Twine Kugarukamu Tuta Buri Muntu?
“Ebigambo byanyu bigume biri eby’embabazi, . . . mubone kumanya oku mushemereire kugarukamu omuntu weena.”—KOL. 4:6.
1, 2. (a) Ha eky’okureeberaho kworeka obukuru bw’okubuuza ebibuuzo ebitebeekanisiibwe gye. (Reeba ekishushani aha kutandika.) (b) Ahabw’enki tutashemereire kutiina kushoboorora enshonga ezirikureebeka nk’ezigumire?
EMYAKA mingi ehingwire, munyaanyazi-itwe omwe akaba naagaaniira aha Baibuli na iba otari Mujurizi wa Yehova. Iba akaba akira kuza omuri emwe aha kanisa za Kristendomu. Ku baabaire nibagaaniira, iba akamugira ngu we akaba naikiririza omu bushatu. Munyaanyazi-itwe ku yaamanyire ngu iba naabaasa kuba atarikwetegyereza nyikiriza egyo, omu muringo gw’obwengye akamubuuza ati: “Mbwenu shi noikiriza ngu Ruhanga ni Ruhanga, Yesu ni Ruhanga kandi ngu omwoyo gurikwera ni Ruhanga, kwonka ti Baaruhanga bashatu beitu n’omwe?” Akamugarukamu ati: “Ngaaha, ekyo tikyo ndikwikiriza!” Bakatandika kugaaniira gye aha nshonga egyo kuhamya ngu Ruhanga tari mu bushatu.
2 Eky’okureeberaho ekyo nikyoreka obukuru bw’okubuuza ebibuuzo ebitebeekanisiibwe gye kandi omu muringo gw’obwengye. Kandi nikyoreka ngu titushemereire kutiina kushoboorora enshonga ezirikureebeka nk’ezigumire nk’ey’obushatu, omuriro ogutaraara nari erikugira ngu tihariho Muhangi. Twaba nitwesiga Yehova n’obuhabuzi obu arikutuha, nitubaasa kugarukamu abantu omu muringo oguraabareetere kwikiriza kandi tubahikye n’aha mutima. (Kol. 4:6) Omu kicweka eki, nituza kureeba oku turikubaasa kwegyesa gye turikushwijuma enshonga ezi: (1) Okubuuza ebibuuzo ebirikuhiga omuntu kugamba eki arikuteekateeka, (2) okuhikaanisa ebiteekateeko aha makuru g’Ebyahandiikirwe (3) n’okukoresa eby’okureeberaho kuhwera omuntu kwetegyereza.
BUUZA EBIBUUZO EBIRIKUHIGA OMUNTU KUGAMBA EKI ARIKUTEEKATEEKA
3, 4. Ahabw’enki ni kikuru kukoresa ebibuuzo kubaasa kumanya eki omuntu arikwikiriza? Ha eky’okureeberaho.
3 Ebibuuzo nibibaasa kutuhwera kumanya eki omuntu arikwikiriza. Ahabw’enki ekyo ni kikuru? Enfumu 18:13 nihagira hati: “Ogarukamu atabandize kuhurira kyoreka obushema bwe n’okuhemuka.” Otakagaaniire n’ou orikuza kubuurira aha ki Baibuli erikugamba aha nshonga yoona, nikiba kiri kirungi kubanza waamanya eki arikwikiriza. Kyaba kitari ekyo noobaasa kushiisha obwire orikuteeraho kuhakanisa ekintu eki atarikwikiriza!—1 Kor. 9:26.
4 Ka tugire ngu waaba noogaaniira n’omuntu aha nyikiriza y’omuriro ogutaraara. Ti kugira ngu buri omwe naikiriza ngu omuriro ogutaraara n’omwanya ogu abantu barikubonaboneramu. Abamwe nibaikiriza ngu omuriro ogutaraara n’embeera ei omuntu arikuba arimu yaaba ayetaaniise ahari Ruhanga. N’ahabw’ekyo, noobaasa kubuuza omuntu oti: “Abantu baine emiteekateekyere etarikushushana aha bikwatiraine n’omuriro ogutaraara, iwe enshonga egyo noogigambaho ki?” Bwanyima y’okumanya eki omuntu arikuteekateeka, noija kubaasa kumuhwera kwetegyereza eki Baibuli erikwegyesa.
