Mareferensiya ya Kabukhu ka Mitsonkhano ka Moyo Wathu na Utumiki
2-8 ABRIL
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | MATEU 26
“Paskwa na Cikumbuso—Kundendemerana na Kusiyana Kwace”
(Mateu 26:17-20) Pa nsiku yakutoma ya Cikondweso ca Mikate yakusaya Cakufufumisa, anyakupfunza wa Jezu adamufenderera, acimubvunza kuti: “Kodi n’kuponi komwe mun’funa kuti tikakukonzereni cilaliro ca Paskwa?” 18 Jezu adatawira kuti: “Ndokoni mu mzinda ndipo muyende kwa ngana, mucikamuuza kuti: ‘Mpfunzisi walewa kuti: “Nthawe yangu yakuikhidwiratu yafendera. Tenepo ndin’dzacitira Paskwa kumuyi kwako pabodzi na anyakupfunza wangu.”’” 19 Tenepo, anyakupfunzawo adacitadi ninga momwe Jezu akhadawauzira, ndipo adakonzekera Paskwayo. 20 Pomwe kudadoka, iye pabodzi na anyakupfunza wace 12 wale akhadya pa citawo.
Bzithunzi-thunzi na mavidiyo mu nwtsty
Msinda wa Paskwa
Bzinthu bzakufunikira pa msinda wa Paskwa bzikhali: Bira wakuwotca (koma birayo akhafunika lini kutcoledwa mafupa) (1); mkate wakusaya cakufufumisa (2); na muliwo wakuwawa (3). (Kuf 12:5, 8; Mirew 9:11) Muliwo wakuwawayo ukhacitisa Ajirayeri kukumbukira kuboneresedwa kwawo ku Edjipito. Jezu adaphatisa basa mkate wakusaya cakufufumisa omwe ukhaimira thupi lace lakusaya pikado. (Mat 26:26) Ndipo mpostolo Paulo adacemera Jezu kuti: ‘bira wathu wa Paskwa.’ (1Wak 5:7) M’magole dzana yakutoma, vinyu (4) ikhaphatisidwambo basa pa msinda wa Paskwa. Ndipo Jezu adaphatisambo basa vinyuyo yomwe ikhaimira mulopa wace, omwe ungadadzakhala ninga nsembe.—Mat 26:27, 28.
(Mateu 26:26) Pomwe akhapitiriza kudya, Jezu adatenga mkate ndipo, pambuyo pakucita mpembo, adaubedula-bedula, acipasa anyakupfunza wace, aciti: “Tengani, dyani. Mkateyu unkuimira thupi langu.”
Nfundo yakuthumizira pa Mat 26:26 mu nwtsty
unkuimira: Fala la Cigerego lakuti e·stinʹ limbathandauza: “kuimira ayai kuthandauza;” Apostolo wa Jezu adabvesesa thandauzo limweri, pakuti pa nthaweyi, thupi lakusaya pikado la Jezu likhali patsogolo pawo, lomwe likhali ninga mkate wakusaya cakufufumisa omwe akhafuna kuudya. Tenepo, mkateyo ukhali lini thupi cairo la Jezu. Ndipo fala lakuti e·stinʹ lidaphatisidwambo basa pa Mateu 12:7, ndipo m’mabibliya mazinji lidasanduliziridwa kuti “thandauzo.”
(Mateu 26:27, 28) Ndipo atatenga kopo, adacita mpembo ndipo adawapasa, aciti: “Mwani, mwensenemwe, 28 thangwe vinyuyu ankuimira ‘mulopa wangu wa mpangano,’ omwe un’dzataidwa thangwe ra wanthu azinji kuti alekereredwe pikado zawo.
