Ekete ra Rionbọrhọ Uvuẹn Ọbe-Owian Uyono Akpenyerẹn Ọwan Ọrhẹ Iruo Uvie Na
NOVEMBER 7-13
EFE RI NẸ ẸMRO OSOLOBRUGWẸ RHE | PROVERBS 27-31
“Baibol Na O Dje Kpahen Omamọ Ane”
(Proverbs 31:10-12) Ọrọmo yẹ ọnọ sabu mẹrẹn omamọ ane? Ọ ghanren vrẹn ikora dibridibri. 11 Esa ye ọ hẹrosuiẹ nẹ ọmudu ọnẹyen sa, ekwakwa eghoghanren i vwa kanriẹ-ẹn. 12 Uvuẹn ọsoso akpọ ọnẹyen, ọmase na ọ ha oborẹ orhomurun kwosa riẹn, orhiẹ oborẹ obiomuru-un.
w15 1/15 20 ¶10
Bọn Orọnmo rọ Gbanhonron ro ji Vwo Omamerhomẹ
10 Ane o vwo ẹrhẹ ọghoghanren ro rhiẹ ‘ọreva’ harẹn esa ye. (Mal. 2:14) Ọrẹ omeriotọre, ọmase na o toroba orhienbro ekrun na nyoma rọ ha ọghọ ta oborẹ o rorori ọrhẹ oborẹ ọ ha uvuẹn ọmudu ọnẹyen. Esa ro vwo ẹghwanren ọ dabu kerhọ ẹmro aniẹ. (Prov. 31:10-31) Habaye, omeriotọre ro nẹ ẹhẹn rhe, o toroba aghọghọ, ufuoma ọrhẹ onyerẹnkugbe uvuẹn ekrun na, nọ jeghwai yẹ esa ọrhẹ ane evwẹnvuọn rẹ aye e rhe taghene aye e ruẹ oborẹ ọ merhen Osolobrugwẹ oma.—Eph. 5:22.
w00 2/1 31 ¶2
Urhebro Ẹghwanren Ọrẹ Izu
A ta rẹn i Lemuel kpahen omamọ ane: “Esa ye ọ hẹrosuiẹ nẹ ọmudu ọnẹyen sa.” (Udjoghwẹ 11) Nọyẹ, esa ye o vwo tiẹ taghene ọ ha ekwerhọ mie yi ọrẹ i kemru kemru-u. Itiọrurhomẹmro, o fori taghene ihworho ri rọnmọ ne i djiroro kugbe bọmọke aye ine ki brorhiẹn eghoghanren, jerẹ uchiunu igho rẹ aye ina ha dẹ ekwakwa yanghene oborẹ aye ina mọrọn emọ aye lele. Ra tẹmro kugbe uvuẹn erhirhiẹ enana, o toroba onyerẹnkugbe aye.
it-2 1183
Ane
Urhi na o simi ane na. Dedevwo esa na yẹ urhomu uvuẹn ẹkwaphiẹrhotọre orọnmo, Osolobrugwẹ ọ guọlọre taghene ọ hẹrote ekrun na ọrẹ ugboma jeghwai sa aye erhumu ga Osolobrugwẹ. Habaye, erusọ ekrun na ọnọ hobọte yi; omarana, o vwo ohwan ọduado. Ra ji mẹriẹn taghene esa o vwo uphẹn buebun ghwẹ ane na, urhi Osolobrugwẹ o simi ane na jeghwai yẹ ye uphẹn eghoghanren buebun neneyo ọ sabu nyerẹn akpọ omamerhomẹ ro ji vwo erere.
