BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI ya Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI
Cinyungwe
  • BIBLIYA
  • MABUKHU
  • MITSONKHANO
  • nwt Luka 1:1-24:53
  • Luka

Mbuto mwasankhulayi iribe vidiyo iri-yentse.

Pepani, bzikukhala bzakunesa kuti vidiyoyi iwoneke.

  • Luka
  • Bibliya la Dziko Lipsa
Bibliya la Dziko Lipsa
Luka

MAFALA YABWINO YA LUKA

1 Wanthu azinji adayezera kunemba nkhani za bzinthu bzomwe bzidacitika bzomwe tentsenefe timbabzikhulupira, 2 ninga momwe ifepano tidafotokozeredwa na wanthu omwe adakhala mboni zakuwona na maso kuyambira pa ciyambi, na atumiki omwe adapalizira falalo. 3 Inembo pambuyo pa kufufudza bzinthu bzentse mwakulondoza kuyambira pa ciyambi, ndakumbuka bzakukunemberani nkhani imweyi mwandondomeko, imwe wakulemekezeka kwene-kwene a Teofilo, 4 kuti mukhulupire na mtima wentse bzinthu bzomwe mudapfunzisidwa na pa mulomo.

5 Mu ntsiku za Herode,* mambo wa* ku Djudeya, kukhana wantsembe wakucemeredwa Zakariya wa mu thimu la antsembe wakucemeredwa Abiya. Mkazi wace akhali wa m’banja la Aroni, ndipo dzina lace akhali Elizabeti. 6 Iwo akhali wakulungama pamaso pa Mulungu, ndipo akhali wakukhulupirika acimbateweza bzinthu bzentse bzomwe Yahova adawauza kuti acite. 7 Tsono iwo akhalibe wana, thangwe Elizabeti akhabala lini, ndipo awiriwo akhadakalamba kale.

8 Zakariya akhatumikira Mulungu ninga wantsembe, mu thimu la antsembe wakucemeredwa Abiya. 9 Mwakubverana na mwambo wa antsembe, idakwana nthawe yace yakuti apite mu templo ya ­Yahova, kuti akapereke ntsembe zakufukiza. 10 Ndipo thimu lentse la wanthu likhapemba panja pa nthawe yakupereka ntsembe zakufukizazo. 11 Anjo wa Yahova adawonekera kwa iye, ndipo adaima kumadidi kwa guwa la ntsembe. 12 Tsono pomwe Zakariya adawona anjoyo, adadzidzimuka ndipo adabva mantha kwene-kwene. 13 Tenepo anjoyo adamuuza kuti: “Leka kugopa Zakariya, thangwe Mulungu wabva kudandaula kwako, ndipo mkazi wako Elizabeti an’dzakuberekera mwana wacimuna, ndipo udzamupase dzina lakuti Juwau. 14 Iwepo un’dzakomedwa kwene-kwene na kubadwa kwa mwanayo, ndipo wanthu azinji an’dzakomedwambo, 15 pakuti iye an’dzakhala mkulu pamaso pa Yahova. Tsono an’funika lini kudzamwa vinyu ne cinthu ciri-centse cakuledzeresa, ndipo Mulungu an’dzamupasa mzimu wakucena kuyambira ali m’mimba mwa mai wace, 16 ndipo iye an’dzathandiza Ajirayeri azinji kubwerera kwa Yahova, Mulungu wawo. 17 Ndipo iye an’dzapita patsogolo pa Mulungu na mzimu pabodzi na mphanvu ninga za Eliya. Iye an’dzacitisa kuti mitima ya azibaba ikhale ninga ya wana, nakuti anyakusaya kubvera akhale na nzeru za wanthu wakulungama. Iye an’dzacita bzimwebzi kuti acitise Yahova kukhala na wanthu wakukonzeka.”

18 Zakariya adabvunza anjoyo kuti: “Kodi ningakhulupire tani bzi­mwebzi? Pakuti inepano ndakalamba, ndipo mkazangumbo ana magole mazinji.” 19 Anjoyo adamutawira kuti: “Ine ndine Gabriyeli omwe nimbakhala pafupi na Mulungu, ndipo ndatumidwa kuti ndidzakuuze bzipsa bzabwinobzi. 20 Tsono iwepo un’khala bewewe, ndipo un’kwanisa lini kulewalewa mpaka ntsiku yomwe bzinthu bzimwebzi bzidzacitike, thangwe ulibe kukhulupira kuti mafala yangu yan’dzakwanisika pa nthawe yace yakuikhidwiratu.” 21 Pa nthawe imweyo, wanthu akhapitiriza kudikhirira Zakariya, ndipo iwo akhadabwa thangwe iye akhacedwa kwene-kwene kubula mu templomo. 22 Pomwe Zakariya adabula, alibe kukwanisa kulewalewa nawo, ndipo wanthuwo adazindikira kuti iye akhadawona masomphenya mu templomo. Iye akhalewalewa nawo na manja ndipo adapitiriza kukhala bewewe. 23 Pomwe ntsiku zace zakuphata basa lakupambulika* zidamala, iye adayenda kumui.

24 Zitandopita ntsiku zakucepa, mkazi wace Elizabeti adadzakhala na pathupi, ndipo adamala minyezi mixanu ne kucoka pa mui. Iye akhambalewa kuti: 25 “Umu ni momwe Yahova wacitira bzinthu na inepano ntsiku zino. Iye wandikumbukira kuti acose manyazi yangu pakati pa wanthu.”

26 Pomwe iye akhana pathupi pa minyezi 6, Mulungu adatumiza anjo Gabriyeli ku mzinda munango wa ku Galileya wakucemeredwa Nazareti, 27 kwa dende linango lomwe likhadabvunziridwa na mwamuna munango wakucemeredwa Zuze wa m’dzinza la Davide, ndipo dendero dzina lace likhali Mariya. 28 Pomwe anjoyo adafika kwa iye adati: “Uli tani Mariya! Yahova wakomedwa nawe kwene-kwene ndipo iye wakusimba.” 29 Mariya adaneseka kwene-kwene na mafala ya anjoyo ndipo adayamba kukumbukira kuti abvesese thandauzo la mafalayo.* 30 Tsono anjoyo adamuuza kuti: “Leka kugopa Mariya, pakuti iwepo wabvumidwa pamaso pa Mulungu. 31 Iwepo un’dzakhala na pathupi, ndipo un’dzabereka mwana wacimuna, ndipo udzamupase dzina lakuti Jezu. 32 Iye an’dzakhala mkulu, ndipo an’dzacemeredwa Mwana wa Mulungu wakudzulu, ndipo Yahova Mulungu an’dzamupasa mpando wa umambo wa Davide pai wace, 33 ndipo iye an’dzatonga ninga Mambo mu nyumba ya Djakobo mpaka kale-kale, ndipo Umambo bwace bun’dzamala lini.”

34 Tsono Mariya adabvunza anjoyo kuti: “Kodi bzimwebzi bzingakwanisike tani, pakuti ndikanati kugonana na mwamuna?” 35 Anjoyo adamutawira kuti: “Mzimu wakucena un’dzaphata basa mwa iwepo, ndipo mphanvu ya Mulungu wakudzulu in’dzakumpsinkha. Na thangwe limweri, mwana omwe an’dzabadwayo an’dzacemeredwa wakucena, Mwana wa Mulungu. 36 Ndipo m’bale wako Elizabeti, omwe ambadziwika kuti ambabala lini ule, an’dzaberekambo mwana wacimuna napo iye ni nkhalamba, ndipo ndikulewa pano, iye ana mimba ya minyezi mitanthatu; 37 pakuti kwa Mulungu, palibe comwe cingatazike.”* 38 Patsogolo pace Mariya adati: “Ine ndine kapolo wa Yahova! Bzicitike kwa inepano mwakubverana na bzomwe mwalewabzi.” Tenepo, anjoyo adamusiya, aciyenda.

39 Mu ntsiku zimwezire, Mariya adacoka mwakamfulumize aciyenda ku mphimpha za ku mapiri mu mzinda wa Djuda, 40 ndipo kumweko adakapita m’nyumba mwa Zakariya acimusa Elizabeti. 41 Pomwe Elizabeti adabva Mariya akum’musa, mwana omwe akhali m’mimba mwace adamoga, ndipo Elizabetiyo adadzalidwa na mzimu wakucena 42 ndipo iye adalewalewa mwa kukuwa aciti: “Ndiwe wakusimbidwa pakati pa akazi wentse, ndipo Mulungu asimbe mwana omwe ali m’mimba mwako! 43 Ndine yani ine kuti ndikhale na mwayi wakuzungiridwa na mai wa Mbuya wangu? 44 Pomwe ndabva fala lako pakundimusa, mwana omwe ali m’mimba mwanguyu wamoga thangwe ra kukomedwa. 45 Ndiwe wakukondwa thangwe udakhulupira, pakuti bzentse bzomwe udauzidwa kucokera kwa Yahova bzin’dzakwanisika.”

46 Tenepo Mariya adalewa kuti: “Moyo wangu* ukutumbiza Yahova, 47 ndipo mtima wangu ungaleke lini kukhala wakukondwa kwene-kwene thangwe ra Mulungu, Mpulumusi wangu, 48 thangwe iye wawona kusauka kwa kapolo wace. Ndipo kuyambira tsapano mibadwo yentse in’dzalewa kuti ndine wakusimbidwa, 49 thangwe Wamphanvu-zentse wandicitira bzinthu bzikulu, ndipo dzina lace ndakucena, 50 ndipo ntsisi zace kwa wale omwe ambamugopa zin’dzakhala kwa mibadwo na mibadwo. 51 Iye wacita bzinthu bza mphanvu na boko lace; ndipo wabalalisa wale omwe mbakubzikuza m’mitima mwawo. 52 Iye wacosa wanthu wakulemekezeka pa mipando ya umambo acitumbiza anyakusauka; 53 iye wadyesa wanthu wa njala na bzinthu bzabwino acikhuta, ndipo anyakudala awayendesa cimanja-manja. 54 Iye wabwera kudzathandiza mtumiki wace Jirayeri, ninga momwe akhadauzira makolo yathu yakale, 55 iye walatiza ntsisi zakusaya kumala kwa Abalahamu na mbeu yace.”* 56 Mariya adakhala na Elizabeti minyezi mitatu, patsogolo pace adabwerera kumui kwace.

57 Idafika nthawe yakuti Elizabeti abereke, ndipo iye adabereka mwana wacimuna. 58 Ndipo wanthu wa pafupi pabodzi na azibale wace, adakomedwa naye kwene-kwene pomwe adabva kuti Yahova adamubvera ntsisi zikulu. 59 Pa ntsiku yaci 8 adayenda kukagwata khanda lakumaso la mwanayo, ndipo akhafuna kumupasa dzina la pai wace, Zakariya. 60 Tsono mai wace adati: “Ne! Iye an’cemeredwa Juwau.” 61 Tsono iwo adamuuza kuti: “Palibe ne na m’bodzi wa adzinza wako omwe ambacemeredwa na dzina limweri.” 62 Na tenepo, iwo adabvunza pai wa mwanayo na manja kuti ni dzina liponi lomwe akufuna kuti apase mwanayo. 63 Tenepo, iye adakumbira katabwa acinemba kuti: “Dzina lace ni Juwau.” Na bzimwebzi, wentse adadabwa. 64 Pa nthawe imweyoletu, mulomo wace udafunguka ndipo lirime lace lidatsudzuka. Iye adayamba kulewalewa, acitumbiza Mulungu. 65 Ndipo wanthu omwe akhakhala pafupi nawo adabva mantha, ndipo nkhaniyi idabvekera ku mphimpha zentse za ku mapiri ya Djudeya. 66 Ndipo wanthu wentse omwe akhambabva bza nkhaniyi, akhambakoya mu mtima acimbabzibvunza kuti: “Kodi mwana umweyu an’dzakhala yani?” Pakuti boko la Yahova likhanaye.

67 Mulungu adapasa mzimu wakucena Zakariya, pai wa mwanayo, ndipo iye adati: 68 “Atumbizidwe Yahova Mulungu wa Jirayeri, thangwe wakumbukira wanthu wace ndipo awabweresera mpulumusi. 69 Iye wacitisa kuti awoneke mpulumusi wamphanvu* pa nyumba ya mtumiki wace Davide, 70 ninga momwe iye akhadalewera kale mwakuphatisa basa miromo ya apolofeta wace wakukhulupirika wakale, 71 kuti atipulumuse kwa anyamadulanthaka wathu na m’manja mwa wentse omwe ambatiwenga. 72 Iye an’dzatibvera ntsisi ninga momwe adalumbirira makolo yathu, ndipo an’dzakumbukira mpangano wace wakucena. 73 Limweri ni lumbiro lomwe adauza kholo lathu Abalahamu. 74 Mulungu akadzatipulumusa kwa anyamadulanthaka wathu, ifepano tin’dzamunamata mwakusaya mantha, 75 mwakukhulupirika na mwakulungama pamaso pace ntsiku zathu zentse. 76 Tsono pakulewa bza iwe mwanangu, un’dzacemeredwa mpolofeta wa Mulungu wakudzulu, pakuti iwepo un’dzapita patsogolo pa Yahova kuti ukonze njira zace, 77 udziwise wanthu wace bza cipulumuso mwa kulekereredwa pikado zawo, 78 thangwe ra ntsisi zikulu za Mulungu wathu. Ndipo ntsisi zakucokera kudzulu zin’dzagaka ninga kucoka kwa dzuwa, 79 kuti zibvunikire wale omwe adakhala mu mdima na mu mthunzi wa infa, kuti atsogolere minyendo yathu ku njira ya mtendere.”

80 Ndipo mwanayo adakula acikhala wamphanvu mwauzimu, ndipo iye adapitiriza kukhala mu dambo mpaka pa nthawe yomwe iye adadzawonekera padeca kwa Jirayeri.

2 Mu ntsiku zimwezire, Seza Agusto, adapereka lamulo lakuti wanthu wentse wa mu dzikolo, ayende kukacita kanembera. 2 (Kanembera wakuyambayu adacitika pomwe Kirino akhali mtongi wa cigawo ca Siriya.) 3 Ndipo wanthu wentse adayenda kukabzinembesa, ali-wentse ku mzinda wace omwe adabadwira. 4 Na tenepo, Zuze adacokambo ku Galileya, mu mzinda wa Nazareti, aciyenda ku Djudeya mzinda wa Davide wakucemeredwa Betelehemu, thangwe iye akhali wa dzinza la Davide. 5 Iye adayenda kukabzinembesa pabodzi na Mariya, omwe akhadalowolana naye ndipo pa nthawe imweyi, Mariyayo akhadasala pang’ono kuti abereke. 6 Pomwe iwo akhali kumweko, idakwana nthawe yakuti iye abereke. 7 Iye adabereka mwana wace wakuyamba wacimuna, ndipo adamuvunyizira pa nguwo, acimugonesa mwakudyera bzifuwo, thangwe nyumba za alendo zikhalibe mbuto yakuti iwo akhale.

8 Ndipo ku mphimpha imweyo, akhalipombo amakabusa omwe akhambaphuphudza kubusa kuti ambalindire mabira yawo. 9 Mwadzidzidzi, anjo wa Yahova adawonekera kwa iwo, ndipo pomwe pakhana iwopo padangwerewera thangwe ra ulemerero bwa Yahova, ndipo iwo adabva mantha kwene-kwene. 10 Tsono anjoyo adawauza kuti: “Lekani kugopa! Thangwe ndabwera kudzakuuzani mafala yabwino ya cikondweso cikulu, comwe wanthu wentse an’dzakhala naco. 11 Pakuti lero, wakubadwirani mpulumusi mu mzinda wa Davide, omwe ni Kristu Mbuya. 12 Ndikukupasani cizindikiro ici: Mun’kagumana katcece komwe kadavunyiziridwa pa nguwo, ndipo kadagonesedwa mwakudyera bzifuwo.” 13 Mwadzidzidzi kudabwerambo thimu la anjo,* ndipo lidayamba kutumbiza Mulungu kuti: 14 “Ulemerero kuna Mulungu kudzulu, ndipo pantsi pano, mtendere kwa wanthu omwe Iye ambawafuna.”

15 Pomwe anjowo adacoka pamwepo acibwerera kudzulu, amakabusawo adayamba kumbauzana kuti: “Mbatiyendeni tsapanopapa ku Betelehemuko, tikawone bzomwe bzacitikabzo, mwakubverana na bzomwe Yahova watidziwisabzi.” 16 Iwo adayenda mwakamfulumize ndipo adakagumana Mariya na Zuze, ndipo katceceko akhadakagonesa mwakudyera bzifuwo. 17 Pomwe iwo adawona bzimwebzi, adawafotokozera mafala yomwe akhadauzidwa pakulewa bza mwanayo. 18 Ndipo wentse omwe adabva bzimwebzo, adadabwa kwene-kwene na bzomwe amakabusawo adawauza. 19 Tsono Mariya akhambakoya mafala yentseneya mu mtima mwace, acimbakumbukira bzomwe mafalayo yakhathandauza. 20 Patsogolo pace, amakabusawo adabwerera acimbatenda Mulungu na kumutumbiza, thangwe ra bzentse bzomwe akhadabva na kuwona, bzidacitika ndendende ninga momwe akhadauzidwira.

21 Pa ntsiku yaci 8 kucokera pomwe mwanayo adabadwa, iwo adagwata khanda lakumaso kwace, acimupasa dzina lakuti Jezu. Limweri ni dzina lomwe Anjo adamupasa, pomwe Mariya akhanati kukhala na pathupi.

22 Pomwe nthawe ya kucenesedwa kwawo idafika mwakubverana na Malamulo ya Mozeji, iwo adatenga mwanayo aciyenda naye ku Jeruzalemu kuti akamupereke kwa Yahova, 23 ninga momwe bzidanembedwera mu Lamulo la Yahova lakuti: “Mwana ali-wentse wacimuna wakuyamba kubadwa, an’funika kuperekedwa kwa Yahova.”* 24 Ndipo iwo adapereka ntsembe mwakubverana na bzomwe Lamulo la Yahova likhalewa: “Njiwa ziwiri ayai tuwana tuwiri twa nkhangaiwa.”

25 Ndipo ku Jeruzalemuko, kukhana munthu munango wakucemeredwa Simiyoni. Iye akhali wakulungama na wakubzipereka kwa Mulungu ndipo iye akhadikhira nthawe yomwe Jirayeri angadadzatsangalazidwa, ndipo mzimu wakucena ukhali pa iye. 26 Kuthumizira bzimwebzi, Mulungu akhadamuzimbulira mwakuphatisa basa mzimu wace wakucena, kuti iye angadadzafa lini anati kuwona Kristu wa Yahova. 27 Tenepo, mwakutsogoleredwa na mzimu wakucena, iye adayenda mu templo. Ndipo pomwe abereki wa Jezu adabweresa mwanayo kuti adzacite mwambo wakubverana na Lamulo, 28 Simiyoniyo adatambira mwanayo m’manja mwace aciyamba kutumbiza Mulungu kuti: 29 “Imwe Mbuya Mkululetu, tsapano kapolo wanu angafe mwa mtendere, mwakubverana na bzomwe imwe mudalewa. 30 Pakuti maso yangu yawona njira yanu yakupulumusira 31 yomwe mwaikonzeratu pamaso pa wanthu wentse. 32 Maso yangu yawona ceza comwe cin’dzacosa mdima omwe umbampsinkha mitundu ya wanthu na ulemerero bwa wanthu wanu, Ajirayeri.” 33 Ndipo abereki wa mwanayo, adapitiriza kudabwa na bzinthu bzomwe bzikhalewedwa pakulewa bza iye. 34 Ndipo Simiyoni adawasimba, aciuza Mariya mai wa mwanayo kuti: “Mwanayu, adasankhulidwa kuti agwese na kulamusa Ajirayeri azinji, ndipo an’dzakhala cizindikiro comwe wanthu an’dzatsutsa 35 na cakulinga cakuti bzomwe wanthu azinji akukumbuka mu mtima mwawo, bziwonekere padeca. Tsono pakulewa bza iwepo, un’dzabonera ninga munthu omwe walasidwa na xipada itali.”

36 Kumweko, akhalipombo mpolofeta wacikazi wakucemeredwa Ana, mwana wa Fanuwere, wa mu dzinza la Aseri. Mkaziyu akhadakalamba kwene-kwene, ndipo pambuyo pakulowodwa adandokhala magole 7 m’banja na mwamuna wace,* 37 iye akhali mamsiwa, ndipo akhana magole 84 yakubadwa. Iye akhaleka lini kuyenda ku templo kukacita basa lakupambulika usiku na masikati, acimbabzimana kudya na kumbapemba mwakudandaulira. 38 Pa nthawe imweyo, iye adafendera, aciyamba kutenda Mulungu na kumbalewa bza mwanayo kwa wanthu wentse omwe akhadikhirira cipulumuso ca Jeruzalemu.

39 Na tenepo, pomwe Mariya na Zuze adamala kucita bzinthu bzentse mwakubverana na Lamulo la Yahova, adabwerera kwawo ku Nazareti, omwe ukhali mzinda wa ku Galileya. 40 Ndipo mwanayo adapitiriza kukula acikhala wamphanvu na wa nzeru zizinji, ndipo Mulungu adapitiriza kukomedwa naye.

41 Abereki wace akhana cizolowezi cakumbayenda ku Jeruzalemu gole liri-lentse ku phwando la Paskwa. 42 Ndipo pomwe iye akhana magole 12, iwo adayenda ku phwandoko mwakubverana na cizolowezi cawo. 43 Pomwe phwandolo lidamala, iwo adayamba kucita ulendo bwakubwerera, tsono Jezu adasala ku Jeruzalemu koma abereki wace alibe kuzindikira bzimwebzo. 44 Pakukumbuka kuti Jezuyo akhali pakati pa thimu la wanthu omwe akhacita nawo ulendobo, iwo adafamba ulendo bwa ntsiku ibodzi ndipo adayamba kumunyang’ana pakati pa adzinza na kwa wanthu omwe akhadziwana nawo. 45 Tsono pomwe alibe kumugumana, iwo adabwerera ku Jeruzalemu ndipo adakamunyang’ana ku mbuto iri-yentse. 46 Tsono pambuyo pa ntsiku zitatu, iwo adakamugumana mu templo adakhala pakati pa apfunzisi, acimbawabvesera na kumbawabvunza mibvunzo. 47 Tsono wanthu wentse omwe akhamutetekerawo, akhambadabwa kwene-kwene na mitawiro yace pabodzi na kubvesesa kwace bzinthu. 48 Pomwe abereki wace adamuwona adadabwa kwene-kwene, ndipo mai wace adamubvunza kuti: “Mwanangu, thangwe ranyi watiboneresa tenepayu? Inepano na pai wakowa tikhana thupo kwene-kwene ndipo tikhakunyang’ana.” 49 Tsono iye adawatawira kuti: “Thangwe ranyi mukhandinyang’ana? Kodi mun’dziwa lini kuti nin’funika kukhala m’nyumba ya Baba wangu?” 50 Tsono iwo alibe kubvesesa bzomwe iye akhawauzabzo.

51 Patsogolo pace, iye adabwerera nawo pabodzi ku Nazareti, acipitiriza kumbawabvera. Ndipo mai wace akhakoya mu mtima bzentse bzomwe iye akhalewa. 52 Jezu akhapitiriza kukula msinkhu na nzeru, ndipo Mulungu na wanthu akhapitiriza kukomedwa naye.

3 Mu gole laci 15 la utongi bwa Tiberiyo Seza, Ponsiyo Pirato akhali mtongi wa cigawo ca Djudeya, Herode* akhali mtongi wa cigawo ca Galileya, m’bale wace Filipi akhali mtongi wa ku Itureya na Trikoniti, ndipo Lizaniya akhali mtongi wa cigawo ca Abilene. 2 Mu ntsiku zimwezo, Anasi akhali mtsogoleri wa antsembe ndipo Kaifasi akhali mkulu wa antsembe. Pa nthaweyo, Juwau mwana wa Zakariya adatambira mafala yakucokera kwa Mulungu pomwe akhali ku dambo.

3 Tenepo, Juwauyo adayenda m’midzi yentse ya pafupi na Jordano ndipo akhapalizira wanthu kuti abatizidwe ninga cizindikiro ca kukungula kuti pikado zawo zilekereredwe, 4 ninga momwe bzikhadanembedwera na mpolofeta Zaiya kuti: “Fala lakukuwa lidabveka m’dambo liciti: ‘Konzani njira ya Yahova! Ndipo lungamizani miseu yace. 5 Bzigwa bzentse bzin’dzafuciridwa, ndipo phiri liri-lentse na mitunthu bzin’dzanyalazidwa, njira zakugonyoka zin’dzalungamizidwa, ndipo njira zakucereka-cereka zin’dzanyalazidwa; 6 ndipo wanthu wentse an’dzawona cipulumuso ca Mulungu.’”*

7 Tenepo iye adayamba kuuza mathimu ya wanthu yomwe yakhabwera kudzabatizidwa na iye kuti: “Wana wa nyokamwe, mbani wakuuzani kuti muthawe ukali bomwe bukubwera? 8 Na tenepo, balani bzisapo bzakulatiza kuti mwakungula. Lekani kumbabzinamiza mucimbalewa kuti: ‘Tina babathu Abalahamu.’ Tsono inepano ndikukuuzani kuti Mulungu angakwanise kusandusa minyalayi kukhala wana wa Abalahamu. 9 Mbadzo yaikhidwa kale pa mizi ya miti. Ndipo muti uli-wentse omwe umbabala lini bzisapo bzabwino, un’dzagwatidwa ucithusidwa pa moto.”

10 Tenepo wanthuwo akhambamubvunza kuti: “Tsono kodi tin’funika kucita ciyani?” 11 Pakuwatawira, iye akhawauza kuti: “Ule omwe ana bzakubvala bziwiri, apasembo cibodzi mwanzace omwe alibe, ndipo omwe ana cakudya, acitembo bzibodzi-bodzibzi.” 12 Napo anyakukhomesa mtsonkho adabwera kudzabatizidwa, ndipo iwo adamubvunzambo kuti: “Mpfunzisi, kodi ifepanombo tin’funika kucita ciyani?” 13 Iye adawatawira kuti: “Lekani kumbakumbira bzizinji kuposa mtsonkho omwe udakhazikisidwa.” 14 Ndipo acikunda akhambamubvunzambo kuti: “Kodi ifepanombo tin’funika kucita ciyani?” Iye akhawatawira kuti: “Lekani kutengera wanthu kobiri ayai kuwanamizira, koma bzomwe mumbatambira bzikukwanireni.”

15 Pakuti wanthu akhadikhirira Kristu, iwo akhambakumbuka mu mtima mwawo pakulewa bza Juwau, kuti: “Kodi umweyu ndiye Kristuyo?” 16 Tsono Juwau adatawira wentsewo kuti: “Kumbali yangu, ine ndikukubatizani na madzi, tsono akubwera munthu wamphanvu kwene-kwene kuposa ine, ndipo inepano ndine lini wakuthemera kutsudzula bzingwe bza xango zace. Iye an’dzakubatizani na mzimu wakucena na moto. 17 Iye ana foxolo m’manja mwace kuti asiyanise tirigu na mungu na kucenesa pa mbuwa yakupulira, kuti atsonkhanise tirigu acikamuikha m’gwangwa ndipo mungu an’dzautentha pa moto omwe palibe angauthimise.”

18 Juwauyo adaperekambo malango mazinji ndipo adapitiriza kudziwisa mafala yabwino kwa wanthu. 19 Tsono iye akhambatsimula Herode mtongi wa cigawo thangwe ra Herodiya mkazi wa m’bale wace wa Herodeyo, na bzinthu bzinango bzakuipa bzomwe iye akhacita. 20 Kuthumizira pa bzakuipa bzomwe akhacitabzo, iye adafungira Juwau m’kawoko.

21 Pomwe wanthu wentse akhabatizidwa, Jezu adabatizidwambo. Ndipo pomwe iye akhapemba, kudzulu kudafunguka, 22 ndipo mzimu wakucena omwe ukhawoneka ninga nkhangaiwa udabuluka icimumbutha, ndipo padabveka fala kucokera kudzulu liciti: “Iwepo ndiwe Mwana wangu wakufunidwa; nimbakomedwa nawe kwene-kwene.”

