Eshuura ya Mushanju
Amatsiko aga Buzima aha Bakundwa Baawe Abafiire
Nitumanya tuta ngu okuzooka buzima kuryabaho?
N’enki ekirikworeka ngu Yehova aine ekyetengo ky’okuzoora abafu?
Ni baahi abarizoorwa?
1-3. Ni muzigu ki orikutwirutsya twena, kandi okwetegyereza eki Baibuli erikwegyesa ahari eki nikituhuumuriza kita?
TEERA akashushani oriyo noohunga omuzigu. Aine amaani maingi kandi nairuka munonga kukukira. Noomanya ngu taine mbabazi ahabw’okuba okaba waamureebire naita bamwe ahari banywani baawe. Nooteeraho kwiruka munonga kumuhunga, kwonka beitu naaguma naakwiririra. Nihareebeka nk’ahatariho matsiko goona. Kwonka ahonaaho ow’okukujuna areebeka ari haihi naiwe. We naakiriza kimwe omuzigu waawe amaani, kandi akuraganisa ngu yaaza kukuhwera. Ekyo mbwenu ka nikikuhuumuriza!
2 Omu muringo nk’ogu, naiwe oriyo noobingwa omuzigu nk’ogwo. Naitwe twena nikwokwe. Nk’oku twegire omu shuura ehweire, okufa, Baibuli neekweta omuzigu. Tihaine n’omwe omuriitwe orikubaasa kwetantara nari kurwanisa omuzigu ogu. Baingi omuriitwe twareebire omuzigu ogu naarya amagara g’abantu abu turikukunda munonga. Kwonka Yehova naakiriza kimwe rufu amaani. Niwe Mujuni owaaherize kworeka ngu naabaasa kusingura omuzigu ogu. Kandi naaraganisa kumariraho kimwe omuzigu ogu, rufu, omurundi gumwe, aheze. Baibuli neeyegyesa eti: “Omuzigu orihererukayo kwihwaho ni rufu.” (1 Abakorinso 15:26) Ago ka n’amakuru marungi!
3 Hati ka tubanze twetegyereze oku turikukwatwaho, omuntu ou turikumanya ku arikufa. Okushwijuma eki nikiija kutuhwera kwetegyereza ekintu ekiraije kutushemeza. Yehova naaraganisa ngu abafu nibaija kugaruka babe abahuriire. (Isaaya 26:19) Baryagarurirwa amagara. Ago nigo matsiko g’okuzooka.
OMUKUNDWA KU ARIKUFA
4. (a) Oku Yesu yaatwarize aha kufa kw’omukundwa nikutwegyesa ki aha nyehurira ya Yehova? (b) Yesu akagira mukago ki ogw’omutaano?
4 Oraafeereirweho omukundwa? Obusaasi, amaganya hamwe n’okuhurira ori nk’otaine buhwezi bwona nibireebeka nk’ebitarikwemerwa. Omu bunaku nk’obwo, nituba nitwetenga kwehanuuza aha Kigambo kya Ruhanga okubaasa kuhuumurizibwa. (2 Abakorinso 1:3, 4) Baibuli neetuhwera kwetegyereza oku Yehova na Yesu barikukwatwaho omuntu ku arikufa. Yesu, owaayorekire gye ekishushani ky’Ishe, akaba naamanya obusaasi oburikureetwa okufa. (Yohaana 14:9) Ku yaabaire aba ari omuri Yerusaalemu, Yesu akaba akira kutaayaayira Laazaaro na banyaanya, Mariamu na Mariza, abaabaire nibatuura haihi omu tauni ya Besania. Bakahinduka banywani be ab’ahamara. Baibuli neegira eti: “Kandi Yesu akaba akunda Mariza n’omurumuna na Laazaaro.” (Yohaana 11:5) Nk’oku twegire omu shuura ey’enyima, Laazaaro akafa.
5, 6. (a) Yesu akatwaza ata obu yaabaire ari n’abanyabuzaare hamwe n’abanyamikago ba Laazaaro abaabaire nibacura? (b) Okuganya kwa Yesu nikutugaruramu kuta amaani?
5 Yesu akakwatwaho ata obu munywani we yaafa? Ebyahandiikirwe nibitugira ngu Yesu akeegaita aha banyabuzaare na banywani ba Laazaaro omu kucura ahabw’okufa kwa Laazaaro. Yesu ku yaabareebire, yaabagirira esaasi. “Akatsinda omu mutima gwe, yaagira obusaasi.” Ebyahandiikirwe nibyeyongyera bigira ngu, ‘Yesu akarira.’ (Yohaana 11:33, 35) Okuganya kwa Yesu nikumanyisa shi ngu akaba ataine matsiko? Ngaaha. Yesu akaba naamanya ngu ekintu ky’okutangaaza kikaba kiri haihi kubaho. (Yohaana 11:3, 4) Kwonka nabwe, akagira obusaasi n’enaku ebirikureetwa okufa.
