NKHANI YAKUPFUNZA 31
“Khalani Wakulimba na Wakusaya Kutekenyeka”
“Abale wangu wakufunidwa khalani wakulimba na wakusaya kutekenyeka.” — 1 AKOLINTO 15:58.
NYIMBO 122 Khalani Wakulimba na Wakukhazikika!
BZOMWE TIN’PFUNZAa
1-2. Thangwe ranyi Mkristau akundendemezeredwa na prediyo itali? (1 Akolinto 15:58)
MU GOLE la 1978, prediyo itali kwene-kwene idamangidwa mu mzinda wa Tokyo ku Japão. Pakuti kumweko kumbacitika kwene-kwene bziteke-teke bza pantsi, wanthu azinji akhabzibvunza penu prediyoyo ingadagwa lini. N’ciyani comwe wanthu omwe adaikonzawo adacita kuti prediyoyo idzaleke kugwa na bziteke-tekebzo? Iwo adaikonza kuti ikhale yakulimba kwene-kwene.
2 Mkristau ali ninga prediyo imweyi. Thangwe ranyi? Thangwe iye an’funika kukhala wakulimba, wakusaya kutekenyeka na wacikati-kati pa nkhani ya kubvera malamulo ya Yahova. (Werengani 1 Akolinto 15:58.) Iye an’funika kukhala wakukonzeka kubvera na kutcenkha kucita bzinthu bzomwe bzimbabverana lini na bzomwe Bibliya limbalewa. Ndipo iye an’funikambo kukhala ‘wakukonzeka kubvuma’ bzikakhala kuti mpsakufunika kucita bzimwebzo. (Tiyago 3:17) Mkristau omwe adapfunza kumbawona makhalidwe mawiriya mu njira yakuthemera, iye ambakhala lini wakuuma ayai kulekerera bzinthu bzakuipa. Mu nkhani ino, tiniwona bzomwe tingacite kuti tileke kutekenyeka. Ndipo tiniwona njira zixanu zomwe Sathani ambayezera kutiwofokesa nazo na bzomwe tingacite kuti tikhale wakulimba.
KODI MKRISTAU ANGAKHALE TANI WAKULIMBA?
3. Kodi ni malamulo yaponi yakucokera kwa Yahova yomwe yambafotokozedwa pa Mabasa 15:28, 29?
3 Yahova ndiye wakuthemera kutipasa malamulo, ndipo malamulo yaceyo nthawe zentse yambakhala yakupusa kuti wanthu wace ayabvesese. (Zaiya 33:22) Mwa ciratizo, Bungwe Lakutonga la mu nthawe ya Akristau wakuyambirira lidafotokoza bzinthu bzitatu bza momwe Mkristau angakhalire wakulimba: (1) mwakutcenkha kunamata bzifanikiso acinamata Yahova yekha, (2) mwakubvera lamulo la Yahova lakuti mulopa ngwakupambulika na (3) mwakubvera lamulo la m’Bibliya lakutcenkha kucita upombo. (Werengani Mabasa 15:28, 29.) Kodi Akristau wa ntsiku zino angabvere tani Yahova pa bzinthu bzitatubzi?
4. Kodi timbalatiza tani kuti timbanamata Yahova yekha? (Apokalipse 4:11)
4 Kutcenkha kunamata bzifanikiso ticinamata Yahova yekha. Yahova adauza Ajirayeri kuti ambanamate iye yekha basi. (Deuteronomiyo 5:6-10) Ndipo pomwe Jezu adayezedwa na Sathani, iye adalatiza kuti tin’funika kunamata Yahova yekha. (Mateu 4:8-10) Ndipopa, timbaphatisa lini basa bzifanikiso pa kunamata. Ndipo timbanamatambo lini wanthu napo acikhala atsogoleri wa magereja, atsogoleri wa ndale, wanthu omwe ambamenya bola omwe mbakubvekera ayai wale omwe ambaimba. Timbapitiriza kukhala ku mbali ya Yahova ticinamata iye yekha basi thangwe ndiye omwe ‘adalenga bzinthu bzentse.’ — Werengani Apokalipse 4:11.