Idje ezẹko uvuẹn urhi na ri sekpahen ane na yẹ: Ana sabu kpe esa yanghene ane rọ ghwọwe. Orhianẹ esa o roro taghene aniẹ ọ fuevwan kpahiẹ-ẹn, ọnọ sabu ha aniẹ vwe orherẹn na nẹ i Jehova Osolobrugwẹ o guẹnzọn na, orhianẹ ọmase na ọ riẹ iborhi, ọrhọ sabu vwiẹ-ẹ, obọreva ye, orhianẹ ọ riase, esa ye nẹ ọnọ yẹ ye evwan, neneyo ihworho ephian i rhe taghene obọ ọmase na ọ fonron. (Nu 5:12-31) Esa ọnọ sabu forọnmo na orhianẹ ọ mẹrẹn emru ẹghwa oma ọmase na. Ọnana ọnọ sabu surhobọmwu ekwakwa jerẹ, ro vwo dje ọghọ rẹn esa ye yanghene rọ rhua ekan vwe ekrun ọnẹyen yanghene ekrun ọsẹ esa ye. Ọrẹn, ane na ọ mẹrẹn usimi nyoma esa ye ọnọ vi ya ọbe ra forọnmo hariẹn. Ọrana ọrhọ phia, ọnọ sabu rọnmọ ọhworhare ọrọrọ. (De 24:1, 2) Orhianẹ ane o ve ive, esa ye nọ mẹrẹnvwrurhe taghene ive na ọnọ rhua ẹkuọn vwe ekrun na, esa na o vwo omẹgbanhon ro no wene ive ane na. (Nu 30:10-15) Ọnana usimi harẹn ane na, ọ sẹroriẹ nẹ udjoghwẹ okpakpa rọ nọ sabu rhua ebẹnbẹn vwe yi.
Uvuẹn Urhi Moses, a ha uphẹn rẹn ehworhare nẹ aye i rọnmọ emẹse ri ghwẹ eva, ọrẹn e rurie serhọ ovwan neneyo ọ sabu rhua usimi vwe ane na. Esa ọ sabu ghwẹriẹ ẹrhẹ ọmọkpako aniẹ harẹn ọmọ aniẹ ọrọrọ rọ mai vwo ẹguọlọ kpahe-en. (De 21:15-17) Orhianẹ ọsẹ ro rhiẹ onyẹ Israel nọ rhẹ ọmọyen ọgbọtọ no rhiẹ odibo, onini na nọ hariẹ ru ọse, ọye ọnọ sabu ha uphẹn rẹn ọgbọtọ na no rie orhianẹ o je yi-i, ọrẹn ọ vwọ rhẹ ye rẹn ẹpha-a. (Ex 21:7, 8) Orhianẹ ọye yanghene ọmọyen ọ hariẹ ru ọse, jeghwai rọnmọ ọmase ọrọrọ ba ye, ọhworhare na ọnọ yẹ ye emaren, ewun ọrhẹ oghwa ro no rhirhiẹ, jeghwai kwosa orọnmo na.—Ex 21:9-11.
Orhianẹ esa ọ mọrenfian ba aniẹ taghene aniẹ o chọghọ ne ọ ki rọnmiẹ, ana ha oja riẹ jeghwai ta riẹn nọ kwosa orọnmo ọgbeva ra kwa fọkiẹ ọgbọtọ ro vwo ji chọghọ, ọ ji sabu forọnmo na ọsoso akpenyerẹn ọnẹye-en. (De 22:13-19) Orhianẹ ọhworhare ọ gba ọgbọtọ ro vwo ji chọghọ gbọfanrhiẹn, ọnọ vi kwa osa orọnmo na rẹn ọsẹ ọgbọtọ na, orhianẹ ọsẹ na o kweri nọ rọnmọ ọgbọtọ na, ọ sabu forọnmo na ọsoso akpenyerẹn ọnẹye-en.—De 22:28, 29; Ex 22:16, 17.
Dedevwo, ẹrhẹ ane uvuẹn ọke itu i Hebrew ọ vẹnẹ ẹrhẹ ane ọke ọnana, ane ro rhiẹ onyẹ i Hebrew rọ fuevwan ọ mẹrẹn omamerhomẹ nẹ ẹrhẹ ọrhẹ owian ọnẹyen. Ọ ha userhumu rẹn esa ye, ọ hẹrote ekrun na, ọ jeghwai hẹrote oghwa na, ọ mẹrẹn evwẹnvuọn ọrhẹ omamerhomẹ nẹ ekwakwa buebun, nyoma rọ ji dabu ha ona ọrhẹ ẹrhẹ ọmase rọ havwọ ruiruo vuọnvuọn.
