RAIBURARE Y'AHA INTANEETI eya Watchtower
Omunaara gw'Omurinzi
RAIBURARE Y'AHA INTANEETI
Runyankore
  • BAIBULI
  • EBITABO
  • ENTEERANE
  • w25 Apuri rup. 26-31
  • Ab’eishe-emwe Abato​—⁠Mutooreze Mako na Timoseo

Vidiyo ei waatoorana teriho.

Haine ekyashoba omu kutaho vidiyo.

  • Ab’eishe-emwe Abato​—⁠Mutooreze Mako na Timoseo
  • Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (OgwʼOkwega)—2025
  • Emitwe Emikye
  • Ebirikushushana
  • TOOREZA MAKO—BA OYETEEKATEEKIRE KUHEEREZA
  • TOOREZA TIMOSEO—ORIKUFAYO AHA BANDI
  • GASIRWA OMU BUHABUZI BWA PAULO
  • OKUHEEREZA ABANDI NIKIRUGAMU EMIGISHA
  • Yoreka ngu Nooyesiga Yehova omu bi Orikucwamu
    Obuheereza Bwaitu n’Oku Turikutwaza—Akatabo k’Okukoresa—2023
  • Ab’eishe-emwe—Muriyo Nimukununkirira Kuba Abaheereza?
    Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (OgwʼOkwega)—2024
  • Ijuka ngu Yehova ni “Ruhanga Ohuriire”
    Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (OgwʼOkwega)—2024
  • Oku Turikubaasa Kwongyera Kushemererwa omu Buheereza
    Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (OgwʼOkwega)—2024
Reeba Ebindi
Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (OgwʼOkwega)—2025
w25 Apuri rup. 26-31

EKICWEKA EKY’OKWEGA 18

EKYESHONGORO 65 Tugyende omu Maisho!

Ab’eishe-emwe Abato—Mutooreze Mako na Timoseo

‘Mako mwijane, ahakuba nangasira munonga omu buheereza.’—2 TIM. 4:11.

ENTIMA

Oku eky’okureeberaho kya Mako na Timoseo kirikubaasa kuhwera ab’eishe-emwe abato kugira emitwarize erikwetengyesa kuheereza gye abandi.

1-2. Ni buremeezi ki obwabaire nibubaasa kuremesa Mako na Timoseo kuheereza gye abandi?

AB’EISHE-EMWE abato, mukaayenzire kukora bingi kuheereza Yehova n’okuhwera abari omu kibiina kyanyu? Ekyo buzima nikyo murikwenda. Ka nikishemeza kureeba abatsigazi baingi barikwenda kuheereza abandi! (Zab. 110:3) Kwonka, nimubaasa kuba mwine oburemeezi. Nooyeziringa kwongyera aha buheereza bwawe ahabw’okutamanya ekiraabeho nyentsya? Oraagumiirwe kwikiriza obujunaanizibwa ahabw’okuteikiririzamu? Kyaba nikwo kiri, tiiwe w’okubanza kwehurira otyo.

2 Mako na Timoseo bakahikwaho oburemeezi nk’obwo. Kwonka tibaraikiriize okutiina ebitakabaireho nari okutamanya bingi kubaremesa kuheereza abandi. Obundi, Mako akaba naatuura na nyina omu ka nungi obu Entumwa Paulo na Barunaba baamweta kugyenda nabo aha rugyendo rwabo rw’obumiisani orw’okubanza. (Byak. 12:​12, 13, 25) Mako akaruga omu mwanya ogu yaabaire amanyiriire kwongyera aha buheereza bwe. Omu kubanza, akaza Antiokia. Bwanyima, akagyenda na Paulo na Barunaba omu myanya eya hare endiijo. (Byak. 13:​1-5) Nikyo kimwe, Timoseo naabaasa kuba yaabaire naatuura n’abazaire be obu Paulo yaamweta kumwegaitaho omu murimo gw’okubuurira. Ahabw’okugira ngu akaba ari muto kandi atarikumanya bingi, akaba naabaasa kwikiriza okuteikiririzamu kumuremesa. (Gyeragyeranisa 1 Abakorinso 16:​10, 11 na 1 Timoseo 4:12.) Kwonka, akaikiriza okweta kwa Paulo, kandi akatunga emigisha mingi.—Byak. 16:​3-5.

