TSAMBA LAKUYAMBA LAKUYENDA KWA AKOLINTO
1 Ine Paulo, omwe ndidacemeredwa kukhala mpostolo wa Kristu Jezu thangwe ra kufuna kwa Mulungu, na Sositeni m’bale wathu. 2 Tikunembera gwere la Mulungu la ku Kolinto, kwa imwepo omwe mudacenesedwa mwakubverana na Kristu Jezu, omwe mudacemeredwa kuti mukhale wakucena pabodzi na wentse omwe ali m’mbuto zakusiyana-siyana, omwe ambacemerambo dzina la Mbuya wathu Jezu Kristu, omwe ni Mbuya wa tentse.
3 Kudeka mtima kukulu na mtendere wakucokera kwa Mulungu Baba wathu pabodzi na kwa Mbuya wathu Jezu Kristu kukhale namwe.
4 Nthawe zentse nimbatenda Mulungu wangu thangwe ra imwepo, pakuti adakulatizani kudeka mtima kwace kukulu komwe kudaperekedwa kwa imwepo mwa Kristu Jezu; 5 thangwe rakuti imwepo mudabverana na iye, mudatambira bzinthu bzentsenebzi, ndipopa imwepo mumbakwanisa kupalizira bwino mafala ya Mulungu ndipo mumbadziwa bwino cadidi, 6 pakuti umboni bwakulewa bza Kristu budatsimikizika pakati panu. 7 Thangwe ra bzimwebzi, imwepo muna bzinthu bzentse bzomwe mukufunikira, pomwe mukudikhirira na mtima wentse kuzimbulidwa kwa Mbuya wathu Jezu Kristu. 8 Mulungu an’dzakuthandizani kukhala wakulimba mpaka kuphampha ndipo wentse an’dzasaya cakulewa pa ntsiku ya Mbuya wathu Jezu Kristu. 9 Mulungu, omwe adakucemerani kuti mukhale wakubverana na Mwana wace Jezu Kristu Mbuya wathu, ngwakukhulupirika.
10 Tsapano, ndikukukumbirani abale m’dzina la Mbuya wathu Jezu Kristu, kuti mumbabverane pa bzomwe munilewa ndipo muleke kumbapambulana pakati panu koma khalani wakubverana mwakukhala na makumbukidwe yabodzi na nzeru ibodzi. 11 Pakuti wanthu winango wa m’banja la Kulowe, andidziwisa bza imwepo abale wangu, kuti mukupokana pakati panu. 12 Bzomwe ndikufuna kulewa mpsakuti winango wa imwepo akumbalewa kuti: “Ine ndine wa Paulo.” Winango akulewa kuti: “Ine ndine wa Apolo.” Winango: “Ine ndine wa Khefa.”* Ndipo winango akuti: “Ine ndine wa Kristu.” 13 Kodi Kristu ngwakugawanika? Kodi Paulo adakhomereredwa pa muti thangwe ra imwepo? Ayai kodi mudabatizidwa m’dzina la Paulo? 14 Ndikutenda Mulungu kuti ndiribe kubatiza ne na m’bodzi wa imwepo, kupambula Krispo na Gayo. 15 Tenepo, palibe ne na m’bodzi wa imwepo omwe angalewe kuti adabatizidwa m’dzina langu. 16 Inde, ndidabatizambo wanthu wa m’banja la Sitefana, tsono kupambula amwewa, ndikukumbukira lini penu ndidabatiza pomwe munthu munango. 17 Pakuti Kristu alibe kundituma kuti ndidzabatize, koma kuti ndidzapalizire mafala yabwino, sikuti ninga munthu wakupfunza kwene-kwene, kuti muti wakuzunzidwira* wa Kristu uleke kukhala wakusaya phindu.
18 Pakuti nkhani yakulewa bza muti wakuzunzidwira,* ni utsiru kwa wale omwe akuyenda kukapfudzidwa, koma kwa ife omwe tin’dzapulumuka ni mphanvu ya Mulungu. 19 Pakuti bzidanembedwa kuti: “Nin’dzacitisa munthu wanzeru kukhala wakusaya nzeru ndipo makumbukidwe ya wanthu wakupfunza kwene-kwene nin’dzayalamba.” 20 Ali kuponi munthu wanzeru? Ali kuponi munembi? Ali kuponi anyakucezerana nkhani za m’dzikoli?* Kodi Mulungu alibe kucitisa nzeru za m’dzikoli kukhala zakupusa? 21 Wanthu wa m’dzikoli ambadziwa lini Mulungu thangwe ambathemba nzeru zawo, ndipo bzomwe timbapalizira mpsakusaya phindu kwa wanthu winango, tsono thangwe ra mafala yamweya, Mulungu wasankhula kupulumusa anyakukhulupira ndipo mwa njira imweyi, nzeru ya Mulungu imbawonekera.
22 Pakuti Adjuda ambafuna kuwona bzizindikiro ndipo Agerego ambanyang’ana nzeru, 23 tsono ifepano timbapalizira bza Kristu omwe adakhomereredwa pa muti. Kwa Adjuda, bziri ninga mwala wakukhukhumudwisa ndipo kwa wanthu omwe ni Adjuda lini, mpsakupusa. 24 Tsono napo bziri tenepo, kwa wale omwe adacemeredwa, Adjuda napo Agerego, Kristu ni mphanvu ya Mulungu na nzeru ya Mulungu. 25 Cinthu ca Mulungu comwe wanthu ambaciwona kuti n’cautsiru, n’canzeru kwene-kwene kuposa wanthuwo ndipo cinthu ca Mulungu comwe wanthu ambaciwona kuti ciribe mphanvu, n’camphanvu kwene-kwene kuposa wanthuwo.
26 Abale, kwa wale omwe adacemeredwa pakati panu, mbazinji lini omwe ana nzeru ninga momwe wanthu ambawawonera ndipo mbazinji lini omwe ana mphanvu ninga omwe adabadwa m’banja la wanthu wakubvekera. 27 Tsono Mulungu adasankhula bzinthu bzakupusa bza m’dzikoli, kuti apase manyazi wanthu wanzeru ndipo adasankhula bzinthu bzakutepa bza m’dzikoli, kuti apase manyazi wanthu wamphanvu. 28 Ndipo Mulungu adasankhula bzinthu bzapezi-pezi na bzakunyozeka bza m’dzikoli, kuti acitise bzinthu bzomwe bziripo kukhala bzakusaya phindu, 29 kuti paleke kugumanika munthu wakubzikuza pamaso pa Mulungu. 30 Tsono imwepo mudabverana na Kristu Jezu thangwe ra Mulunguyo, ndipo iye adazimbula nzeru za Mulungu na cirungamo cace. Thangwe ra Jezuyo, wanthu angakhale wakucena ndipo thangwe ra cakulombolera, iwo angakhale wakutsudzuka, 31 kuti bzicitike ninga momwe bzidanembedwera kuti: “Omwe akusamwa, asamwe thangwe ra Yahova.”
2 Tenepo abale, pomwe ndidabwera kwa imwepo kudzalewa bza cintsintsi cakupambulika ca Mulungu, ndiribe kulewalewa mwakubziwonesera ayai mwakuphatisa basa nzeru zangu. 2 Pakuti ndasankhula kuleka kudziwa cinthu ciri-centse pakati panu kupambula Jezu Kristu, ule omwe adakhomereredwa pa muti. 3 Inepano ndidabwera kwa imwepo wakutepa ndipo ndikhatetemera na mantha; 4 ndipo mafala yomwe ndidakupalizirani, yakhali lini yakupumpsa ne ya nzeru za wanthu, koma yakhalatiza mzimu na mphanvu, 5 kuti cikhulupiro canu cileke kucokera ku nzeru za wanthu koma ku mphanvu ya Mulungu.
6 Tsapano ifepano tikulewalewa bza nzeru pakati pa wale omwe mbakukhwima mwauzimu, sikuti bza nzeru za m’dzikoli, ne nzeru za atongi wa m’dzikoli omwe cimaliziro cawo ciri pafupi. 7 Tsono ife timbalewa bza nzeru za Mulungu mwa cintsintsi cakupambulika, zomwe ni nzeru zakubisika zomwe Mulungu adakhazikisa kale-kale pomwe zikanati kufika ntsiku zino, kuti ifepano tipasidwe ulemerero. 8 Zimwezi ni nzeru zomwe palibe ne na m’bodzi wa atongi wa m’dzikoli omwe adafika pakuzidziwa, pakuti bzingadakhala kuti adazidziwa, iwo angadapha lini Mbuya wathu mkulu Jezu. 9 Ninga momwe bzidanembedwera kuti: “Diso liribe kuwona, khutu liribe kubva, ndipo palibe ne na m’bodziyo omwe adakumbukira mu mtima mwace bzinthu bzomwe Mulungu adakonzera wale omwe ambamufuna.” 10 Pakuti Mulungu adatizimbulira mwakuphatisa basa mzimu wace, pakuti mzimuyo umbafufudza bzinthu bzentse, napo cintsintsi cakubisika ca Mulungu.
11 Mbani omwe angadziwe bzomwe bziri m’makumbukidwe ya munthu munango? Palibe! Mwenekaciroyo ndiye omwe angadziwe bzomwe bziri m’makumbukidwe mwacemo. Mwa njira ibodzi-bodziyi, palibe munthu omwe angadziwe bzomwe bziri m’makumbukidwe ya Mulungu, kupambula mzimu wakucena wa Mulunguyo. 12 Ifepano tiribe kutambira mzimu wa dzikoli koma mzimu wakucokera kwa Mulungu, kuti tidziwe bzinthu bzomwe Mulungu watipasa mwakudeka mtima. 13 Timbalewalewa lini bzinthu bzimwebzi mwakuphatisa basa mafala yakupfunzisidwa na nzeru za wanthu, koma na mafala yakupfunzisidwa na mzimu wakucena, pakufotokoza bzinthu bzauzimu mwakuphatisa basa mafala yauzimu.
14 Tsono ule omwe ana makumbukidwe ya wanthu, ambabvuma lini bzinthu bza mzimu wa Mulungu, pakuti iye ambabziwona ninga utsiru; iye angakwanise lini kubzibvesesa thangwe bzimbafufudzidwa na thandizo la mzimu wakucena. 15 Munthu wakutsogoleredwa na mzimu wa Mulungu ambafufudza bzinthu bzentse, koma iye ambafufudzidwa lini na munthu ali-wentse. 16 Kodi “mbani angafike pakudziwa makumbukidwe ya Yahova kuti amupase malango?” Tsono ife tina makumbukidwe ya Kristu.
3 Tenepo abale, inepano ndiribe kulewalewa namwe ninga wanthu wakutsogoleredwa na mzimu wa Mulungu, koma ninga wanthu wa m’dzikoli, ninga tuwana mwa Kristu. 2 Imwepo mukhanati kukula mwauzimu, ndipo napo tsapano mukanati kukula mwauzimu, ndipopa ndiribe kukupasani cakudya cakuuma koma ndidakupasani mkaka, 3 thangwe mukadatsogoleredwa na nzeru za wanthu. Tenepo, penu mukucitirana ntcanje na kunesana mwekha-mwekha, kodi mukutsogoleredwa lini na makumbukidwe ya wanthu ndipo mukucita lini bzinthu ninga momwe iwo ambacitira? 4 Pakuti penu winango akulewa kuti: “Ine ndine wa Paulo,” ndipo winangombo akulewa kuti: “Ine ndine wa Apolo,” kodi mukucita lini bzinthu ninga momwe wanthu ambacitira?