Idjedje Omamọ Ane. Proverb 31, o dje erhirhiẹ omamerhomẹ ọrhẹ irueruo ane rọ fuevwan. A ta rẹn ọwan taghene ọ ghanren vrẹn ikora harẹn esa ye. Esa ye ọ sabu hẹrosuiẹ. Ọye ọgba owian, nọyẹ o rhuon ewẹn harẹn ekrun ọnẹyen, ọ ji ya dẹ ekwakwa rẹ oghwa na ọ guọlọre, ọ ji wian uvuẹn ogba i vine, ọ hẹrote oghwa na ọrhẹ idibo ri havwiẹ, ọ ha userhumu rẹn ihworho ri ha ọkanronmẹ, ọ dabu ha ewun irhorhomu rhuon ekrun ọnẹyen, ọ tobọ ha userhumu phia nyoma owian ọnẹyen, ọ ha userhumu rẹn ekrun ọnẹyẹn kpahen imwofẹn ra sa obaro, ọ tẹmro phia ọrẹ ẹghwanren ọrhẹ ẹguọlọ esiri, nyoma ofẹnzẹ ọrẹ i Jehova ọrhẹ ewian irhorhomu, ọ mẹrẹn ujiri mie esa ye ọrhẹ emọyen, ọ jeghwai rhua ọghọ vwe esa ye ọrhẹ ekrun ọnẹyen uvuẹn ẹkwotọre na. Itiọrurhomẹmro, ohworho rọ mẹrẹn omamọ ane, ọ mẹrẹn emru orhorhomu, ọnọ jeghwai mẹrẹn ebrurhọ mie i Jehova.—Pr 18:22.
Uvuẹn Ukoko Ilele Kristi. Urhi rọ ha uvuẹn ukoko Ilele Kristi, ọyẹ esa ono vwo ane owu. (1Co 7:2; 1Ti 3:2) E jurhi harẹn ene nẹ aye i homariotọre rẹn esa aye, sẹ aye Ilele Kristi yanghene aye rhẹ Ilele Kristi-i. (Eph 5:22-24) O fo nẹ ene i ten omerhẹn harẹn esa aye-e, fọkime, ọmase na “o vwo omẹgbanhon ro no sun omaye-en,” omaran ji te esa. (1Co 7:3, 4) A jeghwai jurhi rẹn ene taghene aye i rhiẹ ihworho ri vwo ẹguọlọ kpahen Osolobrugwẹ, jeghwai dje omamọ ọrẹ ẹhẹn ọfuanfon na phia, neneyo aye i sabu nyoma omamọ uruemru aye lẹrhẹ esa aye rhiẹ Olele Kristi.—1Pe 3:1-6.
Udje ra ha Ruiruo. Ọrẹ udje, Jehova ọ tare taghene Israel aniẹ nyoma ọphọ rọ rere rhẹ agbamwa na. (Isa 54:6) Ọnyikọ Paul ọ tare taghene i Jehova yẹ Ọsẹ Ilele Kristi ra ha ẹhẹn ọfuanfon djẹha, nọ jeghwai se i ‘Jerusalem oberun na’ jerẹ izu aye, nọ họhọre taghene i Jehova ọ rọnmeriẹn fọkiẹ ọhọre ro no vwiẹ Ilele Kristi ra djẹha na. (Ga 4:6, 7, 26) E se ukoko Ilele Kristi na ane i Kristi.—Eph 5:23, 25; Re 19:7; 21:2, 9.
