Ebijuriziibwe omu Katabo k’Obuheereza Bwaitu N’oku Turikutwaza
JENWARI 3-9
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | ABARAMUZI 15-16
“Okureebya Abandi n’Ekirikunugwa”
w12-LU 4/15 9 kacw. 4
Okulyaŋŋanamu Enkwe Kucaase Nnyo Ennaku Zino!
4 Lowooza ku Derira, omukazi Samusooni gwe yali ayagala ennyo. Samusooni yali ayagala okulwanyisa Abafirisuuti abaali abalabe b’abantu ba Katonda. Oboolyawo abakungu b’Abafirisuuti abataano baakiraba nti Derira yali talina kwagala kwa nnamaddala eri Samusooni. Baamusuubiza okumuwa ssente nnyingi bwe yandizudde wa Samusooni gye yali aggya amaanyi ge amangi. Derira yakkiriza ekyo abakungu abo kye baamugamba era emirundi esatu miramba yagezaako okusendasenda Samusooni amubuulire wa gye yali aggya amaanyi ge naye n’agaana okumubuulira. Yamubeebanga “buli lunaku n’ebigambo bye n’amwegayiriranga.” N’ekyavaamu, Samusooni yeetamwa n’ajula okufa. Bwe kityo, Samusooni yamugamba nti enviiri ze zaali tezisalwangako era nti singa bazisalako yandiweddemu amaanyi. Ekyo Derira bwe yakitegeera, yamwebasa ku bisambi bye n’ayita omusajja n’amusalako enviiri era oluvannyuma n’amuwaayo mu mikono gy’abalabe be bamukole kye baagala. (Balam. 16:4, 5, 15-21) Ng’ekyo Derira kye yakola kyali kibi nnyo! Olw’okuba Derira yalina omululu, yalyamu olukwe omusajja eyali amwagala ennyo.
w05-LU 3/1/05 11 kacw. 3
Okunokolayo Ebimu ku Biri mu Kitabo ky’Ekyabalamuzi
14:16, 17; 16:16. Okukaabirira omuntu ng’oyagala abeeko ky’akukolera kisobola okwonoona enkolagana ennungi.—Engero 19:13; 21:19.
w12-LU 4/15 11-12 kacw. 15-16
Okulyaŋŋanamu Enkwe Kucaase Nnyo Ennaku Zino!
15 Kiki ekiyinza okuyamba abafumbo okusigala nga beesigwa eri bannaabwe mu bufumbo? Ekigambo kya Katonda kigamba nti: “Sanyukiranga omukazi [oba omusajja] ow’omu buvubuka bwo” era, “beeranga n’omukazi [oba omusajja] gw’oyagala.” (Nge. 5:18; Mub. 9:9) Omwami ne mukyala we bwe bagenda beeyongera okukula mu myaka, baba balina okwongera okukola kyonna ekisoboka okunyweza enkolagana yaabwe. Ekyo bayinza kukikola batya? Bayinza okukikola nga buli omu afuba okwoleka ekisa eri munne, nga buli omu afaayo ku byetaago bya munne, era nga buli omu afaayo okufuna ekiseera okubeerako ne munne. Balina okufuba okukuuma enkolagana yaabwe mu bufumbo awamu n’enkolagana yaabwe ne Yakuwa nga nnywevu. Ekyo basobola okukikola nga basomera wamu Bayibuli, nga bafuba okukolera awamu mu buweereza bw’ennimiro, era nga basabira wamu.
SIGALA NG’OLI MWESIGWA ERI YAKUWA
16 Waliwo abantu abamu mu kibiina abaakola ebibi eby’amaanyi era ne banenyezebwa nnyo, “basobole okuba abalamu mu kukkiriza.” (Tit. 1:13) Abamu ku bo enneeyisa yaabwe yabaleetera n’okugobebwa mu kibiina. Naye “abo abatendekeddwa okukangavvula okwo,” bayambiddwa okutereeza enkolagana yaabwe ne Katonda. (Beb. 12:11) Watya singa omu ku b’eŋŋanda zaffe oba mukwano gwaffe agobebwa mu kibiina? Engeri gye tweyisaamu mu mbeera ng’eyo eyinza okulaga obanga tuli beesigwa eri Yakuwa oba tuli beesigwa eri omuntu oyo omwonoonyi. Tusaanidde okukijjukira nti Yakuwa atusuubira okugondera etteeka lye erikwata ku kwewala okukolagana n’omuntu yenna aba agobeddwa mu kibiina.—Soma 1 Abakkolinso 5:11-13.
Eby’omuhendo eby’Omwoyo
w05-E 3/15 27 kacw. 6
Yehova Akahwera Samusooni Kugira Amaani Maingi!
Samusooni akaba aine ekigyendererwa ky’okurwanisa Abafilistia. Akaza omu nju ya maraaya omuri Gaaza aine ekigyendererwa ky’okurwanisa abazigu ba Ruhanga. Samusooni akaba naayenda ah’okuraara omu rurembo orw’abazigu be, kandi akatunga oburaaro omu nju ya maraaya. Samusooni akaba ataine kiteekateeko kyona eky’obushambani. Akaruga omu nju y’omukazi ogwo ahagati y’ekiro, yaakwata enyingi z’eirembo ry’orurembo n’ebiti by’amarembo, yaabitwara aha mutwe gw’ekibungo ekyabaire kiri haihi na Heburooni, orugyendo rwa mahiro nka 37 [60 km]. Ruhanga niwe yaamwikiriize kukora ekyo kandi akamuha amaani g’okukikora.—Abaramuzi 16:1-3.
