BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI ya Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI
Cinyungwe
  • BIBLIYA
  • MABUKHU
  • MITSONKHANO
  • w25 Fevereiro matsa. 20-24
  • “Ndikhali Lini Ndekha”

Mbuto mwasankhulayi iribe vidiyo iri-yentse.

Pepani, bzikukhala bzakunesa kuti vidiyoyi iwoneke.

  • “Ndikhali Lini Ndekha”
  • Ntsanza ya Mulindiri yakudziwisa Umambo bwa yahova (yakupfunza) — 2025
  • Tumisolo twa nkhani
  • Nkhani Yakundendemerana
  • CIRATIZO CA ABEREKI WANGU
  • MABVUTO YOMWE NDIDAGUMANA NAYO POMWE NDIKHACITA UTUMIKI BWANGU
  • KU PAPUA NOVA GUINÉ
  • BANJA LOMWE LIKHALI LAKUTANGANIKA KWENE-KWENE
  • KUSUNAMA NA KUKHALA POMWE WAKUKONDWA
  • NTHAWE ZENTSE TIMBAGUMANA THANDIZO LOMWE TIKUFUNIKIRA
  • Ndidakhala ‘Bzinthu Bzense kwa Wanthu wa Mtundu Uli-wense’
    Nsanza Ya Mulindiri Yakudziwisa Umambo bwa Yahova (Yakupfunza)—2016
  • Ndidasiya Bzinthu Bzense Kuti Nditewere Mbuya
    Nsanza Ya Mulindiri Yakudziwisa Umambo bwa Yahova (Yakupfunza)—2017
Ntsanza ya Mulindiri yakudziwisa Umambo bwa yahova (yakupfunza) — 2025
w25 Fevereiro matsa. 20-24
Angelito Balboa.

NKHANI YA MOYO WANGU

“Ndikhali Lini Ndekha”

YAKUFOTOKOZEDWA NA ANGELITO BALBOA

BZAKUGUMANA nabzo bzizinji bza pa moyo bzingaticitise kubzibva kuti tiri tekha. Bzakugumana nabzobzo bzingakhale: Kufedwa adzinza wathu, kukhala ku mbuto yomwe timbaidziwa lini na kukhala kutali na adzinza wathu. Inepano ndidagumana nabzo bzentsenebzi. Tsono, ndikati ndiwone moyo wangu ndakwanisa kuzindikira kuti ndikhali lini ndekha. Dikhirani ndikufotokozereni bzomwe bzikundicitisa kuti ndilewe bzimwebzi.

CIRATIZO CA ABEREKI WANGU

Pai wangu na mai wangu akhanamata gereja ya Katolika. Tsono pomwe iwo adapfunza m’Bibliya kuti dzina la Mulungu ni Yahova, iwo adayamba kutumikira Yahova mwa nyongo. Pai wangu adasiya kukonza bzifanikiso bza Jezu. Nyumba yathu ikhana mbali ziwiri, ya m’dzaulu na ya pantsi. Pakuti iwo akhali akalipintero, adasandusa mbali ya pantsi ya nyumba yathuyo kuti ikhale Nyumba ya Umambo yakuyamba ya ku San Juan del Monte, ku Manila, ku likulu la dziko la Filipinas.

Ndiri pabodzi na abereki wangu na azibale wangu

Pomwe inepano ndidabadwa mu gole la 1952, abereki wangu adayamba kundipfunzisa bza Yahova ninga momwe akhacitira na azibale wangu 7. Pomwe ndikhakula, pai wangu adandilimbikisa kuti nimbawerenge kapitulo ibodzi ya Bibliya ntsiku zentse ndipo adapfunza nande mabukhu yakusiyana-siyana. Abereki wangu akhambacemera anyakunyang’anira dera na abale omwe akhambatumikira pa Beteli kuti ambafikire kumui kwathu. Bzakucitika bza pa moyo bza abale amwewa bzidatilimbikisa kwene-kwene ndipo bzidaticitisambo kuti tifune kucita bzizinji pakutumikira Yahova.