Nfundo yakuthumizira pa Mat 26:28 mu nwtsty
mulopa wangu wa mpangano: Mpangano upsa omwe udakhala pakati pa Yahova na Akristau wakudzozedwa udakwanisika thangwe ra nsembe ya Jezu Kristu. (Waheb 8:10) Jezu adaphatisa basa mafala yakundendemerana na yomwe Mozeji adalewa, pomwe Mozejiyo akhatumikira ninga mbveranisi pomwe padakhazikisidwa mpangano wa cakutonga na Ajirayeri pa Phiri la Sinai. (Kuf 24:8; Waheb 9:19-21) Ninga momwe mulopa wa ng’ombe na wa bira udacitisira kuti mpangano wa cakutonga uphate basa pakati pa Mulungu na mtundu wa Ajirayeri, mulopa wa Jezu udacitisambo kuti mpangano upsa pakati pa Mulungu na Jirayeri wauzimu uphate basa. Mpanganoyu udayamba kuphata basa mu Pentekosite ya 33 EC.—Waheb 9:14, 15.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Mateu 26:17) Pa nsiku yakutoma ya Cikondweso ca Mikate Yakusaya Cakufufumisa, anyakupfunza wa Jezu adamufenderera acimubvunza kuti: “Kodi n’kuponi komwe mun’funa kuti tikakukonzereni cilaliro ca Paskwa?”
Nfundo yakuthandiza pa Mat 26:17 mu nwtsty
Pa nsiku yakutoma ya Cikondweso ca Mikate Yakusaya Cakufufumisa: Cikondweso ca Mikate Yakusaya Cakufufumisa, cikhayamba pa Nisani 15, pambuyo pa Paskwa (Nisani 14), ndipo cikhamala nsiku zinomwe. (Onani mu msolo 19 mu Kabukhu Kothandiza Kuphunzira Mawu a Mulungu) Mu nthawe ya Jezu, cikondwesoci cikhamala nsiku zisere thangwe rakuti Paskwa na Cikondweso ca Mikate bzikhacitidwa mwakutewerana, ndipopa pa nthawe zinango Paskwa ikhacemeredwambo ‘Cikondweso ca Mikate Yakusaya Cakufufumisa.’ (Lu 22:1) Mu nkhani ino mafala yakuti ‘Pa nsiku yakutoma ya’ yangathandauzembo “Patasala nsiku ibodzi.” (Ndendemezerani na Juwau 1:15, 30 momwe fala la Cigerego lakuti “kutoma” [proʹtos] lingathandauzembo “ndikanati” lomwe ndakundendemerana na kasanduliziridwe ka mafala yakuti: ‘iye adakhala ine ndikanati [proʹtos] kubadwa.’) Mwakubverana na bzinembo bza Cigerego na mwambo wa Ajuda, bzinkuwoneka kuti anyakupfunza wa Jezu adabvunza Jezuyo komwe angadakacitira cikondweso ca Paskwa pa Nisani 13. Masikati ya Nisani 13, anyakupfunza wa Jezu adayamba kukonzekera cikondweso ca Paskwa, comwe cidadzacitidwa ‘pomwe kukhadoka’ pa Nisani 14.—Mar 14:16, 17.
(Mateu 26:39) Ndipo, atayenda yekha patsogolo pang’ono, adagodama mpaka nkhope yace pansi, aciyamba kupemba, aciti: “Baba, penu bzin’kwanisika, lekani kuti kopoyi italikirane na inepano. Tsono sikuti momwe Inepano ndin’funa, koma momwe imwepo mun’funa”.
Nfundo yakuthandiza pa Mat 26:39 mu nwtsty
kopoyi italikirane na inepano: M’Bibliya fala lakuti, “kopoyi” kawiri-kawiri likhaphatisidwa basa mwakuyezezera pakulewa bza kufuna kwa Mulungu, ayai bza ‘basa’ lomwe munthu angapasidwe na Mulungu kuti acite. (Onani nfundo yakuthumizira pa Mateu 20:22.) Mpsakusaya kupenukisa kuti Jezu akhacita thupo pomwe akhadasala pang’ono kufa, pakuti angadadzanamiziridwa kuti akhali munthu wakutukwana Mulungu, bzimwebzi bzidamucitisa kupemba kuti kopoyi italikirane naye.
