EKICWEKA EKY’OKWEGA 6
Eki Baibuli Erikugamba aha Waagihandiikiise
‘Handiika omu kitabo ebigambo byona ebi ndikukugambira.’ —YER. 30:2.
EKYESHONGORO 96 Ekitabo kya Ruhanga eky’Omuhendo
EBIRAAGAMBWEHOa
1. Ahabw’enki nitwesiima ahabw’okugira Baibuli?
NITUSIIMA munonga Yehova Ruhanga ahabw’okutuha Baibuli. Naakoresa Baibuli kutuha obuhabuzi bw’obwengye oburikutuhwera kuba abasinguzi omu kwemera oburemeezi obu twine. Kandi naatuha n’amatsiko marungi g’ebiro by’omumaisho. Okukira byona, Yehova naakoresa Baibuli kutumanyisa emitwarize ye mingi. Twateekateeka aha mitwarize ya Ruhanga, nitukwatwaho munonga kandi kitureetera kwenda kumwirira haihi turikuteeraho kugira omukago murungi nawe.—Zab. 25:14.
2. Yehova akakoresa miringo ki etari emwe kwemanyisa abantu?
2 Yehova naayenda ngu abantu bamumanye. Ira akaba naayemanyisa abantu kurabira omuri baamaraika, ebirooto, n’okworekwa. (Kur. 12:6; Byak. 10:3, 4) Kwonka shi tukaba nitwija kumanya tuta ebirooto, okworekwa, nari obutumwa bwa baamaraika ku ogire ngu tibiraahandiikirwe? Niyo nshonga ahabw’enki Yehova yaahweraire abashaija ‘kuhandiika omu kitabo’ ebi yaabaire naayenda ngu tumanye. (Yer. 30:2) Ahabw’okugira ngu “omuhanda gwe n’oguhikire,” nitubaasa kugira obwesigye ngu omuringo ogu arikugamba naitwe ni murungi kandi n’ogw’omugasho.—Zab. 18:30.
3. Yehova akahamya ata ngu Baibuli yaarindwa gye? (Isaaya 40:8)
3 Shoma Isaaya 40:8. Kumara emyaka mingi, Ekigambo kya Ruhanga kitwire nikiha obuhabuzi burungi abashaija n’abakazi abeesigwa. Ekyo kibaasikire kita kandi obwo, kyahandiikirwe ira aha bintu ebirikurahuka kusiisikara, n’ebihandiiko ebyabandize bitakiriho? Yehova akahamya ngu Ebyahandiikirwe ebirikwera byakopoororwa. N’obu abaabikopooroire baraabe baabaire batahikiriire, bakaba nibeegyendesereza. Nk’eky’okureeberaho, omucondooza omwe akagira ati: “Tihariho bihandiiko bya ira ebyakoporoirwe gye nk’Ebyahandiikirwe eby’Oruheburaayo.” N’ahabw’ekyo, n’obu Baibuli eraabe yaahandiikirwe ira aha bintu ebirikusiisikara, kandi yaakoporoirwe abantu abatahikiriire, nituhamya ngu erimu ebiteekateeko bya Yehova, Owaagihandiikiise.
4. Nituza kugamba ahari ki omu kicweka eki?
4 Yehova niwe Bukomooko ‘bw’ekiconco kyona ekihikire.’ (Yak. 1:17) Baibuli ni kimwe aha biconco ebirikukirayo oburungi ebi Yehova atuhaire. Omuntu yaatuha ekiconco nikyoreka ngu naatumanya gye n’ebi turikwenda. Nikyo kimwe n’Owaatuhaire Baibuli. Twashoma Baibuli, nitwega bingi ahari Yehova. Nitwetegyereza ngu naatumanya gye n’ebi tuhikire kutunga. Omu kicweka eki, nituza kugamba oku Baibuli erikworeka emitwarize eshatu ya Yehova egi: obwengye, oburingaaniza, na rukundo. Ka tubanze tureebe oku Baibuli erikworeka obwengye bwa Ruhanga.
