-
Kodi Munthu Akafa Ambayenda Kuponi?Bzomwe Bibliya Limbapfunzisa
-
-
MSOLO 6
Kodi Munthu Akafa Ambayenda Kuponi?
1-3. Kodi ni mibvunzo iponi yomwe wanthu ambacita pakulewa bza infa, ndipo kodi bzipembedzo bzinango bzimbaitawira tani?
BIBLIYA limbapicira kuti in’dzafika nsiku yomwe ‘infa in’dzawoneka lini pomwe.’ (Cibvumbulutso 21:4) Mu Msolo 5, tidapfunza kuti cakulombolera cidacitisa kuti tidzakhale na moyo wamuyaya. Tsono wanthu akadapitiriza kufa. (Mpalizi 9:5) Tenepo, m’bodzi mwa mibvunzo yakufunika kwene-kwene omwe timbabzibvunza ngwakuti, Kodi n’ciyani cimbacitika tikafa?
2 Mtawiro wa mbvunzoyu ngwakufunika, maka-maka tikaferedwa munthu omwe timbamufuna. Tingabzibvunze kuti: ‘Kodi iye wayenda kuponi? Kodi iye ankutiwona? Kodi iye angatithandize? Kodi tin’dzamuwona pomwe?’
3 Bzipembedzo bzimbatawira mibvunzoyi mu njira zakusiyana-siyana. Bzinango bzimbapfunzisa kuti penu ndimwe munthu wabwino, mun’dzayenda kudzulu ndipo penu ndimwe munthu wakuipa, mun’kapsa ku moto. Bzinango bzimbalewa kuti mukadzafa mun’dzasanduka mzimu ndipo mun’dzakakhala na anyamuya wanu. Ndipo bzinango bzimbalewa kuti mukafa mumbayeruzidwa, mucikabadwa pomwe ninga munthu munango, kumuka tsowa ayai kusanduka cirombo.
4. Kodi ni nfundo iponi yomwe bzipembedzo bzimbapfunzisa pakulewa bza infa?
4 Bzingawoneke ninga kuti bzipembedzo bzimbapfunzisa nfundo zakusiyana; koma pafupi-fupi bzense bzimbapfunzisa nfundo ibodzi-bodzi yakuti munthu akafa, mzimu wace umbapitiriza kukhala na moyo. Kodi bzimwebzi n’cadidi?
KODI MUNTHU AKAFA AMBAYENDA KUPONI?
5, 6. Kodi n’ciyani cimbacitika tikafa?
5 Yahova ambadziwa bzomwe bzimbaticitikira tikafa, ndipo iye ambatiuza kuti munthu akafa, moyo wace umbamala. Tenepo munthu akafa, bzakukumbuka bzace na nzeru bzimbapitiriza lini kukhala na moyo ku mbuto inango.a Tikafa timbakwanisa lini kuwona, kubva, ne kukumbuka cinthu ciri-cense.
6 Mambo Salomau adalewa kuti ‘anyakufa an’dziwa lini cinthu na cibodzico.’ Iwo angafune lini ayai kuwenga munthu, ndipo ku thenje komwe ambayenda ‘kulibe mabasa, ne kukumbuka bzakucita, ne cidziwiso ne nzeru.’ (Werengani Mpalizi 9:5, 6, 10.) Ndipo pa Psalymo 146:4 pambatiuza kuti munthu akafa, ‘bzakukumbuka bzace’ bzimbafambo.
BZOMWE JEZU ADALEWA PA NKHANI YA INFA
Yahova adalenga wanthu kuti akhale na moyo wamuyaya pa dziko la pansi
7. Kodi Jezu adandendemeza infa na ciyani?
7 Pomwe Lazaro, xamwali wakufunidwa wa Jezu adafa, iye adauza anyakupfunza wace kuti: ‘Lazaro xamwali wathu, adagona.’ Koma Jezu akhathandauza lini kuti Lazaro akhapuma. Patsogolo pace Jezu adawauza kuti: ‘Lazaro wafa.’ (Juwau 11:11-14) Tenepo, Jezu adandendemeza infa na tulo. Iye alibe kulewa kuti Lazaro akhadayenda kudzulu ayai akhana anyamuya wace. Ndipo iye alibe kulewa kuti Lazaro akhazunzidwa ku moto, akhadamuka tsowa ayai kusanduka cirombo, ne, koma bzikhali ninga kuti Lazaro akhadagona tulo tukulu. Bzinembo bzinango bzimbandendemeza infa na tulo. Bibliya limbalewa kuti pomwe Sitefano adaphedwa, ‘iye adagona mu infa.’ (Mabasa 7:60) Mpostolo Paulo adalewambo kuti Akristau winango ‘akhadagona kale mu infa.’—1 Wakolinto 15:6.