9-15 ABRIL
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | MATEU 27-28
“Ndokoni Mukapfunzise Wanthu—Thangwe Ranyi, Kuponi Ndipo Tingacite Tani?”
(Mateu 28:18) Jezu adawafenderera aciwauza kuti: “Ndidapasidwa utongi bwense, kudzulu na pa dziko la pansi.
(Mateu 28:19) Ndokoni mukapfunzise wanthu wa mitundu yense, muciwabatiza m’dzina la Baba, na la Mwana, na la mzimu wakucena,
Nfundo zakuthumizira pa Mat 28:19 mu nwtsty
mukapfunzise: Fala la Cigerego lakuti ma·the·teuʹo lingasanduliziridwe kuti “kupfunzisa” na cakulinga cakukhala na anyakupfunza. (Onani momwe Mateu 13:52, adaphatisira basa fala lakuti “akapfunzisidwa.”) Mafala yakuti ‘muciwabatiza’ na ‘kuwapfunzisa’ yankulatiza bzomwe bzimbaphatanidza kubvera lamulo lakuti ‘mukapfunzise.’
wanthu wa mitundu yense: Mafala yakuti ‘mitundu yense’, pa nkhaniyi yankulewa bza munthu ali-wense payekha koma wa mitundu yense. Fala la Cigerego lakuti “iwo” lomwe lacoka pa fala lakuti muciwabatiza lingathandauze wathu wense omwe angakhale amuna ayai akazi sikuti mtundu wakupambulika, koma munthu ali-wense bziribe basa mtundu omwe iye ali. Lamulo lakuti mukapfunzise ‘wanthu wa mitundu yense’ likhali lipsa. Napo pomwe Jezu akhanati kubwera pa dziko la pansi, bzinembo bzimbalatiza kuti wanthu omwe akhali lini Ajuda akhatambiridwa ku Jirayeri penu iwo akhabwera na cakulinga cakudzatumikira Yahova. (1Wam 8:41-43) Mwa kupereka lamulo limweri Jezu akhafuna kutsindika nfundo yakuti anyakupfunza wace akhafunika kupalizira kwa wanthu mitundu yense sikuti Ajuda okha na kuti basa lakucita anyakupfunza liphatidwe pa dziko lense la pansi.—Mat 10:1, 5-7; Cibv 7:9; onani nfundo yakuthumizira pa Mateu 24:14.
(Mateu 28:20) na kuwapfunzisa kusunga bzinthu bzense bzomwe ndidakuuzani. Ndipo dziwani kuti ine ndiri pabodzi na imwe nsiku zense mpaka ku phampha kwa mkonzedwe uno wa bzinthu wa nthawe ino.”
Nfundo yakuthumizira pa Mat 28:20 mu nwtsty
na kuwapfunzisa: Fala la Cigerego lomwe lasanduliziridwa kuti “kupfunzisa” limbaphatanidza kupfunzisa, kufotokoza na kulatiza umboni bwa bzomwe tinkupfunzisabzo. (Onani nfundo zakuthumizira pa Mateu 3:1; 4:23.) Kupfunzisa wanthu kuti asunge bzinthu bzense komwe Jezu adalewa kungadakhala kwakusaya malire, komwe kukhaphatanidza kupfunzisa bzomwe iye adapfunzisa, kubziphatisa basa na kuteweza ciratizo cace.—Ju 13:17; Wayef 4:21; 1Pe 2:21.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Mateu 27:51) Pa nthawe ibodzi-bodziyo cinguwo comwe cikhagawa mu Templo, cidang’ambika kati na kati kucokera kudzulu mpaka pansi, ndipo pansi padatekenyeka, ndipo minyala idabaduka.
