OZEYA
1 Yahova adalewalewa na Ozeya* mwana wa Beeri mu ntsiku za Uziya, Jotamu, Ahazi na Ezekiya amambo wa Djuda na mu ntsiku za Jerobowamu mwana wa Jowasi mambo wa Jirayeri. 2 Pomwe Yahova adayamba kuuza wanthu mafala yace mwakuphatisa basa Ozeya, Yahova adati kwa Ozeyayo: “Lowola mkazi omwe an’dzakhala puta ndipo udzakhale na wana thangwe ra uputa bwacebo, pakuti thangwe ra uputa dzikoli lasiiratu kutewera Yahova.”
3 Tenepo, Ozeya adayenda kukalowola Gomeri, mwana wa Diblaimu ndipo Gomeriyo adamuberekera mwana wacimuna.
4 Ndipo Yahova adauza Ozeya kuti: “Mwanayo um’pase dzina lakuti Jezireli,* thangwe tsapanopapa nin’langa wana wa Jewu thangwe adapha Jezireli ndipo nin’dzapfudza umambo bwa Jirayeri. 5 Pa nthawe imweyo, nin’dzatcola uta bwa Jirayeri m’cigwa ca Jezireli.”
6 Patsogolo pace, Gomeri adakhala pomwe na pathupi acibereka mwana wacikazi ndipo Mulungu adauza Ozeya kuti: “Mwanayu um’pase dzina lakuti Lo-ruhama,* pakuti nin’dzabvera lini pomwe ntsisi nyumba ya Jirayeri, kulewa cadidi nin’dzawathotha. 7 Koma nin’dzabvera ntsisi nyumba ya Djuda ndipo nin’dzawapulumusa mwakuphatisa basa mphanvu za Yahova Mulungu wawo, ndipo nin’dzawapulumusa lini mwakuphatisa basa uta, xipada, nkhondo, makavalo ayai anyakupakira pa makavaloyo.”
8 Pomwe Gomeri adaletsa Lo-ruhama kumama, adakhala pomwe na pathupi acibereka mwana wacimuna. 9 Ndipo Mulungu adalewa kuti: “Um’pase dzina lakuti Lo-ami,* thangwe imwepo ndimwe lini wanthu wangu ndipo ine nin’dzakhala lini Mulungu wanu.
10 “Ndipo Ajirayeri* an’dzawanda ninga mcenga wa m’nyanza, omwe palibe munthu omwe angakwanise kuupima ne kuulewenga. Ndipo ku mbuto komwe akhauzidwa kuti, ‘Imwepo ndimwe lini wanthu wangu,’ an’dzauzidwa kuti, ‘Imwepo ndimwe wana wa Mulungu wamoyo.’ 11 Ndipo Adjuda na Ajirayeri an’dzatsonkhanisidwa pabodzi acikhala wakuphatana, ndipo iwo an’dzasankhula mtsogoleri m’bodzi acicoka m’dzikolo, pakuti ntsikuyi in’dzakhala yakufunika kwene-kwene kwa Jezireli.
2 “Uzani abale wanu wacimuna kuti: ‘Imwepo ndimwe wanthu wangu,’*
Ndipo mpfumakazi zanu muziuze kuti: ‘Imwepo ndimwe akazi omwe mwabveredwa ntsisi.’*
2 Pasani mulandu mai wanu, mupaseni mulandu,
Pakuti iye ni mkazangu lini pomwe ndipo ine ndine lini pomwe bayace.
Iye an’funika kusiya uputa bwace
Na kusiyambo kumbacita malume ya pamphasa na amuna winango.*
3 Kuti ndireke kumukhundula na kumusiya pezi ninga pa ntsiku yomwe adabadwa,
Na kumucitisambo kukhala ninga dambo,
Dziko lakusaya madzi,
Ndicilekambo kumupha na nyota.
4 Nin’dzabvera lini ntsisi wana wace,
Thangwe iwo ni wana wa uputa.
5 Pakuti mai wawo adacita uputa,
Ule omwe adawabereka adacita bzinthu bzakupasa manyazi, pakuti adati:
‘Ndiniyenda kwa akwende wangu,
Wale omwe ambandipasa cakudya, madzi,
Bzakubvala bza ukuse bwa bira, nguwo, mafuta na bzakumwa.’
6 Tenepo, nin’dzafunga njira yace na litsito la minga,
Ndipo nin’dzam’mangira muro wa minyala
Kuti iye aleke kugumana njira zace.
7 Iye an’dzathamangira akwende wacewo, koma an’dzawaphata lini;
An’dzawanyang’ana, koma an’dzawagumana lini.
Ndipopa iye an’dzalewa kuti: ‘Nin’bwerera kwa bayangu wakuyamba,
Pakuti pa nthawe imweyire bzinthu bzikhali bwino kuposa tsapano.’
8 Iye alibe kuzindikira kuti ndikhali ine omwe ndikhamupasa tirigu, vinyu ipsa na mafuta,
Nakuti ndikhali ine omwe ndikhamupasa prata izinji
Na oro yomwe iye akhaiphatisa basa pakunamata Baala.
9 ‘Tenepo, nin’dzabwerera ndipo nin’dzatenga tirigu yangu pa nthawe yakubvuna,
Ndipo nin’dzamutengera vinyu yangu ipsa pa nyengo yakukonza vinyu,
Ndipo nin’dzatengambo bzakubvala bzangu bza ukuse bwa bira na nguwo zangu zomwe akhabvala kuti aleke kuwoneredwa.
10 Tsapano nin’dzamukhundula kuti akwende wace omwe ambamufuna kwene-kwenewo adzamuwonere,
Ndipo palibe mwamuna ne na m’bodziyo omwe an’dzamupulumusa m’manja mwangu.
11 Nin’dzamalisa cikondweso cace centse,
Ndipo nin’dzamalisambo maphwando yace, phwando la mwezi upsa, ntsiku zace za sabudu na maphwando manango yentse.
12 Nin’dzapfudza miti yace ya uva na mikuyu yace yomwe iye akhambalewa kuti:
“Bzimwebzi ni bzomwe akwende wangu omwe ambandifuna kwene-kwene andipagali,”
Tsono ine nin’dzacitisa mitiyo kukhala thengo,
Ndipo bzirombo bza m’thengo bzin’dzaidya.
13 Inepano nin’dzamupasa mulandu thangwe ra ntsiku zomwe iye akhambapereka ntsembe kwa bzifanikiso bza Baala,
Pa nthawe imweyi, iye akhabvala mphete* zace na bzakubzidekesera.
Iye akhatewera akwende wace omwe akhamufuna kwene-kwenewo ndipo akhambandiyebwa,’ walewa tenepo Yahova.