Pakuti abereki wangu akhakhulupira kwene-kwene Yahova, ndidapfunza bzinthu bzizinji na iwo. Pambuyo pa mai wangu kusaika thangwe ra matenda, pai wangu na ine tidayamba kutumikira ninga apainiya mu 1971. Tsono mu 1973 pomwe ine ndikhana magole 20 pai wangu adadzasaikambo. Kusaikidwa pai na mai kudandisunamisa kwene-kwene ndipo kudandicitisa kubzibva kuti ndikhali candekha. Tsono cidikhiro ‘cakutsimikizika na cakulimba’ comwe cimbagumanika m’Bibliya cidandithandiza kumbawona bzinthu mwakuthemera m’mbuto mwa kumbakhala wakusunama ndipo cidandithandizambo kukhala pa uxamwali bwakulimba na Yahova. (Ahebereu 6:19) M’ntsiku zing’ono-ng’ono pambuyo pa pai wangu kusaika, ndidakhala na mwayi wakuyenda kukatumikira ninga mpainiya wakupambulika ku ntsuwa ya Coron, ku cigawo ca Palawan.

MABVUTO YOMWE NDIDAGUMANA NAYO POMWE NDIKHACITA UTUMIKI BWANGU

Ndikhana magole 21 pomwe ndidafika ku Coron. Pakuti ndidakulira m’sidade, ndidadabwa kwene-kwene pomwe ndidazindikira kuti ku ntsuwa imweyi maluju na madzi bzikhali bzakunesa kwene-kwene ndipo kukhalibe karo ayai mimota mizinji. Napo kuti kumweko kukhana abale, kukhalibe apainiya ndipo nthawe zinango ndikhambayenda ndekha mu upalizi. Mwezi wakuyamba ndidasuwa kwene-kwene adzinza wangu na axamwali wangu ndipo ndikhambanyang’anisa kudzulu uko ndikulira. Ndidafika pakufuna kusiya utumiki bwangu kuti ndibwerere kumui.

Pa nthawe zimwezire ndikhambamuuza Yahova bzomwe ndikhakumbuka na momwe ndikhabvera. Ndikhambakumbukira nkhani zakulimbikisa zomwe ndikhadawerenga m’Bibliya na m’mabukhu yathu. Ndikhambakumbukirambo kwene-kwene cinembo ca Salimo 19:14. Ndidawona kuti ndikambakumbukira bzinthu bzomwe Yahova ambakomedwa nabzo ninga mabasa yace na makhalidwe yace, iye angadakhala “Tsendwa langu na Mpulumusi wangu.” Nkhani ya mu Ntsanza ya Mulindiri yomwe ikhana msolo wakuti “Nunca está sozinho”a idandithandiza kwene-kwene. Ndidaiwerenga mwakubwereza-bwereza. Pa nthaweyi ndikhabzibva kuti ndiri pabodzi na Yahova ndipo bzimwebzi bzikhandipasa mpata wa kumbapemba, kupfunza na kumbakumbukira bzomwe ndapfunzabzo.

Ntsiku zing’ono-ng’ono pambuyo pa kufika ku Coron, ndidayamba kutumikira ninga mkulu wa gwere. Pakuti ndikhali ndekha mkulu, sumana iri-yentse ndikhambatsogolera Xikola ya Utumiki bwa Mulungu, Mtsonkhano wa Basa, Pfunziro la Bukhu la Gwere na Pfunziro la Ntsanza ya Mulindiri. Ndipo ndikhambafotokozambo nkhani ya wentse sumana zentse. Pakuti ndikhana bzizinji bzakucita ndikhabzibva lini kuti ndikhali candekha!