Nfundo zakuthandiza pa Mat 27:51 mu nwtsty
cinguwo: Cinguwoci ndico cikhagawa cipinda ca Mbuto Yakucenesesa na Cipinda Cakucena mu templo. Mwakubverana na mwambo wa Ajuda cinguwo comwe cikhagawa bzipindabzi, cikhadatalimpha mametro 18, m’fupi mwace mukhana mametro 9 ndipo ncinya yace ikhali ya masentimetro 7,4. Mwa kung’amba cinguwoco, Yahova sikuti adandolatiza ciya comwe akhabva na wanthu omwe adapha Mwanace, koma adalatizambo kuti bzingadakwanisika tsapano kuti wanthu ayende kudzulu.—Waheb 10:19, 20; Onani Glossário de Termos Bíblicos mu Bibliya la Cipwitikizi pa fala lakuti Cortina.
mbuto yakupambulika: Fala la Cigerego lakuti na·osʹ limbalewa bza kanyumba kapakati, komwe kukhana bzipinda bziwiri, Cipinda Cakucena na Cipinda Cakucenesesa.
(Mateu 28:7) Ndipo ndokoni mwakamfulumize mukauze anyakupfunza wace kuti iye walamusidwa kwa anyakufa, mwakuti watsogola kale kuyenda ku Galileya, ndipo imwepo mun’kamugumana kumweko. Bzimwebzi ndibzo bzipsa bzomwe ndikhanabzo kwa imwepo.”
Nfundo yakuthumizira pa Mat 28:7 mu nwtsty
mukauze anyakupfunza wace kuti iye walamusidwa kwa anyakufa: Akazi amwewa akhali anyakupfunza wa Jezu omwe adayamba kudziwisidwa bza kulamusidwa kwa Jezuyo, ndipo iwo adapasidwa malango yakuti akauzembo anyakupfunza winango. (Mat 28:2, 5, 7) Mwakubverana na mwambo wa Ajuda omwe ukhali lini wakucokera m’bzinembo, akazi akhabvumizidwa lini kuperekera umboni pa nkhani iri-yense ku nyumba ya mphala. Koma mwakusiyana na Ajuda, anjo wa Yahova adalemekeza akazi mwa kuwapasa basa lakupambulikali.
16-22 ABRIL
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | MARKO 1-2
“Pikado Zako Zalekereredwa”
(Marko 2:3-5) Ndipo adamubweresera munthu munango wakufa bziwalo omwe akhadatakulidwa na wanthu anai. 4 Tsono, thangwe ra kudzala kwa wanthuwo, iwo adatazira kupita naye na pa msuwo kuti afike pakhana Jezupo. Tenepo, iwo adafungula mphotco pa nsodzi, acimubulusira na pamwepo wakufa bziwaloyo, omwe akhadagona pa makha. 5 Pomwe Jezu adawona cikhulupiro comwe iwo akhanaco, adauza wakufa bziwaloyo kuti: “Mwanangu, pikado zako zalekereredwa.”
(Marko 2:6-12) Tsono pamwepo pakhana anembi winango, omwe adayamba kukumbuka mu mtima mwawo kuti: 7 Thangwe ranyi munthu umweyu ankulewalewa tenepa? Umweyi ankunyoza Mulungu. Mbani winango omwe angalekerere pikado kupambula Mulungu yekha? 8 Koma nthawe imweyo Jezu adazindikira mu mtima mwace kuti iwo akhakumbuka bzimwebzi, ndipo adawabvunza kuti: “Thangwe ranyi munkukumbuka bzimwebzi m’mitima mwanu? 9 Kodi n’ciponi cidapusa: Kuuza nyakufa bziwaloyu kuti: ‘Pikado zako zalekereredwa,’ ayai kumuuza kuti: ‘Lamuka ndipo nyamula makha yako uyende’? 10 Tsono kuti wanthumwe mudziwe kuti Mwana wa munthu ana mphanvu zakulekerera pikado pa dziko la pansi,”... iye adauza wakufa bziwaloyo kuti: 11 “Inepano ndinkukuuza kuti: Lamuka, nyamula makha yako, ndipo ndoko kumui.” 12 Tenepo, iye adalamuka, ndipo pa nthawe imweyoletu adanyamula makha yaceyo, aciyamba kufamba pamaso pa wanthu wense. Na bzimwebzo, wanthu wensewo adadabwa, aciyamba kutumbiza Mulungu mwa kumbalewa kuti: “Tikanati kale kuwona bzinthu ninga bzimwebzi.”