5 Kodi Apolo n’mbani? Inde, kodi Paulo n’mbani? Iwo ni atumiki omwe adakuthandizani kukhala anyakukhulupira, mwakubverana na basa lomwe Mbuya adapasa ali-wentse wa iwo. 6 Ine ndidabzala ndipo Apolo adathirizira, tsono Mulungu ndiye omwe akhakulisa. 7 Tenepo, nyakubzala ayai nyakuthirizira n’cinthu lini, koma Mulungu omwe ambakulisa. 8 Tenepo, nyakubzala na nyakuthirizira ni abodzi,* tsono ali-wentse an’dzatambira mabaibai yace mwakubverana na basa lace. 9 Pakuti ife ndife anyabasa anzace wa Mulungu, ndipo imwepo ndimwe munda wa Mulungu omwe ukulimidwa na nyumba yace.
10 Mwakubverana na kudeka mtima kukulu kwa Mulungu komwe ndidalatizidwa, ndidakonza aliserse ninga misiri waluso, tsono munthu munango ndiye akumanga. Koma ali-wentse awonesese momwe akuimangira. 11 Pakuti palibe munthu omwe angamange aliserse inango kupambula yomwe iripo kale, omwe ni Jezu Kristu. 12 Tsono penu munthu akumanga pa aliserseyo na oro, prata, minyala yakufunika, miti, mauswa ayai mitete, 13 mabasa ya ali-wentse yan’dzawonekera. Pakuti ntsikuyo in’dzalatiza mabasayo padeca, thangwe moto ndiwo omwe un’dzalatiza bzimwebzo, ndipo motoyo un’dzalatiza kuti mabasa ya munthu ali-wentse njaponi. 14 Motoyo ukadzasaya kutentha bzomwe munthu adamanga pa aliserseyo, munthuyo an’dzasimbidwa. 15 Tsono Motoyo ukadzatentha basa la munthu, munthuyo an’dzaluza bzomwe akhadamangabzo, koma iye an’dzapulumuka; tsono an’dzakhala ninga kuti wapulumuka pa moto.
16 Kodi imwepo mun’dziwa lini kuti ndimwe templo ya Mulungu nakuti mzimu wa Mulunguyo uli pakati panu? 17 Penu munthu an’pfudza templo ya Mulungu, Mulungu an’dzamupfudzambo; pakuti templo ya Mulungu njakucena ndipo imwepo ndimwe temployo.
18 Munthu ali-wentse aleke kubzipumpsa: Penu ali-wentse wa imwepo akubziwona kuti ngwanzeru mu nthawe ino, akhale wakupusa kuti akhale wanzeru. 19 Pakuti kwa Mulungu nzeru za m’dzikoli n’zakupusa, ninga momwe bzidanembedwera kuti: “Iye ambaphata anyanzeru pa kucenjera kwawo.” 20 Ndipo bzidanembedwambo kuti: “Yahova ambadziwa kuti makumbukidwe ya wanthu wanzeru njapezi-pezi.” 21 Tenepo, munthu ali-wentse aleke kubzitumbiza thangwe ra wanthu, pakuti bzinthu bzentse mpsanu; 22 napo Paulo, Apolo, Khefa,* dzikoli, moyo, infa, bzinthu bzomwe bziripo ayai bzinthu bzomwe bzikubwera, bzentse mpsanu. 23 Tsono imwepo ndimwe wa Kristu ndipo Kristuyo ngwa Mulungu.
4 Wanthu an’funika kumbatiwona ninga atumiki wa Kristu na anyakunyang’anira cintsintsi cakupambulika ca Mulungu. 2 Tenepo, pa nkhani imweyi bzimbadikhiriridwa kuti nyakunyang’anira akhale wakukhulupirika. 3 Kwa inepano, bziribe basa penu nin’tongedwa na imwepo ayai na atongi wa m’nyumba ya mphala, pakuti napo inepano nimbabzitonga lini ndekha. 4 Ndikukumbukira lini kuti ndidacita cinthu ciri-centse cakuphonyeka, tsono bzimwebzi bzin’funa lini kulewa kuti ndine munthu wakulungama; pakuti Yahova yekha ni omwe ambadziwa penu bzomwe ndikucita mpsabwino ayai mpsakuphonyeka. 5 Tenepo, lekani kutonga ciri-centse pomwe nthawe yace ikanati kukwana, mpaka Mbuya akadzabwera. Iye an’dzaikha padeca bzinthu bza cintsintsi bzomwe bziri pa mdima ndipo an’dzazimbula bzomwe wanthu ambakumbuka mu mtima mwawo. Ndipo ali-wentse an’dzasimbidwa na Mulungu mwakubverana na mabasa yace.
6 Abale wangu, Apolo na ine ndife ciratizo kwa imwepo pa bzinthu bzomwe ndidakuuzani, kuti mugumane phindu nakuti mupfunzembo lamulo iri: “Lekani kumbacita bzinthu bzomwe bziribe kunembedwa,” kuti muleke kukhala wakubzikuza, mucimbawona winango kukhala wakufunika, mucimbanyoza winango. 7 Kodi n’ciyani comwe cimbakucitisani kukhala wakusiyana na winango? Inde, n’ciyani comwe munaco comwe mulibe kucita kupasidwa? Imwepo mudacita kutambira, tsono thangwe ranyi mukubzikuza ninga kuti mulibe kucita kupasidwa?
8 Kodi munabzo kale bzinthu bzentse bzomwe mukhafuna? Kodi mwadala kale? Kodi mwayamba kale kutonga ninga amambo ife palibe? Ndikhafunadi kuti muyambe kutonga ninga amambo kuti ifepano tidzatongembo namwe pabodzi. 9 Pakuti ndikuwona kuti Mulungu adaikha apostolofe kuti tiwonesedwe pakumalizira ninga wanthu omwe atongedwa kuti akaphedwe, thangwe takhala ninga wanthu omwe akuwonesedwa mu thambwe la masenzeka kwa dziko, anjo na wanthu. 10 Ifepano timbawonedwa ninga atsiru thangwe ra Kristu, tsono imwepo ndimwe wakucenjera thangwe ra Kristu; ifepano ndife wakutepa, tsono imwepo ndimwe wamphanvu; imwepo mumbalemekezedwa, tsono ifepano timbanyozedwa. 11 Mpaka pano, ifepano tikupitiriza kubonera na njala, nyota, usiwa, kumenyedwa na kusaya pakukhala 12 ndipo timbaphata basa mwa mphanvu. Tikatukwanidwa, timbasimba ndipo tikazunzidwa timbapirira. 13 Tikanyozedwa, timbatawira mwakudeka mtima, ndipo mpaka pano timbawonedwa ninga wanthu wakusaya basa* na dzikoli na bzakunyantsa bza mtundu uli-wentse.
14 Sikuti ndikukunemberani bzinthu bzimwebzi kuti ndikupaseni manyazi, koma kuti ndikupfunziseni ninga wana wangu wakufunidwa. 15 Napo mucikhala na apfunzisi 10 000 omwe adakupfunzisani momwe mungatewerere Kristu, imwepo muna pai m’bodzi basi. Inepano ndidakhala pai wanu thangwe ndidakudziwisani mafala yabwino yakulewa bza Kristu Jezu. 16 Na tenepo, ndikukuuzani kuti mbatewezerani bzomwe inepano nimbacita. 17 Ndipopa ndikukutumizirani Timotio, thangwe iye ni mwanangu wakufunidwa na wakukhulupirika mwa Mbuya. Iye an’dzakukumbusani momwe nimbacitira bzinthu pakutumikira Kristu Jezu, ninga momwe ndikupfunzisira kuli-kwentse na m’magwere yentse.
18 Winango akubzikuza kwene-kwene ninga kuti nin’dzabwera lini pomwe kumweko. 19 Tsono nditi ndibwere tsapanopapa kudzakuzungirani Yahova akafuna, ndipo ndikufuna lini kudzabva mafala yawo yakubzikuza, koma kudzawona mphanvu zawo. 20 Pakuti Umambo bwa Mulungu bumbawonesedwa lini m’mafala koma na mphanvu yakucokera kwa Mulungu. 21 Kodi mun’funa ciyani? Kodi mun’funa kuti ndibwere kumweko na mtcamu, ayai na lufoyi na mwakudeka mtima?
5 Bzikubveka kuti pakati panu pakucitika upombo ayai uputa* bomwe ne wanthu wakunja ambabucita lini ndipo m’bodzi wa imwepo watenga mkazi wa pai wace. 2 Kodi imwepo mukukomedwa na bzimwebzi? Kodi mukhafunika lini kusunama mucicosa pakati panu munthu omwe wacita pikado imweyi? 3 Napo ndiri lini namwe pabodzi, nimbakukumbukirani* ndipo munthu omwe wacita bzimwebzoyo ndamutonga kale ninga kuti ndinamwe pabodzi. 4 Imwepo mukatsonkhana pabodzi m’dzina la Mbuya Jezu na kudziwa kuti inepano ndina mphanvu za Jezuyo ndipo nimbakukumbukirani, 5 mun’funika kupereka munthu umweyo kwa Sathani, kuti mucose makhalidwe yakuipa yomwe iye akhadayabweresa m’gwere, mwa njira imweyi, gwerelo lin’dzapitiriza kuwonedwa lakucena pa ntsiku ya Mbuya.
6 Kubzikuza kwanu kuli lini bwino. Kodi mukudziwa lini kuti cakufufumisa cing’ono-ng’ono cimbafufumisa ufa bwentse bwakumunyidwa? 7 Cosani bzakufufumisa bzakale kuti mukhale ufa bwakumunyidwa bupsa, thangwe imwepo muli ninga ufa bwakusaya cakufufumisa. Kulewa cadidi, Kristu Mwana wa Bira wathu wa Paskwa, adaperekedwa kale ninga ntsembe. 8 Tenepo, mbaticiteni phwandoli, sikuti na cakufufumisa cakale ayai na cakufufumisa comwe cimbaimira bzinthu bzakuipa ayai pikado, koma na pau zakusaya cakufufumisa, zomwe zimbaimira kukhulupirika na cadidi.
9 M’tsamba langu, ndidakunemberani kuti muleke kubverana na munthu ali-wentse omwe ambacita bza upombo ayai uputa.* 10 Ndikulewa lini kuti mutcenkheretu wanthu wa m’dzikoli omwe ambacita bzaupombo, wa umbombo, mbava na omwe ambanamata bzifanikiso, thangwe kucita bzimwebzo kungafunikire kuti mucoke m’dzikoli. 11 Koma tsapano ndikukunemberani kuti muleke kubverana na munthu ali-wentse omwe ambadziwika kuti ni m’bale, koma ambacita bzaupombo,* ngwaumbombo, ambanamata bzifanikiso, ngwamakiriyado, ni muledzeri ayai mbava. Ne kudya naye munthu umweyo mun’funika lini. 12 Ndinako basa lanyi ine kutongedwa kwa wanthu wakunja? Kodi ndimwe lini omwe mumbatonga wanthu omwe ali m’kati mwa gwere, 13 pomwe Mulungu ambatonga wanthu wakunja? “Cosani munthu wakuipayo pakati panu.”