Utumiki bwangu ku Coron budandifambira bwino kwene-kwene mwakuti anyakupfunza wangu winango wa Bibliya adabatizidwa. Tsono ndidagumanambo na mphitca. Nthawe zinango ndikhafunikira kufamba ntsiku yentse kuti ndikafike ku gawo lomwe ningadakapalizira napo kuti ndikhadziwa lini komwe ningadakagona ndikakafika. Ndipo gawo limweri likhana tuntsuwa tuzinji tung’ono-tung’ono. Nthawe zinango ndikhambacita ulendo bwangu mwakuphatisa basa barko m’madzi yomwe yakhali ya mabimbi kwene-kwene kuti ndikafike ku tuntsuwa tumwetu napo kuti ndikhadziwa lini kuyantca! Pa nthawe yomwe ndikhagumana na mabvuto yamweya, Yahova akhandikhotcerera ndipo akhandithandiza. Patsogolo pace, ndidazindikira kuti Yahova akhandikonzekeresa ku mabvuto yomwe ningadadzagumana nayo pa utumiki bwangu bupsa kutsogolo.

KU PAPUA NOVA GUINÉ

Mu 1978, ndidatumizidwa kuti ndikatumikire ku Papua Nova Guiné, ku norte kwa Austrália. Papua Nova Guiné ni dziko lomwe lina mapiri kwene-kwene lomwe kukula kwace lingandendemere na dziko la Espanha. Ndidadabwa kwene-kwene pomwe ndidazindikira kuti wanthu pafupi-fupi 3 midyau akhalewalewa bzirewedwe bzakupitirira 800. Bzakukondwesa mpsakuti wanthu azinji akhalewalewa cirewedwe ca Pidgin Melanésio comwe cimbadziwika na dzina lakuti Tok Pisin.

Ndidauzidwa kuti ndibakatumikire mu gwere la Cingerezi ku likulu la dzikoli ku Port Moresby. Tsono patsogolo pace, ndidayamba kutumikira mu gwere la cirewedwe ca Tok Pisin. Ndidacita nyongo yakupfunza bwino-bwino cirewedweci. Ndipo ndidayamba kuphatisa basa bzomwe ndikhapfunzabzo mu upalizi. Bzimwebzi bzidandicitisa kuti ndipfunze cirewedweco mwakamfulumize. Pomwe padandopita nthawe pang’ono, ndidakwanisa kufotokoza nkhani ya wentse mu cirewedwe caci Tok Pisin. Ndipo pomwe ndikhanati kumala gole libodzi ku Papua Nova Guiné, ndidatumizidwa kuti ndikatumikire ninga nyakunyang’anira dera m’magwere yaci Tok Pisin m’bzigawo bzikulu-bzikulu.

Pakuti magwere yakhali patali-patali ndikhafunika kumbalinganiza mitsonkhano ya dera na kumbacita ulendo kazinji-kentse. Pakuyamba ndidabzibva kuti ndikhali ndekha m’dziko lomwe cirewedwe na cikhalidwe bzikhali bzipsa. Bzikhali bzakunesa kuti nimbacite ulendobo na karo ayai kufamba na minyendo. Pakuti dzikolo likhali la mapiri na lakunesa kupitika, ndikhacita ulendobo sumana zentse na ndeke. Nthawe zinango ndikhambakhala ndekha mu ndeke yomwe ikhali lini bwino-bwino. Ulendo bumwebu bukhandinetesa kwene-kwene kusiyana na ulendo bomwe ndikhacita na barko!

Pakuti ni wanthu ang’ono-ng’ono omwe akhana matelefoni, kuti ndikwanise kulewalewa na abale wa m’magwere ndikhambacita kunemba tsamba. Kazinji-kazinji ndikhayamba kufika ndine pomwe tsamba lomwe ndidanembera gwerero likanati kufika. Ndipo ndikhafunika kubvunza wanthu kuti ndidziwe kuti n’kuponi kuna Mboni za Yahova. Nthawe zentse pomwe ndikhagumana abale, iwo akhanditambira bwino ndipo akhandilatiza lufoyi. Bzimwebzi bzikhandikumbusa kuti nyongo yangu ikhayenda lini papezi. Ndidakwanisa kuwona Yahova akundithandiza mu njira zakusiyana-siyana ndipo uxamwali bwangu na iye budakula kwene-kwene.

