Mibvunzo Yakucokera Kwa Anyakuwerenga

Kodi ‘cisapo ca mzimu’ cimbaphatanidza kokha makhalidwe yomwe yali pa Wagalata 5:22, 23?

Mavesiya yakulewa bza makhalidwe 9 yomwe Akristau an’funika kukhala nayo: ‘Cisapo ca mzimu ni lufoyi, cikondweso, mtendere, kupirira, kudeka mtima, ubwino, cikhulupiro, kufatsa na kubziretsa.’ Koma bzimwebzi bzikuthandauza lini kuti njamweya basi makhalidwe yabwino yomwe mzimu wakucena umbatithandiza kuti tikhale nayo.

Onani bzomwe mpostolo Paulo adanemba pa mavesi ya m’mbuyo, iye adanemba kuti: ‘Mabasa ya thupi yambawonekera, yomwe ni unzazi, bzinthu bzakupswipiza, makhalidwe yakucitisa manyazi, kunamata bzifanikiso, kucita bzamizimu, ciwengo, ndewo, ntsanje, kufulumiza kukalipa, kupopotezana, migawano, kupanduka, njiru, kuledzera, madyo ya ciwowo, na bzinthu bzakundendemerana na bzimwebzi.’ (Wagalata 5:19-21) Mafala yakuti ‘bzinthu bzakundendemerana na bzimwebzi,’ yakulatiza kuti Paulo angadaphatanidza bzinthu bzinango pa ndandanda wa mabasa ya thupi, ninga yomwe yakufotokozedwa pa Wakoloso 3:5. Mwa njira ibodzi-bodziyi, pomwe Paulo adanemba makhalidwe 9 yabwino, iye adati: ‘Palibe cakutonga cakuletsa bzinthu bzimwebzi.’ Tenepo, Paulo alibe kunemba makhalidwe yentse yabwino yomwe tingakhale nayo thangwe ra kuthandizidwa na mzimu wakucena.

Tingabvesese nkhani imweyi tikandendemezera na ndandanda omwe Paulo adanembera Akristau wa ku Efezo, iye adanemba kuti: ‘Cisapo ca ceza ndico ciri-centse cabwino, ciri-centse cakulungama na ciri-centse comwe n’cacadidi.’ (Wayefezo 5: 8, 9) Tenepo, ‘ubwino’ pabodzi na cirungamo na cadidi ni mbali ya ‘cisapo ca ceza’ ndipo bumbacitambo mbali ya ‘cisapo ca mzimu.’

Mwakundendemerana na bzimwebzi, Paulo adauza Timotio kuti alimbikire pakucita ‘cirungamo, kubzipereka kwa Mulungu, cikhulupiro, lufoyi, kupirira na kupfatsa.’ (1 Timotio 6:11) Koma makhalidwe matatu basi (cikhulupiro, lufoyi, na kufatsa) yambagumidwa kuti ni mbali ya ‘cisapo ca mzimu.’ Tenepo, Timotio angadafunikirambo thandizo la mzimu wakucena kuti akhale na makhalidwe matatu aya: cirungamo, kubzipereka kwa Mulungu na kupirira.—Ndendemezerani na Wakoloso 3:12; 2 Pedru 1:5-7.

Tenepo, tingalewe kuti Wagalata 5:22, 23 akulewa lini makhalidwe yentse yomwe Akristau an’funikira kukhala nayo. Mzimu wa Mulungu ungatithandize kukulisa makhalidwe 9 yomwe yakucita mbali ya ‘cisapo ca mzimu.’ Koma pana makhalidwe yanango yomwe tin’funika kukhala nayo kuti tikhale Akristau wakukhwima mwauzimu na kutithandiza ‘kubvala unthu bupsa,’ bomwe timbakhala nabo thangwe ra kufuna kwa Mulungu ‘m’cirungamo caico na cikhulupiro.’—Wayefezo 4:24.