8. Kodi timbadziwa tani kuti Mulungu alibe kulenga wanthu kuti ambafe?
8 Kodi Mulungu adalenga Adamu na Eva kuti pambuyo pace adzafe? Nee! Yahova adawalenga kuti akondwe na moyo wakusaya kumala na thanzi labwino, ndipo adapasa wanthu cikhumbo cakukhala na moyo kwa muyaya. (Mpalizi 3:11) Abereki ambafuna lini kuwona wana wawo acikalamba na kufa, ndipo Yahova ambabvambo bzibodzi-bodzi na ifepano. Tsono penu Mulungu adatilenga kuti tikhale kwamuyaya, n’thangwe ranyi timbafa?
THANGWE RANYI TIMBAFA?
9. Thangwe ranyi lamulo lomwe Yahova akhadapasa Adamu na Eva likhali lakusaya kunesa kulibvera?
9 Mu zunde la Edeni, Yahova adauza Adamu kuti: ‘Pa miti yense m’mundamu umbadye na mtima wense. Koma, muti wakudziwisa cabwino na cakuipa, bzin’funika lini kuudya, thangwe nsiku yomwe un’dzaudya, cadidi un’dzafa.’ (Ciyambo 2:9, 16, 17) Lamuloli likhali lini lakunesa kulibvera, ndipo Yahova akhana ugo bwakuuza Adamu na Eva bzomwe n’bzabwino na bzakuipa. Mwakubvera Yahova, iwo angadalatiza kuti ambalemekeza utongi bwace. Iwo angadamulatizambo kutenda kwawo pa bzinthu bzomwe akhadawapasa.
10, 11. (a) Kodi Sathani adapumpsa tani Adamu na Eva? (b) Thangwe ranyi pakhalibe mathangwe yakukhululukira Adamu na Eva pa bzomwe iwo adacita?
10 Mpsakupasa nsisi kuti Adamu na Eva adasankhula kusiya kubvera Yahova. Sathani adabvunza Eva kuti: ‘Kodi n’cadidi kuti Mulungu adalewa kuti lekani kudya cisapo ca muti na ubodziyo wa m’zundemu?’ Eva adatawira kuti: ‘Bzisapo bza miti yense ya m’zundemu adatiuza kuti timbadye. Koma bza cisapo ca muti omwe uli pakati pa zunde, Mulungu adatiuza kuti: “Lekani kudya bzisapo bzace, ne na kubzikhuyako, kuti muleke kufa.”’—Ciyambo 3:1-3.
11 Sathani adati: ‘Cipo! Mun’dzafa lini. Iye Mulunguyo akudziwa kuti, nsiku yomwe mun’dzacidyayo, maso yanu yan’dzafungukiratu, mucidzakhala ninga Mulungu, mucidziwa bzabwino na bzakuipa.’ (Ciyambo 3:4-6) Sathani akhafuna kucitisa Eva kukumbuka kuti iye angadambabzisankhulira yekha bzomwe mpsabwino na bzakuipa, ndipo adamunamiza pa bzomwe bzingadadzamucitikira ataleka kubvera Mulungu. Sathani adauza Eva kuti angadafa lini, tenepo Eva adadya cisapoco ndipo pambuyo pace adakapasambo mwamuna wace. Adamu na Eva akhadziwa kuti Yahova akhadawauza kuti aleke kudya cisapoco, tenepo, pomwe iwo adadya cisapoco, iwo adasankhula kusiya kubvera lamulo lakubveka bwino na lakusaya kunesa. Mwa kudya cisapoco, iwo wadalatiza kuti akhalemekeza lini Baba wawo wa kudzulu walufoyi. Tenepo pakhalibe mathangwe yakuwakhululukira pa bzomwe iwo adacitabzo!
12. Kodi Yahova adabva tani pomwe Adamu na Eva adasiya kumubvera?
12 Mpsakupasa nsisi kuti abereki wathu wakuyamba alibe kulatiza ulemu kwa Mulengi wawo! Kodi mungabve tani bzicikhala kuti mudaphata basa mwa mphanvu kuti mulere mwana wanu wacimuna na wacikazi ndipo pambuyo pace, iwo ankukupandukirani ndipo ankucita bzinthu bzakusiyana na bzomwe mukhadikhira? Kodi bzingakuwaweni lini?