(Proverbs 31:13-27) Ọ dẹ oruru ọrhẹ efeludu; Oma ọ merhiẹn rọ nọ ha abọ ye wian. 14 Ọ họhọ ọkuna ileyi, Ra rhua emaren nẹ ekete iseseri sa. 15 O vẹnrẹn uvuẹn erhẹrhẹ ason, no mwuegbe emaren harẹn ekrun ọnẹyen ọrhẹ idibo yi. 16 O fi ẹhẹn rhẹ ikebi, nọ dẹ ye; Ọ wọ ogba i vine nyoma owian obọ ọnẹyen. 17 O mwuegbe omayen hẹrhẹ owian ọgbogbanhon, Nọ jeghwai ru abọ ye gbanhan. 18 Ọ mẹriẹnvwrurhe taghene eyi ọnẹyen o vwo erere; Ukpẹ ọnẹyen o vwo fuẹn aso-on. 19 Ọ ha abọ ye rhuon oruru, Nọ jeghwai ha abọ ye zọriẹ. 20 Ọ ha userhumu rẹn ihworho vwolovwolo, Nọ jeghwai ha userhumu rẹn ivwiegbere. 21 O vwo brudu kpahen ekrun ọnẹyen fọkiẹ ọke ọfọfọ-ọ, Fọkime o rhuon iwun harẹn aye. 22 Ọye ọvo yo rhuon owẹn rọ ha rhurhu ekpa ye. Iwun enẹyen ifeludu ra ha oruru rhuon. 23 A dabu rhe esa ye uvuẹn anurẹsẹ amwa na, Ọrhẹ ekete ro siyẹ rhẹ ekpako uvuẹn ẹkwotọre na. 24 O rhuon ewẹn rhẹ, ọ jeghwai rhẹ imwaya rẹn ileyi. 25 Omẹgbanhon ọrhẹ ọghọ yẹ ewun ọnẹyen, O ni obaro na rhẹ uduefigbere. 26 Ẹmro ẹghwanren ye nẹ unuie sa; Urhi ọrẹ uruemru esiri ọ ha uvuẹn ẹrẹmo ọnẹyen. 27 Ọ hẹrote owian oghwa ọnẹyen, Ọ vwọ riẹ emaren ọvwiẹlẹ-ẹ.
w00 2/1 31 ¶3-4
Urhebro Ẹghwanren Ọrẹ Izu
Itiọrurhomẹmro, omamọ ane o vwo ewian buebun ro no ru. Uvuẹn idjaghwẹ 13 ye te 27, a hunute urhebro ọrhẹ iruemru-urhi rẹ ene ina sabu ha ruiruo ro no rhiẹ emru erere harẹn ekrun aye. Jerẹ udje, fọkiẹ ekwakwa ra ghanran, omamọ ane o yono owian obọ jeghwai wian gbanhan, neneyo ekrun ọnẹyen i sabu sẹ osẹme ro serhọ. (Idjaghwẹ 13, 19, 21, 22) Nẹ igho ekrun na ọ ghwọghọ rhẹ emaren no riotọre, ane na o ruẹ ikebi jeghwai dẹ ekwakwa rhẹ ẹghwanren.—Idjaghwẹ 14, 16.
Itiọrurhomẹmro, ọmase ọnana “ọ vwọ riẹ emaren ọvwiẹlẹ-ẹ.” Ọ wian gbanhan jeghwai dabu hẹrote ewian ekrun ọnẹyen. (Udjoghwẹ 27) O “ru abọ ye gbanhan,” nọyẹ o mwuegbe omayen hẹrhẹ owian. (Udjoghwẹ 17) O kiki rhọmọ tuẹn owian yen rhọ, nọ jeghwai wian te ason. Nọ họhọre taghene ukpẹ ọnẹyen o vwo fuẹ-ẹn.—Idjaghwẹ 15, 18.
(Proverbs 31:28-31) Emọyen a rhọmọ, aye ne jirie; Esa ye ọ rhọmọ, nọ jeghwai jirie. 29 O vwo omamọ emẹse buebun, Ọrẹn a ji mẹrẹn aruo ọnana dẹ-ẹ. 30 Osẹme ọnọ sabu se fa, erhumu ọnọ sabu rhiẹ emru kpekpa, Ọrẹn ọmase ro vwo ofẹnzẹ i Jehova, ene jirie. 31 Yẹ ye ujiri fọkiẹ oborẹ o ruru, Jenẹ owian enẹyen i jirie uvuẹn anurẹsẹ amwa na.
w15 1/15 20 ¶8
Bọn Orọnmo rọ Gbanhonron ro ji Vwo Omamerhomẹ
8 O fo nẹ esa ri rhiẹ Ilele Kristi i karorhọ ene aye kpahen ọghọ rẹ aye ina harẹn aye-e. Ukpomaran, esa i rhe “lele aye nyerẹn rhẹ irherhe, [roro rẹn aye, jeghwai vwẹruọ aye, ekete ra djokarhọ].” Esa i ji “bru ọghọ rhẹ ọmase oma jerẹ eriẹ.” (1 Pet. 3:7) Uvuẹn afiede ọrhẹ uvuẹn odjahen, esa e djephia taghene ane aye i ghanranren harẹn aye nyoma ẹmro ememerhen rẹ aye a ta ọrhẹ irueruo arodọmẹ aye. (Prov. 31:28) Ọrana ọ lẹrhẹ ane na vwọ ẹguọlọ kpahen esa na jeghwai họghọ riẹn, nọ lẹrhẹ ebrurhọ i Jehova rhirhiẹ uvuẹn orọnmo na.