Nfundo yakuthumizira pa Mar 2:9 mu nwtsty
Kodi n’ciponi cidapusa: Bzikhali bzakupusa munthu kulewa kuti akhadalekerera pikado za mwanzace thangwe pangadafunikira lini umboni bwakuwoneka na maso kuti atsimikizire bzomwe alewabzo. Tsono kulewa mafala kuti: Lamuka . . . ndoko kumui kukhafunikira kucita cakudabwisa kuti bziwonekere kwa wense kuti Jezu akhanayodi mphanvu yakulekerera pikado za wanthu. Cakudabwisa cimweci na bzomwe bzimbalewedwa pa Zaiya 33:24, bzinkulatiziratu kuti timbaduwala thangwe ndife wanthu wa pikado.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Marko 1:11) Ndipo lidabveka fala kucokera kudzulu lomwe lidati: “Iwepo ndiwe Mwana wangu wakufunidwa, omwe ndimbakomedwa nawe.””
Nfundo zakuthandiza pa Mar 1:11 mu nwtsty
lidabveka fala kucokera kudzulu lomwe lidati: Mafalaya yambagumanika m’mabukhu ya Mateu, Marko, Luka na Juwau, tsono bumwebu ni ulendo bwakuyamba pa maulendo matatu, yomwe Yahova caiyeyo adalewalewa na wanthu.—Onani nfundo zakuthumizira pa Marko 9:7; Juwau 12:28.
Iwepo ndiwe Mwana wangu: Ninga cakulengedwa cauzimu, Jezu akhali Mwana wa Mulungu. (Ju 3:16) Kutomera pa nthawe yomwe adabadwa pa dziko la pansi ninga munthu, Jezu akhali ‘mwana wa Mulungu’ ndipo akhali wakulungama ninga momwe Adamu akhaliri. (Lu 1:35; 3:38) Tsono, mafala yomwe Mulungu adalewaya yambalatiza kuti iye akhandolewa lini kuti Jezu akhali yani maka-maka. Na mafalaya pabodzi na kutsanulira Jezu mzimu wakucena, Mulungu adalatiza kuti Jezuyo akhali Mwana Wace wauzimu “wakubadwa papsa”, omwe akhana cidikhiro cakudzabwerera kudzulu, ndipo akhadadzozedwambo na mzimu kuti akhale Mambo na Mkulu wa Ansembe.—Ndendemezerani na Juwau 3:3-6; 6:51; Luka 1:31-33; Wahebereu 2:17; 5:1, 4-10; 7:1-3.
omwe ndimbakomedwa nawe: Ayai “ndimbakomedwa nawe kwene-kwene; ndimbadekedwa nawe kwene-kwene.” Mafala manango yadaphatisidwa basa pa Mateu 12:18, yomwe yadalewedwa pa Zaiya 42:1 pakulewa bza Mesiya wakupiciridwa ayai Kristu. Kutsanulidwa kwa mzimu wakucena na mafala yomwe Yahova caiyeyo adalewa pakulewa bza mwanaceyo, cikhali citsimikizo cakuti Jezu ndiye akhali Mesiya wakupiciridwa.—Onani nfundo zakuthumizira pa Mateu 3:17; 12:18.
(Marko 2:27, 28) Ndipo adapitiriza kuwauza kuti: “Nsiku ya Malinkhuma idakhazikisidwa thangwe ra munthu, sikuti munthu thangwe ra nsiku ya Malinkhuma. 28 Ndipopa Mwana wa munthu ni Mbuya wa Malinkhuma.”
