Amadiini Kuramiza Hamwe—Ruhanga Naakusiima?
“Ediini nizitureetera obumwe nari nizitubaganisamu?” Ekibuuzo ekyo bakakibuuza abashomi b’orupapura rw’amakuru The Sydney Morning Herald. Abantu ebicweka 89 ahari igana abaagarukiremu ekibuuzo ekyo bakagira ngu ediini nizibaganisamu abantu.
ABARIKUSHAGIKA okuramiza hamwe kw’amadiini, bo nibareeba enshonga omu muringo gw’omutaano. “Tihariho diini etarikufayo kworeka embabazi . . . , etarikufayo kurinda ebihangirwe ebitwetoroire . . . , etarikufayo kworeka obufura,” nikwo Eboo Patel, owaatandikireho ekibiina kya Interfaith Youth Core yaagizire.
Buzima Abaabuda, Abakaturiki, Abaporotesitanti, Abahindu, Abasiraamu n’abandi batwire nibakwatanisa kwihaho obworo, kurwanirira obugabe bw’abantu, n’ebihangirwe ebitwetoroire. Amadiini nigeegaita kuhanuura aha ku garikubaasa kugira obumwe n’okukwatanisa. Omu nteerane ezo, nibaheemba kanduro, beeshongora, bashaba kandi bakora n’ebindi nk’ebyo.
Mbwenu shi okwegaita hamwe kw’amadiini nikwo kurikubaasa kumaraho okutaikirizana okuri omu madiini? Mbwenu shi okuramiza hamwe kw’amadiini nigwo muringo ogu Ruhanga arikukoresa kureetera ensi kuba nungi?
OBUMWE OBWO BWINE KIGYENDERERWA KI?
Kimwe aha bibiina bihango ebirikushagika okuramiza hamwe kw’amadiini nikyesiima ahabw’okugira ngu kiine abantu abarikujwekyera amadiini agarikurenga 200 kandi ngu bari omu mahanga 76. Kandi ngu ekigyendererwa kyabo n’okwenda “kuhamya omukago gw’amadiini agarikuramiza hamwe.” Kwonka eki barikugamba tikyo barikukora. Nk’eky’okureeberaho, kurugiirira aha batebeekanisa, ekihandiiko kyabo bakaba baine kukihandiika n’obwegyendesereza kugira ngu ab’enyikiriza nyingi abaataire omukono aha kihandiiko ekyo batabagwisa kubi. Ahabw’enki? Bakahakana yaaba baraagambe ahari Ruhanga omu kihandiiko kyabo ekyo. N’ahabw’ekyo, bakacwamu kutagamba ahari Ruhanga omu kihandiiko kyabo.
Mbwenu shi Ruhanga yaaba atagambirweho, okwikiriza nikuba kwine mugasho ki? Kandi, okuramiza hamwe kw’amadiini nk’okwo tikwine ntaaniso n’ebibiina ebirikuhwera abantu abatarikwebaasa nari ebirikugaba sente. Niyo nshonga ahabw’enki ekibiina ekyo kitarikwegambaho nk’ekibiina ky’ediini kureka nk’ekibiina ekirikureetaho obusingye.”
MBWENU SHI NIKIMARA EDIINI KWEBEMBEZA EMITWARIZE MIRUNGI?
“Amadiini goona nigeebembeza okugira emitwarize nka rukundo, embabazi n’okusaasira, nikwo Dalai Lama omushagiki mukuru w’okuramiza hamwe kw’amadiini yaagizire.” Naayongyera agira ati: “Twine kworeka emitwarize egi buri izooba.”
N’amazima emitwarize nka rukundo, embabazi n’okusaasira ni mikuru munonga. Omu kiragiro ekirikwetwa eky’oburingaaniza, Yesu akagira ati: “N’ahabw’ekyo byona ebi mwenda ngu abantu babagirire, naimwe mube nikwo mwabagirira.” (Matayo 7:12) Kwonka shi okugira okwikiriza okwabuzima nikimanyisa okukora ebirungi kwonka?