w00 2/1 31 ¶5
Urhebro Ẹghwanren Ọrẹ Izu
Ọrọ mai ghanren, omamọ ane ohworho rọ ga Osolobrugwẹ. O vwo ofẹnzẹ Osolobrugwẹ jeghwai ga ye rhẹ ọghọ okokodo kugbe ujiri ro nẹ ẹhẹn rhe. (Udjoghwẹ 30) Nọ ha userhumu rẹn esa ye yono emọ aye, nẹ aye i ji ga Osolobrugwẹ. Udjoghwẹ 26 ọrhọ ta: O yono emọyen rhẹ ẹmro “ẹghwanren,” habaye, “urhi ọrẹ uruemru esiri ọ ha uvuẹn ẹrẹmo ọnẹyen.”
w00 2/1 31 ¶8
Urhebro Ẹghwanren Ọrẹ Izu
Ọke rẹ izu i Lemuel ọ ta kpahen oborẹ o rhiẹromẹrẹn, nọ karorhọ ọmọyen kpahen ọghanronmẹ ro no dje ọdaremẹro kpahen aniẹ. Ọmase na ọvo yẹ ohworho rọ nọ mai ghanren hariẹn. Omarana, gbe roro kpahen oborẹ oma o rurie ọke rọ ta obaro ihworho ephian: “O vwo omamọ emẹse buebun, Ọrẹn a ji mẹrẹn aruo ọnana dẹ-ẹ.”—Proverbs 31:29.
Ra Guọlọ Efe erẹ Ẹhẹn
(Proverbs 27:12) Ọvwẹghwanren ọrhọ mẹrẹn okpetu, no tiomanuẹ; ọrẹn ọvwẹkpa no dumu urhomu ruiẹ, nọ rioja omiamiamo ro nẹ erhumie sa.
w15 7/1 8 ¶3
Re Vwo Ọfiamu Kpahen Imwofẹn
Re rhe taghene ekwakwa ibiobiomu a sabu phia, “ọvwẹghwanren ọrhọ mẹrẹn okpetu, no tiomanuẹ.” (Proverbs 27:12) Jerẹ oborẹ ọwan a sẹrorẹ ugboma ọwan, ọwan ina ji sabu kpare idjaghwẹ ra na sẹrorẹ iroro ọwan. Ughe ọrhẹ iruẹn re jiri ozighi, kugbe ẹbe ra kpare iyẹnrẹn, i vuọnren rhẹ ifoto ibiobiomu ra sabu lẹrhẹ ọwan ọrhẹ emọ ọwan vwo ọfiamu. Na sabu kẹnoma rẹn ekwakwa enana, o mevirhọ taghene ene ye tiomanu-u. Osolobrugwẹ o ruẹ ọmudu ọwan no rho roro kpahen ekwakwa ibiobiomu-u. Ukpomaran, o fori nẹ ọwan i roro kpahen “kemru kemru ro rhiẹ urhomẹmro, . . . ọsoso, . . . rọ fonron, . . . re vwo ẹguọlọ kpahen.” Ọwan i rhe ru enana, “Osolobrugwẹ ọrẹ ufuoma na,” nẹ ọnọ yẹ ọwan obọdẹn ufuoma.—Philippians 4:8, 9.
