RAIBURARE Y'AHA INTANEETI eya Watchtower
Omunaara gw'Omurinzi
RAIBURARE Y'AHA INTANEETI
Runyankore
  • BAIBULI
  • EBITABO
  • ENTEERANE
  • wt eshu. 6 rup. 50-59
  • Enshonga Erikutukwataho Twena

Vidiyo ei waatoorana teriho.

Haine ekyashoba omu kutaho vidiyo.

  • Enshonga Erikutukwataho Twena
  • Ramya Ruhanga Omwe Ow’Amazima
  • Emitwe Emikye
  • Ebirikushushana
  • Eki Ebyabaireho Birikworeka
  • Okuhona Hamwe n’Okutaaha omu Nsi ya Ruhanga Ensya
  • Oku Baayorekire Orubaju oru Bariho omu Nshonga y’Obutegyeki
  • Itwe Turi aha Rubaju orw’Oha?
  • Ahabw’enki Ruhanga Arekireho Okubonabona?
    Okumanya Okurikwebembera Okuhitsya Omu Magara Agatahwaho
  • Ta Amaisho Gaawe aha Nshonga Enkuru
    Omunaara gw’Omurinzi Ogurikuranga Obukama Bwa Yehova (ogwʼOkwega)—2017
Ramya Ruhanga Omwe Ow’Amazima
wt eshu. 6 rup. 50-59

Eshuura ya Mukaaga

Enshonga Erikutukwataho Twena

1, 2. (a) Ni nshonga ki ei Sitaane yaaretsireho omuri Edeni? (b) Enshonga egyo neereebekyera eta omu bi Sitaane yaagambire?

NOOKWATWAHO enshonga erikukirayo obukuru erikukukwata aha bantu boona. Okutunga n’obutatunga amagara ag’ebiro n’ebiro nikwija kurugiirira aha rubaju oru oraazeho. Enshonga egi ekatandika obu obugomi bwabaho omuri Edeni. Aha izooba eryo, Sitaane akabuuza Haawa ati: “N’eky’amazima, Ruhanga akagira ngu mutarirya aha muti gwona ogw’omuri eki kibanja?” Haawa yaagarukamu Sitaane ngu ebijuma by’omuti gumwe nibyo Ruhanga yaagizire ati: ‘Mutaribiryaho mukafa.’ Sitaane akagamba ahari Yehova nk’omubeihi, arikugira ngu amagara ga Haawa nari aga Adamu gakaba gateegami aha kworobera Ruhanga. Sitaane akabeiha ngu hariho ekirungi eki Ruhanga yaabaire naima ebihangirwe bye—obugabe bw’okwecweramu eby’okukora. Eki Sitaane akakyoreka arikugira ati: “Ruhanga naamanya ngu eizooba eri muriguryaho, amaisho gaanyu garyaiguka, naimwe mube nka Ruhanga, mumanye oburungi n’obubi.”—Okutandika 3:1-5.

2 Omu kugamba atyo, Sitaane akaba naamanyisa ngu abantu nibaba gye baayecweramu eby’okukora okukira okworobera ebiragiro bya Ruhanga. Atyo, Sitaane akahakanisa omuringo ogu Ruhanga arikutegyekamu. Eki kikareetaho enshonga nkuru erikukwata aha bugabe bwa Ruhanga obw’okutegyeka, yaaba buzima niwe aine obushoboorozi kutegyeka ebihangirwe. Ekibuuzo ekyaretsirweho n’eki: Ekirungi aha bantu niki, n’okutegyekwa Yehova nari n’okwetegyeka? Yehova akaba naabaasa kuhwerekyereza Adamu na Haawa ahonaaho. Kwonka ekyo tikyakushoboroire enshonga y’obutegyeki. Arikureka abantu kumara obwire barikwetegyeka, Ruhanga akaabaasize kworeka ebyo buzima ebirikuruga omu kwanga obutegyeki bwe n’ebiragiro bye.

