Obukama bwa Ruhanga Bukatandika Kutegyeka Ryari?​—Ekicweka 2

EKIROOTO KYA NEBUKADENEEZA​—OKWEIJUTSYA OMU BUGUFU

Cameron: Naashemererwa kugaruka kukureeba, Jon. Nikishemeza kugaaniira naiwe ahari Baibuli buri saabiiti.a Embeera ziri kita?

Jon: Ndi gye, Yebare.

Cameron: Kyanshemeza kumanya ngu ori gye. Obu naaruga aha, tukareeba ahabw’enki Abajurizi ba Yehova nibaikiriza ngu Obukama bwa Ruhanga butwire nibutegyeka kuruga 1914.b Tukareeba obuhame kuruga omu bunabi oburi omu shuura 4 y’ekitabo kya Danieli. Noijuka ebiri omu shuura egyo?

Jon: Bikaba biine akakwate n’ebyahikire ahari Nebukadeneeza, tikwo? Kandi akagwa eiraro kumara emyaka mushanju.

Cameron: Eego, ohikire. Nebukadeneeza akareeba omu kirooto, omuti muhango ogwakuzire gukahika omu iguru. Yaahurira maraika wa Ruhanga naaragiira ngu omuti gutemwe, kwonka ekitsintsi kyagwo n’emizi bitsigare omu itaka. Bwanyima ‘y’omwanya gw’emyaka mushanju,’ omuti gukaba nigwija kugaruka kutooka.c Kandi tukareeba ahabw’enki obunabi bwahikiriire omu miringo ebiri. Noijuka oku obunabi bwahikiriire omu kubanza?

Jon: Bukaba bwine akakwate n’ebyahikire ahari Nebukadeneeza, tikwo? Kandi akagwa eiraro kumara emyaka mushanju.

Cameron: Waagarukamu gye. Nebukadeneeza akagwa eiraro kumara obwire bukye, n’ahabw’ekyo obutegyeki bwe bukateganisibwamu. Kwonka obunabi obwo bukahikiirira omu bwijwire, obu obutegyeki bwa Ruhanga bwateganisibwa kumara omwanya gw’emyaka mushanju. Tukareeba ngu, omwanya gw’emyaka mushanju gukatandika obu Yerusaalemu yaataahirirwa omuri 607 Y.A. Kuruga obwo, tiharagarukire kubaho abagabe omu nsi abaabaire nibajwekyera Yehova Ruhanga kutegyeka abantu be. Kwonka, aha kuhendera kw’omwanya gw’emyaka mushanju, Ruhanga akaba naija kutoorana Omutegyeki musya kuruga omu iguru. Nari, obu omwanya gw’emyaka mushanju gwahendera nibwo Obukama bwa Ruhanga bwatandika kutegyekyera omu iguru. Hati, twaheza kumanya obu omwanya gw’emyaka mushanju gwatandika. N’ahabw’ekyo nitubaasa kushwijuma kumanya obu obwire obwo bwahendera, kituhwere kumanya obu Obukama bwa Ruhanga bwatandika kutegyeka. Beitu turi hamwe?

Jon: Eego, okweijutsya oku kwampwera munonga.

Cameron: Ekyo ni kirungi. N’ahabw’ekyo ka tureebe, omwanya gw’emyaka mushanju gukaba nigwingana ki. Naaheza kushoma enshonga egi kubaasa kweijutsya enshonga enkuru. Ninza kuteeraho kushoboorora nk’oku ndikubaasa.

Jon: Kare.

OMWANYA GW’EMYAKA MUSHANJU KUHENDERA—EBIRO BY’EMPERU KUTANDIKA

Cameron: Omu kubanza obunabi bukaba nibukwata ahari Nebukadeneeza, emyaka mushanju ekaba neekwata ahariwe wenyini. Kwonka bukaba nibwija kuhikiirira omu bwijwire burikutwariramu Obukama bwa Ruhanga, ekirikumanyisa ngu omwanya gw’emyaka mushanju gukaba nibwija kuba muraingwa beitu etari myaka mushanju yenyini.

Jon: Ahabw’enki noogira otyo?

Cameron: Ijuka ngu omwanya gw’emyaka mushanju gukatandika obu Yerusaalemu yaataahirirwa omuri 607 Y.A. Twatandika kubara kuruga omwaka ogwo, emyaka mushanju yenyini nituhika aha mwaka 600 Y.A. Kwonka tihaine ekyabaireho omu bwire obwo aha bikwatiraine n’Obutegyeki bwa Ruhanga. Nk’oku twaba twareebire enyima, ebyasha bikye obu Yesu yaabaire ari omu nsi, akooreka ngu omwanya gw’emyaka mushanju gukaba gutakahendeire.

Jon: Ohikire. Hati naijuka.

Cameron: N’ahabw’ekyo, omu mwanya gw’okubara emyaka egyo nk’oku eri, omwanya gw’emyaka mushanju nigutwariramu obwire buraingwa munonga.