Pomwe ndidatsonkhana ulendo bwakuyamba ku ntsuwa yakucemeredwa Bougainville, banja linango lidandimwetulira ndipo lidandibvunza kuti: “Kodi mukutikumbukira?” Banja limweri ndidalipalizira pomwe ndidafika ku Port Moresby. Ndidayamba kupfunza nawo Bibliya ndipo patsogolo pace ndidadzapasa m’bale wa kumweko kuti apitirize kumbapfunza nawo. Pa nthawe imweyi, iwo akhadabatizidwa! Cimweci cidakhala cibodzi mwa bzisimbo bzomwe ndidakhala nabzo m’magole matatu yomwe ndidakhala ku Papua Nova Guiné.

BANJA LOMWE LIKHALI LAKUTANGANIKA KWENE-KWENE

Ndiri pabodzi na Adel

Pomwe ndikhanati kucoka ku Coron mu 1978, ndidadziwana na mpfumakazi inango yakudeka na ya nyongo yakucemeredwa Adel. Iye akhatumikira ninga mpainiya wakukhazikika ndipo akhafuwa wana wace awiri, Samuel na Shirley. Pa nthawe ibodzi-bodziyo akhasamalirambo mai wace omwe akhali wakukalamba. Mu Maio 1981, ndidabwerera pomwe ku Filipinas kuti ndikalowolane na Adel. Pambuyo pa malowozi yathu, tidayamba kutumikira ninga apainiya wakukhazikika ticimbasamalirambo banja lathu pabodzi.

Ndikutumikira ku Palawan na Adel pabodzi na wana wathu, Samuel na Shirley

Napo kuti ndikhasamalira banja, mu 1983 ndidauzidwa kuti ndikatumikire ninga mpainiya wakupambulika ku ntsuwa yakucemeredwa Linapacan mu cigawo ca Palawan. Banja lathu lentse lidafulukira kumweko napo kuti kukhalibe Mboni za Yahova. Pomwe padapita gole libodzi, mai wace wa Adel adasaika. Comwe cidatitsangalaza pomwe tidasaikidwa ni kucita bzizinji mu upalizi. Tidayambisa mapfunziro mazinji kwene-kwene ku Linapacan mwakuti mu nthawe ing’ono-ng’ono tikhafunikira Nyumba ya Umambo. Ndipopa ifepano tidakonza Nyumba ya Umambo. Pambuyo pa kupita magole matatu tidakomedwa kwene-kwene pomwe wanthu wakukwana 110 adagumanika pa msinda wa Cikumbuso ndipo azinji wa iwo adadzabatizidwa pomwe ifepano tikhadacoka kumweko.

Mu 1986, ndidauzidwa kuti ndikatumikire ku ntsuwa ya Culion, komwe wanthu azinji akhaduwala mapere. Pomwe tikhali kumweko, Adel adayambambo kutumikira ninga mpainiya wakupambulika. Pakuyamba bzidatinesa kupalizira wanthu omwe akhana mapere. Abale wa kumweko adatitsimikizira kuti wanthu omwe akhana matenda yamweyale akhadapasidwa thandizo la ulapi nakuti tikhafunika lini kucita mantha kuti tingatengembo matendayo. Wanthu winango omwe akhana matenda yamweya akhambatsonkhana kumui kwa mpfumakazi inango. Bzimwebzi bzidaticitisa kuti tikhale wakutsudzuka kupalizira wanthu amwewa ticiwauza bza cidikhiro ca m’Bibliya napo kuti iwo akhawona kuti akhafunidwa lini na Mulungu pabodzi na wanthu winango. Bzikhali bzakudekeza kwene-kwene kuwona wanthu amwewa akukomedwa thangwe ra kudziwa kuti ntsiku inango an’dzakhala na thanzi labwino. — Luka 5:12, 13.