JENWARI 10-16
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | ABARAMUZI 17-19
“Okutoorobera Ebiragiro bya Ruhanga Nikirugamu Oburemeezi”
it-2-E 390-391
Miika
1. Omushaija owaabaire naaruga Efuraimu. Miika akahenda kimwe aha Biragiro Ikumi (Kur 20:15), obu yaiba ebicweka by’efeeza 1,100 ebya nyina. Ku yaayeteisize kandi akabigarura, nyina akagira ati: “Ebi bicweka by’efeeza ebindi omu ngaro, naabishoroorera Mukama [Yehova], ngu omwana wangye abiheeshemu ekishushani ekisharwire; na mbwenu niinyija kubikugarurira.” Nyina akatwara ebicweka by’efeeza 200 yaabiha omuheesi yaaheeshamu “ekishushani kisharwire” bwanyima ekyatairwe omu nju ya Miika. Miika, owaabaire aine enju ya “baaruhanga be,” akakora efodi na terafimu kandi akatoorana omwe ahari batabani be kuba omunyamurwa we. N’obu Miika araabe yaabaire naateekateeka ngu naakora ebyo kuhimbisa Yehova, eki yaakozire kikaba kigwire, ahakuba kikaba nikihenda ekiragiro ekirikuzibira okuramya ebishushani (Kur 20:4-6) kandi akanga kukuratira entebeekanisa ya Yehova ey’okuramya. (Bar 17:1-6; Bir 12:1-14) Bwanyima, Miika akatwara Yonasaani, owaabaire naakomooka ahari Gereshoni omu ka ye, yaamuhindura omunyamurwa we. (Bar 18:4, 30) Bwanyima ya Miika kukora ebyo byona akagira ati: “Mbwenu nimmanya ngu Mukama [Yehova] naija kumpa omugisha.” (Bar 17:7-13) Kwonka Yonasaani akaba atari ow’omu runyiriri rwa Arooni n’ahabw’ekyo akaba atahikire kukora emirimo y’abanyamurwa, ekyayongyeire aha nshobe za Miika.—Kub 3:10.
it-2-E 391 kacw. 2
Miika
Bwanyima y’obwire bukye, Miika n’abashaija abandi bakakuratira Abadaani. Miika ku yaaherize kubahika bakamubuuza eki yaabaire naayenda yaabagarukamu ati: “Mwanyaga baaruhanga bangye abu naakozire, n’omunyamurwa wangye, mwayegyendera; kandi ekindi naatsigarana ki?” Abadaani bakarabura Miika ekirikubaasa kubaho yaagumizamu naabakuratira kandi arikuyomba. Miika ku yaareebire Abadaani baine amaani maingi kukira abashaija abu yaabaire aine, akagaruka owe. (Bar 18:22-26) Bwanyima Abadaani bakataahirira orurembo Laishi baarwotsya, baayombekayo orurembo Daani omu mwanya ogwo. Yonasaani n’abatabani bakahinduka abanyamurwa b’Abadaani, kandi bakataho “ekishushani kisharwire, eki Miika yaakozire, kyagumaho ebiro byona ebi enju ya Ruhanga yaamazire omuri Shiilo.”—Bar 18:27-31.
Eby’omuhendo eby’Omwoyo
Ekigambo kya Ruhanga Ekivunwirwe Gye Ekiine n’Amagara
6 Obuhame oburikworeka ngu eiziina rya Ruhanga riine kurekwa omu Baibuli nibweyongyera kukanya. Omu New World Translation eya 2013 ehindwirwemu, eiziina rya Ruhanga ririmu emirundi 7,216, ekirikumanyisa ngu rikongyerwamu emirundi 6 kukira aha nvunuura eya 1984. Emirundi etaano ahari egyo neeshangwa omu 1 Samueli 2:25; 6:3; 10:26; 23:14, 16. Eiziina rya Ruhanga rikongyerwa omu Baibuli ey’Orungyereza emirundi egi, bwanyima y’okushwijuma gye emizingo eya ira, eyaabandiize ebihandiiko by’Oruheburaayo emyaka nka 1000 enyima. Kandi eiziina rya Ruhanga rikateebwa n’omu Abaramuzi 19:18 ahabw’okushwijuma ebihandiiko ebindi ebya ira.
JENWARI 17-23
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | ABARAMUZI 20-21
“Guma Nooyebuuza Ahari Yehova”
w11-LU 9/15 32 kacw. 3
Osobola Okuba nga Finekaasi ng’Oyolekagana n’Embeera Enzibu?