5. Ebibuuzo nibibaasa kutuhwera bita kumanya ahabw’enki omuntu naikiriza eki arikwikiriza?
5 Okubuuza ebibuuzo omu muringo gw’obwengye, nikibaasa n’okutuhwera kumanya ahabw’enki omuntu naikiriza ebi arikwiriza. Nk’eky’okureeberaho, waabugana omuntu otarikwikiririza omuri Ruhanga, noobaasa kuteekateeka ngu omuntu ogwo enyikiriza erikugira ngu ebintu bikabaho birikuruga omu bindi niyo yaamureeteire kugira emiteekateekyere egyo. (Zab. 10:4) Kwonka, abamwe nibabaasa kuba batarikwikiririza omuri Ruhanga ahabw’okugira ngu nibabonabona nari nibareeba abandi nibabonabona. Ahabw’enshonga nk’ezo, nikibaasa kubagumira kwikiriza ngu hariho omuhangi orikubakunda. N’ahabw’ekyo, omuntu yaaba naabanganisa ngu hariho Ruhanga, noobaasa kumubuuza oti: “Nikwo otwire nooteekateeka?” Yaagarukamu ngu ngaaha, noobaasa kumubuuza yaaba haine ekyamureeteire kubanganisa okubaho kwa Ruhanga. Eki araagarukemu nikyo kiraakubaasise kumanya oku oraamuhwere omu by’omwoyo.—Shoma Enfumu 20:5.
6. Twaheza kubuuza ekibuuzo tushemereire kukora ki?
6 Bwanyima y’okubuuza ekibuuzo, tushemereire kuhurikiza ebi omuntu arikugarukamu kandi twetegyereze n’oku arikwehurira. Nk’eky’okureeberaho, omuntu naabaasa kugira ngu oburemeezi obu yaatungire nibwo bwamureeteire kubanganisa yaaba Ruhanga ariho. Otakatandikire kworeka obuhame ngu Ruhanga ariho, oshemereire kubanza kugirira omuntu ogwo esaasi kandi omumanyise ngu tikigwire kwebuuza ahabw’enki nitubonabona. (Hab. 1:2, 3) Okugumisiriza n’okutwaza omu muringo gwa rukundo nikibaasa kureetera omuntu kwenda kumanya ebirikukiraho.a
OKUHIKAANISA EBITEEKATEEKO AHA MAKURU G’EBYAHANDIIKIRWE
Niki ekirikureetera okubuurira kwaitu kuba kurungi? (Reeba akacweka 7)
7. Twine kukora ki kubaasa kuhika abantu aha mutima omu kubuurira?
7 Hati ka tureebe oku turikubaasa kuhikaanisa ebiteekateeko aha makuru g’Ebyahandiikirwe. Hatariho kubanganisa Baibuli niyo turikwebembeza twaba nitubuurira. Niyo erikutuhwera kugira “byona ebishemereire omurimo gwona omurungi.” (2 Tim. 3:16, 17) Okuhika abantu aha mutima twaba nitubuurira, tikirikurugiirira aha mubaro gw’Ebyahandiikirwe ebi turikushoma, beitu n’aha ku turikushoboorora n’oku turikuhikaanisa ebiteekateeko ahari ebyo ebi turikushoma. (Shoma Ebyakozirwe 17:2, 3.) Kubaasa kwetegyereza gye enshonga egi, teekateeka aha by’okureeberaho ebi bishatu.
8, 9. (a) Nitubaasa kuhikaanisa tuta ebiteekateeko n’omuntu orikwikiriza ngu Yesu na Ruhanga nibaingana? (b) Ni miringo ki endiijo erikubaasa kukora gye omu kuhikaanisa ebiteekateeko aha nshonga egi?
