EBYAFAAYO
Okushemererwa Kwangye omu Kuheereza Yehova
OMURIMO ogu naabandize kukora aha Beseeli omuri Canada gukaba guri ogw’okweyerera ekyombeko ekyabaire nikiteererwamu ebitabo, omuri 1958, kandi nkaba nyine emyaka 18. Embeera zikaba ziri gye, kandi bwanyima nkatandika kukora aha kyoma ekirikushara enshonda za magaziini zaaba niziruga omu kyoma ekirikuziteera. Nkaba nshemereirwe munonga ahabw’okuheereza aha Beseeli!
Omwaka ogwakuratiireho, bakaranga aha Beseeli ngu baanyekundiire nibetengwa kuza kuheereza aha itaagi rya South Africa ahu baabaire nibaza kuta ekyoma kisya ky’okuteera ebitabo. Nkahayo eiziina ryangye, kandi nkashemererwa ku baantooraine. Bakatoorana abandi Babeseeli bashatu kuruga Canada, Dennis Leech, Bill McLellan, na Ken Nordin. Bakatugira ngu nituza kuzayo kumara obwire buraingwa!
Nkateerera maawe esimu naamugira nti: “Maama, nkwiniire amakuru marungi. Ndiyo ninza South Africa!” Maama n’omukazi ahunami kwonka w’okwikiriza kandi ow’eby’omwoyo munonga. Taragambire bingi, kwonka nkaba niimanya ngu naanshagika. Tata na maawe tibarahakaniise okucwamu kwangye, n’obu baraabe baagizire obusaasi ahabw’okugira ngu nkaba ninza kuba ndi hare nabo.
OKUZA SOUTH AFRICA!
Omu gaari y’omwika turikuruga omuri Cape Town turikuza Johannesburg nyine Dennis Leech, Ken Nordin, na Bill McLellan omuri 1959
Twena bana obu twagaruka kubugana aha ofiisi y’eitaagi eya South Africa omu 2019 bwanyima y’emyaka 60
Twena ab’eishe-emwe bana tukiri aha Beseeli ya Brooklyn, tukatendekwa kumara ameezi ashatu turikukoresa ekyoma ky’omutaano eky’okuhandiika enyuguta. Bwanyima tukaza aha meeri y’emigugu erikuza Cape Town, omuri South Africa. Nibwo naabaire mpikize emyaka 20. Bukaba buri omu mwabazyo obu twaza omu rugyendo ruraingwa rw’egaari y’omwika kuruga Cape Town kuza Johannesburg. Tukabanza kwemerera omuri Karoo akatauni kakye ak’eihamba ry’omusheenyi. Kakaba karimu omucuucu, omwika, n’empiita. Twena bana tukaringuriza omu dirisa turikwebuuza ngu ogu ni mwanya ki, kandi ngu niki eki twetairemu? Emyaka eyaakuratsireho, tukaba tugaruka kutaayaaya omu mwanya ogu, kandi tusiima oburungi bw’otutauni tukye otu oturimu eihoreere.
Nkamara emyaka mikye ndikukora aha kyoma ekigumire eikoresa ekirikuteera orunyiriri rw’ebigambo omurundi gumwe ekirikukora Watchtower na Awake! Ofiisi y’eitaagi egi ekaba neeteera magaziini omu ndimi nyingi z’Africa zitari za South Africa zonka beitu n’amahanga maingi omuri Africa. Ekyoma kisya eki ekyatwihire Canada kikaba nikikoresibwa omu bwijwire!
Bwanyima, nkakora omu ofiisi y’eiteerero ry’ebitabo eyaabaire neereeberera okuteera ebitabo, okubyohereza, n’okubivunuura. Nkaba ndi omwecurengi, kwonka nshemereire kandi mmazirwe.