Oluvannyuma lw’abasajja b’e Gibeya, ab’omu kika kya Benyamini, okukwata omuzaana w’omusajja Omuleevi era ne bamutta, abantu okuva mu bika bya Isiraeri ebirala baakuŋŋaana okulwanyisa Ababenyamini. (Balam. 20:1-11) Bwe baali tebannatandika kulwana, baasooka kusaba Yakuwa, naye emirundi ebiri miramba baawangulwa. (Balam. 20:14-25) Naye ekyo kyandibaleetedde okulowooza nti Yakuwa tawulira ssaala zaabwe? Ddala Yakuwa yasanyukira ekyo kye baali basazeewo okukola oluvannyuma lw’ekibi ekyo ekyali kikoleddwa?
w05-LU 3/1/05 11 kacw. 7
Okunokolayo Ebimu ku Biri mu Kitabo ky’Ekyabalamuzi
20:17-48—Lwaki Yakuwa yaleka Ababenyamini okuwangula ebika ebirala emirundi ebiri, wadde nga Ababenyamini baali beetaaga okubonerezebwa? Bwe yaleka ebika ebyesigwa okuwangulibwa, Yakuwa yabagezesa obanga baali bamalirivu okumalirawo ddala obubi mu Isiraeri.
w11-LU 9/15 32 kacw. 5
Osobola Okuba nga Finekaasi ng’Oyolekagana n’Embeera Enzibu?
Ekyo kituyigiriza ki? Oluusi ebizibu ebimu ebiba mu kibiina bisigalawo wadde ng’abakadde bafubye okubigonjoola era nga bafubye n’okusaba Katonda abayambe. Ekyo bwe kibaawo, abakadde baba beetaaga okujjukira ebigambo bya Yesu bino: “Musabenga, muliweebwa; munoonyenga, mulizuula; mukonkonenga, muliggulirwawo.” (Luk. 11:9) Ne bwe kiba nti Yakuwa alabika ng’aluddewo okuddamu okusaba kwabwe, abakadde basaanidde okuba abakakafu nti ajja kubaddamu mu kiseera kye ekituufu.
Eby’omuhendo eby’Omwoyo
Eki Waaba Nookimanya?
Enjungu zikaba zikoresibwa zita omu ntaro ira?
Enjungu niyo Daudi yaakoreise kwita omushaija w’amaani Goliasi. Daudi naabaasa kuba yaayegire kukoresa gye enjungu kuruga omu buto, obu yaabaire ari omuriisa w’entaama.—1 Samueli 17:40-50.
Omu bunaku bw’okuhandiikwa kwa Baibuli, ebishushani ebihuugirwe bikaba nibyoreka ngu Abanyamisri hamwe na Abaasiria bakaba bakoresa enjungu. Omuringo gw’okurwana ogu gukaba, nigutwariramu okukoresa akashaho kakomire aha bukoba bubiri. Omuntu orikukoresa enjungu akaba ata eibaare ryekurungiriire ahagati y’akashaho ako ririkwingana n’omucungwa ririkuremeera guraamu 250. Akaba abanza yaarihuubahuuba, reero arekura orubaju rumwe orw’orukoba, eibaare rigyenda n’amaani maingi ririkworekyera eki arikwenda kuteera.
Ebirikutimbwa omu itaka omuri Asia, nibyoreka ngu omu ntaro za ira, bakaba bakoresa amabaare g’enjungu. Abahangu omu by’engamba bakaba nibabaasa kurekyera enjungu erikubaasa kwiruka mahiro 99 kuhika ahari 149 omu shaaha emwe. Abahandiiki tibarikwikirizana yaaba enjungu y’eibaare neehika hare kwingana n’akata, kwonka enjungu neebaasa kuba neekira n’aha kata.—Abaramuzi 20:16.
JENWARI 24-30
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | RUUSI 1-2
“Girira Abandi Rukundo Etarikuhwaho”
Tooreza Banywani ba Yehova Abaabuzima
5 Ruusi akaba naabaasa kugira ngu aine eka omuri Moabu arikumanyisa nyina n’abanyabuzaare, abaabaire nibaija kumuhwera ahabw’okuba efaakazi. Moabu hakaba hari owaabo. Emigyenzo ya Moabu niyo yaabaire eri emigyenzo ye, orurimi rwayo ruri orurimi rwe, n’abantu baayo bari abantu be. Naomi akaba atarikubaasa kumuraganisa kumuha ebintu nk’ebyo omuri Betelehemu. Nangwa akahabura Ruusi kuguma omuri Moabu. Naomi akaba naatiina ngu tarikubaasa kuha abakaamwana abashaija b’okubashwera nari ah’okutuura. Mbwenu shi Ruusi akaba naija kukora ki? Yetegyereze entaaniso ahagati ye na Orupa, owaagarukire ‘omuri beene waabo, n’ahari ruhanga we.’ (Rus. 1:9-15) Mbwenu shi Ruusi akaba naayenda kugaruka omuri baaruhanga b’ebishuba ab’owaabo? Ngaaha, akaba atarikwenda.
Tooreza Banywani ba Yehova Abaabuzima
6 Nikireebeka Ruusi akamanya ebirikukwata ahari Yehova Ruhanga, kuruga ahari iba owaafiire nari kuruga ahari Naomi. Yehova akaba atari nka baaruhanga ba Moabu. Ruusi akaba naamanya ngu aine kukunda Yehova kandi akamuramya. Kwonka okumanya ekyo, kikaba kitarikumara. Ruusi akaba aine kucwamu. Mbwenu shi akaba naija kucwamu ngu Yehova abe Ruhanga we? Ruusi akacwamu gye. Akagambira Naomi ati: “Abantu baawe nibo bariba abantu bangye, kandi Ruhanga waawe niwe ariba Ruhanga wangye.” (Rus. 1:16) Nitushemererwa ku turikuteekateeka ahari rukundo ei Ruusi yaabaire ainiire Naomi, kwonka ekikuru munonga ni rukundo ei yaabaire ainiire Yehova. Bwanyima Boazi akasiima Ruusi ahabw’okuhungira ahansi y’amapapa ga Yehova. (Shoma Ruusi 2:12.) Eki nikitwijutsya ekinyonyi kito ekirikuhungira ahansi y’amapapa ga nyinakyo kutunga oburinzi. (Zab. 36:7; 91:1-4) Yehova akaba nk’omuzaire ahari Ruusi. Akamuha emigisha ahabw’okwikiriza kwe, kandi akaba atarikubaasa kwefuuza ahabw’okucwamu kwe.
