EKICWEKA EKY’OKWEGA 35
EKYESHONGORO 121 Twine Kugira Okwerinda
Oku Orikubaasa Kusingura Ebyetengo Bibi
“Mutaikiriza ekibi kutegyeka omu mibiri yaanyu ey’okufa, mukoorobera okurigira kwayo okubi.”—ROM. 6:12.
ENTIMA
Ekirikubaasa kutuhwera kutahwa amaani omu kurwanisa ebyetengo bibi, n’okwetantara kugwa omu kwohibwa.
1. Abantu twena niturwanisa ki?
HAINE obu oraagizire ekyetengo ky’amaani eky’okukora eki Yehova arikwanga? Kyaba nikwo kiri, otateekateeka ngu ohikirweho okugyezibwa kw’amaani kukira okw’abandi. Baibuli neegira eti: “Tihariho kigyezo ekirababaireho ekitari ky’abantu boona.” (1 Kor. 10:13) Eki nikimanyisa ngu ekyetengo kibi eki oriyo noorwanisa, hariho n’abandi abariyo nibateeraho kukirwanisa. Buzima tori wenka, kandi ahabw’obuhwezi bwa Yehova, noobaasa kusingura ebyetengo bibi.
2. Abakristaayo n’abeegi ba Baibuli nibabaasa kugyezibwa kukora ki? (Reeba n’ebishushani.)
2 Baibuli neegaruka egira eti: ‘Omuntu weena naayohibwa, yaabeihwabeihwa okwetenga kwe, kwamwosyosya.’ (Yak. 1:14) Okwohibwa oku omuntu omwe arikubugana nikubaasa kutaana aha kw’ondiijo. Nk’eky’okureeberaho, Abakristaayo abamwe nibabaasa kwohibwa kwejumba omu bikorwa by’obushambani n’omuntu ou batarikushushanisa nawe obuhangwa, nari ou barikushushanisa nawe obuhangwa. Abaacwire omuze gw’okureeba eby’enshoni nibabaasa kugira ekyetengo ky’okugaruka kubireeba. Kandi baingi aha baabaire nibakoresa emibazi y’ekitokooza bwongo n’amaarwa, nibagyezibwa omu muringo nigwo gumwe. Ebyo ni bimwe aha byetengo bibi ebi Abakristaayo n’abeegi ba Baibuli abamwe bariyo nibarwanisa. Twena nitubaasa kuba tureehuriire nk’entumwa Paulo owaahandiikire ati: “Nyowe ku mba niinyenda kukora ekirungi, ekibi kimba haihi.”—Rom. 7:21.
Obwire bwona okwohibwa nikubaasa kubaho kitaraariire kandi omu mwanya gwona (Reeba akacweka 2)c
3. Omuntu yaaguma naateganisibwa ebyetengo bibi nikibaasa kumurugiramu ki?
3 Waaba oine ekyetengo kibi ekirikuguma nikigaruka, noobaasa kutandika kwehurira nk’otaine maani, orikushusha ngu torikubaasa kwangira okwohibwa. Noobaasa n’okwehurira nk’otaine matsiko, orikushusha ngu Yehova naaza kukucwera orubanja ahabw’okugira ekyetengo kibi kyonka. Kwonka ebyo byona tibihikire! N’ahabw’ekyo, ekicweka eki nikiza kugarukamu ebibuuzo bibiri ebi: (1) Niki ekirikutureetera kwehurira nk’abataine maani n’amatsiko? (2) Noobaasa kusingura ota ebyetengo bibi?
OKU “OMUBI” ARIKWENDA NGU TWEHURIRE
4. (a) Ahabw’enki Sitaane naayenda ngu twehurire nk’abatarikubaasa kusingura okugyezibwa? (b) Ahabw’enki tutaine kwehurira nk’abataine maani g’okusingura ebyetengo bibi?