23 Pomwe Jezu adayamba basa lace, akhana magole pafupi-fupi 30. Ninga momwe wanthu akhakumbukirira, iye akhali

mwana wa Zuze,

mwana wa Heli,

24 mwana wa Matati,

mwana wa Levi,

mwana wa Meliki,

mwana wa Janai,

mwana wa Zuze,

25 mwana wa Matatiya,

mwana wa Amosi,

mwana wa Nahumu,

mwana wa Esili,

mwana wa Nagayi,

26 mwana wa Maati,

mwana wa Matatiya,

mwana wa Semeyini,

mwana wa Djoseki,

mwana wa Joda,

27 mwana wa Jowanani,

mwana wa Resa,

mwana wa Zerubabele,

mwana wa Selatiyeli,

mwana wa Neri,

28 mwana wa Meliki,

mwana wa Adi,

mwana wa Kosamu,

mwana wa Elimadamu,

mwana wa Eri,

29 mwana wa Jezu,

mwana wa Eliyezeri,

mwana wa Jorimu,

mwana wa Matati,

mwana wa Levi,

30 mwana wa Sumeyoni,

mwana wa Djuda,

mwana wa Zuze,

mwana wa Jonamu,

mwana wa Eliyakimu,

31 mwana wa Meleya,

mwana wa Mena,

mwana wa Matata,

mwana wa Natani,

mwana wa Davide,

32 mwana wa Jese,

mwana wa Obedi,

mwana wa Bowazi,

mwana wa Salimoni,

mwana wa Nasoni,

33 mwana wa Aminadabi,

mwana wa Arini,

mwana wa Eziromu,

mwana wa Perezi,

mwana wa Djuda,

34 mwana wa Djakobo,

mwana wa Izaki,

mwana wa Abalahamu,

mwana wa Tera,

mwana wa Nawori,

35 mwana wa Serugi,

mwana wa Reu,

mwana wa Pelege,

mwana wa Eberi,

mwana wa Shela,

36 mwana wa Kainani,

mwana wa Aripaxadi,

mwana wa Semu,

mwana wa Nowa,

mwana wa Lameki,

37 mwana wa Metusela,

mwana wa Inoki,

mwana wa Jaredi,

mwana wa Malaliyeli,

mwana wa Kainani,

38 mwana wa Inosi,

mwana wa Seti,

mwana wa Adamu,

mwana wa Mulungu.

4 Tenepo Jezu adadzalidwa na mzimu wakucena, ndipo adacoka ku Jordano acitsogoleredwa na mzimuyo kuyenda ku dambo 2 kwa ntsiku 40. Mu ntsiku zimwezi iye alibe kudya cinthu, ndipo pomwe adamaliza ntsikuzo, iye adabva njala, tenepo Dyabu adabwera kudzamuyeza. 3 Dyabuyo adamuuza kuti: “Penu iwepo ndiwedi mwana wa Mulungu, sandusa mwalayu kuti ukhale pau.” 4 Tsono Jezu adamutawira kuti: “Bzidanembedwa kuti: ‘Munthu ambakhala lini na moyo na cakudya cokha.’”

5 Tenepo iye adamutenga aciyenda naye pa phiri litali kwene-kwene, ndipo adamulatiza maumambo yentse ya pa dziko la pantsi mu kamphindi kakucepa. 6 Patsogolo pace Dyabu adamuuza kuti: “Nin’kupasa mphanvu yakutonga maumambo yentseneya na ulemerero bwace, thangwe maumambo yentseneya njangu, ndipo ningapase ali-wentse omwe nin’funa. 7 Na tenepo, ucindondinamata kabodzi kokha, bzinthu bzintsenebzi bzin’dzakhala bzako.” 8 Tsono Jezu adamutawira kuti: “Bzidanembedwa kuti: ‘Yahova Mulungu wako, ndiye omwe un’funika kumunamata, ndipo ndiye yekha omwe un’funika kumutumikira.’”

9 Patsogolo pace, Dyabu adamutenga aciyenda naye ku Jeruzalemu ndipo adakamuimisa padzaulu* pa mpanda wa templo acimuuza kuti: “Penu iwepo ndiwedi mwana wa Mulungu, bzithusire pantsi kucokera pano, 10 pakuti bzidanembedwa kuti: ‘Iye an’dzatumiza anjo wace kuti adzakukhotcerere,’ 11 ndipo ‘iwo an’dzakunyamula m’manja mwawo kuti minyendo yako ileke kumenya pa mwala.’” 12 Pakumutawira, Jezu adati: “Bzidanembedwa pomwe kuti: ‘Leka kuyeza Yahova Mulungu wako.’” 13 Tenepo, pomwe Dyabu adamala kumuyezako, adamusiya mpaka pa nthawe inango yakuthemera.

14 Jezu adabwerera ku Galileya, atadzalidwa na mphanvu ya mzimu wakucena. Ndipo mbiri ya bzinthu bzabwino bzomwe akhacita idabvekera mphimpha zentse za pafupi. 15 Ndipo iye adayamba kupfunzisa m’nyumba zawo zakunamatira* ndipo akhalemekezedwa na wentse.

16 Iye adayenda ku Nazareti, mzinda omwe adabadwira. Mwakubverana na cizolowezi cace, pa ntsiku ya Sabudu iye adapita mu nyumba yakunamatira,* ndipo iye adaima kuti awerenge bzinembo. 17 Tenepo adamupasa bukhu* la mpolofeta Zaiya, ndipo iye adafungula bukhulo pa mbuto pomwe pakhadanemba kuti: 18 “Mzimu wa Yahova uli pa ine, ndipo iye wandisankhula kuti ndipalizire mafala yabwino kwa anyakusauka. Iye wandituma kuti ndidziwise bza kutsudzulidwa kwa omwe akhadatengedwera ku ukapolo nakuti azimola ayambe pomwe kuwona, kudzatsudzula wanthu wakuponderezedwa kuti akhale na ufulu, 19 na kudzadziwisa gole lakubvumizika la Yahova.” 20 Pomwe adamaliza kuwerengako, iye adafunga bukhulo acilipereka kwa mtumiki wa nyumba yakunamatirayo acikakhala pantsi; ndipo wanthu wentse omwe akhali m’mwemo adamunyang’anisisa. 21 Na tenepo, iye adayamba kuwauza kuti: “Cinembo comwe mwamala kubva leroci, cakwanisika.”

22 Pamwepo wentse adayamba kumulewa bwino na kudabwa thangwe ra mafala yakutsangalaza yakucokera pamulomo pace, mwakuti akhambauzana kuti: “Kodi umweyu ni mwana lini wa Zuze?” 23 Na tenepo iye adawauza kuti: “Mwakusaya kupenukira, imwepo mundzalewa mafala aya kwa ine: ‘Dotolo, bzilape wekha. Citambo ku mzinda kwako kuno bzinthu bzomwe tidabva kuti udacita ku Kafarnau.’” 24 Tenepo iye adati: “Cadidi ndikukuuzani kuti palibe mpolofeta omwe ambalemekezedwa kumui kwace. 25 Tsono ndikukuuzani cadidi kuti: Mu ntsiku za Eliya, mu Jirayeri mukhana amamsiwa azinji, pomwe kudzulu kudafungidwa kwa magole matatu na minyezi 6 ndipo kudawoneka njala ikulu m’dziko lentsenelo. 26 Napo bzikhali tenepo, Eliya alibe kutumizidwa ne kwa m’bodzi wa akazi amwewa, koma adatumizidwa kwa mkazi mamsiwa wa ku Zarefati wa m’dziko la Sidoni. 27 Ndipo mu ntsiku za mpolofeta Elizeu, akhalipombo anyamapere azinji mu Jirayeri, napo bzikhali tenepo, palibe ne na m’bodzi omwe adapozedwa, koma kokha Naamani wa ku Siriya.” 28 Ndipo wentse omwe adabva bzimwebzi mu nyumba yakunamatiramo, adakalipa kwene-kwene, 29 mwakuti iwo adalamuka aciyenda naye kunja kwa mzindayo mwakamfulumize, ndipo iwo adayenda naye padzaulu pa phiri pomwe mzinda wawo ukhadamangidwira, kuti akamugwinyire kuciphompho. 30 Tsono Jezu adapsola na pakati pawo acicoka.

31 Iye adapolika ku Kafarnau, mzinda wa Galileya, acimbawapfunzisa pa Sabudu, 32 ndipo iwo adadabwa kwene-kwene na kapfunzisidwe kace, thangwe bzomwe iye akhapfunzisabzo, bzikhacokeradi kwa Mulungu.* 33 Ndipo m’nyumba yakunamatiramo mukhana munthu munango omwe akhana mzimu wakuipa, ndipo iye adakuwa mwamphanvu aciti: 34 “Aah! Mun’funa ciyani na ifepano, imwe Jezu wa ku Nazareti? Kodi mwabwera kudzatipha? Ine ndikukudziwani bwino kuti imwepo ndimwe wakucena wakutumidwa na Mulungu!” 35 Tsono Jezu adatsimula mzimuyo aciti: “Nyamala, ndipo coka mwa iye.” Tenepo pambuyo pa mzimuyo kugwesera pantsi munthuyo iwo akuwona, mzimuyo udacoka mwakusaya kumupweteka. 36 Na tenepo, wentse adadabwa ndipo adayamba kumbauzana kuti: “Kodi yamweya ni mafala ya mtundu wanyi? Iye ana mphanvu yakutonga mizimu yakuipa ndipo iyo ikucokadi!” 37 Tenepo, mbiri yace idapitiriza kubvekera ku mphimpha zentse za pafupi.

38 Pomwe adacoka m’nyumba yakunamatiramo, iye adakapita m’nyumba mwa Simau. Tsono amibzala wacikazi wa Simauyo akhadafesuka kwene-kwene ndipo iwo adamukumbira kuti awathandize. 39 Tenepo iye adakotama, pomwe pakhana iwopo aciwapoza. Ndipo pa nthawe imweyoletu iwo adalimba mwakuti adamuka aciyamba kuwaphikira cakudya.

40 Pomwe dzuwa likhamira, wentse omwe akhana wanthu omwe akhaduwala matenda yakusiyana-siyana, adawabweresa kwa iye. Iye adaikha manja yace pa iwo ndipo wentsenewo adalimba. 41 Jezu adacosa madimonyo wanthu azinji, ndipo iyo yakhakuwa yaciti: “Imwepo ndimwe Mwana wa Mulungu.” Tsono iye adayatsimula ndipo alibe kuyalekerera kuti yalewelewe, thangwe madimonyoyo yakhadziwa kuti iye ni Kristu.

42 Tenepo, pomwe kudacena, iye adayenda ku mbuto yomwe kukhalibe wanthu. Tsono wanthu adayamba kumunyang’ana acimubulukira komwe akhaliko ndipo iwo adamungingimira kuti aleke kuwasiya. 43 Na tenepo, iye adawauza kuti: “Nin’funika kukapalizirambo mafala yabwino ya Umambo bwa Mulungu ku mizinda inango, thangwe ndidatumizidwa kudzacita bzimwebzi.” 44 Tenepo, iye adayenda kukapalizira m’nyumba yakunamatira ya ku Djudeya.

5 Pa nthawe inango, iye akhali mphepete mwa thawale la Jenezareti,* ndipo thimu la wanthu likhapsindizana m’mbali mwace kuti libve mafala ya Mulungu. 2 Ndipo iye adawona mimwadiya miwiri idatsamisa mphepete mwa thawalero, tsono akhombwe akhadabuluka kale ndipo akhafula bwazi bwawo. 3 Tenepo, iye adapakira mwadiya m’bodzi omwe ukhali wa Simau ndipo adakumbira kuti augwinyire m’madzi pang’ono. Patsogolo pace iye adakhala m’mwadiyamo aciyamba kupfunzisa wanthuwo. 4 Pomwe adamala kulewalewa, adauza Simau kuti: “Capa kuti tiyende pomwe pana madzi yakuzika, ndipo thusani bwazi bwanu kuti muphe ntsomba.” 5 Tsono Simau adalewa kuti: “Mpfunzisi, ifepano taphata basa usiku bwentse koma tiribe kuphata cinthu, tsono pakuti mwalewa ndimwe, nin’thusa bwazibu.” 6 Pomwe adacita bzimwebzo, iwo adaphata ntsomba zizinji. Ndipo bwazi bwawobo budayamba kung’ambika. 7 Tenepo iwo adapasa cizindikiro anzawo omwe akhali m’mwadiya unango kuti abwere kudzawathandiza. Ndipo iwo adabweradi acidzaza mimwadiya miwiriyo na ntsomba, mwakuti ikhafuna kulubzika. 8 Pakuwona bzimwebzi, Simau Pedru adagodama pamaso pa Jezu acimuuza kuti: “Ndine lini wakuthemera kukhala namwe pafupi Mbuya, thangwe ndine munthu wa pikado.” 9 Pakuti iye pabodzi na anzace adadabwa kwene-kwene thangwe ra kuwanda kwa ntsomba zomwe adaphazo, 10 ndipo Tiyago na Juwau wana wa Zebedeu omwe akhali anzace wa Simauyo, adadabwambo na bzimwebzo. Tsono Jezu adauza Simau kuti: “Leka kugopa. Thangwe kuyambira lero uti umbamedze wanthu.”* 11 Tenepo iwo adapfuwa mimwadiya yawoyo aciyenda nayo pa mcenga, ndipo adasiya bzentse acimutewera.

12 Pa nthawe inango pomwe iye akhali mu mzinda winango, padabwera munthu omwe akhana mapere thupi lentse. Pomwe munthuyo adawona Jezu, adagodama mpaka nkhope yace kukhuya pantsi acidandaulira Jezu kuti: “Mbuya, penu mun’funa, ndipozeni.” 13 Jezuyo adafuthula boko lace ndipo adamukhuya acilewa kuti: “Inde, nin’funa! Pozedwa matenda yako.” Pa nthawe imweyoletu, mapere yaceyo yadamala. 14 Patsogolo pace, Jezu adauza munthuyo kuti aleke kuuza munthu ali-wentse, ndipo adamuuza pomwe kuti: “Koma ndoko ukawonekere kwa antsembe ucikacita cakupereka ninga momwe Mozeji adalewera, kuti cikhale umboni kwa iwo.” 15 Tsono mbiri yace idapitiriza kubvekera ndipo wanthu akhambatsonkhana pabodzi kuti amutetekere acipozedwa matenda yawo. 16 Iye nthawe zizinji akhambayenda kwa yekha m’dambo kuti akapembe.

17 Pa ntsiku inango pomwe iye akhapfunzisa, Afarizeu pabodzi na apfunzisi wa Malamulo wakucokera m’midzi yentse ya Galileya, Djudeya na ku Jeruzalemu akhadakhalambo pamwepo; ndipo Yahova adamupasa mphanvu yakuti ambapoze wanthu. 18 Pamwepo padafikambo amuna omwe akhadanyamula munthu omwe akhadadjedjera bziwalo pa makha. Iwo adayezera kum’pitisa m’nyumbamo kuti akamutule patsogolo pa Jezu. 19 Pakuti alibe kugumana njira yakuti apite thangwe ra kuwanda kwa wanthu, iwo adakwira pa ntsodzi acibulusira makhayo na pakati pa ntsodzipo mpaka kufika pomwe pakhana Jezu. 20 Pomwe iye adawona cikhulupiro cawo adati: “Mwamunawe, pikado zako zalekereredwa.” 21 Tenepo anembi na Afarizeu adayamba kukumbuka m’mitima mwawo kuti: “Mbani umweyu kuti alewe mwakunyoza tenepa? Mbani munango omwe angalekerere pikado kupambula Mulungu?” 22 Tsono Jezu pakuzindikira bzomwe iwo akhakumbuka, adawabvunza kuti: “Thangwe ranyi mukukumbuka bzimwebzi m’mitima mwanu? 23 N’ciyani cidapusa kulewa: ‘Pikado zako zalekereredwa’ ayai ‘Lamuka ufambe’? 24 Tsono, kuti mudziwe kuti Mwana wa munthu ana mphanvu zakulekerera pikado pa dziko la pantsi . . .” iye adauza wakudjedjera bziwaloyo kuti: “Inepano ndikukuuza kuti: Lamuka, tenga makha yako uyende kumui kwako.” 25 Na bzimwebzi, iye adalamuka wentse akuwona, acinyamula makha yomwe akhadagonerayo ndipo adayenda kumui kwace akutumbiza Mulungu. 26 Tenepo wanthu wentse adadabwa, ndipo thangwe ra mantha, adayamba kutumbiza Mulungu acimbati: “Tawona bzinthu bzakudabwisa lero!”

27 Pomwe bzimwebzi bzidamala, iye adacoka pamwepo. Patsogolo pace, iye adawona nyakukhomesa mtsonkho, dzina lace Levi omwe akhadakhala m’cipinda cakukhomesera mtsonkho, ndipo iye adamuuza kuti: “Khala mteweri wangu.” 28 Iye adasiya bzinthu bzentse acilamuka ndipo adayamba kumutewera. 29 Patsogolo pace, Levi adakonza phwando likulu kumui kwace ndipo kumweko kukhana thimu likulu la anyakukhomesa mtsonkho na wanthu winango azinji omwe akhadya nawo* pabodzi. 30 Pakuwona bzimwebzi, Afarizeu na anembi wawo adayamba kung’ung’udzira anyakupfunza wace, acimbalewa kuti: “Thangwe ranyi imwepo mumbadya na kumwa pabodzi na anyakukhomesa mtsonkho na anyakucita pikado?” 31 Pakuwatawira, Jezu adalewa kuti: “Wale omwe ana thanzi labwino ambafunikira lini dotolo, koma wale omwe akuduwala ndiwo ambafunikira. 32 Pakuti ndiribe kubwerera anyakulungama, koma anyakucita pikado kuti akungule.”

33 Iwo adamuuza kuti: “Anyakupfunza wa Juwau na anyakupfunza wa Afarizeu ambabzimana kudya* ndipo ambapembe kawiri-kawiri, tsono anyakupfunza wanuwa ambandodya na kumwa.” 34 Jezu adawatawira kuti: “Kodi imwepo mungacitise kuti axamwali wa namwali wacimuna ambabzimane kudya pomwe namwaliyo anaye pabodzi? 35 Tsono zin’dzafika ntsiku zomwe namwali wacimunayo an’dzacosedwa pakati pawo, mu ntsiku zimwezo, iwo an’dzabzimana kudya.”

36 Ndipo iye adawauza pomwe ciratizo cakuti: “Palibe munthu omwe ambasonerera cigamba cipsa pa cakubvala cakale-kale. Pakuti iye akacita bzimwebzo, cigamba cipsaco cin’dzalekerana na cakubvala cakale-kaleco ndipo cigambaco cin’dzathemerana lini na cakubvalaco. 37 Ndipo palibe omwe angaikhe vinyu ipsa mu nthawa* zakale. Pakuti akacita bzimwebzo, vinyuyo ingang’ambe nthawazo ndipo patsogolo pace, vinyuyo ingataike nthawazo zicidzongeka. 38 Tsono vinyu ipsa, in’funika kuikhidwa mu nthawa zipsa. 39 Palibe munthu omwe akamwa vinyu yakale-kale, ambafuna vinyu ipsa, thangwe ambalewa kuti: ‘Vinyu yakale-kale ire iri bwino kwene-kwene.’”

6 Ntsiku inango pa Sabudu, Jezu akhapita na m’minda ya tirigu, ndipo anyakupfunza wace akhapulula ngala za tiriguzo acimbapukuta na manja yawo acimbadya. 2 Pomwe Afarizeu winango adawona bzimwebzi adabvunza kuti: “Thangwe ranyi mukucita bzinthu bzomwe mpsakubvumizidwa lini pa ntsiku ya Sabudu?” 3 Tsono pakuwatawira Jezu adalewa kuti: “Kodi mulibe kuwerenga bzomwe Davide na anzace adacita pomwe iwo akhana njala? 4 Kodi iye alibe kupita m’nyumba ya Mulungu, acidya pau zakuperekedwa ntsembe acipasambo amuna omwe akhanawo pabodzi pau zomwe iwo akhafunikira lini kudya koma antsembe okha?” 5 Ndipo iye adathumizira pomwe kuti: “Mwana wa munthu ni Mbuya wa Sabudu.”

6 Pa ntsiku inango pomwe ya Sabudu, iye adapita m’nyumba yakunamatira aciyamba kupfunzisa. Ndipo mu nyumba yakunamatiramo mukhana munthu omwe akhadapunduka boko* lamadidi. 7 Anembi na Afarizeu akhanyang’anisisa kwene-kwene Jezu kuti awone penu angadapoza munthu pa ntsiku ya Sabudu, na cakulinga cakuti agumane mathangwe yakumupasira mulandu. 8 Tsono iye adadziwa bzomwe iwo akhakumbuka; tenepo iye adauza munthu wakupunduka boko ule kuti: “Lamuka ndipo kaime pakati pale.” Munthuyo adalamukadi acikaima pamwepo. 9 Patsogolo pace Jezu adawabvunza kuti: “Kodi lamulo limbabvumiza kucita ciyani pa ntsiku ya Sabudu? Kucita bzabwino ayai bzakuipa? Kupulumusa moyo ayai kupha?” 10 Pambuyo pakunyang’anisa wentse omwe akhali pamwepowo, iye adauza munthuyo kuti: “Futhula boko lako.” Iye adafuthuladi, ndipo bokolo lidalimbiratu.11 Tsono anembi na Afarizeu adakalipa kwene-kwene, ndipo adayamba kucezerana bzomwe angadacita na Jezu.

12 Pa ntsiku inango, iye adayenda ku phiri kukapemba ndipo adaphuphudza kumweko akupemba kwa Mulungu. 13 Pomwe kudacena, iye adacemera anyakupfunza wace, acisankhula wanthu 12 pakati pawo, omwe iye adawacemera kuti apostolo: 14 Simau, omwe iye adamupasa dzina lakuti Pedru, m’bale wace Andereya, Tiyago, Juwau, Filipi, Bartolomeu, 15 Mateu, Thomasi, Tiyago mwana wa Alufeu, Simau omwe akhacemeredwa “wanyongo,” 16 Djuda mwana wa Tiyago na Djuda Sikaliyoti omwe adadzamupereka.

17 Ndipo Jezu adapolika nawo acikaima pa mbuto ya cigwa, pamwepo pakhana thimu la anyakupfunza wace azinji pabodzi na thimu la wanthu wakucokera ku Djudeya kwentse na ku Jeruzalemu na mphepete mwa nyanza ya ku Tiro na Sidoni. Wentsenewa adabwera kudzamutetekera na kudzapozedwa matenda yawo. 18 Napo wale omwe akhaboneresedwa na mizimu yakuipa akhapozedwa. 19 Ndipo thimu lentse la wanthu likhafunisisa kumukhuya, thangwe mphanvu zikhacoka mwa iye zicipoza wentsewo.

20 Ndipo Jezu adanyang’anisa anyakupfunza wace aciyamba kulewa kuti:

“Wakukondwa ndimwe anyakusauka, thangwe Umambo bwa Mulungu ni bwanu.

21 “Wakukondwa ndimwe omwe muna njala, thangwe mun’dzakhuta.

“Wakukondwa ndimwe omwe mukulira, thangwe mun’dzaseka.

22 “Ndimwe wakukondwa imwe omwe nthawe zentse mumbawengedwa, mumbapambulidwa na wanthu, mumbatukwanidwa acimbalewa kuipa dzina lanu thangwe ra Mwana wa munthu. 23 Kondwani pa ntsiku imweyi ndipo mogamogani na cikondweso, thangwe mabaibai yanu ni makulu kudzulu, pakuti bzimwebzi ni bzomwe makolo yawo yakale yadacitirambo apolofeta.

24 “Koma tsoka kwa imwe anyakudala, thangwe mukutsangalazidwa kale.

25 “Tsoka kwa imwe omwe tsapano mudakhuta, thangwe mun’dzakhala na njala.

“Tsoka kwa imwe omwe tsapano mukuseka, thangwe mun’dzasunama ndipo mun’dzalira.

26 “Tsoka kwa imwe omwe wanthu wentse ambakulewani bzabwino nthawe zentse, thangwe bzimwebzi ni bzomwe makolo yawo yadacitira apolofeta wakunama.

27 “Tsono ndikuuza mwentse omwe mukundibvamwe kuti: Pitirizani kufuna anyamadulanthaka wanu, mbacitirani bzabwino wale omwe ambakuwengani, 28 mbasimbani wale omwe an’kulewani kuipa na kupempherera omwe akukutukwanani. 29 Munthu akakumenyani ku phutu libodzi, perekerani linangolo; ndipo akakutengerani cakubvala canu cakunja, lekani kumuletsa kukutengerani pomwe cakubvala ca mkati. 30 Munthu ali-wentse akakukumbirani cinthu, mupaseni; ndipo munthu akakutengerani cinthu lekani kumukumbira kuti akubwezereni.

31 “Kuthumizira bzimwebzi, bzomwe mukufuna kuti wanthu akucitireni, imwepo muwacitirembo bzibodzi-bodzibzo.

32 “Penu mumbafuna wanthu okha omwe ambakufunani, kodi pana phindu lanyi? Pakuti napo anyakucita pikado, ambafunambo wale omwe ambawafuna. 33 Ndipo mukambacitira bzabwino wale omwe ambakucitiranimbo bzabwino, kodi pana phindu lanyi? Napo anyakucita pikado ambacitambo bzibodzi-bodzibzi. 34 Ndipo mukambafiyalisi wale omwe mukudikhira kuti an’dzakubwezerani, kodi pana phindu lanyi? Napo anyakucita pikado ambafiyalisimbo anyakucita pikado anzawo kuti adzawabwezerembo. 35 Mwakusiyana na bzimwebzi, pitirizani kufuna anyamadulanthaka wanu na kumbawacitira bzabwino ndipo mbafiyalisini mwakusaya kudikhira kubwezeredwa cinthu; pakuti mabaibai yanu yan’dzakhala makulu, ndipo imwepo mun’dzakhala wana wa Mulungu wakudzulu, thangwe iye ambadekera mtima anyakusaya kutenda na anyakuipa. 36 Pitirizani kukhala wa ntsisi ninga momwe Baba wanu aliri wa ntsisi.

37 “Kuthumizira bzimwebzi, lekani kutonga anzanu kuti muleke kudzatongedwambo; ndipo lekani kupasa mulandu anzanu kuti muleke kudzapasidwambo mulandu. Pitirizani kulekerera anzanu, ndipo imwepo mun’dzalekereredwambo. 38 Khalani wakupasa, ndipo wanthu an’dzakupasanimbo. Iwo an’dzakukhuthulirani pa khanza lanu na mphimo yabwino, yakutsindira bwino, yakusukusidwa na yakutaikira na mpololo. Thangwe mphimo yomwe mun’pimira nayo winango, ndiyo yomwe iwo an’dzakupimiranimbo nayo.”

39 Patsogolo pace iye adawauzambo ciratizo cakuti: “Kodi zimola angatsogolere zimola mwanzace? Ne. Thangwe wentsewo angagwere m’dindi. 40 Nyakupfunza angapose lini mpfunzisi wace, koma ali-wentse omwe an’pfunzisidwa bwino, an’dzandendemerana na mpfunzisi waceyo. 41 Thangwe ranyi iwepo ukunyang’anisa kacitsotso komwe kali m’diso la m’bale wako, pomwe iwepo ukuzindikira lini cimuti comwe ciri m’diso lako? 42 Kodi iwepo ungauze tani m’bale wako kuti: ‘M’balewe, leka ndikucose kacitsotso m’diso lako,’ pomwe iwepo ukuwona lini cimuti comwe ciri m’diso lako? Wacinyengowe! Yamba wacosa cimuti comwe ciri m’diso lako, ndipo ukamala un’dzawona bwino momwe ungacosere kacitsotso komwe kali m’diso la m’bale wako.

43 “Palibe muti wabwino omwe umbabala bzisapo bzakuipa, ndipo palibe muti wakuipa omwe umbabala bzisapo bzabwino. 44 Pakuti muti uli-wentse umbadziwika thangwe ra bzisapo bzace. Mwa ciratizo, wanthu ambatca lini nkhuyu pa muti wa minga, ayai uva pa muti wa minga. 45 Munthu wabwino, ambalewa bzinthu bzabwino thangwe mu mtima mwace mudadzala bzinthu bzabwino. Tsono munthu wakuipa, ambalewa bzinthu bzakuipa thangwe mu mtima mwace mudadzalambo na bzinthu bzakuipa; pakuti pamulomo pambacoka bzomwe bzidadzala mu mtima.

46 “Thangwe ranyi imwepo mumbandicemera kuti ‘Mbuya, Mbuya!’ koma mumbacita lini bzomwe nimbalewa? 47 Ali-wentse omwe anibwera kwa ine acibva mafala yangu na kuyateweza, nin’kuuzani kuti iye ali ninga yani: 48 Iye ali ninga munthu wakumanga nyumba omwe adacera mwakuzika acimanga aliserse pa mwala. Ndipo pomwe madzi yadadzala mu mkulo, madziyo yadamenya na mphamvu nyumbayo, tsono yalibe kukwanisa ne na kuitekenyesako, thangwe ikhadamangidwa bwino. 49 Mwakusiyana na bzimwebzi, ule omwe ambabva mafala yangu acisaya kuyateweza, ali ninga munthu omwe adamanga nyumba yakusaya aliserse pa mataka. Ndipo madzi ya mu mkulo yadadzala yacimenya nyumbayo ndipo iyo idagwa pa nthawe ibodzi-bodziyo, icipfudzikiratu yentse.”