14 ‘Tenepo nin’dzamunyengerera,
Ndipo nin’dzamucitisa kuyenda ku dambo,
Nin’dzalewalewa naye mwakumufika pa mtima.
15 Kuyambira pa nthawe imweyo mpaka kutsogolo,
Nin’dzamupasa minda yace ya uva na cigwa ca Akori
Ninga msuwo wa cidikhiro.
Pamwepo an’dzanditawira ninga ntsiku ya pautswaka wace,
Ninga pa ntsiku yomwe adacoka m’dziko la Edjipito.
16 Pa ntsiku imweyo,’ Yahova walewa kuti: ‘Iwepo un’dzandicemera kuti Bayangu,
Ndipo un’dzandicemera lini pomwe kuti Mbuya Wangu.’*
17 ‘Nin’dzamubvumiza lini pomwe kulewa madzina ya bzifanikiso bza Baala,
Ndipo iye an’dzakumbukira lini pomwe madzina yawo.
18 Pa ntsiku imweyo, nin’dzacita mpangano na bzirombo bza m’thengo kucitira wanthu wangu,
Kuyambira mbalame zakumbuluka m’dzaulu na bzirombo bzakukwawa pa dziko la pantsi;
Nin’dzatcola uta na xipada ndipo nin’dzamalisa nkhondo pa dziko la pantsi,
Ndipo nin’dzawacitisa kukhala wakukhotcerereka.
19 Nin’dzapicira kukulowola kuti ukhale wangu mpaka kale-kale;
Ndin’dzapicira kukulowola mwakuteweza cirungamo
Thangwe ra lufoyi langu lacadidi na ntsisi.
20 Nin’dzapicira kukulowola mwakukhulupirika,
Ndipo iwepo un’dzadziwadi Yahova mwakukhulupirika.’
21 ‘Pa ntsiku imweyo inepano nin’dzawatawira,’ walewa tenepo Yahova,
‘Inepano nin’dzatawira kudzulu,
Ndipo kudzuluko kun’dzatawirambo dziko la pantsi;
22 Ndipo dziko la pantsi lin’dzatawira tirigu, vinyu ipsa na mafuta;
Ndipo bzimwebzi bzin’dzatawirambo Jezireli.*
23 Inepano nin’dzamubzala pa dziko la pantsi ninga mbeu kuti akhale wangu,
Ndipo nin’dzabvera ntsisi ule omwe akhabveredwa lini ntsisi,
Ndipo nin’dzauza wale omwe akhali lini wanthu wangu kuti: “Imwepo ndimwe wanthu wangu,”
Ndipo iwo an’dzatawira kuti: “Imwepo ndimwe Mulungu wathu.”’”
3 Yahova adandiuza kuti: “Yamba pomwe kufuna mkazi omwe akufunidwa na mwamuna munango, mkazi omwe akucita uputa. Umufune ninga momwe Yahova ambafunira Ajirayeri, napo kuti iwo ayamba kunamata mirungu inango ndipo ambafuna mabolo yakukonzedwa na uva bwakuuma.”*
2 Tenepo ndidagula mkaziyo na kobiri 15 za prata na sevada yakukwana homeri* ibodzi na meya. 3 Patsogolo pace ndidamuuza kuti: “Iwepo un’pitiriza kukhala wangu kwa ntsiku zizinji, leka kucita uputa ndipo leka kucita malume ya pamphasa na mwamuna munango ndipo inepanombo nin’citambo bzibodzi-bodzibzi na iwepo.”*
4 Pakuti Ajirayeri an’dzakhala nthawe itali* alibe mambo, nduna, ntsembe, mapilare yakupambulika, efodi na bzifanikiso bza terafimu.* 5 Patsogolo pace, Ajirayeri an’dzabwerera acinyang’ana Yahova Mulungu wawo na Davide mambo wawo. Mu ntsiku zakumalizira, Ajirayeriwo an’dzabwera kwa Yahova akutetemera kuti awacitire bzabwino.
4 Tetekerani mafala ya Yahova imwe wana wa Jirayeri,
Wanthu wa m’dzikoli ana mulandu kwa Yahova,
Thangwe m’dzikoli mulibe cadidi, mulibe lufoyi lacadidi ndipo wanthu ambadziwa lini Mulungu.
2 Kulumbira kwakunama, kunama, kuphana,
Kuba na upombo bziri pentse-pentse,
Ndipo wanthu akupitiriza kucosana mulopa.
3 Ndipopa dzikoli lin’dzalira,
Ndipo wanthu wentse wakukhala m’mwemo an’dzatepa;
Bzirombo bza m’thengo, mbalame zakumbuluka m’dzaulu,
Napo ntsomba za m’nyanza bzin’dzafa.
4 “Tenepo, munthu aleke kugaza ne kutsimula wanthu wako,
Thangwe wanthu wakowo ali ninga wale omwe ambanesana na wantsembe.
5 Ndipopa iwepo un’dzakhukhumudwa masikati,
Ndipo mpolofeta an’dzakhukhumudwa nawe pabodzi ninga kuti ni usiku,
Ndipo nin’dzacitisa kuti mai wako anyamale.*
6 Wanthu wangu an’dzanyamalisidwa* thangwe iwo ambandidziwa lini.
Pakuti iwo alamba kundidziwa,
Inepano nin’dzalamba kuti iwo anditumikire ninga wantsembe wangu;
Ndipo pakuti iwo ayebwa lamulo* la Mulungu wawo,
Inepano nin’dzayebwambo wana wawo.
7 Pomwe iwo akhathumizirika, ni pomwe iwo akhandiphonyerambo kwene-kwene,
M’mbuto mwa kundilemekeza iwo akundinyoza.
8 Iwo akugumana phindu na pikado za wanthu wangu,
Ndipo iwo ambakomedwa wanthu wangu akacita pikado.
9 Bzomwe bzin’dzacitikira wanthuwo, bzin’dzacitikirambo wantsembe,
Inepano nin’dzawatonga thangwe ra njira zawo,
Ndipo nin’dzawapasa nyathwa mwakubverana na bzicito bzawo.
10 Iwo an’dzadya, koma an’dzakhuta lini,
An’dzacita upombo na akazi, koma an’dzawanda lini,
Thangwe rakuti asiya kubvera Yahova.
12 Wanthu wangu ambakumbira nzeru
Ku bzifanikiso bzakukonzedwa na miti,
Ndipo ambacita bzomwe mpsimbo* yawo imbawauza,
Ambacita bzimwebzi thangwe rakuti
Mtima wawo wa upombo na uputa wawasoceresa,
Ndipo asiya kubvera Mulungu wawo thangwe ra bzimwebzo.