Jon: Obwire obwo nibwingana ki?

Cameron: Ekitabo ky’Okushuuruurwa kiine akakwate n’ekya Danieli, kandi eki nikiza kutuhwera kumanya omwanya gw’eka mushanju oku gurikwigana. Nikyoreka ngu omwanya gw’emyaka eshatu n’ekicweka nigwingana ebiro 1,260.d N’ahabw’ekyo, mushanju waabazamu obwire by’emyaka eshatu n’ekicweka n’okutunga ebiro 2,520. Turi hamwe?

Jon: Eego, nkwine. Kwonka enshonga egi terikworeka ngu Obukama bwa Ruhanga bukatandika kutegyeka omuri 1914.

Cameron: Kare, ka tureebe twaba nitubaasa kukwatanisa enshonga. Obumwe kyahika aha bunabi bwa Baibuli, ekiro kimwe nikijwekyera omwaka.e Eki nikimanyisa ngu ekiro kimwe nikiingana omwaka, reero omwanya gw’emyaka mushanju gurimu emyaka 2,520. Twabara emyaka 2,520 kuruga 607 Y.A., nituhika aha mwaka 1914.f Nikwo turikutunga omwaka 1914 obu omwanya gw’emyaka mushanju gwahendera, obu Yesu yaatandika kutegyeka omu Bukama bwa Ruhanga. Kandi kuruga 1914, hatwire nihabaho ebintu ebi Baibuli yaagizire ngu bikaba nibiija kubaho omu biro by’emperu.

Jon: Ni bintu ki ebyo?

Cameron: Teekateeka eki Yesu yaagambire omuri Matayo 24:7. Yesu akagamba aha byabaire nibiija kubaho yaatandika kutegyekyera omu iguru ati: “Eihanga niriija kuteera erindi ihanga, n’obugabe nibwija kuteera obundi bugabe, nihaija kubaho enjara n’emitsitsa omu myanya mingi.” Yetegyereze ngu Yesu akagira ngu hakaba nihaija kubaho eibura ry’eby’okurya n’emitsitsa omu bwire obwo. Amazima gari ngu tureebire ebintu nibibaho kumara ebyasha, tikwo?

Jon: N’amazima.

Cameron: Omu mushororongo ogu, Yesu akagira ngu hakaba nihaija kubaho entaro omu bwire bw’okuteebwaho Obukama bwa Ruhanga. Kandi ekitabo ky’Okushuuruurwa tikiragambire ngu omu biro by’emperu hakaba nihaija kubaho obutabanguko beitu entaro ezaabaire nizija kukwata aha ensi yoona.g Noijuka obu haabaho orutaro rw’ensi yoona orw’okubanza?

Jon: Ekyo kikabaho omuri 1914, omwaka ogu waagira ngu nibwo Yesu yaatandika kutegyeka! Ekyo mbaire ntarikukimanya.

Cameron: Twateekateeka ahari ebi byona, nitureeba ngu ebirikukwata aha mwanya gw’emyaka mushanju n’aha bunabi obundi oburikukwata aha bwire bw’emperu nibikora amakuru. Abajurizi ba Yehova nibahamiza kimwe ngu Yesu akatandika kutegyeka nk’Omugabe w’Obukama bwa Ruhanga omuri 1914 kandi ebiro by’emperu bikatandika omu mwaka ogwo gwenyini.h

Jon: Nkiriyo niinteeraho kugaitagaita enshonga ezi zoona.

Cameron: Ekyo nikyetegyerezibwa gye. Nk’oku naaba naakugambiire, kintwariire obwire kukuratanisa enshonga egi. Kwonka ahu twahika, ekigaaniiro eki kyakuhwera kureeba ngu n’obu omwaka 1914 guraabe gutarikugambwaho omu Baibuli butunu, ebi turikwikiriza aha mwaka gwo nibyegamira aha Byahandiikirwe.

Jon: Eego, eki ntwire ninkireeba ngu buri kimwe eki orikugamba nikyegamira aha Byahandiikirwe. Beitu etari miteekateekyere yaanyu. Enshonga egi, yaashemeza munonga n’obu kiraabe kibaire kitoorobi kugyetegyereza. Ahabw’enki Ruhanga ataraahandiikiise omu Baibuli ngu 1914 nigwo mwaka obu Yesu yaabaire naija kutandika kutegyekyera omu iguru?

Cameron: Ekyo n’ekibuuzo kirungi munonga, Jon. Nangwa, hariho ebintu bingi ebitaraahandiikirwe omu Baibuli. Mbwenu ahabw’enki Ruhanga yaahandiikiise Baibuli omu muringo ogurikwetengyesa abantu kuteeraho kugyetegyereza? Nitubaasa kugaaniira aha kibuuzo ekyo omurundi ogundi.

Jon: Ninza kuba nkutegyereize.