Tumikirani Yahova Mwakusaya Kuceukisidwa
‘Mariya . . . akhambatetekera bzomwe [Jezu] akhalewa. Tsono Marta akhatanganidwa na basa lizinji.’—LU. 10:39, 40.
NYIMBO: 94, 134
KODI MUNGATAWIRE TANI?
Kodi Marta na Mariya wadakhala tani ciratizo cabwino kwa ifepano?
Kodi bzimbathandauza ciyani kuphatisa basa dzikoli koma sikuti mwakukwaniratu?
Kodi wanthu wazinji wankutewezera tani Jezu na Paulo mwa kutumikira Mulungu mwakusaya kuceukisidwa?
1, 2. Thangwe ranyi Jezu akhafuna Marta? Tsono n’ciyani cimbalatiza kuti Marta akhali lini munthu wakulungamiratu?
KODI mumbakumbukira ciyani mukambabva bza Marta wa m’Bibliya? Marta ndiye yekha mkazi omwe ambagumidwa na dzina ninga munthu omwe Jezu akhafuna. Tsono Jezu akhafunambo kwene-kwene akazi wakugopa Mulungu, ninga mai wace omwe ni Mariya, pabodzi na Mariya m’bale wa Marta. (Ju. 11:5; 19:25-27) Tsono, kodi thangwe ranyi Marta adalewedwa kukhala munthu wakufunidwa kwene-kwene m’mabukhu ya m’Bibliya yomwe yambalewa bza moyo wa Jezu?
2 Jezu akhandofuna lini Marta thangwe ra kukhala munthu wakudziwa kutambira alendo na wakulimbika pa basa. Iye akhamufuna maka-maka thangwe ra kukhala munthu wauzimu. Iye akhali mkazi omwe akhakhulupira bzomwe Jezu akhapfunzisa. Marta akhakhulupira na mtima wense kuti Jezu akhali Mesiya wakupiciridwa. (Ju. 11:21-27) Pa nthawe inango yomwe Jezu akhawazungira kumui kwawo, Marta adauza Jezu kuti alungamize cinthu comwe iye akhayesa kuti cikhali cakuphonyeka. Marta adati: ‘Kodi, Mbuya, munkulekerera m’bale wanguyu kundisiya ndiciphata basali ndekha? Muuzeni kuti adzandithandizembo.’ (Werengani Luka 10:38-42.) Kodi tingapfunze ciyani na nkhaniyi?
MARTA AKHADACEUKISIDWA
3, 4. Kodi Mariya akhadasankhula ‘cinthu cabwino kwene-kwene’ mwa njira iponi? Ndipo Marta adakoya pfunziro liponi mu mtima mwace? (Onani cithunzi-thunzi cakuyambirira.)
3 Thangwe ra kutambiridwa bwino na iwo, Jezu adafuna kupasa Marta na Mariya mphaso yauzimu. Mariya adalokotera mpatayo kuti adziwe bzizinji kucokera kwa Mpfunzisi Mkulu, ndipo adakhala pansi, ‘m’minyendo mwa Mbuya . . . , acimbatetekera bzomwe akhalewabzo.’ Marta akhafunikambo kucita bzibodzi-bodzibzo. Ndipo mwakusaya kupenukira, Jezu adatenda Marta thangwe ra kubvesera kwace na tceru.
4 Tsono Marta akhatanganidwa na basa lakukonza cakudya cakupambulika na kukonzekerambo bzinthu bzinango kuti Jezu adekedwe. Tsono basa lensero likhamupasa thupo lakusaya kufunika, ndipo iye adakalipa na Mariya. Jezu adawona kuti Marta akhayezera kukonza bzinthu bzizinji, tenepo iye adamuuza mu njira yabwino kuti: ‘Marta, Marta, unkucita thupo na kutanganidwa na bzinthu bzizinji kwene-kwene.’ Ndipo patsogolo pace, adamuuza kuti mbale ibodzi yokha ya cakudya ingadakwanira. Ndipo Jezu adabvekesa padeca kwa Mariya kuti iye akhacita lini cinthu cakuphonyeka, mwa kulewa kuti: ‘Ku mbali yace, Mariya wasankhula cinthu cabwino kwene-kwene, ndipo an’dzatengeredwa lini cinthu cimweci.’ Mariya angadayebwa mwakamfulumize bzomwe adadya pa nsiku imweyire, tsono iye angadayebwa lini na pang’onopo bzinthu bzomwe Jezu adalewa pabodzi na cakudya cauzimu comwe adatambira thangwe ra kutetekera Jezu na tceru lense. Pambuyo pa magole 60, mpostolo Juwau adanemba kuti: ‘Jezu akhafuna Marta, na m’bale wace Mariya.’ (Ju. 11:5) Mafala yakutsogoledwa na Mulunguya, yambalatiziratu padeca kuti Marta adakoya mu mtima malango ya lufoyi ya Jezu yale, ndipo adalimbikira kutumikira Yahova mwakukhulupirika pa moyo wace wense.