OBUSHWERE N’OKUZA OMU BUHEEREZA BUSYA
Nyowe na Laura, obu twabaire turi baapayoniya ab’omutaano omuri 1968
Omu 1968, nkataatsya munyaanyazi-itwe, Laura Bowen, payoniya owaabaire naatuura haihi na Beseeli. Nawe akaba naakora omu by’okuvunuura. Omu biro ebyo, abaherize kutaaha omu bushwere bakaba batarikuguma aha Beseeli, n’ahabw’ekyo tukashabwa kuba baapayoniya ab’omutaano. Nkatungamu okwerarikirira. Bwanyima y’emyaka ikumi aha Beseeli ahari eby’okurya, n’oburaaro, tukaba nitwija kubaho tuta ahabw’akasiimo ka baapayoniya ab’omutaano? Buri omwe akaba naatunga 25 omu sente za South Africa (omu bwire obwo zikaba nizingana na doora 35) buri kwezi, beitu twaba tuhikize eshaaha, ab’okugarukira, n’ebitabo ebirikwetengyesa. Esente ezo nizo twabaire nitushashuraho enju, eby’okurya, eby’engyenda, obujanjabi, n’endiijo nshohoza.
Tukooherezibwa omu guruupu nkye eri haihi n’orurembo Durban, ahari Indian Ocean. Hakaba hariho Abahindi baingi baijukuru baababaire baizire kukora aha ikorero rya shukaari omu myaka ya 1800. Hati bakaba nibakora emirimo endiijo, n’obu baraabe baagumire n’entwaza yaabo n’enteeka y’eby’okurya, otwariiremu emboga zinuzire. Kandi bakaba nibagamba Orungyereza, n’ahabw’ekyo kikaba kyorobi kubabuurira.
Baapayoniya ab’omutaano bakaba baine kumara eshaaha 150 omu buheereza buri kwezi, n’ahabw’ekyo nyowe na Laura tukataho entebeekanisa y’okukora eshaaha mukaaga aha izooba ry’okubanza. Ekicweka eki kikaba kirimu omushana mwingi n’empiita. Tukaba tutaine ab’okugarukira n’abeegi ba Baibuli, n’ahabw’ekyo tukacwamu kubuurira enju aha nju kumara eshaaha mukaaga. Bwanyima y’akaire, nkareeba aha shaaha yangye naashanga ngu haahinguraho edakiika 40 zonka! Nkebuuza, buzima nitwija kumaraho?
Ahonaaho, tukataho entebeekanisa nungi. Buri izooba, tukaba tutebeekanisa eby’okurya nari kaawa eby’okugyendana. Ku twabaire twenda kuhuumuraho, tukaba twemereza emotoka yaitu omu kibunda ahansi y’omuti, obumwe abaana baabahindi batwetooroire kutushamarira! Omu biro bikye, tuketegyereza ngu bwanyima y’eshaaha ibiri nari ishatu, obwire bukaba bugyenda juba.
Ka kyatushemeize kubuurira abantu efura omu kicweka ekyo! Tuketegyereza ngu Abahindi n’abantu abarikuha abandi ekitiinisa, abaine embabazi, kandi abarikutiina Ruhanga. Abahindi baingi bakaikiriza obutumwa obu twababuuriire. Bakaba nibakunda kwega ebirikukwata ahari Yehova, Yesu, Baibuli, ensi ensya ey’obusingye, n’amatsiko g’okuzooka. Bwanyima y’omwaka, tukaba twine abeegi ba Baibuli 20. Buri izooba, tukaba tutunga eky’okurya kikuru ky’eizooba omuri gamwe aha maka g’abu twabaire nitwegyesa Baibuli. Kikaba nikishemeza munonga.
Omu bwire bukye tukaza omu buheereza bw’okutaayaayira ebibiina aha kizinga kya Indian Ocean. Buri saabiiti, tukaba tuza omu maka gatari gamwe twaba tutaayaayiire ebibiina kandi tukora n’ababuurizi omu kibiina kubagumya. Tukaba banywani b’amaka ago, turikukunda kuba n’abaana baabo n’enyamaishwa zaabo ez’aha ka. Tukamara emyaka ebiri omu buheereza obu oburikushemeza. Omu bwire bukye ofiisi y’eitaagi ekatuteerera esimu. Obutumwa bukaba nibugira ngu, “tukaayenzire ngu mugarukye aha Beseeli.” Nkagarukamu ngu, “buzima tushemereirwe munonga omu buheereza obu turimu.” Kwonka nabwo, tweteekateekire kuza omu buheereza bwona obu turaaheebwe.