Adamu adacokera ku pfumbi, ndipo iye adabwerera pomwe kupfumbiko
13. Kodi Yahova akhathandauza ciyani pomwe adalewa kuti ‘kupfumbiko un’dzabwerera’?
13 Pomwe Adamu na Eva adasiya kubvera, iwo adaluza mwayi wakukhala na moyo wakusaya kumala. Yahova adauza Adamu kuti: ‘Thangwe iwepo ndiwe pfumbi, ndipo kupfumbiko un’dzabwerera.’ (Werengani Ciyambo 3:19.) Bzimwebzi bzinkuthandauza kuti Adamu angadakhala pomwe pfumbi, ninga momwe akhaliri anati kulengedwa. (Ciyambo 2:7) Adamu ataphonya, iye adafa ndipo kukhalibe pomwe.
14. Thangwe ranyi timbafa?
14 Adamu na Eva angadabvera Mulungu, iwo angadakhala ana moyo mpaka pano. Koma pomwe adaleka kumubvera, iwo adaphonya ndipo adafa. Pikado iri ninga nthenda ikulu yomwe tidatambira kucokera kwa abereki wathu wakuyambirira. Tensenefe tidabadwa na pikado, ndipopa timbafa. (Waroma 5:12) Koma Mulungu akhafuna lini kuti wanthu ambafe, ndipo Bibliya limbalewa kuti infa ni ‘nyamadulanthaka.’—1 Wakolinto15:26.
CADIDI CAKULEWA BZA INFA CIMBATITSUDZULA
15. Kodi cadidi cakulewa bza infa cimbatitsudzula tani?
15 Cadidi cakulewa bza infa cimbatitsudzula ku bzipfunziso bzizinji bzakunama. Bibliya limbatipfunzisa kuti anyakufa ambabva lini kuwawa, tingalalewe lini nawo, ndipo iwo angalalewe lini nafe. Tingawathandize lini, ndipo iwo angatithandizembo lini. Iwo angaticite lini cakuipa, tenepo tin’funika lini kuwagopa. Tsono, bzipembedzo bzizinji bzimbapfunzisa kuti anyakufa ambayenda kukakhala ku mbuto inango, nakuti tingawathandize tikalipira kobiri kwa ansembe ayai atsogoleri wa bzipembedzo. Tsono tikadziwa cadidi cakulewa bza infa, timbapumpsidwa lini na bzipfunziso bzakunamabzi.
16. Kodi bzipembedzo bzizinji bzimbapfunzisa ciyani pakulewa bza anyakufa?
16 Sathani ambaphatisa basa cipembedzo cakunama kuti atinamize na kuticitisa kukumbuka kuti anyakufa ambapitiriza kukhala na moyo. Mwa ciratizo, bzipembedzo bzinango bzimbapfunzisa kuti tikafa, mzimu umbapitiriza kukhala na moyo ku mbuto inango. Kodi cipembedzo canu cimbakupfunzisani bzimwebzi, ayai cimbakupfunzisani bzomwe Bibliya limbalewa pa nkhani ya anyakufa? Sathani ambaphatisa basa kunama kuti apambuse wanthu kwa Yahova.
17. Thangwe ranyi cipfunziso cakuti wanthu wakuipa akafa ambayenda kukatenthedwa ku moto cimbatukwanisa Yahova?
17 Bzipfunziso bza bzipembedzo bzizinji mpsakusunamisa kwene-kwene. Mwa ciratizo, bzinango bzimbapfunzisa kuti wanthu wakuipa ambayenda kukatenthedwa ku moto kwa muyaya. Cipfunziso cimweci cimbatukwanisa Yahova. Iye angabonerese lini wanthu mu njira imweyi! (Werengani 1 Juwau 4:8.) Kodi imwepo mungamuwone tani munthu omwe ambalanga mwanace mwa kutentha manja yace pa moto? Imwepo mungawone kuti ni munthu wakuipa kwene-kwene, ndipo mungafune lini na kumudziwako. Sathani an’funa kuti timbamuwone tenepo Yahova!