13 Iwo ambapereka ntsembe padzulu pa mapiri,
Ndipo ambaperekambo ntsembe za utsi m’mitunthu,
Ambacitambo bzimwebzi pantsi pa bzimiti bzikulu-bzikulu, miti ya estorake,*
Na miti minango yentse mikulu-ukulu thangwe rakuti ina mithunzi yabwino.
Ndipopa wana wako wacikazi akucita uputa,
Ndipo alowola wako akucita malume ya pamphasa na amuna winango.
14 Nin’dzalanga lini wana wanu wacikazi thangwe ra kucita uputa,
Ayai alowola wanu thangwe ra kucita malume ya pamphasa na amuna winango.
Pakuti amuna ambatengana na maputa
Ndipo ambakaperekambo ntsembe pabodzi na maputa ya ku templo;
Wanthu wakusaya kubva ninga amwewa an’dzapfudzidwa.
15 Napo kuti iwe Jirayeri ukucita uputa,
Djuda aleke kukhala na mulandu.
Lekani kuyenda ku Giligali ayai ku Beti-aveni,
Ndipo lekanimbo kulumbira kuti: ‘Pana Yahova Mulungu wamoyo!’
16 Jirayeri wakhala na makani ninga ng’ombe ya mtimbo.
Kodi Yahova tsapano angawause pomwe ninga kamwana ka bira kacimuna pa tsala?*
17 Efraimu akunamata bzifanikiso.
Musiyeni aniwona!
Ndipo atongi wace ambafuna kwene-kwene bzinthu bzakupasa manyazi.
19 Conzi cin’dzamukulunga* na maphaphidwe yace,
Ndipo iwo an’dzacita manyazi na ntsembe zawo.”
5 “Tetekerani ibzi imwe antsembe,
Khalani tceru, imwe wa m’nyumba ya Jirayeri,
Tetekerani imwe wa m’nyumba ya mambo;
Pakuti imwepo mun’dzatongedwa thangwe rakuti mwakhala diwa kwa Mizipa
Ndipo mwakhalambo ninga ukonde pa phiri la Tabori.
2 Pakuti omwe andipandukira apha wanthu azinji,
Napo kuti ine ndawacenjeza* wentsenewo.
3 Inepano nimbamudzidwa bwino Efraimu,
Ndipo Jirayeri ngwakubisika lini kwa inepano.
Pakuti tsapano Efraimu akucita bzaupombo;
Ndipo Jirayeri wabzipswipiza.
4 Bzakucita bzawo bzimbawabvumiza lini kubwerera kwa Mulungu wawo,
Thangwe rakuti mtima wakucita upombo ayai uputa uli pakati pawo;
Ndipo iwo ambazindikira lini kuti ine ndine Yahova Mulungu wawo.
5 Kubzikuza kwa Jirayeri, kwapereka umboni bwakumugaza,
Jirayeri na Efraimu akhukhumudwa thangwe ra bzakuphonya bzawo,
Ndipo Djuda wakhukhumudwambo nawo pabodzi.
6 Iwo akhapereka ntsembe za mabira na ng’ombe kwa Yahova
Kuti akhale naye pomwe pa uxamwali,
Tsono bziribe kukwanisikaThangwe rakuti iye akhadawasiya.
7 Iwo acitira Yahova bzinthu mwacinyengo,
Pakuti abereka wana* na azikazi wacirendo.
Pan’dzapita lini mwezi iwo akanati kupfudzidwa pabodzi na bzinthu bzawo.*
8 Lizani nyanga ku Jibeya ndipo lizani cimbututu ku Rama!
Citani ciwowo ca nkhondo ku Beti-aveni, tiri m’mambuyo mwako, iwe Benjamini!
9 Iwe Efraimu, un’dzakhala cinthu cakupasa mantha pa ntsiku yako yakutambira nyathwa.
Inde ndadziwisa bzomwe bzin’dzacitikira madzinza ya Jirayeri.
10 Nduna za Djuda ziri ninga wanthu omwe ambacinja malire.
Nin’dzazikhuthulira ukali bwangu ninga madzi.
11 Efraimu waponderezedwa ndipo kupfudzidwa kwace n’kwakuthemera,
Pakuti iye akhadatsimikiza kucita mpangano na nyamadulanthaka wace.
12 Inepano ndikhali ninga mbendule* wa Efraimu
Ndipo ndidacitisa kuti nyumba ya Djuda ibvunde.
13 Pomwe Efraimu adawona kuduwala kwace ndipo Djuda adawona cironda cace,
Efraimu adayenda kwa Asiriya ndipo adatumiza mitumi kwa mambo mkulu,
Tsono iye alibe kukwanisa kukupozani,
Ndipo alibe kukwanisa kupoza cironda canu.
14 Pakuti nin’dzakhala ninga mphondolo kwa Efraimu,
Ndipo ninga mphondolo yamphanvu kwa nyumba ya Djuda.
Inepano nin’dzawakhadzula, ndiciyenda,
Nin’dzawanyamula ndipo palibe omwe an’dzawapulumusa.
15 Nin’dzabwerera ku mbuto yangu, mpaka iwo kupasidwa nyathwa thangwe ra bzakuphonya bzawo,
Ndipo iwo an’dzanyang’ana thandizo langu.
Akadzagumana na mabvuto, iwo an’dzandinyang’ana.”
6 “Bwerani ndipo mbatibwerereni kwa Yahova,
Pakuti napo kuti iye watikhadzula, an’dzatipoza.
Napo kuti iye watipweteka, an’dzamanga-manga bzironda bzathu.
2 Iye an’dzatikhalisa pomwe na moyo pakapita ntsiku ziwiri,
Pa ntsiku yacitatu an’dzatilamusa,
Ticidzakhala na moyo pamaso pace.
3 Tin’dzamudziwa Yahova, ndipo tin’dzacita nyongo kuti timudziwe bwino,
Iye an’leka lini kubwera ninga momwe dzuwa limbacokera kumacibese;
Iye an’dzabwera kwa ife ninga nvula yamphanvu,
An’dzabwera ninga nvula yakumalizira yomwe imbabvumba icitotesa kwene-kwene pantsi.”
4 “Kodi ndikucite ciyani iwe Efraimu?
Kodi ndikucite ciyani iwe Djuda?
Pakuti lufoyi lanu lacadidi liri ninga mitambo ya kumacibese,
Liri ninga mame yomwe yambacedwa lini kuuma.
5 Ndipopa nin’dzawatema acigwa pantsi mwakuphatisa basa apolofeta;
Nin’dzawapha na mafala ya pamulomo pangu.
Ndipo kutongedwa kwawo kun’dzayetima ninga ceza.