OKUGARUKA AHA BESEELI
Nkaheebwa omurimo gw’okukora aha by’obuheereza, naatunga omugisha gw’okukora n’ab’eishe-emwe baingi abakuzire omu by’omwoyo kandi abaine okumanya. Omu biro ebyo, buri kibiina kikaba nikitunga ebaruha kuruga ah’eitaagi kurugiirira aha ripoota y’orikutaayaayira ebibiina. Ebaruha ezi zikaba ziri ez’okugumya ab’eishe-emwe n’okubaha obuhabuzi oburikwetengyesa. Eki kikaba nikitwariramu omurimo muhango gw’okureeberera abarikuvunuura amabaruha kugaiha omu rurimi rwa Xhosa, Zulu, n’endimi ezindi kugata omu Rungyereza reero kuruga omu Rungyereza bakagata omu ndimi z’Africa ezindi. Nkasiima abavunuuzi aba abeeziriki, kandi abaampwereire kwetegyereza oburemeezi obu ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe enzaarwa z’Africa baabaire nibarabamu.
Omu bwire obwo, abatuuzi ba South Africa bakaba nibategyekwa gavumenti erikushoroora omu rangi. Buri guruupu ekaba eine ebicweka byayo by’okutuuramu, n’ahabw’ekyo abantu b’erangi zitarikushushana bakaba batarikutuura hamwe. Ab’eishe-emwe abairaguju bakaba nibagamba endimi zaabo, babuurira omu ndimi zaabo, kandi baza n’omu bibiina eby’endimi zaabo.
Nkaba ntarikumanya abairaguju baingi ahabw’okugira ngu enyima ebicweka ebi naabaire nimpeerezamu bikaba nibikoresa Orungyereza. Hati nkatunga omugisha gw’okwega ebirikukwata aha bairaguju n’entwaza yaabo. Nkareeba oku ab’eishe-emwe aba baabaire nibatunga oburemeezi ahabw’emigyenzo n’enyikiriza z’amadiini. Ka baayorekire obumanzi bw’amaani kwecwa aha migyenzo y’abantu etarikwegamira aha Byahandiikirwe, n’okwemera okuhiiganisibwa okw’abanyabuzaare n’abandi ahabw’okwanga kwejumba omu by’obufumu! Omu byaro hakaba hariyo obworo bwingi. Baingi bakaba bashomire kukye, kwonka bakaba nibaha Baibuli ekitiinisa.
Nkatunga omugisha gw’okukora aha mishango emwe erikukwata aha bugabe bw’okuramya n’okutejwanzya omu by’obutegyeki. Okureeba obwesigwa n’obumanzi bw’abaana bato abaabaire nibabingwa omu mashomero ahabw’okwanga kwejumba omu kushaba n’omu kweshongora ebyeshongoro by’ediini, kikahamya okwikiriza kwangye.
Ab’eishe-emwe bakahikwaho oburemeezi obundi omuri Swaziland. Omugabe Sobhuza II ku yaafiire, abantu boona omu ihanga eryo bakaba baine kwejumba omu migyenzo y’okucurira abafu. Abashaija bakaba baine kuteega eishokye ryona, kandi abakazi bakaba baine kurituubya rikaba rigufu. Ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe baingi bakahiiganisibwa ahabw’okwanga kwejumba omu migyenzo egyo eine akakwate n’okuramya abafu. Okuhamira ahari Yehova kwabo ka kwabaire nikushemeza! Ab’eishe-emwe abairaguju tukabeegyeraho bingi aha bikwatiraine n’obwesigwa, okuhamira ahari Ruhanga, n’okugumisiriza, kandi eki kikahamya okwikiriza kwaitu.
OKUGARUKA OMU ITEERERO RY’EBITABO
Omu 1981, nkashabwa kuhwera omu kutebeekanisa emiringo y’okuteera ebitabo ey’okukoresa kompyuta. N’ahabw’ekyo nkagaruka omu kuteera ebitabo. Obu bukaba buri obwire oburikushemeza munonga! Emiringo y’okuteera ebitabo ekaba ehindukire. Omushuubuzi omwe akaha eitaagi ekyoma kya phototypesetter kukigyezesa tutakakishashuriire. N’ahabw’ekyo omu mwanya gw’okugira ebyoma mwenda ebya Linotype hati tukaba twine bitano bisya ebya phototypesetter. Tukatunga n’ekyoma ekindi ekirikukoresa bwino omu kuteera ebitabo. Eki kikarahutsya omurimo!