7 Pomwe Jezu adamala kulewa bzentse bzomwe akhafuna kuuza wanthu omwe akhamubvesera, iye adapita mu mzinda wa Kafarnau. 2 Ndipo kumweko kukhana mkulu munango wa acikunda omwe akhana kapolo wace omwe akhaduwala kwene-kwene, mwakuti akhadasala pang’ono kufa. Iye akhamufuna kwene-kwene kapoloyo. 3 Pomwe iye adabva bza Jezu, adatuma akulu-akulu winango wa Adjuda kuti akakumbire Jezuyo kuti abwere kudzapoza kapolo waceyo. 4 Iwo adayenda komwe kukhana Jezu, aciyamba kumudandaulira kuti: “Iye an’themera kuthandizidwa namwe, 5 pakuti iye ambafuna mtundu wathu ndipo ndiye omwe adakonza nyumba yathu yakunamatira.”* 6 Tenepo Jezu adayenda nawo. Pomwe akhadasala pang’ono kufika pamuipo, mkulu wa acikundayo adatumiza axamwali wace kuti akamuuze kuti: “Mbuya, lekani kubonera kubwera kumui kwangu, pakuti ndine lini wakuthemera kukutambirani. 7 Ndipopa ndawona kuti ndine lini wakuthemera kubwera kwa imwepo. Koma ndolewani mafala yokha, ndipo mtumiki wanguyo anilimba. 8 Pakuti inembo ndiri pantsi pa utongi ndipo ndina acikunda omwe nimbawatongambo. Ndikauza m’bodzi kuti: ‘Ndoko!’ iye ambayendadi, ndipo ndikauza munango kuti: ‘Bwera!’ iye ambabweradi, ndipo ndikauza kapolo wangu kuti: ‘Cita cakati!’ iye ambacitadi.” 9 Pomwe Jezu adabva bzimwebzi, iye adadabwa ndipo adazungunuka aciuza thimu lomwe likhamuteweralo kuti: “Ndikukuuzani kuti, napo mu Jirayeri ndikanati kuwona munthu wa cikhulupiro cikulu ninga cimweci.” 10 Pomwe wanthu omwe akhadatumidwa wale adabwerera kumui, adakagumana kapolo ule walimba.

11 Patsogolo pace, iye adacita ulendo bwakuyenda ku mzinda wakucemeredwa Naini, ndipo anyakupfunza wace na thimu likulu la wanthu akhayenda naye pabodzi. 12 Pomwe akhafika pafupi na msuwo wa mzindayo, iye adawona wanthu omwe akhadanyamula mtembo ndipo akhabula naye mu mzindamo. Munthu wakufayo, akhali mwana wacimuna omwe akhali yekhayo wa mkazi mamsiwa. Ndipo thimu la wanthu la mu mzindamo likhaperekezambo mkazi wakufedwayo. 13 Pomwe Mbuya adawona mkaziyo, iye adamubvera ntsisi acimuuza kuti: “Leka kulira.” 14 Na bzimwebzi iye adafendera acikhuya makha yomwe yakhana mtemboyo, ndipo anyakunyamula makhayo adaima. Patsogolo pace iye adati: “Mulumbwanawe, ndikulewalewa na iwepo, lamuka!” 15 Pamwepo munthu omwe akhadafayo, adamuka acikhala ndipo adayamba kulewalewa, patsogolo pace Jezu adamupereka kwa mai wace. 16 Na bzimwebzi wanthu wentse adabva mantha aciyamba kutumbiza Mulungu mwakulewa kuti: “Mpolofeta mkulu wawonekera pakati pathu,” ndipo “Mulungu wakumbukira wanthu wace.” 17 Ndipo nkhani imweyi idabvekera ku Djudeya kwentse na mphimpha zentse zapafupi.

18 Tenepo, anyakupfunza wa Juwau adakamuuza bzinthu bzentsenebzi. 19 Ndipo Juwauyo adacemeresa anyakupfunza wace awiri aciwatuma kwa Mbuya kuti akamubvunze kuti: “Kodi imwepo ndimwe Kristu omwe Mulungu akhadaleweratu kuti angadamutumiza, ayai tidikhire munthu munango?” 20 Pomwe adafika kwa iye, anyakupfunzawo adamuuza kuti: “Juwau Batista watituma kuti tidzakubvunzeni kuti: ‘Kodi imwepo ndimwe Kristu omwe Mulungu akhadaleweratu kuti angadamutumiza, ayai tidikhire munthu munango?’” 21 Pa nthawe imweyo, iye adapoza wanthu omwe akhaduwala matenda yakusiyana-siyana, azimola adayamba kuwona acicosambo mizimu yakuipa. 22 Pakuwatawira Jezu adawauza kuti: “Ndokoni mukauze Juwau bzomwe mukuwona na kubva: Azimola akuwona, anyakupunduka akufamba, anyamapere akupozedwa, ankhuthu akubva, anyakufa akulamusidwa ndipo mafala yabwino yakupaliziridwa kwa anyakusauka. 23 An’kondwa ngule omwe an’ndikhulupira mwakusaya kupenukira.”*

24 Pomwe anyakupfunza* wa Juwau adayenda, Jezu adayamba kuuza thimu la wanthu bza Juwauyo kuti: “N’ciyani comwe mudayenda kukawona ku dambo? Kodi mudayenda kukawona phesi lomwe likhatekenyesedwa na conzi? 25 Tsono mukhayenda kukawona ciyani? Munthu omwe adabvala bzakubvala bzakuumira?* Ne. Pakuti wanthu omwe ambabvala bzakubvala bzakuumira na omwe ana moyo wabwino, ambakhala m’nyumba za amambo. 26 Tsono kodi n’ciyani comwe mukhadayendera kumweko maka-maka? Kukawona mpolofeta? Inde, ndikukuuzani kuti, Juwau ni mpolofeta. Tsono iye ngwakufunika kwene-kwene kuposa apolofeta wentse. 27 Umweyu ndiye omwe adalewedwa m’bzinembo kuti: ‘Ona! Ndikutumiza mtumiki wangu patsogolo pako, omwe an’dzakonza njira yako!’ 28 Cadidi ndikukuuzani kuti, pakati pa wanthu wentse omwe adakhala kale na moyo, palibe munthu omwe ni mkulu kuposa Juwau. Tsono munthu omwe ni mng’ono mu Umambo bwa Mulungu, ni mkulu kuposa iye.” 29 (Pomwe anyakukhomesa mtsonkho pabodzi na wanthu winango omwe akhadabatizidwa na Juwau adabva bzimwebzi, iwo adalewa kuti Mulungu ngwakulungama. 30 Tsono Afarizeu na apfunzisi wa Malamulo adalamba malango yomwe Mulungu akhadawapasa, tenepo iwo alibe kubatizidwa na Juwau.)

31 “Kodi m’badwo umweyu, ningaundendemezere na yani? 32 Uli ninga wana ang’ono omwe adakhala m’misika acimbacemera anzawo kuti: ‘Tidakuimbirani citoliro, tsono imwepo mulibe kubzina; ifepano tidalira tsono imwepo mulibe kulira nafe pabodzi.’ 33 Mwakundendemerana na bzimwebzi, Juwau akhabzimana kudya ndipo akhamwa lini vinyu, tsono imwepo mukhambamulewa kuti: ‘Iye ana ciwanda.’ 34 Kudabwerambo Mwana wa munthu, ndipo iye akudya na kumwa vinyu, tsono imwepo mukumulewa kuti: ‘Onani! munthu wakulungwa na wakufunisisa kumwa vinyu, xamwali wa anyakukhomesa mtsonkho na anyakucita pikado!’ 35 Mwa njira iri-yentse, nzeru imbadziwika kuti njakulungama thangwe ra mabasa yace.”*

36 Mfarizeu munango adakumbira Jezu kuti akadye naye pabodzi. Tenepo, iye adapita m’nyumba mwa Mfarizeuyo acikakhala kuti adye. 37 Tsono mkazi munango, omwe akhadziwika mu mzindamo kuti ni nyakucita pikado, adabva kuti Jezu akhadya m’nyumba mwa Mfarizeu. Tenepo iye adabweresa kagarafa ka alabasto komwe kakhana mafuta yakununtcira. 38 Pomwe adafika, iye adagodama ku minyendo ya Jezu aciyamba kulira mwakuti adaitotesa na misozi yace acimbapukuta minyendoyo na tsisi lace. Ndipo iye akhambapsompsona minyendoyo mwa lufoyi acimbaipukusira mafuta yakununtcirayo. 39 Pakuwona bzimwebzi, Mfarizeu omwe adacemera Jezu ule, adayamba kulewa mu mtima mwace kuti: “Bzingadakhala kuti munthuyu ni mpolofetadi, iye angadadziwa kuti mkazi omwe akumukhuyayu ni yani ndipo ana khalidwe liponi, thangwe mkaziyu ni nyakucita pikado.” 40 Pakudziwa bzomwe iye akhakumbuka, Jezu adamuuza kuti: “Simau, ndina cinthu cakuti ndikuuze.” Iye adati: “Ndiuzeni Mpfunzisi!”

41 “Amuna awiri adayenda kukafiyali kobiri kwa munthu munango; m’bodzi adafiyali kobiri zakukwana madinario 500, ndipo munangoyu adafiyali madinario 50. 42 Tsono pakuti iwo akhalibe ciri-centse kuti abwezere mangawayo, munthuyo adalekerera wentsewo na mtima wentse. Kodi nguponi pakati pa awiriwa omwe angamufune kwene-kwene?” 43 Simau adatawira kuti: “Ndikuwona kuti ni omwe akhadafiyali kobiri zizinji ule.” Iye adati: “Watawira bwino.” 44 Tenepo, iye adazungunukira mkazi ule, aciuza Simau kuti: “Kodi ukumuwona mkaziyu? Ndapita m’nyumba mwako muno, koma iwepo ulibe kundipasa madzi kuti ndisambe m’minyendo mwangu. Tsono mkaziyu, watotesa minyendo yangu na misozi yace, aciipukuta na tsisi lace. 45 Iwepo ulibe kundimpsompsona, tsono mkaziyu, kuyambira pomwe ndapita muno, iye alibe kulekeza kumpsompsona minyendo yangu mwa lufoyi. 46 Iwepo ulibe kuikha mafuta mu msolo mwangu, tsono mkaziyu wapukusira minyendo yangu na mafuta yakununtcira. 47 Na thangwe limweri, ndikukuuza kuti, pikado zace zalekereredwa napo kuti n’zizinji, thangwe mkaziyu walatiza lufoyi likulu. Tsono omwe anilekeredwa pang’ono, lufoyi lacembo, ndakucepa.” 48 Patsogolo pace, Jezu adauza mkaziyo kuti: “Pikado zako zalekereredwa.” 49 Tsono omwe akhadakhala naye pa mezapo adayamba kumbabvunzana okha-okha kuti: “Kodi mbani umweyu mwakuti ambalekerera pikado?” 50 Tsono iye adauza mkaziyo kuti: “Cikhulupiro cako cakupulumusa; ndoko mwa mtendere.”

8 Mwakusaya kucedwa, Jezu adacita ulendo bwakuzungira mzinda na mzinda, mudzi na mudzi acimbapalizira mafala yabwino ya Umambo bwa Mulungu. Ndipo apostolo wace 12 wale akhanaye pabodzi, 2 kuphatanidzambo akazi omwe akhadacosedwa mizimu yakuipa na kupozedwa matenda: Mariya omwe akhacemeredwambo Madalena, omwe adacosedwa bziwanda 7; 3 Juwana mkazi wa Kuza, omwe akhali nyakunyang’anira nyumba ya Herode; Suzana na akazi winango azinji omwe akhawatumikira na kuwathandiza na bzinthu bzawo.

4 Pomwe thimu likulu la wanthu lidatsonkhana pabodzi na wale omwe akhamutewera kucokera ku mizinda yakusiyana-siyana, Jezu adayamba kuwapfunzisa mwakuphatisa basa ciratizo, 5 iye adati: “Munthu munango adayenda kukabzala mbeu. Pomwe iye akhabzala, mbeu zinango zidagwera m’mphepete mwa mseu zicipondedwa, ndipo mbalame zidabwera zicidya mbeuzo.” 6 Zinango zidagwera pa mwala, ndipo pomwe zidamera, zidauma thangwe pakhalibe mnyontho. 7 Zinango zidagwera pakati pa minga, ndipo mingayo idakula, icitazisa mbeuzo kukula. 8 Tsono zinango zidagwera pa mataka yabwino ndipo pomwe zidamera, zidabala bzisapo kupitirira 100. Pomwe iye adamala kulewa bzimwebzi, adalewa mwakukuwa kuti: “Omwe ana makutu yakubva, abve.”

9 Tsono anyakupfunza wace adamubvunza kuti ciratizoci cikuthandauza ciyani. 10 Iye adati: “Imwepo mudapasidwa mwayi wakubvesesa cintsintsi cakupambulika ca Umambo bwa Mulungu, tsono winango ambandobva bziratizo basi, kuti napo awone, kuwona kwawoko kukhale kwakusaya phindu, ndipo napo abve, koma aleke kubvesesa thandauzo lace. 11 Ciratizoci thandauzo lace ndiri: Mbeu ni fala la Mulungu. 12 Mbeu zomwe zidagwera m’mphepete mwa mseu, ni wale omwe ambabva fala la Mulungu, ndipo Dyabu ambabwera acicosa fala lomwe likhadabzalidwa m’mitima mwawo kuti aleke kukhulupira na kupulumusidwa. 13 Ndipo zomwe zidagwera pa mwala, ni wale omwe akabva falalo ambalitambira mwakukondwa, tsono iwo ambakhala alibe mizi. Ambakhulupira kwa kanthawe kakucepa, tsono pa nthawe ya mayezo, iwo ambagwa. 14 Ndipo zire zomwe zidabzalidwa pa minga, ni wale omwe ambabva fala, tsono thangwe ra kutengeka na cuma, thupo na bzinthu bzakutsangalaza bza pa moyo, iwo ambatazira kukula bwino, ndipo bzisapo bzawo bzimbakhwima lini. 15 Tsono zire zomwe zidagwera pa mataka yabwino, ni wale omwe akabva falalo na mtima wabwino, ambaliphatisisa ndipo ambabala bzisapo mwakupirira.

16 “Palibe munthu omwe pambuyo pa kugasa kandiyero, ambaigwanankhira na citundu ayai kuiikha kuntsi kwa kama, koma ambaiikha pa mbuto yakuikhira kandiyeroyo kuti omwe an’pita awone ceza. 17 Pakuti palibe cinthu cakubisika comwe cin’dzadziwika lini; ndipo palibe cinthu comwe cidabisidwa bwino-bwino comwe cin’dzawonekera lini padeca. 18 Tenepo, tetekerani bwino-bwino bzomwe mukubvabzi, pakuti omwe anabzo, an’dzathumiziridwa acikhala na bzizinji, tsono ule omwe alibe, napo bzomwe akukumbuka kuti anabzo an’dzatengeredwa.”

19 Patsogolo pace, mai wace na abale wace adabwera, tsono thangwe ra thimu la wanthu, iwo alibe kukwanisa kufika pomwe pakhana iyepo. 20 Tenepo wanthuwo adamuuza kuti: “Mai wanu na abale wanu ali panjapa, ndipo an’funa kukuwonani.” 21 Pakuwatawira iye adati: “Mai wangu na abale wangu ni awa omwe ambabva fala la Mulungu aciliteweza.”

22 Ntsiku inango iye na anyakupfunza wace adapakira mwadiya, ndipo iye adawauza kuti: “Mbatiyambukireni ku ng’ambu inango ya thawale.” Tenepo iwo adacapa aciyenda. 23 Pomwe iwo akhayenda, Jezu adagona. Ndipo kudayambika conzi camphanvu mu thawalemo, mwakuti mwadiya omwe akhadapakirayo udayamba kudzala madzi, ndipo iwo akhali pa ngozi. 24 Tenepo iwo adamulamusa acilewa kuti: “Mpfunzisi, mpfunzisi, tikufa ife!” Iye adamuka acitsimula conzico pabodzi na mabimbi ya mphanvu mwakuti bzentsebzi bzidalekeza ndipo kudakhala zii. 25 Patsogolo pace iye adawabvunza kuti: “Kodi cikhulupiro canu ciri kuponi?” Tsono iwo akhabva mantha kwene-kwene ndipo adadabwa mwakuti akhabvunzana kuti: “Kodi umweyu ni mbani maka-maka? Iye ambatonga conzi na madzi ndipo ibzo bzimbamubvera!”

26 Ndipo iwo adakatsama m’dera la Ajerazeno, komwe kukhali ku ng’ambu inango ya Galileya. 27 Pomwe Jezu adabuluka m’mwadiyamo, munthu munango omwe akhana bziwanda adacoka mu mzindamo aciyenda kukagumana na Jezu. Iye adamala nthawe itali ali pezi, ndipo akhambakhala lini m’nyumba koma m’thenje. 28 Pomwe munthuyo adandowona Jezu, iye adakuwa ndipo adagodama pamaso pace, acilewa mwakukuwa kuti: “Kodi ndakuphonyerani ciyani ine, Jezu, Mwana wa Mulungu Mkululetu? Ndaphata minyendo, lekani kundiboneresa.” 29 (Pakuti Jezu akhadauza mzimu wakuipayo kuti ucoke mwa munthuyo. Mzimu wakuipayo ukhaboneresa munthuyo kwa nthawe itali, ndipo wanthu akhambam’manga mwakubwereza-bwereza na makorenti, manja na minyendo acimbamulindira, tsono iye akhambabwedza makorentiyo ndipo ciwandaco cikhambamuyendesa kutali na wanthu.) 30 Jezu adamubvunza kuti: “Dzina lako ndiwe yani?” Iye adatawira kuti: “Ndine thimu,” thangwe munthuyo akhadapitidwa na bziwanda bzizinji. 31 Bziwandabzo bzidapitiriza kumudandaulira kuti aleke kubzithothera ku ciphompho. 32 Tsono pafupi na pamwepo, pakhana thimu la nkhumba lomwe likhadya pa phiri, tenepo bziwandabzo bzidamudandaulira kuti bzipite mu nkhumbazo, ndipo iye adabzibvumiza. 33 Bziwandabzo bzidabula mwa munthuyo bzicipita mu nkhumbazo, ndipo izo zidayenda pa nkhomole zicibzithusira mu thawale, ndipo zentse zidamira. 34 Tsono pomwe anyakusamalira nkhumbazo adawona bzomwe bzidacitikabzo, iwo adathawa acikafotokozera wanthu wa mu mzinda na wa m’midzi ya pafupi.

35 Tenepo, wanthu adayenda kukawona bzomwe bzikhadacitikabzo. Pomwe iwo adafika pomwe pakhana Jezupo, iwo adawona kuti munthu omwe akhadacosedwa bziwanda ule, akhadabvala ndipo akhali bwino-bwino. Iye akhadakhala pafupi na Jezuyo, ndipo wanthuwo adabva mantha. 36 Wale omwe adawona bzomwe bzikhadacitikabzo, adawafotokozera momwe munthu omwe akhana bziwanda ule adapozedwera. 37 Ndipo wanthu azinji omwe akhakhala pafupi na dera la Ajerazeno, adakumbira Jezu kuti acoke kumweko, thangwe iwo akhabva mantha kwene-kwene. Tenepo iye adapakira mwadiya kuti ayende. 38 Tsono munthu omwe akhadacosedwa bziwanda ule, adapitiriza kumukumbira kuti ambafambe naye pabodzi, tsono Jezu alibe kubvuma, ndipo adamuuza kuti: 39 “Bwerera kumui kwako, ndipo ukapitirize kuuza wanthu bzinthu bzomwe Mulungu wakucitira.” Munthuyo adayendadi, ndipo adadziwisa mu mzinda wentseyo bzomwe Jezu adamucitira.

40 Pomwe Jezu adabwerera, thimu la wanthu lidamutambira na manja mawiri, pakuti wentse akhamudikhirira. 41 Ndipo kudafika munthu munango dzina lace Jairo omwe akhali mtsogoleri wa mu nyumba yakunamatira.* Iye adagodamira Jezu acimudandaulira kuti ayende kumui kwace, 42 thangwe mwana wace wacikazi m’bodzi yekha, omwe akhana magole 12 yakubadwa, akhaduwala mwakuti akhali penu-penu.

Pomwe Jezu akhayenda kumweko, wanthu azinji akhamupsindiza. 43 Pamwepo pakhana mkazi munango omwe akhana matenda yakucoka mulopa kwa magole 12, ndipo palibe ali-wentse omwe adakwanisa kum’poza. 44 Iye adafenderera Jezu na kumbuyo acikhuya m’mphepete mwa cakubvala cace cakunja, ndipo pa nthawe imweyoletu mulopa waceyo udaduma. 45 Tenepo, Jezu adalewa kuti: “Mbani wandikhuya?” Pomwe wentse adagaza, Pedru adalewa kuti: “Mpfunzisi, wanthu wentsewa akuzungulirani ndipo akukupsindizani.” 46 Tsono Jezu adalewa kuti: “Alipo munthu omwe wandikhuya, thangwe ndabva kuti mphanvu yacoka mwa ine.” 47 Pakuwona kuti bzomwe akhadacitabzo bzadziwika, mkaziyo adayenda pomwe pakhana Jezupo akutetemera, ndipo adamugodamira acilewa pamaso pa wanthu wentse thangwe lomwe adamukhuira na momwe iye adapozedwera pa nthawe imweyoletu. 48 Tsono iye adauza mkaziyo kuti: “Mwanangu, cikhulupiro cako cakulimbisa. Ndoko mwa mtendere.”

49 Ali mkati mwa kulewalewa, padafika mwamuna munango omwe akhacokera kumui kwa Jairo, ndipo adauza Jairoyo kuti: “Mwana wanu ule wafa; Lekani kumunesa mpfunzisiyu.” 50 Pakubva bzimwebzi, Jezu adauza Jairoyo kuti: “Leka kugopa, ndokhala na cikhulupiro basi, ndipo mwana wako an’dzakhala pomwe na moyo.”* 51 Pomwe adafika kumuiko, iye alibe kubvumiza ali-wentse kupita naye pabodzi m’nyumbamo kupambula Pedru, Juwau, Tiyago, pabodzi na abereki wa mtsikanayo. 52 Tsono wanthu wentse akhalira na kubzimenya pa nkhombe thangwe ra kusunama. Tenepo Jezu adawauza kuti: “Lekani kulira, thangwe mtsikanayo alibe kufa koma wandogona tulo.” 53 Pomwe iye adalewa bzimwebzi, wanthuwo adayamba kuseka mwakumunyoza, thangwe akhadziwa kuti mwanayo akhadafadi. 54 Tsono iye adaphata boko la mtsikanayo acilewa kuti: “Mtsikanawe, lamuka!” 55 Tenepo mtsikanayo adakhala pomwe na moyo,* ndipo pa nthawe imweyoletu adamuka, ndipo Jezu adawauza kuti amupase cinthu kuti adye. 56 Abereki wa mtsikanayo adakomedwa kwene-kwene, tsono Jezu adawauza kuti aleke kuuza munthu ali-wentse bzomwe bzikhadacitikabzo.

9 Patsogolo pace, Jezu adacemera apostolo wace 12 wale, ndipo adawapasa mphanvu yakucosa madimonyo yentse na kupoza matenda. 2 Iye adawatuma kuti akapalizire bza Umambo bwa Mulungu na kupoza wanthu, 3 ndipo iye adawauza kuti: “Lekani kunyamula cinthu ciri-centse pa ulendobo, ne mpsimbo, ne budu la cakudya, ne pau, ne kobiri;* ne cakubvala capambali.* 4 Ndipo nyumba iri-yentse yomwe mupiteyo, mukhale m’mwemo mpaka kucoka pa mbuto imweyo. 5 Ndipo mu mzinda uli-wentse omwe wanthu ankutambirani lini, pakucoka mu mzinda umweyo, kunkhumulani pfumbi ku nzayo zanu kuti bukhale umboni kwa iwo.” 6 Tenepo, iwo adayenda ku mzinda na mzinda, acimbapalizira mafala yabwino na kupoza atenda.

7 Tsono pomwe mambo* Herode* adabva bzentse bzomwe bzikhacitika, adaneseka kwene-kwene mu mtima thangwe winango akhambalewa kuti Juwau walamusidwa kwa anyakufa, 8 winango akhambalewa kuti ni Eliya, tsono winango akhambalewa kuti ni m’bodzi wa apolofeta wakale-kale omwe walamusidwa kwa anyakufa. 9 Herode adati: “Juwau ndidamugwata msolo. Tsono mbani umweyu omwe akucita bzinthu bzomwe ndikubvabzi?” Tenepo iye akhafunisisa kumuwona.

10 Pomwe apostolowo adabwerera, adafotokozera Jezu bzinthu bzentse bzomwe akhadacita. Na tenepo, iye adawatenga aciyenda nawo kwa okha-okha, mu mzinda wakucemeredwa Betsaida. 11 Tsono thimu la wanthu lidadziwa bzimwebzo, ndipo lidamutewera. Iye adawatambira bwino ndipo adayamba kuwapfunzisa bza Umambo bwa Mulungu, acimbapoza wale omwe akhaduwala. 12 Pomwe kukhadoka, apostolo wace 12 wale adabwera acimuuza kuti: “Auzeni wanthuwa ayende m’midzi na mphimpha za pafupi kuti akanyang’ane mbuto yakugona na cakudya, thangwe kuno n’kutali na wanthu.” 13 Tsono iye adawauza kuti: “Apaseni imwepo cakudyaco.” Iwo adatawira kuti: “Ifepano tiribe cinthu ciri-centse pano, koma tina pau zixanu na ntsomba ziwiri basi, pinango tiyende kukagula cakudya kuti akwane wanthu wentsenewa.” 14 Pamwepo pakhana amuna wakukwana 5000. Iye adauza anyakupfunza wace kuti: “Auzeni kuti akhale pantsi m’tumathimu twa wanthu 50.” 15 Iwo adacitadi bzimwebzo, ndipo wentse adakhala pantsi. 16 Iye adatenga pau zixanuzo na ntsomba ziwiri zire, ndipo adanyang’anisa kudzulu acizipempherera. Patsogolo pace adazibedula-bedula, acipasa anyakupfunza wace kuti agawire wanthuwo. 17 Tenepo, wentse adadya acikhuta, ndipo adadzaza madengu* 12 ya pau zakusala.

18 Pomwe Jezu akhapemba payekha, anyakupfunza wace adayenda komwe kukhana iyeko, ndipo iye adawabvunza kuti: “Kodi wanthu ambalewa kuti inepano ndine yani?” 19 Pakutawira iwo adati: “Winango ambati ndimwe Juwau Batista, tsono winango ambalewa kuti ndimwe Eliya, ndipo winango ambalewa kuti ndimwe m’bodzi wa apolofeta wakale-kale omwe walamusidwa.” 20 Patsogolo pace iye adawabvunza kuti: “Tsono imwepo, mumbati ndine yani?” Pedru adatawira kuti: “Imwepo ndimwe Kristu, omwe watumidwa na Mulungu.” 21 Tenepo, iye adawauza mwamphanvu kuti aleke kuuza munthu ali-wentse bzimwebzo, 22 ndipo iye adawauza pomwe kuti: “Mwana wa munthu an’funikira kugumana na mabvuto mazinji ndipo iye an’dzalambidwa na akulu, atsogoleri wa antsembe pabodzi na anembi, acidzaphedwa, ndipo pa ntsiku yacitatu iye an’dzalamusidwa.”

23 Patsogolo pace iye adayenda kukauza wentse kuti: “Munthu ali-wentse omwe an’funa kunditewera, abzilambe yekha acinyamula muti wace wakuzunzidwira* ntsiku zentse, ndipo apitirize kunditewera. 24 Pakuti ali-wentse omwe an’funa kupulumusa moyo wace, an’dzauluza, tsono ule omwe an’luza moyo wace thangwe ra inepano, an’dzaupulumusa. 25 Kulewa cadidi, kodi munthu angagumane phindu lanyi aciganyali dziko lentse koma acidzonga ayai aciluza moyo wace? 26 Pakuti ali-wentse omwe an’cita manyazi na inepano pabodzi na mafala yangu, Mwana wa munthu an’dzacitambo naye manyazi, akadzabwera mu ulemerero bwa Baba wace pabodzi na anjo wace wakucena. 27 Tsono ndikukuuzani cadidi kuti: Winango omwe ali panowa, an’dzafa lini akanati kuwona Umambo bwa Mulungu.”