(Proverbs 27:21) Jerẹ oborẹ a ha otanso wronrhan idọlọ ọfuanfon, ra ji ha erhanren wronrhan oro, Omaran ujiri ohworho ọ mẹrẹn ọ damiẹ nẹ.
w11 8/1 29 ¶2
Ẹdẹ Ifiẹrorhọ Ọrhẹ Omamerhomẹ Ri Ha Obaro
Ọreva, Omizu Morris no se Proverbs 27:21: “Jerẹ oborẹ a ha otanso wronrhan idọlọ ọfuanfon, ra ji ha erhanren wronrhan oro, omaran ujiri ohworho ọ mẹrẹn ọ damiẹ nẹ.” Nọ tare taghene jerẹ oborẹ a wronrhan oro ọrhẹ idọlọ efuanfon, jeghwai ruie fuan, omaran ana ji sabu damu ọwan ni nyoma ujiri. Izede ọgo? Ujiri ọnọ sabu rhiẹ ọdamuni harẹn ọwan. Ọnọ sabu lele fi omẹkpare ọrhẹ eseriotọre uvuẹn ogame i Jehova, yanghene ọnọ sabu lẹrhẹ ọwan rhe taghene ọwan i riosa i Jehova jeghwai vwo omwemẹ ra na mọrẹn irhi enẹyen. Omarana, Omizu Morris no jiririe harẹn emọ isukuru na nẹ aye i ha ẹghwanren ruiruo erhe jiri aye, nẹ aye i ha ye djephia taghene aye i vwo “ofẹnzẹ i Jehova.”
w06 9/15 19 ¶12
Ẹhaphia Ri Nẹ Ọbe ọrẹ Proverbs
27:21. Ujiri ọnọ sabu dje aruo ohworho ọwan i havwọ phia. Ọwan e dje omeriotọre phia orhianẹ ọwan i mẹrẹnvwrurhe taghene ọwan i riosa i Jehova, ro no jeghwai mwu ọwan rha ga ye ọke ephian. Ọwan i sabu vwo omeriotọre-e, orhianẹ ọwan a kparoma fọkiẹ ujiri ihworho a yẹ ọwan.
NOVEMBER 14-20
EFE RI NẸ ẸMRO OSOLOBRUGWẸ RHE | ECCLESIASTES 1-6
“Mẹrẹn Omamerhomẹ Uvuẹn Ọsoso Owian Ọgbogbanhon Ọnọ”
(Ecclesiastes 3:12, 13) Mi mẹrẹnvwrurhe ne taghene o vwo oborẹ orhomu ghwẹ ọrẹ aye ina ghọghọ jeghwai ru oborẹ orhomurun uvuẹn ọsoso akpenyerẹn aye-e, 13 kugbe ọrẹ ituakpọ ephian ina re, da jeghwai mẹrẹn omamerhomẹ nẹ owian ọgbogbanhon aye rhe. Ọnana ẹghẹlẹ Osolobrugwẹ.
w15 2/1 4-6
Oborẹ Ene Ru Mẹrẹn Omamerhomẹ Uvuẹn Owian Ọgbogbanhon
“Ituakpọ ephian ina re, da jeghwai mẹrẹn omamerhomẹ nẹ owian ọgbogbanhon aye rhe. Ọnana ẹghẹlẹ Osolobrugwẹ.” (Ecclesiastes 3:13) Orhianẹ Osolobrugwẹ ọ guọlọre taghene ọwan i mẹrẹn omamerhomẹ uvuẹn owian ọwan, a sabu ta taghene ono ji dje oborẹ ọwan ine ru mẹrẹn aruo omamerhomẹ ọrana? (Isaiah 48:17) Ọrẹ omamerhomẹ, Jehova o djerie phia nyoma Ẹmro ọnẹyen ro rhiẹ i Baibol na. Jene roro kpahen urhebro ezẹko uvuẹn i Baibol na rọ ta kpahen oborẹ ene ru sabu mẹrẹn omamerhomẹ uvuẹn owian ọwan.
HA UKẸRO RO SERHỌ NI OWIAN
Sẹ owian ọnọ ọrẹ iroro, ọrẹ ugboma yanghene ekwakwa erọrọ, karorhọ taghene “erere ọ havwiẹ uvuẹn kowian kowian ọgbogbanhon ephian.” (Proverbs 14:23) Erere ọgo ya na mẹrẹn? Emru owu vwọye, owian ọgbogbanhon ọ ha userhumu rẹn ọwan hẹrote edamẹ ugboma ọwan. Itiọrurhomẹmro, Osolobrugwẹ o veri taghene ọnọ hẹrote edamẹ ihworho ri ga riẹ nẹ ẹhẹn rhe. (Matthew 6:31, 32) Ọrẹn ọ ji guọlọ nẹ ọwan i ru ẹkẹ ọwan nyoma ra damoma ruẹ ekete omẹgbanhon ọwan oteri.—2 Thessalonians 3:10.