Eby’omuhendo eby’Omwoyo
w05-LU 5/1/05 30 kacw. 2
Okunokolayo Ebimu ku Biri mu Kitabo kya Luusi
1:13, 21—Yakuwa ye yaleetera Nawomi ebizibu? Nedda. Nawomi yali tategeeza nti Yakuwa ye yali amuletedde ebizibu. Wabula, bwe yalaba ebyo byonna ebyali bimutuuseeko, yalowooza nti Katonda amuvuddemu. Yawulira ennaku ey’amaanyi. Ng’oggyeko ekyo, mu biseera ebyo omuntu bwe yazaalanga, kyatwalibwanga nti Katonda amuwadde omukisa ate bwe yabanga omugumba kyagambibwanga nti yakolimirwa. Olw’okuba yali tafunye bazzukulu ate nga n’abaana be bafudde, Nawomi ayinza okuba yalowooza nti Yakuwa amutoowazza.
TEERAHO KWEJUMBA OMU KUBUURIRA
ia-LU 43-44 kacw. 5-9
‘Omukazi Omwegendereza’
5 Sayiri Luusi gwe yawuula yavaamu efa ng’emu, nga ze kiro nga 14. Kirabika yamusiba mu kitambaala n’amwetikka ku mutwe n’addayo e Besirekemu ng’obudde butandise okukwata.—Luus. 2:17.
6 Nawomi yasanyuka okulaba mukaamwana we Luusi ng’akomyewo, era oboolyawo ne yeewuunya nnyo bwe yalaba ekitereke kya sayiri kye yali yeetisse. Luusi era yali aleese n’emmere eyali efisseewo ku eyo Bowaazi gye yali awadde abakozi be, era eyo gye baalya ekyeggulo. Nawomi yamubuuza nti: “Olondereredde wa leero, era okoledde wa? Oyo akussizzaako omwoyo aweebwe omukisa.” (Luus. 2:19, NW) Nawomi bwe yalaba ekitereke ekinene Luusi kye yajja nakyo, yakitegeera nti waaliwo eyali amussizzaako omwoyo n’amulaga ekisa.
7 Baatandika okunyumya, era Luusi n’abuulira Nawomi ebyo Bowaazi bye yali amukoledde. Nawomi yasanyuka nnyo era n’agamba nti: “Aweebwe Mukama omukisa, atannaleka kisa kye eri abalamu n’eri abafu.” (Luus. 2:20) Nawomi yakitwala nti ekisa Bowaazi kye yalaga Luusi kyali kivudde eri Yakuwa, oyo akubiriza abaweereza be okuba abagabi, era asuubiza okubasasula olw’ekisa kye balaga abalala.—Soma Engero 19:17.
8 Nawomi naye yagamba Luusi alondererenga mu nnimiro ya Bowaazi, nga Bowaazi bwe yali amugambye, era alondererenga kumpi n’abawala ab’omu nnyumba ya Bowaazi, abakunguzi balemenga okumuteganya. Luusi yawuliriza nnyazaala we; ate era ‘yeeyongera okubeera naye.’ (Luus. 2:22, 23) Ekyo kyongera okulaga nti Luusi yalina okwagala okutajjulukuka. Ebyo bye tusoma ku Luusi byandituleetedde okwebuuza obanga tufa ku b’omu maka gaffe, era obanga tubawa obuyambi bwe beetaaga. Bwe twoleka okwagala okutajjulukuka ng’okwo, Yakuwa ajja kutuwa emikisa.
9 Nawomi ne Luusi bwe baali babeera wamu, ago gaali maka ga ddala? Abamu balowooza nti amaka okuba aga ddala galina okubaamu taata, maama, abaana, jjajja, n’abalala abalinga abo. Naye ebyo bye tusoma ku Luusi ne Nawomi bitulaga nti ne bwe kiba nti abamu ku b’omu maka baafa, abo ababa basigaddewo basobola okulagaŋŋana omukwano n’ekisa ne baba basanyufu. Abantu b’obeera nabo obatwala nga ba muwendo? Yesu yagamba nti abo abali mu kibiina Ekikristaayo babeera ba ŋŋanda zaffe ddala ne bwe tuba nti tetulina ba ŋŋanda zaffe ba musaayi.—Mak. 10:29, 30.