Nfundo yakuthumizira pa Mar 2:28 mu nwtsty
Mbuya wa Malinkhuma: Mafalaya yakhalewa bza Jezu caiyeyo (Mat 12:8; Lu 6:5), ndipo bzimwebzi bzinkulatiziratu kuti pa nsiku ya Malinkhuma, iye akhana ugo bwa kuphata basa lomwe baba wace wakudzulu akhadamutuma. (Ndendemezerani na Juwau 5:19; 10:37, 38.) Bzinango mwa bzakudabwisa bzikulu-bzikulu, ninga kupoza atenda, Jezu adabzicita pa nsiku za Malinkhuma. (Lu 13:10-13; Ju 5:5-9; 9:1-14) Mwakusaya kupenukira kuti bzomwe Jezu adacitabzi bzinkulatiza mtsangalazo omwe utongi bwace bun’dzabweresa kwa wanthu, bzomwe bzin’dzakhala ninga nsiku ya Malinkhuma yomwe ikhali yakupuma.—Waheb 10:1.
23-29 ABRIL
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | MARKO 3-4
“Adapoza pa Nsiku ya Malinkhuma”
(Marko 3:1, 2) Jezu adapita pomwe mu sinagoga, ndipo m’mwemo mukhana munthu munango omwe akhana boko lakupinimbira. 2 Tenepo, Afarizeu akhamunyang’anisisa kuti awone penu angadapoza munthuyo pa nsiku ya Malinkhumayo, na cakulinga cakuti amupase mulandu.
(Marko 3:3, 4) Ndipo iye adauza mwamuna omwe akhadapunduka bokoyo kuti: “Lamuka ndipo bwera pakatipa.” 4 Patsogolo pace iye adawabvunza kuti: “Kodi cakutonga cimbabvumiza kucita ciyani pa nsiku ya Malinkhuma? Bzinthu bzabwino ayai bzakuipa? Kupulumusa moyo ayai kupha?” Tsono iwo adandonyamala.
(Marko 3:5) Pambuyo pakunyang’anisa wense omwe akhali pamwepowo na ciya, na kusunamambo kwene-kwene thangwe ra kuuma mtima kwawo, Jezu adauza munthuyo kuti: “Futhula boko lako.” Iye adafuthuladi bokolo ndipo lidalimbiratu.
Nfundo yakuthumizira pa Mar 3:5 mu nwtsty
ciya, na kusunamambo kwene-kwene: Ni bukhu la Marko lokha lomwe limbalewa kuti Jezu adabva ciya na kusunama thangwe ra kuuma mtima kwa atsogoleri wa bzipembedzo pa nthaweyo. (Mat 12:13; Lu 6:10) Kuti Marko akwanise kunemba bza ciya pabodzi na kusunama kwa Jezu, pinango iye adacita kubva na Pedru omwe adawona momwe Jezu akhaliri.—Onani vidiyo ya “Nfundo Zakuthandiza kubvesesa Bukhu la Marko.”
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Marko 3:29) Koma ali-wense omwe aninyoza mzimu wakucena, an’dzalekereredwa lini kwa muyaya, koma an’dzakhala na mulandu wa pikado yakusaya kumala.”
Nfundo zakuthumizira pa Mar 3:29 mu nwtsty
aninyoza mzimu wakucena: Kunyoza kumbathandauza kulewa kuipa, kulewa makiriyado, kulewa mafala yakunyoza Mulungu ayai bzinthu bza Mulunguyo. Pakuti mzimu wakucena umbacokera kwa Mulungu, tenepo kulamba kuzindikira mphanvu ya mzimu wa Mulungu, mpsibodzi-bodzi na kunyoza Mulungu caiyeyo. Ninga momwe bzimbalatizira bzinembo bza Mateu 12:24, 28 na Marko 3:22, atsogoleri wa cipembedzo ca Ajuda akhawona momwe mzimu wa Mulungu ukhaphatira basa mwa Jezu pabodzi na bzakudabwisa bzomwe Jezuyo akhacita; tsono iwo akhalewa kuti mphanvu zomwe Jezu akhaphatisa basazo zikhacokera kwa Sathani Dyabu.