8 Eky’okureeberaho 1: Obumwe noobaasa kubuurira omuntu orikwikiriza ngu Yesu na Ruhanga nibaingana. Ni byahandiikirwe ki ebi orikubaasa kukoresa kuhikaanisa nawe ebiteekateeko aha nshonga egyo? Noobaasa kumushaba kushoma Yohaana 6:38, ahu Yesu yaagizire ati: “Tindarugire mu iguru kukora ebi ndikweyendera, kureka okukora ebi Owantumire akunda.” Bwanyima y’okushoma ekyahandiikirwe ekyo, noobaasa kumubuuza oti: “Yesu ku araabe ari Ruhanga, nooha owaamutumire kuruga omu iguru? Mbwenu shi ogwo owaamutumire takaaba naamukira obukuru? Buzima ogwo orikutuma naaba naakira ogwo ou yaatuma.”
9 Aha nshonga niyo emwe, noobaasa kushoma Abafilipi 2:9, ahu entumwa Paulo yaashobooroire eki Ruhanga yaakozire bwanyima ya Yesu kufa kandi akazoorwa. Ekyahandiikirwe ekyo nikigira kiti: “Nikyo Ruhanga yaamukuriize munonga, akamuha eiziina eririkukira amaziina goona.” Kubaasa kuhwera omuntu kwetegyereza ekyahandiikirwe ekyo, noobaasa kumubuuza oti: “Yesu atakafiire ku araabe yaabaire naingana na Ruhanga reero bwanyima Ruhanga akamukuza, mbwenu shi tikirikumanyisa ngu Yesu naaba naakira Ruhanga? Kwonka shi buzima hariho orikubaasa kukira Ruhanga?” Omuntu ogwo yaaba ari omucureezi kandi arikuha Ekigambo kya Ruhanga ekitiinisa, okuhikaanisa ebiteekateeko omu muringo nk’ogwo nikibaasa kumureetera kwongyera kukiteekateekaho.—Byak. 17:11.
10. (a) Noobaasa kuhikaanisa ota ebiteekateeko n’omuntu orikwikiriza ngu hariho omuriro ogutaraara? (b) Ni muringo ki ogundi ogu oshangire gurikukora gye omu kuhikaanisa ebiteekateeko aha nshonga egi?
10 Eky’okureeberaho 2: Omuntu naabaasa kuba naagumirwa kwikiriza ngu abantu babi tibarikwija kubonabonesibwa omu muriro ogutaraara. Naabaasa kuba naikiriza ngu hariho omuriro ogutaraara, ahabw’okugira ngu naayenda kureeba abantu babi barikushashurira ebibi ebi baakozire. Noobaasa kuhikaanisa ota ebiteekateeko n’omuntu orikwehurira atyo? Noobaasa kumuhamiza ngu ababi nibaija kufubirwa. (2 Tes. 1:9) Noobaasa n’okumushaba kushoma Okutandika 2:16, 17, aharikworeka ngu ekiheneso ky’ekibi n’okufa. Reero omworekye ngu ahabw’okushiisha, Adamu akareetera abantu boona kuzaarwa baine ekibi. (Rom. 5:12) Kwonka noobaasa kworeka ngu Ruhanga taragambire aha kufubira Adamu omu muriro ogutaraara. Bwanyima omubuuze oti: “Ku ogire ngu Adamu na Haawa bakaba nibaza kufubirwa ebiro byona, tikikaabaire ky’oburinganiza kubarabura aha nshonga egyo?” Reero noobaasa kumushomera Okutandika 3:19, aharikworeka oku Ruhanga yaabaire naija kubafubira ahabw’okushiisha kwabo, kwonka tihaine ki yaagambire aha muriro ogutaraara. Omu mwanya gw’ekyo, Adamu akagambirwa ngu naija kugaruka omu itaka. Noobaasa kumubuuza oti: “Mbwenu shi kikaabaire kihikire kugambira Adamu ngu naija kugaruka omu itaka kandi obwo arikuza kuza omu muriro ogutaraara?” Omuntu ogwo yaaba aine emiteekateekyere mirungi, ekibuuzo ekyo nikibaasa kumureetera kuteekateeka munonga aha nshonga egyo.
