BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI ya Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA YA PA INTERNETI
Cinyungwe
  • BIBLIYA
  • MABUKHU
  • MITSONKHANO
  • w21 Novembro tsa. 31
  • Kodi Mukhadziwa?

Mbuto mwasankhulayi iribe vidiyo iri-yentse.

Pepani, bzikukhala bzakunesa kuti vidiyoyi iwoneke.

  • Kodi Mukhadziwa?
  • Ntsanza ya Mulindiri yakudziwisa Umambo bwa yahova (yakupfunza)—2021
  • Nkhani Yakundendemerana
  • Nkhani za Nahumu
    Bibliya la Dziko Lipsa
Ntsanza ya Mulindiri yakudziwisa Umambo bwa yahova (yakupfunza)—2021
w21 Novembro tsa. 31
Cithunzi-thunzi comwe cikulatiza momwe pinango zikhaliri nyumba za ku Ninive.

Mzinda wa Ninive ukhana nyumba zabwino kwene-kwene na bzinthu bzakudeka

Kodi Mukhadziwa?

Kodi n’ciyani cidacitika na mzinda wa Ninive pambuyo pa ntsiku za Djona?

PAFUPI-FUPI mu gole la 670 pomwe Kristu akanati kubwera, dziko la Asiriya likhali umambo bukulu bwa pa dziko lentse la pantsi. Mu webisaite ya mbuto yakukoyera bzinthu bzakale-kale ya ku Grã Bretanha idalewa kuti: “Mphimpha yomwe dzikolo likhatonga ikhayambira kumadokero ku Chipre mpaka kumabvadzuwa ku Irão, ndipo mphimphayo ikhaphatanidzambo dziko la Edjipito.” Mzinda wa Ninive, omwe ukhali likulu la dzikolo, ukhali mzinda ukulu pa dziko lentse la pantsi. Wanthu wa mu mzindamo akhabziwonesera thangwe ra bzinthu bzomwe akhanabzo. Mzindayo ukhana mbuto zakudeka, nyumba zakudeka na mbuto zakukoyera mabukhu yakale-kale. Bzithunzi-thunzi bza pa parede mu mzinda wa Ninive bzikhalatiza kuti Mambo Ashurbanipal, ninga amambo winango wa Asiriya, akhabzicemera yekha kuti “mambo wa dziko lentse.” Pa nthawe imweyire, bzikhawoneka ninga kuti palibe omwe angadakwanisa kukunda Asiriya na Ninive.

Mapa yomwe ikulatiza malire ya Utongi bwa Asiriya m’magole 700 pomwe Jezu akanati kubwera. Mapayo ikulatiza Edjipito, ntsuwa ya Cipre na Ninive.

Utongi bwa Mphanvu bwa Asiriya bukhatonga mphimpha ikulu pa dziko la pantsi pa nthawe imweyire

Tsono, pomwe dziko la Asiriya likhana mphanvu kwene-kwene, mpolofeta wa Yahova, Sofoniya, adalewa kuti: ‘[Yahova] . . . an’dzapfudza Asiriya ndipo an’dzacitisa mzinda wa Ninive kukhala matere, na wakuuma ninga dambo.’ Kuthimizira bzimwebzi, mpolofeta wa Yahova, Nahumu, adalewambo kuti: ‘Pambani prata, pambani oro! . . . Mzindayo ulibe cinthu ndipo ausandusa matere! . . . Ali-wentse omwe an’dzakuwona, an’dzakuthawa ndipo an’dzalewa kuti: “Ninive wapfudzidwa!”’ (Sofoniya 2:13; Naumi 2:9, 10; 3:7) Pomwe wanthu adabva mafalaya, pinango adabvunza kuti: ‘Kodi bzimwebzi bzingacitikedi? Kodi ntsiku inango Asiriya angadzakundidwe?’ Bzikhawoneka ninga kuti bzingacitike lini.

Ninive adasanduka matere!

Napo bziri tenepo, Asiriyawo adadzakundidwadi! Pafupi-fupi gole la 700 pomwe Kristu akanati kubwera, Asiriya adakundidwa na Ababiloniya na a Mediya. Patsogolo pace, Ninive adapfudzidwa aciyebwedwa mpaka kale-kale. Mwakubverana na nkhani yakufotokozedwa na mbuto yakukoyera bzinthu bzakale-kale ku Nova Iorque, mzinda wa Ninive udapfudzidwa uciyebwedwa ndipo wanthu omwe akhaudziwa mbale omwe akhawerenga Bibliya okha. Webisaite ya wanthu wakufufudza bzinthu bzakale-kale idalewa kuti: “Kumayambiriro kwa magole ya 1800, palibe ne munthu m’bodzi omwe akhadziwa penu likulu la Asiriya likhalipodi ayai ne.” Koma mu gole la 1845, nyakufufudza bzinthu bzakale-kale wakucemeredwa Austen Henry Layard adayamba kucera matere ya mzinda wa Ninive. Bzinthu bzomwe adabzigumana pomwe akhacerapo bzidalatiza kuti mzinda wa Ninive ukhali mzinda wakudala.

Mapolofesiya yakulewa bza mzinda wa Ninive yadakwanisikadi. Bzimwebzi bzimbalimbisa cikhulupiro cathu pa mapolofesiya ya m’Bibliya yakulewa kuti maboma ya dziko yan’dzamala.—Danyeri 2:44; Apokalipse 19:15, 19-21.

    Mabukhu ya Cinyungwe (2008-2025)
    Bulani
    Pitani
    • Cinyungwe
    • Tumizani
    • Bzomwe mumbafuna
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mitemo Yomwe Mun'funika Kuteweza
    • Mtemo Wacintsintsi
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Pitani
    Tumizani