Kodi wana wathu adakwanisa tani kuzolowera moyo wa ku Culion? Inepano na Adel tidacemera mpfumakazi ziwiri za ku Coron kuti zidzakhale nafe pabodzi na cakulinga cakuti wana wathu akhale na axamwali wabwino. Samuel na Shirley pabodzi na mpfumakazi ziwirizi akhapalizira mwa nyongo ndipo akhapfunza na wana azinji pomwe Adel na inepano tikhapfunza na abereki wa wanawo. Ifepano tikhapfunza na mabanja yakukwana 11. Ndipo tikhacitisa mapfunziro ya Bibliya mazinji kwene-kwene mwakuti tidakwanisa kukhazikisa gwere!

Mapa ya mu mzinda wa Palawan, m’dziko la Filipinas, yakulatiza mbuto zomwe Angelito na banja lace adatumikira: Coron, Culion, Halsey, Marily na ku ntsuwa ya Linapacan.

Pakuyamba mkulu wa gwere ndikhali inepano ndekha. Mthambi idandikumbira kuti ndikatsogolere mitsonkhano ya pakati pa sumana kwa apalizi wakukwana 8 ku Culion ndicikacitambo bzibodzi-bodzibzo kwa apalizi wakukwana 9 mu kamzinda kang’ono kakucemeredwa Marily, ndipo kuti tifike kumweko tikhafunikira kufamba maora matatu na barko. Ninga banja, pambuyo pa mitsonkhano tikhambafamba maora mazinji m’mapiri kuti tikacitise mapfunziro ya Bibliya mu kamzinda kang’ono kakucemeredwa Halsey.

Wanthu azinji adakhala Mboni za Yahova ku Marily na ku Halsey ndipopa tidamanga Nyumba za Umambo m’mbuto zimwezi. Ninga ku Linapacan, abale pabodzi na wale omwe akhafuna kupfunza bzizinji bza m’Bibliya adapereka bzinthu bzizinji bzakukonzera Nyumba ya Umambo na kuthandiza kumanga. Nyumba ya Umambo ya ku Marily ikhali ikulu kwene-kwene mwakuti ikhakwana wanthu 200. Bzimwebzi bzidacitisa kuti ticitire mitsonkhano ya dera kumweko.

KUSUNAMA NA KUKHALA POMWE WAKUKONDWA

Mu 1993 pomwe wana wathu akhadakula, inepano na Adel tidayamba kutumikira ninga anyakunyang’anira wa dera ku Filipinas. Mu 2000, ndidagumanika pa Xikola Yakupfunzisa Utumiki kuti ndipfunzisidwe kukhala mpfunzisi wa xikola imweyire. Inepano ndikhawona kuti ningadakwanisa lini kucita basalo, tsono Adel nthawe zentse akhandilimbikisa. Iye adandikumbusa kuti Yahova angadandipasa mphanvu kuti ndikwanise kucita utumiki bupsabu. (Afilipi 4:13) Adel akhadziwa kuti bzimwebzi mpsacadidi thangwe rakuti iye akhapitiriza kucita utumiki bwace napo kuti akhana bvuto la thanzi.

Mu 2006 pomwe ndikhapfunzisa, Adel adayamba kuduwala matenda makulu kwene-kwene. Bzimwebzi bzidaticitisa thupo kwene-kwene! Pomwe ndidamuuza Adel kuti tisiye utumiki bwathu kuti ndikwanise kumusamalira, iye adatawira kuti: “Ndinyang’anireni dotolo kuti andithandize pa matenda yomwe ndikuduwalaya ndipo ndikudziwa kuti Yahova an’ndithandiza kuti tipitirize kucita utumikibu.” Adel adapitiriza kucita utumiki bwace magole 6. Pomwe iye akhakwanisa lini kufamba akhambapalizira mwakuphatisa basa kanjinga ka anyakupunduka. Pomwe iye akhakwanisa lini kulewalewa, akhambandotawira mwakuphatisa basa mafala mang’ono-ng’ono pa mitsonkhano. Nthawe zentse Adel akhambatambira mensaje za kumutenda thangwe ra kupirira kwace mpaka kufa kwace mu gole la 2013. Ndidamala magole 30 ndikutumikira pabodzi na Adel, omwe akhali wakukhulupirika na wa lufoyi. Tsono pomwe iye adafa ndidayamba pomwe kukhala wakusunama na kubzibva kuti ndikhali candekha.