3. (a) Paulo akaba naasiima Mako na Timoseo kirikwingana ki? (2 Timoseo 4:​6, 9, 11) (Reeba n’ebishushani.) (b) Nituza kugarukamu bibuuzo ki omu kicweka eki?

3 Mako na Timoseo bakoongyera kumanya bingi kandi baayega kuhikiiriza obujunaanizibwa bw’amaani bakiri eminyeeto. Paulo akasiima munonga abatsigazi abo, kandi akaba naayenda ngu bamugume haihi ku yaamanyire ngu naaza kwitwa. (Shoma 2 Timoseo 4:​6, 9, 11.) Ni mitwarize ki eyaareeteire Paulo kukunda Mako na Timoseo? Ab’eishe-emwe abato nibabaasa kubatooreza bata? Kandi nibabaasa kugasirwa bata omu buhabuzi bwa Paulo?

Ebishushani: 1. Mako naatebeekanisiza Paulo na Barunaba eby’okurya n’eby’okunywa. 2. Timoseo naashomera guruupu y’abareeberezi ebaruha kandi bataireho omutima.

Paulo akakunda Mako na Timoseo ahabw’okuhikiiriza obujunaanizibwa bakiri bato (Reeba akacweka 3)b


TOOREZA MAKO—BA OYETEEKATEEKIRE KUHEEREZA

4-5. Mako akooreka ata ngu akaba ayeteekateekire kuheereza abandi?

4 Kurugiirira aha kucoondoza kumwe, okuheereza abandi nikimanyisa okukununkirira kubahwera “oine obweziriki n’okumariirira.” Mako akataho eky’okureeberaho kirungi omu nshonga egi. Paulo ku yaayangire kumutwara aha rugyendo rwe orw’obumiisani orwakabiri, Mako naabaasa kuba yaayehuriire kubi kandi nk’ou bareebize. (Byak. 15:​37, 38) Kwonka ekyo tikiramuremeise kuheereza ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe.

5 Mako akaikiriza obujunaanizibwa bw’okuheereza hamwe n’omunyabuzaare we Barunaba. Bwanyima y’emyaka nka 11, Mako akaba ari omwe aha baashagikire Paulo obu yaabanza kukomwa omuri Rooma. (Film. 23, 24) Nangwa, Paulo akasiima munonga obushagiki obu Mako yaamuhaire arikumugambaho ‘nk’omuhuumuriza.’—Kol. 4:​10, 11.

6. Mako akagasirwa ata omu kuba n’Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo? (Reeba n’obugambo obw’ahansi.)

6 Mako akagasirwa ahabw’okuba n’Abakristaayo abakuzire omu by’omwoyo. Bwanyima ya Mako kumara obwire na Paulo omuri Rooma, akeegaita aha ntumwa Petero omuri Babulooni. Bakagira omukago guhami, kandi Petero akamweta “Mako omwana wangye.” (1 Pet. 5:13) Obu baabaire nibakora hamwe, Petero naabaasa kuba yaagambiire munywani we omuto ogwo ebintu bingi ebirikukwata aha mbeera za Yesu n’obuheereza bwe, ebi Mako yaahandiikire bwanyima omu kitabo kye eky’Engiri.a