28 Pomwe padapita ntsiku 8 pambuyo pakulewa mafalaya, iye adatenga Pedru, Juwau pabodzi na Tiyago acikwira nawo m’phiri kuti akapembe. 29 Pomwe iye akhapemba, nkhope yace idacinja ndipo bzakubvala bzace bzidacena bziciyetima kwene-kwene. 30 Ndipo amuna awiri akhaceza naye, iwo akhali Mozeji na Eliya. 31 Ndipo awiriwo adawonekera na ulemerero ndipo adayamba kucezerana bza kucoka kwace pa dzikoli, komwe kungadacitikira ku Jeruzalemu. 32 Pomwe bzimwebzi bzikhacitika, Pedru na anzace wale akhadagona. Tsono pomwe adadzabanganuka, iwo adawona ulemerero bwa Jezu na amuna awiri omwe akhadaima naye pabodzi wale. 33 Pomwe amuna awiriwo akhacoka, Pedru adauza Jezu kuti: “Mpfunzisi, bziri bwino kuti ifepano tindokhaliretu pano. Tenepo, lekani timange matendi matatu: Libodzi lanu, libodzi la Mozeji ndipo linango la Eliya.” Tsono Pedru akhadziwa lini bzomwe akhalewabzo. 34 Pomwe iye akhalewalewa bzimwebzi, padabwera mtambo uciwampsinkha. Ndipo pomwe mtamboyo udawampsinkha, iwo adabva mantha. 35 Patsogolo pace padabveka fala lomwe lidacokera mu mtambomo liciti: “Uyu ndiye Mwana wangu wakusankhulidwa. Mbamubverani.” 36 Pomwe falalo lidabveka, iwo adawona kuti Jezu akhali yekha. Pa nthawe imweyo iwo adandonyamala nabzo, ndipo alibe kuuza munthu ali-wentse bzomwe akhadawonabzo.

37 Mangwana yace pomwe iwo akhabuluka m’phirimo, thimu la wanthu lidayenda kukagumana naye. 38 Ndipo mwamuna munango omwe akhali pakati pa thimulo adakuwa kuti: “Mpfunzisi, ndikukumbira kuti mundithandizirembo mwanangu, thangwe ndina m’bodziyu basi. 39 Iye ambaphatidwa na mzimu wakuipa, ndipo ambakuwa mwadzidzidzi. Patsogolo pace, mzimuyo umbamugwesera pantsi ucimucitisa khunyu acimbacoka phobvu mkamwa. Ndipo mzimuyo umbafuna lini kucoka napo pambuyo pa kumupweteka. 40 Ndakumbira anyakupfunza wanuwa kuti acose mzimuyo, tsono iwo atazira.” 41 Pakutawira Jezu adati: “Imwe m’badwo wakusaya cikhulupiro na wakuipamwe, kodi nin’pitiriza kukhala namwe na kukupirirani mpaka lini? M’bwereseni mwana wanuyo kuno.” 42 Pomwe mulumbwanayo akhafendera, mzimu wakuipayo udamugwesera pantsi, ucimucitisa khunyu la mphanvu. Tenepo, Jezu adatsimula mzimu wakuipayo ndipo adapoza mulumbwanayo acimupereka kwa pai wace. 43 Ndipo wentse adadabwa na mphanvu zakudabwisa za Mulungu.

Tsono pomwe wentse akhadabwa na bzinthu bzentse bzomwe akhacitabzo, iye adauza anyakupfunza wace kuti: 44 “Tetekerani mwatceru ndipo kumbukirani mafala aya: Mwana wa munthu an’dzaperekedwa m’manja mwa wanthu.” 45 Tsono iwo alibe kubvesesa bzomwe iye akhalewa. Thangwe thandauzo la mafalayo likhadabisidwa kwa iwo, ndipo iwombo akhabva mantha kumubvunza thandauzo la mafalayo.

46 Patsogolo pace, anyakupfunzawo adayamba kunesana kuti mbani akhali mkulu pakati pawo. 47 Pakudziwa bzomwe iwo akhakumbuka mu mtima mwawo, Jezu adatenga kamwana, acikaimisa pakati pawo 48 ndipo adawauza kuti: “Ali-wentse omwe an’tambira kamwanaka mu dzina langu, watambirambo inepano, ndipo ali-wentse omwe an’tambira inepano watambirambo Ule omwe adandituma. Pakuti ule omwe an’bzicepesa* pakati panu, umweyo ndiye mkulu.”

49 Bzimwebzi bzidacitisa Juwau kulewa kuti: “Mpfunzisi, ifepano tawona munthu omwe akucosa bziwanda m’dzina lanu, ndipo tayezera kumuletsa, thangwe ambafamba lini nafe.” 50 Tsono Jezu adamuuza kuti: “Lekani kumuletsa, pakuti ali-wentse omwe akutsutsana lini namwe ali kumbali yanu.”

51 Pomwe ntsiku zakuti Jezu atengedwe kuyenda kudzulu zikhadafendera, iye adatsimikiza kuyenda ku Jeruzalemu. 52 Tenepo, iye adatuma winango mwa anyakupfunza wace kuti abakapite. Ndipo iwo adayenda, acikapita mu mzinda wa Asamariya kuti abakakonzekere kwakufikira. 53 Tsono Asamariyawo alibe kumutambira, thangwe iye akhayenda ku Jeruzalemu. 54 Pomwe Tiyago na Juwau adawona bzimwebzi, iwo adati: “Mbuya, kodi mun’funa kuti ticemerese moto kucokera kudzulu kuti utenthe wentsenewa?” 55 Tsono Jezu adaceuka aciwatsimula. 56 Tenepo iwo adayenda ku mudzi winango.

57 Pomwe iwo akhafamba mu mseu, munthu munango adalewa kuti: “Nin’kutewerani kuli-kwentse komwe muyendeko.” 58 Tsono Jezu adamuuza kuti: “Nkhandwe zina mphako zakukhala, ndipo mbalame zina bzitsa, tsono Mwana wa munthu alibe ne pakutsamisira msolo wace.” 59 Patsogolo pace, iye adauza munthu munango kuti: “Khala mteweri wangu.” Tsono munthuyo adati: “Mbuya, ndibvumizeni kuti ndiyambe kukapendesa pai wangu.” 60 Jezu adamuuza kuti: “Siya anyakufa apendesane okha-okha, ndipo iwepo ndoko ukapalizire bza Umambo bwa Mulungu.” 61 Ndipo munthu munango adati: “Mbuya, inepano nin’khala mteweri wanu, koma cakuyamba, ndibvumizeni kuti ndikagoneke adzinza wangu.” 62 Jezu adauza munthuyo kuti: “Munthu ali-wentse omwe an’gaula na gedjo acimbanyang’anisa m’mbuyo, an’themera lini Umambo bwa Mulungu.”

10 Patsogolo pace, Mbuya adasankhula anyakupfunza winango wakukwana 70 aciwatumiza awiri-awiri kuti atsogole ku mizinda yentse na mbuto iri-yentse yomwe iye akhafuna kuyenda. 2 Patsogolo pace, iye adawauza kuti: “Kulewa cadidi, basa lakubvuna ndikulu, koma anyabasa mbakucepa. Tenepo, kumbirani mwenekaciro munda kuti atumize anyabasa kuti adzabvune. 3 Ndokoni! Inepano ndikukutumizani ninga mabira pakati pa mphumphi. 4 Lekani kutakula cikhwama ca kobiri ayai budu la cakudya ne xango, ndipo lekani kumusana na munthu ali-wentse* mu njira. 5 Pa nyumba iri-yentse yomwe mufikeyo, yambani na kulewa mafala yakuti: ‘Mtendere ukhale pa nyumba ino.’ 6 Ndipo pa nyumbayo mukagumana munthu wakufuna mtendere, mtendere wanu ukhale pa iye. Tsono pakakhala palibe munthuyo, mtendereyo ubwerere kwa imwepo. 7 Tenepo, khalani pa nyumba ya mtendereyo mucidya na kumwa bzomwe angakupaseni, pakuti nyabasa an’funika kupagalidwi. Lekani kucinja nyumba yomwe mwafikirayo muciyenda pa nyumba inango.

8 “Ndipo mu mzinda uli-wentse omwe mupiteyo, wanthu akakutambirani, dyani bzomwe angakupasenibzo, 9 pozani atenda mu mzindamo muciwauza kuti: ‘Umambo bwa Mulungu buli pafupi na imwepo.’ 10 Tsono mukapita mu mzinda uli-wentse ndipo wanthu acisaya kukutambirani, cokani m’mwemo muciyenda m’miseu yawo mikulu-mikulu mucikalewa kuti: 11 ‘Ifepano tikukunkhumula pfumbi la mu mzinda mwanu muno lomwe laphatirira ku nzayo zathu ninga umboni kwa imwepo. Tsono dziwani kuti Umambo bwa Mulungu bwafendera.’ 12 Ine ndikukuuzani kuti, kupfudzidwa kwa mzinda umweyo pa ntsikuyo, kun’dzakhala kwakuwawa kwene-kwene kuposa kwa Sodoma.

13 “Tsoka kwa imwe wanthu wa ku Korazini! Tsoka kwa imwe wanthu wa ku Betsaida! Thangwe rakuti bzakudabwisa bzomwe bzacitika m’mizinda yanu, bzingadakhala kuti bzacitikira wanthu wa ku Tiro na ku Sidoni, iwo angadakhala akungula kale acibvala magundiri na kukhala padotha. 14 Ndipopa, Ntsiku ya Kutongedwa in’dzakhala yakuwawa kwene-kwene kwa imwepo kuposa kwa wanthu wa ku Tiro na Sidoni. 15 Tsono tani pakulewa bza imwe wanthu wa ku Kafarnau? Kodi mukukumbuka kuti Mulungu an’dzakutumbizani kusiyana na winango? Ne. Iye an’dzakuthusani ku Thenje!*

16 “Ali-wentse omwe an’kutetekerani, watetekerambo inepano. Ndipo ali-wentse omwe an’kulambani, walambambo inepano. Kuthumizira bzimwebzi, omwe an’lamba inepano, walambambo Ule omwe adandituma.”

17 Patsogolo pace, anyakupfunza 70 wale adabwerera mwakukondwa, acilewa kuti: “Mbuya, napo bziwanda bzikhatibvera pomwe tikhaphatisa basa dzina lanu.” 18 Tenepo, iye adawauza kuti: “Ndikuwona Sathani wagwa kale ninga ciphaliwali kucokera kudzulu. 19 Inepano ndakupasani mphanvu yakuponda nyoka na mphiriri, na kukunda mphanvu zentse za nyamadulanthaka, ndipo palibe cinthu ciri-centse comwe cin’dzakucitani kuipa. 20 Tsono, lekani kukomedwa thangwe rakuti mizimu yakuipa yakubverani, koma komedwani thangwe madzina yanu yanembedwa kudzulu.” 21 Pa nthawe imweyoletu, mzimu wakucena udacitisa Jezu kukondwa kwene-kwene ndipo iye adati: “Ndikukutumbizani pamaso pa wanthu wentse Baba, Mbuya wakudzulu na dziko la pantsi, thangwe mudabisira bzinthu bzimwebzi adziwi na wanthu wanzeru, ndipo mwabzizimbula kwa wanthu wakubzicepesa ninga wana ang’ono. Inde Baba, thangwe bzimwebzi bzikubverana na kufuna kwanu. 22 Baba wangu wandipasa bzinthu bzentse. Ndipo palibe munthu omwe ambamudziwa Mwana kuposa Baba, ndipo palibembo munthu omwe ambamudziwa bwino-bwino Baba kuposa Mwana na munthu ali-wentse omwe angabvume kupfunzisidwa na Mwanayo bza Babayo.”

23 Na bzimwebzi, Jezu adazungunuka acinyang’anisa anyakupfunza wace ndipo adawauza pa okha-okha kuti: “An’kondwa ni wale omwe maso yawo yakuwona bzinthu bzomwe imwepo mukuwonabzi. 24 Pakuti ndikukuuzani kuti: Apolofeta na amambo azinji akhafuna kuwona bzinthu bzomwe imwepo mukuwonabzi, koma alibe kubziwona, ndipo akhafunambo kubva bzomwe imwepo mukubvabzi, koma alibe kubzibva.”

25 Mwamuna munango omwe akhali mdziwi wa Malamulo, adamuka kuti amuyeze, ndipo iye adati: “Mpfunzisi, kodi nin’funika kucita ciyani kuti ndidzagumane moyo wakusaya kumala?” 26 Jezu adati kwa iye: “Kodi bzomwe bzidanembedwa m’Malamulo bzimbalewa ciyani? Kodi iwepo umbabvesesa tani?” 27 Pakutawira mwamunayo adati: “‘Umbafune Yahova Mulungu wako na mtima wako wentse, moyo* wako wentse, mphanvu zako zentse, nzeru zako zentse’ na ‘kufuna mwanzako ninga momwe umbabzifunira wekha.’” 28 Jezu adamuuza kuti: “Watawira bwino; pitiriza kucita bzimwebzi ndipo un’dzagumana moyo.”

29 Tsono, pakufuna kubziwonesa kukhala wakulungama, mwamunayo adabvunza Jezu kuti: “Kodi mwanzanguyo ni mbani maka-maka?” 30 Pakutawira Jezu adati: “Munthu munango akhacokera ku Jeruzalemu kuyenda ku Jeriko. Tsono mu njira, iye adagumana na akambowa omwe adamukhundula acimumenya kwene-kwene mpaka kumusiya wasala pang’ono kufa. 31 Tsono, bzidandocitikambo kuti wantsembe munango adagwata na njira imweyire. Tsono pomwe iye adawona munthuyo, adamutsembera. 32 Mpsibodzi-bodzimbo na Mlevi munango omwe adapitambo na njira ibodzi-bodziyo, pomwe adawona munthuyo, adamutsemberambo. 33 Tsono Msamariya munango omwe akhali pa ulendo, adagwatambo na njira imweyo, ndipo pomwe adawona munthuyo adamubvera ntsisi. 34 Tenepo, iye adamufenderera aciikha mafuta na vinyu bzirondabzo acibzimanga. Patsogolo pace, adamupakiza pa cifuwo cace, aciyenda naye ku nyumba ya alendo ndipo adakamusamalira. 35 Mangwana yace, iye adatenga madinario mawiri ndipo adayapereka kwa mwenekaciro nyumba ya alendoyo, acilewa kuti: ‘Samalirani bwino munthuyu, ndipo mukadzonga kobiri zakupitirira zimwezi, nin’dzakubwezerani ndikadzabwerera.’ 36 Kodi ni mbani pa wanthu atatuwa, omwe iwepo ukuwona kuti adalatiza lufoyi kwa munthu omwe adamenyedwa na akambowayo?” 37 Iye adatawira kuti: “Ni ule omwe adamubvera ntsisi.” Tenepo, Jezu adamuuza kuti: “Ndoko ukacitembo bzibodzi-bodzi.”

38 Pomwe iwo akhayenda, iye adakapita m’mudzi winango. Kumweko, mkazi munango omwe akhacemeredwa Marta, adamutambira ninga mulendo kumui kwace. 39 Iye akhana m’bale wace wakucemeredwa Mariya, ndipo Mariyayo akhadakhala pafupi na Mbuya, acimbatetekera bzomwe iye akhalewa.* 40 Tsono Marta, akhadedema na basa lizinji. Tenepo, iye adafendera pomwe pakhana Jezupo acimuuza kuti: “Mbuya, kodi mukuwona lini kuti m’bale wanguyu akundilekerera kuphata basa ndekha-ndekha? Muuzeni kuti adzandithandizembo.” 41 Pakumutawira, Mbuyayo adati: “Marta, Marta, iwepo ukucita thupo ndipo ukudedema na bzinthu bzizinji. 42 Ifepano tin’funikira lini bzinthu bzizinji, napo cinthu cibodzi cingakhale cakukwanira. Tsono Mariya, wasankhula cinthu cakufunika ndipo palibe omwe an’dzamutengera.”

11 Tsapano, Jezu akhapemba pa mbuto inango. Pomwe adamaliza kupembako, m’bodzi wa anyakupfunza wace adamuuza kuti: “Mbuya, tipfunziseni kupemba ninga momwe Juwau adapfunzisira anyakupfunza wace.”

2 Tenepo, iye adawauza kuti: “Pakupemba, mbalewani kuti: ‘Baba, dzina lanu licenesedwe.* Umambo bwanu bubwere. 3 Tipaseni cakudya cathu ca lero mwakubverana na bzakufunikira pa moyo wathu wa ntsiku na ntsiku. 4 Tilekerereni pikado zathu, pakuti ifepano timbalekererambo ali-wentse omwe anafe mangawa;* ndipo lekani kulekerera kuti tiyezedwe.’”

5 Patsogolo pace, iye adawauza kuti: “Tiyezezere kuti m’bodzi wa imwepo ana xamwali wace, ndipo wayenda kwa iye pakati pa usiku acikamuuza kuti: ‘Xamwali, ndikumbizembo pau zitatu, 6 thangwe mwanzangu wafika kumui kwangu kucokera pa ulendo, ndipo ndiribe cakumupasa.’ 7 Tsono omwe ali m’nyumbayo mkumutawira kuti: ‘Leka kundinesa. Ndafunga kale msuwo, ndipo ine na wana wangu tagona kale. Ningamuke lini kuti ndidzakupase ciri-centse.’ 8 Ndikukuuzani kuti, iye an’dzamuka acimupasa bzomwe akufunabzo, sikuti thangwe ni xamwali wace, koma thangwe ra kungingimira kwace. 9 Tenepo, ndikukuuzani kuti: Pitirizani kukumbira, ndipo mun’dzapasidwa, pitirizani kunyang’ana, ndipo mun’dzagumana, pitirizani kugogodza, ndipo mun’dzafunguliridwa. 10 Pakuti munthu ali-wentse omwe an’kumbira an’dzapasidwa, ali-wentse omwe aninyang’ana an’dzagumana, ndipo ali-wentse omwe an’gogodza an’dzafunguliridwa. 11 Kulewa cadidi, ni pai uponi omwe mwana wace acimukumbira ntsomba, angamupase nyoka m’mbuto mwa ntsombayo? 12 Ayai acimukumbira dzai, angamupase mphiriri?* 13 Tenepo, penu imwepo, napo ndimwe wanthu wakuipa mumbadziwa kupasa bzinthu bzabwino wana wanu, ndiye tani Baba wanu wa kudzulu! Iye an’dzapereka mzimu wakucena kwa wale omwe ambamukumbira.”

14 Patsogolo pace, iye adacosa dimonyo omwe akhacitisa munthu kukhala bewewe. Pomwe dimonyoyo adacosedwa, munthuyo adayamba kulewalewa ndipo thimu la wanthu lidadabwa kwene-kwene. 15 Tsono winango akhambalewa kuti: “Umweyu ambacosa bziwanda na mphanvu ya Belezebu,* omwe ni mtongi wa bziwandabzo.” 16 Ndipo winango pakufuna kumuyeza, adayamba kumukumbira kuti awalatize cizindikiro cakucokera kudzulu. 17 Pakudziwa bzomwe akhakumbuka, iye adawauza kuti: “Umambo buli-bwentse bukagawanika bokha, bumbapfudzika, ndipo nyumba iri-yentse yakugawanika, imbagwa. 18 Mwa njira ibodzi-bodziyi, penu Sathani wagawanika yekha, kodi umambo bwace bungapitirize tani? Pakuti imwepo mukulewa kuti inepano nimbacosa bziwanda na mphanvu ya Belezebu. 19 Penu inepano nimbacosa bziwanda na mphanvu ya Belezebu, kodi wana wanu ambayacosa na mphanvu ya yani? Ndipopa iwo an’dzakuyeruzani. 20 Tsono penu inepano nimbacosa bziwanda na cala ca Mulungu, ndiye kuti Umambo bwa Mulungu, bwakufikirani. 21 Munthu wamphanvu akakhala na bzifuzo bzakukwanira acilindira nyumba yace, cuma cace cimbakhotcerereka. 22 Tsono munthu wamphanvu kuposa iye akabwera kudzamukunda, ambamutengera bzifuzo bzace bzentse bzomwe akhathemba, ndipo bzentse bzomwe ambamutengerabzo ambagawana na winango. 23 Ali-wentse omwe ali lini kumbali yangu, ni nyamadulanthaka wangu, ndipo ali-wentse omwe an’phata lini nande basa lakuthandiza wanthu kubwera kwa ine, ambawamwaza.

24 “Mzimu wakuipa ukacoka mwa munthu, umbayenda ku mbuto zakuuma kuti ukanyang’ane mbuto yakupumira, koma umbakaigumana lini. Tenepo umbati: ‘Nin’bwerera kumui komwe ndidacoka kule.’ 25 Ndipo ukafika, umbagumana kuti m’nyumbamo mudapsairidwa ndipo mudakonzedwambo bwino. 26 Tenepo, umbayenda kukatenga mizimu inango inomwe yakuipa kwene-kwene kuposa iye, ndipo ikapita mkati mwa munthu, imbakhala m’mwemo; ndipo bzakucita bza munthuyo bzimbaipiratu kuposa momwe akhaliri pakuyamba.”

27 Pomwe akhalewa mafala yamweya, mkazi munango omwe akhali pakati pa thimulo adakuwa aciti: “Wakusimbidwa ni mkazi omwe mimba yace idakunyamulani na ule omwe mudamama masuku yace!” 28 Tsono iye adati: “Ne. M’mbuto mwace, wakusimbidwa ngule omwe ambabva mafala ya Mulungu aciyakoya!”

29 Pomwe thimu la wanthu likhathumizirika, iye adayamba kulewa kuti: “M’badwo uyu ngwakuipa ndipo ukufunisisa kuwona cizindikiro. Tsono un’dzapasidwa lini cizindikiro ciri-centse, koma cizindikiro ca Djona cokha basi. 30 Ninga momwe Djona adakhalira cizindikiro kwa wanthu wa ku Ninive, Mwana wa munthu an’dzakhalambo cizindikiro kwa m’badwoyu. 31 Mambo wacikazi* wa ku Suli an’dzalamusidwa kwa anyakufa pabodzi na m’badwo uyu pa Ntsiku ya Kutongedwa. Ndipo iye an’dzalatiza kuti m’badwoyu una mulandu, thangwe iye adacoka kutali kwene-kwene kuti adzabve nzeru za Salomau. Tsono onani! Munthu mkulu kuposa Salomau ali pano. 32 Wanthu wa ku Ninive an’dzalamusidwa pabodzi na m’badwo uyu pa Ntsiku ya Kutongedwa, ndipo iwo an’dzalatiza kuti m’badwoyu una mulandu, thangwe wanthu wa ku Ninivewo adakungula pomwe Djona adawapalizira. Tsono onani! Munthu mkulu kuposa Djona ali pano. 33 Pambuyo pa munthu kugasa kandiyero, ambaiikha lini pa mbuto yakubisika ayai ambaigwanankhira lini na citundu,* koma ambaiikha pa mbuto yakuikhira kandiyero, kuti omwe an’pita awone ceza. 34 Ceza ca thupi ni diso. Penu diso lako lininyang’anisisa pa cinthu cibodzi, thupi lako lentse lin’dzakhala na ceza;* tsono penu diso lako ndanjiru,* thupi lako lentse lin’dzakhala na mdima. 35 Na tenepo, khalani tceru kuti ceza comwe munaco cileke kukhala mdima. 36 Tenepo, thupi lako lentse likakhala na ceza, licisaya kukhala na mbali iri-yentse ya mdima, thupi lentsero lin’dzagaka kwene-kwene ninga ceza ca kandiyero ikakhala ikugaka.”

37 Pomwe adalewa mafala yamweya, Mfarizeu munango adamukumbira kuti akadye naye pabodzi. Tenepo iye adayendadi kukadya. 38 Tsono Mfarizeuyo adadabwa kuwona Jezu akudya ne kusamba m’manja. 39 Tsono Mbuya adati: “Imwe Afarizeu, mumbatsuka kunja kwa kopo na palato, koma mkati mwa mitima yanu mudadzala na kupamba pabodzi na bzakuipa. 40 Imwe wanthu wakusaya nzeru! Omwe adakonza kunja, ndiye adakonzambo mkati, ndibzo lini? 41 Tsono, perekani bzomwe bziri mkati mwanu ninga mphaso za ntsisi, ndipo mukacita bzimwebzo, mun’dzakhala wakucena pa bzinthu bzentse. 42 Tsoka kwa imwe Afarizeu thangwe mumbapereka cakhumi ca tumbeu twa menta,* aruda* na masamba yanango yentse ya m’dimba, koma mumbanyoza cirungamo na lufoyi la Mulungu. N’cadidi kuti imwepo mukhafunika kucita bzinthu bzimwebzi, mucisaya kunyozera bzinthu bzinangobzi. 43 Tsoka kwa imwe Afarizeu, thangwe mumbafuna kukhala m’mipando yakutsogolo m’nyumba zakunamatira,* na kumusidwa na wanthu m’misika! 44 Tsoka kwa imwe, thangwe muli ninga nthutu zakusaya kuwoneka* zomwe wanthu ambafamba padzaulu pace mwakusaya kudziwa!”

45 Pakutawira, mdziwi munango wa Malamulo adati: “Mpfunzisi, mafala mukulewaya, mukutukwanambo na ifepano kubodzi.” 46 Patsogolo pace Jezu adati: “Tsoka kwa imwe adziwi wa Malamulo, thangwe imwepo mumbasenzesa wanthu mitolo yakulemera kwene-kwene, tsono imwepo mumbaikhuya lini, ne na cala cokha.

47 “Tsoka kwa imwe, thangwe mumbakonza nthutu za apolofeta, koma makolo yanu yakale ndiyo yadawapha! 48 Mwakusaya kupenukira, imwepo ndimwe mboni pa bzomwe makolo yanu yakaleyo yadacita. Imwepo mukubverana na bzomwe iwo adacita, thangwe iwo adapha apolofeta ndipo imwepo mukukonza nthutu za apolofetawo. 49 Ndipopa Mulungu adalatiza nzeru zace mwa kulewa kuti: ‘Nin’dzawatumizira apolofeta na apostolo, koma iwo an’dzawapha na kuzunza winango wa iwo, 50 kuti m’badwo uyu ukhale na mulandu wa mulopa wa apolofeta wentse omwe udacosedwa kuyambira pa ciyambi ca dziko, 51 kuyambira mulopa wa Abeli mpaka mulopa wa Zakariya, omwe adaphedwa pakati pa guwa la ntsembe na templo.’ Inde, ndikukuuzani kuti, wanthu wa m’badwo uyu an’dzakhala na mulandu wa mulopa wa wanthu amwewa.

52 “Tsoka kwa imwe adziwi wa Malamulo, thangwe mumbatengera wanthu bzavi bza cidziwiso. Imwepo mun’funa lini kupita, ndipo mukuletsa wanthu omwe an’funa kupita!”

53 Tenepo, pomwe iye akhacoka kumweko, anembi na Afarizeu adayamba kumubvunza bzinthu bzizinji, 54 na cakulinga cakuti amutape mkamwa.

12 Pa nthawe imweyi, wanthu azinjisa adatsonkhana pabodzi mwakuti akhambapondana-pondana. Tenepo, Jezu adayamba kulewalewa na anyakupfunza wace kuti: “Citani mphole na bzakufufumisa bza Afarizeu, omwe mbacinyengo. 2 Palibe cinthu cakubisika comwe cin’dzazimbulidwa lini, ndipo palibe cinthu ca cintsintsi comwe cin’dzadziwika lini. 3 Na tenepo, bzomwe munilewa pa mdima, bzin’dzabveka pa ceza, ndipo bzomwe munilewa mwakazewe-zewe m’cipinda mwanu, bzin’dzapaliziridwa pa ntsodzi ya nyumba. 4 Kuthumizira bzimwebzi axamwali wangu, ndikukuuzani kuti: Lekani kugopa wale omwe ambapha thupi ndipo pambuyo pace, angakwanise lini kucita pomwe cinthu cinango. 5 Tsono nin’kuuzani omwe mun’funika kumugopa: Gopani Ule omwe pambuyo pa kupha, ana mphanvu ya kuthusa ku Gehena.* Inde, ndikukuuzani kuti: Gopani umweyoletu. 6 Kodi tumbalame tuxanu tumbagulisidwa lini na kobiri ziwiri zakucepa mphanvu?* Tsono palibe ne na kabodzi ka tumbalametu komwe kambayebwedwa na Mulungu. 7 Napo tsisi la mu msolo mwanu, ambalilewenga lentse. Lekani kugopa; imwepo ndimwe wakufunika kwene-kwene kuposa tumbalame tuzinji.

8 “Inepano ndikukuuzani kuti: Munthu ali-wentse omwe an’lewa kwa wanthu kuti ambandidziwa, Mwana wa munthu an’dzalewambo pamaso pa anjo wa Mulungu kuti ambamudziwa. 9 Tsono ule omwe an’dzandilamba pamaso pa wanthu, an’dzalambidwambo pamaso pa anjo wa Mulungu. 10 Ndipo ali-wentse omwe an’lewa mafala yakunyoza Mwana wa munthu, an’dzalekereredwa, tsono omwe an’nyoza mzimu wakucena, cipo acidzalekereredwa. 11 Iwo akadzakuperekani ku nyumba zakunamatira,* kwa akulu-akulu wa boma na kwa atongi, lekani kudzacita thupo kuti mun’dzabzikhotcerera tani ayai mun’dzalewa ciyani, 12 pakuti pa nthawe imweyoletu, mzimu wakucena un’dzakupfunzisani bzomwe mun’dzafunika kulewa.”