6 Omu muringo gumwe, okuganya kwa Yesu nikutugaruramu amaani. Nikutwegyesa ngu Yesu hamwe n’Ishe Yehova, nibanga okufa. Kandi, Yehova Ruhanga naabaasa kurwanisa, asingure omuzigu ogwo! Ka tureebe ebi Ruhanga yaabaasiise Yesu kukora.
“LAAZAARO, SHOHORA, OIJE!”
7, 8. Ahabw’enki okuzooka kwa Laazaaro kwabaire nikureebeka nk’okutarikubaasika aha bareebi abaabaire bariho, kwonka n’enki eki Yesu yaakozire?
7 Laazaaro bakaba bamutaire omu nyanga, atyo Yesu yaashaba ngu eibaare eryabaire rikingireho rihweho. Mariza akanga ahabw’okuba bwanyima y’ebiro bina, omutumbi gwa Laazaaro gwine kuba gwabaire gwatandikire kujunda. (Yohaana 11:39) Kurugiirira aha kureeba kw’omuntu, mbwenu hakaba hakiriho amatsiko goona?
8 Eibaare rikakumbagazibwa, atyo Yesu yaagamba n’eiraka rihango ati: ‘Laazaaro, shohora, oije!’ N’enki ekyabaireho? ‘Omushaija owaabaire afiire akashohora.’ (Yohaana 11:43, 44) Noobaasa kuteebereza okushemererwa kw’abantu abaabaire bariho? Yaaba Laazaaro yaabaire ari murumuna waabo, omunyabuzaare, munywani waabo nari mutaahi waabo, bakaba nibamanya ngu akaba yaafiire. Kwonka akaba ari we—omukundwa waabo wenyine—abeemereire rwagati. Ekyo nikibaasa kuba kyareebekire nk’ekitanguhi kwikiriza. Hatariho kubanganisa, baingi bakabumbatira Laazaaro ahabw’okushemererwa. Okwo ka n’okusingura rufu!
9, 10. (a) Yesu akooreka ata Oburugo bw’amaani agu yaakoreise okuzoora Laazaaro? (b) Emwe aha migisha erikuruga omu kushoma ebihandiikirwe omuri Baibuli aha kuzooka n’eha?
9 Yesu taragizire ngu akakora eky’okutangaaza eki omu maani ge. Omu kushaba kwe atakeetsire Laazaaro kushohora, akakyoreka gye ngu Yehova niwe yaabaire ari Oburugo bw’okuzooka okwo. (Yohaana 11:41, 42) Ogu tigwe gwabaire guri omurundi gwonka obu Yehova yaakoreise amaani ge okuzoora omuntu ofiire. Okuzooka kwa Laazaaro ni kumwe aha kuzooka kw’emirundi mwenda okuhandiikirwe omu Kigambo kya Ruhanga.a Okushoma n’okwega aha bihandiikirwe nk’ebi nikishemeza. Nibitwegyesa ngu Ruhanga tashoroora, ahakuba abaazoirwe bakaba barimu abakuru n’abato, abashaija n’abakazi, Abaisraeli n’abatari Baisraeli. Ebihandiikirwe ebi ka nibyoreka okushemererwa! Nk’eky’okureeberaho, obu Yesu yaahimbuura omwishiki muto, abazaire be ‘bakagira okutangaara kwingi munonga.’ (Mako 5:42) Buzimazima, Yehova akabareetera okushemererwa oku baabaire bataribaasa kwebwa.
10 N’eky’amazima, abo abu Yesu yaazoire bakagaruka baafa. Eki shi nikimanyisa ngu okuzoora abafu abo kukaba kutaine makuru? Ngaaha! Ebyahandiikirwe omu Baibuli ebi nibihamya amazima makuru kandi nibituha amatsiko.
OKU TURIKUGASIRWA KURUGA OMU BIHANDIIKIRWE AHA KUZOOKA
11. Ebihandiikirwe aha kuzooka kwa Laazaaro nibihwera bita okuhamya amazima g’ebihandiikirwe omu Omubuurizi 9:5?
11 Baibuli neeyegyesa ngu “abafiire tibagira ki bamanya.” Tibahuriire kandi tihaine ahu bari. Ebihandiikirwe ahari Laazaaro nibihamya eki. Obu Laazaaro yaazooka shi, akatangaaza abantu arikubashobororera oku iguru ririkushusha? Ninga shi akabatiinisa n’ebitebyo by’okubonabona omu muriro ogutaraara? Ngaaha. Baibuli terimu bigambo nk’ebyo kuruga ahari Laazaaro. Omu biro ebyo bina ebi yaamazire afiire, akaba ‘ataine ki arikumanya.’ (Omubuurizi 9:5) Laazaaro akaba agwejegyereire omu kufa.—Yohaana 11:11.