5. Thangwe ranyi timbabvera lamulo la Yahova la kulewa bza mulopa?
5 Timbabvera lamulo la Yahova la kulemekeza mulopa. Thangwe ranyi? Thangwe Yahova adalewa kuti mulopa umbaimira moyo ndipo imweyi ni mphatso yakucokera kwa iye. (Levitiko 17:14) Pomwe Yahova adauza wanthu kuti ambadye nyama, iye adawauza kuti aleke kumbadya mulopa. (Genesesi 9:4) Ndipo iye adapasambo lamulo limweri Ajirayeri. (Levitiko 17:10) Iye adatsogolera Bungwe Lakutonga la Akristau wakuyambirira kuti liuze Akristau kuti ‘atcenkhe mulopa.’ (Mabasa 15:28, 29) Timbalatiza kuti timbabvera lamulo limweri pomwe timbacita cakusankhula ca thandizo la ulapi lomwe tingatambire.b
6. N’ciyani comwe tingacite kuti tibvere malamulo ya Yahova?
6 Timbabvera lamulo la Yahova la kutcenkha kucita bzinthu bza upombo. (Ahebereu 13:4) Mwa kuphatisa basa mafala yakuyezezera, mpostolo Paulo akuticenjeza kuti tin’funika kucitisa bziwalo bza thupi lathu kukhala bzakufa na kutcenkha kucita cinthu ciri-centse cakuipa. Timbatcenkha kuwona ayai kucita cinthu ciri-centse comwe cingaticitise kufuna kucita bzinthu bza upombo. (Akolose 3:5; Djobi 31:1) Tikayezedwa kuti ticite cinthu cakuipa timbatcenkha kukumbuka ayai kucita cinthu ciri-centse comwe cingadzonge uxamwali bwathu na Yahova.
7. N’ciyani comwe ifepano tin’funika kucita, ndipo n’thangwe ranyi?
7 Yahova ambadikhirira kuti ‘timbamubvere na mtima wentse.’ (Aroma 6:17) Bzomwe iye ambatiuza mpsabwino kwa ifepano nthawe zentse, ndipo malamulo yaceyo yambacinja lini. (Zaiya 48:17, 18; 1 Akolinto 6:9, 10) Timbacita ciri-centse kuti tibvere na kulatiza makhalidwe yomwe nyakunemba Salimo akhanayo. Iye adati: “Ndatsimikiza kubvera malamulo yanu nthawe zentse mpaka kale-kale.” (Salimo 119:112) Napo bziri tenepo, Sathani an’dzapitiriza kucita ciri-centse kuti atitazise kukhala wakulimba. N’ciyani comwe iye ambacita kuti atitazise kukhala wakulimba?
KODI SATHANI AMBAYEZERA TANI KUTITAZISA KUKHALA WAKULIMBA?
8. Kodi Sathani ambaphatisa tani basa cizunzo kuti atitazise kukhala wakulimba?
8 Cizunzo. Sathani ambaphatisa basa cizunzo kuti atitazise kukhala wakulimba. Cakulinga cace n’cakufuna ‘kutikhudyula’ mwauzimu na kudzonga uxamwali bwathu na Yahova. (1 Pedru 5:8) Akristau wakuyambirira adamenyedwa na kuphedwa thangwe rakuti iwo akhafuna kupitiriza kukhala wakulimba. (Mabasa 5:27, 28, 40; 7:54-60) Sathani ambapitiriza kuphatisa basa cizunzo ntsiku zino. Tikukwanisa kuwona bzimwebzi na momwe abale na mpfumakazi zathu akuzunzidwira ku Rússia na m’madziko manango.
9. Perekani ciratizo ca mayezo yakusaya kuwoneka na maso.
9 Mayezo yakusaya kuwoneka na maso. Kuthumizira pa cizunzo, Sathani ambaphatisambo basa mayezo yakusaya kuwoneka na maso. (Aefezo 6:11) Mbatiwoneni bzomwe bzidacitikira m’bale munango wakucemeredwa Bob, omwe akhafunika kucitidwa operasau. Iye adauza adotolo kuti napo bzinthu bzicinesa tani angadabvuma lini kuikhidwa mulopa. Adotolowo adabvuma mkumbiro wacewo. Tsono usiku pomwe akhanati kucitidwa operasauyo, dotolo munango adabwera kudzawona Bob pomwe wanthu wa m’banja mwace akhadayenda kale ku mui. Iye adauza Bob kuti adotolo angadaphatisa lini basa mulopayo, tsono pakucita operasauyo, iwo angadaubweresa mulopayo kuti auphatise basa bzikafunikira. Pinango-pentse adotolowo akhakumbuka kuti Bob angadacinja cakusankhula cace pomwe wanthu wa m’banja mwace palibe. Tsono Bob adapitiriza kukhala wakulimba ndipo alibe kubvuma kuikhidwa mulopayo napo kuti bzinthu bzikhadafika pakunesa.