6 Pakuti nimbakomedwa na lufoyi lacadidi,* sikuti na ntsembe,
Ndipo nimbakomedwambo na kudziwa Mulungu, sikuti na ntsembe zakucita kutentha.
7 Tsono iwo ninga wanthu wakuperewera, aphonya mpangano.
Kumweko iwo andiphindukira.
8 Jiliyadi ni mzinda wa akapondo,
Ndipo iye wapha wanthu azinji.
9 Thimu la antsembe lakhala ninga thimu la akapondo omwe ambadikhirira wanthu pa njira.
Iwo ambapha wanthu m’mphepete mwa njira ya ku Sekemu,
Pakuti makhalidwe yawo njakupasa manyazi.
10 Ndawona bzinthu bzakunyantsa m’nyumba ya Jirayeri.
Kumweko Efraimu akhacita upombo;
Jirayeri wabzipswipiza.
11 Pakulewa bza iwe Djuda, nthawe yakubvunidwa kwako yasankhulidwa kale,
Nthawe yomwe inepano nin’dzabwezeresa wanthu wangu omwe akhadayendesedwa ku ukapolo.”
7 “Pa nthawe yomwe ndikufuna kupoza Jirayeri,
Bzakuphonya bza Efraimu bzimbawonekera,
Ndipo bzinthu bzakuipa bza Samariya bzimbawonekerambo,
Pakuti iwo ambacita bzinthu mwacinyengo;
Mbava zimbapita m’nyumba ndipo thimu la akapondo limbadzonga bzinthu panja.
2 Tsono iwo ambakumbukira lini m’mitima mwawo kuti inepano nin’dzakumbukira bzinthu bzentse bzakuipa bzomwe akucita.
Tsapano bzicito bzawo bzawazungulira;
Ndipo bziri pamaso pangu.
3 Iwo ambakondwesa mambo na bzakuipa bzawo,
Ndipo ambakondwesambo nduna na cinyengo cawo.
4 Wentsenewo mbanyakucita upombo ayai uputa,
Ambagaka ninga forno yomwe imbagasidwa na nyakuphika pau,
Fornoyo yapsa kwene-kwene mwakuti iye an’funika lini kuiyesera
Pomwe akumunya ufa na kudikhirira kuti bufufume.
5 Pa ntsiku ya phwando la mambo wathu, nduna zidaduwala*
Ndipo zidakalipa thangwe ra vinyu.
Mamboyo adafuthula boko lace pabodzi na anyakunyoza.
6 Mitima yawo njakupsa ninga forno thangwe ambandofuna kucita bzakuipa bzokha-bzokha.
Nyakuphika pau ambakhala adagona usiku bwentse;
Tsono kumacibese moto wa m’fornoyo umbagakiratu kwene-kwene.
7 Wentsenewo akutentha ninga forno,
Ndipo akukhudyula atongi* wawo.
Amambo wawo wentse agwa;
Ndipo palibe ne na m’bodzi wa iwo omwe akundicemera.
8 Efraimu wasanganizika na mitundu inango,
Efraimu ali ninga bolo la bololindo lomwe latokota mbali ibodzi.
9 Alendo atenga mphanvu zace, tsono iye alibe kuzindikira.
Tsisi lace lentse lina invi, tsono iye akudziwa lini.
10 Kubzikuza kwa Jirayeri kukupereka umboni bwakuti iye ngwakuipa,
Tsono iwo alibe kubwerera kwa Yahova Mulungu wawo,
Ndipo alibe kumunyang’ana napo kuti acita bzinthu bentsenebzi.
11 Efraimu ali ninga nkhangaiwa yakupusa yomwe imbakumbuka lini.
Iwo adakumbira thandizo Edjipito koma adayenda kwa Asiriya.
12 Kuli-kwentse komwe iwo ayende, nin’dzawateya na ukonde bwangu,
Nin’dzawagwesa pantsi ninga mbalame zomwe zikumbuluka m’dzaulu.
Nin’dzawalanga mwakubverana na cenjezo lomwe ndidawapasa.*
13 Tsoka kwa iwo thangwe rakuti andithawa!
Mbapfudzidwe thangwe rakuti andiphonyera!
Inepano ndikhafuna kuwalombola, tsono iwo alewa bzakunama pakulewa bza ine.
14 Iwo alibe kukumbira thandizo kwa inepano na mtima wawo wentse,
Napo kuti akhalira mwakukuwa pa kama zawo.
Akhabziceka-ceka kuti akhale na tirigu na vinyu ipsa;
Iwo adandipandukira.
15 Napo kuti ndawalanga ndicilimbisa manja yawo,
Iwo andipandukira acindikonzera ciwembo.
16 Iwo abwerera, koma sikuti na cakulinga cakuti anamate bzacadidi,
Iwo mbakuthembeka lini ninga uta bwakudamba.
Nduna zawo zin’dzaphedwa na xipada thangwe ra kulewa bzinthu bzakupusa.
Ndipopa iwo an’dzanyozedwa m’dziko la Edjipito.”
8 “Liza nyanga!
Nyamadulanthaka akubwera ninga mphungu kudzamukira nyumba ya Yahova,
Pakuti Jirayeri alibe kuteweza mpangano omwe ndidacita na iye ndipo alibe kubvera lamulo langu.
2 Iwo akundilirira kuti: ‘Imwe Mulungu wathu, ifepano Ajirayeri timbakudziwani!’
3 Jirayeri walamba kucita bzabwino,
Tenepo, nyamadulanthaka amufambire m’mbuyo.
4 Iwo aikha amambo mwakufuna kwawo,
Asankhula nduna mwakusaya kundibvunza,
Akonza bzifanikiso na prata pabodzi na oro yawo,
Ndipo bzimwebzi bzin’dzawacitisa kuti apfudzidwe.
5 Iwe Samariya, cifanikiso cako ca mphulu cataidwa.
Ndakalipa nawe kwene-kwene iwe Samariya,
Kodi pan’pita nthawe itali tani kuti iwepo ukhale pomwe wakucena?
6 Bzimwebzi bzacokera ku Jirayeri.
Misiri ndiye omwe wakonza cifanikiso ca mphuluco
Ndipo ico ni Mulungu lini wacadidi;Ndipo cifanikiso ca ku Samariyaco, cin’dzagwatidwa-gwatidwa.
7 Pakuti akubzala mphepo,
Iwo an’dzabvuna conzi camphanvu.
Tirigu yomwe iri m’minda iribe kukhuma;
Ndipo ngala zace zikuwapasa lini ufa.
Napo tirigu inango icikhuma, wanthu wa dziko linango* ndiwo omwe an’dzaikhudyula.