4 Sitaane naayenda ngu twehurire nk’abataine maani twagyezibwa. Yesu akagira ngu Sitaane naija kuteeraho kutugyeza obu yaayegyesa abeegi be ngu bashabe bati: “Otatutwara omu kwohibwa kureka otujune omubi.” (Mat. 6:13) Sitaane naagira ngu abantu tibarikubaasa kworobera Yehova baagyezibwa kukora ekigwire. (Yob. 2:4, 5) Ahabw’enki naateekateeka atyo? Niwe yaabandize kubeihwabeihwa ebyetengo bye bibi, kandi tarabaasize kuguma ari omwesigwa ahari Yehova. N’ahabw’ekyo naikiriza ngu nitwija kuba nkawe tugomere Yehova twahikwaho okugyezibwa. Sitaane akateekateeka ngu n’Omwana wa Ruhanga ohikiriire akaba naabaasa kwohibwa kukora ekibi! (Mat. 4:8, 9) Mbwenu shi ekyo nikimanyisa ngu titwine maani g’okusingura ebyetengo bibi? Ngaaha buzima! Nitwikirizana na Paulo owaahandiikire ati: ‘Nimbaasa kukora byona omuri [ogwo] ompa amaani.’—Fil. 4:13.
5. Nitukimanya tuta ngu Yehova atwinemu obwesigye bw’okusingura ebyetengo bibi?
5 Okutaanira kimwe na Sitaane, Yehova atwinemu obwesigye ngu nitubaasa kwangira ebyetengo bibi. Ekyo nitukimanya tuta? Ahabw’okuba Yehova akagira ngu omutwe muhango gw’abantu nibaija kuguma bari abeesigwa, kandi bahonokeho aha kubonabona kwingi. Kiteekateekeho, Yehova Ruhanga otarikubaasa kubeiha akagira ngu omutwe muhango gw’abantu, batari bakye, nibaija kutaaha omu nsi ensya bashemeire omu maisho ge, ahakuba ‘bakoozya ebijwaro byabo omu shagama y’Omwana gw’entaama, byayera.’ (Kush. 7:9, 13, 14) Buzima Yehova tarikutureeba nk’abataine maani g’okurwanisa ebyetengo bibi.
6-7. Ahabw’enki Sitaane naayenda ngu twehurire nk’abataine matsiko twaba nitwangira ebyetengo bibi?
6 Sitaane naayenda ngu twehurire nk’abataine maani n’amatsiko, orikushusha ngu Yehova naija kutucwera orubanja ahabw’okugira ebyetengo bibi kyonka. Kwonka, Sitaane niwe ataine matsiko ahabw’okuba Yehova akamucwera orubanja orw’okutatuuraho ebiro byona. (Kut. 3:15; Kush. 20:10) Hatariho kubangaanisa Sitaane naayenda ngu naitwe twehwe amatsiko na munonga obu twine omugisha gw’okutuuraho ebiro byona ogu atakibaasa kutunga. Kwonka titurikubaasa kuba nkawe. Baibuli neetuhamiza ngu Yehova naayenda kutuhwera kutari kutucwera orubanja. “Tarikwenda muntu weena kuhwerekyerera, kureka naayenda ngu boona bahikye aha kweteisa.”—2 Pet. 3:9.
7 Buzima twikiriza ngu titwine maani nari amatsiko g’okurwanisa ebyetengo bibi, nituba nituteekateeka nk’oku Sitaane arikwenda. Twamanya ekyo, nikituhwera kumariirira kwangira emiteekateekyere ye.—1 Pet. 5:8, 9.
OKU TURIKUBAASA KWEHURIRA AHABW’OKUTAHIKIIRIRA KWAITU
8. Oyihireho ebikorwa bibi, ekibi nikitwariramu ki? (Zaaburi 51:5) (Reeba “n’Ebishobooroirwe.”)
8 Oyihireho Sitaane, hariho enshonga endiijo erikutureetera kwehurira nk’abataine maani n’okwehwa amatsiko twaba nituteeraho kwangira ebyetengo bibi. Ni nshonga ki egyo? N’obutahikiirira obu twahungwire aha bazaire baitu b’okubanza.a—Yob. 14:4; shoma Zaaburi 51:5.
9-10. (a) Ekibi kikareetera Adamu na Haawa kwehurira bata? (Reeba n’ekishushani.) (b) Ekibi twena nikitukwataho kita?
9 Teekateeka aha ku okushiisha kwakwatsire ahari Adamu na Haawa. Bwanyima y’okugomera Yehova, bakeeshereka kandi baateeraho kushweka emibiri yaabo. Ekitabo kya Insight on the Scriptures, nikigamba aha mbeera yaabo kiti: “Ekibi kikabareetera kweshinja, kwerarikirira, enshoni, n’okuhurira bataine burinzi.” Okaba nooshusha ngu Adamu na Haawa basibireine omu nju eine ebishengye bina ebyo byonka. Bakaba nibabaasa kuruga omu kishengye kimwe baze omu kindi, kwonka batarikubaasa kushohora kuruga omu nju egyo. Bakaba batarikubaasa kweiha omu mbeera y’ekibi kyabo.