3. Ni nshonga ki eya kabiri ei Sitaane yaareetsireho?

3 Sitaane taragarukiire aha kutahiirira obugabe bwa Yehova obw’okutegyeka oku yaakozire omuri Edeni. Akareetaho n’okubangaanisa aha bwesigwa obu abandi baine ahari Yehova. Egi n’enshonga ya kabiri ei Sitaane yaaretsireho. Okubangaanisa oku nikukwata aha ruzaaro rwa Adamu na Haawa, aha baana ba Ruhanga ab’omwoyo hamwe n’aha Mwana wa Yehova omujigaijo ou akunda munonga. Nk’eky’okureeberaho, omu biro bya Yobu, Sitaane akagira ngu abo abarikuheereza Yehova nibamuheereza okwesherurira ebyabo beitu ngu hatari ahabw’okumukunda nari kukunda omuringo gu arikutegyekamu. Akagira ngu baahikwaho oburemeezi, boona nibarekyera aho kuheereza Ruhanga.—Yobu 2:1-6; Okushuuruurwa 12:10.

Eki Ebyabaireho Birikworeka

4, 5. Ebituura nibibaho nibyoreka ki aha bikwatiraine n’omuntu okwehabura omu rugyendo rwe?

4 Ekintu ekikuru omu nshonga y’obutegyeki egi n’eki: Ruhanga tarahangire bantu bari ab’okwetegyeka bonka haza ngu babe gye. Bo okubaasa kuba gye, akabahanga bari ab’okworobera ebiragiro bye ebihikire. Nabi Yeremia akahamya eki arikugira ati: “Ai MUKAMA, nimmanya ngu omuhanda gw’omuntu tiguba mu bushoboorozi bwe, kandi omuntu weena ogyenda tabaasa kwehabura mu rugyendo rwe ahu yaahika hoona. Ai MUKAMA, ompane.” (Yeremia 10:23, 24) N’ahabw’ekyo, Ekigambo kya Ruhanga nikyehanangiriza kiti: “Yesigye MUKAMA n’omutima gwawe gwona, orekye kwegamira okwetegyereza kwawe ahabwawe.” (Enfumu 3:5) Nk’oku Ruhanga yaahangire abantu kutegyekwa ebiragiro by’obuhangwa okubaasa kuguma bari abahuriire, nikwo yaataireho n’ebiragiro ebirikukwata aha mitwarize, ebirikubaasisa abantu kutuura hamwe omu busingye baaba babyorobeire.

5 Buzima, Ruhanga akaba naamanya ngu abantu tibarikubaasa kwetegyeka gye bonka. Omu kuteeraho kwetegyeka, abantu bataireho entebeekanisa nyingi ez’eby’obutegyeki, ez’eby’entaatsya n’ez’eby’amadiini. Eki kireetsireho omuhondano omu bantu, ogurugiremu obushaarizi, entaro n’okufa. “Omuntu naayekuriza ahari mugyenzi we kumukora kubi.” (Omubuurizi 8:9) Eki nikyo kituura nikibaho okwiha aha kuhangwa kw’omuntu. Nk’oku kyagambirwe iranaira omu Kigambo kya Ruhanga, abantu ababi hamwe n’ababeihi ‘beeyongyeire kuba babi.’ (2 Timoseo 3:13) Ekyasha kya 20, ekyabairemu entunguuka y’amaani omu bya sayansi n’omu by’amakorero, nikyo kyakizire kubamu oburemeezi bw’amaani. Ebigambo by’omuri Yeremia 10:23 bihikiriire buzima—abantu tibarahangirwe kwehabura omu rugyendo rwabo.

6. Ruhanga naaza kushoborora ata enshonga y’okwetegyeka kw’abantu?

6 Oburemeezi bw’amaani obu abantu batungire ahabw’okwetegyeka bworekiire kimwe ngu abantu tibarikubaasa kwetegyeka bonka bakaba gye. Obutegyeki bwa Ruhanga nibwo bwonka oburikureeta okushemererwa, obumwe hamwe n’amagara marungi. Kandi Ekigambo kya Ruhanga nikyoreka ngu Yehova ari haihi kucwekyereza obutegyeki bw’abantu. (Matayo 24:3-14; 2 Timoseo 3:1-5) Juba, Yehova naaza kutaaha omu nshonga z’abantu areeteho obutegyeki bwe omu nsi. Obunabi bw’omu Baibuli nibugira buti: “Omu busingye bw’abo bagabe [obutegyeki bw’abantu oburiho hati] Ruhanga w’omu iguru aryataho obundi bugabe [omu iguru], obutaricwekyerezibwa ebiro byona, kandi obutegyeki bwabwo tiburihungurwa rindi ihanga [abantu tibaritegyeka nsi bundi]; kureka buryayatagura obwo bugabe [oburiho hati] bwona, bubumareho kandi bwo buryagumaho.”—Danieli 2:44.