13 Patsogolo pace, munthu munango pa thimulo adauza Jezu kuti: “Mpfunzisi, uzani m’bale wangu kuti agawane nande utaka.” 14 Iye adauza munthuyo kuti: “Mbani wandiikha ninga nyakutonga mirandu ayai nyakugawa utaka bwa wanthu awirimwe?” 15 Patsogolo pace, iye adauza thimulo kuti: “Khalani tceru ndipo tcenkhani kusirira kwa njiru kwa mtundu uli-wentse, thangwe napo munthu akhale na bzinthu bzizinji, moyo wace umbacokera lini pa bzinthu bzomwe anabzobzo.” 16 Na bzimwebzi, iye adawauza ciratizo cibodzi aciti: “Munthu munango wakudala akhana munda wace ndipo adabvuna bzinthu bzizinji. 17 Tenepo, iye adayamba kukumbuka mu mtima mwace kuti: ‘Ndicite ciyani tsapano, pakuti ndiribe mbuto yakukoyera bzomwe ndabvunabzi?’ 18 Patsogolo pace iye adati: ‘Nin’cita ibzi: Nin’pfudza magwangwa yangu yentse, ndicikonza magwangwa manango makulu-makulu, ndicidzaikha tirigu na bzinthu bzangu bzentse m’mwemo, 19 ndipo nin’dzalewalewa ndekha* kuti: “Una bzinthu bzizinji bzabwino mwakuti bzin’koyeka kwa magole mazinji, tsapano ndokhala phee, ndipo udye, umwe na kukondwa.”’ 20 Tsono Mulungu adamuuza kuti: ‘Iwe munthu wakusaya nzeru, usiku buno iwepo unifa.* Kodi bzinthu bzomwe wagwezekabzi bzin’dzakhala bza yani?’ 21 Bzimwebzi ndibzo bzomwe bzimbacitikira munthu omwe ambabzigwezekera cuma, koma kwa Mulungu ngwakusauka.”

22 Patsogolo pace iye adauza anyakupfunza wace kuti: “Ndipopa ndikukuuzani kuti: Lekani kucita thupo na moyo wanu kuti mun’dzadya ciyani, ayai mun’dzabvala ciyani. 23 Pakuti moyo ngwakufunika kwene-kwene kuposa cakudya ndipo thupi ndakufunika kuposa cakubvala. 24 Nyang’anisisani akhungubwe: Iwo ambabzala lini mbeu ne kubvuna; ndipo iwo alibe gwangwa, koma Mulungu, ambawadyesa. Kodi imwepo ndimwe lini wakufunika kwene-kwene kuposa mbalame? 25 Kodi mbani omwe angatalimphise moyo wace pang’ono pokha* thangwe ra kukhala na thupo? 26 Penu imwepo mun’kwanisa lini kucita cinthu cing’ono ninga cimweci, thangwe ranyi mukupitiriza kucita thupo na bzinthu bzinango? 27 Onani momwe maluwa yambakulira: Maluwayo yambaphata lini basa ne kusona bzakubvala; tsono ndikukuuzani kuti napo Salomau mu ulemerero bwace bwentse, alibe kubvalira ninga libodzi mwa maluwaya. 28 Tsono penu Mulungu ambabvazika maluwa na mauswa ya m’thengo yomwe yangakhale yalipo lero, mangwana yacithusidwa pamoto, kodi iye angaleke kukubvazikani kuposa pamwepa, wanthu wacikhulupiro cakucepamwe? 29 Tenepo, lekani kumbacita thupo mucimbalewa kuti mun’dzadya ciyani ayai mun’dzamwa ciyani, ndipo lekani kucita thupo lakunyanyira; 30 Pakuti bzinthu bzentsenebzi ndibzo bzomwe wanthu omwe ambadziwa lini Mulungu, ambabzilinga na nyongo. Tsono Baba wanu, ambadziwa kuti mumbafunikira bzinthu bzimwebzi. 31 M’mbuto mwace pitirizani kulinga Umambo bwace, ndipo bzinthu bzimwebzi bzin’dzathumiziridwa kwa imwepo.

32 “Lekani kugopa kathimu ka mabiramwe, pakuti Baba wanu wabvuma kukupasani Umambo. 33 Gulisani bzinthu bzanu ndipo perekani mphaso kwa anyakusauka.* Bzikonzereni mabudu ya kobiri yakusaya kudzongeka yomwe ni cuma cakusaya kumala kudzulu, komwe mbava zingafike lini ne mcenje ungadjete lini. 34 Pakuti komwe kuna cuma cako, mtima wako umbakhalambo uli kumweko.

35 “Bvalani ndipo khalani wakukonzeka,* kandiyero yanu ikhale idagaka, 36 ndipo mun’funika kukhala ninga wanthu omwe akudikhirira mbuya wawo omwe akubwerera ku malowozi, kuti iye akafika acimenya msuwo, iwo amufungulire mwakamfulumize. 37 An’kondwa ni akapolo omwe mbuya wawo akafika, an’dzawagumana adapenya! Cadidi ndikukuuzani kuti: Iye an’dzabvala cakubvala cakuphata naco basa aciwauza kuti akhale pa meza ndipo iye an’dzawatumikira. 38 Ndimwe wakukondwa penu mbuya wanuyo an’dzafika usiku,* ayai kumadandakweca,* acidzakugumanani mudakonzeka! 39 Tsono dziwani kuti, bzingadakhala kuti mwenekaciro nyumba an’dziwa kuti mbava in’bwera nthawe zanyi, iye angadalekerera lini kuti nyumba yace itcoledwe. 40 Ndipo imwepo khalanimbo wakukonzeka, thangwe Mwana wa munthu an’dzabwera pa nthawe yomwe mukuikumbukira lini.”

41 Tsono Pedru adabvunza kuti: “Mbuya, kodi ciratizo comwe mukulewaci, mukuuza ifepano tekha ayai wanthu wentsenewa?” 42 Tenepo Mbuyayo adati: “Kodi mbani maka-maka omwe ni mtumiki* wakukhulupirika na wanzeru omwe mbuya wace an’dzamuikha kuti anyang’anire anyabasa* wace na kuwapasa cakudya cakukwanira pa nthawe yakuthemera? 43 An’kondwa ni kapolo omwe mbuya wace akabwera, an’dzamugumana akucita basa limweri! 44 Cadidi ndikukuuzani kuti: Iye an’dzamuikha kuti anyang’anire bzinthu bzace bzentse. 45 Tsono penu kapoloyo angalewe mu mtima mwace kuti: ‘Mbuya wangu akucedwa,’ aciyamba kumenya anyabasa wacimuna na wacikazi, aciyambambo kudya na kumwa mpaka kuledzera, 46 mbuya wa kapoloyo an’dzabwera pa ntsiku yomwe iye akuidikhirira lini na pa nthawe yomwe iye akuidziwa lini. Ndipo iye an’dzaboneresa kwene-kwene kapolo wakuipayo acimuthusa komwe kuna wanthu wakusaya kukhulupirika. 47 Kapolo omwe adabvesesa bzomwe mbuya wace akufuna koma alibe kukonzeka ayai kucita bzomwe adamukumbirabzo,* mbuya waceyo an’dzamumenya. 48 Tsono ule omwe alibe kubvesesa ndipo wacita bzinthu bzakuthemera kumenyedwa, an’dzamenyedwa pang’ono. Kulewa cadidi, ali-wentse omwe an’pasidwa bzizinji, an’dzakumbiridwambo bzizinji, ndipo ule omwe aniikhidwa ninga nyakunyang’anira bzinthu bzizinji, an’dzakumbiridwambo bzizinji kuposa bzomwe akhafunikira kupereka.

49 “Ine ndidabwera kudzagasa moto pa dziko la pantsi. Tsono penu motoyo wagaka kale, n’ciyani cinango comwe ningafune? 50 Tsono pana ubatizo bomwe nin’funika kubatizidwa nabo, ndipo ndidasunama kwene-kwene mpaka bukadzacitika. 51 Kodi mukukumbuka kuti ndidabweresa mtendere pa dziko la pantsi? Ne, kulewa cadidi, ndidabweresa mgawano pakati pa wanthu. 52 Kuyambira tsapano, wanthu axanu wa nyumba ibodzi an’dzagawanika, atatu an’dzabverana lini na awiri ndipo awiri an’dzabverana lini na atatu. 53 Pai an’dzabverana lini na mwana wace wacimuna, ndipo mwana wacimuna an’dzabverana lini na pai wace. Mai an’dzabverana lini na mwana wace wacikazi, ndipo mwana wacikazi an’dzabverana lini na mai wace, mibzala wacikazi an’dzabverana lini na mulowola wace, ndipo mulowola an’dzabverana lini na amibzala wace wacikazi.”

54 Patsogolo pace, Jezu adauza pomwe thimu la wanthulo kuti: “Mukawona mtambo ukucoka kumadokero, pa nthawe imweyoletu mumbalewa kuti: ‘Kukubwera nvula,’ ndipo imbabvumbadi. 55 Ndipo mukawona conzi cikupepedza kucokera ku suli, mumbalewa kuti: ‘Lero kunipsa kwene-kwene,’ ndipo bzimwebzi bzimbacitikadi. 56 Wanthu wacinyengo, imwepo mumbakwanisa kuzindikira mawonekedwe ya dziko la pantsi na kudzulu, tsono thangwe ranyi mukutazira kuzindikira bzinthu bzomwe bzikucitika mu nthawe ino? 57 Thangwe ranyi imwepo pamwekha mukuzindikira lini comwe n’cakulungama? 58 Mwa ciratizo, pomwe ukuyenda kwa mtongi pabodzi na munthu omwe udaphonyerana naye, cita ciri-centse kuti umalise mulandu pomwe mukali mu njira, kuti munthu omwe waphonyerana nayeyo, aleke kukakupereka kwa nyakutonga mirandu, ndipo nyakutonga miranduyo acikakuperekambo kwa mulindiri, ndipo mulindiriyo acikakufungira m’kawoko. 59 Ndikukuuza kuti, iwepo un’dzacoka lini mpaka pomwe udzabwezere kobiri zentse.”*

13 Pa nthawe imweyire, wanthu winango omwe akhalipo pamwepo, adauza Jezu bza wanthu wa ku Galileya omwe Pirato akhadasanganiza mulopa wawo na mulopa wa bzirombo bzomwe iwo akhapereka ntsembe. 2 Pakuwatawira iye adati: “Kodi mukukumbuka kuti Agalileya amwewo, akhana pikado kwene-kwene kuposa Agalileya winango thangwe ra bzinthu bzomwe bzidawacitikirabzo? 3 Ne. Ndikukuuzani kuti: Mukasaya kukungula, mwentsenemwe mun’dzapfudzidwambo ninga iwo. 4 Ayai kodi mukukumbuka kuti wanthu 18 wale omwe cinyumba citali cidawagwera ku Silowe ciciwapha, akhana pikado kwene-kwene kuposa wanthu wentse omwe ambakhala ku Jeruzalemu? 5 Ne. Ndikukuuzani kuti: Imwepo mukasaya kukungula, mwentsenemwe mun’dzapfudzidwambo ninga momwe bzidacitikira wanthu amwewa.”

6 Patsogolo pace, Jezu adayamba kufotokoza ciratizo ici: “Munthu munango akhana muti wa mkuyu omwe ukhadabzalidwa m’munda wace wa uva. Ndipo iye adayenda kuti akatce bzisapo m’mutimo, tsono alibe kukagumana cinthu. 7 Tenepo, iye adauza nyakusamalira mundayo kuti: ‘Lino ni gole lacitatu lomwe ndikubwera kudzanyang’ana bzisapo m’muti wa mkuyuyu, koma nimbagumana lini cinthu. Ugwate! Thangwe ukundodzonga mbuto papezi.’ 8 Pakutawira, nyakusamalira mundayo adati: ‘Mbuya, musiyeni pomwe gole libodzi lokha. Inepano nin’cera mphepete mwacemu, ndiciikha ndowe. 9 Ukadzabala bzisapo kutsogoloku, bziri bwino; koma ukasaya kubala, mungadzaugwate.’”

10 Pa ntsiku inango ya Sabudu, Jezu akhapfunzisa mu nyumba inango yakunamatira.* 11 Ndipo m’mwemo, mukhana mkazi munango omwe akhaduwalisidwa na mzimu wakuipa kwa magole 18; iye akhadagonyoka msana mwakuti akhakwanisa lini kuuthamula. 12 Pomwe Jezu adawona mkaziyo, adamuuza kuti: “Mkaziwe, wapozedwa matenda yako.” 13 Jezu adaikha manja yace pa mkaziyo ndipo pa nthawe imweyoletu, msana wace udathamuka aciyamba kutumbiza Mulungu. 14 Tsono mtsogoleri wa m’nyumba ya kunamatirayo, alibe kukomedwa thangwe rakuti Jezu adapoza munthu pa Sabudu. Tenepo, iye adauza thimu la wanthulo kuti: “Pana ntsiku 6 zakuphata basa; tenepo, mbabwerani ntsiku zimwezi kuti mudzapozedwe, sikuti pa ntsiku ya Sabudu.” 15 Na tenepo, Mbuya adatawira kuti: “Wanthu wacinyengo! Ali-wentse wa imwepo ambatsudzula lini mkono ayai bulu wace m’thanga pa ntsiku ya Sabudu aciyenda kukamumwesa madzi?” 16 Mkaziyu ni wa dzinza la Abalahamu, ndipo Sathani akhadamumanga kwa magole 18, kodi mpsakuthemera lini kuti iye apozedwe matenda yaceya pa ntsiku ya Sabudu?” 17 Pomwe iye adalewa bzimwebzi, anyakumutsutsa wace wentse adanyala, tsono thimu lentse la wanthu lidayamba kukomedwa thangwe ra bzakudabwisa bzomwe iye akhacita.

18 Tenepo iye adathumizira kulewa kuti: “Kodi Umambo bwa Mulungu buli ninga ciyani, ndipo ningabundendemezere na ciyani? 19 Buli ninga kanjere kang’ono-ng’ono* komwe munthu adakatenga acikabzala m’munda mwace. Iko kadamera kacikhala cimuti cikulu, ndipo mbalame zidakonza bzitsa mu mthambi zace.”

20 Ndipo iye adalewa pomwe kuti: “Kodi Umambo bwa Mulungu ningabundendemezere na ciyani? 21 Buli ninga cakufufumisa* comwe mkazi munango adacitenga acicisanganiza na mphimo zitatu zikulu-zikulu za ufa,* ndipo ufa bwentsebo budafufuma.”

22 Pomwe Jezu akhayenda ku Jeruzalemu, iye adapita mu mzinda na mzinda, mudzi na mudzi acimbapfunzisa wanthu. 23 Tenepo, mwamuna munango adamubvunza kuti: “Mbuya, kodi n’cadidi kuti ni wanthu ang’ono-ng’ono omwe an’dzapulumusidwa? Jezu adamutawira kuti: 24 “Citani nyongo yakupita na pa msuwo wakupapatiza, thangwe ine ndikukuuzani kuti azinji an’dzayezera kupita, koma an’dzakwanisa lini. 25 Mwenekaciro nyumba akadzalamuka acifunga msuwo, imwepo mun’dzaima panja ndipo mun’dzagogodza msuwoyo mucimbalewa kuti: ‘Mbuya, tifungulirenimbo.’ Tsono iye an’dzakutawirani kuti: ‘Nin’dziwa lini komwe mwacokera.’ 26 Ndipo imwepo mun’dzayamba kulewa kuti: ‘Ifepano tikhadya, ticimwa pamaso panu, ndipo imwepo mukhapfunzisa m’miseu mikulu-mikulu ya m’mizinda yathu.’ 27 Tsono iye an’dzakuuzani kuti: ‘Nin’dziwa lini komwe mwacokera. Cokani pamaso pangu, mwentse omwe mumbacita mabasa yakusaya kulungama!’ 28 Ndipo mukadzawona Abalahamu, Izaki, Djakobo na apolofeta wentse mu Umambo bwa Mulungu, imwepo mun’dzathusidwa kunja ndipo kumweko mun’dzalira mucikeketa mano. 29 Kuthumizira bzimwebzi, wanthu an’dzabwera kucokera kumabvadzuwa na kumadokero, ndipo winango an’dzacokera ku norte* na ku suli,* ndipo iwo an’dzakhala pa meza acidya mu Umambo bwa Mulungu. 30 Tetekerani! Alipo wakumalizira omwe an’dzakhala wakuyamba, ndipo wakuyamba an’dzakhala wakumalizira.”

31 Pa nthawe imweyo, Afarizeu winango adabwera acimuuza kuti: “Coka pano! Thangwe Herode an’funa kukupha.” 32 Tsono Jezu adawatawira kuti: “Ndokoni ndipo kauzeni nkhandwe ire kuti: ‘Ndikucosa madimonyo na kupoza wanthu lero na mangwana, ndipo pa ntsiku yacitatu nin’dzamaliza.’ 33 Tenepo, nin’funika kupitiriza lero, mangwana na mkuca, thangwe mpsakubvumizika lini* kuti mpolofeta aphedwe kunja kwa Jeruzalemu. 34 Jeruzalemu, Jeruzalemu, wakupha apolofeta na wakuboma wale omwe adatumizidwa kwa iwe. Kazinji-kentse ndidafuna kutsonkhanisa wana wako ninga momwe nkhuku imbatsonkhanisira tuwana twace m’maphaphidwe mwace! Tsono iwepo ulibe kufuna. 35 Mulungu an’dzasiya nyumba yako. Ndikukuuzani kuti, kuyambira tsapano, imwepo mun’dzandiwona lini pomwe, mpaka pomwe mudzalewe kuti: ‘Wakusimbidwa ngule omwe ambabwera mu dzina la Yahova!’”

14 Pa ntsiku inango, Jezu adayenda kukadya kumui kwa mtsogoleri munango wa Afarizeu pa Sabudu, ndipo iwo akhamunyang’anisisa kwene-kwene. 2 Ndipo patsogolo pace, pakhana mwamuna munango omwe akhaduwala matenda yakugweresa thupi. 3 Na bzimwebzi Jezu adabvunza adziwi wa Malamulo na Afarizeu kuti: “Kodi lamulo limbabvumiza kupoza munthu pa ntsiku ya Sabudu ayai ne?” 4 Tsono iwo alibe kumutawira. Na tenepo, iye adaikha manja yace pa munthuyo acimupoza, ndipo adamuuza kuti ayende. 5 Patsogolo pace Jezu adawauza kuti: “Mbani wa imwepo, omwe mwanace ayai ng’ombe yace icigwera mu mcera pa ntsiku ya Sabudu, angayende lini kukaicosa mwakamfulumize?” 6 Tsono iwo adasaya cakutawira.

7 Pomwe Jezu adawona momwe wanthu wakucemeredwa akhambasankhulira mbuto zakulemekezeka kuti akhale, iye adawauza ciratizo cakuti: 8 “Ukacemeredwa na munthu ku phwando la malowozi, leka kukakhala pa mbuto yakulemekezeka. Thangwe pinango iye wacemerambo munthu munango wakulemekezeka kwene-kwene kuposa iwepo. 9 Patsogolo pace, omwe wakucemerayo an’dzabwera acikuuza kuti: ‘Bula pamwepa kuti uyu akhale.’ Na tenepo, iwepo un’dzacoka na manyazi ucikakhala pa mbuto yakunyozeka. 10 Tsono ukacemeredwa ku phwando, ndoko ukakhale pa mbuto yakunyozeka, kuti munthu omwe wakucemerayo akabwera adzakuuze kuti: ‘Xamwali, kakhale pa mbuto yakulemekezeka ire.’ Na tenepo, iwepo un’dzalemekezedwa pamaso pa anyakucemeredwambo anzako. 11 Pakuti munthu ali-wentse omwe an’bzikuza an’dzacepesedwa, ndipo ule omwe an’bzicepesa an’dzakuzidwa.”

12 Patsogolo pace, Jezu adauzambo munthu omwe akhadamucemera ule kuti: “Ukakonza phwando, leka kucemera axamwali wako, abale wako, adzinza wako ayai wanthu wapafupi omwe mbakudala. Thangwe iwo angadzakucemerembo, ndipo bzimwebzi bzin’dzakhala ninga kuti akukubwezera. 13 Tsono ukakonza phwando, cemera anyakusauka, anyakupunduka na azimola; 14 ndipo iwepo un’dzakondwa, thangwe iwo alibe cinthu ciri-centse cakuti akubwezere. Thangwe ra bzimwebzi, Mulungu an’dzakubwezera pa kudzalamusidwa kwa wanthu wakulungama.”

15 Pakubva bzimwebzi, m’bodzi mwa alendo omwe akhali pamwepowo adati kwa iye: “An’kondwa ngule omwe anidya* mu Umambo bwa Mulungu.”

16 Jezu adamuuza kuti: “Munthu munango, adakonza phwando likulu ndipo adacemera wanthu azinji. 17 Pomwe nthawe ya phwandolo idakwana, iye adatuma kapolo wace kuti akauze wanthu omwe akhadacemeredwa kuti: ‘Bwerani, thangwe bzentse bzakonzedwa kale.’ 18 Tsono wentse pabodzi adayamba kunyang’ana mathangwe yakulambira. Wakuyamba adalewa kuti: ‘Ndagula munda ndipo nin’funa kuti ndikauwone; na tenepo ndikukumbira kuti mundilekerere.’ 19 Ndipo munango adati: ‘Ndagula bzipani bzixanu bza ng’ombe* ndipo nin’funa ndikawone momwe bzingaphatire basa; na tenepo ndikukumbira kuti mundilekerere.’ 20 Ndipo munango pomwe adati: ‘Inepano nin’kwanisa lini kuyenda, thangwe ndalowola tsapanopa.’ 21 Tenepo kapoloyo adabwerera, acikauza mbuya wace bzentsenebzi. Tsono mbuyayo adakalipa kwene-kwene ndipo adauza kapolo waceyo kuti: ‘Ndoko mwakamfulumize m’miseu na m’tunjira twa mu mzinda ndipo bweresa anyakusauka, azimola na anyakupunduka.’ 22 Pomwe kapoloyo adabwerera adati: ‘Mbuya, ndacita bzomwe mwandiuza, tsono mbuto ikalipo basi.’ 23 Tenepo, mbuyayo adauza kapolo kuti: ‘Ndoko pomwe m’miseu inango kunja kwa mzinda ndipo ngingimiza wanthu kuti adzapite, kuti nyumba yanguyi idzale. 24 Ine ndikukutsimikizirani kuti: Palibe ne na m’bodzi mwa wanthu omwe akhadacemeredwa wale, omwe an’dzadya pa phwando langu lomwe ndakonzali.’”

25 Thimu likulu la wanthu likhali pa ulendo pabodzi na Jezu, ndipo iye adazungunuka aciwauza kuti: 26 “Munthu ali-wentse omwe an’funa kukhala nyakupfunza wangu, an’funika kundifuna kwene-kwene* kuposa pai wace, mai wace, mkazace, wana wace, abale wace na mpfumakazi zace, inde, napo moyo wace caiwo. 27 Ali-wentse omwe an’nyamula lini muti wace wakuzunzidwira* acinditewera, angakhale lini nyakupfunza wangu. 28 Mwa ciratizo, mbani wa imwepo akafuna kumanga nyumba* ambayamba lini wakhala pantsi na kulewenga kobiri zomwe adzonge, kuti awone penu anazo kobiri zakukwanira zakumalizira nyumbayo? 29 Akasaya kucita bzimwebzo, iye an’dzakonza aliserse, acitazira kumaliza nyumbayo ndipo wentse omwe adamuwona, an’dzamuseka, 30 acimbati: ‘Munthuyu adayamba kumanga, koma watazira kumaliza.’ 31 Ayai, kodi ni mambo uponi omwe akanati kukamenya nkhondo na mambo* munango ambayamba lini wakhala pantsi, kuti awone penu na acikunda 10 000 angakwanise kulimbana na mambo omwe akubwera kudzamenyana naye na acikunda 20 000? 32 Tsono iye akawona kuti an’kwanisa lini kumenyana nawo, iye ambatumiza anyakuimikira kuti akamukumbirire mpangano wa mtendere pomwe mwanzaceyo akali kutali. 33 Mwa njira ibodzi-bodziyi, palibe omwe angakhale nyakupfunza wangu, penu an’tazira kusiya bzinthu bzace bzentse.

34 “Kulewa cadidi, munyu ngwabwino. Tsono munyuyo ukamala mphanvu, kodi goso lace lingabwezeresedwe tani? 35 Ungaphate lini pomwe basa ne ungacitise lini mataka kukhala na ndovolo. Ndipo wanthu ambandoutaya kunja. Omwe ana makutu yakubva, abve.”

15 Anyakukhomesa mtsonkho wentse na anyapikado, akhatsonkhana mwakuzungulira Jezu kuti abve mafala yace. 2 Ndipo Afarizeu pabodzi na anembi akhambang’ung’udzika kuti: “Munthuyu ambatambira bwino anyapikado ndipo ambadya nawo pabodzi.” 3 Tenepo, Jezu adawauza ciratizo ici: 4 “Mbani pakati pa imwepo acikhala na mabira 100, ndipo bira m’bodzi acitaika, angasiye lini mabira 99 kubusa,* aciyenda kukanyang’ana bira m’bodzi wakutaikayo mpaka kumugumana? 5 Ndipo akamugumana, iye ambakomedwa acim’kupika pa phewa. 6 Ndipo akafika kumui, iye ambacemera axamwali wace na omwe ambakhala nawo pafupi, aciwauza kuti: ‘Kondwani nande, thangwe ndagumana bira wangu omwe akhadataika ule.’ 7 Inepano ndikukuuzani kuti: mwa njira ibodzi-bodziyi, kudzulu kun’dzakhala na cikondweso cikulu thangwe ra kukungula kwa munthu m’bodzi wa pikado, kuposa anyakulungama 99 omwe an’funikira lini kukungula.

8 “Ayai ni mkazi uponi omwe acikhala na madrakima* yace khumi, tsono ibodzi icitaika, angaleke kugasa kandiyero acipsaira m’nyumba mwace mwentse aciinyang’ana bwino-bwino mpaka kuigumana? 9 Ndipo akaigumana, iye ambacemera axamwali* wace na omwe ambakhala nawo pafupi, aciwauza kuti: ‘Kondwani nande, thangwe ndagumana drakima yangu yomwe ikhadataika ire.’ 10 Mwa njira ibodzi-bodziyi, ndikukuuzani kuti: Anjo wa Mulungu ambakomedwa kwene-kwene nyapikado m’bodzi akakungula.”

11 Patsogolo pace, Jezu adati: “Munthu munango akhana wana awiri wacimuna. 12 Tsono mng’onoyo adauza pai wace kuti: ‘Pai, ndipaseniletu mbali ya utaka bwangu.’ Tenepo, paiyo adagawa utaka bwa wana awiriwo. 13 Pomwe padapita ntsiku zing’ono-ng’ono, mwana mng’ono ule adatenga bzinthu bzace bzentse aciyenda ku dziko lakutali, ndipo kumweko, iye adakhala na makhalidwe yakuipa acidzonga cuma cace centse. 14 Pomwe iye adamala kudzonga bzinthu bzace bzentse, m’dzikomo mudagwa njala ikulu, ndipo iye adayamba kubonera kwene-kwene na njalayo. 15 Iye adayenda kukapita basa kwa munthu munango wa m’dzikolo, ndipo munthuyo adamutumiza kumunda kwace kuti ambakadyese nkhumba. 16 Iye akhasirira cakudya ca nkhumbazo, tsono palibe munthu omwe akhamupasa cinthu ciri-centse.

17 “Pomwe nzeru zidamubwerera, iye adati: ‘Pai wangu ana anyabasa azinji ndipo iwo ana cakudya cizinji, tsono ine kuno ndikufa na njala! 18 Nin’bwerera kumui kwa pai wangu, ndicikawauza kuti: “Pai, ndaphonyera Mulungu* ndipo ndaphonyerambo imwepo. 19 Ndipo nin’themera lini pomwe kucemeredwa mwana wanu. Ndiwoneni ninga m’bodzi wa anyabasa wanuwa.”’ 20 Tenepo, iye adayendadi kwa pai wacewo. Pomwe pai wacewo adamuwona na patali, adamubvera ntsisi ndipo adamuthamangira, acikamukumbatira* na kumumpsompsona mwa lufoyi. 21 Patsogolo pace, mwanayo adauza pai wacewo kuti: ‘Pai, ndaphonyera Mulungu ndipo ndaphonyerambo imwepo. Ndipo nin’themera lini pomwe kucemeredwa mwana wanu.’ 22 Tsono pai wacewo adauza akapolo wace kuti: ‘Fulumizani! Bweresani cakubvala citali, cabwino kwene-kwene mudzamubvazike, ndipo mubvazikenimbo mphete* ku cala cace na xango ku nzayo zace. 23 Ndipo bweresanimbo kamwana kang’ombe kakunenepa bwino, mucikapha kuti tidye, ticipfatsa, 24 pakuti mwananguyu akhadafa, koma tsapano ana moyo, iye akhadataika ndipo tsapano wagumanika.’ Tenepo, iwo adayamba kukondwa.