11. (a) Noobaasa kuhikaanisa ota ebiteekateeko n’omuntu orikugira ngu abarungi boona nibaza omu iguru? (b) Oshangire ngu ni muringo ki ogurikukora gye omu kuhikaanisa ebiteekateeko aha nshonga egyo?
11 Eky’okureeberaho 3: Omuntu naabaasa kuba naikiriza ngu abantu abarungi boona nibaza omu iguru. Enyikiriza nk’egyo neebaasa kukwata aha ku omuntu arikwetegyereza Baibuli. Nk’eky’okureeberaho, noobaasa kumushomera Okushuuruurwa 21:4. (Kishome.) Naabaasa kuteekateeka ngu ebirungi ebirikugambwaho aha, nibiija kuba biri omu iguru. Noobaasa kuhikaanisa ota nawe ebiteekateeko aha nshonga egyo? Omu mwanya gw’okumushomera ebyahandiikirwe ebindi, oshemereire kuta omutima aha bigambo bimwe ebiri omu kyahandiikirwe ekyo. Nihagira ngu “tiharibaho kufa bundi.” Noobaasa kumuhamiza ngu ekintu kutagaruka kubaho, kiine kuba kibaire kiriho. Hatariho kubanganisa naabaasa kwikirizana naiwe. Bwanyima noobaasa kumugira ngu tihakabahoga kufa mu iguru; kandi ngu aha omu nsi niho honka ahu abantu barikufa. N’ahabw’ekyo, Okushuuruurwa 21:4 hashemereire kuba nihagamba aha migisha eraabe aha omu nsi.—Zab. 37:29.
KORESA EBY’OKUREEBERAHO KUHWERA OMUNTU KWETEGYEREZA
12. Ahabw’enki Yesu yaabaire akoresa eby’okureeberaho?
12 Yesu akaba akoresa ebibuuzo hamwe n’eby’okureeberaho omu kubuurira. (Shoma Matayo 13:34, 35.) Eby’okureeberaho ebi Yesu yaabaire akoresa bikaba bireetera abamuhurikiize kworeka ebigyendererwa byabo. (Mat. 13:10-15) Kandi eby’okureeberaho ebi yaakoreise bikaba bireetera abamuhurikiize kukunda ebi arikugamba n’okuguma nibabiijuka. Nitubaasa kukoresa tuta eby’okureeberaho twaba nitwegyesa?
13. Noobaasa kukoresa ky’okureeberaho ki kworeka ngu Ruhanga naakira Yesu?
13 Eby’okureeberaho ebyorobi nibyo birikukora gye. Nk’eky’okureeberaho, twaba nitushoboorora ngu Ruhanga naakira Yesu, nitubaasa kugira ngu bombi bakeegambaho nk’ab’eka emwe. Ruhanga akagamba ahari Yesu nk’Omwana we kandi na Yesu yaagamba ahari Ruhanga nka Ishe. (Luk. 3:21, 22; Yoh. 14:28) Bwanyima, noobaasa kubuuza omuntu oti: “Waaba nooyenda kuunyoreka ngu abantu babiri nibaingana, ni bantu ki omuka abu orikubaasa kukoresa?” Omuntu ogwo naabaasa kugamba aha nyinemwe nari abarongo. Yaaba nibo yaagambaho, noobaasa kumuhamiza ngu eky’okureeberaho ekyo kihikire. Bwanyima noobaasa kumubuuza oti: “Nyowe naiwe ku turaabe nitubaasa kuteekateeka aha ky’okureeberaho nk’ekyo, mbwenu shi Yesu Omwegyesa Mukuru takaateekateekire aha kugyeragyeranisa nk’okwo? Kwonka, akagamba ahari Ruhanga nka Ishe. N’ahabw’ekyo, Yesu akakyoreka ngu Ruhanga naamukira omu bukuru n’obushoboorozi.”
14. Ni ky’okureeberaho ki ekirikworeka ngu Ruhanga tarikubaasa kuha Sitaane obushoboorozi bw’okubonabonesa abantu omu muriro ogutaraara?