BAIBULI NEEYOREKA OBWENGYE BWA RUHANGA
5. Ni muringo ki gumwe oku Baibuli erikworeka obwengye bwa Ruhanga?
5 Yehova naamanya ngu nitwenda obuhabuzi bwe obw’obwengye. Kandi ekiconco kye Baibuli, kirimu obwengye bwe. Obuhabuzi bwa Baibuli nibugasira abantu. Baibuli neehindura emitwarize y’abantu. Obu ebitabo bya Baibuli eby’okubanza byahandiikwa, Musa akagambira abantu ba Ruhanga, Abaisraeli ati: “Okubyorobera ti ky’okufa busha, kureka nigo magara gaanyu.” (Bir. 32:47) Abaayorobeire Ebyahandiikirwe bakabaasa kuba abasinguzi kandi baagira okushemererwa. (Zab. 1:2, 3) N’obu Ekigambo kya Ruhanga kyahandiikirwe ira, kikiine amaani g’okuhindura emitwarize y’abantu. Nk’eky’okureeberaho, aha jw.org, omu kicweka “Baibuli Neehindura Emitwarize y’Abantu,” harimu eby’okureeberaho bingi ebirikworeka oku Baibuli ehindwire emitwarize y’abantu, abarikugikiririzamu.—1 Tes. 2:13.
6. Ahabw’enki turikubaasa kugira ngu Baibuli teri nk’ebitabo ebindi?
6 Tihariho kitabo ekiri nk’Ekigambo kya Ruhanga. Ahabw’enki? Ahabw’okugira ngu Yehova Ruhanga owaakihandiikiise, n’ow’Obushoboorozi bwona, atuuraho, kandi aine obwengye obutarikwehangwa. Ebitabo ebirikukira obwingi nibihangaara kukira abaabihandiikire kandi bwanyima y’obwire obuhabuzi oburimu nibuhwa aha murembe. Kwonka emisingye ya Baibuli neekora obutoosha, ebaasize kuba ey’omugasho aha bantu bw’obwire bwona. Twashoma ekitabo ekyo ekirikwera kandi tukateekateeka aha bi turikwega, Owaakihandiikiise naakoresa omwoyo gwe ogurikwera kutuhwera kumanya oku turikubaasa kugyendera aha buhabuzi oburimu. (Zab. 119:27; Mal. 3:16; Heb. 4:12) Buzima, Owaahandiikiise Baibuli ayeteekateekire kutuhwera. Ekyo kishemereire kutuhiga kushoma Baibuli butoosha.
Baibuli ehweraire eta abaheereza ba Yehova, aba ira n’aba hati kugira obumwe? (Reeba akacweka 7-8)
7. Baibuli ekahwera eta abantu ba Ruhanga aba ira kugira obumwe?
7 Omuringo ogundi ogw’omutaano oku Baibuli erikworeka obwengye bwa Ruhanga n’oku erikuhwera abantu ba Ruhanga kugira obumwe. Abaisraeli ku baahikire omu Nsi Eyaaraganisiibwe, bakatuura omu ebicweka bitarikushushana. Abamwe bakaba abajubi b’eby’enyanja, abandi abariisa, kandi abandi bakaba abahingi. Abaisraeli ab’ekicweka kimwe bakaba nibabaasa kubura kufayo aha Baisraeli abaabaire nibatuura omu bicweka ebindi. Kwonka Yehova akataho entebeekanisa kugira ngu Abaisraeli bateeranire hamwe omu bwire butari bumwe kuhurira Ekigambo kye kirikushomwa kandi kirikushoboororwa. (Bir. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18) Teekateeka oku Omwisraeli omwesigwa yaabaire ayehurira ku yaabaire ahika Yerusaalemu akareeba Abaisraeli baingi kuruga omu bicweka ebindi omu ihanga. Yehova akakoresa entebeekanisa egyo kuhwera abaheereza be kuguma baine obumwe. Obu ekibiina Ekikristaayo kyatandikwaho, kikaba kirimu abashaija n’abakazi b’embeera zitarikushushana, abagaiga n’abooro kandi barikugamba endimi nyingi. Kwonka ahabw’okukunda Ebyahandiikirwe, bakaba baine obumwe omu kuramya Ruhanga ow’amazima. Abaahindukire Abakristaayo bakaba nibabaasa kwetegyereza Ekigambo kya Ruhanga barikuhwerwa Abakristaayo bagyenzi baabo kandi barikuteeranira hamwe nabo.—Byak. 2:42; 8:30, 31.