Omarana, ọwan ina sabu ni owian ọwan rhiẹ izede ra sabu hẹrote edamẹ ọwan. Owian omamọ izede ra sabu hẹrote ehwan ri terẹ ọwan. Joshua rọ ha ẹgbukpe 25, ọrhọ ta: “Wa rha sabu hẹrote oma ọnọ, orhomurun omamọ.” Nọ ji ta: “Orhianẹ wa sabu kwosa oborẹ wu guọlọre, nọyẹ owian ọnọ oserhọ.”
Riobarorhọ, owian ọgbogbanhon o toroba ọghọ ra yẹ ọwan. Itiọrurhomẹmro, owian ọgbogbanhon ọ guọlọ omẹdamu. Ọwan i rha dabu ha ukẹro ro serhọ ni owian ọwan ọrhọ tobọ rhianẹ ọ gbanhonron yanghene ọ gbanho-on, ọwan ina sabu mẹrẹn omamerhomẹ re rhe taghene ọwan e nyerẹn mwuẹ urhi. Nọyẹ ọwan i ji fi iroro ra guọlọ igho izede ọphẹromẹ kparobọ. (Proverbs 26:14) Omarana, owian o rhua omamerhomẹ sa. Aaron ra hunute uvuẹn urhomu-ẹmro ọrọ vrẹnren na, ọrhọ ta: “Mi rha wian owian hin uvuẹn ẹdẹ na, oma nọ merhen mẹ. Oma mẹ ọnọ sabu ghwọghọ, awọrọ i ji sabu vwẹruọ owian mẹ-e, ọrẹn mi rheri taghene mi ruẹ oborẹ o serhọ.”
FIOMA RHẸ OWIAN ỌNỌ
Baibol na o jiri ọhworhare “rọ tẹn ona owian yen” ọrhẹ ọmase “oma ọ merhiẹn rọ nọ ha abọ ye wian” omamọ. (Proverbs 22:29; 31:13) Itiọrurhomẹmro, e vwe vwiẹ ohworho rhẹ ona-a. Ibiẹ ihworho ye vwo ẹhẹn aye ne ru oborẹ aye vwe rhe kpahen. Ọkezẹko, ọrana yọ soriẹ ihworho buebun a vwa mẹrẹn omamerhomẹ uvuẹn owian aye; aye a ji damoma nẹ aye sabu rhe yi-i.
Itiọrurhomẹmro, ohworho ọnọ sabu mẹrẹn omamerhomẹ uvuẹn kowian kowian, orhianẹ o vwo ẹhẹn ro serhọ kpahiẹn, nọyẹ, ọrhọ tẹnrovi oborẹ ono ru dabu wian owian serhọ. William rọ ha ẹgbukpe 24 ọrhọ ta: “Wu rhe fi omẹdamu ọnọ rhẹ owian jeghwai mẹrẹn oborẹ o nerhumie rhe, ọ yẹ ohworho omamerhomẹ. Wu vwe rhe vwo ẹhẹn ra zẹ jẹ ọwian vwo-o, yanghene na guọlọ owian ekokamu-u.”
TẸNROVI OBORẸ OWIAN ỌNỌ O RU RHUA ERERE VWE AWỌRỌ
Kẹnoma harẹn uruemru re roro kpahen uchiunu igho wa mẹrẹn nẹ uvuẹn owian. Ukpomaran, gba nọ oma enọ enana: ‘Mesoriẹ owian ọnana ọghanren? Me yọ nọ sabu phia orhianẹ e ruie-e, yanghene e ruie serhọ-ọ? Marhẹ owian mẹ o ru ha userhumu rẹn awọrọ?’
Ọghanranren ne roro kpahen onọ ọrọ kobẹta na, fọkime owian ọ rhua omamerhomẹ sa ọke ra mẹrẹn oborẹ ọ ha erere vwe awọrọ. Jesu ọrhọ ta: “Omamerhomẹ ọ havwiẹ harẹn ọrẹ o tiobọnẹ ghwẹ ọrẹ a yẹre.” (Acts 20:35) Haba awọrọ ra mẹrẹn erere nẹ owian ọwan, jerẹ ileyi ọrhẹ ihworho ra ha ihworho owian, o ji vwo awọrọ ra mẹrẹn erere nẹ owian ọgbogbanhon ọwan. Enana yẹ ihworho ri ha uvuẹn ekrun ọwan ọrhẹ ihworho ri ha uvuẹn erhirhiẹ ọkanronmẹ.