6 Munthu akaphonyerana na mwanzace pakati panu, thangwe ranyi ambayenda kukatongedwa na wanthu wakusaya kulungama, m’mbuto mwa kutongedwa na wanthu wakucena? 2 Kodi mun’dziwa lini kuti anyakucena an’dzatonga dziko? Tsono penu dziko lin’dzatongedwa na imwepo, kodi mungatazire kutonga mirandu ming’ono-ming’ono? 3 Kodi mukudziwa lini kuti ifepano tin’dzatonga anjo? Tsono tingatazire tani kutonga mirandu ya nthawe ino? 4 Penu imwepo muna nkhani kuti itongedwe m’nthawe ino, thangwe ranyi mumbauza wanthu omwe gwere limbawawona kuti mbakuthemera lini kuti akutongeni? 5 Ndikulewa bzimwebzi kuti ndikucitiseni manyazi. Kodi pakati panu palibe munthu wanzeru omwe angakwanise kutonga abale wace? 6 M’mbuto mwace, m’bale ambatenga m’bale mwanzace aciyenda naye ku nyumba ya mphala kuti akatongedwe na wanthu omwe ambanamata lini Mulungu!
7 Kulewa cadidi, mukambayendesana ku nyumba za mphala, mukubzipasisa mwekha manyazi. Thangwe ranyi mun’saya kubvuma kuphonyeredwako? Kodi bzingakhale lini bwino kundobvuma kuluza? 8 M’mbuto mwace, imwepo mumbacitira abale wanu bzinthu bzakuphonyeka na bzakusaya kulungama!
9 Kodi imwepo mun’dziwa lini kuti anyakusaya kulungama an’dzapita lini mu Umambo bwa Mulungu? Lekani kubzinamiza. Wale omwe ambacita upombo ayai uputa,* omwe ambanamata bzifanikiso, mwamuna wakulowola ayai mkazi wakulowodwa omwe ambagonana na munthu omwe ni mwanzace lini wa m’banja, amuna omwe ambagonedwa na amuna anzawo, amuna omwe ambagona amuna anzawo, 10 mbava, wanthu wa umbombo, anyakuledzera, anyamakiriyado na anyakupamba, an’dzapita lini mu Umambo bwa Mulungu. 11 Ndipo winango wa imwepo mukhali tenepoyo. Koma mudasambisidwa; mudacenesedwa; ndipo mudawonedwa kukhala wakulungama m’dzina la Mbuya Jezu Kristu pabodzi na mzimu wa Mulungu wathu.
12 Bzinthu bzentse mpsakubvumizidwa kwa ine, koma ni bzentse lini bzomwe bzina phindu. Bzinthu bzentse mpsakubvumizidwa kwa ine, koma nimbalekerera lini kuti bzinthubzo bzinditonge. 13 Cakudya cidakonzedwera mimba ndipo mimba idakonzedwera cakudya, tsono Mulungu an’dzapfudza bzentsenebzo. Thupi liribe kukonzedwera upombo ayai uputa, koma lidakonzedwera Mbuya ndipo Mbuya ndiye mwenekaciro wa thupiro. 14 Tsono Mulungu adalamusa Mbuya kwa anyakufa ndipo an’dzatilamusambo mwakuphatisa basa mphanvu zace.
15 Kodi imwepo mun’dziwa lini kuti mathupi yanu ni bziwalo bza Kristu? Kodi nin’funika kutenga bziwalo bza Kristu ndicibziphatanidza na bziwalo bza puta? Cipoletu! 16 Kodi mukudziwa lini kuti ali-wentse omwe ambagonana na puta ambakhala thupi libodzi na iye? Pakuti Mulungu adati: “Awiriwo an’dzakhala thupi libodzi.” 17 Tsono ali-wentse omwe an’phatana na Mbuya, an’dzakhala na makumbukidwe mabodzi na iye. 18 Thawani upombo ayai uputa.* Pikado iri-yentse yomwe munthu angacite, nja kunja kwa thupi lace. Tsono omwe ambacita upombo ayai uputa, ambaphonyera thupi lace. 19 Kodi imwepo mun’dziwa lini kuti thupi lanu ni templo ya mzimu wakucena omwe uli mwa imwepo, omwe Mulungu adakupasani? Imwepo ndimwe wanthu wa Mulungu, 20 thangwe mudagulidwa mwakuumira kwene-kwene. Tenepo, phatisani basa thupi lanu kuti mutumbize Mulungu.
7 Tsapano, pakulewa bza nkhani yomwe mudandinembera ire, bziri bwino kuti mwamuna aleke kufambizana* na mkazi; 2 tsono thangwe ra kuwanda kwa upombo ayai uputa,* mwamuna an’funika kukhala na mkazi wace ndipo mkazi an’funikambo kukhala na mwamuna wace. 3 Mwamuna apase mkazi wace bzomwe an’themera kumupasa m’banja, ndipo mkazi acitembo bzibodzi-bodzibzo kwa mwamuna wace. 4 Mkazi angatonge lini thupi lace koma mwamuna wace ndiye omwe angalitonge; mpsibodzi-bodzimbo na mwamuna, iye angatonge lini thupi lace koma mkazi wace ndiye omwe angalitonge. 5 Lekani kumbamanana, pokha-pokha mukacita kubverana mpaka pa nthawe yomwe mwapangana, kuti mukhale na nthawe yakupemba mucikhala pomwe pabodzi ninga momwe mumbacitira nthawe zentse, kugopera kuti Sathani angakuyezeni thangwe ra kuleka kubziphata kwanu. 6 Tsono ndikulewa bzimwebzi mwakukupasani ufulu bwakubziteweza, sikuti mwakukutongani. 7 Koma inepano, ndikhafuna kuti wanthu wentse akhale ninga inepano. Napo bziri tenepo, ali-wentse ana mphaso yace yakucokera kwa Mulungu. Thangwe ra bzimwebzi, winango ambalowola ndipo winango ambalowola lini.
8 Tsapano ndikuuza wale omwe akanati kupita m’banja na amamsiwa, kuti bziri bwino kwene-kwene kupitiriza kukhala ninga inepano. 9 Tsono penu an’kwanisa lini kubziphata, mbapite m’banja, pakuti bziri bwino kukhala pa banja kuposa kundobonera na kusirira.
10 Kwa wale omwe ali m’banja, ndikupereka malango aya, sikuti ine koma Mbuya, kuti mkazi aleke kusiya mwamuna wace. 11 Tsono akasiyana na mwamuna waceyo, mbapitirize kukhala tenepo ne kulowodwa ayai abwererane pomwe; ndipo mwamuna an’funikambo lini kusiya mkazi wace.
12 Tsono kwa winango, ndikulewa ndine, sikuti Mbuya, kuti penu pana m’bale omwe ana mkazi wakusaya kukhulupira ndipo mkaziyo akufuna kukhala na m’baleyo, iye aleke kumusiya mkaziyo. 13 Ndipo penu mkazi ana mwamuna wakusaya kukhulupira ndipo mwamunayo akufuna kupitiriza kukhala naye, mkaziyo aleke kusiya mwamuna waceyo. 14 Pakuti mwamuna wakusaya kukhulupira, ambacenesedwa thangwe ra mkazi wace ndipo mkazi wakusaya kukhulupira, ambacenesedwambo thangwe ra m’baleyo; pakuti bzingadakhala kuti bziri lini tenepo, wana wanu angadakhala lini wakucena, koma tsapano iwo mbakucena. 15 Tsono, nyakusaya kukhulupirayo akasankhula kucoka,* musiyeni ayende, m’baleyo ayai mpfumakaziyo njakukakamizika lini kukhala naye pa nkhani imweyi, koma Mulungu adakucemerani kuti mukhale na mtendere. 16 Mkaziwe, ukapitiriza kukhala na mwamuna wako, pinango ungamupulumuse ndipo iwe mwamunawe, ukapitiriza kukhala na mkazi wako, pinango ungamupulumusembo.
17 Napo bziri tenepo, ali-wentse akhale na moyo mwakubverana na omwe Yahova adamupasa, ninga momwe Mulungu adamucemerera. Malango yamweya ndikuyapereka kwa magwere yentse. 18 Kodi alipo munthu omwe akhadacita kale mgwatidwe* pomwe adacemeredwa? Mbapitirize tenepo. Kodi alipo omwe akhanati kucita mgwatidwe pomwe adacemeredwa? Mbaleke kugwatidwa. 19 Kucita mgwatidwe n’cinthu lini ndipo kusaya kugwatidwa n’cinthumbo lini, koma cakufunika n’kubvera malamulo ya Mulungu. 20 Ali-wentse mbapitirize kukhala ninga momwe adacemeredwera. 21 Kodi udacemeredwa pomwe ukhali kapolo? Leka kucita thupo na bzimwebzi, koma penu un’kwanisa kukhala wakutsudzuka, lokotereratu mpata umweyo. 22 Pakuti ule omwe akhali kapolo pomwe adacemeredwa mwa Mbuya, tsapano ni munthu waufulu mwa Mbuya. Mpsibodzi-bodzimbo na ule omwe akhali munthu waufulu pomwe adacemeredwa, tsapano ni kapolo wa Kristu. 23 Imwepo mudagulidwa mwakuumira, tenepo lekani kukhala akapolo wa wanthu. 24 Abale, ali-wentse akhale ninga momwe adacemeredwera ndipo apitirize kukhala pa uxamwali na Mulungu.
25 Pakulewa bza wanthu omwe ali lini pa banja, ndiribe lamulo liri-lentse lakucokera kwa Mbuya, tsono ndikupereka makumbukidwe yangu ninga munthu wakukhulupirika thangwe ra ntsisi za Mbuya. 26 Ndikukumbuka kuti bziri bwino munthu kupitiriza kukhala ninga momwe aliri, thangwe ra mabvuto yomwe yalipo ntsiku zino. 27 Kodi iwepo una mkazi? Leka kunyang’ana mathangwe yakumusiyira. Kodi iwepo ulibe mkazi? Leka kunyang’ana mkazi. 28 Koma napo ucilowola, ukucita lini pikado, ndipo napo munthu omwe akhali lini pa banja akalowodwa, iye akucita lini pikado. Tsono wale omwe an’cita bzimwebzi an’dzagumana na mabvuto mazinji pa moyo wawo. Tenepo inepano ndikuyeza kukukhotcererani pa mabvuto yamweya.
29 Abale, kuthumizira bzimwebzi ndikukuuzani kuti: Nthawe yomwe yasalayi yafupika. Kuyambira tsapano, munthu omwe ana mkazi akhale ninga alibe, 30 ndipo wale omwe akulira, akhale ninga akulira lini. Wale omwe akukondwa, akhale ninga akukondwa lini, ndipo wale omwe akugula, akhale ninga alibe cinthu, 31 ndipo wale omwe akugumana phindu na bzinthu bza m’dzikoli, akhale ninga akugumana lini phindu, pakuti bzakucitika bza m’dzikoli bzikucinja. 32 Kulewa cadidi, nin’funa lini kuti mukhale na thupo. Mwamuna omwe ali lini pa banja, ambacita thupo na bzinthu bza Mbuya na momwe angamukondwesere. 33 Tsono mwamuna omwe ali pa banja, ambakhala na thupo na bzinthu bza ku dziko na momwe angakondwesere mkazace, 34 ndipo ngwakugawanika. Kuthumizira bzimwebzi, mkazi omwe ali lini pa banja na dende, ambacita thupo na bzinthu bza Mbuya kuti akhale wakucena mwakuthupi na mwauzimu. Tsono mkazi omwe ali pa banja, ambacita thupo na bzinthu bza m’dzikoli na momwe angakondwesere mwamuna wace. 35 Ndikulewa bzimwebzi kuti ndikuthandizeni, sikuti ndikuikhireni malire pa bzinthu bzomwe mumbafuna, koma kuti ndikulimbikiseni kucita bzinthu bzakuthemera na kutumikira Mbuya nthawe zentse mwakusaya cinthu cakukuphingizani.