12. N’enki ekirikukuhamiza ngu okuzooka kwa Laazaaro buzima kukabaho?
12 Ebihandiikirwe ahari Laazaaro kandi nibitwegyesa ngu okuzooka buzima kuriho, ti mugane. Yesu akazoora Laazaaro omu maisho ga baakareebi nyamwingi. Nangwa n’abeebembezi b’ediini, abaabaire nibanga Yesu tibarahakaniise ky’okutangaaza eki. Kureka, bakagira bati: “Tugire tuta? Ahakuba omushaija ogwo [Yesu] naakora obumanyiso bwingi.” (Yohaana 11:47) Abantu baingi bakaija kureeba Laazaaro ozookire. Ekyarugiremu, baingi bakaikiririza omuri Yesu. Bakeetegyereza okuzooka kwa Laazaaro nk’obuhame ngu Yesu akaba ayohereziibwe Ruhanga. Obuhame obu bukabakwataho munonga kyareetera bamwe aha Bayudaaya abeebembezi b’ediini ab’emitima egangaire kucuma enaama y’okwita Yesu na Laazaaro.—Yohaana 11:53; 12:9-11.
13. N’enki eki turikwihiriraho okwikiriza ngu Yehova buzima naabaasa kuzoora abafu?
13 Tiky’oburyo okwikiriza ngu okuzooka nikubaasika? Ngaaha, ahakuba Yesu akeegyesa ngu eizooba rimwe, “abari omu bituuro boona” baryazooka. (Yohaana 5:28) Yehova niwe Muhangi wa byona ebiine amagara. Kikaaba kigumire okwikiriza ngu Yehova naabaasa kugaruraho amagara? N’eky’amazima, nikirugiirira aha kwijuka kwa Yehova. Naijuka abakundwa baitu abafiire? Obuhumbi n’obuhumbi bw’enyonyoozi buri ahaiguru omu iguru, kwonka Ruhanga naamanya eiziina rya buri nyonyoozi! (Isaaya 40:26) N’ahabw’ekyo, Yehova Ruhanga naabaasa kwijuka gye abakundwa baitu abafiire, kandi naabaasa kubagarura babe abahuriire.
14, 15. Nk’oku ebigambo bya Yobu birikworeka, Yehova aine kiteekateeko ki aha ky’okugarura abafiire kuba abahuriire?
14 Kwonka shi Yehova aine kiteekateeko ki aha kuzoora abafu? Baibuli neeyegyesa ngu Yehova aine ekihika ky’okuzoora abafu. Yobu omushaija omwesigwa akabuuza ati: “Omuntu ku afa, agaruka abaho?” Yobu akaba naagamba aha kuguma ari omu kituuro okuhitsya obu Ruhanga arimwijuka. Akagambira Yehova ati: ‘Oryanyeta kandi naanye ndyakwetaba. Naiwe oryaba nooyetenga kureeba eki emikono yaawe yaakozire.’—Yobu 14:13-15.
15 Banza okiteekateekeho! Yehova buzima aine ekihika ky’okuzoora abafu. Tikirikushemeza okumanya ngu Yehova aine ekihika ky’okukora ekyo? Kwonka shi ni baahi abarizoorwa omu kuzooka okurikwija kandi baryazookyera hi?
‘BOONA ABARI OMU BITUURO ABARIKWIJUKWA’
16. Abafu baryazoorwa kutuura omu nsi ya muringo ki?
16 Ebihandiikirwe omuri Baibuli aha kuzooka nibitwegyesa bingi aha kuzooka okuraije kubaho. Abantu abaazoirwe hanu omu nsi bakagaruka baaba hamwe n’abakundwa baabo. Okuzooka okw’omu biro by’omu maisho nakwo nikwo kuraije kuba—kwonka kwo kuryakiraho. Nk’oku twareebire omu Shuura ya 3, ekigyendererwa kya Ruhanga kiri ngu ensi yoona ehinduke ekibanja kye. N’ahabw’ekyo, abafu tibarizookyera omu nsi eijwire entaro, obugomi n’endwara. Baryagira omugisha gw’okuguma omu nsi egi omu busingye kandi omu mituurire erimu okushemererwa.