8 Jirayeri an’dzakhudyulidwa,
Mwakuti an’dzakhala pakati pa mitundu inango ya wanthu
Ninga tumitsuko twakusaya basa.*
9 Pakuti iwo ambayenda ku dziko la Asiriya
Ninga bulu wa m’thengo omwe ambafamba yekha-yekha. Efraimu wapagali akazi kuti akhale amakhadzi wace.
10 Napo kuti iwo apagali akwende wa mitundu inango,
Tsapano inepano nin’watsonkhanisa;
Ndipo iwo an’dzayamba kubonera thangwe ra mtoloOmwe mambo na nduna awasenzesa.
11 Efraimu wathumizira maguwa ya ntsembe,
Ndipo iwo ambaphatisa basa maguwa yawo ya ntsembeyo kuti acitire pikado.
12 Ine ndidamunembera bzinthu bzizinji pakulewa bza malamulo* yangu,
Tsono iye adayawona ninga bzinthu bzacirendo.
13 Iwo ambandipasa ntsembe ndipo ambadya nyama,
Tsono ine Yahova nimbakomedwa lini nawo.
Tenepo ine nin’dzakumbukira bzakuphonya bzawo
Ndipo nin’dzawapasa nyathwa thangwe ra pikado zawo.
Iwo abwerera* ku Edjipito.
14 Jirayeri wayebwa Omwe Adamukonza ndipo wamanga matemplo,
Ndipo Djuda wathumizira mizinda mizinji
Yakukhotcereredwa na mimuro* yakulimba.
Tsono nin’dzatumiza moto ku mizinda yaceyo,
Ndipo motoyo un’dzanyekesa ntsanza iri-yentse.”
9 “Leka kukondwa iwe Jirayeri,
Leka kucita bzinthu mwakukondwa ninga momwe ambacitira wanthu wa mitundu inango.
Pakuti wasiya Mulungu wako thangwe ra uputa.
Iwepo umbafuna kutambira kobiri za uputa bwako m’mbuto zentse zakupulira bzinthu bza m’munda.
2 Tsono mbuwa na pakupsinyira uva bzin’dzawapasa lini cakudya,
Ndipo vinyu ipsa in’dzamala.
3 Iwo an’dzapitiriza lini kukhala m’dziko la Yahova,
M’mbuto mwace, Efraimu an’dzabwerera ku Edjipito
Ndipo ku Asiriya iwo an’dzadya bzinthu bzakupswipa.
4 Iwo an’dzapereka lini pomwe ntsembe za vinyu kwa Yahova;
Ntsembe zawo zin’dzamudekera lini.
Iwo ali ninga cakudya comwe cimbaperekedwa pa nkhawa;
Wentse omwe an’dzadya cakudyaco an’dzakhala wakupswipa.
Cakudyaco cin’dzandokwana iwo okha basi;
Ndipo cin’dzapita lini m’nyumba ya Yahova.
5 Kodi mun’dzacita ciyani pa ntsiku ya mtsonkhano,*
Pa ntsiku ya phwando la Yahova?
6 Iwo an’dzathawa thangwe ra kupfudzidwa kwa dzikolo,
Edjipito an’dzawatsonkhanisa pabodzi ndipo Amefi an’dzawafucira m’thenje.
Miti ya minga in’dzamera pa bzinthu bzawo bzakufunika bza prata,
Ndipo minga in’dzamera m’matendi mwawo.
7 Ntsiku zakupasidwa nyathwa zin’dzafika,
Ntsiku zakuti upagali zin’dzafika,
Ndipo Jirayeri an’dzadziwa bzimwebzi
Mpolofeta wawo an’dzakhala tsiru;
Ndipo munthu omwe ambalewa mafala yakufuliziridwa an’dzapenga,
Thangwe rakuti pikado zako n’zizinji
Ndipo kuwengedwa kwako n’kukulu kwene-kwene.”
8 Mulindiri wa Efraimu akhana Mulungu wangu,
Koma tsapano njira zentse za apolofeta wace ziri ninga diwa la nyakuteya mbalame;
M’nyumba ya Mulungu wace muna ciwengo cikulu.
9 Iwo amira m’bzinthu bzomwe bzimbaphesa ninga m’ntsiku za Jibeya.
Mulungu an’dzakumbukira bzakuphonya bzawo,
Ndipo an’dzawapasa nyathwa thangwe ra pikado zawo.
10 “Pomwe ndidagumana Jirayeri, bzidakhala ninga kuti ndagumana uva m’dambo,
Pomwe ndidawona makolo yanu yakale, bzidakhala ninga kuti ndagumana nkhuyu zakuyambirira m’muti wa mkuyu.
Tsono iwo adayenda kwa Baala wa ku Peori;
Ndipo adabzipereka kwa cinthu cakupasa manyazico,*
Iwo adakhala wakunyantsa ninga cinthu comwe akhacifunaco.
11 Ulemerero bwa Efraimu bwambuluka ninga mbalame,
Pakuti palibe mkazi omwe an’dzabereka, omwe an’dzakhala na pathupi ayai kutenga pathupi.
12 Napo acilera wana, inepano nin’dzapha wana wentsenewo,
Pacileka kusala ne na m’bodziyo;
Inde, tsoka kwa iwo ndikadzawasiya!
13 Efraimu ndikhamuwona ninga Tiro pomwe akhadabzalidwa pa mbuto yakudyesera bzifuwo;
Tsapano Efraimu an’dzapereka wana wace kuti aphedwe.”
14 Imwe Yahova, apaseni bzomwe akuthemera;
Citisani kuti mimba zawo zimbataike ndipo masuku yawo yaleke kukhala na mkaka.
15 “Bzakuipa bzawo bzentse bzidacitikira ku Giligali, ndipopa kumweko ndidayamba kuwawenga,
Nin’dzawathotha m’nyumba mwangu thangwe ra bzicito bzawo bzakuipa.
Inepano nin’dzawafuna lini pomwe;
Nduna zawo zentse zina mtimbo.
16 Efraimu an’dzagwatidwa ninga muti.
Muzi wawo un’dzauma ndipo iwo an’dzabala lini pomwe bzisapo.
Napo acibereka wana, inepano nin’dzapha wana wawo omwe ambawafunawo.”
17 Mulungu wangu an’dzawalamba,
Pakuti iwo alibe kumubvera,
Ndipo iwo an’dzakhala anyakuthawa-thawa pakati pa mitundu inango.
10 “Jirayeri ali ninga muti wa uva omwe akusanduka muti wa uva bwa m’thengo.
Pomwe akubala bzisapo bzizinji, ni pomwe akuthumizira maguwa yace ya ntsembe,
Pomwe dzikolo likutukuka kwene-kwene, ni pomwembo iwo akumanga mapilare yakupambulika yakudeka kwene-kwene.