8. Baibuli neehwera eta abaheereza ba Yehova kugira obumwe hati?
8 Ruhanga waitu omunyabwengye naagumizamu naakoresa Baibuli kwegyesa abaheereza be n’okubahwera kugira obumwe. Baibuli erimu amazima ga Ruhanga agu turikukunda munonga. Butoosha nituza omu nteerane z’ekibiina, enteerane enkye n’empango kuhurira Ebyahandiikirwe birikushomwa, kandi birikushoboororwa. N’ahabw’ekyo Baibuli n’ekikoreso kikuru eki Yehova arikukoresa kuhwera abaheereza be kumuheereza baine obumwe.—Zef. 3:9.
9. Ni mutwarize ki ogurikwetengyesa kubaasa kwetegyereza obutumwa bwa Baibuli? (Luka 10:21)
9 Ka tugambe aha buhame obundi oburikworeka obwengye bwa Ruhanga. Akahandiikisa Ebyahandiikirwe ebimwe kugira ngu abacureezi bonka babaase kubyetegyereza. (Shoma Luka 10:21.) Buri hamwe abantu nibashoma Baibuli. Omucondooza omwe akeetegyereza ngu, Baibuli “n’ekitabo ekirikushomwa abantu baingi, kandi ekirikukirayo kushomwa n’obwegyendesereza.” Kwonka abacureezi bonka nibo barikubaasa kwetegyereza ebi erikugamba kandi bakabigyenderaho.—2 Kor. 3:15, 16.
10. Ni muringo ki ogundi oku Baibuli erikworeka obwengye bwa Yehova?
10 Nitureeba obwengye bwa Ruhanga omu Baibuli omu muringo ogundi. Yehova tarikukoresa Ebyahandiikirwe kutwegyesa nka guruupu kyonka, kureka naabikoresa kutwegyesa n’okutuhuumuriza buri omwe okwe. Ku turikushoma Ekigambo kya Ruhanga nitubaasa kureeba ngu buzima naafayo ahari buri omwe ahariitwe. (Isa. 30:21) Obu orikuba oine oburemeezi, t’emirundi mingi shi obu orikuza omu Baibuli okashoma omushororongo okashusha ngu niiwe gwahandiikiirwe? Kwonka, Baibuli ekahandiikwa kugira ngu abantu baingi bagyetegyereze. Mbwenu shi neebaasa eta kuba erimu obutumwa oburikuhikaana n’embeera yaawe? Ekyo nikibaasika ahabw’okugira ngu Owaahandiikiise Baibuli niwe arikukirayo obwengye.—2 Tim. 3:16, 17.
BAIBULI NEEYOREKA OBURINGAANIZA BWA RUHANGA
11. Yehova akooreka ata ngu tarikushoroora obu Baibuli yaabaire neehandiikwa?
11 Omutwarize gwa Yehova ogundi n’oburingaaniza. (Bir. 32:4) Oburingaaniza bwine akakwate n’okutashoroora, kandi Yehova tarikushoroora. (Byak. 10:34, 35; Rom. 2:11) Ekyo nitukimanyira aha ndimi ezi Baibuli yaahandiikirwemu. Ebitabo bya Baibuli 39 ebirikubanza bikahandiikwa omu Ruheburaayo, orurimi oru abantu ba Ruhanga baabaire nibeetegyereza gye omu bwire obwo. Kwonka, omu kyasha ky’okubanza Y.A.K., Orugriika nirwo rwabaire nirukoresibwa munonga, n’ahabw’ekyo ebitabo bya Baibuli 27 eby’aha muheru bikahandiikwa omu rurimi orwo. Yehova taracwiremu ngu Ekigambo kye kihandiikwe omu rurimi rumwe rwonka. Hati abantu nk’obuhumbi munaana omu nsi nibagamba endimi nyingi. Mbwenu shi abantu baingi abo nibabaasa kwega bata ahari Yehova?