JENWARI 31–FEBWARI 6
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | RUUSI 3-4
“Teeraho Kugira Eiziina Rirungi Kandi Oririnde”
w12-E 10/1 22 kacw. 5
“Omukazi w’Omutima”
Boazi akagamba, kandi hatariho kubangaanisa iraka eri yaakoreise rikahuumuriza Ruusi. Akagira ati: “Mwana wangye, Mukama [Yehova] akuhe omugisha! Ebirungi ebi waayoreka hati nibikira ebi waayorekire ira, ahabw’okuba tosherwire batsigazi, yaaba booro nari abatungi.” (Ruusi 3:10) “Ebi waayorekire ira” nikimanyisa rukundo y’akaramata ei Ruusi yaagiriire Naomi barikugaruka omuri Israeli n’oku yaamufiireho. Boazi akeetegyereza ngu omukazi muto ogwo Ruusi akaba naabaasa kusherura omushaija muto yaaba mworo nari mugaiga. Kwonka, akaba naayenda kukorera eka ya Naomi ebirungi arikurinda eiziina ry’eka egyo. N’ahabw’ekyo nitubaasa kureeba enshonga ahabw’enki Boazi yaakunzire omukazi muto ogwo owaabaire atarikweyendeza.
w12-E 10/1 23 kacw. 1
“Omukazi w’Omutima”
Ruusi aine kuba yaashemereirwe bwanyima y’okuteekateeka aha ki Boazi yaagambire ngu akaba naamanywa ‘nk’omukazi w’omutima’! Hatariho kubangaanisa ekihika eki yaabaire aine arikwenda kumanya Yehova kandi akamuheereza bikamureetera kumanywa ahabw’eiziina rirungi. Kandi akagirira Naomi n’abantu be embabazi, ayekundiire akeega entwaza yaabo n’okukora ebintu ebi yaabaire atamanyiriire. Twatooreza okwikiriza kwa Ruusi, nituza kuteeraho kutwariza gye abandi kandi tuhe emitwarize yaabo ekitiinisa. Twakora ekyo, nitwija kugira eiziina rirungi.
w12-E 10/1 24 kacw. 3
“Omukazi w’Omutima”
Boazi akataaha omu bushwere na Ruusi. Ebyahandiikirwe nibigira ngu Yehova ‘akamuha enda, yaazaara omwana w’omwojo.’ Abakazi b’omuri Betelehemu bakasiima Naomi kandi bakahimbisa na Ruusi ahabw’okukunda Naomi, akamukirira abaana b’aboojo mushanju. Bwanyima, mutabani wa Ruusi akaba ishenkuru w’Omugabe Daudi. (Ruusi 4:11-22) Kandi Daudi, akaba ishenkuru wa Yesu Kristo.—Matayo 1:1.
Eby’omuhendo eby’Omwoyo
w05-LU 5/1/05 32 kacw. 4
Okunokolayo Ebimu ku Biri mu Kitabo kya Luusi
4:6—Mu ngeri ki omununuzi gye ‘yandyonoonye’ obusika bwe ng’anunula ekibanja? Okusooka, singa omuntu aba yatunda obutaka bwe olw’obwavu, ssente omununuzi ze yalina okusasula zandisinzidde ku myaka egibulayo okutuuka ku Jjubiri eddako. (Eby’Abaleevi 25:25-27) Bwe yandinunudde ekibanja ekyo kyandikendeezezza ku by’obugagga bwe. Ate era, Luusi bwe yandizadde omwana ow’obulenzi, ye yandibadde omusika w’obutaka obwo, so si ab’eŋŋanda z’omugenzi.
FEBWARI 7-13
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | 1 SAMUELI 1-2
“Gambira Yehova Ekikuri aha Mutima omu Kushaba”
ia 55-LU kacw. 12
Yategeeza Katonda Ebyamuli ku Mutima
12 Kaana yateerawo abaweereza ba Yakuwa bonna ekyokulabirako ekirungi ku bikwata ku kusaba. Yakuwa ayagala abantu be bamutegeeze byonna ebibali ku mutima, ng’omwana bw’ategeeza muzadde we ebimuli ku mutima. (Soma Zabbuli 62:8; 1 Abassessalonika 5:17.) Omutume Peetero yaluŋŋamizibwa okuwandiika ebigambo bino ebitukubiriza okusaba: ‘Mumukwase byonna ebibeeraliikiriza, kubanga abafaako.’—1 Peet. 5:7.
w07-E 3/15 16 kacw. 4
Oku Hanna Yaatungire Obusingye
Nitubaasa kwegyera ki ahari ebi byona? Twashaba Yehova, nitubaasa kumugambira oku turikwehurira kandi tumugambire ebi turi aha mutima. Twakora ekirikwetengyesa kushoboorora oburemeezi, twine kureka enshonga omu mikono ya Yehova. Nikyo kihikire eki twine kukora.—Enfumu 3:5, 6.
Eby’omuhendo eby’Omwoyo
w05-LU 6/1/05 29 kacw. 5
Okunokolayo Ebimu ku Biri mu Kitabo kya Samwiri Ekisooka
2:10—Lwaki Kaana yasaba Yakuwa ‘okuwa kabaka we amaanyi’ ng’ate mu Isiraeri temwalimu kabaka? Eky’okuba nti Abaisiraeri baali ba kufuna kabaka kyali kyalagulwako dda mu Mateeka ga Musa. (Ekyamateeka 17:14-18) Ng’anaatera okufa, Yakobo yagamba: “Effumu lya kabaka teriivenga ku Yuda.” (Olubereberye 49:10) Ate era ng’ayogera ku Ssaala—jjajja w’Abaisiraeri, Yakuwa yagamba bw’ati: “Bakabaka b’abantu baliva mu ye.” (Olubereberye 17:16) N’olwekyo, Kaana yali ayogera ku kabaka ow’omu biseera eby’omu maaso.