10. Thangwe ranyi makumbukidwe ya wanthu nthawe zinango yangakhale yakuipa? (1 Akolinto 3:19, 20)
10 Bzakukumbuka bza wanthu. Tikayamba kukumbuka ninga momwe wanthu ambacitira ku dzikoli tingasiye kubvera malamulo ya Yahova. (Werengani 1 Akolinto 3:19, 20.) “Nzeru za m’dzikoli” kazinji-kazinji zimbalimbikisa wanthu kuti aleke kubvera Mulungu. Akristau winango wa ku Pergamo na ku Tiyatira akhatewezera wanthu omwe akhanamata bzifanikiso na kucita bzinthu bza upombo omwe akhakhala kumweko. Jezu adapereka malango yamphanvu kuna magwere mawiriya thangwe ra kucita bzinthu bza upombo. (Apokalipse 2:14, 20) Ntsiku zino, wanthu ambayezera kutipumpsa kuti tikhale na nzeru zakuipa. Wanthu wa m’banja mwathu na wanthu omwe timbadziwana nawo ambayezera kutipumpsa kuti tileke kubvera malamulo ya Yahova. Iwo angalewe kuti malamulo ya m’Bibliya njakale-kale ndipo ifepano tingacite bzomwe tingafune.
11. Kuti tipitirize kukhala wakulimba, n’ciyani comwe tin’funikira kutcenkha?
11 Nthawe zinango tingawone ninga kuti malango yomwe Yahova ambatipasa njakukwanira lini. Ndipo tingafune “[kucita] bzinthu bzomwe bziribe kunembedwa.” (1 Akolinto 4:6) Bzimwebzi ndibzo bzomwe atsogoleri wa magereja akhacita mu nthawe ya Jezu. Iwo akhathumizira malamulo, ndipo bzimwebzi bzikhacitisa kuti wanthu abonere. (Mateu 23:4) Yahova ambatipasa malamulo yakubveka bwino mwakuphatisa basa Fala lace na gulu lace. Palibe mathangwe yakuthumizirira malamulo yomwe iye adatipasa. (Mimwani 3:5-7) Ndipopa, timbacita lini bzinthu bzomwe bziribe kunembedwa ayai kukonzera malamulo abale wathu wacikristau pa nkhani zomwe ziribe kunembedwa.
12. Kodi Sathani ambaphatisa tani basa “mapumpso”?
12 Mapumpso. Sathani ambaphatisa basa “mapumpso” na “bzinthu bza m’dzikoli” kuti apumpse wanthu na kuwacitisa kukhala wakusaya kubverana. (Akolose 2:8) Mu nthawe ya Akristau wakuyambirira, iye adaphatisa basa nzeru za wanthu, bzipfunziso bza Adjuda na cipfunziso cakuti Akristau akhafunika kubvera Malamulo ya Mozeji. Yamweya yakhali mapumpso thangwe yakhacitisa kuti wanthu aleke kubvera nzeru yacadidi yakucokera kwa Yahova. Ntsiku zino, Sathani ambaphatisa basa anyakumwaza nkhani na interneti kuti amwaze bzinthu bzakunama bzomwe ambauzidwa na atsogoleri wa ndale. Tidawona bzimwebzi pa nthawe ya matenda ya COVID-19.c Mboni za Yahova zikhabvera malango yomwe gulu likhapereka ndipo bzimwebzi bzikhacitisa kuti aleke kukhala na thupo na nkhani za kunama zomwe zikhaperekedwa. — Mateu 24:45.
13. Thangwe ranyi tin’funika kucita mphole kuti tileke kusokonezedwa?
13 Kusokonezedwa. Tin’funika kumbacita “bzinthu bzomwe mpsakufunika kwene-kwene.” (Afilipi 1:9, 10) Tikakhala wakusokonezeka tingamale nthawe izinji na mphanvu zathu tikucita bzinthu bzakusaya kufunika. Tin’funika lini kulekerera kuti bzinthu ninga kudya, kumwa, masenzeka na basa lathu bzikhale bzinthu bzakufunika kwene-kwene pa moyo wathu. (Luka 21:34, 35) Ntsiku iri-yentse timbabva manotisiya ya nkhani za ndale na wanthu omwe ambakhala akucezerana nkhani za ndalezo. Tin’funika lini kulekerera kuti maceza ninga yamweya yatisokoneze. Tikambawona nkhani zimwezi tingayambe kumbatawirira mbali ibodzi. Sathani ambaphatisa basa njira zentsenezi na cakulinga cakuti atitazise kucita bzinthu bzomwe mpsabwino. Mbatiwoneni momwe tingakundire bzimwebzi na kupitiriza kukhala wakulimba.