12. Ni mu muringo ki gumwe oku ebiri omu Danieli 12:4 bihikiriire omu biro ebi eby’emperu?
12 Kurabira omuri nabi Danieli, Yehova akaraganisa ngu omu biro by’emperu, “okumanya” okuhikire okuri omu Baibuli kukaba nikwija ‘kweyongyera.’ Ekirikumanyisa ngu abantu baingi bakaba nibaija kwetegyereza Baibuli. (Shoma Danieli 12:4.) Omuringo gumwe oku okumanya okwo kweyongyeire n’okurabira omu kuvunuura, okuteera Baibuli n’okugijanjaaza n’ebitabo ebirikugishoboorora. Baibuli nikyo kitabo ekikizireyo kuvunuurwa n’okujanjaazibwa omu nsi yoona. Envunuura za Baibuli ezirikushohozibwa ebitongore by’abashuubuzi nizigura esente nyingi. Abaheereza ba Yehova babaasize kuvunuura Baibuli yoona nari bimwe aha bitabo byayo omu ndimi ezirikurenga 240, kandi buri omwe naabaasa kugitunga atashashwire. N’ekirugiremu, abantu b’amahanga goona bariyo nibeega amakuru marungi g’Obukama emperu etakahikire. (Mat. 24:14) Ruhanga waitu omuringaaniza naayenda ngu abantu baingi batungye omugisha gw’okumumanya barikushoma Ekigambo kye. Ekyo naakikora ahabw’okugira ngu naatukunda munonga.
BAIBULI NEEYOREKA RUKUNDO YA RUHANGA
13. Ahabw’enki nitubaasa kugira ngu Baibuli neeyoreka rukundo ya Yehova? (Yohaana 21:25)
13 Baibuli neeyoreka omutwarize mukuru gw’Owaagihandiikiise ogwa rukundo. (1 Yoh. 4:8) Yetegyereze ebi Yehova yaahandiikiise omu Baibuli n’ebi atarahandiikiisemu. Akahandiikisa ebyo byonka ebirikwetengyesa kutubaasisa kugira omukago murungi nawe, kutunga okushemererwa hati, n’amagara agatahwaho. Kwonka, ahabw’okugira ngu Yehova naatukunda, tarahandiikiise omu Baibuli obushonshorekye bwingi obutarikwetengyesa.—Shoma Yohaana 21:25.
14. Ni mu muringo ki ogundi oku Baibuli erikworeka ngu Ruhanga naatukunda?
14 Yehova akooreka Rukundo ei atwiniire arikuhurizana naitwe omu muringo ogurikutuhaisa ekitiinisa. Tarahandiikiise omu Baibuli omushororongo gw’ebiragiro ebitaine bugarugiro ebi twine kukuratira, nari kutugambira buri kimwe eki twine kukora nari kutakora. Kureka, naakoresa ebyabaireho, obunabi oburikushemeza, n’obuhabuzi oburikukora kutuhwera kucwamu gye. Omu miringo egyo, Ekigambo kya Ruhanga nikituhiga kumukunda n’okumworobera twihire aha mutima.