2 Mtima wawo ngwacinyengo;
Tsapano iwo an’dzakhala na mulandu.
Mulungu an’dzapswanya maguwa yawo ya ntsembe, acidzapfudza mapilare yawo yakupambulika.
3 Tenepo iwo an’dzalewa kuti: ‘Ifepano tiribe mambo, pakuti timbagopa lini Yahova.
Napo tingadakhala naye mamboyo, kodi iye angadaticitira ciyani?’
4 Iwo ambalewa mafala yakusaya basa, ambalumbira mwakunama ndipo ambacita mipangano.
Katongedwe kawo kali ninga miti ya veneno* yomwe imbamera m’mizere ya m’minda.
5 Wanthu omwe ambakhala ku Samariya, an’dzagopa cifanikiso ca kamphulu ca ku Beti-aveni.
Wanthuwo pabodzi na antsembe wa mulungu wacirendo omwe akhakomedwa
Na cifanikisoco thangwe ra ulemerero bwace, an’dzacilirira,
Pakuti ico cin’dzatengedwa ciciyendesedwa ku dziko linango, kutali kwene-kwene.
6 Cifanikisoco cin’dzayendesedwa kwa Asiriya cicikaperekedwa ninga mphaso kwa mambo mkulu.
Efraimu an’dzapasidwa manyazi,
Ndipo Jirayeri an’dzabva manyazi thangwe ra malango yomwe adatewera.
7 Kulewa cadidi, Samariya na mambo wace an’dzapfudzidwa,*
Ninga kanthambi komwe katcoledwa ndipo kali yenga-yenga padzulu pa madzi.
8 Mbuto zapadzulu za ku Beti-aveni zomwe zidacitisa Jirayeri kucita pikado zin’dzapfudzidwa.
M’maguwa yawo ya ntsembe mun’dzamera miti ya minga na minga.
Wanthu an’dzauza mapiri kuti: ‘Tigwereni!’
Ndipo an’dzauza mitunthu kuti: ‘Tifucireni!’
9 Iwe Jirayeri, ukucita pikado kuyambira m’ntsiku za Jibeya.
Iwo adapitiriza kucita bzimwebzi pomwe akhali kumweko.
Nkhondo iribe kupfudza wanthu wentse wakusaya kulungama ku Jibeya.
10 Nin’dzawapasa cirango pomwe nin’dzafunapo.
Ndipo wanthu wa mitundu inango an’dzatsonkhana kuti amenyane nawo,
Iwo an’dzamangiriridwa ku djoki la bzakuphonya bzawo bziwiri.
11 Efraimu ali ninga phandauzi lakupfunzisidwa bwino lomwe likhafuna kupula,
Tenepo ndiribe kuikha djoki pa khosi lace lakudeka.
Koma tsapano nin’dzacitisa Efraimu kugaula.
Djuda an’dzagaulambo ndipo Djakobo an’dzamuyalazira.
12 Bzalani mbeu za cirungamo ndipo bvunani lufoyi lacadidi.
Gaulani munda pa mataka yabwino
Pomwe mukana nthawe yakulinga Yahova,
Mpaka iye adzabwere acidzakupfunzisani m’cirungamo.
13 Tsono imwepo mwabzala bzinthu bzakuipa,
Ndipo mwabvuna kusaya cirungamo,
Ndipo mwadya bzisapo bza bzicito bzanu bzacinyengo;
Pakuti mukhathemba njira zanu,
Na kuwanda kwa acikunda wanu wa nkhondo.
14 Pakati pa wanthu wako pan’dzacitika phiringu,
Ndipo mizinda yanu yentse yomwe ina mimuro* yakulimba in’dzapfudzidwa,
Ninga momwe Salimani adapfudzira nyumba ya Aribeli
Pa ntsiku ya nkhondo pomwe azimai adagwatidwa-gwatidwa pabodzi na wana wawo.
15 Bzimwebzi ni bzomwe bzin’dzakucitikira iwe Beteli, thangwe ra kuwanda wa bzakuipa bzako.
Kulewa cadidi, mambo wa Jirayeri an’dzapfudzidwa* kumadandakweca.”
11 “Ndidafuna Jirayeri pomwe iye akhali mulumbwana,
Ndipo ndidacemera mwana wangu wacimuna kuti acoke mu Edjipito.
2 Pomwe iye akhacemeredwa kwene-kwene,
Ni pomwembo iye akhatalikirana kwene-kwene na omwe akhamucemerawo.*
Adapitiriza kupereka ntsembe kwa Baala
Na ntsembe zakucita kutentha kwa bzifanikiso bzakucita kusema.
3 Tsono ndinepano omwe ndidapfunzisa Efraimu kufamba
Na kumunyamula m’manja mwangu;
Koma iye alibe kubvuma kuti inepano ndidamupoza.
4 Mwakudeka mtima na mwalufoyi* ndidapiritiriza kuwakwewera kwa ine;
Ndipo ndikhali ninga nyakucosa djoki m’khosi mwawo,
Ndicimbapasa ali-wentse wa iwo cakudya mwalufoyi.
5 Iwo an’dzabwerera lini pomwe ku dziko la Edjipito, koma Asiriya ndiye an’dzakhala mambo wawo,
Thangwe rakuti iwo alamba kubwerera kwa ine.
6 Xipada in’dzazungulira mizinda yace
Ndipo in’dzadzonga mipiringidzo yace na kupha wanthu wa m’mizindayo,
Thangwe ra bzakuipa bzomwe iwo akhafuna kucita.
7 Wanthu wangu atsimikiza kukhala wakusaya kukhulupirika kwa inepano.
Akuwacemera kuti abwerere kwa omwe ngwapadzulu, koma palibe ne na m’bodzi omwe akumuka.
8 Kodi ningakusiye tani iwe Efraimu?
Kodi ningakupereke tani kwa anyamadulanthaka wako iwe Jirayeri?
Kodi ningakupfudze tani ninga momwe ndidapfudzira Adima?
Kodi ningacite nawe tani bzinthu ninga momwe ndidacitira na Zeboyimu?
Mtima wangu wacinja ndipo pa nthawe ibodzi-bodziyo ntsisi zandidzalira.*
9 Nin’dzalatiza lini ukali bwangu bwakugaka moto.
Nin’dzapfudza lini pomwe Efraimu,
Pakuti ine ndine Mulungu, sikuti munthu,
Ndine Wakucena pakati panu;
Ndipo nin’dzabwera lini na ukali kwa imwepo.
10 Iwo an’dzatewera Yahova ndipo iye an’dzalirima ninga mphondolo;
Iye akadzalirima, wana wace an’dzabwera akutetemera kucokera kumadokero.