KODI TINGAPITIRIZE TANI KUKHALA WAKULIMBA?
Kuti mupitirize kukhala wakulimba, mbakumbukirani bzomwe bzidakucitisani kubzipereka na kubatizidwa, mbapfunzani Bibliya na kukumbukira, mbakhalani na mtima wakukhazikika ndipo mbathembani Yahova (Onani ndime 14-18)
14. N’ciyani cingatithandize kukhala wakulimba na kukhala ku mbali ya Yahova?
14 Mbakumbukirani bzomwe bzidakucitisani kubzipereka kwa Yahova mucibatizidwa. Imwepo mudacita bzimwebzi thangwe rakuti mukhafuna kupitiriza kukhala ku mbali ya Yahova. Kumbukirani bzomwe bzidakucitisani kutsimikizira kuti mwagumana cadidi. Imwepo mudamudziwa bwino Yahova, ndipo mudayamba kumufuna na kumulemekeza ninga Pai wanu wa kudzulu. Imwepo mudayamba kumukhulupira, ndipo bzimwebzi bzidakucitisani kuti musiye bzinthu bzakuipa bzomwe mukhacita. Imwepo mudayamba kucita bzinthu bzomwe iye ambakomedwa nabzo. Pomwe mudazindikira kuti Mulungu wakulekererani, mudabzibva bwino kwene-kwene. (Salimo 32:1, 2) Imwepo mudayamba kutsonkhana na kuuzambo anzanu bzomwe mukhapfunzabzo. Ninga Mkristau wakubzipereka na wakubatizidwa, imwepo muli wakutsimikiza kucita bzentse bzomwe mungakwanise kuti mupitirize kufamba mu njira ya ku moyo. — Mateu 7:13, 14.
15. Thangwe ranyi kuwerenga na kukumbukira mpsakufunika?
15 Mbapfunzani Fala la Mulungu mucimbakumbukira bzomwe mukupfunzabzo. Muti umbakhala wakulimba mizi yace ikakhala idayenda pantsi kwene-kwene. Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano. Kuti tikhale na cikhulupiro cakulimba tin’funika kumbapfunza Fala la Mulungu. Muti ukakhala ukukula, mizi yace imbayenda pantsi ndipo imbamwazika. Tikambapfunza na kukumbukira, timbalimbisa cikhulupiro cathu na citsimikizo cakuti njira za Mulungu n’zakulungama. (Akolose 2:6, 7) Kumbukirani momwe malamulo na mitemo ya Yahova bzidakhotcererera atumiki wace m’mbuyomu. Mwa ciratizo, Ezekiyeli adakhala tceru kwene-kwene pomwe anjo akhamuuza momwe medida za templo zingadakhalira. Bzomwe Ezekiyeli adawonabzi bzidamulimbikisa kwene-kwene, ndipo bzikutipfunzisambo momwe ifepano tin’funika kumbayawonera malamulo ya Yahova.d (Ezekiyeli 40:1-4; 43:10-12) Ifepanombo timbakhala na phindu likulu kwene-kwene tikambakhala na nthawe ya kupfunza na kukumbukira bzomwe tawerenga m’Fala la Mulungu.
16. Kodi kukhala na mtima wakukhazikika kudathandiza tani Bob? (Salimo 112:7)
16 Citisani kuti mtima wanu ukhale wakukhazikika. Mambo Davide adalewa kuti angadasiya lini kufuna Yahova. Iye adaimba kuti: “Mtima wangu wakhazikika, imwe Mulungu.” (Salimo 57:7) Ifepanombo tingakhale na mtima wakukhazikika ticikhulupira Yahova. (Werengani Salimo 112:7.) Onani momwe bzimwebzi bzidathandizira Bob, omwe tamufotokoza kale ule. Pomwe iye adauzidwa kuti mulopayo ungadakhala pafupi pomwe angadacitidwa operasauyo, iye adalewa kuti penu mpsimwebzo angadacokeratu ku xipitaliko. Pomwe padapita nthawe, Bob adadzalewa kuti: “Inepano ndikhagopa lini ndipo ndikhacita lini thupo na cinthu ciri-centse.”