FEBWARI 14-20
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | 1 SAMUELI 3-5
“Yehova Naafayo”
Naafayo n’Obu Araabe Ari ow’Obushoboorozi Bwona
3 Samueli akatandika kuheereza aha hekalu akiri muto munonga. (1 Samueli 3:1) Ekiro kimwe, haine ekintu ky’omutaano ekyabaireho abyami. (Reeba obugambo obw’ahansi.) (Shoma 1 Samueli 3:2-10.) Akahurira omuntu arikweta eiziina rye. Samueli akateekateeka ngu omunyamurwa omukuru Eli niwe arimweta. N’ahabw’ekyo akaimuka yairuka yaaza ahu Eli yaabaire ari yaamugira ati: “Naija, ahakuba waanyeta.” Kwonka Eli akamugira ati: “Tinaakweta.” Bwanyima y’eki kubaho emirundi eshatu, Eli akamanya ngu Ruhanga niwe arikweta Samueli. N’ahabw’ekyo Eli akagambira Samueli eki araagarukyemu Yehova yaagaruka kumweta, kandi nikyo yaakozire. Ahabw’enki Yehova ataramanyiise Samueli ngu niwe arikumweta? Baibuli terikworeka ahabw’enki. Kwonka Yehova naabaasa kuba yaakozire ekyo ahabw’okufayo aha nyehurira za Samueli.
Naafayo n’Obu Araabe Ari ow’Obushoboorozi Bwona
4 Shoma 1 Samueli 3:11-18. Yehova akaba aragiire abato okuha ekitiinisa abantu abakuzire, okukira munonga abaine obushoboorozi. (Okuruga 22:28; Abaleevi 19:32) N’ahabw’ekyo kigumire kuteekateeka ngu omwojo muto nka Samueli akaba naabaasa kwimuka omu kasheeshe, reero aze kugambira Eli butunu obutumwa bw’okucwa orubanja. Baibuli neeyoreka ngu Samueli ‘akatiina kugambira Eli ebi yaayorekirwe.’ Kwonka, Ruhanga akamanyisa Eli ngu niwe arikweta Samueli, kandi eki kikareetera Eli kugambira Samueli kutagira ki yaamushereka aha bi Ruhanga araamugambire. Samueli akahurikiza Eli “yaamugambira byona.”
Eby’omuhendo eby’Omwoyo
w05-LU 6/1/05 29 kacw. 6
Okunokolayo Ebimu ku Biri mu Kitabo kya Samwiri Ekisooka
3:3—Ddala Samwiri yasulanga mu Awasinga Obutukuvu? Nedda, si gye yasulanga. Samwiri yali Muleevi ow’omu kika ky’Abakokasi abataali bakabona. (1 Ebyomumirembe 6:33-38) N’olw’ensonga eyo, yali takkirizibwa ‘n’akamu kuyingira kulaba watukuvu.’ (Okubala 4:17-20) Ekifo kyokka Samwiri mwe yali akkirizibwa okutuuka lwe luggya lwa weema. Era kirabika eyo gye yasulanga. Kyandiba nga ne Eri yasulanga mu luggya olwo. Ebigambo “omwali essanduuko ya Mukama” biteekwa okuba nga byogera ku kifo awali oluggya.
FEBWARI 21-27
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | 1 SAMUELI 6-8
“Omugabe Waawe n’Oha?”
it-2-E 163 kacw. 1
Obukama bwa Ruhanga
Bakashaba Omugabe. Bwanyima y’emyaka nka 400 Abaisraeli barugire Misri kandi n’emyaka erikurenga omu 800 Ruhanga aherize kukora endagaano na Abrahamu, Abaisraeli bakashaba omugabe, nk’oku amahanga agandi gaabaire gaine abagabe. Ekyo kikoreka ngu bakanga Yehova kuba omugabe waabo. (1Sam 8:4-8) N’amazima, abantu bakaba nibamanya ngu Ruhanga naija kutaho obugabe kubaasa kuhikiiriza eki yaaraganiise Abrahamu na Yakobo. Kandi bakaba baine n’amatsiko ago kurugiirira aha bunabi obu Yakobo yaagambire ahari haihi kufa obwabaire nibukwata ahari Yuda (Kut 49:8-10), ebi Yehova yaagambiire Abaisraeli bwanyima y’okuruga Misri (Kur 19:3-6), eby’omu ndagaano y’Ebiragiro (Bir 17:14, 15), n’ebyabaire biri omu butumwa obu Ruhanga yaahwereire nabi Balamu kugamba (Kub 24:2-7, 17). Hanna nyina wa Samueli akooreka ngu akaba aine amatsiko ago omu kushaba. (1Sam 2:7-10) Kwonka, Yehova akaba atakabamanyiise “enaama” ye omu bwijwire eyaabaire neekwata aha Bukama kandi akaba atakoorekire obwire obu Obukama bwabaire nibwija kuteebwaho nari oku gavumenti ye yaabaire neija kushusha n’ahu yaabaire neija kuba—yaaba omu nsi nari omu iguru. N’ahabw’ekyo abantu bakooreka omweragiiro barikushaba omugabe.