7. Ow’eishe-emwe omuto orikwetwa Seung-Woo akatooreza ata Mako? (Reeba n’ekishushani.)

7 Mako akaguma aine bingi by’okukora omu buheereza, kandi akaguma haihi n’ab’eishe-emwe abakuzire omu by’omwoyo. Noobaasa kumutooreza ota? Ku oraabe otakatungire obujunaanizibwa gumisiriza, kandi ogume noosherura emiringo endiijo y’okuheerezamu Yehova n’ekibiina. Teekateeka aha ky’okureeberaho kya Seung-Woo, hati orikuheereza nk’omureeberezi. Obu yaabaire ari muto, akaba naakira kwegyeragyeranisa n’ab’eishe-emwe abandi abato. Bamwe ahari bo bakatunga obujunaanizibwa atakabutungire. Seung-Woo akeereeba nk’ou barikugaya, kandi bwanyima akagambira ab’eishe-emwe abakuzire aha nshonga egyo. Omureeberezi omwe akamuhiga kukora eki arikubaasa kuheereza abandi n’obu obumwe okuteeraho kwe kwabaire kutarikureebwa. Obuhabuzi obwo bukahiga Seung-Woo kwehayo kuhwera abakuzire abaabaire nibenda obuhwezi bw’okuza omu nteerane. Ku arikuteekateeka aha by’enyima, naagira ati: “Nketegyereza eki okuheereza abandi kirikumanyisa. Nkagira okushemererwa okurikuruga omu kuhwera abandi butunu.”

Ow’eishe-emwe omuto naatwara ow’eishe-emwe okuzire omu ruteerane rw’ekibiina.

Abatsigazi nibagasirwa bata ahabw’okumara obwire n’ab’eishe-emwe abakuzire? (Reeba akacweka 7)


TOOREZA TIMOSEO—ORIKUFAYO AHA BANDI

8. Ahabw’enki Paulo yaatooraine Timoseo kugyenda nawe? (Abafilipi 2:​19-22)

8 Paulo akaba naayenda ab’okugyenda nabo emanzi kugaruka omu ndembo ezi yaatungiiremu okuhakanisibwa. Akabanza kutoorana Siila Omukristaayo owaabaire aheereize kumara obwire buraingwa kugyenda nawe. (Byak. 15:​22, 40) Bwanyima Paulo akatoorana Timoseo. Ahabw’enki Timoseo yaabaire ari ow’omutaano? Akaba aine eiziina rirungi. (Byak. 16:​1, 2) Kandi akaba naafayo aha bantu.—Shoma Abafilipi 2:​19-22.

9. Timoseo akooreka ata ngu buzima naafayo aha b’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe ?

9 Kuruga obu Timoseo yaatandika kuheereza na Paulo, akooreka ngu naafayo aha bandi kukira oku yaabaire naayefaho. Ahabw’enshonga egyo, Paulo akamwesiga yaamutsiga Beroya kugumya abeegi abasya. (Byak. 17:​13, 14) Omu bwire obwo, Timoseo akagasirwa ahabw’okuba na Siila owaagumire nawe Beroya. Kwonka bwanyima, Paulo akoohereza Timoseo wenka omuri Tesalonika kugumya Abakristaayo omu rurembo orwo. (1 Tes. 3:2) Emyaka nka 15 eyakuratsireho, Timoseo akeega ‘kurira hamwe [n’abaabaire nibarira],’ kworeka esaasi abaabaire nibabonabona. (Rom. 12:15; 2 Tim. 1:4) Abatsigazi Abakristaayo nibabaasa kutooreza bata Timoseo?

10. Ow’eishe-emwe orikwetwa Woo Jae akeega ata kufayo munonga aha bandi?

10 Ow’eishe-emwe orikwetwa Woo Jae akeega kworeka ngu naafayo munonga aha bandi. Obu yaabaire ari omutsigazi, akaba naagumirwa kutandika ekigaaniiro n’ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe abakuzire. N’ahabw’ekyo akaba abaramutsya aha Kyombeko ky’Obukama reero agyenda. Omureeberezi omwe akagambira Woo Jae kutandika kugaaniira n’Abakristaayo bagyenzi be arikubagambira ebi arikubasiimaho. Omureeberezi akamuhiga n’okuteekateeka aha bi abandi barikukunda. Woo Jae akagyendera aha buhabuzi obwo arikugaaniira n’abandi. Woo Jae hati n’omureeberezi, kandi naagira ati: “Hati nikinyorobera kugaaniira n’abantu b’emyaka yoona. Ninyehurira gye ahabw’okwetegyereza embeera ez’abandi. Eki kimbaasiise kuhwera ab’eishe-emwe bagyenzi bangye.”