18. Thangwe ranyi tin’funika lini kugopa anyakufa?
18 Bzipembedzo bzinango bzimbalewa kuti wanthu akafa, iwo ambasanduka mizimu, ndipo bzimbapfunzisa kuti tin’funika kumbalemekeza na kugopa mizimuyo, thangwe iyo ingakhale axamwali ayai anyamadulanthaka wathu. Wanthu azinji ambakhulupira gunkha limweri. Tenepo iwo ambagopa anyakufa, ndipo ambawalemekeza ayai kuwanamata m’mbuto mwa Yahova. Tsono kumbukirani kuti anyakufa ambabva lini cinthu ciri-cense, tenepo tin’funika lini kuwagopa. Yahova ni Mulengi wathu. Iye ni Mulungu wacadidi, ndipo tin’funika kunamata iye yekha.—Cibvumbulutso 4:11.
19. Kodi kudziwa cadidi cakulewa bza infa kumbatithandiza tani?
19 Kudziwa cadidi cakulewa bza infa, kumbatitsudzula ku bzipfunziso bza bzipembedzo bzakunama, ndipo cadidici cimbatithandiza kubvesesa mapiciro yabwino ya Yahova yakulewa bza moyo wathu na tsogolo lathu.
20. Kodi tin’dzapfunza ciyani mu msolo wakutewera?
20 Kale-kale m’mbuyomu, mtumiki wa Mulungu wakucemeredwa Djobi adabvunza kuti: ‘Kodi munthu akafa angakhale pomwe na moyo?’ (Djobi 14:14) Kodi mpsakukwanisika kuti munthu wakufa akhale pomwe na moyo? Tin’dzawona mtawiro wakukondwesa omwe Mulungu ambatipasa m’Bibliya mu msolo wakutewerayu.
a Wanthu winango ambakhulupira kuti munthu akafa, mzimu wace umbapitiriza kukhala na moyo. Tsono kuti mudziwe bzizinji, onani Mafala Yakuthumizira 17 na 18.
-
-
Anyakufa An’dzakhala Pomwe na Moyo!Bzomwe Bibliya Limbapfunzisa
-
-
MSOLO 7
Anyakufa An’dzakhala Pomwe Na Moyo!
1-3. Kodi tensenefe ndife anyam’kawoko wa ciyani, ndipo kodi Yahova an’dzatipulumusa tani?
TIYEZEZE kuti mwauzidwa kuti mun’khala m’kawoko moyo wanu wense napo mulibe kuphonya cinthu ciri-cense. Palibe bzomwe mungacite kuti mutsudzulidwe, ndipo bzinkuwoneka kuti mun’fera m’kawokomo. Tsono, ankugumanika munthu omwe ana mphanvu zakukupulumusani ndipo ankupicira kukuthandizani! Kodi mungadabva tani?
2 Tensenefe ndife anyam’kawoko wa infa. Palibe comwe tingacite ndipo palibe omwe angathawe. Koma Yahova ana mphanvu zakutipulumusa ku infa. Ndipo iye adapicira kuti infa ‘yomwe ni nyamadulanthaka wakumalizira, in’dzapfudzidwa.’—1 Wakolinto 15:26.
3 Ndokumbukirani cikondweso comwe tin’dzakhala naco pa nthawe yomwe tin’dzagopa lini pomwe infa! Tsono Yahova an’dzandocosa lini infa, koma iye an’dzalamusambo anyakufa. Ndokumbukirani momwe imwepo mun’dzakondwera! Iye ankupicira kuti wale ‘omwe adafa’ an’dzakhala pomwe na moyo. (Zaiya 26:19) Bzimwebzi ni bzomwe Bibliya limbacemera kuti cilamuso.
MUNTHU OMWE TIMBAMUFUNA AKAFA
4. (a) Kodi n’ciyani cingatipase mtsangalazo munthu wa m’banja mwathu ayai xamwali wathu akafa? (b) Kodi mbaponi winango omwe akhali axamwali wa pamtima wa Jezu?
4 Munthu wa m’banja mwathu ayai xamwali wathu akasaika, ifepano timbawawidwa kwene-kwene, ndipo timbasaya cakuphata. Palibe comwe tingacite kuti munthuyo akhale pomwe na moyo. Tsono Bibliya limbatipasa mtsangalazo. (Werengani 2 Wakolinto 1:3, 4.) Mbatiwoneni ciratizo cibodzi cakulatiza kuti Yahova na Jezu ankufunisisa kudzalamusa anyakufunidwa wathu. Pomwe Jezu akhali pansi pano, iye kawiri-kawiri akhazungira Lazaro na mpfumakazi zace, Marta na Mariya. Wense atatu akhali axamwali wace wa pamtima. Bibliya limbati: ‘Jezu akhafuna Marta, na m’bale wace Mariya na Lazaro.’ Tsono, nsiku inango, Lazaro adafa.—Juwau 11:3-5.