36 Tsono penu munthu akuwona kuti bzikumunesa kupitiriza kukhala yekha, ndipo wakula, mbacite ibzi: Acite bzomwe iye akufuna pakuti akucita lini pikado. Mbalowole ayai alowodwe. 37 Tsono penu munthu watsimikiza mu mtima mwace ndipo akuwona kuti mpsakufunika lini kupita m’banja ndipo akukwanisa kutonga bzikhumbo bzace, acitsimikiza mu mtima mwace kuti an’funa lini kupita m’banja, wacita bwino. 38 Tenepo ule omwe an’pita m’banja wacita bwino, tsono ule omwe an’pita lini m’banjamo, wacita bwino kwene-kwene.
39 Mkazi apitirize kukhala na mwamuna wace pa nthawe yentse yomwe mwamunayo ana moyo, tsono iye akafa, mkaziyo ngwakutsudzuka kulowodwa na munthu ali-wentse omwe angafune, koma kokha mwa Mbuya. 40 Tsono makumbukidwe yangu njakuti iye angakondwe akapitiriza kukhala tenepo; ndipo ndikutsimikiza kuti ndina mzimu wa Mulungu.
8 Tsapano, pakulewa bza cakudya cakuperekedwa kwa bzifanikiso, ifepano tina cidziwiso pakulewa bza nkhani imweyi. Cidziwiso cimbacitisa munthu kubzikuza, koma lufoyi limbalimbisa. 2 Penu munthu akukumbuka kuti ambadziwa cinthu cinango, iye akanati kucidziwa bwino-bwino ninga momwe akhafunika kucidziwira. 3 Penu munthu ambafuna Mulungu, iye ambadziwidwa na Mulunguyo.
4 Pakulewa bza kudya cakudya cakuperekedwa kwa bzifanikiso, timbadziwa kuti bzifanikiso n’cinthu lini pa dziko ndipo palibe Mulungu munango, koma m’bodzi yekha. 5 Napo kuti iripo yomwe imbacemeredwa kuti mirungu kudzulu na pa dziko la pantsi pano, ndipo n’cadidi kuti iripodi “mirungu” izinji na “ambuya” azinji, 6 tsono kwa ifepano kuna Mulungu m’bodzi yekha, omwe ni Baba, omwembo adalenga bzinthu bzentse kuphatanidzambo ifepano kuti ticite kufuna kwace, ndipo kuna Mbuya m’bodzi yekha, Jezu Kristu, omwe Mulungu adamuphatisa basa kuti alenge bzinthu bzentse pabodzi na ifepano.
7 Na tenepo, ni wentse lini omwe ana cidziwiso cimweci. Tsono pakuti winango akhanamata bzifanikiso, akadya cakudya comwe cikhadaperekedwa ntsembe kwa bzifanikisobzo, iwo ambakumbuka kuti akubzinamata ndipo mtima wawo umbawaboneresa thangwe ngwakutepa. 8 Tsono cakudya cingaticitise lini kukhala pa uxamwali bwakulimba na Mulungu. Tikasaya kudya, tingakhale lini wakuipa ndipo tikadya, tingakhalembo lini wabwino. 9 Tenepo khalani tceru, kuti ufulu bwanu bwakusankhula, buleke kukhala cinthu cakukalipisa wanthu wakutepa. 10 Munthu acikuwonani imwepo omwe muna cidziwiso mukudya mu templo ya bzifanikiso, kodi mungacitise lini mtima wa munthu wakutepa ule kufunambo cakudya cakuperekedwa kwa bzifanikisobzo? 11 Tenepo, na cidziwiso comwe munaco, mukudzonga ule omwe ngwakutepa, m’bale wanu omwe Kristu adamufera. 12 Mukaphonyera m’bale wanu mwa njira imweyi, mucimucitisa kucita bzinthu bzomwe bzingatepese mtima wace, mumbakhala mukuphonyera Kristu. 13 Ndipopa penu cakudya cikucitisa m’bale wangu kusunama, cipo ndicidzadya pomwe nyama, kuti ndireke kusunamisa m’bale wanguyo.
9 Kodi ndine lini wakutsudzuka? Kodi ndine lini mpostolo? Kodi ndiribe kuwona Jezu Mbuya wathu? Imwepo ndimwe lini basa langu mwa Mbuya? 2 Napo ndine lini mpostolo kwa winango, koma kwa imwepo ndine mpostolo. Pakuti imwepo ndimwe cizindikiro cakuti ndine mpostolo mwa Mbuya.
3 Mtawiro wangu kwa wale omwe ambandipenukira nguyu: 4 Kodi tiribe ufulu bwakudya na kumwa? 5 Kodi ifepano tiribe ufulu bwa kulowola mkazi wakukhulupira, ticicita naye ulendo ninga momwe ambacitira apostolo winango, abale wa Mbuya na Khefa?* 6 Ayai, kodi inepano na Barnaba ndife tekha omwe tiribe ufulu bwakusiya kuphata basa kuti tibzisamalire pa moyo wathu? 7 Kodi mbani omwe angaphate basa la ucikunda acimbabzipagali yekha? Kodi mbani omwe angabzale muti wa uva acisaya kudya bzisapo bzace? Ayai mbani omwe ambausa bzifuwo acisaya kumwa mkaka wace?
8 Bzomwe ndikulewabzi ni nzeru lini yakucokera kwa wanthu. Kodi Malamulo yambalewambo lini bzibodzi-bodzibzi? 9 Pakuti bzidanembedwa m’Malamulo ya Mozeji kuti: “Leka kumanga mulomo wa ng’ombe, pomwe ikupula mbeu.” Kodi Mulungu ambacita thupo na ng’ombe? 10 Ayai, kodi iye alibe kulewa bzimwebzi thangwe ra ifepano? Kulewa cadidi, bzimwebzi bzidanembedwera ifepano, thangwe munthu omwe ambalima na omwe ambapula ambakhala na cidikhiro cakuti an’dzatambirambo mbali yace.
11 Penu ifepano tabzala bzinthu bzauzimu pakati panu, kodi mpsakuphonyeka kwa imwepo kutithandiza na bzinthu bzakuthupi? 12 Penu wanthu winango ana ufulu bwakuthandizidwa na imwepo, kodi ifepano tiribembo ufulu bumwebo kuposa iwo? Napo bziri tenepo, ifepano tiribe kuphatisa basa ufulu bumwebu, koma tidapirira bzinthu bzentse kuti tileke kuphingiza mafala yabwino yakulewa bza Kristu. 13 Kodi imwepo mukudziwa lini kuti wanthu omwe ambaphata mabasa yakupambulika ambadya bzinthu bza mu templo? Ndipo wale omwe nthawe zentse ambatumikira pa guwa la ntsembe ambatambira mbali ya ntsembe zomwe zimbaperekedwa pa guwapo? 14 Mwa njira ibodzi-bodziyi, Mbuya adapereka lamulo lakuti wale omwe ambapalizira mafala yabwino, an’funika kugumana bzinthu bzakuthandizira moyo wawo kucokera pa mafala yabwinoyo.
15 Tsono inepano, ndiribe kuphatisa basa makonzedwe yamweya ne na pang’onopo. Kulewa cadidi ndiribe kukunemberani tsambali kuti mundicitire bzimwebzi. Pakuti bziri bwino inepano kufa, kuposa kuti munthu munango andicosere ufulu bwangu bwa kubzitumbiza! 16 Tsapano penu ndikupalizira mafala yabwino, limweri ni thangwe lini la kubzikuzira, pakuti ni bzomwe ndidauzidwa kuti nimbacite. Kulewa cadidi, tsoka kwa inepano ndikasaya kupalizira mafala yabwino. 17 Ndikacita bzimwebzi mwa kufuna kwangu, nin’dzatambira mabaibai, koma napo ndicicita bzimwebzi mwakukakamizika inepano ndinabo basi udindo bomwe Mulungu adandipasa bwakucita bzimwebzi. 18 Tsono kodi mabaibai yangu njaponi? Mabaibai yangu ni kupalizira mafala yabwino fovolo, kuti ndileke kuphatisa basa mwakuphonyeka ufulu bwangu pakupalizira mafala yabwino.
19 Pakuti napo ndine munthu wakutsudzuka, ndabzicitisa kukhala kapolo wa wanthu wentse, kuti ndithandize wanthu azinji. 20 Tenepo, kwa Adjuda ndidakhalambo ninga Mdjuda kuti ndithandize Adjudawo, kwa wanthu wakuteweza malamulo ndidakhalambo ninga munthu wakuteweza malamulo, kuti ndithandize anyakuteweza malamulowo, napo kuti nimbatsogoleredwa lini na malamuloyo. 21 Kwa wale omwe ambabvera lini malamulo, ndidakhala ninga nyakusaya kubvera malamulo, kuti ndithandize anyakusaya kubvera malamulowo napo kuti kwa Mulungu ndine lini wakusaya kubvera malamulo, koma nimbatsogoleredwa na malamulo ya Kristu. 22 Kwa anyakutepa, ndidakhalambo ninga nyakutepa kuti ndithandize anyakutepawo. Ndidakhala bzinthu bzentsenebzi kwa wanthu wa mitundu yentse kuti mwa njira iri-yentse ndipulumuse winango. 23 Tsono ndidacita bzinthu bzentsenebzi thangwe ra mafala yabwino, na cakulinga cakuti ndiuzembo winango.
24 Kodi imwepo mun’dziwa lini kuti omwe ambacita mpikisano wakuthamanga, wentse ambathamanga koma m’bodzi yekha ndiye ambatambira mabaibai? Tenepo, thamangani kuti mukwanise kudzatambira mabaibaiyo. 25 Wentse omwe ambacita mpikisano wakuthamanga an’funika kubziretsa pa bzentse. Kulewa cadidi, iwo ambacita bzimwebzi kuti atambire korowa yomwe imbadzongeka, koma ifepano yomwe imbadzongeka lini. 26 Tenepo, inepano nimbathamanga lini ninga munthu omwe akudziwa lini komwe akuyenda; ndipo nimbathusa bwino mafaiti yangu kuti ndileke kumenya mphepo; 27 koma nimbamenya thupi langu ndiciritsogolera ninga kapolo kuti pambuyo pakupalizira wanthu winango, inepano ndileke kukhala wakusaya kubvumidwa kwa Mulungu.
10 Tsapano abale, ndikufuna kuti mukumbukire kuti makolo yathu yakale yadafamba pantsi pa mtambo, ndipo wentse adayambuka nyanza ifuira 2 ndipo wentse adabatizidwa pomwe akhatewera Mozeji, pantsi pa mtambo pomwe akhayambuka nyanzayo, 3 ndipo wentse adadya bzomwe Mulungu adawapasa. 4 Wentse adamwa madzi mabodzi-bodzi yomwe Mulungu adawapasa. Kazinji-kentse iwo akhamwa madzi yakucokera pa mwala ukulu, omwe ukhali pafupi na iwo. Bzimwebzi bzikhacokera kwa Mulungu ndipo bzikhaimira Kristu. 5 Napo bziri tenepo, Mulungu alibe kukomedwa na azinji wa iwo ndipo iwo adaphedwa m’dambo.