11 Iwo an’dzabwera akutetemera ninga mbalame kucokera ku Edjipito,
Ninga nkhangaiwa kucokera ku dziko la Asiriya;
Ndipo nin’dzawacitisa kukhala m’nyumba zawo,” walewa tenepo Yahova.
12 “Efraimu ambandondiuza bzakunama bzokha-bzokha,
Kuli-kwentse komwe ndikunyang’anisa, ndikundowona cinyengo ca Jirayeri.
Tsono Djuda akupitiriza kufamba na Mulungu,
Ndipo iye ngwakukhulupirika kwa Wakucenesesa.”
12 “Efraimu akudya mphepo.
Iye akuthamangisa mphepo ya kumabvadzuwa ntsiku yentse.
Iye akuthumizira kunama kwace ndipo akupfudza bzinthu bzizinji.
Iwo acita mpangano na Asiriya ndipo ayendesa mafuta ku Edjipito.
2 Djuda ana mulandu na Yahova;
Iye an’dzapasa nyathwa Djakobo mwakubverana na njira zace,
Ndipo an’dzamubwezera mwakubverana na bzicito bzace.
3 Pomwe Djakobo akhali m’mimba mwa mai wace, adaphatirira katende wa m’bale wace,
Ndipo adamenyana na Mulungu na mphanvu zace zentse.
4 Adapitiriza kumenyana na anjo ndipo adakunda.
Iye adalira ndipo adadandaula kuti asimbidwe.”
Mulungu adamugumana ku Beteli ndipo kumweko Iye adayamba kulewalewa nafe.
5 Yahova ni Mulungu wa anyankhondo,
Yahova ni dzina lomwe iye ambakumbukiridwa nalo.
6 “Tenepo, bwerera kwa Mulungu wako,
Latiza lufoyi lacadidi na cirungamo,
Ndipo dikhirira Mulungu wako nthawe zentse.
7 M’manja mwa anyamalonda muna balantsa lacinyengo;
Ndipo iye ambafuna kucita bzinthu bzacinyengo.
8 Efraimu akupitiriza kulewa kuti: ‘Inepano ndadala;
Ndipo ndagumana cuma cizinji.
Pa basa langu lentse lomwe ndalicita mwamphanvu, palibe omwe angagumane cakuphonyeka ciri-centse ayai pikado.’
9 Ine ndine Yahova Mulungu wako kuyambira pomwe ukhali ku Edjipito.
Nin’dzakucitisa kukhala m’matendi
Ninga m’ntsiku za maphwando.
10 Inepano ndikhalewalewa na apolofeta,
Ndikhawawonesa masomphenya mazinji,
Ndipo ndikhambalewa bziratizo mwakuphatisa basa apolofeta.
11 Ku Jiliyadi wanthu akucita bzamatsenga na kumbalewa bzinthu bzakunama.
Ku Giligali akupereka ntsembe mikono ya ng’ombe,
Ndipo maguwa yawo ya ntsembe yali ninga midu ya minyala m’mizere ya m’munda.
12 Djakobo adathawira ku dziko* la Aramu;*
Ndipo Jirayeri adaphata basa kumweko
Na kuusa mabira kuti apasidwe mkazi.
13 Mwakuphatisa basa mpolofeta, Yahova adacosa Jirayeri ku Edjipito,
Ndipo mwakuphatisa basa mpolofeta adamusamalira.
14 Efraimu adakalipisa kwene-kwene Mulungu;
Mulandu wace wa mulopa un’dzapitiriza kukhala pa iye;
Ndipo Mbuya wace an’dzamubwezera kunyoza kwentse komwe iye adacita.”
13 “Efraimu akalewalewa, wanthu akhatetemera;
Iye akhali munthu wakufunika kwene-kwene mu Jirayeri,
Tsono adagumanidwa na mulandu wakunamata Baala ndipo adafa.
2 Tsapano iwo akuthumizira pikado zawo
Ndipo ambaphatisa basa prata yawo kuti akonzere bzifanikiso* bza simbi.*
Iwo ambakonza bzifanikiso mwaluso ndipo bzentsenebzo ni mabasa ya amisiri.
Iwo adauza bzifanikisobzo kuti: ‘Amuna omwe ambapereka ntsembe ampsompsone bzifanikiso bza mphulu.’
3 Ndipopa iwo an’dzakhala ninga mitambo ya kumacibese,
An’dzakhala ninga mame yomwe yambacedwa lini kuuma,
An’dzakhalambo ninga mungu omwe umbatengedwa na conzi pa mbuwa,
Ndipo an’dzakhala ninga utsi bwakucoka na pakucokera utsi pa ntsodzi.
4 Tsono inepano ndine Yahova Mulungu wako kuyambira ku dziko la Edjipito;
Pakhalibe Mulungu munango omwe ukhamudziwa kupambula ine,
Ndipo palibe mpulumusi munango kupambula inepano.
5 Inepano ndidakudziwa iwepo m’dambo, m’dziko lakuuma.
6 Iwepo wakhuta thangwe ra cakudya cizinji comwe unaco,
Thangwe ra kukhutako mtima wako wayamba kubzikuza;
Ndipopa wandiyebwa.
7 Inepano nin’dzakhala ninga mphondolo yamphanvu kwa iwo,
Nin’dzakhala ninga nyalugwe omwe adabisalika mphepete mwa njira.
8 Inepano nin’dzawabwerera ninga urso* yomwe yaluza wana wace,
Ndipo nin’dzang’amba nkhombe zawo.
Kumweko nin’dzawadya ninga mphondolo
Ndipo cirombo ca m’thengo cin’dzawakhadzula-khadzula.
9 Pakuti bzomwe iwepo Jirayeri udacita,
Bzikhali bzakupitana na ine mthandizi wako, bzimwebzi bzin’dzakudzonga.
10 Tsono ali kuponi mambo wako kuti apulumuse mizinda yako yentse?
Ali kuponi atongi wako omwe udawauza kuti,
‘Ndipaseni mambo na nduna’?
11 Ndidakupasa mambo pomwe ndikhadakalipa,
Ndipo nin’dzamucosa mamboyo pomwembo ndidakalipa.
12 Bzakuphonya bza Efraimu bzakulungiridwa* pabodzi;
Ndipo pikado zace zakoyedwa.
13 Kuwawa kwa pakubereka kun’dzamufikira,
Tsono iye ni mwana wakusaya nzeru;
Napo nthawe yakuti aberekedwe ikakwana, iye ambalamba kubula.
14 Nin’dzawapulumusa ku mphanvu ya Thenje;
Nin’dzawapulumusa ku infa.
Iwe Infa, kodi mphanvu yako yakubvesa kuwawa iri kuponi?