5. Kodi moyo uli tani mu nthawe ino tikafuna kundendemeza na momwe bzikhaliri kale-kale? Ndipo nguponi mbvunzo omwe unkubwera?
5 Pa nkhani ya bzinthu bzakuceukisa, kodi dziko tinkukhalali, lingandendemezedwe tani na dziko lakale-kale ninga momwe Bibliya limbalewera? “Palibe nthawe inango yomwe wanthu wadakhala na njira zapadzulu zakulewalewera na anzawo, kukhala na mitcini yomwe imbandinda mwa kanfulumize , kukhala na marevista ya mawonekedwe yabwino, bzikasi bza mphepo, mafirime na bzikasi bza bzithunzi-thunzi. . . . Bzinthu bzimwebzi bzimbaticeukisa nsiku zense . . . Magole mang’ono-mang’ono m’mbuyomu, bzidalewedwa kuti tinkukhala mu ‘Nthawe Yakubvunikiridwa.’ Tsono pang’ono na pang’ono inkusanduka ‘Nthawe Yakuceukisa.’” Mafalaya yadalewedwa na gulu libodzi la anyakupfunza wa ku Estados Unidos magole 60 m’mbuyomu. Nsanza ya Mulindiri ya 15 Setembro, 1958, idalewa kuti: “Bzakuceukisa bzin’dzawanda pomwe cimaliziro ca dzikoli cin’dzakhala ciri pafupi.” Bzimwebzi n’cadidi! Ndipo bzinkubweresa mbvunzo wakufunikayu: Kodi tingacite ciyani kuti tireke kumbaceukisidwa na bzinthu bzakusaya basa, ticikhala ninga Mariya, omwe akhaikha tceru lace lense pa bzinthu bzauzimu?
KUPHATISA BASA DZIKO KOMA SIKUTI MWAKUKWANIRATU
6. Kodi Mboni za Yahova zinkuphatisa tani basa bwino mitcini ya nzeru ya m’dzikoli?
6 Kuti liyendese patsogolo kunamata kwa cadidi, mbali ya pansi pano ya gulu la Mulungu limbaphatisa basa bwino mitcini ya nzeru ya m’dzikoli. Mwa ciratizo, kumbukirani bza “Fotodrama da Criação” yomwe ni bzithunzi-thunzi bzakufamba-famba bza mawonekedwe yabwino, bzakuikhidwa mafala. Pomwe ikhanati kuyamba Nkhondo Yakuyamba ya pa Dziko Lense la Pansi, pabodzi na mkati mwa nkhondoyo, wanthu bzulu na bzulu wa pa dziko lense la pansi wadatsangalazidwa na bzithunzi-thunzi bzimwebzi, bzomwe pakumalizira bzikhalewa bza kubwera kwa Utongi bwa Jezu Kristu bwa Magole 1000, bomwe bun’dzabweresa mtendere. Patsogolo pace, bzipsa bza Umambo bzidamwazidwa na bzikasi bza mphepo bza ku boma, ndipo bzidabvedwa na wanthu bzulu na bzulu pa dziko lense la pansi. Lero, mitcini ya nzeru pabodzi na Internet, bzinkuphatisidwa basa kwene-kwene kuti bzipsa bzabwino bzifike kwa wanthu wakukhala m’mbuto zakutali na mbali zense za pa dziko la pansi.
7. (a) Thangwe ranyi ni ngozi kuphatisa basa mwakupitirira malire bzinthu bza m’dzikoli? (b) Kodi ifepano tin’funika kumbacita thupo na ciyani maka-maka?