Pakuti Adel akhafuna kwene-kwene kuti ndipitirize kucita utumiki bwangu, ndibzo bzomwe ndidacita. Kukhala na bzinthu bzizinji bzakucita kudandithandiza kuti ndileke kukhala wakusunama. Kucokera mu 2014 mpaka 2017, ndikhazungira magwere ya cirewedwe ca Citagano m’madziko yomwe basa lathu likhali lakuletsedwa. Patsogolo pace, ndidazungira magwere ya cirewedwe ca Citagano ku Taiwan, ku Estados Unidos na ku Canadá. Mu 2019, ndidapfunzisa kalase za Xikola ya Apalizi wa Umambo za cirewedwe ca Cingerezi ku Índia na ku Tailândia. Mautumiki yentseneya yadandicitisa kukhala wakukondwa. Nimbakomedwa kwene-kwene nthawe zentse ndikambakhala wakutanganika pa basa la Yahova.

NTHAWE ZENTSE TIMBAGUMANA THANDIZO LOMWE TIKUFUNIKIRA

Mu utumiki bupsa buli-bwentse bomwe ndidakhala nabo ndidapfunza kufuna abale na mpfumakazi omwe ndikhadziwana nawo kumweko, ndipopa kusiyana nawo kukhakhala kwakunesa kwene-kwene. Pa nthawe ninga zimwezi, ndidapfunza kumbakhulupira kwene-kwene Yahova. Nimbakwanisa kuwona momwe Yahova ambandithandizira ndipo bzimwebzi bzimbandithandizambo kubvuma na mtima wentse utumiki buli-bwentse bomwe ningapasidwe. Tsapano ndikutumikira ninga mpainiya wakupambulika ku Filipinas. Gwere lomwe ndikutumikira tsapano ndiro lomwe lakhala banja langu lipsa ndipo limbandilatiza lufoyi. Ndipo nimbakomedwambo kwene-kwene kuwona Samuel na Shirley akutewezera bzomwe mai wawo akhacita. — 3 Juwau 4.

Angelito akuceza panja pabodzi na axamwali wace.

Gwere lidakhala banja langu lipsa ndipo limbandilatiza lufoyi

Ndidagumana na mabvuto yakunesa kwene-kwene pa moyo wangu kuphatanidzambo kusaikidwa mkazangu. Ndipo ndikhafunikirambo kuzolowerana na mautumiki mapsa yomwe ndikhatambira. Napo bziri tenepo, ndidakwanisa kuwona kuti Yahova “ali pafupi na m’bodzi na m’bodzi wa ifepano.” (Mabasa 17:27) Yahova ambakwanisa kuthandiza na kulimbikisa atumiki wace napo kuti ali ku mbuto ya kwa okha thangwe “boko lace ndifupi lini.” (Zaiya 59:1) Yahova ni Tsendwa langu ndipo akupitiriza kukhala nande mpaka pano, ndipopa nimbamutenda kwene-kwene. Ndikhali lini ndekha.

a Onani Ntsanza ya Mulindiri ya 1 Março 1973, matsa. 137-143 (Cipwitikizi).

    Mabukhu ya Cinyungwe (2008-2025)
    Bulani
    Pitani
    • Cinyungwe
    • Tumizani
    • Bzomwe mumbafuna
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mitemo Yomwe Mun'funika Kuteweza
    • Mtemo Wacintsintsi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Pitani
    Tumizani