25 “Koma pa nthawe imweyi, mkulu wace akhali kumunda, ndipo pomwe adabwerera acifika pafupi na pamuipo, iye adabva nyimbo na kubzina. 26 Tenepo, iye adacemera mtumiki m’bodzi, acimubvunza bzomwe bzikhacitika. 27 Mtumikiyo adamuuza kuti: ‘M’bale wanu wabwera, ndipo pai wanu amuphera kamwana ka ng’ombe kakunenepa bwino, thangwe iye wabwerera na moyo.’ 28 Tsono iye adakalipa kwene-kwene ndipo adalamba kupita m’nyumbamo. Tenepo, pai wace adabula m’nyumbamo, acimudandaulira kuti apite. 29 Pakutawira, mwanayo adauza pai wacewo kuti: ‘Ndakuphatirani basa kwa magole mazinji ninga kapolo ndipo ndikhambakubverani. Napo bziri tenepoyo, palibe ntsiku ne na ibodziyo yomwe imwepo mudandipasambo kale kambuzi kuti ndicite phwando na axamwali wangu. 30 Tsono pomwe wandofika mwana wanuyu, omwe wadzonga cuma canu na maputa, imwepo mwamuphera kamwana kang’ombe kakunenepa bwino.’ 31 Na tenepo paiyo adati: ‘Mwanangu, iwepo wakhala nande nthawe zentse, ndipo bzinthu bzangu bzentse mpsako. 32 Tsono ifepano tandofuna kucita phwando ticikondwa, thangwe m’bale wako akhadafa koma tsapano ana moyo, ndipo akhadataika, koma tsapano wagumanika.’”

16 Patsogolo pace, Jezu adauzambo anyakupfunza wace kuti: “Munthu munango wakudala, akhana nyabasa wace omwe akhanyang’anira nyumba yace, omwe adapasidwa mulandu wakudzonga cuma ca mbuya wace. 2 Tenepo, iye adamucemera acimuuza kuti: ‘Nkhani yomwe ndikubva pakulewa bza iwepo, njabwino lini. Ndoko ukanembe tsamba la momwe ukhaphatisira basa kobiri zangu, thangwe iwepo un’pitiriza lini pomwe kunyang’anira nyumba yangu.’ 3 Na tenepo, nyakunyang’anirayo adayamba kukumbuka mu mtima mwace kuti: ‘Ndicite ciyani tsapano, pakuti mbuya wangu akundicosa basa? Ndiribe mphanvu yakuti ningalime, ndipo ndina manyazi yakumbafamba ndicimbakumbira. 4 Yaa! Ndadziwa bzomwe ningacite kuti wanthu adzanditambire bwino m’mii mwawo ndikacosedwa basa.’ 5 Ndipo iye adacemera wentse omwe akhana mangawa na mbuya waceyo, ndipo adabvunza wakuyamba kuti: ‘Kodi udafiyali ciyani kwa mbuya wangu?’ 6 Iye adatawira kuti: ‘Mitsuko 100* ya mafuta ya miolivera.’ Nyakunyang’anirayo adati: ‘Tenga tsamba lakutsimikizira mangawa yako, ndipo khala unembe tsapanopa mitsuko 50.’ 7 Patsogolo pace, iye adabvunza pomwe munango kuti: ‘Kodi iwepombo udafiyali ciyani?’ Iye adati: ‘Masakha* 100 ya tirigu.’ Iye adamuuza kuti: ‘Tenga tsamba lakutsimikizira mangawa yako, ndipo nemba masakha 80.’ 8 Napo kuti nyakunyang’anirayo akhali wakusaya kulungama, koma mbuya waceyo adamutenda thangwe ra kucita kwace bzinthu mwanzeru.* Pakuti wanthu wa mu dziko lino,* mbanzeru kwene-kwene pakucita bzinthu na wanthu wa m’badwo wawo, kuposa wana wa ceza.

9 “Tenepo ndikukuuzanimbo kuti: Citani uxamwali mwakuphatisa basa cuma canu cakusaya kulungama, kuti cumaco cikadzamala, axamwaliwo adzakutambireni ku mbuto zakusaya kumala. 10 Munthu omwe ni wakukhulupirika pa bzinthu bzing’ono-ng’ono, ni wakukhulupirikambo pa bzizinji, ndipo munthu omwe ni wakusaya kulungama pa bzinthu bzing’ono-ng’ono, ni wakusaya kulungamambo pa bzinthu bzizinji. 11 Tenepo, mukasaya kukhala wakukhulupirika pa kuphatisa basa cuma cakusaya kulungama, mbani omwe angadzakupaseni basa lakunyang’anira cuma cacadidi? 12 Ndipo mukasaya kukhala wakukhulupirika pa kuphatisa basa bzinthu bza mwenekaciro, mbani an’dzakupasani bzinthu bzomwe bzidakoyedwera imwepo? 13 Palibe nyabasa omwe angatumikire ambuya awiri; pakuti an’dzawenga m’bodzi acifuna munango, ayai an’dzabvera m’bodzi acinyoza munangoyo. Imwepo mungakhale lini kapolo wa Mulungu na wa cuma pa nthawe ibodzi-bodziyo.”

14 Afarizeu omwe akhafuna kwene-kwene kobiri, akhatetekera bzinthu bzentsenebzi, ndipo iwo adayamba kumunyoza. 15 Tenepo, Jezu adawauza kuti: “Imwepo mumbabziti ndimwe wanthu wakulungama pamaso pa wanthu, tsono Mulungu ambadziwa mitima yanu. Pakuti cinthu comwe cimbawoneka kukhala cakufunika kwene-kwene pamaso pa wanthu, ni cakunyantsa pamaso pa Mulungu.

16 “Lamulo pabodzi na Apolofeta, akhadaleweratu bzomwe bzingadadzacitika mpaka mu nthawe ya Juwau. Kuyambira pamwepo kuyenda kutsogolo, Umambo bwa Mulungu bukupaliziridwa ninga mafala yabwino, ndipo wanthu wa mitundu yentse akucita nyongo kuti apite. 17 Kulewa cadidi, mpsakupusa kuti kudzulu na dziko la pantsi bzicoke kuposa kuti kacinembo ka Lamulo kasaye kukwanisika.

18 “Ali-wentse omwe anilamba mkazace acikalowola munango, wacita upombo, ndipo munthu omwe anilowola mkazi wakulambidwayo, wacitambo upombo.

19 “Pakhana munthu munango wakudala omwe akhambabvala bzakubvala bzakuumira. Iye akhakondwa ndipo akhadya bwino ntsiku zentse. 20 Tsono munthu munango wakusauka* wakucemeredwa Lazaro, omwe akhana bzironda thupi lentse, akhaikhidwa pa msuwo wa munthu wakudalayo. 21 Iye akhafunisisa kudya tunvululu tomwe tukhagwa pa meza ya munthu wakudalayo. Ndipo mbwaya zikhabwera kudzanyanguta bzironda bzacebzo. 22 Na kupita kwa nthawe, munthu wakusauka ule adadzafa ndipo anjo adamutenga acikamuikha pambali pa Abalahamu.*

“Ndipo munthu wakudala ule adadzafambo acikapendesedwa. 23 Pomwe akhazunzika m’Thenje,* iye adanyang’anisa kudzulu aciwona Abalahamu na patali ndipo Lazaro akhali pambali pace.* 24 Tenepo, iye adakuwa aciti: ‘Pai Abalahamu, ndibverenimbo ntsisi ndipo tumani Lazaroyo kuti akabvuike mtsonga ya cala cace m’madzi kuti adjedjerese lirime langu, pakuti ndikubonera kwene-kwene na moto uzinjiyu.’ 25 Tsono Abalahamu adamuuza kuti: ‘Mwanangu, kumbukira kuti pomwe iwepo ukhana moyo, udatambira bzinthu bzabwino bzokha-bzokha, tsono Lazaro adatambira bzakuipa bzokha-bzokha. Tsapano iye akutsangalazidwa kuno, ndipo iwepo ukubonera. 26 Ndipo kuthumizira bzimwebzi, pana ciphompho cikulu pakati pa ifepano na imwepo, mwakuti wanthu omwe ali kuno an’kwanisa lini kubwera kumweko, ndipo omwe ali kumweko an’kwanisambo lini kubwera kuno.’ 27 Tenepo, munthu wakudalayo adati: ‘Pai, penu bziri tenepoyo, ndikukumbira kuti mutume Lazaroyo kuti ayende kumui kwa pai wangu. 28 Pakuti ndina abale wangu axanu, musiyeni ayende akawacenjeze kuti iwo aleke kubwerambo ku mbuto yakuwawa ino.’ 29 Tsono Abalahamu adamutawira kuti: ‘Iwo ana mabukhu yakunembedwa na Mozeji na Apolofeta; ambabvere bzomwe bziri m’mabukhumo.’ 30 Tenepo iye adati: ‘Ne pai Abalahamu, munthu acicoka kwa anyakufa kuno aciyenda kumweko, iwo an’dzakungula.’ 31 Tsono iye adamutawira kuti: ‘Penu iwo an’bvera lini bzomwe Mozeji na Apolofeta adanemba, napo munthu wakucokera kwa anyakufa an’dzamubverambo lini.’”

17 Patsogolo pace Jezu adauza anyakupfunza wace kuti: “Nthawe zentse cin’dzagumanika cinthu comwe cin’dzacitisa munthu kucita pikado. Koma tsoka kwa munthu omwe an’citisa winango pikado. 2 Bzingakhale bwino munthu umweyo kumangiriridwa m’khosi mwace cimwala cakupeyera, acithusidwa m’nyanza kuposa kucitisa pikado m’bodzi mwa wanthu omwe ali ninga tuwanatu. 3 Khalani tceru. M’bale wako akacita pikado mutsimule, ndipo akakungula mulekerere. 4 Napo acikuphonyera kanomwe pa ntsiku, ndipo acibwerambo kwa iwepo kanomwe kudzakuuza kuti: ‘Ndilekererembo,’ iwepo un’funika kumulekerera.”

5 Pamwepo apostolowo adauza Mbuya kuti: “Tithandizeni kukhala na cikhulupiro cakulimba.” 6 Tenepo Mbuyayo adati: “Mungadakhala na cikhulupiro ninga kanjere kang’ono-ng’ono,* mungadauza mutiyu kuti: ‘Zuka pano ndipo ukabzizike m’nyanza!’ Mutiyu ungadakubverani.

7 “Mbani wa imwepo, acikhala na kapolo omwe akulima ayai akuusa mabira, akabwera angamuuze kuti: ‘Bwereratu pa meza pano kuti tidzadye’? 8 M’mbuto mwace, kodi angamuuze lini kuti: ‘Ndoko ukacinje bzakubvala bzako, ndipo ukamala undikonzere cakudya cangu ca ku maulo, ucinditumikira mpaka ndimale kudya na kumwa ndipo patsogolo pace iwepo ungadyembo ucimwa’? 9 Iye an’dzatenda lini kapoloyo thangwe ra kucita bzomwe wauzidwabzo, n’tenepo lini? 10 Mwa njira ibodzi-bodziyi, mukambacita bzinthu bzentse bzomwe mwauzidwa, mbalewani kuti: ‘Ndife akapolo omwe tikuthemera lini kutumbizidwa. Tandocita bzomwe tikhafunikira kucita.’”

11 Pomwe Jezu akhayenda ku Jeruzalemu, iye adapita na m’malire mwa Samariya na Galileya. 12 Pomwe iye adapita m’mudzi unango, amuna 10 omwe akhana mapere adayenda kukagumana na Jezu, tsono iwo adaima patali na iye. 13 Ndipo iwo adakuwa aciti: “Jezu, Mpfunzisi, tibverenimbo ntsisi!” 14 Pomwe iye adawawona, adawauza kuti: “Ndokoni mukawonekere kwa antsembe.” Ndipo pomwe iwo akhayenda mapere yawoyo yadamala. 15 M’bodzi wa iwo pomwe adawona kuti wapola, adabwerera akutenda Mulungu mwakukuwa. 16 Ndipo iye adagodamira Jezu acimutenda. Munthuyo akhali Msamariya. 17 Pamwepo Jezu adati: “Wentse omwe apozedwa akhalipo 10, tsono winango 9 ali kuponi? 18 Kodi palibe omwe wabwerera kudzatenda Mulungu kupambula munthu m’bodziyu, omwe ni wa mtundu munango?” 19 Tenepo Jezu adamuuza kuti: “Lamuka uyende; cikhulupiro cako cakulimbisa.”

20 Pomwe iye adabvunzidwa na Afarizeu kuti ni lini pomwe Umambo bwa Mulungu bun’dzabwera, iye adawatawira kuti: “Umambo bwa Mulungu bun’dzabwera lini mwakucita kuwoneka na maso; 21 ndipo wanthu an’dzalewa lini kuti: ‘Onani, buli kuno!’ ayai ‘Buli kule!’ Pakuti Umambo bwa Mulungu buli pakati panu.”

22 Patsogolo pace, iye adauza anyakupfunza wace kuti: “Zin’dzafika ntsiku zomwe mun’dzafunisisa kuwona ntsiku ibodzi ya mwana wa munthu, tsono mun’dzaiwona lini. 23 Ndipo wanthu an’dzakuuzani kuti: ‘Onani buli kule!’ ayai ‘Onani buli pano!’ Lekani kudzayenda ayai kuwatewera. 24 Ninga momwe ceza ca mpheni cimbayetimira kucokera ku mbali inango ya kudzulu mpaka ku mbali inango, Mwana wa munthu an’dzakhalambo tenepoyo pa ntsiku yace. 25 Koma cakuyamba, iye an’funika kugumana na mabvuto mazinji acilambidwa na m’badwo uyu. 26 Kuthumizira bzimwebzi, ninga momwe bzidacitikira mu ntsiku za Nowa, bzin’dzakhalambo tenepoyo mu ntsiku za Mwana wa munthu: 27 Wanthu akhadya, akhamwa, amuna akhalowola, akazi akhalowodwa, mpaka pa ntsiku yomwe Nowa adapita m’cingalawa ndipo cigumula ca madzi cidabwera, ciciwapfudza wentse. 28 Mpsibodzi-bodzimbo ninga momwe bzidacitikira mu ntsiku za Loti: Wanthu akhadya, akhamwa, akhagula, akhagulisa, akhabzala na kumanga. 29 Koma pa ntsiku yomwe Loti adacoka mu Sodoma, kudzulu kudabvumba minyala yakugaka moto icipfudza wentsewo. 30 Bzin’dzacitikambo bzibodzi-bodzibzi pa ntsiku yomwe Mwana wa munthu an’dzawonekera kwa wanthu.

31 “Pa ntsiku imweyo, munthu omwe ali pa ntsodzi ya nyumba, aleke kudzabuluka kuti akatenge bzinthu bzace m’nyumbamo, mpsibodzi-bodzimbo na omwe ali ku munda, aleke kudzabwerera kumui kuti akatenge bzinthu bzace. 32 Kumbukirani bzomwe bzidacitikira mkazi wa Loti. 33 Ule omwe an’funa kupulumusa moyo wace, an’dzauluza; koma ule omwe aniuluza, an’dzaupulumusa. 34 Ine ndikukuuzani kuti: Usiku bumwebo, wanthu awiri an’dzakhala adagona pa kama ibodzi, tsono m’bodzi an’dzatengedwa ndipo munangoyo an’dzasiyidwa. 35 Akazi awiri an’dzakhala akupeya pa thumba libodzi; m’bodzi an’dzatengedwa, ndipo munangoyo an’dzasiyidwa.” 36 —— 37 Tenepo iwo adamubvunza kuti: “Kodi Mbuya bzimwebzi bzin’dzacitikira kuponi?” Iye adawatawira kuti: “Komwe kuna mtembo, mphungu zin’dzagwezekana kumweko.”

18 Patsogolo pace, iye adawafotokozera ciratizo cakulewa bza kufunika kwa kupemba nthawe zentse na kuleka kubwerera m’mbuyo, 2 ndipo adawauza kuti: “Mu mzinda unango mukhana nyakutonga mirandu m’bodzi, omwe akhagopa lini Mulungu ndipo akhalibe basa na munthu. 3 Ndipo mu mzindamo akhalipombo mamsiwa m’bodzi omwe akhambayenda kuna iye ntsiku zentse acimbamukumbira kuti: ‘Titongeni mwa cirungamo, ine na munthu omwe ndikunesana naye.’ 4 Pakuyamba, iye akhafuna lini, koma na kupita kwa nthawe iye adalewa mu mtima mwace kuti: ‘Ine nimbagopa lini Mulungu ndipo ndiribe basa na munthu, 5 tsono pakuti mamsiwayu akundinesanesa, nin’mutonga mwa cirungamo kuti aleke kubwera pomwe kudzandinesa.’” 6 Tenepo, Mbuya adati: “Kodi mwawona bzomwe nyakutonga miranduyu adalewa napo kuti ngwakusaya kulungama? 7 Kodi Mulungu omwe ambapirira na wanthu wace wakusankhulidwa, an’dzawonesesa lini kuti wale omwe ambamudandaulira usiku na masikati acitiridwa cirungamo? 8 Cadidi ndikukuuzani kuti: Iye an’dzawonesesa kuti iwo acitiridwa cirungamo mwakamfulumize. Tsono Mwana wa munthu akadzafika, kodi an’dzagumanadi cikhulupiro* pa dziko la pantsi?”

9 Kwa wanthu omwe akhabziwona kuti mbakulungama ndipo akhanyoza anzawo, adawauza ciratizo cakuti: 10 “Amuna awiri adayenda ku templo kukapemba, m’bodzi akhali Mfarizeu ndipo munangoyo akhali nyakukhomesa mtsonkho. 11 Mfarizeuyo adaima aciyamba kupemba mu mtima mwace kuti: ‘Mulungu wangu, nimbakutendani thangwe ndiri lini ninga winangowa omwe mbanyakupamba, anyakusaya kulungama, anyakucita upombo ayai uputa, ndipo ndiri linimbo ninga nyakukhomesa mtsonkhoyu. 12 Nimbabzimana kudya kawiri mdzinga uli-wentse, ndipo nimbapereka cakhumi pa bzinthu bzentse bzomwe nimbagumana.’ 13 Tsono nyakukhomesa mtsonkhoyo adaima na patali, mwakuti ne akhafuna lini kunyang’anisa kudzulu koma akhambabzimenya pacifuwa, acimbalewa kuti: ‘Imwe Mulungu wangu, ndibverenimbo ntsisi pakuti ndine munthu wa pikado.’ 14 Inepano ndikukuuzani kuti: Pomwe mwamunayu adabwerera kumui kwace, Mulungu adamuwona kuti akhali wakulungama kuposa Mfarizeu ule. Thangwe munthu ali-wentse omwe an’bzikuza an’dzacepesedwa, ndipo ule omwe an’bzicepesa, an’dzakuzidwa.”

15 Wanthu adayamba kumubwereserambo wana ang’ono kuti awasimbe,* tsono pomwe anyakupfunza wace adawona bzimwebzi adawatsimula. 16 Tsono Jezu adacemera wanawo, aciti: “Asiyeni wanawo abwere kuna ine, lekani kuwaletsa, pakuti Umambo bwa Mulungu ni bwa wanthu ninga amwewa. 17 Cadidi ndikukuuzani kuti: Ali-wentse omwe an’tambira lini Umambo bwa Mulungu ninga mwana mng’ono, an’dzapita lini mu Umambobo.”

18 Ndipo mtongi munango adamubvunza kuti: “Mpfunzisi wabwino, kodi nin’funika kucita ciyani kuti ndidzagumane moyo wakusaya kumala?” 19 Tsono Jezu adamutawira kuti: “Thangwe ranyi ukundicemera wabwino? Palibe munthu wabwino kupambula Mulungu yekha. 20 Iwepo umbadziwa kale malamulo yakuti: ‘Leka kucita upombo ayai uputa, leka kupha munthu, leka kuba, leka kupereka umboni bwakunama, mbalemekeza pai wako na mai wako.’” 21 Ndipo mtongiyo adati: “Bzentsenebzi nimbacita kale kuyambira pomwe ndikhali mwana.” 22 Pakubva bzimwebzi, Jezu adamuuza kuti: “Pana cinthu cibodzi comwe cikusala kwa iwepo: Ndoko ukagulise bzinthu bzako bzentse, kobirizo ukapase anyakusauka, ndipo un’dzakhala na cuma kudzulu; ukamala ubwere udzakhale mteweri wangu.” 23 Pomwe adabva bzimwebzi, iye adasunama kwene-kwene thangwe akhadadala kwene-kwene.

24 Jezu adamunyang’anisa ndipo adalewa kuti: “Bzin’dzakhala bzakunesa kuti wanthu wa kobiri, adzapite mu Umambo bwa Mulungu! 25 Mpsakupusa kuti ngamira ipite pa kamubo ka mtsingano, kuposa kuti munthu wakudala adzapite mu Umambo bwa Mulungu.” 26 Wanthu omwe adabva bzimwebzi adalewa kuti: “Tsono penu n’tenepo, kodi mbani angadzapulumuke?” 27 Iye adati: “Bzinthu bzomwe mpsakukwanisika lini kwa wanthu, mpsakukwanisika kwa Mulungu.” 28 Tsono Pedru adati: “Ifepano tasiya bzinthu bzentse ticikutewerani.” 29 Iye adawauza kuti: “Cadidi ndikukuzani kuti, palibe munthu omwe adasiya nyumba, mkazi, abale, abereki ayai wana thangwe ra Umambo bwa Mulungu, 30 omwe an’dzatambira lini bzizinji mu nthawe ino, ndipo mu nthawe ikubwerayo* acidzatambirambo moyo wakusaya kumala.”

31 Patsogolo pace Jezu adatengera pambali apostolo wace 12 aciwauza kuti: “Tikuyenda ku Jeruzalemu, ndipo bzentse bzomwe bzidanembedwa na apolofeta pakulewa bza Mwana wa munthu, bzin’kakwanisika. 32 Mwa ciratizo, iye an’dzaperekedwa kwa wanthu wa mitundu inango. Wanthuwo an’dzamunyoza, kumuboneresa na kumupsipira mata. 33 Ndipo akadzamala kumupfumbula, iwo an’dzamupha, tsono pa ntsiku yacitatu iye an’dzalamusidwa.” 34 Na tenepo, iwo alibe kubvesesa thandauzo la bzinthu bzimwebzi, thangwe iwo akhadabisiridwa mafalaya kuti aleke kubvesesa bzomwe bzikhalewedwa.

35 Pomwe Jezu akhadasala pang’ono kufika ku Jeriko, zimola munango omwe akhali nyakukumbira-kumbira akhadakhala m’mphepete mwa mseu. 36 Pomwe adabva baludya la thimu la wanthu lomwe likhapita na pamwepo, iye adabvunza kuti: ‘Kodi n’ciyani comwe cikucitika?’ 37 Iwo adamuuza kuti: “Jezu Mnazareti akupita na pano!” 38 Pomwe adabva bzimwebzi, iye adakuwa kuti: “Jezu, Mwana wa Davide, ndibverenimbo ntsisi!” 39 Wale omwe akhali kutsogolo adayamba kumbamutsimula acimuuza kuti anyamale, tsono ni pomwe iye akhakuwiratu kwene-kwene kuti: “Mwana wa Davide, ndibverenimbo ntsisi!” 40 Jezu adaima ndipo adakumbira kuti abwerese munthuyo kuna iye. Pomwe adafika pafupi, Jezu adamubvunza kuti: 41 “Kodi un’funa kuti ndikucitire ciyani?” Zimolayo adatawira kuti: “Mbuya, ndicitiseni kuti ndiyambe pomwe kuwona.” 42 Tenepo Jezu adamuuza kuti: “Yamba pomwe kuwona, cikhulupiro cako cakulimbisa.” 43 Pa nthawe imweyoletu, iye adayamba pomwe kuwona ndipo adamutewera acimbatumbiza Mulungu. Pomwe wanthu wentse adawona bzimwebzi, adatumbizambo Mulungu.

19 Patsogolo pace, Jezu adapita mu Jeriko tsono iye akhandogwata na mu mzindamo. 2 Mu mzindamo mukhana munthu munango wakucemeredwa Zakeu; iye akhali mkulu wa anyakukhomesa mtsonkho, ndipo akhadadala kwene-kwene. 3 Iye akhafunisisa kuwona Jezu, tsono akhakwanisa lini kumuwonako thangwe ra thimu la wanthu, pakuti iye akhali mfupi. 4 Tenepo, iye adathamanga kutsogolo ndipo adakakwira m’muti wa mkuyu kuti amuwone, thangwe Jezuyo angadapita na pamwepo. 5 Pomwe Jezu adafika pa mbuto imweyo, adanyang’anisa m’dzaulu ndipo adamuuza kuti: “Zakeu, buluka mwakamfulumize, pakuti lero nin’khala mulendo kumui kwako.” 6 Pomwe adabva bzimwebzi, iye adabuluka mwakamfulumize ndipo adamutambira mwakukondwa kumui kwace ninga mulendo. 7 Pomwe wanthuwo adawona bzimwebzi, wentse adayamba kung’ung’udzika kuti: “Iye wafikira kumui kwa munthu wa pikado.” 8 Tsono Zakeu adaima aciuza Mbuya kuti: “Mbuya, inepano nin’pereka kati na kati ya bzinthu bzangu kwa anyakusauka, ndipo nin’bwezera kanai kentse, bzentse bzomwe ndidatengera ali-wentse mwacinyengo.” 9 Na bzimwebzi, Jezu adamuuza kuti: “Lero cipulumuso cafika pa nyumba ino, thangwe umweyumbo ni mwana wa Abalahamu. 10 Pakuti Mwana wa munthu adabwera kudzalinga na kupulumusa wale omwe akhadataika.”

11 Pomwe anyakupfunza wace akhatetekera bzimwebzi, Jezu adawauza ciratizo cinango, thangwe akhali pafupi na ku Jeruzalemu, ndipo iwo akhakumbuka kuti Umambo bwa Mulungu bungadawonekera pa nthawe imweyireletu. 12 Tenepo iye adati: “Mwana wa mambo* adacita ulendo bwakuyenda ku dziko lakutali kuti akatambire umambo, acibwerera. 13 Tenepo, iye adacemera akapolo wace 10 ndipo adawapasa kobiri 10 za prata,* aciwauza kuti: ‘Citani malonda na kobiri zimwezi mpaka ndikadzabwerera.’ 14 Tsono wanthu wa mu dziko lacero akhamuwenga, ndipopa iwo adatumiza aimikiri wawo kuti akamuuze kuti: ‘Ifepano tin’funa lini kuti iwepo ukhale mambo wathu.’

15 “Pambuyo pa kutambira umambobo, iye adabwerera ku dziko lace, ndipo adacemeresa akapolo omwe akhadawapasa kobiri za prata wale kuti adziwe kobiri zomwe iwo akhadaphata pa malondayo. 16 Tenepo, wakuyamba adabwera acidzalewa kuti: ‘Mbuya, na kobiri yanu ya prata ire, ndaphata pomwe kobiri 10 za prata.’ 17 Iye adamuuza kuti: ‘Wacita bwino, ndiwe kapolo wabwino! Pakuti wakhala wakukhulupirika pa cinthu cing’ono, uti umbatonge mizinda 10.’ 18 Tenepo, waciwiri adabwera acidzalewambo kuti: ‘Mbuya, na kobiri yanu ya prata ire, ndaphata pomwe kobiri zixanu za prata.’ 19 Iye adatawirambo umweyu kuti: ‘Iwepombo uti umbatonge mizinda mixanu.’ 20 Tsono munangoyo adafikambo aciti: ‘Mbuya, kobiri yanu ya prata ire iyi, ndikhadaibisa pa nguwo. 21 Kulewa cadidi, ndacita bzimwebzi thangwe ra kukugopani, pakuti ndimwe munthu wakunesa; mumbatenga pa bzomwe mulibe kuikha, ndipo mumbabvuna pomwe mulibe kubzala.’ 22 Mbuyayo adamutawira kuti: ‘Na mafala yakoya ndikukuyeruza, iwe kapolo wakuipawe. Walewa kuti ndine munthu wakunesa; nimbatenga bzomwe ndiribe kuikha, ndipo nimbabvuna pomwe ndiribe kubzala. 23 Tsono wasayiranyi kukaikha kobiri* yanguyo ku thenthe* kuti ndikabwera ndidzaitambire na cimbadzo?’*

24 “Na tenepo, iye adauza wanthu omwe akhadaima pafupipo kuti: ‘Mutengereni kobiriyo mupase omwe ana kobiri khumi ule.’ 25 Tsono iwo adalewa kuti: ‘Mbuya, iye ana kale kobiri khumi za prata!’ 26 Iye adawatawira kuti: ‘Ine ndikukuuzani kuti: Ule omwe anabzo, an’dzathumiziridwa acikhala na bzizinji; tsono ule omwe alibe, an’dzatengeredwa napo bzomwe anabzo. 27 Kuthumizira bzimwebzi, abwereseni kuno anyamadulanthaka wangu omwe akhafuna lini kuti ndikhale mambo wawo, ndipo muwaphe pamaso pangu.’”