10 Itwe tituri mu mbeera nk’ei Adamu na Haawa baabaire barimu ahabw’okuba ekitambo kya Yesu tikirikubakwataho. Kwonka itwe nikitubaasisa kusaasirwa ebibi n’okugira omuntu w’omunda oshemeire omu maisho ga Yehova. (1 Kor. 6:11) Kwonka nabwo tukahungura obutahikiirira bwabo. N’ahabw’ekyo tikirikututangaaza ku turikwerarikirira, tukeeshinja, tukeehurira nk’abataine burinzi, kandi tukagira enshoni ahabw’ekibi. Baibuli neegira ngu ekibi nikigumizamu kutegyeka abantu boona otwariiremu “n’abatarasiisire nk’oku Adamu yaacumwire.” (Rom. 5:14) Kwonka n’obu turaabe twazairwe n’ekibi, titwine kwehurira nk’abataine maani g’okwangira ekibi nari amatsiko g’okukora ekihikire. Nitubaasa kwangira enyehurira ezo ezitahikire. Tuta shi?
Ekibi kikareetera Adamu na Haawa kweshinja, kwerarikirira, kugira enshoni n’okuhurira bataine burinzi (Reeba akacweka 9)
11. Tushemereire kutwaza tuta twayehurira nk’abataine maani g’okusingura ebyetengo bibi, kandi ahabw’enki? (Abarooma 6:12)
11 Twatandika kwehurira nk’abataine maani g’okusingura ebyetengo bibi, nitubaasa kureeba embeera egyo nk’eiraka ry’ekibi eririkugambira omuri itwe kwonka titwine kurihurikiriza. Ahabw’enki? Ah’abw’okuba Baibuli neeyegyesa ngu titwine kwikiriza ekibi kugumizamu ‘kututegyeka’. (Shoma Abarooma 6:12.) Eki nikimanyisa ngu nitubaasa kucwamu kutakorera aha byetengo bibi. (Gal. 5:16) Yehova atwinemu obwesigye ngu nitubaasa kwangira okwohibwa ahabw’okuba kuri kitari ekyo, takutushabire kukikora. (Bir. 30:11-14; Rom. 6:6; 1 Tes. 4:3) Buzima, nitubaasa kusingura ebyetengo bibi.
12. Tushemereire kutwaza tuta twayehurira nk’abataine matsiko, kandi ahabw’enki?
12 Nikyo kimwe, twayehurira nk’abataine matsiko orikushusha ngu Yehova naaza kutucwera orubanja ahabw’okugira ebyetengo bibi kyonka, nitubaasa kureeba embeera egyo nk’eiraka ry’ekibi eri tutaine kuhurikiza. Ahabw’enki? Ahabw’okuba Baibuli neeyegyesa ngu Yehova naayetegyereza embeera yaitu ey’obutahikiirira. (Zab. 103:13, 14) “Naamanya byona” ebirikutukwataho otwariiremu n’oku ekibi eki twahungwire kirikutugyemesereza kukora ebitahikire. (1 Yoh. 3:19, 20) N’ahabw’ekyo, nitubaasa kugira omuntu ow’omunda oshemeire omu maisho ge, twamariirira kwangira ebyetengo bibi n’okutabikoreraho. Ahabw’enki nitubaasa kukihamya?
13-14. Mbwenu shi okugira ebyetengo bibi nikimanyisa ngu titurikubaasa kusiimwa Yehova? Shoboorora.