6 Tsono bzinthu bzimwebzi n’ciratizo kwa ifepano, kuti tileke kumbakhumba bzinthu bzakuipa ninga momwe iwo adacitira. 7 Tileke kunamata bzifanikiso ninga momwe winango wa iwo adacitira. Pakuti bzidanembedwa kuti: “Wanthu adakhala pantsi acidya, acimwa na kukondwa.” 8 Mbatileke kucita upombo ayai uputa* ninga momwe winango wa iwo adacitira, acifa wanthu 23 000 pa ntsiku ibodzi. 9 Mbatileke kuyeza Yahova ninga momwe winango adacitira. Iwo adalumidwa na nyoka, acifa. 10 Tileke kumbang’ung’udzika ninga momwe winango wa iwo adacitira, thangwe ra bzimwebzi iwo adaphedwa na anjo wa Mulungu. 11 Bzinthu bzimwebzi bzidawacitikira ninga ciratizo, ndipo bzidanembedwa kuti bzicenjeze ifepano omwe tikukhala kuphampha kwa dzikoli.
12 Tenepo, ule omwe akukumbuka kuti adaima, akhale tceru kuti aleke kugwa. 13 Palibe mayezo yomwe mwagumana nayo, yomwe njakusiyana na yomwe wanthu winango ambagumana nayo. Tsono Mulungu ngwakukhulupirika ndipo iye an’dzalekerera lini kuti muyezedwe mpaka kufika pomwe mungakwanise lini kupirira, koma pomwe mukugumana na mayezoyo, iye an’dzakupasani njira yakupulumukira kuti mukwanise kuyapirira.
14 Tenepo abale wangu wakufunidwa, thawani kunamata bzifanikiso. 15 Ndikulewalewa namwe ninga wanthu wakuzindikira; tenepo, sankhulani mwekha bzakucita pa bzomwe ndikulewabzi. 16 Pomwe tikhamwa bza m’kopo ya cisimbo yomwe tidaisimba, kodi tiribe kugawana mulopa wa Kristu? Ndipo pomwe tikhadya pau yomwe tidabedula, kodi tiribe kugawana thupi la Kristu? 17 Pakuti pana pau ibodzi basi, ifepano napo ndife azinji, ndife thupi libodzi, thangwe tentse tikudya pau ibodziyo.
18 Kumbukirani Ajirayeri: Pomwe iwo akhadya bzakuperekedwa pa guwa la ntsembe, kodi bzikhali lini ninga kuti akudya pabodzi na Mulungu? 19 Tsono ndilewe pomwe ciyani? Kodi bzifanikiso na bzinthu bzakuperekedwa ntsembe kwa bzifanikisobzo mpsakufunika? 20 Ne, koma ndikufuna kulewa kuti bzinthu bzomwe anyakunamata bzifanikiso ambapereka ntsembe, ambakhala akupereka ntsembe kwa madimonyo sikuti kwa Mulungu; ndipo ndikufuna lini kuti imwepo mucite cinthu ciri-centse cakubverana na madimonyo. 21 Bzingakwanisike lini kuti imwepo mumwe m’kopo ya Yahova na m’kopo ya madimonyo; ndipo bzingakwanisikembo lini kudya pa “meza ya Yahova” na pa meza ya madimonyo. 22 Kodi ‘tikufuna kukalipisa Yahova?’ Kodi ife ndife wamphanvu kuposa iye?
23 Bzinthu bzentse mpsakubvumizika, koma ni bzentse lini bzomwe mpsaphindu. Bzinthu bzentse mpsakubvumizika, koma ni bzentse lini bzomwe bzimbalimbisa. 24 Munthu ali-wentse aleke kumbacita bzinthu bzakudekera iye yekha basi, koma bzakudekerambo winango.
25 Dyani nyama iri-yentse yakugulisidwa mu msika mwakusaya kucita mibvunzo kuti mtima wanu uleke kukunesani, 26 thangwe dziko la pantsi na bzentse bzomwe bziri m’mwemo mpsa Yahova. 27 Penu nyakusaya kukhulupira wakucemerani ndipo mwayenda, kadyeni bzentse bzomwe an’kakupasani ndipo lekani kucita mibvunzo kuti mtima wanu uleke kukunesani. 28 Tsono penu munthu wakuuzani kuti: “Bzimwebzi bzaperekedwa ntsembe,” lekani kudya thangwe ra munthu omwe wakuuzaniyo na thangwe ra mtima wanu. 29 Ndikulewa lini bza mtima wanu okha, koma bza mtima wa winangombo. Napo kuti ndina ufulu bwakusankhula bzakucita, koma nin’funa lini kucita bzinthu bzomwe bzingacitise mtima wa winango kundilewa kuipa. 30 Napo penu nimbadya, ndicitenda Mulungu thangwe ra bzimwebzi, kodi bziri bwino kucita bzimwebzi penu bzikucitisa wanthu winango kundilewa kuipa?
31 Ndipopa, penu mukudya, mukumwa ayai mukucita cinthu ciri-centse, citani bzentse kuti Mulungu apasidwe ulemerero. 32 Lekani kukhala cakukhukhumudwisa kwa Adjuda, kwa Agerego na kwa gwere la Mulungu, 33 ninga momwe inepano nimbacitira nyongo yakukondwesa wanthu wentse m’bzinthu bzentse. Nimbacita lini bzinthu bzakudekera inepano ndekha, koma bzakudekera wanthu azinji kuti adzapulumusidwe.
11 Tewezerani ine, ninga momwe ine nimbatewezerambo Kristu.
2 Inepano nimbakutendani thangwe mumbandikumbukira pa bzinthu bzentse ndipo mukucita bzinthu bzentse ninga momwe ndidakupfunzisirani, ndipopa, ndikufuna kukuuzani kuti mukucita bwino. 3 Tsono, nin’funa mudziwe kuti msolo wa mwamuna ali-wentse ni Kristu; msolo wa mkazi ni mwamuna ndipo msolo wa Kristu ni Mulungu. 4 Mwamuna ali-wentse omwe ambacita mpembo ayai ambapalizira mafala ya Mulungu atampsinkha msolo, akupasisa manyazi msolo waceyo. 5 Tsono mkazi ali-wentse omwe an’cita mpembo ayai kupalizira mafala ya Mulungu acisaya kumpsinkha msolo, ambapasisa manyazi msolo wace. Pakuti mpsibodzi-bodzi na mkazi omwe wasenga mpala. 6 Thangwe mkaziyo akasaya kubvala cinthu mu msolo, an’funika kugwata tsisi. Tsono penu mpsakucitisa manyazi kuti mkazi agwate tsisi lace ayai kusenga mpala, iye an’funika kubvala cinthu mu msolo.
7 Mwamuna an’funika lini kumpsinkha msolo wace, thangwe Mulungu adamulenga mwakundendemerana na iye, ndipo Mulunguyo adamulenga kuti akhale ulemerero bwace. Tsono mkazi, ni ulemerero bwa mwamuna. 8 Pakuti mwamuna alibe kulengedwa kucokera kwa mkazi, koma mkazi ndiye omwe adalengedwa kucokera kwa mwamuna. 9 Ndipo kuthumizira bzimwebzi, mwamuna alibe kulengedwa thangwe ra mkazi, koma mkazi ndiye omwe adalengedwa thangwe ra mwamuna. 10 Ndipopa mkazi an’funika kumpsinkha msolo wace ninga cizindikiro cakuti ambabvera mwamuna wace na thangwe ra anjo.
11 Ndipo kwa Mbuya, mkazi angadagumanika lini bzingadakhala kuti kulibe mwamuna ndipo mwamuna angadagumanikambo lini bzingadakhala kuti kulibe mkazi. 12 Pakuti ninga momwe mkazi adalengedwera kucokera kwa mwamuna, mwamunambo ambabadwa kucokera kwa mkazi; koma bzinthu bzentse bzidalengedwa na Mulungu. 13 Imwepo mukuwonambo tani? Kodi mpsakuthemera kuti mkazi apembe kwa Mulungu uko alibe kumpsinkha msolo? 14 Kodi mumbapfunza lini na momwe munthu adalengedwera kuti mpsamanyazi mwamuna kukhala na tsisi litali? 15 Tsono mkazi akakhala na tsisi litali, bzimbacitisa kuti akhale na ulemerero, pakuti iye adapasidwa tsisi litali ninga cakumpsinkhira msolo wace. 16 Na tenepo, penu alipo omwe akubverana lini na mwambo umweyu ndipo akufuna mwambo unango, ifepano tiribe mwambo unangoyo ne m’magwere ya Mulungu.
17 Koma pomwe ndikukupasani malangoya, sikuti ndikukutendani ne, thangwe mukambatsonkhana pabodzi, mumbatsonkhanira lini bzabwino, koma bzakuipa. 18 Pakuti cakuyamba, nimbabva kuti mukambatsonkhana pabodzi mumbapambulana ndipo ndikutawiriza kuti bzimwebzi mpsacadidi. 19 Pakuti bzin’funikadi kuti pagumanike mathimu ya bzipembedzo* pakati panu, kuti wanthu wakubvumidwa awonekere padeca.
20 Na tenepo, imwepo mukakhala mwatsonkhana pabodzi kuti mudye Cilaliro ca Mbuya, imwepo mumbacita lini bzimwebzo mu njira yakuthemera. 21 Pakuti ikafika nthawe yakuti mulalire, imwepo mumbakhala mwalalira kale mwakuti winango ambakhala na njala ndipo winango ambakhala aledzera kale. 22 Kodi imwepo mulibe nyumba zomwe mungakadyere mucimwa? Ayai kodi imwepo mumbanyoza gwere la Mulungu mucicitisambo manyazi anyakusauka? Ningalewe ciyani kwa imwepo? Ndikutendeni? Pa nkhani imweyi nin’kutendani lini.
23 Pakuti bzomwe ndidatambira kwa Mbuya, ndibzo bzomwe ndidakuuzani kuti usiku bomwe iye angadaperekedwa, iye adatenga pau, 24 ndipo pomwe adamala kupemba, iye adaibedula-bedula acilewa kuti: “Pauyi ikuimira thupi langu lomwe lin’dzaperekedwa thangwe ra imwepo. Pitirizani kucita bzimwebzi pakundikumbukira.” 25 Iye adacita bzibodzi-bodzibzo na kopo ya vinyu pomwe adamala kulalira ndipo adati: “Kopoyi ikuimira mpangano upsa omwe un’dzayamba kuphata basa thangwe ra mulopa wangu. Pitirizani kucita bzimwebzi mukambamwa bza m’kopoyi pakundikumbukira.” 26 Thangwe pa nthawe iri-yentse yomwe munidya pauyi na kumwa vinyuyi, mumbakhala mukupitiriza kudziwisa bza infa ya Mbuya mpaka kubwera kwace.