Okuhona Hamwe n’Okutaaha omu Nsi ya Ruhanga Ensya

7. Ni baahi abarikira obu obutegyeki bwa Ruhanga buricwekyereza obw’abantu?

7 Ni baahi abarikira obu obutegyeki bwa Ruhanga buricwekyereza obw’abantu? Baibuli negarukamu eti: “Ab’emitima egororokire [abo abarikushemba obutegyeki bwa Ruhanga] nibo ba[ri]tuura omu nsi, n’abeesigwa bakagigumamu. Kwonka ababi [abo abatarikushemba obutegyeki bwa Ruhanga] baryamarwaho omu nsi.” (Enfumu 2:21, 22) N’omuhandiiki wa Zaaburi akagira ati: “Bwanyima y’akaanya kakye omubi aryaba atakiriho . . . Abahikiriire baryahungura ensi, bagituuremu ebiro byona.”—Zaaburi 37:10, 29.

8. Ruhanga aryayoreka gye ata ngu niwe ahikire kutegyeka?

8 Bwanyima y’okucwekyerezibwa kw’obusingye bwa Sitaane, Ruhanga aryareetaho ensi ye ensya, erimariraho kimwe obubi, entaro, obworo, okubonabona, endwara, n’okufa ebibonaboneise abantu okumara emyaka mingi. Omu kushoborora aha migisha ei abarikworobera Ruhanga baritunga, Baibuli neegira eti: “[Ruhanga] aryaragaza amarira goona aha maisho gaabo; tiharibaho kufa bundi, n’obu kwakuba okucura nari okurira nari obusaasi, ahakuba ebya ira biryaba bihweireho.” (Okushuuruurwa 21:3, 4) Okurabira omu Bukama bwe obw’omu iguru oburikutegyekwa Kristo, Ruhanga aryayorekyera kimwe ku Niwe ahikire kuba Omutegyeki wa byona, Omutegyeki waitu buzima.—Abarooma 16:20; 2 Petero 3:10-13; Okushuuruurwa 20:1-6.

Oku Baayorekire Orubaju oru Bariho omu Nshonga y’Obutegyeki

9. (a) Abo abaarinzire obwesigwa ahari Yehova bakatwara bata obuhabuzi bwe? (b) Noa akooreka ata obwesigwa, kandi nitwega ki omu ky’okureeberaho kye?

9 Emyaka y’enyima yoona ekaba erimu abashaija n’abakazi abeesigwa abaayorekire obwesigwa bwabo ahari Yehova nk’Omutegyeki waabo omukuru. Bakaba nibamanya ngu amagara gaabo gakaba geegami aha kworobera Yehova. Noa akaba ari omwe aharibo. Atyo Ruhanga yaagambira Noa ati: “Mmaririire kumaraho abaine omubiri boona . . . N’ahabw’ekyo oyekorere emeeri.” Noa akakuratira obuhabuzi bwa Yehova. N’obu abantu abandi omu bunaku obwo baraabe baamanyisiibwe, bakagumizamu barikwekorera ebyabo nka butoosha orikushusha ngu tihaine kyabaire nikiza kubaho. Kwonka Noa akombeka emeeri obwo arikubuurira n’abandi aha mitwarize ya Yehova ehikiriire. Ebyahandiikirwe nibyongyera bigira biti: “Noa yaakora atyo, nka byona ebi Ruhanga yaamuragiire oku [byabaire] biri; kandi yaaba nikwo yaatwaza.”—Okutandika 6:13-22; Abaheburaayo 11:7; 2 Petero 2:5.

10. (a) Abrahamu na Saara bakorobera bata Yehova? (b) Nitubaasa kwega ki omu ky’okureeberaho kya Abrahamu na Saara?