13 Baibuli neeyoreka entaaniso eri ahagati y’okukora ekibi, n’okugira ekyetengo ky’okukora ekibi. Titurikubaasa kwezibira kugira ebyetengo bibi, kwonka nitubaasa kubyangira. Nk’eky’okureeberaho, bamwe aha Abakristaayo b’ekyasha ky’okubanza omuri Korinso bakeejumba omu bikorwa by’obutingwa batakabaire Abakristaayo. Paulo akahandiika ati: “Kandi bamwe omuriimwe mukaba muri nk’abo.” Mbwenu shi ekyo nikimanyisa ngu tibaragarukire kugira ekyetengo kyona eky’okwejumba omu bikorwa by’obutingwa? Ngaaha buzima, ahabw’okuba ebyetengo nk’ebyo nikiba kigumire kubyeihiramu kimwe. Kwonka abaabaire baine okwerinda kandi barikwanga kukorera aha byetengo bibi bakaba nibasiimwa Yehova. Akaba naabareeba ‘nk’abaayogiibwe, bakeezibwa.’ (1 Kor. 6:9-11) Niiwe Yehova naabaasa kukureeba atyo.
14 N’obu waakuba oine ebyetengo bibi ebirikwingana ki, noobaasa kubisingura. N’obu oraabe otarikubaasa kubiihiraho kimwe, noobaasa kugira okwerinda kandi oyetantare ‘kukora ebi omubiri [gwawe] n’ebiteekateeko [byawe] birikwetenga.’ (Efe. 2:3) Mbwenu shi ekyo noobaasa kukikora ota?
OKU ORIKUBAASA KUSINGURA
15. Ahabw’enki twine kwebeera ab’amazima kubaasa kusingura ebyetengo bibi?
15 Kubaasa kusingura ebyetengo bibi oine kwebeera ow’amazima kandi okaikiriza ngu oine obweremwa. Yetantare ‘kwebeiha’ n’emiteekateekyere egwire. (Yak. 1:22) Otareeba oburemeezi bwawe nka bukye okateekateeka oti: ‘Abandi nibanywa amaarwa mingi kunkira,’ nari kuta orubanja aha bandi oti: ‘Tinkureebire eby’enshoni ku ogire ngu omukazi wangye naanyoreka rukundo.’ Emiteekateekyere nk’egyo neebaasa kukureetera kworoberwa kukora ekibi. N’ahabw’ekyo, yetantare kugira rwekwaso n’obu haakuba omu biteekateeko byawe. Niiwe orikujunaanizibwa ahabw’ebikorwa byawe.—Gal. 6:7.
16. Noobaasa kuhamya ota okumariirira kwawe kw’okukora ekihikire?
16 Oyihireho okwebeera ow’amazima ngu oine obweremwa, oine kumariirira kwangira ebyetengo bibi. (1 Kor. 9:26, 27; 1 Tes. 4:4; 1 Pet. 1:15, 16) Teekateeka aha kirikukira kukureetera okwohibwa n’obwire obu kirikubaasa kubaho. Nk’eky’okureeberaho, nookira kwohibwa waaba oruhire nari omu kiro munonga? Yetebeekanisize okwohibwa bukiri kare, kandi ocwemu oku oraatwaze waayohibwa. Kwonka ekyo noobaasa kukikora otakohiibwe.—Enf. 22:3.
17. Nitubaasa kwegyera ki ahari Yosefu? (Okutandika 39:7-9) (Reeba n’ebishushani.)
17 Teekateeka aha ku Yosefu yaatwarize obu muka Potifaari yaateeraho kumushendashenda ngu abyame nawe. Akanga ahonaaho kandi tikiramwetengyeise kubanza kukiteekateekaho. (Shoma Okutandika 39:7-9.) Ekyo nitubaasa kukyegyeraho ki? Obu muka Potifaari yaabaire atakatandikire kumushendashenda, Yosefu akaba naamanya eki yaabaire aine kukora ku yaakugyemeserezibwa kubyama n’omukazi w’abandi. Nikyo kimwe, noobaasa kuhamya okumariirira kwawe kw’okukora ekihikire otakahikirweho okwohibwa. Waakora ekyo, nikiija kukworobera kukuratira ekihikire ahabw’okuba nooba waacwiremu eki oraakore.