27 Tenepo, ali-wentse omwe anidya pau, acimwa vinyu mwakusaya kuthemera, an’dzakhala na mulandu wa thupi na mulopa wa Mbuyayo. 28 Cakuyamba munthu abzifufudze yekha kuti awone penu akuthemera, patsogolo pace angadye pau na kumwa vinyu. 29 Thangwe ule omwe anidya na kumwa mwakusaya kuzindikira kuti thupi likuimira ciyani, iye akudya na kumwa kutongedwa kwace. 30 Ndipopa pakati panu azinji mbakutepa, mbakuduwala ndipo winango wa iwo akugona mu infa.* 31 Tsono ifepano tikazindikira momwe tiriri, tingadzatongedwe lini. 32 Tenepo, tikatongedwa, timbakhala tikupfunzisidwa na Yahova kuti tileke kupasidwa nyathwa pabodzi na dzikoli. 33 Na tenepo abale wangu, mukatsonkhana pabodzi kuti mulalire cakudya ca Mbuya, mbadikhiranani. 34 Penu munthu ana njala, mbadyeretu kumui kwace kuti mukadzatsonkhana pabodzi, muleke kudzapasidwa mulandu. Tsono pakulewa bza nkhani zinango, tin’dzamalizirana ndikadzabwera kumweko.
12 Tsapano abale, pakulewa bza mphaso zauzimu, ndikufuna lini kuti mukhale wakusaya kudziwa. 2 Mukanati kukhala anyakukhulupira, imwepo mukhanamata bzifanikiso bzakusaya kulewalewa ndipo mukhacita bziri-bzentse bzomwe ibzo bzikhafuna. 3 Tsapano ndikufuna mudziwe, kuti palibe munthu omwe ambalewalewa mwakutsogoleredwa na mzimu wa Mulungu kuti: “Jezu ngwakutembereredwa!” ndipo palibembo omwe angalewe kuti: “Jezu ni Mbuya!” mwakusaya kutsogoleredwa na mzimu wakucena.
4 Pana maluso yakusiyana-siyana,* koma mzimu ni m’bodzi. 5 Pana njira zakusiyana-siyana zakutumikira, koma Mbuya ni m’bodzi; 6 ndipo pana mabasa yakusiyana-siyana koma Mulungu ni m’bodzi, omwe ambacitisa wanthu wentse kuphata mabasa yamweyo. 7 Tsono mzimu wakucena umbaphata basa kwa munthu ali-wentse kuti iye athandize winango. 8 Ndipo mwakuthandizidwa na mzimu wakucenayo, winango adapasidwa mafala ya nzeru ndipo winango adapasidwa mafala ya cidziwiso na mzimu ubodzi-bodziyo, 9 winango adapasidwa cikhulupiro mwakuthandizidwa na mzimu ubodzi-bodziyo, winango kuti akwanise kupoza atenda na mzimu ubodzi-bodziyo, 10 kwa winango kuti acite mabasa yakudabwisa, kwa winango kulewa bzakutsogolo, kwa winango kuzindikira penu bzomwe bzikupfunzisidwabzo bzikucokera kwa Mulungu ayai ne, kwa winango kulewalewa bzirewedwe bzakusiyana-siyana ndipo kwa winango kusandulizira bzirewedwe. 11 Tsono mabasa yentseneya yambacitidwa mwakuthandizidwa na mzimu ubodzi-bodziyo, ndipo mzimuyo umbapereka maluso yamweya kwa munthu ali-wentse mwakubverana na kufuna kwace.
12 Pakuti pana thupi libodzi koma iro lina bziwalo bzizinji, ndipo bziripo bziwalo bzizinji koma thupi ndibodzi. Mpsibodzi-bodzimbo na Kristu. 13 Pakuti tentse tidabatizidwa na mzimu ubodzi, tenepo tentse ndife thupi libodzi, bziribe basa penu ndife Mdjuda, Mgerego, kapolo ayai waufulu, tentse tidatambira mzimu umweyo.
14 Kulewa cadidi, thupi liribe ciwalo cibodzi, koma bzizinji. 15 Tsono mwendo ucilewa kuti: “Pakuti ndine lini boko, ndine lini ciwalo ca thupi, kodi bzimwebzi bzikuthandauza kuti mwendoyo ni mbali lini ya thupi? 16 Ndipo khutu licilewambo kuti: “Pakuti ndine lini diso, ndine lini ciwalo ca thupi, kodi bzimwebzi bzikuthandauza kuti khutulo limbacita lini mbali ya thupi? 17 Kodi thupi lentse lingadakhala diso, khutu lingadakhala kuponi? Ndipo lingadakhala khutu, kodi tingadakwanisa tani kubva mnuntci? 18 Tsono Mulungu adaikha ciwalo ciri-centse ca thupi pa mbuto yace, ninga momwe iye akhafunira.
19 Bzentse bzingadakhala ciwalo cibodzi, kodi thupi lingadakhala kuponi? 20 M’mbuto mwace, pana bziwalo bzizinji koma thupi ndibodzi. 21 Diso lingauze lini boko kuti: “Ndiribe nawe basa,” ndipo msolo ungauzembo lini minyendo kuti: “Ndiribe namwe basa.” 22 M’mbuto mwace, bziwalo bza thupi bzomwe bzimbawoneka ninga bzakutepa, mpsakufunika 23 ndipo mbali za thupi zomwe timbakumbuka kuti n’zakunyozeka, timbaziwona kukhala zakufunika kwene-kwene, ndipo mbali za thupi zomwe zimbacitisa manyazi, timbazilemekeza kwene-kwene. 24 Ndipo mbali za thupi lathu zomwe zimbawoneka kale bwino, zimbafunikira lini ciri-centse. Tsono Mulungu adakonza thupi, acilemekeza kwene-kwene bziwalo bzomwe bzimbawoneka ninga kuti mpsakufunika lini kwene-kwene, 25 kuti thupi lireke kugawanika nakuti bziwalo bzentse bzimbathandizane mwa njira ibodzi-bodzi. 26 Ciwalo cibodzi cikapwetekeka, bziwalo bzinango bzentse bzimbabonerambo ndipo ciwalo cibodzi cikalemekezedwa, bziwalo bzinangobzo bzimbakomedwambo.
27 Tsono imwepo ndimwe thupi la Kristu ndipo ali-wentse wa imwepo ni ciwalo ca thupiro. 28 Ndipo Mulungu waikha bziwalo bzakusiyana-siyana m’gwere: Cakuyamba apostolo, caciwiri apolofeta, cacitatu apfunzisi, patsogolo pace mabasa yamphanvu, mphaso yakupoza, mabasa yakuthandiza, luso lakutsogolera na bzirewedwe bzakusiyana-siyana. 29 Kodi wentse mbapostolo? Kodi wentse mbapolofeta? Kodi wentse mbapfunzisi? Kodi wentse ambacita mabasa yamphanvu? 30 Kodi wentse ana mphaso zakupoza? Kodi wentse ambalewalewa bzirewedwe bzakusiyana-siyana? Kodi wentse ambasandulizira bzirewedwe? 31 Tsono pitirizani kulimbikira kuti mukhale mphaso zikulu-zikulu, ndipo inepano ninkuwonesani njira yabwino kwene-kwene.
13 Napo ndicilewalewa bzirewedwe bza wanthu ayai bza anjo, tsono penu ndiribe lufoyi, nin’dzakhala ninga simbi yomwe ikundolira ayai ninga ng’oma yomwe ikundocita baludya. 2 Napo ndicikhala na mphaso yakulewa mapolofesiya, yakubvesesa cintsintsi centse cakupambulika na yakudziwa bzinthu bzentse, ndipo napo ndicikhala na cikhulupiro cakufundusa naco mapiri, koma ndicikhala ndiribe lufoyi, ndine lini cinthu. 3 Ndipo napo ndicipereka bzinthu bzangu bzentse kuti ndidyese winango ndipo ndiciperekambo thupi langu kuti ndibzitumbize koma ndicikhala ndiribe lufoyi, ningagumane lini phindu liri-lentse.
4 Lufoyi limbapirira ndipo ndakudeka mtima. Lufoyi liribe njiru, limbabziikha lini ndipo limbabzikuza lini, 5 limbacita lini bzinthu bzakusaya kuthemera, limbacita lini bzakufuna bzace bzokha, limbakalipa lini kamangu ndipo limbakoya lini cakumtima. 6 Lufoyi limbakomedwa lini na kusaya cirungamo, koma limbakomedwa na cadidi. 7 Limbampsinkha bzinthu bzentse, limbakhulupira bzinthu bzentse, limbadikhirira bzinthu bzentse ndipo limbapirira bzinthu bzentse.
8 Lufoyi limbamala lini. Tsono kukhala na mphaso yakulewalewa mapolofesiya kun’dzamala, kulewalewa bzirewedwe bzakusiyana-siyana kun’dzamala ndipo kukhala na mphaso ya cidziwiso cakupambulika kun’dzamalambo. 9 Pakuti tina cidziwiso cakuperewera ndipo timbalewa bzakutsogolo mwakuperewera. 10 Tsono cakukwana cikadzabwera, cakuperewera cin’dzamala. 11 Pomwe ndikhali mwana, ndikhambalewalewa ninga mwana, kukumbuka ninga mwana na kuwona bzinthu ninga mwana, koma tsapano pakuti ndakula, ndasiya kucita bzinthu ninga mwana. 12 Pakuti pa nthawe ino tikuwona lini bwino-bwino thangwe tikuphatisa basa supedyo, koma kutsogoloku, tin’dzawona bwino-bwino, maso na maso. Pa nthawe ino, ndina cidziwiso cakucepa, koma kutsogolo nin’dzakhala na cidziwiso cakukwana ninga momwe Mulungu ambandidziwira bwino-bwino. 13 Tsono cikhulupiro, cidikhiro na lufoyi, bzin’dzamala lini, koma cakufunika kwene-kwene pa bzitatubzi ni lufoyi.
14 Pitirizani kulatiza lufoyi, ndipo pitirizanimbo kunyang’ana mphaso zakucokera kwa Mulungu, maka-maka mphaso yakulewa mapolofesiya. 2 Pakuti omwe ambalewalewa cirewedwe cinango, ambalewalewa lini na wanthu koma na Mulungu, thangwe palibe omwe ambabvesesa. Koma iye ambalewalewa cintsintsi cakupambulika mwakutsogoleredwa na mzimu. 3 Tenepo, omwe ambalewa mapolofesiya ambalimbikisa, ambathandiza ndipo ambatsangalaza wanthu na mafala yace. 4 Ule omwe ambalewalewa cirewedwe cinango, ambabzilimbikisa yekha, tsono ule omwe ambalewa mapolofesiya ambalimbikisa gwere. 5 Inepano ndikhafuna kuti mwentsenemwe mulewelewe bzirewedwe bzakusiyana-siyana, koma maka-maka ndikufuna kuti mulewe mapolofesiya. N’cadidi kuti ule omwe ambalewa mapolofesiya, ni mkulu kuposa ule omwe ambalewalewa bziredwe bzakusiyana-siyana, kupambula penu iye angasandulizire bzirewedwebzo kuti alimbikise gwere. 6 Tsono abale, inepano ndicibwera kumweko tsapanopa ndipo ndicidzalewalewa namwe m’bzirewedwe bzakusiyana-siyana, kodi bzingakuthandizeni tani? Penu ndikufuna kukuthandizani, nin’funika kukufotokozerani bzomwe Mulungu adandilatiza, cidziwiso, mapolofesiya na bzipfunziso.