Iwe Thenje, kodi mphanvu yako yakupfudza iri kuponi?
Inepano nin’dzalatiza lini ntsisi.
15 Napo iye acikula bwino-bwino pakati pa thengo,
Cin’dzabwera conzi kucokera kumabvadzuwa, conzi ca Yahova,
Conzico cin’dzabwera kucokera m’dambo kuti ciumise mcera na ntsantsa yace.
Iye an’dzapamba cuma cace kuphatanidzambo bzinthu bzace bzentse bzakupambulika.
16 Samariya an’dzawonedwa kuti ana mulandu, thangwe rakuti iye wapandukira Mulungu wace.
Iwo an’dzaphedwa na xipada,
Wana wawo an’dzagwatidwa-gwatidwa,
Ndipo mimba za akazi omwe ana pathupi zin’dzatumbulidwa.
14 “Iwe Jirayeri bwerera kwa Yahova Mulungu wako,
Pakuti wakhukhumudwa thangwe ra bzakuphonya bzako.
2 Bwerera kwa Yahova na mafala yakulatiza kuti wakungula,
Muuzeni kuti: ‘Tilekerereni bzakuphonya bzathu ndipo onani bzabwino bzomwe tikucita,
Ndipo tin’dzapereka ntsembe zacitumbizo na miromo yathu ninga kuti ni ntsembe za tumphulu.
3 Asiriya an’dzatipulumusa lini.
Ifepano tin’dzapakira lini makavalo,
Ndipo tin’dzalewa lini pomwe kuti, mabasa ya manja yathu ni “mulungu wathu,”
Thangwe imwepo mumbabvera ntsisi mwana omwe ni nkhungwa.’*
4 Nin’dzamalisa kusaya kukhulupirika kwawo.
Nin’dzawalatiza lufoyi mwakufuna kwangu,
Thangwe ukali bwangu bwawacokera.
5 Inepano nin’dzakhala ninga mame kwa Jirayeri;
Iye an’dzatumbuka ninga maluwa
Ndipo mizi yace in’dzazika ninga miti ya ku Lebanoni.
6 Mthambi zace zin’dzaphukira zicimwazika,
Ulemerero bwace bun’dzakhala ninga bwa muti wa maolivera,
Ndipo mnuntci wace un’dzakhala ninga wa miti ya ku Lebanoni.
7 Iwo an’dzakhala pa mthunzi wace.
Iwo an’dzabzala mbeu ndipo zin’dzaphukira ninga miti ya uva.
Mbiri yace in’dzakhala ninga ya vinyu ya ku Lebanoni.
8 Efraimu an’dzalewa kuti: ‘Kodi ndinabzo basa lanyi ine bzifanikiso?’
Inepano nin’dzamutawira, ndicimunyang’anira.
Nin’dzakhala ninga muti wa junipero wakupfundira.
Ndipo bzisapo bzanu bzin’dzacokera kwa inepano.”
9 Mbani ana nzeru? Mbabvesese bzinthu bzimwebzi.
Mbani wakucenjera? Mbadziwe bzimwebzi.
Pakuti njira za Yahova n’zakulungama,
Ndipo anyakulungama an’dzafamba m’mwemo.
Tsono nyakuphonya an’dzakhukhumudwa m’mwemo.
Dzinali ni cigwathwo ca dzina lakuti Ozaiya, lomwe limbathandauza kuti “wakupulumusidwa na Yahova; Yahova wapulumusa.”
Kuthandauza kuti “Mulungu an’dzabzala mbeu.”
Kuthandauza kuti “kusaya kubvera ntsisi.”
Kuthandauza kuti “ni wanthu lini wangu.”
Mafala yace caiyo: “wana wa Jirayeri.”
Onani mafala ya m’nyantsi ya pa Ozeya 1:9.
Onani mafala ya m’nyantsi ya pa Ozeya 1:6.
Mafala yace caiyo: “acose uputa bwace pamaso pace na bzicito bzace bza uputabzo pakati pa masuku yace.”
Ayai, “aneli.”
Ayai, “Baala Wangu.”
Kuthandauza kuti “Mulungu an’dzabzala mbeu.”
Yomwe yakhaphatisidwa basa pakunamata kwakunama.
Homeri ibodzi ikuimira malitru 220. Onani mafala ya kuphampha B14.
Ayai, “nin’citambo lini malume ya pamphasa na iwepo.”
Mafala yace caiyo: “ntsiku zizinji.”
“Terafimu” ni mirungu ayai bzifanikiso bzomwe mabanja yakhambanamata.
Ayai, “apfudzidwe.”
Ayai, “an’dzapfudzidwa.”
Ayai, “malango ya.”
Mafala yace caiyo: “bzimbatenga mtima.”
Ayai, “mpsimbo zawo zakuvimira.”
Ni muti omwe umbacosa maluwa yomwe yambanuntcira bwino.
Ayai, “thuku.”
Ayai, “sereveja yakukonzedwa na tirigu.”
Ayai, “cin’dzamunyamula cicimuyendesa kutali.”
Ayai, “ndawapasa malango.”
Mafala yace caiyo: “wana wacirendo.”
Ayai, “minda yawo.”
Mbendule ni kalombo komwe kadakhala ninga bemphenwa ndipo kambadya bzakubvala.
Ayai, “na ntsisi.”
Ayai, “wana wacimuna wa mambo adaduwala.”
Mafala yace caiyo: “ayeruzi.”
Mafala yace caiyo: “cenjezo lomwe ndidapasa mtsonkhano wawo.”
Ayai, “alendo.”
Ayai, “combo cakusaya basa.”
Ayai, “malango.”
Ayai pinango, “an’dzabwerera.”
Ayai, “malitsito.”
Ayai, “ya phwando lanu.”
Ayai, “mulungu wakupasa manyazi.”
Ayai, “yaululu.”
Mafala yace caiyo: “an’dzanyamalisidwa.”
Ayai, “malitsito.”
Mafala yace caiyo: “an’dzanyamalisidwa.”
Omwe ni apolofeta na wanthu winango omwe akhadatumidwa kuti akapfunzise Jirayeri.
Mafala yace caiyo: “ndikhawakwewa na bzingwe bza munthu na bzingwe bza lufoyi.” Pinangopentse akundendemezera na bzomwe m’bereki ambacita akakhala akupfunzisa mwana kufamba.
Mafala yace caiyo: “zapsa.”
Mafala yace caiyo: “munda.”
Ayai, “Siriya.”
Ayai, “bzifanikiso bzakucita kusungunusa.”
Ayai, “fero.’
“Cimweci n’cirombo caukali kwene-kwene.”
Ayai, “bzakoyedwa.”
Mafala yace caiyo: “mwana wakusaya pai.”