mulandu wa pikado yakusaya kumala: Mafalaya yambalewa bza pikado zomwe wanthu ambazicita utowa mwakuti bzakutewera bzace mpsakuti munthuyo ambalekereredwa lini na Mulungu. Palibe nsembe yomwe ingaperekedwe kuti pikado imweyi ilekereredwe.—Onani nfundo yakuthumizira pa mafala yakuti: aninyoza mzimu wakucena pa Marko 3:29 na pa nfundo yakuthumizira pa Mateu 12:31, yakulewa bza nkhani ibodzi-bodziyi.
(Marko 4:26-29) Tenepo, iye adapitiriza kuwauza kuti: “Umambo bwa Mulungu buli ninga munthu omwe wawaza mbeu zace pa mataka. 27 Iye ambagona usiku acimuka kukacena. Mbeuzo zimbamera, zicikula. Tsono mwenekaciroyo ambadziwa lini momwe bzimwebzi bzimbacitikira. 28 Thangwe mataka payokha pang’ono na pang’ono yambabereka bzisapo. Pakuyamba tsinde lace, patsogolo pace ngala, ndipo pakumalizira pace mumbacoka tirigu wakukhuma m’ngalazo. 29 Koma ngalazo zikakhuma, iye ambazimweta na djeko, thangwe nthawe yakubvuna yakwana.”
KUKHALA NA MOYO WACIKRISTAU
Nfundo yakuthumizira pa Mar 4:9 mu nwtsty
“Omwe Ana Makutu Yakubva, Abve”:
(Mar 4:9) Ndipo iye adathumizira acilewa kuti: “Omwe ana makutu yakubva, abve.”
Omwe Ana Makutu Yakubva, Abve: Pomwe Jezu akhanati kufotokoza there la nyakubzala, adati: “Tetekerani.” (Mar 4:3) Iye adamaliza kufotokoza therelo na mafala yakuti: ‘omwe ana makutu yakubva, abve’, pakufuna kubvekesa kwa ateweri wace kufunika kwa kubvera malango yace mwatceru. Mafala yakundendemerana na yamweya yambagumanikambo pa Mateu 11:15; 13:9, 43; Marko 4:23; Luka 8:8; 14:35; Cibvumbulutso 2:7, 11, 17, 29; 3:6, 13, 22; 13:9.
30 ABRIL–6 MAIO
CUMA CA M’FALA LA MULUNGU | MARKO 5-6
“Jezu ana Mphanvu Yakulamusa Anyakufunidwa Wathu Omwe Adafa”
(Marko 5:38) Tenepo, pomwe iwo adafika pamui pa mkulu wa ku sinangoga, iye adawona phiringu la wanthu omwe akhalira mwakudandaula.
(Marko 5:39-41) Pomwe adapita m’nyumbamo, iye adabvunza wanthuwo kuti: “Thangwe ranyi munkulira mucicita phiringu tenepayu? Mwanayu, alibe kufa koma wandogona tulo.” 40 Atamala kulewa bzimwebzi, wanthuwo adayamba kumuseka mwakumunyoza. Koma pambuyo pakucosa wanthuwo panja, iye adatenga baba na mai wa mwanayo na omwe akhanaye pabodzi, acipita momwe mukhana mwanayo. 41 Na tenepo, ataphata boko la kamtsikanako, iye adati: “Talita cumi”, bzomwe bzimbathandauza kuti: ‘‘Mtsikanawe, ndinkukuuza kuti: ‘Lamuka!’’’