7 Bzimwebzi mpsibodzi-bodzi na bzinthu bzakusaya moyo, ninga citoliro ayai viyola,* bzomwe bzimbaphatisidwa basa pakuimba nyimbo. Kodi bzikasaya kusiyana maliridwe, munthu angazindikire tani kaliridwe ka citoliro ayai ka viyola? 8 Tsono kodi nyakuliza cimbututu akasaya kuciliza mwakubveka bwino, mbani omwe angakonzeke kuti akamenye nkhondo? 9 Mwa njira ibodzi-bodziyi, imwepo mukalewalewa bzinthu mwakusaya kubveka bwino, kodi mbani angadziwe bzomwe mukulewabzo? Imwepo mun’dzakhala mukulewalewa papezi. 10 Bziripo bzirewedwe bzizinji pa dziko la pantsi, koma palibe cirewedwe comwe ciribe thandauzo. 11 Pakuti ndikasaya kubvesesa thandauzo la mafala yomwe munthu an’lewa, inepano nin’dzakhala ninga mulendo kwa munthu omwe akulewalewayo, ndipo iyembo an’dzakhala ninga mulendo kwa ine. 12 Mpsibodzi-bodzimbo na imwepo, pakuti mukufunisisa kukhala na mphaso za mzimu, citani nyongo yakukhala na mphaso zizinji zomwe zin’dzalimbikisa gwere.
13 Tenepo, ule omwe ambalewalewa cirewedwe cinango, acite mpembo kuti akwanise kusandulizira cirewedweco. 14 Pakuti penu nin’pemba m’cirewedwe cinango, mphaso yangu ya mzimu ni yomwe ikupemba, na thangwe limweri inepano nimbabvesesa lini bzomwe ndikulewa. 15 Tsono ndicitenyi tsapano? Nin’cita mpembo na thandizo la mphaso ya mzimu yomwe ndidapasidwa. Ndipo nin’citambo mpembo kuti ndibvesese bzomwe nimbalewa. Ndiniimba nyimbo yakutumbiza Mulungu na mphaso ya mzimu yomwe ndidapasidwa, ndipo ndiniimbambo nyimbo yakutumbiza Mulungu kuti ndibvesese bzomwe ndikulewa. 16 Penu mwakutsogoleredwa na mzimu wakucena imwepo mun’tumbiza Mulungu, kodi munthu munango angalewe tani “Ameni” pakutenda kwanu, pakuti iye akudziwa lini bzomwe imwepo mukulewa? 17 Kulewa cadidi, imwepo mumbapemba mu njira yakuthemera, koma winango akulimbikisidwa lini. 18 Nimbatenda Mulungu thangwe rakuti nimbalewalewa bzirewedwe bzakusiyana-siyana kuposa imwepo. 19 Tsono m’gwere nimbawona kuti bziri bwino ndilewelewe mafala maxanu yakubveseseka, m’mbuto mwakulewa mafala 10 000 mu cirewedwe cakuti wanthu angabvesese lini.
20 Abale, lekani kukhala ninga wana pa kubvesesa kwanu bzinthu, koma khalani ninga wana pa bzinthu bzakuipa, ndipo khalani akulu pakubvesesa kwanu bzinthu. 21 Pakuti bzidanembedwa m’Malamulo kuti: “‘Nin’dzaphatisa basa wanthu wa bzirewedwe bzinango na wanthu omwe iwo aniwadziwa lini, kuti ndilewelewe na mbumbayi. Koma napo bziri tenepo mbumbayo in’dzanditetekera lini,’ walewa tenepo Yahova.” 22 Na tenepo, bzirewedwe bzinango ni cizindikiro kwa anyakusaya kukhulupira, sikuti kwa anyakukhulupira. Koma kulewalewa mapolofesiya ni cizindikiro kwa anyakukhulupira, sikuti kwa anyakusaya kukhulupira. 23 Tenepo, penu gwere latsonkhana pabodzi, ndipo wentse acilewalewa bzirewedwe bzinango ndipo mucipita munthu omwe ambakudziwani lini ayai nyakusaya kukhulupira, kodi iye angalewe lini kuti ndimwe anyamsala? 24 Tsono penu mwentse mukulewa mapolofesiya ndipo mwapita munthu wakusaya kukhulupira ayai munthumbo munango, iye ambatsimulidwa na mwentsenemwe ndipo mwentsenemwe mumbamutonga. 25 Ndipo iye an’dzadziwa bzomwe bzikhadabisika mu mtima mwace ndipo an’dzagodama acinamata Mulungu acilewa kuti: “Kulewa cadidi, Mulungu ali pakati panu.”
26 Tsono mun’cita ciyani abale? Mukatsonkhana pabodzi, munango ambaimba nyimbo zakutumbiza Mulungu, munango ambapfunzisa, munango ambalewa bzinthu bzomwe adazimbuliridwa na Mulungu, munango ambalewa bzirewedwe bzinango ndipo munango ambasandulizira, citani bzinthu bzentsenebzi kuti mulimbikisane. 27 Penu winango anilewalewa cirewedwe cinango, akhale wanthu awiri ayai atatu basi, koma ambapasane mpata ndipo pakhale na munthu wakusandulizira. 28 Tsono penu palibe nyakusandulizira iye anyamale m’gweremo, ndipo mbalewelewe mu mtima mwace na Mulungu. 29 Apolofeta awiri ayai atatu alewelewe ndipo winango wentsewo azindikire thandauzo la bzomwe bzikulewedwabzo. 30 Penu winango omwe adakhala pamwepowo atambira mafala yakucokera kwa Mulungu, omwe akhalewalewa pakuyambayo anyamale. 31 Pakuti mwentsenemwe mungalewe mapolofesiya koma mumbalewe m’bodzi-m’bodzi, kuti mwentse mupfunze na kulimbikisana. 32 Ndipo mphaso ya mzimu ya apolofeta, in’funika kunyang’aniridwa na apolofeta. 33 Pakuti Mulungu ambacita lini bzinthu mwakusaya kulinganizika, koma ni Mulungu wa mtendere.
Ninga m’magwere yentse ya anyakucena, 34 akazi ambakhale adanyamala m’gwere, pakuti mbakubvumizidwa lini kulewalewa. Koma akhale wakubvera ninga momwe Malamulo yambalewera. 35 Iwo akasaya kubvesesa cinthu ciri-centse, akabvunze azibayawo kumui, thangwe mpsamanyazi mkazi kulewalewa m’gwere.
36 Kodi fala la Mulungu lidacokera kwa imwepo? Ayai kodi lidaperekedwa kwa imwepo basi?
37 Penu munthu akukumbuka kuti ni mpolofeta ayai ana mphaso ya mzimu wakucena, iye an’funika kudziwa kuti bzomwe ndakunemberanibzi ni malamulo ya Mbuya. 38 Penu alipo omwe akubvuma lini bzimwebzi, mpsace. 39 Tenepo abale wangu, phatani basa mwa nyongo kuti mulewe bzakutsogolo, koma lekani kuletsa omwe ambalewa bzirewedwe bzinango. 40 Tsono bzinthu bzentse bzicitike mu njira yakuthemera na mwakulinganizika.
15 Tsapano abale, ndikufuna ndikukumbuseni bza mafala yabwino yomwe ndidakuuzani yomwe imwepombo mudayabvuma ndipo mudapitiriza kukhala wakulimba. 2 Mukapitiriza kuphatisisa mafala yabwino yomwe ndidakudziwisaniyo, imwepo mun’dzapulumuka, koma mukasaya kucita tenepoyo cikhulupiro canu ciribe phindu.
3 Pakuti pa bzinthu bzakuyamba bzomwe ndidakuuzani, bzikhalipombo bzinthu bzomwe ndidatambira, kuti Kristu adafa thangwe ra pikado zathu mwakubverana na Bzinembo; 4 ndipo adapendesedwa acilamusidwa pa ntsiku yacitatu mwakubverana na Bzinembo. 5 Adawonekera kwa Khefa,* ndipo patsogolo pace kwa apostolo 12. 6 Patsogolo pace, iye adawonekera kwa abale wakupitirira 500 pa nthawe ibodzi, winango mwa iwo tinawo pabodzi koma winango adagona mu infa. 7 Patsogolo pace adawonekera kwa Tiyago, acidzawonekerambo kwa apostolo wentse. 8 Koma pakumalizira pace, adawonekerambo kwa inepano ninga tcece lomwe labadwa ntsiku zikanati kukwana.
9 Inepano ndine mpostolo wakumalizira, ndipo ndikuthemera lini kucemeredwa mpostolo thangwe ndidazunza gwere la Mulungu. 10 Thangwe ra kudeka mtima kukulu kwa Mulungu, inepano ndine mpostolo ndipo kudeka mtima kwaceko kulibe kuyenda papezi, koma ndidaphata basa kwene-kwene kuposa apostolo wentse. Ndiribe kucita bzimwebzi na mphanvu yangu koma thangwe ra kudeka mtima kukulu kwa Mulungu, pakuti kudeka mtima kukulu kwa Mulunguko kunande. 11 Tenepo, napo inepano ayai iwo, timbapalizira mwa njira imweyi ndipo mwa njira imweyi, imwepo mudakhulupira.
12 Penu timbapalizira kuti Kristu adalamusidwa kwa anyakufa, thangwe ranyi wanthu winango pakati panu akulewa kuti anyakufa an’dzamuka lini? 13 Kulewa cadidi, penu wanthu wakufa an’dzalamuka lini, Kristu alibembo kulamusidwa. 14 Tsono penu Kristu alibe kulamusidwa kwa anyakufa, kupalizira kwathu n’kwakusaya phindu ndipo cikhulupiro canu n’cakusayambo phindu. 15 Kuthumizira bzimwebzi, penu n’cadidi kuti anyakufa an’dzalamusidwa lini, ifepanombo tikunamizira Mulungu, thangwe tikucitira umboni bwakuti iye adalamusa Kristu kwa anyakufa uko alibe. 16 Penu anyakufa an’dzalamusidwa lini, Kristu alibembo kulamusidwa kwa anyakufa. 17 Tsono penu Kristu alibedi kulamusidwa kwa anyakufa, cikhulupiro canu ciribe phindu ndipo pikado zanu ziribe kulekereredwa. 18 Ndipo wale omwe adagona mu infa mwakubverana na Kristu, bzamalambo tenepoyo. 19 Penu tin’dikhirira Kristu m’moyo uno okha, ndife wakupasa ntsisi kuposa wanthu winango wentse.
20 Koma Kristu adalamusidwa kwa anyakufa, acikhala cisapo cakuyambirira kwa wale omwe adagona mu infa. 21 Pakuti infa idabwera thangwe ra munthu m’bodzi, tenepo kulamusidwa kwa anyakufa kun’dzacitikambo kucokera kwa munthu m’bodzi. 22 Tentse timbafa thangwe ra Adamu, tenepo tentse tin’dzalamusidwambo thangwe ra Kristu. 23 Tsono ali-wentse an’dzalamusidwa pa nthawe yace. Pakuyamba Kristu ninga cisapo cakuyambirira, patsogolo pace wale omwe ni wa Kristu pa nthawe yakuwonekera kwace. 24 Pakumalizira pace, iye an’dzapereka umambo kwa Mulungu Baba wace, akadzapfudza maboma yentse, utongi bwentse na mphanvu zentse. 25 Pakuti bzin’funika kuti iye atonge ninga mambo,* mpaka Mulungu kudzakunda anyamadulanthaka wace wentse. 26 Ndipo infa ninga nyamadulanthaka wakumalizira in’dzapfudzidwa. 27 Pakuti Mulungu “adaikha bzinthu bzentse pantsi pa nzayo za Kristu.” Tsono pakulewa kuti Mulungu ‘adaikha bzinthu bzentse pantsi pa Kristu,’ bzin’funa lini kulewa kuti Mulunguyo alimbo pantsi pa Kristuyo, pakuti ndiye omwe adaikha bzinthu bzentse pantsi pa Kristu. 28 Tsono bzinthu bzentse bzikadzakhala pantsi pace, Mwanayo an’dzabziikhambo pantsi pa Ule omwe adaikha bzinthu bzentse pantsi pace, kuti Mulungu akhale bzinthu bzentse kwa wanthu wentse.