w11-LU 4/1 29 kacw. 1
Yagumiikiriza Wadde nga Waaliwo Ebizibu
Weetegereze engeri Yakuwa gye yayanukulamu Samwiri bwe yamutegeeza ensonga eyo okuyitira mu kusaba: “Wulira eddoboozi ly’abantu mu byonna bye bakugamba; kubanga tebakugaanyi ggwe, naye bagaanyi nze, nneme okuba kabaka waabwe.” Ebigambo ebyo nga biteekwa okuba nga byabudaabuda nnyo Samwiri, ku luuyi olulala ekyo abantu kye baakola kyalaga nti beesambye Katonda Omuyinza w’Ebintu Byonna! Yakuwa yagamba nnabbi we okulabula Abaisiraeri olw’ebyo ebyandibatuuseeko nga bafugibwa omuntu. Samwiri bwe yabagamba ebyo Yakuwa bye yali amugambye, abantu baakalambira nti: “Nedda; naye twagala kabaka atufuge.” Olw’okuba yali agondera Katonda we bulijjo, Samwiri yagenda n’afuka amafuta ku kabaka Yakuwa gwe yali alonze.—1 Samwiri 8:7-19.
w10-LU 1/15 30 kacw. 9
Kyeyolese Nti Obufuzi bwa Yakuwa Bwe Busingayo Obulungi!
9 Ebyafaayo biraze bulungi obutuufu bw’ebyo Yakuwa bye yayogera. Okufugibwa omuntu kyaviirako Isiraeri okufuna ebizibu eby’amanyi naddala kabaka eyabanga afuga bwe yavanga ku Yakuwa. Ekyokulabirako kya Isiraeri kiraga bulungi ensonga lwaki okumala emyaka mingi, gavumenti z’abantu abatamanyi Yakuwa ziremereddwa okufuga abantu obulungi. Kituufu nti bannabyabufuzi abamu basaba Katonda abawe emirembe n’obutebenkevu, naye Katonda tasobola kuwa mikisa abo abatagondera bufuzi bwe.—Zab. 2:10-12.
Eby’omuhendo eby’Omwoyo
w02-LU 4/1 21 kacw. 13
Lwaki Wandibatiziddwa?
13 Omuntu ateekwa okukyusa enneeyisa ye ey’emabega nga tannabatizibwa ng’omu ku Bajulirwa ba Yakuwa. Okukyuka kukolebwa kyeyagalire oluvannyuma lw’omuntu okumalirira mu mutima gwe okugoberera Yesu Kristo. Abantu ng’abo baleka amakubo gaabwe amakyamu ag’emabega era ne bamalirira okukola ekituufu mu maaso ga Katonda. Mu Byawandiikibwa, ekigambo ky’Olwebbulaniya n’Oluyonaani ekivvuunulwa okukyuka, kitegeeza okukyuka n’otunula gy’obadde okubye amabega. Ekikolwa kino kitegeeza okukyuka n’odda eri Katonda okuva mu kkubo ekkyamu. (1 Bassekabaka 8:33, 34) Okukyuka kwetaagisa ‘ebikolwa ebyoleka okwenenya.’ (Ebikolwa 26:20) Kutegeeza okuleka okusinza okw’obulimba, ne tukolera ku biragiro bya Katonda, era ne tumwemalirako. (Ekyamateeka 30:2, 8-10; 1 Samwiri 7:3) Okukyuka kweyolekera mu nkyukakyuka ze tukola mu ndowooza zaffe, mu biruubirirwa byaffe n’engeri zaffe. (Ezeekyeri 18:31) Tukiraga nti ‘tukyuse’ bwe twambala omuntu omuggya ne tuleka engeri ezitooleka kutya Katonda.—Ebikolwa 3:19; Abaefeso 4:20-24; Abakkolosaayi 3:5-14.
FEBWARI 28–MAACI 6
EBY’OMUHENDO EBIRI OMU KIGAMBO KYA RUHANGA | 1 SAMUELI 9-11
“Saulo omu Kubanza Akaba Ari Omucureezi”
Gyenda na Ruhanga Waawe omu Bucureezi n’Okwetwara
11 Teekateeka aha byahikire aha Mugabe Saulo. Akatandika ari omushaija arikwetwara. Akaba naamanya obugarukiro bwe, kandi akeeziringa kwikiriza n’obujunaanizibwa obundi. (1 Sam. 9:21; 10:20-22) Kwonka bwanyima Saulo akagira omweragiiro. Akooreka omutwarize mubi ahonaaho aherize kuba omugabe. Eizooba rimwe, akaremwa kugumisiriza obu yaabaire ategyereize nabi Samueli. Saulo omu mwanya gw’okwetwara akeesiga Yehova kugira eki yaakorera abantu, akahayo ekitambo kyokize n’obu araabe yaabaire atarikwikirizibwa kukikora. N’ekyarugiremu, Yehova akaba atakisiima Saulo, kandi aha muheru akafeerwa n’obugabe bwe. (1 Sam. 13:8-14) Nituba abanyabwengye twayegyera aha ky’okureeberaho eki ekirikurabura, kandi tukeetantara omweragiiro.