Okukoresa ebyoma bya kompyuta kikareetaho enkora nsya ey’okutebeekanisa ebitabo by’okushohoza omu ndimi nyingi erikwetwa MEPS. Itwe bana ka twarugire hare omu kukoresa ebyoma by’okuteera ebitabo ebyabaire bigumire kukoresa, bitarikurahutsya omurimo, kandi ebirikwotsya munonga omuri Canada kwija omuri South Africa! (Isa. 60:17) Kandi twena tukatunga abakazi baapayoniya abarikwebembeza eby’omwoyo. Nyowe na Bill tukiri aha Beseeli. Ken na Dennis baine amaka gaabo haihi na Beseeli.
Emirimo y’eitaagi ekaba neeyongyera kukanya. Ebitabo bikaba nibyongyera kuvunuurwa n’okuteerwa omu ndimi nyingi, kandi birikwoherezibwa aha mataagi agandi. N’ahabw’ekyo, kikaba nikyetengyesa omwanya musya gwa Beseeli. Ab’eishe-emwe bakombeka omwanya musya omu burengyerwa izooba bwa Johannesburg, kandi gukaheebwayo omuri 1987. Kikaba nikishemeza munonga kureeba entunguuka nk’egi erikubaho n’okuheereza aha Kakiiko k’Eitaagi aka South Africa kumara emyaka mingi.
OBUHEEREZA BUSYA OBUNDI!
Omu 2001 nkatangaara ku naayetsirwe kuheereza aha Kakiiko k’Eitaagi aka United States akaabaire kaherize kuteebwaho. N’obu twasaasire kutsigaho omurimo gwaitu n’abanywani omuri South Africa, tukaba twine ekihika ky’okutandika embeera nsya aha Beseeli omuri United States.
Tukaba twerarikirire kutsigaho nyina wa Laura owaabaire ari omu myaka ya bukuru. Tukaba tutarikubaasa kumuhwera kihango obwo turi omuri New York, kwonka beene nyina Laura bashatu bakeehayo kumuhwera omu by’omubiri, enyehurira, n’omu by’esente. Bakagira bati: “Tituri mu buheereza bw’obutwire, kwonka twareeberera maaweitwe, nikiija kubahwera kuguma omu buheereza bwanyu.” Nitusiima munonga eki baakozire.
Kandi, mukuru wangye n’omukazi we abarikutuura omuri Toronto, Canada, bakaba nibareeberera maama ori efaakazi. Omu bwire obwo, akaba amazire emyaka 20 arikutuura nabo. Nitusiima munonga rukundo ei baamworekire barikumureeberera kuhitsya obu yaafa obwire bukye tuherize kuhika omuri New York. Ka n’omugisha gw’amaani kugira eka erikuba eyeteekateekire kukora empinduka kuhikiiriza obujunaanizibwa bugumire!
Kumara emyaka, omurimo gwangye omuri United States kukaba kuri okuteera ebitabo, kandi omurimo ogu gukaba gwongyeire kworoba n’okuba ogw’omutindo gw’ahaiguru. Ebiro ebi ninkora n’abarikugura ebintu aha Beseeli. Ka n’omugisha kumara emyaka 20 ndikukora aha itaagi rihango, hati erimu ababeseeli nka 5,000 n’abandi abarikuhwera nka 2,000!
Emyaka 60 enyima, nkaba ntarikubaasa kuteekateeka ngu nimbaasa kuhika ahu ndi hati. Laura atwire naanshagika n’omutima gumwe emyaka egi yoona. Ka ntungire okushemererwa n’okumarwa! Nitusiima obujunaanizibwa butari bumwe obu twahairwe omu buheereza bwaitu, abantu boona abu tutwire nitukora nabo, otwariiremu aba ofiisi z’amataagi omu bicweka bingi by’ensi ebi twataayaayiire. Hati obu ndengize emyaka 80, nimpebwa emirimo mikye, ahakuba hariho ab’eishe-emwe bato abarikubaasa kukora emirimo y’amaani.
Omuhandiiki wa Zaaburi akahandiika ati: “Riine [okushemererwa] eihanga eri [Yehova] ari Ruhanga waaryo.” (Zab. 33:12) Ekyo ka kihikire! Ninyesiima munonga kureeba ngu mbaasize kubagana aha kushemererwa oku abaheereza ba Yehova barikutunga.