11. Ab’eishe-emwe abatsigazi nibabaasa kwega bata kufayo aha bandi omu kibiina kyabo? (Reeba n’ekishushani.)

11 Naimwe ab’eishe-emwe abato nimubaasa kwega kufayo aha bandi. Mwaba muri aha ruteerane, fayo aha bantu ab’emyaka n’embeera ezitarikushushana. Babuuze oku bari, kandi oteereho kubahurikiza. Bwanyima y’obwire, noobaasa kureeba oku orikubaasa kubahwera. Obundi noobaasa kwetegyereza ngu omushaija n’omukazi we abakaikwire nibenda obuhwezi kubaasa kukoresa JW Library®. Nari noobaasa kumanya ngu tibaine entebeekanisa y’okukora n’omuntu weena omu kubuurira. Mbwenu shi noobaasa kuhwera abari nk’abo kukoresa ebyoma byabo, nari okakora entebeekanisa y’okubuurira nabo? Waateera orutambwe rw’okubanza kuhwera abandi, noija kuteeraho boona eky’okureeberaho kirungi.

Ow’eishe-emwe omuto n’okuzire nibabuurira hamwe enju aha nju. Ow’eishe-emwe okuzire naagamba n’omushaija reero ow’eishe-emwe omuto ariyo naamworeka vidiyo.

Ab’eishe-emwe abato nibabaasa kuhwera ekibiina omu miringo mingi (Reeba akacweka 11)


GASIRWA OMU BUHABUZI BWA PAULO

12. Ab’eishe-emwe abato nibabaasa kugasirwa bata omu buhabuzi obu Paulo yaahaire Timoseo?

12 Paulo akaha Timoseo obuhabuzi burungi bw’okumuhwera kuba omusinguzi omu mbeera ze, n’omu buheereza bwe. (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5) Naimwe ab’eishe-emwe abato nimubaasa kugasirwa omu buhabuzi bwa Paulo. Muta? Mushome ebaruha ibiri ezi Paulo yaahandiikiire Timoseo orikushusha ngu niimwe yaazihandiikiire, reero mureebe obuhabuzi obu murikubaasa kugyenderaho. Teekateeka aha buhabuzi bumwe obu.

13. Niki ekirikutwarirwa omu kuhamira ahari Yehova?

13 “Yemanyiize okutiina Ruhanga.” (1 Tim. 4:7b) Okutiina Ruhanga niki? Nikimanyisa okuhamira ahari Yehova oine ekyetengo ky’okukora ebirikumushemeza. Ahabw’okugira ngu titurikuzaarwa n’omutwarize ogwo, twine kuteeraho kugugira. Tuta shi? Ekigambo ky’Orugriika “yemanyiize” kikaba nikikira kukoresibwa kumanyisa okutendekwa kw’amaani kw’abairuki abarikwetebeekanisiza empaka. Abairuki abo bakaba baine kwehana. Naitwe nikyo twine kukora kubaasa kugira emitwarize erikwongyera kutwiriza haihi na Yehova.