17. Okuzooka okuribaho kuryaba kwa muringo ki?
17 Ni baahi abarizoorwa? Yesu Kristo akagira ngu ‘boona abari omu bituuro abarikwijukwa baryahurira eiraka rya Yesu barugemu.’ (Yohaana 5:28, 29) Nikyo kimwe, Okushuuruurwa 20:13 nirugira ruti: “Enyanja yaagarura abafu abaabaire bagirimu, na rufu n’Okuzimu byagarura abafu abaabaire bariyo; boona baacwerwa emanja ez’ebi baakozire.” “Okuzimu” nikimanyisa—ekituuro. (Reeba Ebyongyeirweho aha rupapura 212-13.) Ebituuro ebi byona biryasigaramu busha. Obuhumbi n’obuhumbi bw’abantu abahuumuriire omwo baryagaruka babe abahuriire. Paulo entumwa akagira ati: “Haryabaho okuzooka kw’abahikiriire n’abatahikiriire.” (Ebyakozirwe 24:15) Ekyo nikimanyisa ki?
18. Ni baahi abarikubarirwa omu “bahikiriire” abarikwija kuzooka, kandi amatsiko aga iwe nigakukwataho gata?
18 Bamwe aha “bahikiriire” barimu abantu baingi abu turikushomaho omu Baibuli abaabaire bariho Yesu atakaizire omu nsi. Noobaasa kuteekateeka ahari Noa, Abrahamu, Saara, Musa, Ruusi, Esteeri, hamwe n’abandi baingi. Bamwe aha bashaija hamwe n’abakazi abaabaire baine okwikiriza nibagambwaho omu shuura ya 11 ey’ekitabo kya Abaheburaayo. Kandi “abahikiriire” barimu n’abaheereza ba Yehova abarikufa omu bunaku obu. Ruhanga naayebare ahabw’amatsiko g’okuzooka! Nitubaasa kucungurwa kuruga omu kutiina okufa.—Abaheburaayo 2:15.
19. “Abatahikiriire” ni baahi, kandi ni mugisha ki ogu Yehova arikubaha?
19 Kandi shi abo boona abataraheereize nari abatarayorobeire Yehova ahabw’okutatunga mugisha gw’okumumanya? Obuhumbi n’obuhumbi “bw’abatahikiriire” nibaija kwijukwa. Nabo nibaija kuzoorwa baheebwe omugisha gw’okwega ahari Ruhanga ow’amazima kandi bamuheereze. Omu bwire bw’emyaka rukumi, abafu baryazoorwa kandi baheebwe omugisha kwegaita aha bahikiriire abariba bari omu nsi omu kuheereza Yehova. Buryaba obunaku bw’okushemererwa. Obunaku obu nibwo Baibuli erikweta Ekiro ky’Okucwa Orubanja.b
20. Gehena nikyo ki, kandi ni baahi abarikuzayo?
20 Eki shi nikimanyisa ngu buri muntu weena owaafiire aryazooka? Ngaaha. Baibuli neegira ngu bamwe aha bafiire bari omuri “Gehena.” (Luka 12:5) Ekigambo Gehena kikaruga aha mutuumo gw’ebisasiro ogwabaire gutuura guri aheeru y’orurembo Yerusaalemu. Emitumbi n’ebisasiro bikaba byokibwa omu mwanya ogwo. Abayudaaya bakaba batwara abafu abaabaire banagwayo nk’abatahikire kuziikwa nari kuzoorwa. N’ahabw’ekyo Gehena n’akamanyiso k’okucwekyererera kimwe. N’obu Yesu araije kuheebwa omwanya omu kucwera abahuriire n’abaafiire orubanja, Yehova niwe mucwi w’emanja omukuru. (Ebyakozirwe 10:42) Yehova tarikwija kuzoora abo abu arikumanya gye ngu n’abagomi kandi ngu tibeteekateekire kweteisa.
‘AB’OKUZOOKA KUZA OMU IGURU’
21, 22. (a) Ni kuzooka kwa muringo ki okundi okuriho? (b) N’oha owaabandize kuzookyera omu magara g’omwoyo?
21 Baibuli kandi neeshoborora aha kundi kuzooka, okuzookyera amagara omu iguru nk’ekihangirwe ky’omwoyo. Okuzooka kwonka okw’omuringo ogu okuhandiikirwe omuri Baibuli n’okwo okwa Yesu Kristo.