10 Abrahamu na Saara nabo bakaba bari eky’okureeberaho kirungi omu kworobera Yehova. Bakakora byona ebi Yehova yaabaragiire. Bakaba nibatuura omuri Uri ey’aba Kaludaaya, tauni eyaabaire eri engaiga. Kwonka Yehova ku yaagambiire Abrahamu kuza omu nsi ei yaabaire atarikumanya, Abrahamu ‘akakora nk’oku Yehova yaamugambiire.’ Hatariho kubangaanisa, Saara akaba aine buri kimwe—amaka, abanyabuzaare n’abanyamikago. Beitu nabwo, akoorobera Yehova hamwe n’iba yaaza omu nsi ya Kanaani, n’obu araabe yaabaire atarikumanya ebi yaabaire naza kushangayo.—Okutandika 11:31–12:4; Ebyakozirwe 7:2-4.

11. (a) Musa akoorobera Yehova ari mu mbeera ki? (b) Eky’okureeberaho kya Musa nikibaasa kutugasira kita?

11 Musa n’omuntu ondiijo owaayorobeire Yehova. Akakora ekyo ari omu mbeera zigumire—arikureebana na Faraho wa Misri maisho n’amaisho. Tikugira ngu Musa akaba naayeyesiga. Akaba naayetiina ngu ti mugambi murungi. Kwonka nabwo akoorobera Yehova. Arikuhwerwa Yehova hamwe na mukuru we Arooni, Musa akabaasa kuhitsya obutumwa bwa Yehova ahari Faraho omutigi. Nangwa na bamwe aha Baisraeli bakaba beetomboitera Musa. Kwonka Musa n’obwesigwa akakora byona ebi Yehova yaamuragiire. Kandi kurabira omuriwe, Abaisraeli bakacungurwa kuruga omuri Misri.—Okuruga 7:6; 12:50, 51; Abaheburaayo 11:24-27.

12. (a) N’enki ekirikworeka ngu okuba omwesigwa ahari Yehova tikirikumanyisa okworobera ebyo byonka ebi Ruhanga yaataire omu buhandiikye? (b) Okwetegyereza obwesigwa obw’omuringo ogu nikutuhwera kuta omu kworobera ebiri omuri 1 Yohaana 2:15?

12 Abo abaagumire bari abeesigwa ahari Yehova tibarateekateekire ngu bakaba baine kworobera ebyo byonka ebi Ruhanga yaataire omu buhandiikye. Obu muka Potifaari yaateeraho kusoonasoona Yosefu ngu abyame nawe, hakaba hatariho kiragiro kihandiikirwe kuruga ahari Ruhanga ekyabaire nikizibira okushambana. Kwonka, Yosefu akaba naamanya entebeekanisa y’obushwere ei Yehova yaatandikireho omuri Edeni. Akaba naamanya ngu okukora eby’omu mubonano na mukabandi kikaba nikigwisa kubi Ruhanga. Yosefu akaba atarikwenda kugyeza Ruhanga kureeba ahu araagarukire omu kumureka kuba nk’Abamisri. Ahabw’okucumitiriza aha ku Ruhanga yaabaire akorenganamu n’abantu, akaba abaasa kukora ebi yaabaire ayetegyereza ngu nibyo Ruhanga akunda atyo ahamira omu mihanda ya Yehova.—Okutandika 39:7-12; Zaaburi 77:11, 12.