Nfundo yakuthumizira pa Mar 5:39 mu nwtsty
alibe kufa koma wandogona tulo: Kawiri-kawiri Bibliya limbandendemeza infa na kugona tulo. (Psal 13:3; Ju 11:11-14; Mab 7:60; 1Wak 7:39; 15:51; 1Wat 4:13) Pakuti Jezu angadalamusa mtsikanayo, pinango iye adalewa mafalaya pakufuna kulatiza kuti ninga momwe munthu ambamusidwira ku tulo, iye angadalamusambo mtsikanayo kwa anyakufa. Mphanvu yomwe Jezu adaphatisa basa pakulamusa mtsikana ule idacokera kwa Pai wace ‘omwe ambapereka moyo kwa anyakufa na omwe ambalewa bzinthu bzomwe palibe koma acibzilewa ninga kuti bziripo.’—War 4:17.
(Marko 5:42) Pa nthawe imweyo kamtsikanako kadalamuka kaciyamba kufamba, pakuti kakhana magole khumi na mawiri yakubadwa. Ndipo pa nthawe ibodzi-bodziyo wanthuwo wadakondwa kwene-kwene.
Kufufudza Cuma Cauzimu
(Marko 5:19, 20) Tsono iye alibe kumubvumiza, ndipo adamuuza kuti: “Ndoko kumui kwa adzinza wako, kumweko ukawauze bzense bzomwe Yahova wakucitira pabodzi na nsisi zomwe Iye wakulatiza.” 20 Tenepo mwamunayu adacoka ndipo adayamba kupalizira mu Dekapoli, bzense bzomwe Jezu akhadamucitira, mwakuti wense adadabwa kwene-kwene.
Nfundo yakuthumizira pa Mar 5:19 mu nwtsty
ukawauze bzense: Kawiri-kawiri Jezu akhambaletsa wanthu kumwaza nkhani yakulewa bza cakudabwisa comwe iye akacitira munthu. (Mar 1:44; 3:12; 7:36) Tsono pa cakucitikaci, iye adabvumiza kuti munthu ule akadziwise adzinza wace bzomwe bzikhadamucitikirabzo. Pinango adacita bzimwebzi, thangwe ra akhadauzidwa kuti abule m’deramo; ndipo bzingadathandizambo kukhotcerera mbiri ya Jezuyo itadziwika nkhani ya kufa kwa nkhumba.
(Marko 6:11) Kuli-kwense komwe wanthu an’kutambirani lini ayai an’tetekera lini mafala yanu, kunkhumulani pfumbi ku nzayo kwanu kuti bukhale umboni kwa iwo.”
Nfundo yakuthumizira pa Mar 6:11 mu nwtsty
kunkhumulani pfumbi ku nzayo kwanu: Kucita bzimwebzi kukhathandauza kuti anyakupfunza wa Jezu akhalamba mulandu pa ciri-cense comwe Mulungu angadacitira wanthu wale. Mafala mabodzi-bodziya yambagumanikambo pa Mateu 10:14 na Luka 9:5. Tsono Marko na Luka adathumizira mafala yakuti: kuti bukhale umboni kwa iwo. Paulo na Barnaba adaphatisambo basa malangoya pomwe akhali ku Antiyokiya wa ku Pizidiya (Mab 13:51), ndipo pomwe Paulo adacita cinthu cakundendemeranaci ku Kolinto mwa kukunkhumula cakubvala cace, iye adafotokoza thandauzo la bzomwe adacitabzo mwa kulewa kuti: ‘Mulandu wa mulopa wanu ukhale pa misolo yanu. Ine ndiribe mulandu.’ (Mab 18:6) Cizolowezi cakukunkhumula pfumbi cikhali lini cinthu cacilendo kwa anyakupfunza wa Jezu, pakuti Ajuda wakupemphera kwene-kwene akakhala apita na m’dziko la wanthu omwe akhali lini Ajuda pakucita ulendo, iwo akhakunkhumula pfumbi lomwe iwo akhati ndakupswipa ku nzayo kwawo, pomwe akanati kupita m’dera la Ajuda. Tsono pomwe Jezu adapereka malangoya kwa anyakupfunza wace, iye akhathandauza bzinthu bzakusiyana na bzomwe Ajuda akhambacita.