14. Twine kugira kigyendererwa ki twaba nitushoma Baibuli? Ha eky’okureeberaho.

14 Waaba nooteeraho kugira omucwe gw’okushoma Baibuli, ijuka ngu ekigyendererwa kyawe n’okwongyera kwirira haihi Yehova. Nk’eky’okureeberaho, noobaasa kwegyera ki aha bi Yesu yaagambiire omutsigazi omutungi owaabaire ari omutegyeki? (Mak. 10:​17-22) Omutsigazi ogwo akaba naikiriza ngu Yesu niwe Mesia, kwonka akaba ataine kwikiriza kurikumara kubaasa kumukuratira. N’obu kiraabe kyabaire kiri kityo, Yesu ‘akamukunda.’ Torikukwatwaho omuringo ogu Yesu yaagambire n’omutsigazi ogwo? Hatariho kubangaanisa, Yesu akaba naayenda kumuhwera kucwamu gye. Yesu akaba naayoreka rukundo ei Yehova yaabaire ainiire omutsigazi ogwo. (Yoh. 14:9) Waaba nooshwijuma ebirikumukwataho n’embeera zaawe, yebuuze oti: ‘Nyine kukora ki kwongyera kwirira haihi Yehova n’okuheereza abandi omu bwijwire?’

15. Ahabw’enki ow’eishe-emwe omuto aine kuteekateeka aha ky’okureeberaho eki arikutaho? Ha eky’okureeberaho. (1 Timoseo 4:​12, 13)

15 “Obe eky’okureeberaho aha barikwikiriza.” (Shoma 1 Timoseo 4:​12, 13.) Paulo akahiga Timoseo kugira emyoga nk’okushoma n’okwegyesa, hamwe n’emitwarize nka rukundo, okwikiriza, n’okugira omutima ogushemeire. Ahabw’enki? Eky’okureeberaho kirungi nikikora kukira ebigambo. Ka tugire ngu waashabwa kuha orubazo orurikukwata aha kwongyera kugira omujinya omu kubuurira. Torikwija kugumirwa kugamba aha nshonga egyo waaba nookora ekirikukirayo oburungi omu buheereza. Eky’okureeberaho kyawe nikiija kureetera ebigambo byawe kwongyera kugira amakuru.—1 Tim. 3:13.

16. (a) Ni mu mbeera ki itaano ahu Omukristaayo omuto arikubaasa kuba eky’okureeberaho? (b) Ow’eishe-emwe omuto naabaasa kuba ata eky’okureeberaho “omu kugamba”?

16 Nk’oku kirikworekwa omuri 1 Timoseo 4:​12, Paulo akagamba aha mbeera itaano ahu ow’eishe-emwe omuto arikubaasa kuteeraho abandi eky’okureeberaho. Waaba nooyeshomesa Baibuli, ahabw’enki otarikuta omutima ahari buri emwe aha mbeera ezo? Nk’eky’okureeberaho, ka tugire ngu nooyenda kuba eky’okureeberaho kirungi “omu kugamba.” Teekateeka aha miringo oku orikubaasa kukoresa emigambire yaawe kwombeka abandi. Ku oraabe nookituura n’abazaire baawe, noobaasa kwongyera kworeka okusiima obutoosha ahabw’ebi barikukukorera? Bwanyima y’enteerane, noobaasa kugambira owaaba aine ekicweka eki waakunda omu kicweka kye? Noobaasa n’okuteeraho kuha eby’okugarukamu omu bigambo ebyawe. Okuteeraho kwawe kuba eky’okureeberaho omu kugamba nikiija kworeka ngu oriyo nooyeyongyera kugyenda omu maisho omu by’omwoyo.—1 Tim. 4:15.