13. Kikoorekwa kita ngu Sitaane n’omubeihi okurugiirira aha byabaire (a) ahari Yobu? (b)  aha Baheburaayo bashatu?

13 N’obu haakubaho okwohibwa kw’amaani, abo abarikumanya Yehova buzima tibarikubaasa kumurugaho. Sitaane akagira ngu na Yobu ou Yehova yaabaire naasiima munonga, ku yaakufeerwa ebintu bye byona nari akagira amagara mabi—akayehakana Ruhanga. N’obu Yobu we araabe yaabaire atarikumanya ahabw’enki oburemeezi bwabaire bumwezingiriire, akooreka ngu Omuregi n’omubeihi. (Yobu 2:9, 10) Bwanyima y’emyaka mingi Sitaane akirikuteeraho kuhamya ekyo, akatuma omugabe wa Babulooni yaatiinatinisa abatsigazi bashatu Abaheburaayo ngu naaza kubanaga omu kikoomi ky’omuriro baayanga kuramya ekishushani eki omugabe ogwo yaabaire ataireho. Ku baagyemirwe kucwamu yaaba kworobera ekiragiro ky’omugabe nari ekya Yehova ekirikuzibira okuramya ebishushani, n’obumanzi bakakyoreka gye ngu bo bakaba nibaheereza Yehova kandi ngu niwe yaabaire ari Omutegyeki waabo Omukuru. Okuba abeesigwa ahari Ruhanga kukaba nikubakirira amagara gaabo!—Danieli 3:14-18.

14. Itwe abantu abatahikiriire tukaabaasa kworeka tuta ngu buzima turi abeesigwa ahari Yehova?

14 Okurugiirira aha by’okureeberaho ebyo, tugire ngu shi okubaasa kuba omwesigwa ahari Yehova, omuntu ashemereire kuba ari ohikiirire, nari ngu owaakora enshobi naaba buzima yaaremerwa kimwe? Ngaaha buzima! Baibuli neegira ngu obumwe Musa akaba ashobya. N’obu Yehova araabe yaabaire aguubwa kubi, tarayangire Musa. Abeegi ba Yesu Kristo nabo bakaba baine obweremwa bwabo. Ahabw’okugira ngu tukahungura obutahikiirira, Yehova naashemererwa twaba tutangire nkana kukora ebi akunda omu muringo gwona. Ku twakushiisha ahabw’okutahikiirira, tushemereire kweteisiza kimwe kandi tukareka kuhindura okushiisha omuze. Omu muringo ogwo, nitworeka ngu buzima nitukunda ebi Yehova arikugira ngu nibirungi kandi ngu nitwanga ebi arikugira ngu nibibi. Okwikiriza kwaitu omu kitambo kya Yesu nikutubaasisa kuba abashemeire omu maisho ga Ruhanga.—Amosi 5:15; Ebyakozirwe 3:19; Abaheburaayo 9:14.

15. (a) Omu bantu boona, n’oha owaayorekire obwesigwa ahari Ruhanga omu bwijwire, kandi eki kikahamya ki? (b) Eki Yesu yaakozire nikituhwera kita?

15 Kwonka shi, tugire ngu abantu tibakaabaasa kworobera Yehova omu bwijwire? Eky’okugarukamu eky’ekibuuzo eki kikaguma kiri “enaama” okumara emyaka 4,000. (1 Timoseo 3:16) N’obu Adamu araabe yaahangirwe ahikiriire, tarataireho ky’okureeberaho kirungi eky’okutiina Ruhanga. Mbwenu n’oha owaakubaasize? Tihaine n’omwe omu baijukuru be owaakubaasize. Omuntu omwe wenka owaabaasize ni Yesu Kristo. (Abaheburaayo 4:15) Eki Yesu yaahikiriize kikooreka ngu Adamu, owaabaire ataine buremeezi, akaabaire yaabaasize kurinda obwesigwa ahari Yehova kuri yaayenzire. Enshobi ekaba etari mu muringo ogu Ruhanga yaahangiremu Adamu. N’ahabw’ekyo, Yesu Kristo niwe ky’okureeberaho eki turikwenda kukuratira omu kworobera ebiragiro bya Ruhanga hamwe n’omu kwemarira ahari Yehova, Omutegyeki wa Byona.—Eky’Ebiragiro 32:4, 5.

Itwe Turi aha Rubaju orw’Oha?

16. Ahabw’enki butoosha tushemereire kuta omutima aha ku turikutwara enshonga y’obutegyeki?

16 Buri omwe omuriitwe naakwatwaho enshonga y’obutegyeki. Ku turikworeka butunu ngu turi aha rubaju orwa Yehova, Sitaane naija kutuharana. Naareeta oburemeezi kuruga omu nshonda zoona kandi naija kugumizamu kukora atyo okuhitsya aha muheru gw’obusingye obu obubi. Tushemereire kuguma nitureeba. (1 Petero 5:8) Emitwarize yaitu neeyoreka orubaju oru turiho omu nshonga nkuru ey’obutegyeki hamwe n’omu ya kabiri ey’okurinda obwesigwa ahari Ruhanga haabaho okwohibwa. Nikiba kiri eky’akabi twatwara obutaribwesigwa nk’ekitari kikuru ahabw’okugira ngu bukanyire omu nsi. Okurinda obwesigwa bwaitu nikyetengyesa ngu butoosha omuri byona tuteereho kugyendera omu mihanda ya Yehova ehikire.