Entumwa Paulo akagambira abo abaabaire nibeetwara ngu nibaramya Ruhanga ati: “Nimpamya nti: Baine obweziriki ahari Ruhanga, kwonka tiburimu kushoborokyerwa.” Bakaba baine buremeezi ki? Paulo akagira ati: “Ahabw’okutamanya kuhikiirira okurikuruga ahari Ruhanga bakeesherurira oku baakuhamya okuhikiirira kwabo ahabwabo.” (Abarooma 10:2, 3) Ahabw’okutamanya eki Ruhanga yaabaire naayenda ngu bakore, omujinya n’okwikiriza kwabo byona bikaba biri ebya busha.—Matayo 7:21-23.
EKI BAIBULI ERIKUGAMBA AHA KURAMIZA HAMWE KW’AMADIINI
Yesu akagira ati: “Baine omugisha abagarukanisa abantu.” (Matayo 5:9) Yesu akaba agyendera aha bi yaabaire naabuurira atarikushagika bushaarizi kandi arikubuurira abantu b’ediini zoona amakuru g’obusingye. (Matayo 26:52) Abo abaikiriize amakuru ago bakabaasa kugira rukundo eyaabuzima. (Abakolosai 3:14) Mbwenu shi Yesu akaba naayenda ngu abantu b’emiringo yoona bagarukane kubaasa kutuura omu busingye kwonka? Mbwenu shi akeejwanzya omu kuramya kwabo?
Abeebembezi b’ediini z’Abafarisaayo n’Abasadukaayo bakaba nibahakanisa Yesu kandi bakateeraho n’okumwita. Mbwenu shi Yesu akakora ki? Akagambira abeegi be ati: “Mubarekye! N’abeebembezi empumi.” (Matayo 15:14) Yesu taraikiriize kukwatanisa n’abantu nk’abo nari kuramya hamwe nabo.
Bwanyima y’obwire kuhinguraho, hakatandikwaho ekibiina Ekikristaayo omuri Korinso, orurembo rw’omuri Greece orwabaire nirumanywa ahabw’okubamu eby’obutegyeki bingi n’ediini nyingi. Mbwenu shi Abakristaayo omu kicweka ekyo bakaba baine kutwaza bata? Entumwa Paulo akabagira ati: “Mutakwatanisa n’abatarikwikiriza.” Ahabw’enki? Paulo akagarukamu ati: “Yesu Kristo naakwatanisa ata na Beliali? Nari orikwikiriza aine mugabo ki n’otarikwikiriza?” Bwanyima yaaha obuhabuzi obu: “N’ahabw’ekyo mubarugyemu, mubeetaaniseho.”—2 Abakorinso 6:14, 15, 17.
Hatariho kubanganisa, Baibuli terikushagika okuramiza hamwe kw’amadiini . Kwonka noobaasa kwebuuza oti: ‘Obumwe obwabuzima nibubaasa kubaho buta?’
OBUMWE OBWABUZIMA
Ebitongore ebirikwombeka nibiba biine abakozi baingi. Mbwenu shi nibabaasa kuheza omurimo gwabo gw’okwombeka baaba bataikirizaine aha puraani ei baraakorese?
Egyo niyo mbeera eriho obunaku obu omu madiini agarikuramiza hamwe. N’obu baraabe nibagamba aha kukwatanisa n’okuhaana ekitiinisa, tihariho ntebeekanisa etairweho kubaasa kwombeka okwikiriza. N’ahabw’ekyo, tihariho kwikirizana omu by’emicwe n’ebiragiro ebiine kukuratirwa.
Baibuli erimu emitindo ya Ruhanga, eri nk’entebeekanisa y’okugyenderaho. Nitubaasa kugyendera aha bi Baibuli erikugamba. Abantu abarikugyendera aha buhabuzi bwayo tibarikwejwanzya omu madiini agarikushoroora omu bantu kandi nibeega kugira obumwe n’okukwatanisa. Ruhanga akagira ati: “Ndyahindura engambo y’amahanga ebe engambo nungi, ab’omuri ago mahanga boona babone kutakira eiziina rya MUKAMA n’okumuheereza n’omutima gumwe.” Obumwe niburuga omu kugamba orurimi orushemeire niyo misingye ya Ruhanga erikukwata aha kuramya.—Zefania 3:9; Isaaya 2:2-4.
Abajurizi ba Yehova nibakweta kwija aha Kyombeko ky’Obukama ekiri omu kicweka eki orimu kubaasa kwereebera obusingye n’obumwe ebi baine.—Zaaburi 133:1.