17. Niki ekirikubaasa kuhwera ow’eishe-emwe muto kuhika aha bigyendererwa bye by’omwoyo? (2 Timoseo 2:22)

17 “Oyetantare okwetenga okubi kw’obutsigazi, okuratire okuhikiirira.” (Shoma 2 Timoseo 2:22.) Paulo akahiga Timoseo kwetantara ebyetengo ebyabaire nibibaasa kumwiha aha bigyendererwa bye eby’omwoyo, kandi bikashiisha omukago gwe na Yehova. Naiwe noobaasa kwetegyereza ngu ebintu ebimwe n’obu birikuba bitari bibi, nibibaasa kukureetera kugira obwire bukye bw’okwejumba omu by’omwoyo. Nk’eky’okureeberaho, teekateeka aha bwire obu orikumara omu by’emizaano, aha mikura ya intaneeti, nari aha mizaano ya kompyuta. Noobaasa kukoresa bumwe aha bwire obwo omu mirimo y’eby’Obukama? Obundi noobaasa kwehayo kuhwera omu kureeberera Ekyombeko ky’Obukama, nari kushagika entebeekanisa y’okubuurira aha kagaari. Waayejumba omu mirimo nk’egyo, noija kubaasa kugira abanywani abasya abaraakuhwere kutaho ebigyendererwa by’omwoyo n’okubihikaho.

OKUHEEREZA ABANDI NIKIRUGAMU EMIGISHA

18. Mako na Timoseo bakatunga migisha ki?

18 Mako na Timoseo bakeefeerereza kubaasa kuheereza abandi omu bwijwire, kandi bakatunga emigisha, n’okushemererwa okwabuzima. (Byak. 20:35) Mako kubaasa kuheereza ab’eishe-emwe bagyenzi be, akaba agyenda omu bicweka by’ensi ebitari bimwe. Kandi akahandiika ebirikushemeza ebirikukwata ahari Yesu n’obuheereza bwe. Timoseo akahwera Paulo kutandikaho ebibiina n’okugumya ab’eishe-emwe na banyaanyazi-itwe bagyenzi be. Buzima, Yehova akasiima munonga Mako na Timoseo ahabw’okworeka omutima gw’okwefeerereza.

19. Ahabw’enki ab’eishe-emwe abato baine kuta omutima aha buhabuzi obu Paulo yaahaire Timoseo, kandi niki ekirikwija kurugamu?

19 Rukundo ei Paulo yaabaire ainiire Timoseo neebaasa kureebwa butunu omu baruha ezi yaahandiikiire munywani we ogwo omuto. Ebaruha ezo ezi yaahandiikire arikuhwerwa omwoyo gurikwera nizooreka ngu Yehova naabakunda munonga, imwe abatsigazi. Naayenda ngu mube abasinguzi. N’ahabw’ekyo, ta omutima aha buhabuzi bwa Paulo, kandi ogire ekyetengo ky’okuheereza abandi omu bwijwire. Waakora otyo, noija kugira okushemererwa hati, kandi noija “kutunga amagara agaabuzima.”—1 Tim. 6:​18, 19.

NOOBAASA KUGARUKAMU OTA?

  • Waayegyera ki ahari Mako?

  • Noobaasa kutooreza ota Timoseo waaba nookoragana n’abandi?

  • Paulo akaha buhabuzi ki oburikubaasa kuhwera ab’eishe-emwe abato kutunguuka omu by’omwoyo?

EKYESHONGORO 80 “Roza Oreebe Yehova ku Ari Murungi”

a Ahabw’okugira ngu Petero akaba aine enyehurira z’amaani, akaba naabaasa kushoboororera Mako oku Yesu yaayehuriire n’oku yaatwarize omu mbeera zitari zimwe. Ekyo nikituhwera kwetegyereza ahabw’enki Mako omu bihandiiko bye yaagambire aha nyehurira za Yesu n’ebikorwa bye.—Mak. 3:5; 7:34; 8:12.

b ENSHOBOORORA Y’EKISHUSHANI: Mako arikureeberera Paulo na Barunaba aha rugyendo rwabo rw’obumiisani. Timoseo ataayaayiire ekibiina kugumya ab’eishe-emwe n’okubagaruramu amaani.

    Ebitabo Ebiri omu Runyankore (1996-2025)
    Shohora
    Taahamu
    • Runyankore
    • Yoherereza ondiijjo
    • Ebi Orikukunda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ebiine Kukuratirwa
    • Okurinda Ebirikukukwataho
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Taahamu
    Yoherereza ondiijjo