7 Ninga momwe Bibliya limbacenjezera, iripo ngozi ya kuphatisa basa kwene-kwene bzinthu bzomwe dzikoli limbapereka. (Werengani 1 Wakolinto 7:29-31.) Mkristau angambamale nthawe izinji ankuphatisa basa bzinthu bzomwe si bzakuphonyeka, ninga kuwerenga, kuwona TV, kuzungira mbuto zabwino, kumbawona bzinthu bzomwe bzinkugulisidwa m’maloja na kulinga kukhala na mitcini ya nzeru yatsapano. Mbuto zakucezera pa Internet, mensage zakutumizirana bzithunzi-thunzi, kutumizirana e-mail, kumbawona nkhani zipsa na kuwona masenzeka yakusiyana-siyana bzingatidyere nthawe yathu, ticiyamba kukhala na cizolowezi cakunesa kusiya. (Mpal. 3:1, 6) Tikambasaya kuikha malire nthawe yomwe timbamala ticicita bzinthu bzakusaya kufunika, bzinthu bzimwebzo bzingayambe kutitazisa kucita cinthu cakufunika kwene-kwene, comwe n’kunamata Yahova.—Werengani Wayefezo 5:15-17.
8. Thangwe ranyi njakufunika kwene-kwene malango yakuti tireke kufuna bzinthu bza m’dzikoli?
8 Sathani wakonza dzikoli kuti limbatikwewe na kuticeukisa. Bzikhali tenepoyombo mu nthawe ya Wakristau wakuyambirira, ndipo lero bzalemweratu. (2 Tim. 4:10) Tenepo, ifepano tin’funika kubvera malango yakuti: ‘Lekani kufuna. . . bzinthu bza m’dzikoli.’ Tikambalimbikira kubveranisa moyo wathu na malangoya, ifepano tin’dzatcenkha kuceukisidwa, ndipo lufoyi rathu kuna Baba lin’dzakula. Ndipo bzimwebzi bzin’dzacitisa kuti bzimbatipusire kucita kufuna kwa Mulungu, ticipitiriza kufunidwa na iye.—1 Ju. 2:15-17.
KHALANI NA DISO LAKUNYANG’ANISISA PA CINTHU CIBODZI
9. Kodi Jezu adalewa ciyani bza diso lakuyezezera, ndipo iye adapereka tani ciratizo cabwino?
9 Malango yabwino yomwe Jezu adapereka kwa Marta, yakhabverana bwinoletu na bzomwe iye akhapfunzisa na kucita. Jezu adalimbisa anyakupfunza wace kuti diso lawo lakuyezezera lipitirize kumbanyang’anisa kubodzi. Bzimwebzi bzinkulewa kuti iwo wakhafunika kuikha patsogolo bzakufunika bza Umambo, wacileka kuceukisidwa. (Werengani Mateu 6:22, 33.) Jezu alibe kulemedwa na bzinthu bza kuthupi; iye akhalibe nyumba ayai mbuto.—Lu. 9:58; 19:33-35.
10. Kodi Jezu adapereka ciratizo ciponi kumayambiriro kwa utumiki bwace?
10 Bzidacitika bzinthu bzizinji mkati mwa utumiki bwa Jezu bzomwe bzingadamuceukisa, tsono iye alibe kubvuma kuceukisidwako. Kumayambiriro kwa utumiki bwace, pambuyo pa kulewalewa na mithithi ya wanthu na kucita bzakudabwisa ku Kafarinaumu, wanthu wadakumbira kuti Jezu aleke kucoka mu mzinda mwawomo. Tsono, kodi Jezu adatawira tani mkumbiro wawo wabwinoyu? Iye adati: ‘Bzin’funika ndikadziwise bzipsa bzabwino bza Umambo bwa Mulungu m’mizinda minango, thangwe ndidatumidwa kuti ndidzacite bzimwebzo.’ (Lu. 4:42-44) Mwakubverana na mafala yace, Jezu adafamba mu dziko lense la Palestina, acimbapalizira na kupfunzisa. Napo akhali munthu wakulungamiratu, Jezu akhana moyo ninga munthu ali-wense, ndipo nthawe zinango akhambaneta thangwe ra kubzipereka kwace pa kutumikira Mulungu.—Lu. 8:23; Ju. 4:6.
11. Kodi Jezu adamuuza ciyani munthu omwe akhanesana na m’bale wace pa nkhani ya kugawana cuma, ndipo Jezuyo adamucenjeza ciyani?
11 Pa nthawe inango pomwe Jezu akhapfunzisa ateweri wace momwe wangadalimbanire na cizunzo, munthu munango adamugwatiza mafala, acirewa kuti: ‘Mpfunzisi, mundiuzirembo m’bale wangu kuti agawane nane utaka.’ Tsono Jezu adalamba kupitira nkhaniyo. Iye adatawira kuti: ‘Munthuwe, mbani wandiikha inepano ninga muyeruzi ayai nyakugawanisa cuma canu?’ Patsogolo pace Jezu adapitiriza kuwapfunzisa anyakupfunza wace, acicenjeza abveseri wace bza ngozi ya kuceukisidwa na bzinthu bza kuthupi pomwe tinkutumikira Mulungu.—Lu. 12:13-15.