5, 6. (a) Kodi n’ciyani comwe Jezu adacita atawona azibale na axamwali wa Lazaro ankulira? (b) Thangwe ranyi mpsakutsangalaza kudziwa momwe Jezu ambabvera pakulewa bza infa?
5 Jezu adayenda kukatsangalaza Marta na Mariya. Marta atabva kuti Jezu ankubwera, iye adayenda kamucingulira, ndipo adakondwa pakumuwona. Tsono iye adati kwa Jezu: ‘Mungadakhala imwepo mukhali pano, m’bale wangu angadafa lini.’ Marta akhakumbuka kuti Jezu angadacita lini ciri-cense. Patsogolo pace Jezu adawona Mariya m’bale wace wa Marta ankulira, ndipo atawona msunamo wace, iye adatokonyedwa acilirambo. (Juwau 11:21, 33, 35) Iye adawawidwa kwene-kwene ninga momwe timbabvera tikaferedwa munthu omwe timbamufuna.
6 Kudziwa kuti Jezu ambawawidwambo tikafedwa, kumbatipasa mtsangalazo. Ndipo Jezu ali ninga Babace. (Juwau 14:9) Yahova ana mphanvu ya kumalisiratu infa, ndipo an’cita bzimwebzi tsapanopapa.
‘LAZARO, BULA KUNJA KUNO!’
7, 8. Thangwe ranyi Marta akhafuna lini kuti cimwala cicosedwe pa thenje la Lazaro, tsono n’ciyani comwe Jezu adacita?
7 Pomwe Jezu adafika ku thenje komwe kukhadaikhidwa thupi la Lazaro, pa msuwo pakhadafungidwa na cimwala cikulu. Iye adati: ‘Cosani cimwalaci!’ Tsono pakuti Lazaro akhali m’thenje ‘nsiku zinai, Marta akhafuna lini kuti iwo acite bzimwebzo.’ (Juwau 11:39) Marta akhadziwa lini bzomwe Jezu akhafuna kucita kwa m’bale wace.
Ndokumbukirani bza mtsangalazo wa abale na axamwali wa Lazaro pomwe iye adalamusidwa!—Juwau 11:38-44
8 Jezu adati kwa Lazaro: ‘Bula kunja kuno!’ Bzomwe Marta na Maria adawona patsogolo pace bzikhali bzakudabwisa. ‘Nyakufa ule adabula; manja na minyendo yace ikhadakulungidwa na nguwo.’ (Juwau 11:43, 44) Jezu akhadalamusa Lazaro! Iye akhali pomwe pakati pa wadzinza na axamwali wace. Tsapano iwo wangadamukolombexa, kumukhuya na kulalewa naye. Cimweci cikhali cakudabwisa.
‘MTSIKANAWE, NDINKUKUUZA KUTI: “LAMUKA!”’
9, 10. (a) Kodi mbani omwe adapasa mphanvu Jezu kuti alamuse wanthu? (b) Thangwe ranyi nkhani zakulewa bza cilamuso n’zakufunika kwa ifepano?