Yaangira ekibi ahonaaho nk’oku Yosefu yaakozire! (Reeba akacweka 17)
GUMIZAMU NOOYESHWIJUMA
18. Noobaasa kusingura ota ebyetengo bibi? (2 Abakorinso 13:5)
18 Kubaasa kusingura ebyetengo bibi, oine kuguma ‘nooyeshwijuma’ kureeba ahu waahika omu kuteeraho kubirwanisa. (Shoma 2 Abakorinso 13:5.) Guma nooshwijuma emiteekateekyere yaawe n’ebikorwa, kandi okore empinduka kyaba nikyetengyesa. Nk’eky’okureeberaho, n’obu waakusingura okwohibwa, yebuuze oti: ‘Kyantwarira obwire burikwingana ki kubaasa kwangira okwohibwa oku?’ Kyaba kyakutwarira obwire buraingwa, otakayecwera orubanja. Omu mwanya gw’ekyo, teekateeka aha ki oraakore waayohibwa omurundi ogundi. Noobaasa kwebuuza oti: ‘Naagira ebiteekateeko bibi nimbaasa kuteeraho kubyeihamu ahonaaho? Eby’okweshemeza ebi ndikwejumbamu nibindeetera kugumirwa kwangira okwohibwa? Niindahuka kwiha amaisho gangye aha bishushani by’enshoni ahonaaho? Niimanya ngu emitindo ya Yehova butoosha n’ey’oburungi ahariinye n’obu kiraabe nikinyetengyesa kugira okwezibira kubaasa kugigyenderaho?’—Zab. 101:3.
19. Okucwamu kubi aha bushonga bukye, nikibaasa kutureetera kita kugumirwa kurwanisa ebyetengo bibi?
19 Oine kwetantara kwekwatsakwatsa ahabw’ebikorwa bitahikire. Baibuli neegira eti: “Omutima n’engobya okukira ebintu byona, gwine endwara etarikutambwa.” (Yer. 17:9) Yesu akagira ngu omutima nigwo gurugamu “ebiteekateeko bibi.” (Mat. 15:19) Nk’eky’okureeberaho, omuntu owaacwire omuze gw’okureeba eby’enshoni bwanyima y’obwire naabaasa kutandika kuteekateeka ngu tiky’akabi kureeba ebishushani ebirikwimutsya ekyetengo ky’okuteerana, ahabw’okugira ngu tibirikworeka abajwaire busha. Nari naabaasa kuteekateeka ati: ‘Tikiine nshonga naaguma ninteekateeka aha bitashemeire kasita mba ntabikozire.’ Omuntu yaateekateeka atyo, naaba naaha “omubiri orwekwatso kukora ebi gurikwetenga.” (Rom. 13:14) Mbwenu shi ekyo noobaasa kukyetantara ota? Yetantare kucwamu kubi omu bushonga bukye oburikubaasa kukureetera kucwamu kubi aha nshonga empango nk’okugwa omu kibi.b Yaangira emiteekateekyere mibi erikubaasa kukureetera kugira rwekwatso y’okukora ebitahikire.
20. Niki eki twiniire ekihika omu biro by’omumaisho kandi twine buhwezi ki hati?
20 Nk’oku twareeba, ahabw’obuhwezi bwa Yehova twine amaani g’okwangira okwohibwa. Kandi ahabw’embabazi ze, twine amatsiko g’okutuuraho ebiro byona omu nsi ensya. Ka nikiija kuba nikishemeza kuheereza Yehova n’omutima ogushemeire tutaine byetengo bibi! Kuhitsya obu ekyo kiraabeho, nitubaasa kuhamiza kimwe ngu twine amaani g’okurwanisa ebyetengo bibi n’amatsiko g’okubisingura. Ahabw’obuhwezi bwa Yehova n’emigisha ye nitubaasa kusingura ebyetengo bibi!
EKYESHONGORO 122 Muhame, Mutatengyetsibwa!
a EBISHOBOOROIRWE: Omu Baibuli, ekigambo “ekibi” nikikira kumanyisa ekikorwa nk’okwiba, obushambani, nari okwita. (Kur. 20:13-15; 1 Kor. 6:18) Kwonka omu byahandiikirwe ebimwe, “ekibi” nikimanyisa obutahikiirira obu twahungwire aha bazaire baitu ab’okubanza, n’obu turaabe tutaine ekibi kyona eki twabaire twakozire.
b Yetegyereze ngu omutsigazi orikugambwaho omu Enfumu 7:7-23 akacwamu kubi omu bushonga bukye atakagwire omu bushambani.
c ENSHOBOORORA Y’EBISHUSHANI: Bumosho: Ow’eishe-emwe omuto ashutami omu hoteeri, arikureeba abashaija babiri abarikworekana ebikorwa bya rukundo. Buryo: Munyaanyazi-itwe naareeba abantu babiri barikureetsa.