28 Pomwe adamala kulewa bzimwebzi, iye adapitiriza ulendo bwace bwakuyenda ku Jeruzalemu. 29 Pomwe adafika pafupi na ku Betifaje na Betaniya, pa phiri lomwe likhacemeredwa Phiri la Miolivera, iye adatuma anyakupfunza wace awiri, 30 ndipo adawauza kuti: “Ndokoni m’mudzi omwe mukuuwonayu, ndipo mukapita m’mwemo, munkagumana mwana wa bulu wacimuna omwe akanati kupakiridwa na munthu, adamangiriridwa pa muti. Kamutsudzuleni mucibwera naye kuno. 31 Tsono munthu akakubvunzani kuti: ‘Thangwe ranyi mukutsudzula buluyu?’ Mutawireni kuti: ‘Mbuya akumufuna.’” 32 Tenepo, anyakupfunza awiriwo adayendadi ndipo adagumana mwana wa buluyo ninga momwe akhadauzidwira. 33 Tsono pomwe iwo akhatsudzula buluyo, wenekaciro adabvunza kuti: “Thangwe ranyi mukutsudzula buluyu?” 34 Iwo adatawira kuti: “Mbuya akumufuna.” 35 Iwo adabweresa mwana wa buluyo kuna Jezu, acitandika bzakubvala bzawo bza kunja pa msana pa buluyo ndipo Jezuyo adamupakira.

36 Pomwe iye akhayenda, wanthu akhatandika bzakubvala bzawo bzakunja mu mseu. 37 Pomwe adafika pafupi na mseu omwe ukhacokera ku Phiri la Miolivera, thimu lentse la anyakupfunza lidayamba kukondwa licitumbiza Mulungu mwakukuwa, thangwe iwo akhadawona mabasa ya mphanvu yomwe iye akhadacita. 38 Iwo adati: “Wakusimbidwa ngule omwe akubwera ninga Mambo mu dzina la Yahova! Mtendere kudzulu, ndipo ulemerero kwa imwe omwe muli kudzulu!” 39 Na bzimwebzi, Afarizeu winango omwe akhali pa thimulo adamuuza kuti: “Mpfunzisi, auzeni anyakupfunza wanuwa kuti anyamale.” 40 Tsono iye adawatawira kuti: “Ndikukuuzani kuti, iwo angadanyamala, minyala ndiyo ingadakuwa.”

41 Pomwe adafika pafupi na Jeruzalemu, iye adanyang’anisa mzindayo aciulirira. 42 Iye adati: “Ndikhafuna kuti uzindikire bzinthu bzomwe bzingadakupasa mtendere, tsono bzinthu bzimwebzo bzabisidwa kwa iwepo kuti uleke kubziwona. 43 Thangwe zin’dzafika ntsiku zomwe anyamadulanthaka wako, an’dzamanga litsito la miti yakusongoka, ndipo iwo an’dzakuzungulira acikuboneresa mu mbali zentse. 44 Iwo an’dzakupfudza pabodzi na wana omwe unawo, ndipo an’dzasiya lini mwala padzaulu pa mwala unzace, thangwe ulibe kuzindikira kuti nthawe yakutongedwa* kwako ikhadafika.”

45 Patsogolo pace, iye adapita mu templo ndipo adayamba kuthotha wentse omwe akhagulisira m’mwemo. 46 Ndipo iye adawauza kuti: “Bzidanembedwa kuti: ‘Nyumba yangu in’dzacemeredwa nyumba yakucitira mipembo,’ tsono imwepo mukuisandusa mbuto yakubisalikira mbava.”

47 Iye adapitiriza kumbapfunzisa ku templo ntsiku zentse. Tsono atsogoleri wa antsembe, anembi na akulu-akulu wa mbumba akhanyang’ana njira ya momwe angamuphere; 48 tsono iwo akhagumana lini mpata wakucitira bzimwebzi, thangwe wanthu akhapitiriza kukhala naye kuti abvesere bzomwe iye akhapfunzisa.

20 Pa ntsiku inango pomwe Jezu akhapfunzisa na kuuza wanthu mafala yabwino mu templo, padabwera atsogoleri wa antsembe, anembi na akulu. 2 Ndipo iwo adamubvunza kuti: “Tiuze, kodi umbacita bzinthu bzimwebzi na mphanvu ya yani? Ndipo mbani adakupasa mphanvu imweyi?” 3 Jezu adawatawira kuti: “Inepano nin’kubvunzanimbo mbvunzo ubodzi, ndipo munditawire: 4 Kodi ubatizo bwa Juwau Batista, bukhacokera kwa yani? Bukhacokera kwa Mulungu* ayai kwa wanthu?” 5 Iwo adayamba kucezerana okha-okha kuti: “Tikalewa kuti ‘bukhacokera kwa Mulungu,’ iye an’tibvunza kuti, ‘Thangwe ranyi mulibe kumukhulupira?’ 6 Tsono tikalewa kuti ‘Bukhacokera kwa wanthu,’ wanthuwa an’tiboma na minyala thangwe wentsewa ambakhulupira kuti Juwau akhali mpolofeta.” 7 Tsono iwo adatawira kuti akhadziwa lini komwe budacokera. 8 Jezu adawauza kuti: “Inepano nin’kuuzanimbo lini kuti nimbacita bzimwebzi na mphanvu ya yani.”

9 Patsogolo pace, iye adayamba kuwauza ciratizo cakuti: “Munthu munango akhana munda wace wa uva. Iye adasiya mundayo m’manja mwa alimi aciyenda ku dziko linango ndipo adakakhala kumweko nthawe itali. 10 Pomwe idafika nthawe yakubvuna bzisapo, iye adatuma kapolo wace kwa alimiwo kuti akam’pase bzinango mwa bzisapobzo. Tsono iwo adamumenya acimubweza cimanja-manja. 11 Iye adatuma pomwe kapolo munango. Tsono umweyombo, adamumenya acimucitisa manyazi ndipo adamubweza pomwe cimanja-manja. 12 Iye adatumiza pomwe wacitatu, ndipo iwo adamupweteka acimuthotha. 13 Na bzimwebzi, mwenekaciro mundayo adati: ‘Nin’citanyi tsapano? Nin’tumiza mwana wangu omwe nimbamufuna. Umweyu yekha, ankamulemekeza.’ 14 Tsono pomwe alimiwo adawona mwanayo, iwo adayamba kumbauzana okha-okha kuti: ‘Umweyu ndiye nyakudzatambira utaka. Mbatimupheni kuti utakabo bukhale bwathu.’ 15 Tenepo, iwo adabula naye kunja kwa munda wa uvayo acimupha. Kodi mwenekaciro wa mundayo an’dzawacita ciyani alimiwo? 16 Iye an’dzabwera acidzapha alimiwo, ndipo an’dzapereka munda wa uvayo kwa wanthu winango.”

Pakubva bzimwebzi, iwo adati: “Bzimwebzi bzireke kucitika!” 17 Tsono Jezu adawanyang’anisisa, aciwauza kuti: “Kodi mafala yakuti ‘Mwala omwe amisiri wakumanga nyumba adaulamba, udadzakhala mwala wakufunika wapakhona’* yambathandauza ciyani? 18 Tsono munthu omwe an’dzagwera pa mwala umweyu, an’dzagwatika-gwatika. Ndipo ali-wentse omwe an’dzagweredwa na mwalayo, an’dzapeyedwa.”

19 Pomwe anembi na atsogoleri wa antsembe adabva ciratizoci, iwo adazindikira kuti ciratizoco cikhalewa bza iwo, na tenepo iwo akhafuna kumuphata pa nthawe imweyire, tsono iwo adagopa wanthu omwe akhali pamwepowo. 20 Pambuyo pakuwona momwe iye akhacitira bzinthu, iwo adagula wanthu mwakabisebise, aciwatuma kuti akabziwonese ninga kuti ni wanthu wabwino kuti akamutape mkanwa, na cakulinga cakuti akamupereke kwa akulu-akulu wa boma. 21 Ndipo iwo adamubvunza kuti: “Mpfunzisi, ifepano timbadziwa kuti imwepo mumbalewa na kupfunzisa cadidi, mulibe tsankhulo ndipo mumbapfunzisa njira ya Mulungu mwacadidi: 22 Kodi mpsakubvumizika* kupereka mtsonkho kwa Seza ayai ne?” 23 Tsono Jezu adazindikira macenjera yawoyo ndipo adawatawira kuti: 24 “Ndipaseni kuno dinario ibodzi. Kodi nkhopeyi na mafalaya mpsayani?” Iwo adatawira kuti: “Mpsa Seza.” 25 Iye adawauza kuti: “Tenepo, mun’funika kupereka kwa Seza bzinthu bza Seza, koma mupereke kwa Mulungu bzinthu bza Mulungu.” 26 Tenepo, iwo alibe kukwanisa kumutapa mkanwa pa bzomwe adalewa pa thimu la wanthulo, koma adadabwa na momwe adawatawirira ndipo iwo adanyamala.

27 Winango mwa Asaduki omwe akhakhulupira lini kuti anyakufa an’dzalamusidwa, adafika acimubvunza kuti: 28 “Mpfunzisi, Mozeji adatinembera kuti: ‘Mwamuna akafa acisiya mkazi omwe alibe kubala naye wana, m’bale wace an’funika kupita nthaka kuti abalire wana m’bale wace omwe adafayo.’ 29 Tsono akhalipo amuna 7 pa ubale bwawo. Wakuyamba adalowola mkazi ndipo adafa ne kusiya wana. 30 Ndipo m’bale wace waciwiri adadzapita nthaka koma iye adadzafambo. 31 Bzidacitikambo bzibodzi-bodzibzi na wacitatu mpaka wentse 7, adalowola mkaziyo, koma adafa ne kusiya wana. 32 Pakumalizira pace, mkaziyo adadzafambo. 33 Tsono pa ntsiku ya kudzalamusidwa kwa anyakufa, kodi mkaziyo an’dzakhala wa yani? Pakuti amuna 7 wentsenewo adamulowola.”

34 Jezu adawauza kuti: “Wanthu wa m’dzikoli,* ambalowola na kulowodwa, 35 tsono wale omwe adawonedwa wakuthemera kudzatambira dziko kutsogolo na kudzalamusidwa kwa anyakufa, an’dzalowola lini ne kulowodwa. 36 Ndipo iwo an’dzafa lini pomwe, thangwe an’dzakhala ninga anjo kudzulu. Pakuti iwo an’dzalamusidwa ndipo an’dzakhala wana wa Mulungu. 37 Tsono pakulewa bza kumuka kwa anyakufa, Mozeji adanemba bza nkhani ya citsamba ca minga comwe cikhagaka moto. Iye adacemera Yahova kuti: ‘Mulungu wa Abalahamu, Mulungu wa Izaki na Mulungu wa Djakobo.’ 38 Iye ni Mulungu, sikuti wa anyakufa koma wa wanthu wamoyo, thangwe kwa iye wentse ana moyo.” 39 Pakutawira, winango mwa anembi adati: “Mpfunzisi, mwalewa bwino.” 40 Ndipo palibe munthu ne na m’bodziyo omwe adakhwimika kumubvunza pomwe.

41 Pamwepo Jezu adawabvunza kuti: “Thangwe ranyi wanthu ambalewa kuti Kristu ni mwana wa Davide? 42 Pakuti Davide caiyeyo adalewa m’bukhu la Salimo kuti: ‘Yahova adauza Mbuya wangu kuti: “Khala ku boko langu lamadidi 43 mpaka ndidzaikhe anyamadulanthaka wako ninga cakupondera nzayo zako.”’ 44 Penu Davide adamucemera Mbuya, tsono iye angakhale tani mwana wace?”

45 Pomwe wanthu wentse akhatetekera, iye adauza anyakupfunza wace kuti: 46 “Cenjerani na anembi omwe ambafuna kufamba adabvala bzakubvala bzitali-bzitali ndipo ambafuna kumusidwa na wanthu m’misika, iwo ambakhala m’mipando ya kutsogolo m’nyumba zakunamatira* ndipo ambafuna mbuto zabwino kwene-kwene mʼmaphwando, 47 iwo ambatengera bzinthu* amamsiwa ndipo ambacita mipembo mitali-mitali kuti abziwonesere kwa wanthu. Amwewa an’dzatongedwa mwamphanvu kwene-kwene.”

21 Pomwe Jezu akhanyang’anisa makaxa ya bzakupereka, iye adawona anyakudala akuthusa bzakupereka bzawo m’makaxamo. 2 Patsogolo pace, iye adawona mkazi munango mamsiwa wakusauka omwe adathusa tukobiri tuwiri twakucepa mphanvu,* 3 iye adati: “Cadidi ndikukuuzani kuti mkazi mamsiwa wakusaukayu, wathusa kobiri zizinji kuposa wentse. 4 Thangwe wentsenewa apereka kobiri zomwe apunguza pa zizinji zomwe anazo, tsono mkaziyu mwa kusauka kwace, wathusa bzentse bzomwe bzingadamuthandiza pa moyo wace.”

5 Patsogolo pace, pomwe winango mwa anyakupfunza wace akhalewa bza templo, momwe adaidekesera na minyala yabwino pabodzi na bzinthu bzakuperekedwa kwa Mulungu, 6 iye adati: “Zin’dzafika ntsiku zomwe bzinthu bzentse bzomwe mukuwonabzi bzin’dzapfudzidwa, ndipo palibe mwala pano omwe un’dzasiidwa padzaulu pa mwala unzace ucisaya kugwesedwa.” 7 Tenepo, iwo adamubvunza kuti: “Mpfunzisi, ni lini pomwe bzinthu bzimwebzi bzin’dzacitika? Ndipo ni cizindikiro ciponi comwe tin’dzawona kuti bzinthu bzimwebzi bzasala pang’ono kucitika?” 8 Iye adatawira kuti: “Cenjerani kuti muleke kupumpsidwa, thangwe azinji an’dzabwera mu dzina langu aciti: ‘Kristu ule ndine,’ ndipo an’dzalewambo kuti ‘nthawe ire yafendera.’ Lekani kudzawatewera. 9 Kuthumizira bzimwebzi, mukadzabva kulewa bza nkhondo na phiringu, lekani kudzacita mantha. Pakuti bzinthu bzimwebzi bzin’funika kuyamba kucitika, koma cimaliziro cin’dzafika lini pa nthawe imweyoletu.”

10 Patsogolo pace, iye adawauza kuti: “Mtundu wa wanthu un’dzamenyana na mtundu unango ndipo umambo bun’dzamenyana na umambo bunzace. 11 Kun’dzakhala bziteke-teke, njala na matenda ya mtundu uli-wentse* ku mbuto zakusiyana-siyana; wanthu an’dzawona bzinthu bzakugopswa na bzizindikiro bzikulu-bzikulu kudzulu.

12 “Tsono bzentsebzi bzikanati kucitika, wanthu an’dzakumangani na kukuboneresani ndipo an’dzakuperekani ku nyumba zakunamatira* na kukuikhani m’kawoko. Ndipo iwo an’dzakuyendesani kwa amambo na atongi wa m’bzigawo thangwe ra dzina langu. 13 Bzimwebzi bzin’dzakupasani mpata wakucitira umboni. 14 Tenepo, tsimikizani mu mtima mwanu kuti muleke kukonzekereratu bzomwe mukalewe pakubzikhotcerera, 15 thangwe nin’dzakupasani nzeru ndipo nin’dzakuthandizani kudziwa bzomwe mudzalewe, ndipo anyamadulanthaka wanu an’dzakwanisa lini kukutawirani. 16 Kuthumizira bzimwebzi, imwepo mun’dzaperekedwa* na abereki wanu caiwo, abale, adzinza na axamwali, ndipo winango wa imwepo an’dzakuphani. 17 Ndipo imwepo mun’dzawengedwa na wanthu wentse thangwe ra dzina langu. 18 Tsono palibe tsisi ne na libodziro la mu msolo mwanu lomwe lin’dzataika. 19 Mukapirira mpaka kuphampha, mun’dzapulumusa moyo wanu.*

20 “Tenepo, mukadzawona Jeruzalemu wazunguliridwa na acikunda, mudzadziwe kuti wasala pang’ono kupfudzidwa. 21 Ndipo wale omwe ali mu Djudeya adzathawire ku mapiri, omwe ali mkati mwa mzindamo adzacoke, ndipo wale omwe ali m’midzi aleke kudzapita mu mzindamo, 22 thangwe zimwezi ni ntsiku zakuti Mulungu adzalange wanthu na cakulinga cakuti bzentse bzomwe bzidanembedwa bzikwanisike. 23 Tsoka kwa akazi omwe an’dzagumanidwa ana pathupi na omwe an’dzakhala akumamisa mu ntsiku zimwezo! Thangwe wanthu an’dzabonera kwene-kwene mu dzikoli ndipo an’dzalangidwa. 24 Wanthu an’dzaphedwa na xipada, aciyendesedwa ku madziko yentse ninga akapolo; ndipo wanthu wa mitundu inango* an’dzaponda-ponda Jeruzalemu mpaka zikadzakwana nthawe zakuikhidwiratu za wanthu wa mitunduwo.

25 “Pan’dzawonekambo bzizindikiro pa dzuwa, mwezi na nyenyezi, ndipo wanthu wa pa dziko lentse an’dzawawidwa kwene-kwene mu mtima acidzasaya bzakucita thangwe ra kuunga kwa mabimbi ya m’nyanza. 26 Wanthu an’dzakomoka na mantha pakudikhirira bzinthu bzomwe bzin’dzacitikira dziko la pantsi mwakusaya kucedwa, pakuti mphanvu zakudzulu zin’dzatekenyeka. 27 Ndipo iwo an’dzawona Mwana wa munthu akubwera mu mtambo na mphanvu pabodzi na ulemerero bukulu. 28 Tsono bzinthu bzimwebzi bzikadzayamba kucitika, dzaimeni pulu mucidzadjiguma, thangwe cipulumuso canu cafendera.”

29 Na bzimwebzi, iye adawauza ciratizo cakuti: “Nyang’anisisani muti wa mkuyu na miti inango yentse. 30 Mukawona mitiyo ikuphukira, mumbadziwa kuti mainza yasala pang’ono kufika. 31 Mpsibodzi-bodzimbo na imwepo, mukadzawona bzinthu bzimwebzi bzikucitika, mudzadziwe kuti Umambo bwa Mulungu buli pafupi. 32 Cadidi ndikukuuzani kuti, m’badwo uyu un’dzamala lini mpaka bzinthu bzentsenebzi kucitika. 33 Kudzulu na dziko la pantsi bzin’dzamala, tsono mafala yangu, yan’dzakhala mpaka kale-kale.

34 “Tsono cenjerani kuti mitima yanu ileke kulemedwa na kudya kwene-kwene, kumwa kwene-kwene pabodzi na thupo la pa moyo, kuti ntsikuyo ingadzakufikireni mwakudzidzimusa ninga diwa. 35 Thangwe ntsikuyo in’dzafikira wanthu wentse wakukhala pa dziko la pantsi. 36 Pitirizani kukhala tceru ndipo mbapembani mwakudandaula nthawe zentse kuti mudzapulumuke bzinthu bzentsebzi bzikadzacitika, nakuti mudzakwanise kuima pamaso pa Mwana wa munthu.”

37 Tenepo masikati iye akhapfunzisa mu templo, tsono kukadoka iye akhacoka aciyenda kukagona ku Phiri la Miolivera. 38 Ndipo ku macibese-bese wanthu wentse akhayenda mu templo kuti akamutetekere.

22 Tsapano, Phwando la Pau Zakusaya Cakufufumisa lomwe likhacemeredwambo kuti Paskwa, likhadasala pang’ono kucitika. 2 Tsono, atsogoleri wa antsembe pabodzi na anembi akhanyang’ana njira yabwino yakuti aphere Jezu, thangwe iwo akhabva mantha na wanthu. 3 Patsogolo pace, Sathani adapita mu mtima mwa Djuda, omwe akhacemeredwambo Sikaliyoti omwe akhali m’bodzi wa anyakupfunza 12 wa Jezu, 4 ndipo iye adayenda kukacezerana na atsogoleri wa antsembe pabodzi na omwe akhanyang’anira templo bza momwe angaperekere Jezu kwa iwo. 5 Iwo adakomedwa kwene-kwene na bzimwebzi ndipo adabverana kuti amupase kobiri za prata. 6 Tenepo iye adabverana nabzo ndipo adayamba kunyang’ana mpata wabwino kuti amupereke kwa iwo pa mbuto yakusaya wanthu azinji.

7 Ntsiku ya Phwando la Pau Zakusaya Cakufufumisa idafika. Imweyi ikhalimbo ntsiku yomwe akhapha bzifuwo kuti apereke ntsembe ya Paskwa. 8 Tenepo, Jezu adatuma Pedru na Juwau aciwauza kuti: “Ndokoni mukatikonzere Paskwa kuti tidzadye.” 9 Iwo adabvunza kuti: “Kodi mun’funa kuti tikakonze kuponi?” 10 Iye adawauza kuti: “Mukapita mu mzindamu, mun’kagumana na mwamuna munango omwe adanyamula mtsuko wa madzi. Kamutewereni mpaka mu nyumba yomwe iye akapite. 11 Ndipo mukauze mweneciro nyumbayo kuti, ‘Mpfunzisi akubvunza kuti: “Ciri kuponi cipinda ca alendo kuti ine pabodzi na anyakupfunza wangu tidzadyere Paskwa?”’ 12 Iye an’kakulatizani cipinda cikulu ca m’dzaulu cakukonzedwa bwino. Katikonzereni Paskwayo m’mwemo.” 13 Tenepo, iwo adayendadi ndipo bzidacitikadi ndendende ninga momwe Jezu akhadawauzira, ndipo iwo adakonzekera Paskwayo kumweko.

14 Pomwe nthawe idakwana, iye adakakhala pa meza pabodzi na apostolo wace. 15 Ndipo iye adawauza kuti: “Ndikhafunisisa kudya namwe Paskwayi pomwe ndikanati kubonera; 16 pakuti ndikukuuzani kuti: Nin’dzadya lini pomwe Paskwa mpaka bzikadzakwanisika bzinthu bzentse mu Umambo bwa Mulungu.” 17 Iye adatambira kopo ya vinyu acipemba kwa Mulungu, ndipo patsogolo pace, adati: “Tambirani kopoyi, mumwe mucimbapasirana, 18 pakuti ndikukuuzani kuti: kuyambira lero, nin’dzamwa lini pomwe cakumwa cakucokera ku muti wa uva mpaka Umambo bwa Mulungu bukadzabwera.”

19 Patsogolo pace iye adatengambo pau. Pomwe adamala kupemba, adaibedula-bedula aciwapasa, ndipo adati: “Pauyi ikuimira thupi langu lomwe lin’dzaperekedwa thangwe ra imwepo. Pitirizani kumbacita bzimwebzi pakundikumbukira.” 20 Iye adacita bzibodzi-bodzibzo na kopo ya vinyu pomwe adamala kulalira, ndipo adati: “Kopoyi ikuimira mpangano upsa omwe un’dzayamba kuphata basa thangwe ra mulopa wangu omwe un’dzatsanulidwa thangwe ra imwepo.

21 “Tsono tetekerani! Munthu omwe an’ndipereka, ali pabodzi na inepano pa meza pano. 22 Pakuti bzentse bzomwe bzidanembedwa pakulewa bza Mwana wa munthu bzin’dzakwanisika; koma tsoka kwa ule omwe an’dzamupereka!” 23 Pakubva bzimwebzi, iwo adayamba kubvunzana okha-okha kuti mbani pakati pawo omwe akhakumbuka kucita bzimwebzo.

24 Kuthumizira bzimwebzi, anyakupfunzawo adayamba kunesana kwene-kwene kuti mbani akhali mkulu pakati pawo. 25 Tsono iye adawauza kuti: “Atongi wa dziko ambatonga wanthu mwakubverana na kufuna kwawo, ndipo iwo ambadziwika ninga wanthu omwe ambacitira bzabwino winango. 26 Tsono imwepo mun’funika lini kucita tenepoyo. M’mbuto mwace, ule omwe ni mkulu pakati panu, an’funika kukhala ninga mng’ono, ndipo ule omwe an’kutsogolerani, an’funika kukhala ninga mtumiki wanu. 27 Kodi mkulu mbani, ngule omwe akudya pa meza ayai omwe akutumikira winango? Ni ule lini omwe akudya pa meza? Tsono inepano ndiri pakati panu ninga mtumiki wanu.

28 “Kulewa cadidi, imwepo mulibe kundisiya napo pomwe ndikhagumana na mabvuto; 29 ndipo ndikucita namwe mpangano, ninga momwe Baba wangu adacitira mpangano wa umambo na inepano, 30 kuti mudzadye na kumwa pa meza yangu mu Umambo bwangu, nakuti mudzakhale m’mipando ya Umambo kuti mudzatonge madzinza 12 ya Jirayeri.

31 “Simau, Simau, tetekera! Sathani akufunisisa kuti mwentsenemwe mupepetedwe ninga tirigu. 32 Koma nimbakupempherera kwa Mulungu na kumudandaulira kuti cikhulupiro cako cileke kutepa; ndipo iwepombo ukabwerera, ukalimbikise abale wako.” 33 Pamwepo Pedru adati: “Mbuya, Inepano ndidakonzeka kuyenda namwe m’kawoko napo kufa namwe.” 34 Tsono Jezu adati: “Pedru, ndikukuuza kuti lero, congwe akanati kulira, unilamba katatu kuti umbandidziwa lini.”

35 Ndipo iye adawauza kuti: “Pomwe ndidakutumani, ndidakuuzani kuti lekani kunyamula cikhwama ca kobiri, budu la cakudya na xango, kodi ciripo comwe mudasaya?” Iwo adati: “Ne!” 36 Tenepo, iye adawauza kuti: “Koma tsapano, ule omwe ana cikhwama cace ca kobiri na budu la cakudya, atakule, ndipo ule omwe alibe xipada,* agulise cakubvala cace cakunja ndipo agule ibodzi. 37 Pakuti bzinembo bzimbati: ‘Iye adawonedwa ninga m’bodzi mwa wanthu wakusaya kubvera malamulo.’ Ine ndikukuuzani kuti mafala yamweya yakulewa bza inepano. Na tenepo, bzentse bzomwe bzidanembedwa pakulewa bza ine, bzikukwanisika.” 38 Tenepo iwo adati: “Mbuya, tina xipada ziwiri.” Iye adati kwa iwo: “Zakwana zimwezo.”

39 Pomwe adacoka pamwepo, iye adayenda pa Phiri la Miolivera ninga momwe akhacitira nthawe zentse, ndipo anyakupfunza wace adamutewerambo. 40 Pomwe adafika kumweko, iye adawauza kuti: “Pitirizani kupemba, kuti muleke kuyezedwa.” 41 Iye adafundukira patali pang’ono ndipo adagodama aciyamba kupemba, 42 kuti: “Baba, mukafuna ndicosereni kopoyi. Koma kufuna kwanu kucitike sikuti kwangu.” 43 Tenepo anjo adabwera kucokera kudzulu aciwonekera kwa iye ndipo adamulimbikisa. 44 Tsono iye adaneseka kwene-kwene mu mtima, ndipo adapitiriza kupemba na mtima wentse, ndipo kaluma yace idakhala ninga mulopa omwe ukhagoga pantsi. 45 Pomwe adamala kupemba, iye adayenda kuna anyakupfunza wace, ndipo adakawagumana akugona thangwe akhadaneta na kusunama. 46 Iye adawauza kuti: “Thangwe ranyi mukugona? Lamukani, ndipo pitirizani kupemba kuti muleke kuyezedwa.”

47 Ali mkati mwakulewalewa, padafika thimu la wanthu, lomwe likhatsogoleredwa na m’bodzi mwa apostolo wace 12 wale, omwe akhacemeredwa Djuda, ndipo iye adafenderera Jezu kuti amumpsompsone. 48 Tsono Jezu adamubvunza kuti: “Djuda, kodi ukupereka Mwana wa munthu mwa kumumpsompsona?” 49 Pomwe wale omwe akhali pabodzi na Jezu adawona bzomwe bzikhafuna kucitikabzo adati: “Mbuya, kodi tiwateme na xipada?” 50 M’bodzi wa iwo adagwata khutu la kumadidi la kapolo wa mkulu wa antsembe. 51 Tsono Jezu adatawira kuti: “Lekani kucita bzimwebzi.” Ndipo iye adaphata khutulo acim’poza. 52 Patsogolo pace, Jezu adabvunza atsogoleri wa antsembe, anyakunyang’anira templo na akulu omwe akhadabwera kuna iyeko kuti: “Kodi thangwe ranyi mwabwera kudzandimanga na xipada na bzibonga ninga kuti ndine mbava? 53 Ntsiku zentse ndikhakhala namwe ku templo koma imwepo mulibe kundimanga, tsono ino ni nthawe yakuti mdima utonge.”