Ahabw’enki twine kuteekateeka aha ku Yehova yaatwariizemu abaheereza be aba ira? (Reeba akacweka 15)
15. (a) Yehova ayorekire ata ngu naafayo aha barikushoma Ekigambo kye? (b) Omu kishushani, omwishiki muto, ow’eishe-emwe na munyaanyazi-itwe okuzire, nibateekateeka ahari baahi abarikugambwaho omu Baibuli? (Kut. 39:1, 10-12; 2 Bag. 5:1-3; Luk. 2:25-38)
15 Baibuli neeyoreka ngu Yehova naatufaho munonga. Eta shi? Ekigambo kye nikigamba aha bantu abaayorekire enyehurira zaabo. Nitubaasa kwetegyereza enyehurira z’abarikugambwaho omu Baibuli ahakuba bakaba ‘bari abantu nkaitwe.’ (Yak. 5:17) Kandi twashwijuma oku Yehova yaatwariize abantu abo, nikituhwera kwetegyereza gye ngu “aine embabazi nyingi n’okusaasira.”—Yak. 5:11.
16. Nitwegyera ki aha ku Yehova yaatwariize abarikugambwaho omu Baibuli abaakozire enshobe? (Isaaya 55:7)
16 Baibuli neeyoreka rukundo ei Yehova atwiniire omu muringo ogundi. Ebyahandiikirwe nibituhamiza ngu tarikututsigaho twakora enshobe. Abaisraeli bakaba bacumura ahari Yehova emirundi mingi, kwonka ku baabaire beeteisiza kimwe akaba abasaasira. (Shoma Isaaya 55:7.) Abakristaayo b’omu kyasha ky’okubanza bakaba nibamanya ngu Yehova naabakunda munonga. Entumwa Paulo arikuhwerwa omwoyo gurikwera akahiga Abakristaayo bagyenzi be ‘kusaasira n’okuhuumuriza’ omushaija owaakozire ekibi ky’amaani kwonka akeeteisa. (2 Kor. 2:6, 7; 1 Kor. 5:1-5) Ka nikishemeza kureeba ngu Yehova taratsigireho abaheereza be ahabw’okukora enshobe! Kureka, omu muringo gwa rukundo akabahwera, yaabahabura, kandi yaabeeta kugaruka kuba banywani be. N’obunaku obu, nikyo arikuragaanisa kukorera abasiisi boona abarikweteisa.—Yak. 4:8-10.
SIIMA EKICONCO KIRUNGI EKY’EKIGAMBO KYA RUHANGA
17. Ahabw’enki Baibuli n’ekiconco ky’omutaano?
17 Yehova atuhaire ekiconco kirungi. Ahabw’enki Ekigambo kye n’eky’omutaano? Nk’oku twayega, Baibuli neeyoreka obwengye bwa Ruhanga, oburingaaniza bwe, na rukundo ye. Ekitabo eki nikituhamiza ngu Yehova naayenda ngu tumumanye. Naayenda ngu tube banywani be.
18. Nitubaasa kworeka tuta ngu nitusiima Baibuli ‘ekiconco’ kirungi kya Yehova?
18 Titurikwenda kukwata eijaga ‘ekiconco’ kirungi ky’Ekigambo kya Ruhanga. (Yak. 1:17) N’ahabw’ekyo ka tumariire kugumizamu nitworeka ngu nitukisiima. Ekyo nitubaasa kukikora turikukishoma, kandi tukakiteekateekaho. Twakora tutyo, nitubaasa kugira obwesigye ngu Owaakihandiikiise naija kutuha emigisha ahabw’okuteeraho kwaitu, kandi nibwo turaatungye “okumanya Ruhanga.”—Enf. 2:5.
EKYESHONGORO 98 Ebyahandiikirwe—Bikahandiikisibwa Ruhanga
a Baibuli neetuhwera kwirira haihi Yehova. Ekitabo eki ekirikwera nikitwegyesa ki aha bwengye bwa Ruhanga, oburingaaniza bwe, na rukundo ye? Ebi turikutunga nibibaasa kutuhwera kwongyera kusiima Ekigambo kya Ruhanga n’okureeba Baibuli nk’ekiconco kuruga ahari Tataitwe ow’omu iguru.