9 Kodi Jezu adalamusa wanthu mwa mphanvu zace? Ne. Akanati kulamusa Lazaro, Jezu adapemba kwa Yahova ndipo Yahovayo adamupasa mphanvu zakuti alamuse Lazaro. (Werengani Juwau 11:41, 42.) Ni Lazaro lini yekha omwe adalamusidwa na Jezu. Bibliya limbatiuza bza kamtsikana ka magole 12 yakubadwa komwe kakhadaduwala kwene-kwene. Babace, Jairo, akhadasunama kwene-kwene, ndipo adakakumbira Jezu kuti amupoze. Mwanace akhali m’bodziyo. Pomwe iye akhalalewa na Jezu, mwamuna munango adabwera aciti: ‘Mwana wanu wafa! Kodi thangwe ranyi munkumunesa Mpfunzisiyu?’ Tsono Jezu adati kwa Jairo: ‘Leka kugopa, koma khala na cikhulupiro, ndipo mwana wako an’dzapulumuka.’ Ndipo iye adayenda pabodzi na Jairo kumui kwace. Atafika pamuipo, Jezu adawona wanthu ankulira. Jezu adati kwa iwo: ‘Lekani kulira, pakuti iye alibe kufa; koma adagona.’ Abereki wace pinango adabzibvunza kuti Jezuyo akhathandauzanyi. Jezu adakumbira wense kuti acoke m’nyumbamo ndipo adayenda na abereki wace ku cipinda comwe akhadagonesa kamtsikanako. Jezu adaphata boko lace aciti: ‘Mtsikanawe, ndinkukuuza kuti: “Lamuka!”’ Ndokumbukirani cikondweso ca aberekiwo pakuwona kulamusidwa kwa mwanayo aciyamba kufamba! Jezu akhadalamusa mwana wawo. (Marko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Pakuwona mwanayo, iwo angadayebwa lini bzomwe Yahova akhadawacitira mwakuphatisa basa Jezu.a
10 Wale omwe adalamusidwa na Jezu adadzafa pomwe. Tsono bzomwe timbawerenga bza wanthu amwewa mpsakufunika pakuti bzimbatipasa cidikhiro caico. Yahova an’funa kulamusa wanthu, ndipo an’dzawalamusadi.
BZOMWE TINGAPFUNZE PA NKHANI ZA KUMUKA KWA ANYAKUFA
Mpostolo Pedru adalamusa mkazi Wacikristau Dorka.—Mabasa 9: 36-42
Eliya adalamusa mwana wa mkazi mansiwa.—1 Wamambo 17:17-24
11. Kodi Mpalizi 9:5 ambatipfunzisa ciyani pa nkhani ya Lazaro?
11 Bibliya limbalewa mwakubveka bwino kuti ‘anyakufa an’dziwa lini cinthu na cibodzico.’ Bzimwebzi ni bzomwe bzidacitika na Lazaro. (Mpalizi 9:5) Ninga momwe Jezu adalewera, bzikhali ninga kuti Lazaro akhadagona. (Juwau 11:11) Pomwe Lazaro akhali m’thenje, iye akhadziwa ‘lini cinthu na cibodzico.’
12. Kodi timbadziwa tani kuti Lazaro adalamusidwadi?
12 Pomwe Jezu adalamusa Lazaro, wanthu azinji adawona. Napo anyamadulanthaka wa Jezu akhadziwa kuti iye akhadacitadi cakudabwisaci. Lazaro adakhala pomwe na moyo, ndipo bzimwebzi bzidalatiza kuti iye adalamusidwadi. (Juwau 11:47) Kuthumizira bzimwebzi, wanthu azinji adayenda kukawona Lazaro, ndipo bzimwebzi bzidawacitisa kuyamba kukhulupira kuti Jezu akhadatumizidwadi na Mulungu. Anyamadulanthaka wa Jezu alibe kukomedwa nabzo, tenepo iwo adakonza ciwembo cakuti aphe wense awiri, Jezu pabodzi na Lazaroyo.—Juwau 11:53; 12:9-11.
13. Thangwe ranyi tingatsimikize kuti Yahova an’dzakwanisa kulamusa anyakufa?
13 Jezu adalewa kuti ‘wense omwe ali m’thenje lacikumbuso’ an’dzalamusidwa. (Juwau 5:28) Bzimwebzi bzinkuthandauza kuti wense omwe ambakumbukiridwa na Yahova an’dzakhala pomwe na moyo. Tsono, kuti Yahova adzalamuse munthu, iye an’dzafunika kukumbukira cinthu ciri-cense pakulewa bza munthuyo. Kodi iye an’dzakwanisadi kucita bzimwebzi? Tinati kutawira, dziwani ibzi: Kudzulu kuna mabidyau ya nyenyezi, ndipo Bibliya limbalewa kuti Yahova ambadziwa dzina la nyenyezi iri-yense. (Werengani Zaiya 40:26.) Tenepo, penu iye ambakwanisa kukumbukira dzina la nyenyezi iri-yense, tingatsimikize kuti bzin’dzamunesa lini kukumbukira wanthu wense omwe iye an’dzawalamusa. Kuthumizira bzimwebzi, Yahova adalenga bzinthu bzense, tenepo timbadziwa kuti iye ana mphanvu za kulamusa wanthu.