Oku Turikubaasa Kuguma Twine Omutima gw’Okwefeerereza
8 Omugabe Saulo nitumwegyeraho ngu okweyendeza nikubaasa kushiisha omutwarize murungi ogw’okwefeerereza. Saulo obu yaatandika kuba omugabe akaba ari omucureezi. (1 Sam. 9:21) Akanga kufubira Abaisraeli abaabaire nibagamba kubi aha bugabe bwe, n’obu araabe yaabaire naabaasa kwekwatsa ngu naakoresa obushoboorozi bwe nk’Omugabe otoorainwe Ruhanga. (1 Sam. 10:27) Omugabe Saulo akaikiriza obuhabuzi bw’omwoyo gwa Ruhanga arikwebembera Abaisraeli obu baabaire nibarwana n’Abaamoni. Bwanyima akaba omucureezi yaayoreka ngu obusinguzi n’obwa Yehova.—1 Sam. 11:6, 11-13.
w95-E 12/15 10 kacw. 1
Abaamoni—Bakatwaza Kubi Bwanyima y’Okugirirwa Embabazi
Abaamoni bakatwaza kubi bwanyima ya Yehova kubagirira embabazi. Yehova tarayehugize ebikorwa bibi ebyo. ‘Saulo ku yaahuriire ebigambo ebyo [ebya Nahashi], omwoyo gwa Ruhanga gwamwijaho n’amaani, yaagira ekiniga kingi.’ Saulo arikugyendera aha buhabuzi bwa Ruhanga, akatunga abashaija abarwani 330,000 abaarwaniise Abaamoni kandi Abaamoni abaahonokireho bakataataana “n’ababiri tibaaguma hamwe.”—1 Samueli 11:6, 11.
Eby’omuhendo eby’Omwoyo
w05-LU 6/1/05 30 kacw. 8
Okunokolayo Ebimu ku Biri mu Kitabo kya Samwiri Ekisooka
9:9—Ebigambo ‘oyo ayitibwa nnabbi kaakano baamuyitanga mulabi’ birina makulu ki? Ebigambo bino biraga nti bannabbi bwe beeyongera okumanyika mu kiseera kya Samwiri n’ekya bakabaka, ekigambo “nnabbi” kye kyadda mu kifo ky’ekigambo “omulabi.” Samwiri atwalibwa okuba nnabbi asooka.—Ebikolwa 3:24.
TEERAHO KWEJUMBA OMU KUBUURIRA
Abareeberezi, Nimutwara Muta Okutendeka Abandi?
16 Gira ekihika, kandi oteeziringa. Obu Samueli yaabanza kuhurira ngu Abaisraeli nibenda omugabe, akateekateeka ngu bamureebize kandi ngu bamwangire. (1 Sam. 8:4-8) Nangwa akabanza kweziringa kukora eki abantu baabaire nibenda, Yehova yaahika n’aha kumugambira emirundi eshatu ngu ahurikize eki abantu baabaire nibamugambira. (1 Sam. 8:7, 9, 22) Kwonka nabwo, Samueli taragiriire nziika nari ekiniga omushaija owaabaire naza kuza omu mwanya gwe. Yehova ku yaagambiire nabi ogwo kushuka amajuta ahari Saulo, akooroba, kandi yaakikora eyekundiire.
17 Nka Samueli, abareeberezi ab’obunaku obu nibooreka emiteekateekyere niyo emwe ahari abo abu barikutendeka. (1 Pet. 5:2) Abareeberezi tibarikweziringa kutendeka abandi barikutiina ngu obujunaanizibwa bwabo nibwija kutwarwa abu batendekire. Abeegyesa abaine emiteekateekyere mirungi nibareeba abu barikwegyesa, ‘nk’abakozi’ bagyenzi baabo kandi ebiconco omu kibiina, beitu batari b’okuhayahayana nabo. (2 Kor. 1:24; Heb. 13:16) Abeegyesa nk’abo abatarikweyendeza ka nibatunga okumarwa baareeba abu barikwegyesa nibakora kyona eki barikubaasa kugasira ekibiina!—Byak. 20:35.
18 Ba omunywani, kutari kuba omwegyesa kwonka. Obu nabi Samueli yaabugana Saulo, akaba naabaasa kwihayo ecupa y’amajuta ahonaaho agamushukye aha mutwe, reero amwohereze ashukirweho amajuta kwonka atatebeekanisiibwe gye. Omu mwanya gw’ekyo, Samueli akatwara obwire kutebeekanisa omutima gwa Saulo mporampora. Bwanyima y’okurya, bakagyenda hamwe barikugaaniira, kandi bakahuumura, nibwo yaamanya ku buri obwire burungi bw’okushuka amajuta ahari Saulo.
19 Nikyo kimwe, omwegyesa ashemereire kubanza kutaho embeera nungi, kandi akagira omukago murungi n’ow’eishe-emwe atakamutendekire. Ebi omureeberezi arikubaasa kukuratira kugira omukago murungi n’ou arikwegyesa, nibitaana kurugiirira aha ihanga, embeera z’ekicweka, n’emigyenzo. Kwonka, omureeberezi hoona ahu arikutuura n’obu yaakuba aine bingi by’okukora, yaagira obwire kubaho hamwe n’ou arikwegyesa, naaba ari nk’orikumugira ngu, “ninkutwara nk’ow’omuhendo.” (Shoma Abarooma 12:10.) Buzima, omwegi naija kusiima munonga ebi orikumwegyesa waaba noomufaho.
20 Abareeberezi, mugume nimwijuka ngu, omwegyesa murungi tarikukunda kutendeka omuntu kwonka, beitu naakunda n’omuntu ou arikutendeka. (Gyeragyeranisa Yohaana 5:20.) Omwegyesa yaaba aine emiteekateekyere nk’egyo, omwegi naarahuka kugireeba kandi neekwata aha ku arikutwara okwegyesibwa oku arikutunga. N’ahabw’ekyo, abareeberezi abakundwa mwaba nimutendeka abandi, mube banywani baabo beitu tikubeegyesa kwonka.—Enf. 17:17; Yoh. 15:15.