22 Yesu ku yaaherize kwitwa nk’omuntu, Yehova tararekire Mwana We Omwesigwa kuguma omu kituuro. (Zaaburi 16:10; Ebyakozirwe 13:34, 35) Ruhanga akazoora Yesu, kwonka atari mu mubiri gw’obuntu. Petero entumwa naashoborora ngu Kristo ‘akaitwa omu mubiri, kwonka yaahindurwa ohuriire omu mwoyo.’ (1 Petero 3:18) Eki buzimazima kikaba kiri eky’okutangaaza kikuru. Yesu akagaruka yaaba ohuriire nk’ekihangirwe ky’omwoyo eky’amaani! (1 Abakorinso 15:3-6) Yesu niwe yaabaire ari ow’okubanza kuzooka omu muringo gw’ekitiinisa nk’ogu. (Yohaana 3:13) Kwonka akaba atari w’aha muheru.
23, 24. Ni baahi abari omu ‘busyo obukye’ obwa Yesu, kandi nibaija kuba bangahi?
23 Arikumanya ngu akaba ari haihi kugaruka omu iguru, Yesu akagambira abakuratsi be ngu akaba naaza “kubatebeekanisiza omwanya” omu iguru. (Yohaana 14:2) Yesu akagamba ahari abo ab’okuza omu iguru nka “obusyo obukye.” (Luka 12:32) Ni bangahi abari omu kagombe kakye aka ak’Abakristaayo abeesigwa? Okurugiirira aha Okushuuruurwa 14:1, entumwa Yohaana naagira ati: “Ku naimukize amaisho, naareeba omwana gw’entaama ayemereire aha rushozi Saayuuni hamwe n’abantu akasiriira n’obukumi buna n’enkumi ina, aha buso bwabo hahandiikirweho eiziina rye n’eiziina rya Ishe.”
24 Abakristaayo 144,000 obariiremu n’abeegi ba Yesu abeesigwa, nibazookyera amagara ag’omu iguru. Okuzooka kwabo nikubaho ryari? Paulo entumwa akahandiika ngu kukaba nikuza kubaho omu bunaku bw’okubaho kwa Kristo omu bukama. (1 Abakorinso 15:23) Nk’oku oraije kwega omu Shuura ya 9, hati turi omu bunaku obwo. N’ahabw’ekyo bakye ahari 144,000 abatsigaireho omu bunaku obu ku barikufa nibazoorwa ahonaaho kuza omu iguru. (1 Abakorinso 15:51-55) Abantu abarikukira obwingi bo kandi baine amatsiko g’okuzookyera amagara omu Kibanja kya Ruhanga omu nsi omu biro ebiriija.
25. N’enki eki turikwija kwegaho omu shuura erikukurataho?
25 Yehova buzima naija kusingura rufu, omuzigu waitu, kandi rufu eryarugiraho kimwe! (Isaaya 25:8) Kwonka noobaasa kwebuuza, ‘Abarizookyera amagara g’omu iguru baryakorayo ki?’ Baryaba ekicweka ky’obutegyeki omu Bukama bw’omu iguru. Nitwija kwega ebirikukiraho aha butegyeki obwo omu shuura erikukurataho.
[Obugambo obw’Ahansi]
a Ebyahandiikirwe ebindi nibishangwa omu 1 Abagabe 17:17-24; 2 Abagabe 4:32-37; 13:20, 21; Matayo 28:5-7; Luka 7:11-17; 8:40-56; Ebyakozirwe 9:36-42 na 20:7-12.
b Ebindi ebirikukwata aha Kiro ky’Okucwa Orubanja hamwe n’ekirirugiirirwaho okucwerwa orubanja, nyabura we, reeba Ebyongyeirweho, aha rupapura 213-15.
EBI BAIBULI ERIKWEGYESA
▪ Ebihandiikirwe omu Baibuli aha kuzooka nibituha amatsiko.—Yohaana 11:39-44.
▪ Yehova aine ekihika ky’okugarura abafiire bakaba abahuriire.—Yobu 14:13-15.
▪ Abo boona abari omu bituuro nibaija kuzoorwa.—Yohaana 5:28, 29.
[Ekishushani ekiri aha rupapura 69]
Eliya akazoora omwana w’omufaakazi.—1 Abagabe 17:17-24
[Ekishushani ekiri aha rupapura 69]
Okuzooka kwa Laazaaro kukareeta okushemererwa kwingi.—Yohaana 11:38-44
[Ekishushani ekiri aha rupapura 69]
Petero entumwa akazoora omukazi Omukristaayo orikwetwa Doruka. —Ebyakozirwe 9:36-42
[Ekishushani ekiri aha rupapura 75]
Omu Kibanja kya Ruhanga, abafu baryazooka bagaruke babe hamwe n’abakundwa baabo