14, 15. Kodi mafala ya Djobi yambatipfunzisa ciyani pa nkhani ya kumuka kwa anyakufa?
14 Djobi akhakhulupira bza kulamusidwa kwa anyakufa. Iye adabvunza kuti: ‘Kodi munthu akafa angakhale pomwe na moyo?’ Patsogolo pace iye adati kwa Yahova: ‘Mun’dzandicemera ndipo ine ndin’dzatawira. Mun’dzasuwa basa la manja yanu.’ Inde, Djobi akhadziwa kuti Yahova ankudikhirira nthawe yomwe iye an’dzalamusa anyakufa.—Djobi 14:13-15.
15 Kodi mumbabva tani na cidikhiro ca kumuka kwa anyakufa? Pinango mungabzibvunze kuti: ‘Kodi abale na axamwali wangu omwe adafa, an’dzalamusidwambo?’ Bzimbatitsangalaza kudziwa kuti Yahova ankufunisisadi kulamusa anyakufa. Mbatiwoneni bzomwe Bibliya limbalewa bza wanthu omwe an’dzalamusidwa na komwe iwo an’dzakakhala.
IWO ‘AN’DZABVA FALA LACE ACIDZABULA’
16. Kodi ni moyo uponi omwe an’dzakhala nawo ale omwe an’dzalamusidwa kuti akhale pansi pano?
16 Wale omwe adalamusidwa m’mbuyomu, adakhala pomwe pansi pano na abale pabodzi na axamwali wawo. Bzimwebzi bzin’dzacitikambo kutsogoloku, koma bzin’dzakhala bzakuposa pamwepa. Mwa njira iponi? Thangwe wale omwe an’dzalamusidwa kuti akhale na moyo pansi pano an’dzakhala na mwayi wa kukhala na moyo wamuyaya, ndipo an’dzafa lini pomwe. Ndipo iwo an’dzakhala na moyo m’dziko lakusiyana kwene-kwene na lomwe tinkukhala lino. Pan’dzakhala palibe nkhondo, kuphana ne matenda.
17. Kodi mbani an’dzalamusidwa?
17 Kodi mbani an’dzalamusidwa? Jezu adalewa kuti ‘wense omwe ali m’thenje lacikumbuso an’dzabva fala lace acidzabula.’ (Juwau 5:28, 29) Ndipo Cibvumbulutso 20:13 ambatiuza kuti: ‘Nyanza idapereka anyakufa omwe akhali m’mwemo, ndipo infa na Hade bzidaperekambo anyakufa omwe akhali m’mwemo.’ Inde, mabidyau ya wanthu yan’dzakhala pomwe na moyo. Mpostolo Paulo adalewambo kuti pan’dzakhala kulamusidwa kwa ‘wakulungama na wakusaya kulungama.’ (Werengani Mabasa 24:15.) Kodi bzimwebzi bzinkuthandauza ciyani?
Wanthu ankulamusidwa m’paraizo ndipo ankukhala pomwe na abale wawo
18. Kodi mbani ‘anyakulungama’ omwe an’dzalamusidwa?
18 Fala lakuti ‘anyakulungama’ limbaphatanidza atumiki wa Yahova wakukhulupirika omwe adakhala na moyo, Jezu anati kubwera pa dziko la pansi. Wanthu ninga Nowe, Abalahamu, Sara, Mozeji, Rute na Estere, an’dzalamusidwa kuti akhale pomwe na moyo pa dziko la pansi. Mungawerenge bza amuna na akazi winango pa Wahebereu kapitulo 11. Tsono tani bza atumiki wakukhulupirika wa Yahova omwe ankufa nsiku zathu zino? Iwombo ni ‘anyakulungama,’ tenepo iwo an’dzalamusidwambo.
19. Kodi ‘anyakusaya kulungama’ ni mbani? Ndipo ni mwayi uponi omwe Yahova an’dzawapasa?
19 Fala lakuti ‘Anyakusaya kulungama’ limbaphatanidza mabidyau ya wanthu omwe adafa ndipo alibe kukhala na mwayi wa kudziwa Yahova. Napo iwo adafa, Yahova ambawakumbukira. Iye an’dzawalamusa, ndipo iwo an’dzakhala na mwayi wakupfunza bza iye na kumutumikira.