54 Tenepo iwo adamumanga, aciyenda naye m’nyumba mwa mkulu wa antsembe, tsono Pedru akhamutewera na patali. 55 Pomwe wanthu adagasa moto mkati mwa mpandamo acikhala pabodzi, Pedru adafendera acikhalambo nawo. 56 Tsono mtumiki munango wacikazi adawona Pedru akuwothambo motoyo. Iye adamunyang’anisisa acilewa kuti: “Munthuyu akhafambambo pabodzi na Jezu.” 57 Tsono iye adalamba aciti: “Inepano nimbamudziwa lini.” 58 Padandopita kanthawe kakucepa, mwamuna munango adamuwonambo aciti: “Iwepo ndiwe m’bodzi wa anyakupfunza wace.” Tsono Pedru adati: “Ndine lini.” 59 Pomwe padandopita pafupi-fupi ora ibodzi, mwamuna munango adayamba pomwe kulewa mwakutsimikiza kuti: “Kulewa cadidi, munthuyu akhanayembo pabodzi, thangwe umweyumbo ngwa ku Galileya.” 60 Tsono Pedru adati: “Mwamunawe, nin’dziwa lini bzomwe ukulewabzo.” Ndipo ali mkati mwa kulewalewa, nthawe imweyoletu congwe adalira. 61 Na bzimwebzi, Mbuya adazungunuka acinyang’anisisa Pedru, ndipo Pedruyo adakumbukira mafala yomwe Mbuyayo akhadamuuza yakuti: “Lero congwe akanati kulira, iwepo un’ndilamba katatu.” 62 Na tenepo, iye adabula panja, acikalira mwakuwawidwa mtima.

63 Tenepo wanthu omwe akhadamanga Jezu wale, adayamba kumbamunyoza acimbamumenya. 64 Iwo adamumpsinkha nkhope, acimbamubvunza kuti: “Penu ndiwedi mpolofeta, vima, mbani wakumenya?” 65 Ndipo iwo adamulewa bzinthu bzizinji bzakumunyoza.

66 Pomwe kudacena, thimu la akulu-akulu wa mbumba, atsogoleri wa antsembe na anembi adatsonkhana pabodzi. Iwo adamutenga, aciyenda naye ku Sinedriyo* ndipo adamuuza kuti: 67 “Penu iwepo ndiwedi Kristu, tiuze.” Tsono iye adawatawira kuti: “Napo ndicikuuzani imwepo mun’khulupira lini na pang’onopo.” 68 Kuthumizira bzimwebzi, ndicikubvunzani, imwepo mun’nditawira lini. 69 Kuyambira lero mpaka kutsogolo, Mwana wa munthu an’dzakhala ku boko lamadidi la Mulungu Wamphanvu-zentse.” 70 Pomwe adalewa bzimwebzi, wentse adati: “Kodi un’funa kulewa kuti ndiwe Mwana wa Mulungu?” Iye adawatawira kuti: “Imwepo mukulewa kale mwekha kuti ndine Mwana wa Mulungu.” 71 Iwo adati: “Tin’funiranyi pomwe umboni bunango? Ifepano tabzibvera kale tekha iye akulewa yekha na pa mulomo pace.”

23 Tenepo, thimu lentse la wanthulo lidamuka, liciyenda naye kwa Pirato. 2 Iwo adayamba kumunamizira, acimbati: “Tagumana munthuyu akupumpsa wanthu wathu kuti aphindukire boma, acimbawaletsa kupereka mtsonkho kwa Seza, ndipo akubziti ni Kristu, mambo.”* 3 Tenepo, Pirato adamubvunza kuti: “Kodi iwepo ndiwe mambo wa Adjuda?” Jezu adatawira kuti: “Imwepo mukulewa mwekha.” 4 Patsogolo pace, Pirato adauza akulu wa antsembe na thimulo kuti: “Ndikuwona lini mulandu kwa munthuyu.” 5 Tsono iwo adapitiriza kumbangingimira kuti: “Umweyu akupumpsa wanthu, acimbapfunzisa ku Djudeya kwentse, kuyambira ku Galileya mpaka kuno.” 6 Pakubva bzimwebzi, Pirato adabvunza penu Jezu akhali wa ku Galileya. 7 Pomwe iye adazindikira kuti akhacokera ku mbuto komwe kukhatongedwa na Herode, iye adamutumiza kwa Herodeyo, omwe mu ntsiku zimwezo akhalimbo ku Jeruzalemu.

8 Pomwe Herode adawona Jezu, adakomedwa kwene-kwene, thangwe kwa nthawe itali iye akhafunisisa kumuwona, pakuti akhabva bzizinji pakulewa bza iye, ndipo iye akhadikhira kuwona cizindikiro cakucitidwa na Jezuyo. 9 Tenepo iye adayamba kumubvunza mibvunzo mizinji, tsono Jezu alibe kumutawira. 10 Na tenepo, atsogoleri wa antsembe na anembi, adapitiriza kuima, acimbamunamizira mwakuipidwa kwene-kwene. 11 Tenepo, Herode pabodzi na acikunda wace, adamunyoza, acimbamuseka mwa kumubvazika cakubvala cakuyetima ndipo patsogolo pace, iwo adamubweza pomwe kwa Pirato. 12 Pakuyamba, Herode na Pirato akhawengana, koma kuyambira pa ntsiku imweyo, iwo adakhala pa uxamwali.

13 Patsogolo pace, Pirato adatsonkhanisa atsogoleri wa antsembe, atongi na mbumba, 14 ndipo adawauza kuti: “Imwepo mwandibweresera munthuyu, mucimbati akupumpsa wanthu kuti aphindukire boma. Tsono onani, inepano ndamubvunza pamaso panu, koma ndiribe kugumana mathangwe yakum’pasira mulandu omwe imwepo mukum’pasayu. 15 Kulewa cadidi, ne Herode alibe kumugumana na mulandu, ndipopa wamutumiza pomwe kuna ine, ndipo munthuyu alibe kucita cinthu cakuthemera kufa. 16 Tenepo, inepano nin’mupasa nyathwa, ndikamala nin’mutsudzula.” 17 —— 18 Tsono mbumbayo idakuwa kuti: “Umweyu aphedwe ndipo titsudzulireni Baraba!” 19 (Barabayo, akhadaikhidwa m’kawoko thangwe ra kuphindukira boma komwe kukhadacitika mu mzindamo na kupha munthu.) 20 Tenepo, Pirato adalewalewa nawo pomwe thangwe akhafuna kutsudzula Jezu. 21 Patsogolo pace, iwo adakuwa aciti: “Akamanikidwe pa muti!, akamanikidwe pa muti!” 22 Ndipo iye adawabvunza pomwe kacitatu: “Thangwe ranyi? N’ciyani comwe munthuyu waphonya? Ndiribe kumugumana na mulandu wakuti iye athemere kuphedwa. Nindomupasa nyathwa, ndikamala nin’mutsudzula.” 23 Na bzimwebzi, iwo adangingimira mwakucita kukuwa kuti Jezu akaphedwe, ndipo iwo adapitiriza kukuwako mwamphanvu, mpaka Pirato adadzandobvuma. 24 Tenepo, Pirato adatonga mwakubverana na bzomwe wanthuwo akhafuna. 25 Iye adatsudzula munthu omwe iwo adamukumbirayo, omwe akhadaikhidwa m’kawoko thangwe ra kupha na kuphindukira boma, tsono adapereka Jezu mwakubverana na kufuna kwa wanthuwo.

26 Pomwe akhayenda naye, iwo adaphata munthu munango omwe akhacemeredwa Simau, wa ku Sirene, omwe akhacokera kumunda, ndipo iwo adaikha muti wakuzunzidwira* pa phewa pace, kuti autakule acimbabwera m’mbuyo mwa Jezu. 27 Wanthu azinji akhamutewera, kuphatanidza akazi omwe akhabzimenya pacifuwa thangwe ra kusunama, ndipo iwo akhalira thangwe ra iye. 28 Jezu adazungunuka, aciuza akaziwo kuti: “Imwe wana wacikazi wa Jeruzalemu, lekani kulira thangwe ra ine, m’mbuto mwace, bzilireni mwekha na wana wanu; 29 Pakuti zin’dzafika ntsiku pomwe wanthu an’dzalewa kuti: ‘An’kondwa ni mkazi ngomwa, mkazi omwe akanati kubereka na masuku yomwe yakanati kumamisa.’ 30 Ndipo iwo an’dzauza mapiri makulu-makulu kuti: ‘Tigwereni!’ ndipo an’dzauzambo mapiri mang’ono-mang’ono kuti: ‘Timpsinkheni!’ 31 Penu iwo akucita bzimwebzi muti ukali uwisi, tsono tani ukadzauma?”

32 Amuna awiri omwe akhali akapondo, adatengedwambo kuti akaphedwe pabodzi na iye. 33 Pomwe iwo adafika naye pa mbuto yakucemeredwa Nkhadzi, adamukhomerera pa muti pabodzi na akapondo wale, m’bodzi ku boko lace la madidi ndipo munangoyo ku boko lace la madzere. 34 Tsono Jezu akhalewa kuti: “Baba, alekerereni, thangwe iwo an’dziwa lini bzomwe akucita.” Kuthumizira bzimwebzi, iwo adacita vima-vima kuti agawane bzakubvala bzace. 35 Ndipo wanthu adaima, acimbanyang’anisa bzomwe bzikhacitikabzo. Tsono atsogoleri, akhamunyoza acimbati: “Umweyu akhakwanisa kupulumusa winango; musiyeni abzipulumuse yekha penu ni Kristu Wakusankhulidwa na Mulungu.” 36 Napo acikunda akhamunyozambo. Iwo adamufenderera acimupasa vinyu yakuwawasa, 37 acimbati: “Penu ndiwedi Mambo wa Adjuda, bzipulumuse wekha.” 38 Padzaulu pa msolo wace pakhana cikwangwali comwe cikhadanemba kuti: “Uyu ni Mambo wa Adjuda.”

39 Patsogolo pace, m’bodzi wa akapondo omwe akhadakhomereredwa naye pabodzi adayamba kumutukwana, acimbati: “Kodi iwepo ndiwe lini Kristu? Bzipulumuse wekha kuti utipulumusembo.” 40 Tsono kapondo munangoyo adamutsimula, aciti: “Kodi iwepo umbagopa lini Mulungu thangwe rakuti ukubonera mu njira ibodzi-bodzi na munthuyu? 41 Nyathwa yomwe tikutambirayi, njakuthemera kwa ifepano mwakubverana na bzomwe tidacita, tsono munthuyu, alibe kucita cinthu ciri-centse cakuphonyeka.” 42 Patsogolo pace iye adati: “Jezu, mudzandikumbukirembo mukadzapita mu Umambo bwanu.” 43 Ndipo Jezu adamutawira kuti: “Cadidi ndikukuza lero kuti: Iwepo un’dzakhala nande m’paraizo.”

44 Pomwe zikhali nthawe 12* za kumasikati, dziko lentse lire lidacita mdima, mpaka nthawe zitatu* za kumaulo, 45 thangwe dzuwa lidacita mdima, ndipo cinguwo ca mu templo cidang’ambika kati na kati. 46 Tenepo, Jezu adakuwa mwamphanvu aciti: “Baba ndikupereka moyo wangu m’manja mwanu.” Pomwe adamala kulewa bzimwebzi, iye adamalizika. 47 Tsono pomwe mkulu wa acikunda adawona bzomwe bzikhacitikabzo, iye adayamba kutumbiza Mulungu aciti: “Kulewa cadidi, munthuyu akhalidi wakulungama.” 48 Pomwe wanthu wentse omwe akhadatsonkhana kumweko adawona bzomwe bzidacitikabzo, iwo adabwerera kumui akubzimenya pacifuwa. 49 Kuthumizira bzimwebzi, wanthu wentse omwe akhamudziwa, kuphatanidzambo akazi omwe akhadamutewera kucokera ku Galileya wale, adaima na patali acimbawona bzinthu bzimwebzi.

50 Kumweko kukhana munthu munango wakucemeredwa Zuze, omwe akhali m’bodzi wa m’Nyumba Ikulu ya Mphala ya Adjuda, iye akhali munthu wabwino na wakulungama. 51 Munthu umweyu, alibe kubvuma ne kuthandizira pa bzomwe iwo akhapangana pakulewa bza Jezu. Iye akhali wa ku Arimateya, mu mzinda wa Djudeya ndipo akhadikhirira Umambo bwa Mulungu. 52 Iye adayenda kwa Pirato, acikakumbira mtembo wa Jezu. 53 Ndipo iye adabulusa mtemboyo pa muti, aciukulungira na nguwo icena kwene-kwene, ndipo adakamuikha mu mphako yomwe idagobedwa pa mwala, yomwe ikhanati kuikhidwa munthu ali-wentse. 54 Imweyi ikhali ntsiku Yakukonzekera, ndipo ntsiku ya Sabudu ikhadasala pang’ono kuyamba. 55 Ndipo akazi omwe adatewera Jezu kucokera ku Galileya wale, adayendambo mpaka ku nthutuko, acikawona momwe mtembo wa Jezu udapendesedwera. 56 Ndipo iwo adabwerera acikakonzekera bzakununtcirisa na mafuta yakununtcira. Tsono pa ntsiku ya Sabudu, iwo adapuma mwakubverana na malamulo.

24 Pa ntsiku yakuyamba ya mdzinga, iwo adayenda ku thenje kule ku macibese-bese ndipo adatakula bzakununtcirisa bzomwe akhadakonzekera. 2 Tsono iwo adakagumana cimwala comwe cikhadafunga nthutuyo cacosedwa, 3 ndipo pomwe iwo adapita mkatimo, alibe kugumana mtembo wa Mbuya Jezu. 4 Pomwe akhadabwa, amuna awiri omwe akhadabvala bzakubvala bzakuyetima adaima pambali pawo. 5 Akaziwo adatsulima na mantha, tenepo amunawo adawauza kuti: “Thangwe ranyi mukunyang’ana munthu omwe ana moyo pakati pa wanthu wakufa? 6 Iye ali lini muno, walamusidwa. Kumbukirani bzomwe adakuuzani pomwe akhali ku Galileya. 7 Kodi iye alibe kukuuzani kuti Mwana wa munthu an’dzaperekedwa m’manja mwa anyapikado, an’dzaphedwa pa muti ndipo pa ntsiku yacitatu acidzalamusidwa?” 8 Tenepo iwo adakumbukira mafalayo, 9 ndipo adabwerera ku thenjeko, acikauza bzinthu bzentsenebzi apostolo wace 11 na wanthu wentse. 10 Akaziwo akhali Mariya Madalena, Juwana na Mariya mai wace wa Tiyago, ndipo akazi winango omwe akhali nawo pabodzi, adauzambo apostolowo bzinthu bzentsenebzi. 11 Tsono apostolowo akhakhulupira lini bzomwe akaziwo akhalewa ndipo akhakumbuka kuti iwo akulewa mbwambwa.

12 Tsono Pedru adalamuka, acithamanga kuyenda ku thenjeko, ndipo pomwe adasonzokera, adandowona nguwo zomwe akhadakulungira nazo mtemboyo. Tenepo iye adabwerera, acimbabzibvunza kuti n’ciyani comwe cikhadacitika.

13 Bzidacitika kuti pa ntsiku ibodzi-bodziyo, anyakupfunza awiri adacita ulendo bwakuyenda ku mudzi wakucemeredwa Emausi, omwe ukhali pa mtantho wa makilometro 11 kucokera ku Jeruzalemu, 14 ndipo iwo akhambacezerana bzinthu bzentse bzomwe bzikhadacitikabzo.

15 Ali mkati mwakucezerana bzinthu bzimwebzi, Jezu adawafenderera aciyamba kufamba nawo pabodzi, 16 tsono iwo alibe kukwanisa kumuzindikira. 17 Iye adawabvunza kuti: “Kodi mukucezerana ciyani?” Tsono iwo adaima na nkhope zakusunama. 18 Pakutawira, m’bodzi wa iwo wakucemeredwa Kiriyofa adamubvunza kuti: “Kodi iwepo ndiwe mulendo omwe umbakhala wekha mu Jeruzalemu muno, omwe un’dziwa lini bzinthu bzomwe bzacitika tsapanopapa?” 19 Iye adawabvunza kuti: “Bzinthu bziponi?” Iwo adati: “Pakulewa bza Jezu wa ku Nazareti, omwe adalatiza kuti akhali mpolofeta wamphanvu, m’bzicito na m’mafala pamaso pa Mulungu na pa wanthu wentse, 20 na momwe atsogoleri wathu wa antsembe na atongi adamuphatira acitonga kuti aphedwe, ndipo iwo adamukhomerera pa muti. 21 Tsono ife tikhadikhirira kuti munthu umweyu ndiye omwe angadapulumusa Ajirayeri. Kuthumizira bzimwebzi, ino ni ntsiku yacitatu kucokera pomwe bzinthu bzimwebzi bzidacitika. 22 Ndipo akazi winango pakati pathu atidabwisa, thangwe iwo abesera kuyenda ku thenje. 23 Pomwe iwo adakafika kumweko, alibe kugumana mtembo wace, ndipo adabwera acitiuza kuti awona anjo omwe awauza kuti iye ana moyo. 24 Patsogolo pace, winango omwe tikhanawo pabodzi adayenda ku thenjeko ndipo alibe kukagumana cinthu, ninga momwe akazi wale akhadalewera.”

25 Tenepo iye adawauza kuti: “Imwe wanthu wakusaya nzeru na wakucedwa kukhulupira bzinthu bzentse bzomwe apolofeta adalewa! 26 Kodi bzikhafunika lini kuti Kristu abonere bzinthu bzentsenebzi kuti akapite mu ulemerero bwace?” 27 Iye adawafotokozera bzinthu bzentse, bzomwe bzinembo bzikhadaleweratu pakulewa bza iye, kuyambira bzomwe Mozeji adanemba mpaka bzomwe apolofeta wentse adanemba.

28 Pomwe iwo akhali pafupi na kumudzi komwe akhayenda, Jezu adacita ninga akufuna kupitiriza na ulendo bwace. 29 Tsono iwo adamungingimira acimuuza kuti: “Khalani nafe, thangwe dzuwa likuyenda kukamira ndipo tsapanopapa kun’cita mdima.” Tenepo iye adakhala nawo. 30 Pomwe iwo akhalalira, iye adatenga pau acipemphera, patsogolo pace adazibedula-bedula aciwapasa. 31 Pomwe adawona bzimwebzi, maso yawo yadafunguka ndipo iwo adamuzindikira, tsono iye adanyembereka pakati pawo. 32 Ndipo iwo adabvunzana kuti: “Kodi mitima yathu iribe kutokonyedwa pomwe iye akhalewalewa nafe mu njira na kutifotokozera bzinembo mwakubveka bwino?” 33 Ndipo pa nthawe imweyoletu iwo adabwerera ku Jeruzalemu, ndipo adakagumana apostolo 11 na wale omwe akhadatsonkhana nawo pabodzi. 34 Apostolowo pabodzi na wanthu omwe akhali pamwepowo adati: “Kulewa cadidi, Mbuya walamusidwadi, ndipo iye wawonekera kwa Simau!” 35 Patsogolo pace iwo adafotokoza bzomwe bzidacitika mu njira na momwe adamuzindikirira pomwe iye adabedula-bedula pau.

36 Ali mkati mwakulewalewa bzinthu bzimwebzi, Jezu adaima pakati pawo aciwauza kuti: “Mtendere ukhale namwe.” 37 Tsono iwo adadzidzimuka acibva mantha, thangwe akhakumbuka kuti akuwona anjo.* 38 Tenepo iye adawauza kuti: “Thangwe ranyi mukuneseka ndipo thangwe ranyi mukupenukira m’mitima mwanu? 39 Onani manja yangu na minyendo yangu kuti mutsimikizire kuti ndinepanodi. Ndikhuyeni muwone, thangwe mzimu ulibe thupi la nyama na mafupa ninga momwe mukundiwoneramu.” 40 Pomwe iye akhalewa bzimwebzi, adawalatiza manja yace na minyendo yace. 41 Tsono iwo alibe kukhulupira thangwe ra kukondwa kwene-kwene na kudabwa, tenepo Jezu adawabvunza kuti: “Kodi pana cakudya ciri-centse pano?” 42 Tenepo iwo adam’pasa ntsomba yakuwotca, 43 ndipo iye adatambira acidya pamaso pawo.

44 Patsogolo pace iye adawauza kuti: “Yamweya ni mafala yomwe ndidakuuzani pomwe ndikhanamwe pabodzi, kuti bzinthu bzentse bzomwe bzidanembedwa pakulewa bza ine m’Malamulo ya Mozeji na Apolofeta pabodzi na Masalimo, bzin’funika kukwanisika.” 45 Patsogolo pace, iye adawathandiza kubvesesa thandauzo la Bzinembo, 46 ndipo adawauza kuti: “Bzidanembedwa kuti, Kristu an’dzabonera ndipo pa ntsiku yacitatu an’dzalamusidwa kwa anyakufa. 47 Ndipo mu dzina lace, kukungula na kulekereredwa pikado bzin’dzapaliziridwa kwa wanthu wa mitundu yentse kuyambira ku Jeruzalemu. 48 Imwepo mun’dzakhala mboni za bzinthu bzimwebzi. 49 Ine nin’dzakutumizirani bzomwe Baba wangu adakuuzani. Tsono imwepo khalani mu mzinda muno, mpaka kudzatambira mphanvu yakucokera kudzulu.”

50 Patsogolo pace, iye adacoka nawo mu mzindamo aciyenda nawo mpaka ku Betaniya, ndipo kumweko adafuthula manja yace aciwasimba. 51 Pomwe akhawasimbapo, iye adawasiya ndipo Mulungu adamutenga, aciyenda naye kudzulu. 52 Iwo adamugodamira, ndipo adabwerera ku Jeruzalemu wakukondwa kwene-kwene. 53 Ndipo iwo akhakhala ntsiku zentse mu templo acimbatumbiza Mulungu.

Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Ayai, “mpfumu ya.”

Ayai, “basa lace lakubzipereka.”

Ayai, “mamusanoyo.”

Ayai, “palibe cinthu comwe Mulungu angalewe cicileka kukwanisika.”

Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Ayai, “wana wace.”

Mafala yace caiyo: “nyanga ya cipulumuso.” Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango, “nyanga.”

Mafala yace caiyo: “thimu la anyankhondo wakudzulu.”

Ayai, “an’dzacemeredwa wakucena kwa Yahova.”

Mafala yace caiyo: “kuyambira pa udende bwace.”

Umweyu akhali Herode Antipa. Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Ayai, “njira yakupulumusira ya Mulungu.”

Ayai “mbuto yapadzulu kwene-kwene.”

Mafala yace caiyo: “m’Masinagoga mwawo.”

Mafala yace caiyo: “Sinagoga.”

Mafala yace caiyo: “mpukutu wa.”

Mafala yace caiyo: “munthu wa utongi.”

Limweri ni dzina linango la nyanza ya Galileya.

Mafala yace caiyo: “wanthu wamoyo.”

Ayai, “akhadya nawo pameza.”

Ayai, “ambacita jejum.”

Ayai, “budu la khanda.”

Ayai, “akhadadjedjera boko.”

Mafala yace caiyo: “sinagoga.”

Ayai, “ule omwe an’gumana lini cakukhukhumudwisa kwa ine.”

Mafala yace caiyo: “anyakutumidwa.”

Ayai, “bzakubvala bzabwino.”

Ayai, “bzakutewera bzace.”

Mafala yace caiyo: “Sinagoga.”

Mafala yace caiyo: “an’dzapulumuka.”

Mafala yace caiyo: “mzimu wace udabwerera.”

Ayai, “kobre.”

Mafala yace caiyo: “bzakubvala bziwiri.”

Ayai, “mpfumu.”

Umweyu ni Herode Antipa. Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Ayai, “bzitundu.”

Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Mafala yace caiyo: “mng’ono.”

Ayai, “kukumbatira munthu pakumusana naye.”

Ayai, “Hade,” lomwe ni thenje la wanthu wentse. Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Mafala yace caiyo: “mafala yace.”

Ayai, “limbawonedwe lakupambulika; limbawonedwe lakucena.”

Ayai, “omwe ambatiphonyera.”

Ayai, “nyamkalize.”

Belezebu ni dzina linango la Sathani.

Ayai, “Mpfumu yacikazi.”

Ayai, “dengu.”

Ayai, “ceza camphanvu.”

Mafala yace caiyo: “ndakuipidwa.”

Onani mafala ya m’nyantsi pa Mateu 23:23.

Aruda, ni muti omwe umbaphatisidwa basa ninga mankhwala ndipo umbaphatisidwambo basa ninga bzakununtcirisa cakudya.

Mafala yace caiyo: “m’Masinagoga.”

Ayai, “nthutu zakusaya cizindikiro.”

Gehena ikhali mbuto yomwe ikhakhala kunja kwa Jeruzalemu yomwe akhakatenthera lixo. Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Mafala yace caiyo: “Kobiri ziwiri za asariyo.”

Mafala yace caiyo: “Masinagoga.”

Ayai, “nin’dzauza moyo wangu kuti.”

Ayai, “usiku buno moyo wako an’dzaufuna.” Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango pomwe padanemba kuti ‘moyo.’”

Mafala yace caiyo: “mphindi ibodzi yokha.”

Mafala yace caiyo: “mphaso za ntsisi.”

Mafala yace caiyo: “mangani mcuno mwanu.”

Pafupi-fupi nthawe 9 za usiku.

Kucokera pakati pa usiku mpaka pafupi-fupi nthawe zitatu zakumacibese.

Ayai, “nyakunyang’anira nyumba.”

Ayai, “anyabasa wa pamui.”

Ayai, “kucita mwakubverana na kufuna kwace.”

Mafala yace caiyo: “lepitoni yakumalizira.”

Mafala yace caiyo: “Sinagoga.”

Onani mafala ya m’nyantsi pa Mateu 13:31.

Ayai, “fermento.”

Mphimo zikulu-zikulu zitatu zomwe zikasanganizidwa pabodzi, zimbafika pafupi-fupi makilu 10.

Ayai, “kudzaulu.”

Ayai, “kunyantsi.”

Ayai, “mpsakuthemera lini.”

Mafala yace caiyo: “anidya pau.”

Bzipani bzixanu bza ng’ombe, ni midzombe 10 ya ng’ombe zomwe zimbaphatisidwa basa pa kugaula.

Mafala yace caiyo: “kuwenga, kuthandauza kufuna pang’ono.”

Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Mafala yace caiyo: “prediyo.”

Ayai, “mpfumu.”

Mafala yace caiyo: “ku dambo.”

Drakima ni kobiri ya prata yomwe ikhaphatisidwa basa na Agerego.

Ayai, “axamwali wace wacikazi.”

Mafala yace caiyo: “kudzulu.”

Mafala yace caiyo: “adabzithusa m’khosi mwace.”

Ayai, “aneli.”

Mtsuko ubodzi ukhapita malitru 22. Tenepo, mitsuko 100, ni malitru 2 200.

Sakha m’bodzi ukhalemera makilu 170.

Ayai, “kucita bzinthu mwakucenjera.”

Ayai, “mu nthawe ino.” Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Umweyu ni munthu omwe akhambakumbira kobiri na bzinthu bzinango.

Mafala yace caiyo: “pa nkhombe ya Abalahamu.”

Ayai, “Hade,” lomwe ni thenje la wanthu wentse. Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Mafala yace caiyo: “pa nkhombe yace.”

Onani mafala ya m’nyantsi pa Mateu 13:31.

Ayai, “mtundu umweyu wa cikhulupiro.”

Mafala yace caiyo: “iye adaikha manja yace pa iwo.”

Ayai, “mu nthawe yakutsogolo.” Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Ayai, “mpfumu.”

Mafala yace caiyo: “mina.” Mina ibodzi yacigerego ni kobiri zakukwana madrakima 100.

Mafala yace caiyo: “prata.”

Ayai, “banko.”

Ayai, “juro.”

Mafala yace caiyo: “kuzonderedwa.”

Mafala yace caiyo: “kudzulu.”

Ayai, “mwala wa pa ponta ya nyumba.”

Ayai, “bziri bwino.”

Ayai, “wana wa ntsiku zino. Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Mafala yace caiyo: “m’Masinagoga.”

Mafala yace caiyo: “nyumba.”

Mafala yace caiyo: “lepitoni ziwiri.”

Ayai, “cisi.”

Mafala yace caiyo: “Sinagoga.”

Ayai, “mun’dzaphindukiridwa.”

Ayai, “mun’dzagumana moyo wanu.”

Ayai, “wanthu omwe akhali lini Adjuda.”

Ayai, “espada.”

Sinedriyo ikhali nyumba ikulu ya mphala ya Adjuda.

Ayai, “mpfumu.”

Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.

Mafala yace caiyo: “nthawe yaci 6.”

Mafala yace caiyo: “nthawe yaci 9.”

Mafala yace caiyo: “mzimu.”

    Mabukhu ya Cinyungwe (2008-2025)
    Bulani
    Pitani
    • Cinyungwe
    • Tumizani
    • Bzomwe mumbafuna
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mitemo Yomwe Mun'funika Kuteweza
    • Mtemo Wacintsintsi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Pitani
    Tumizani