17. Niki ekirikumanywa aha burugo bw’okubeiha n’okwiba, ekishemereire kutuma twabyanga?

17 Nk’eky’okureeberaho, titushemereire kutooreza Sitaane, “ishe w’ebishuba.” (Yohaana 8:44) Tushemereire kuba ab’amazima omu bi turikukora byona. Omu busingye obu obwa Sitaane, emirundi mingi eminyeeto neebeiha abazaire baayo. Kwonka eminyeeto ey’omu kibiina Ekikristaayo neeyetantara ekyo, etyo eyoreka ngu Sitaane akabeiha obu yaagira ngu abantu nibeehakana Ruhanga baayohibwa. (Yobu 1:9-11; Enfumu 6:16-19) Hariho ebikorwa omu by’obushuubuzi ebirikubaasa kworeka ngu omuntu ari aha rubaju ‘orw’ishe w’ebishuba’ omu mwanya gw’okuba aha rwa Ruhanga ow’amazima. Ebikorwa ebyo, tushemereire kubyanga. (Miika 6:11, 12) Ekindi, okwiba ni kubi, n’obu nyakwiba yaakuba ari omukyene nari nyakwibwa ari omugaiga. (Enfumu 6:30, 31; 1 Petero 4:15) N’obu baingi ei tutwire baakuba nibaiba nari ekirikwibwa kiri kikye, okwiba nabwo nikuhenda ebiragiro bya Ruhanga.—Luka 16:10; Abarooma 12:2; Abaefeso 4:28.

18. (a) Aha muheru gw’Obutegyeki bwa Kristo obw’Emyaka Rukumi, ni kigyezo ki ekirihika aha bantu boona? (b) N’enki eki tushemereire kwemanyiiza kukora bukiri kare?

18 Omu Butegyeki bwa Kristo obw’Emyaka Rukumi, Sitaane na baadaimoni be baryaba bakomirwe, batarikubaasa kushendashenda abantu. Ka nihaija kubaho okuruhuuka! Aha muheru gw’emyaka rukumi, baryakomoororwa kumara akaanya kakye. Sitaane hamwe n’abo abarikumukuratira baryateeraho kubeihabeiha abo abariba bagumire bari abeesigwa ahari Ruhanga. (Okushuuruurwa 20:7-10) Ku turitunga omugisha kubaho omu bunaku obwo, turyaza aha rubaju orw’oha omu nshonga y’obutegyeki? Obu abantu boona bariba bahikiriire, buri kikorwa kyona eky’obugomi kiryaba kikozirwe nkana kandi kiryarugamu okucwekyerezibwa. Ka nikikuru munonga okwemanyiiza bukiri kare kukuratira obuhabuzi bwona obu Yehova arikutuheereza, yaaba kurabira omu Kigambo kye nari omu kibiina kye! Twakora ekyo nitworeka ngu buzima turi aha rubaju orwa Yehova, omu nshonga y’Obutegyeki.

Eby’Okweijutsya

• Ni nshonga ki enkuru erikutukwataho twena? Itwe tukataaha tuta omu nshonga egyo?

• N’enki eki turikwega aha bwesigwa obu abakazi n’abashaija aba ira baayorekire ahari Yehova?

• Ahabw’enki okuha Yehova ekitiinisa omu mitwarize yaitu buri izooba kiri kikuru?

    Ebitabo Ebiri omu Runyankore (1996-2025)
    Shohora
    Taahamu
    • Runyankore
    • Yoherereza ondiijjo
    • Ebi Orikukunda
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ebiine Kukuratirwa
    • Okurinda Ebirikukukwataho
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Taahamu
    Yoherereza ondiijjo