20. Kodi ni wanthu aponi omwe an’dzalamusidwa lini?
20 Kodi bzimwebzi bzinkuthandauza kuti wanthu wense omwe adafa an’dzalamusidwa? Nee. Jezu adalewa kuti wanthu winango an’dzalamusidwa lini. (Luka 12:5) Kodi mbani omwe an’dzasankhula kuti munthu adzalamusidwe ayai ne? Yahova ni Muyeruzi wakumalizira, koma iye adapasambo Jezu ugo bwakuti ‘akhale muyeruzi wa wanthu wamoyo na anyakufa.’ (Mabasa 10:42) Ali-wense omwe an’dzawonedwa ninga wakuipa na wakusaya kufuna kucinja makhalidwe yace an’dzalamusidwa lini.—Onani Mafala Yakuthumizira 19.
KULAMUSIDWIRA KUDZULU
21, 22. (a) Kodi omwe ambayenda kudzulu, ambalamusidwa na thupi la mtundu wanyi? (b) Kodi mbani adakhala munthu wakuyamba kulamusidwa kuti ayende kudzulu?
21 Bibliya limbatiuzambo kuti wanthu winango an’dzakakhala na moyo kudzulu. Munthu akalamusidwa kuti akakhale kudzulu, iye ambalamusidwa lini na thupi la nyama. Iye ambalamusidwa na thupi lauzimu.
22 Jezu adakhala munthu wakuyamba kulamusidwa na thupi lauzimu. (Juwau 3:13) Patapita nsiku zitatu Jezu ataphedwa, Yahova adamulamusa. (Psalymo 16:10; Mabasa 13:34, 35) Jezu alibe kulamusidwa na thupi la nyama. Mpostolo Pedru adafotokoza kuti Jezu ‘adafa mu thupi la nyama, koma adakhalisidwa na moyo mu mzimu.’ (1 Pedru 3: 18) Inde, Jezu adalamusidwa ninga munthu wauzimu wa mphanvu! (1 Wakolinto 15:3-6) Koma Bibliya limbalewa kuti iye angadakhala lini yekha.
23, 24. Kodi ‘kathimu’ ka mabira komwe Jezu adakafotokoza n’mbani ndipo mbangasi?
23 Jezu anati kufa, adauza anyakupfunza wace wakukhulupirika kuti: ‘Ndinkuyenda kukakukonzerani mbuto.’ (Juwau 14:2) Bzimwebzi bzinkuthandauza kuti winango mwa ateweri wace angadadzalamusidwa kuti akakhale naye kudzulu. Kodi mbangasi? Jezu adalewa kuti ungadakhala mulewengo wakucepa, ‘kathimu’ ka mabira. (Luka 12:32) Mpostolo Juwau adalewa mulewengo wa kathimuka pomwe iye adawona Jezu ‘adaima paphiri la Ziyoni [kudzulu], ndipo omwe akhanaye pabodzi akhalipo 144.000.’—Cibvumbulutso 14:1.
24 Kodi ni lini pomwe Akristau wa 144.000 angadadzalamusidwa? Bibliya limbatiuza kuti kulamusidwako kudayamba pomwe Kristu adayamba kutonga kudzulu. (1 Wakolinto 15:23) Tsapano tinkukhala m’nthawe imweyo, ndipo azinji wa 144.000 alamusidwira kale kudzulu. Wale omwe akana moyo nsiku zathu zino, akafa ambalamusidwiratu nthawe imweyo aciyenda kudzulu. Tsono wanthu azinji, an’dzalamusidwa kutsogolo kuti adzakhale na moyo m’Paraizo pansi pano.
25. Kodi tin’dzapfunza ciyani mu msolo wakutewera?
25 Tsapanopapa, Yahova an’dzatsudzula wanthu ku infa ndipo iyo in’dzawoneka lini pomwe! (Werengani Zaiya 25:8.) Tsono, kodi wale omwe ambayenda kudzulu an’kacita ciyani kumweko? Bibliya limbafotokoza kuti iwo an’dzatonga pabodzi na Jezu mu boma la kudzulu. Tin’dzapfunza bzizinji bza bomali mu msolo wakutewera.
a Bibliya limbalewambo bza kulamusidwa kwa maswaka, wanthu akulu-akulu, amuna na akazi, Ajirayeri na omwe akhali lini Ajirayeri. Imwepo mungawerenge nkhanizi pa 1 Wamambo 17:17-24; 2 Wamambo 4:32-37; 13:20, 21; Mateu 28:5-7; Luka 7:11-17; 8:40-56; Mabasa 9:36-42; 20:7-12.
-