Tikakhala na cikhulupiro cakulimba, tingapitirize kukhala wakulimba napo kuti tikugumana na mabvuto (Onani ndime 17)
17. Kodi mwapfunza ciyani na bzomwe Bob adacita? (Onani cithunzi-thunzi.)
17 Bob akhana mtima wakukhazikika thangwe iye akhadasankhula kale bzomwe an’funa pomwe akhanati kuyenda ku xipitaliko. Cakuyamba, iye akhafuna kukondwesa Yahova. Caciwiri, iye adapfunza m’Bibliya na m’mabukhu yathu bzomwe Yahova ambafuna kuti ticite pa nkhani ya mulopa. Cacitatu, iye akhana citsimikizo centse cakuti kubvera malamulo ya Yahova kungadamubweresera bzisimbo bzizinji. Ifepano tin’funikambo kupitiriza kukhala na mtima wakukhazikika napo pomwe tikugumana na mabvuto mazinji.
Baraki na acikunda wace mwakukhwimika adathamangisa anyankhondo wa Sizera (Onani ndime 18)
18. Kodi bzomwe Baraki adacita bzikutipfunzisa ciyani pa nkhani ya kukhulupira Yahova? (Onani cithunzi-thunzi pa tsamba lakuyamba.)
18 Mbakhulupirani Yahova. Onani momwe bzinthu bzidafambira bwino kwa Baraki thangwe ra kuthemba Yahova. Pa nthawe imweyire Ajirayeri akhalibe kukonzeka kuyenda ku nkhondo. Iwo akhalibe bzifuzo bzakumenyera nkhondo. Tsono Yahova adauza Baraki kuti ayende kukamenyana na Akanani omwe mtsogoleri wawo akhali Sizera, ndipo iye na acikunda wace akhana bzifuzo bzizinji bzakumenyera nkhondo. (Atongi 5:8) Mpolofeta wacikazi Debora adauza Baraki kuti ayende kukamenyana na Sizera na ngolo zace za nkhondo zakukwana 900. Napo kuti bzingadakhala bzakunesa kwa Ajirayeri kumenyana na acikunda omwe akhadapakira ngolozo, Baraki adabvera. Pomwe Ajirayeri akhabuluka m’phiri la Tabori kuti akamenyane na anyamadulanthaka wawowo, Yahova adabvumbisa nvula izinji kwene-kwene. Ngolo za Sizera zidatcerera ndipo Yahova adacitisa kuti Baraki akunde nkhondoyo. (Atongi 4:1-7, 10, 13-16) Mpsibodzi-bodzimbo na ifepano. Yahova an’dzatithandiza pokha-pokha tikamuthemba na kubvera malamulo yomwe iye ambatipasa mwakuphatisa basa gulu lace. — Deuteronomiyo 31:6.
PITIRIZANI KUKHALA WAKULIMBA
19. Thangwe ranyi tin’funika kukhala wanthu wakulimba?
19 Tin’funika kupitiriza kukhala wakulimba pomwe tikukhala mu dziko la Sathaniri. (1 Timotio 6:11, 12; 2 Pedru 3:17) Tileke kubvuma kutekenyesedwa na mazunzo, mayezo yakusaya kuwoneka na maso, bzakukumbuka bza wanthu, mapumpso na kusokonezedwa. (Aefezo 4:14) Tsono mbatipitirizeni kukhala wakulimba na wakusaya kutekenyeka pa kutumikira Yahova, ndipo tipitirizembo kubvera malamulo yace. Ndipo tin’funikambo kukhala wanthu wacikati-kati. Mu nkhani yomwe ikubwerayi, tin’dzacezerana momwe Yahova na Jezu ambalatizira kuti ni wanthu wacikati-kati.
NYIMBO 129 Ifepano Tin’dzapitiriza Kupirira
a Kucokera mu nthawe ya Adamu na Eva, Sathani wakhala akucitisa wanthu kuti awone kuti bzingakhale bwino kubzisankhulira okha pa nkhani yakucita bzabwino na bzakuipa. Iye an’funambo kuti ifepano tileke kumbabvera malango yomwe Yahova ambatipasa mwakuphatisa basa gulu lace. Nkhani ino in’tithandiza kuleka kusiya kubvera malango yomwe Yahova ambatipasa, ninga momwe wanthu wa m’dzikoli ambacitira, ndipo in’tithandizambo kupitiriza kubvera Yahova.
b Kuti mudziwe bzizinji bza momwe Mkristau angabvere Yahova pa nkhani ya mulopa, onani pfunziro 39 mu bukhu lakuti Khalani na Moyo Wakukondwa Mpaka Kale-kale!.
c Onani mu jw.org nkhani yakuti “Samalani Kuti Musamapusitsike Ndi Nkhani Zabodza.”
d Kuti mudziwe bzizinji, onani makapitulo 13 na 14 mu bukhu lakuti A Adoração Pura de Jeová É Restaurada!