Baibuli Neegamba ki aha Kwihamu Enda?

Eki Baibuli erikugarukamu

Baibuli terikukoresa ebigambo “okwihamu enda“ kumanyisa okuba niiwe waagireetera kurugamu. Kwonka, emisingye mingi ya Baibuli neeyoreka oku Ruhanga arikureeba amagara, otwariiremu n’amagara g’omwana otakazairwe.

Amagara n’ekiconco kuruga ahari Ruhanga. (Okutandika 9:6; Zaaburi 36:9) Naatwara amagara goona kuba ag’omuhendo, otwariiremu amagara g’omwana okiri omunda. N’ahabw’ekyo omuntu weena yaakigyenderera kwihamu enda etakazairwe reero omwana akafa, ekyo nikiingana n’okwita.

Ekiragiro eki Ruhanga yaahaire Abaisraeli kikaba nikigira kiti: “Abashaija ku barirwana, baasaasa omukazi oine enda, enda yaarugamu, kwonka ataagira kundi oku yaaba, owaamusaasa aryariha iba w’ogwo mukazi, nk’oku arimurihisa, kandi aryariha, nk’oku abaramuzi barisiima. Kwonka ku arigira okundi oku yaaba, obwo amagara garyarihwa agandi.”—Okuruga 21:22, 23.a

• Amagara nigatandika ryari?

• Ruhanga shi naija kusaasira omuntu shi owaihiremu enda?

• Okwihamu enda shi ni kibi amagara g’omukazi nari omwana ori omunda gaaba gari omu kabi?

Amagara nigatandika ryari?

Ruhanga naareeba ngu amagara nigatandika obu omukazi arikutwara enda. Ruhanga omu Kigambo kye Baibuli, naayoreka emirundi mingi ngu omwana atakazairwe naaba ari omuntu okwe kutaana na nyina. Yetegyereze eby’okureeberaho ebimwe ebirikworeka ngu Ruhanga naareeba ngu amagara g’omwana okiri omunda n’ogwo owaaherize kuzaarwa nigaingana.

• Omugabe Daudi akahwerwa kuhandiika ati: “Amaisho gaawe gakaba gandeebera omunda, nkiri amaizi.” (Zaaburi 139:16) Ruhanga akaba naatwara Daudi nk’omuntu n’obu yaabaire atakazairwe.

• Kandi, akamanya kare ngu naija kuha Yeremia omurimo gw’omutaano n’okuzaarwa atakazairwe. Ruhanga akamugambaho ati: “Ku naabaire ntakakuhangire mu nda ya nyoko, nkakumanya; naakweza otakazairwe, naakutaho kuba nabi w’amahanga.”—Yeremia 1:5.

• Omuhandiiki wa Baibuli Luka, omushaho, akakoresa ekigambo ky’Orugriika nikyo kimwe kushoboorora omwana otakazairwe nk’eki yaakoreise kushoboorora omwana owaaherize kuzaarwa.—Luka 1:41; 2:12, 16.

Ruhanga shi naija kusaasira omuntu shi owaihiremu enda?

Abo abaihiremu enda kare Ruhanga naabaasa kubasaasira. Hati baaba nibaikiriza emiteekateekyere ya Ruhanga aha magara, tibaine kurengwa okweshinja. Yehova “n’omunyambabazi kandi omusaasizi . . . Nk’oburugwa-izooba oku eri hare n’oburengyerwa-izooba, nikwo atwaire atyo hare eby’okushiisha byaitu.”b (Zaaburi 103:8-12) Yehova naija kusaasira boona abarikweteisa ebibi byabo eby’enyima baihire aha mutima, otwariiremu okwihamu enda.—Zaaburi 86:5.

Okwihamu enda shi ni kibi amagara g’omukazi nari omwana ori omunda gaaba gari omu kabi?

Kurugiirira aha ki Baibuli erikugamba aha magara g’omwana otakazairwe, omuntu naaba atahikire kwihamu enda ahabw’okwenda kwetantara akabi akarikubaasa kumuhikaho nari akarikubaasa kuhika aha mwana.

Kandi omu mbeera ezitarikukira kubaho nk’aha kuzaara omwana kyayetengyesa kukizaho amagara g’omuntu omwe aga nyina nari ag’omwana? Omu mbeera nk’ezo, abu kirikukwataho nibaba baine kwecweramu ou baine kukiza.