29 Penu anyakufa an’dzamuka lini, kodi wale omwe akubatizidwa kuti afe an’dzacita ciyani? Ndipo penu n’cadidi kuti anyakufa an’dzalamusidwa lini, tsono thangwe ranyi mukubatizidwa na cakulinga cimweco? 30 Thangwe ranyi ifepanombo tikuikha moyo wathu pangozi nthawe zentse? 31 Ntsiku zentse nimbakhala pa ngozi ya infa. Inepano ndine wakukondwa thangwe ra imwepo abale mwa Kristu Jezu, Mbuya wathu. 32 Penu ndidamenyana na bzirombo ku Efezo ninga momwe wanthu winango adacitira, kodi bzidandipasa phindu lanyi? Ndipo penu anyakufa an’dzalamusidwa lini, mbatidyeni, mbatimweni thangwe mangwana tin’dzafa. 33 Lekani kupumpsika, kubverana na wanthu wakuipa kumbadzonga makhalidwe yabwino. 34 Yambani pomwe kukumbuka bwino, mucimbacita bzinthu bzakulungama ndipo lekani kucita pikado ninga momwe wanthu wakusaya kudziwa Mulungu ambacitira. Ndikulewa bzimwebzi kuti mubve manyazi.
35 Tsono munthu angabvunze kuti: “Kodi anyakufa an’dzamusidwa tani? Kodi an’dzalamusidwa na thupi la mtundu wanyi?” 36 Munthu wakusaya nzeruwe! Comwe un’bzala cimbakhala na moyo pokha-pokha cikayamba kufa. 37 Iwepo umbabzala lini cinthu comwe cakula kale, koma umbabzala mbeu, ingakhale ya tirigu ayai mbeu inango, 38 tsono Mulungu ambacitisa kuti ikule ninga momwe iye akufunira, ndipo mbeu iri-yentse imbakula mwakusiyana. 39 Thupi liri-lentse liribe kundendemerana. Wanthu ana mtundu munango wa thupi, bzifuwo bzina mtundu munango wa thupi, mbalame zina mtundu munango ndipo ntsomba zina mtundu munangombo wa thupi. 40 Ndipo pana mathupi ya kudzulu na mathupi ya pa dziko la pantsi, koma ulemerero bwa mathupi ya kudzulu n’bubodzi, tsono ulemerero bwa mathupi ya pa dziko la pantsi, n’bwakusiyana. 41 Ulemerero bwa dzuwa n’bunango ndipo ulemerero bwa mwezi n’bunangombo. Ulemerero bwa nyenyezi n’bunango ndipo nyenyezi iri-yentse ina ulemerero bwakusiyana na inzace.
42 Mpsibodzi-bodzimbo na kulamusidwa kwa anyakufa, thupi lomwe limbafa limbabvunda tsono thupi lomwe lin’dzalamusidwa lin’dzabvunda lini. 43 Limbapendesedwa thupi lakunyozeka, licilamusidwa na ulemerero. Limbapendesedwa lakutepa, licilamusidwa lamphanvu. 44 Limbapendesedwa thupi la nyama, licilamusidwa thupi lauzimu. Tsono, penu pana thupi la nyama, ndiye kuti liripombo thupi lauzimu. 45 Tenepo bzidanembedwa kuti: “Munthu wakuyamba Adamu, adakhala munthu wamoyo ndipo Adamu wakumalizira, adadzakhala mzimu wakupasa moyo.” 46 Tenepo, comwe cidayamba ni thupi lini lauzimu, koma la nyama, thupi lauzimu lidadzabwera patsogolo pace. 47 Munthu wakuyamba adacokera pa dziko la pantsi ndipo adakonzedwa na pfumbi, tsono munthu waciwiri adacokera kudzulu. 48 Wanthu wa pa dziko la pantsi, ali ninga ule omwe Mulungu adamukonza kucokera ku pfumbi ndipo wakudzulu ali ninga ule omwe adacokera kudzulu. 49 Ndipo ninga momwe ifepano tidatengana na ule omwe adakonzedwa kucokera ku pfumbi, tin’dzakhalambo na mawonekedwe ninga ya ule omwe adacokera kudzulu.
50 Tsono ine ndikukuuzani ibzi abale, thupi na mulopa bzingapite lini mu Umambo bwa Mulungu ndipo thupi lomwe lingabvunde lingakhale lini lakusaya kubvunda. 51 Tetekerani! Ninkuuzani cintsintsi cakupambulika: N’tentse lini omwe tin’dzagona mu infa, koma Mulungu an’dzacinja tentsenefe 52 m’tumphindi twakucepa na mwakamfulumize ninga kupoira kwa diso, ndipo bzimwebzi bzin’dzacitika pakulira kwa cimbututu cakumalizira. Cimbututuco cikadzalira, anyakufa an’dzalamusidwa, acikhala na mathupi yomwe yangabvunde lini, ndipo ifepano tin’dzacinjidwa. 53 Pakuti comwe cimbabvunda cin’dzacinja cicikhala cakusaya kubvunda ndipo comwe cimbafa, cin’dzacinja cicikhala cakusaya kufa. 54 Tsono cakubvunda cikadzacinja cicikhala cakusaya kubvunda, ndipo comwe cimbafa cikadzacinja cicidzakhala cakusaya kufa, yan’dzakwanisika mafala yomwe yadanembedwa yakuti: “Infa yapfudzidwa mpaka kale-kale.” 55 “Iwe infa, kukunda kwako kuli kuponi? Infawe kodi mphanvu yako yakubvesa kuwawa iri kuponi?” 56 Mphanvu yomwe imbabweresa infa ni pikado, tsono Malamulo ni yomwe yambapasa mphanvu pikadoyo. 57 Tsono timbatenda Mulungu thangwe iye ambatithandiza kuti tikunde infa mwakuphatisa basa Mbuya wathu Jezu Kristu.
58 Tenepo abale wangu wakufunidwa, khalani wakulimba na wakusaya kutekenyeka, ndipo nthawe zentse khalani na bzakucita bzizinji pa basa la Mbuya, mucimbadziwa kuti bzomwe mukucita na nyongo pa basa la Mbuyalo bzimbayenda lini papezi.
16 Pa nkhani ya bzakupereka kuti muthandize anyakucena, tewezani malango yomwe ndidapasa magwere ya ku Galatiya. 2 Pa ntsiku yakuyamba ya mdzinga, ali-wentse wa imwepo akoyeretu bzakupereka bzace pambali mwakubverana na momwe bzinthu bziriri pa moyo wace, kuti bzakuperekabzo bzileke kudzaperekedwa inepano ndikadzafika. 3 Koma ndikadzafika kumweko, nin’dzatumiza amuna omwe imwepo mumbawathemba ndipo mudawanemba m’matsamba, kuti ayendese ku Jeruzalemu bzakupereka bzomwe imwepo mun’pereka mwakudeka mtima. 4 Tsono bzikadzafunikira kuti ndidzayendembo, nin’dzayenda nawo.
5 Ndipo nin’dzabwera kwa imwepo pakucokera ku Masedoniya, pakuti ndikuyenda ku Masedoniyako; 6 ndipo pinango nin’dzakhala namwe kwa kanthawe, ayai nthawe yentse ya mphepo kuti mudzandiperekeze komwe nin’dzayendako. 7 Ulendo buno, ndikufuna lini kukuwonani mwakundopita na njira, koma ndikudikhira kudzakhala namwe ntsiku zizinji, Yahova akafuna. 8 Tsono nin’pitiriza kukhala ku Efezo mpaka pa phwando la Pentekoste, 9 thangwe wandifungukira msuwo ukulu kuti ndicite utumiki bwangu, ndipo pana anyakundigaza azinji.
10 Tsono Timotio akadzafika kumweko, mudzawonesese kuti aleke kudzakhala na mantha pakati panu, pakuti iye akucita basa la Yahova ninga momwe ine ndikucitira. 11 Na tenepo, paleke kudzagumanika munthu wakumunyoza. Dzamuperekezeni mwamtendere kuti adzafike kuna ine kuno, pakuti inepano ndikumudikhirira pabodzi na abale.
12 Tsono pakulewa bza m’bale wathu Apolo, ndidamudandaulira mwamphanvu kuti abwere kuna imwepo pabodzi na abale. Tsono iye akhafuna lini kubwera tsapanopapa, koma an’dzabwera akadzagumana mpata.
13 Khalani tceru, pitirizani kukhala wakulimba m’cikhulupiro, khwimikani* ndipo khalani wamphanvu. 14 Bzinthu bzentse bzomwe mun’cita, bziciteni mwalufoyi.
15 Tsapano ndikufuna kukucenjezani abale kuti: Imwepo mukudziwa kuti wa m’banja la Sitefana, ni anyakupfunza wakuyambirira ku Akaya ndipo iwo adabzipereka kuti atumikire anyakucena. 16 Imwepombo mupitirize kubvera wanthu ninga amwewa na wale omwe ambabverana nafe aciphata basali mwamphanvu. 17 Tsono ndikukomedwa kuti Sitefana, Fortunato na Akaiko, ndinawo pabodzi thangwe iwo apita m’mbuto mwanu. 18 Pakuti iwo atsangalaza mtima wangu na wanu. Na tenepo, mbalemekezani wanthu ninga amwewa.
19 Magwere ya ku Aziya yakupereka kulimba. Akila na Priska pabodzi na gwere lomwe limbatsonkhana ku mui kwawo, akuperekambo kulimba mwa Mbuya na mtima wentse. 20 Abale wentse akupereka kulimba. Mbamusanani mwakupsompsonana na mtima wakucena.
21 Ine Paulo, ndikuperekambo kulimba mwakucita kunemba na boko langu.
22 Penu pana munthu omwe ambafuna lini Mbuya, mbatembereredwe. Mbuya wathu, bwerani! 23 Kudeka mtima kukulu kwa Mbuya wathu Jezu kukhale namwe. 24 Mwentsenemwe tambirani lufoyi langu, mwa Kristu Jezu.
Khefa ni dzina linango la Pedru.
Ayai, “mu nthawe ino.” Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.
Ayai, “ana cakulinga cibodzi.”
Khefa ni dzina linango la Pedru.
Ayai, “lixo.”
M’Cigerego porneya. Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.
Mafala yace caiyo: “ndiri namwe pabodzi mu uzimu.”
M’Cigerego porneya. Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.
Ayai, “kugonana.”
M’Cigerego porneya. Onani Kafotokozedwe ka Mafala Manango.
Ayai, “kukusiya.”
Kugwata kakhanda ka kumaso.
Khefa ni dzina linango la Pedru.
Ayai, “kugawana.”
Bzikuwoneka kuti akuthandauza infa yauzimu.
Ayai, “mphaso zakusiyana-siyana.”
Imweyi ni viyola yakale-kale yomwe njakusiyana na viyola za ntsiku zino.
Khefa ni dzina linango la Pedru.
Ayai, “mpfumu.”
Mafala yace caiyo: “citani bzinthu ninga amuna.”