12, 13. (a) Mu nsiku zing’ono-ng’ono pomwe Jezu akhanati kufa, thangwe ranyi Wagirego winango womwe wakhadasanduka Wajuda, wakhafuna kulewalewa na Jezu? (b) Kodi Jezu adacita ciyani na cinthu comwe cingadamuceukisaci?
12 Mdzinga wakumalizira wa Jezu pansi pano, ukhali wakutsautsa kwene-kwene. (Mat. 26:38; Ju. 12:27) Iye akhana basa lizinji kwene-kwene kuti acite, ndipo adazunzidwambo na kuphedwa. Mwa ciratizo, onani bzomwe bzidacitika pa Nsiku ya Mdzinga, yomwe ikhali nsiku yacipfemba ya mwezi wa Nisani, m’gole la 33 E.C. Ninga momwe bzikhadalewedwera kale, Jezu adapita mu Jeruzalemu adapakira bulu, ndipo wanthu wadamutumbiza ninga ‘munthu omwe akhabwera ninga Mambo m’dzina la Yahova.’ (Lu. 19:38) Mangwana yace, Jezu adapita mu tempwlo, ndipo mwakulimba mtima iye adathotha anyamalonda wa dyera womwe wakhaphatisa basa nyumba ya Mulungu kuti wambabere kobiri Wajuda anzawo.—Lu. 19:45, 46.
13 Pakati pa wanthu womwe wakhali ku Jeruzalemu, pakhana Wagirego winango womwe wakhadasanduka Wajuda, ndipo thangwe ra kudabwa kwene-kwene na bzomwe Jezu akhadacita, iwo wadauza mpostolo Firipi kuti wakhafuna kulewalewa na Jezu. Tsono Jezu adalamba kuceukisidwa nawo, thangwe akhana bzinthu bzakufunika kwene-kwene kuti acite. Jezu alibe kufuna kubvekera kuti aleke kuphedwa m’manja mwa anyamadulanthaka wa Mulungu. Tenepo, pambuyo pakufotokoza kuti angadaphedwa, iye adauza Andereya na Firipi kuti: ‘Ali-wense wakufuna moyo wace an’dzaupfudza, tsono omwe aniwenga moyo m’dziko lino, ankuusungira ku moyo wakusaya kumala.’ M’mbuto mwakukondwesa Wagirego womwe wakhafuna kumuwona wale, Jezu adauza anyakupfunza wace kuti wakhale wakubzimana, acipicira kuti: ‘Munthu ali-wense wakutumikira ine, umweyo an’dzalemekezedwa na Baba.’ Mwakusaya kupenukira, Firipi adayabvesesa mafalaya.—Ju. 12:20-26.
14. Napo Jezu akhaikha patsogolo basa lakupalizira, n’ciyani cimbalatiza kuti iye akhali wacikati-kati?
14 Jezu alibe kufuna kuceukisidwa pa cakulinga cace cikulu ca kupalizira bzipsa bzabwino. Tsono bzimwebzi bzinkulewa lini kuti iye akhambandokumbukira basa nthawe zense. Iye adabvuma kuyenda ku malowozi, ndipo adathandiza kuti nyengoyo ikhale yacikondweso mwa kucita cakudabwisa cakusandusa madzi kuti ya khale vinyu. (Ju. 2:2, 6-10) Iye akhabvumambo kulalira na axamwali wace pabodzi na wale womwe wangadadzakhala anyakupfunza wace. (Lu. 5:29; Ju. 12:2) Ndipo padzulu pa bzense, Jezu akhapambula nthawe kawiri-kawiri kuti ambapembe, kukumbukira pa yekha na kupuma.—Mat. 14:23; Mar. 1:35; 6:31, 32.
