukooreka ngu ‘ekitabo ky’amagara kiryashuuruurwa.’ Baryatunga omugisha gw’okuhandiikwa omu kitabo ky’amagara. Buri omwe omuribo ‘aryacwerwa orubanja kurugiirira aha bi arikora’ bwanyima y’okuzoorwa. (Okushuuruurwa 20:12, 13) N’ahabw’ekyo, okurugiirira aha bi barikora, okuzooka kwabo kuryaba ‘okuzookyera amagara’ nari ‘okuzookyera kucwerwa orubanja rw’okufa.’—Yohaana 5:28, 29.
15. (a) Ni baahi abatarizoorwa? (b) Okumanya amazima agarikukwata aha kuzooka kushemereire kutureetera kukora ki?
15 Kwonka ti kugira ngu boona abarabaireho ngu baryazoorwa. Abamwe bakakora ebibi ebitarikubaasa kubasaasirwa. Abantu abo tibari Kuzimu, kureka bari omuri Gehena, ekirikumanyisa ngu bakacwekyerera bahwaho. Abandi abaricwekyererezibwa kimwe n’abo abaricwekyererezibwa omu ‘Kubonabona kwingi’ okuri haihi kubaho. (Matayo 12:31, 32; 23:33; 24:21, 22; 25:41, 46; 2 Abatesalonika 1:6-9) N’obu Yehova araabe naija kworeka embabazi nyingi omu kuzoora abari Okuzimu, ekyo tikirikumanyisa ngu tutwaze amagara gaitu nk’oku twayenda ngu ahabw’okuba hariho amatsiko g’okuzooka. Abo abarikugomera obutegyeki bwa Yehova nkana tibarizooka. Okumanya eki kushemereire kutureetera kworeka ngu nitusiima Ruhanga ahabw’embabazi ze turikuhikaanisa amagara gaitu n’ebi akunda.
Okugumibwa Amatsiko g’Okuzooka
16. Amatsiko g’okuzooka nigatugumya gata?
16 Itwe abaine amatsiko g’okuzooka nigatugumya munonga. Hati omu myaka yaitu ya bukuru, nitumanya ngu n’obu twakutunga bujanjabi bwa muringo ki, titurikubaasa kuzibira rufu kututwara. (Omubuurizi 8:8) Ku turaabe tuheereize Yehova omu bwesigwa turi hamwe n’ekibiina kye, nitubaasa kugira obwesigye aha biro by’omu maisho. Nitumanya ngu kurabira omu kuzooka, turyagaruka tugire amagara omu bunaku obu Ruhanga ataireho. Amagara ka nigaija kuba gari marungi! Nk’oku entumwa Paulo yaagizire, ‘n’amagara aga buzima.’—1 Timoseo 6:19; Abaheburaayo 6:10-12.
17. N’enki ekirikubaasa kutuhwera kuguma turi abeesigwa ahari Yehova?
17 Okumanya ngu hariho okuzooka n’okumanya ngu Yehova niwe burugo bwakwo nikihamya okwikiriza kwaitu. Okumanya ekyo nikutuha amaani kuba abeesigwa ahari Ruhanga nangwa n’obu abarikutuhiiganisa baakutiinitinisa kutwita. Sitaane atuura naakoresa okutiina kufa nk’omuhanda gw’okukwatira abantu omu buhuuku. Kwonka Yesu akaba atarikutiina kufa. Akaguma ari omwesigwa ahari Yehova okuhitsya aha kufa. Okurabira omu kitambo kye, Yesu akataho omuhanda ogw’okukomoorora abandi kuruga omu kutiina rufu.—Abaheburaayo 2:14, 15.
18. N’enki ekihwereire abaheereza ba Yehova okuguma bari abeesigwa?
18 Ahabw’okugira okwikiriza omu kitambo kya Kristo n’omu kuzooka, abaheereza ba Yehova bataireho eky’okureeberaho kirungi omu kurinda obwesigwa. Omu kugyezibwa, nibooreka ngu ‘tibarikukunda magara gaabo’ okukira oku barikukunda Yehova. (Okushuuruurwa 12:11) Tibarikureka emisingye y’Ekikristaayo omu kuteeraho kujuna amagara gaabo. (Luka 9:24, 25) Nibamanya ngu Yehova naija kubazoora n’obu baakufeerwa amagara gaabo hati ahabw’okushagika obutegyeki bwe. Oine okwikiriza nk’okwo? Noija kukugira waakunda Yehova buzima kandi okatwara amatsiko g’okuzooka nk’ekintu kikuru munonga.
Eby’Okweijutsya
• Ahabw’enki omuntu ashemereire kubanza kwetegyereza ebirikukwata aha mbeera y’abafu yaaba ari ow’okwetegyereza eki okuzooka kurikumanyisa?
• Ni baahi abarizoorwa, kandi okumanya eki kushemereire kutukwataho kuta?
• Amatsiko g’okuzooka nigatugumya gata?
[Ekishushani ekiri aha rupapura 84, 85]
Yehova naaraganisa ngu haryabaho okuzooka kw’abahikiriire n’abatahikiriire