14 Teekateeka aha ky’okureeberaho ekindi. Abantu abamwe nibateekateeka ngu Sitaane niwe ahairwe “obushoboorozi” bw’okubonabonesa abantu omu muriro ogutaraara. Noobaasa kuhwera ota omuzaire kwetegyereza ngu Ruhanga tarikubaasa kukoresa Omuregi kubonabonesa abantu omu muriro ogutaraara? Noobaasa kumubuuza oti: “Ka tugire ngu omwana waawe ahindukire omugomi kandi naakora ebibi bingi. Noobaasa kukora ki?” Omuzaire naabaasa kugira ngu naaha omwana we obuhabuzi. Naabaasa kuguma naateeraho kumuhwera kurekyera aho kukora ebibi. (Enf. 22:15) Noobaasa kumubuuza eki arikubaasa kukora, omwana ogwo yaayanga obuhwezi obu arikuteeraho kumuha. Abazaire abaingi nibabaasa kugira ngu omwana yaayanga kuhinduraho, nibaba baine kumufubira. Bwanyima, noobaasa kumubuuza oti: “Kwonka shi noobaasa kukora ki, waakimanya ngu hariho omuntu mubi ogomiise omwana waawe?” Hatariho kubanganisa, omuzaire naagirira omuntu ogwo ekiniga. Orikwenda kworeka enshonga eri omu ky’okureeberaho ekyo, noobaasa kumubuuza oti: “Mbwenu shi waakimanya ngu omuntu mubi niwe agomiise omwana waawe, noobaasa kushaba omuntu ogwo kufubira omwana waawe?” Hatariho kubanganisa, naija kugarukamu ngu ngaaha. N’ahabw’ekyo, Ruhanga tarikubaasa kuha Sitaane obushoboorozi bw’okufubira abantu abu Sitaane arikureetera kukora ebibi.
GIRA EMITEEKATEEKYERE ETAGWEREIRE RUBAJU
15, 16. (a) Ahabw’enki tutashemereire kuteekateeka ngu buri omwe ou turaabuurire naija kwikiriza? (b) Mbwenu shi twine kuba turi abahangu kubaasa kwegyesa gye? Shoboorora. (Reeba akabokisi “Ekirikubaasa Kutuhwera Kugarukamu.”)
15 Buzima, tiburi omwe ou turaabuurire ngu naija kwikiriza amakuru g’Obukama. (Mat. 10:11-14) Kandi n’obu waakuhikaanisa gye ebiteekateeko n’abantu, okakoresa ebibuuzo birungi, n’eby’okureeberaho birungi, ti bantu boona ngu nibaija kwikiriza amazima. Nangwa na Yesu, ni bakye abaikiriize ebi yaabaire naayegyesa kandi obwo niwe mwegyesa mukuru orabaireho omu nsi.—Yoh. 6:66; 7:45-48.
16 N’obu twakuba nituteekateeka ngu titwine kiconco ky’okwegyesa gye, nitubaasa kuba ababuurizi barungi. (Shoma Ebyakozirwe 4:13.) Ekigambo kya Ruhanga nikituhwera kwikiriza ngu boona abaine ekyetengo ky’okutunga amagara agatahwaho, nibaija kwikiriza amakuru marungi. (Byak. 13:48) N’ahabw’ekyo, ka tugume tweineho emiteekateekyere etagwereire rubaju n’ahari abo abu turikubuurira. Kandi ka tuteereho kwikiriza Yehova kuguma nitutendeka, twine obuhame ngu nikiija kutuhwera hamwe n’abo abarikutuhurikiza. (1 Tim. 4:16) Yehova naabaasa kutuhwera kumanya ‘oku tushemereire kugarukamu omuntu weena.’ Nk’oku turikuza kureeba omu kicweka ekirikukurataho, omuringo gumwe gw’okutunga ebirungi omu kubuurira, n’okutwariza abandi nk’oku turikwenda batutwarize.
a Reeba ekicweka “Nikibaasika Kwikiririza omu Muhangi?” omu Watchtower eya Okitoba 1, 2009.