‘COSANI CAKULEMESA CIRI-CENSE’
15. Kodi n’ciyani comwe Paulo adalewa, ndipo ni ciratizo ciponi cabwino comwe iye adapereka?
15 Mpostolo Paulo adanemba kuti: ‘cosani cakulemesa ciri-cense.’ Iye adandendemeza moyo wa Mkristau na mpikisano wakuthamanga mtantho utali. (Werengani Wahebereu 12:1.) Paulo akhambacita bzinthu bzomwe akhapalizirabzo, ndipo adasiya basa labwino m’dziko la Wajuda lomwe lingadamupasa cuma na mbiri. Iye adaikha patsogolo ‘bzinthu bzakufunika kwene-kwene,’ ndipo adatumikira Mulungu ninga kapolo, acicita ulendo bwakuyenda ku Siriya, Asia Menor, Masedoniya na Judeya. Pakulewa bza cidikhiro cace ca moyo wakusaya kumala kudzulu, Paulo adanemba kuti: ‘Ndikuyebwa bzinthu bzakumbuyo ndicicita nyongo kuti ndikagumane bzinthu bza kutsogolo.’ (Waf. 1:10; 3:8, 13, 14) Paulo adalokotera mpata wace wakusaya kulowola kuti ‘atumikire Mbuya nthawe zense mwakusaya kuceukisidwa.’—1 Wak. 7:32-35.
16, 17. Napo penu tina banja ayai ne, kodi tingatewezere tani ciratizo ca Paulo? Fotokozani cakucitika cibodzi.
16 Ninga Paulo, atumiki winango wa Mulungu wambasankhula kupitiriza kukhala wakusaya banja kuti wakhale wakusaya maudindo ya m’banja, wacikwanisa kubzipereka pa basa la kutumikira Umambo bwa Mulungu. (Mat. 19:11, 12) Atumiki wa Mulungu womwe wana banja, kawiri-kawiri iwo wambakhala na maudindo mazinji m’banjamo. Tsono womwe wana banja na womwe walibe banjalo, wense ‘wangacose cakulemesa ciri-cense,’ wacitumikira Mulungu mwakusaya kuceukisidwa na bzinthu bzizinji. Kuti bzimwebzi bzikwanisike, wangafunikire kusiya kumbacita bzinthu bzomwe bzimbandodzonga nthawe yawo, wacikhala na cakulinga ca kuthumizira nthawe yomwe wambaphatisa basa pakutumikira Mulungu.
17 Onani cakucitika ca banja la Marko na Clara, womwe ali-wense adapita mu utumiki bwa upainiya pambuyo pakumaliza mapfunziro, ndipo wadapitiriza na utumikibo pambuyo pa kulowolana. Marko ankufotokoza kuti: “Ifepano tidakwanisa kukhala na moyo wakusaya kufuna bzinthu bzizinji mwa kusiya nyumba ya bzipinda bzitatu na basa lomwe tikhacita, kuti tipite mu utumiki wakumanga nyumba za umambo m’madziko manango.” M’magole 20 yapitaya, iwo wadafamba mu África wense kuti wathandize kumanga Nyumba za Umambo. Pa nthawe inango, iwo wakhadandosala na kobiri zakukwana madola 15, tsono Yahova adawasamalira. Clara adati: “Bzimbakondwesa kwene-kwene kutumikira Yahova nsiku zense. Tidakhala na axamwali wazinji m’mbuto zensenezi, ndipo tiribe kusaya cinthu. Bzinthu bzing’ono-ng’ono bzomwe tidasiya, bzingadendemezedwe lini na cikondweso comwe tinaco pa kutumikira Yahova mwa nthawe zense.” Atumiki wazinji wa nthawe zense, wadakhalambo na phindu libodzi-bodziri.a
18. Kodi njiponi mibvunzo yomwe wanthu winango wan’funika kuikumbukira?
18 Kodi tani imwepombo? Mungacite ciyani kuti mudziwe penu munkulinga lini pomwe bzinthu bza Umambo ninga kale thangwe ra kuceukisidwa na bzinthu bzakusaya kufunikira? Pinango mungatawire kuti kuwerenga na kupfunza kwanu bibliya mun’funika kucitisa kuti kukhale kwa phindu. Kodi mungakwanise tani bzimwebzo? Nkhani yakutsogoloyi in’fotokoza bzimwebzo.
[Mafala ya m’nyansi]
a Onani nkhani ya moyo wa Hadyn na Melody Sanderson mu nkhani yakuti “Kudziwa ndi Kuchita Chabwino.” (Nsanza ya Mulindiri, 1 Março, 2006, m’Chichewa) Iwo wadasiya malonda ya kobiri zizinji ku dziko la Austrália kuti watumikire mwa nthawe zense. Werengani kuti mudziwe bzomwe bzidacitika pomwe kobiri zawo zidawamalira ku dziko la India, komwe wakhatumikira ninga amisiyonario.