Ihworho ri ha uvuẹn ekrun ọwan. Ọke rẹ urhomu ekrun na ọ wian gbanhan nọ sabu hẹrote ihworho ekrun ọnẹyen, ọ rhua erere vwe aye uvuẹn izede eva. Ọrukaro, ọ dabu mwuie ẹro taghene aye i vwo ekwakwa ugboma ri rhiẹ ọdamẹ, nọyẹ emaren, ewun ọrhẹ oghwa rẹ aye ine rhirhiẹ. Omarana, nọ wian owian Osolobrugwẹ ọ yẹriẹ te orugba, ọrẹ ọnọ “hẹrote ihworho” enẹyen. (1 Timothy 5:8) Ọreva ye, ọrọ dabu hẹrote ekrun ọnẹyen, ọ nyoma udje yono ọghanronmẹ owian ọgbogbanhon. Shane ọrhọ ta: “Ọsẹ mẹ obọdẹn udje ohworho rọ wian omamọ. Ọye ohworho rọ ta urhomẹmro, rọ ji dabu wian omamọ ọsoso akpenyerẹn yen, maido owian ikapita. Nyoma udje yi, mi yono kpahen ọghanronmẹ ra ha obọ wian, jeghwai ruẹ ekwakwa rẹ awọrọ ina sabu ha ruiruo.”
Ihworho ri ha uvuẹn erhirhiẹ ọkanronmẹ. Ọnyikọ Paul, ọrhọ ha urhebro ọnana rẹn Ilele Kristi nẹ aye i “wian owian ọgbogbanhon . . . neneyo [aye] i sabu mẹrẹn oborẹ aye ina ghalẹ rhẹ ihworho ri ha uvuẹn erhirhiẹ ọkanronmẹ.” (Ephesians 4:28) Itiọrurhomẹmro, ọke rẹ ọwan a wian gbanhan na sabu hẹrote oma ọwan ọrhẹ ekrun ọwan, ana ji sabu ha userhumu rẹn ihworho ri vwe vwo bun. (Proverbs 3:27) Omarana, owian ọgbogbanhon ọnọ sabu lẹrhẹ ọwan mẹrẹn omamerhomẹ ọduado ọke re tiobọnẹ.
RHA WIAN BUẸNRHỌ
Uvuẹn Uyono ọnẹyen oberun Ugbenu na, Jesu ọrhọ ta: “Orhianẹ ohworho ro vwo omẹgbanhon usuon ọ gbaruọ ne wu nya uroko owu, lelie nya iroko eva.” (Matthew 5:41) Marhẹ wu ne ru sabu ha uruemru-urhi rọ ha uvuẹn ẹmro enana ruiruo uvuẹn owian ọnọ? Ukperẹ wu na ghwai ruẹ ọrẹ a yẹ ruọ, guọlọ izede wu ne ru bunrhọ. Bru ẹkẹ te oma; djephia taghene wu na sabu wian owian rhomurhọ yanghene phẹrẹ ghwẹ oborẹ a guọleriẹ rhọ. Vwo omamerhomẹ kpahen ibiẹ ewian wa tobọ wian.
Ọke rẹ wa wian buẹnrhọ, oma ọnọ merhuọn kpahen owian ọnọ. Mesoriẹ? Fọkime wẹwẹ ye suẹn irueruo enọ. We ruẹ buẹnrhọ fọkime oborẹ wu guọlọ ru, orhiẹ ohworho yọ gbaruọ ruie-e. (Philemon 14) Uvuẹn erhirhiẹ ọnana, ọwan ina sabu karorhọ uruemru-urhi ra ya rhẹ Proverbs 12:24: “Ihworho re gbẹro rhẹ owian ine suon, ọrẹn ihworho ri vwa wian, ana gba aye wian owian ọgbogbanhon.” Itiọrurhomẹmro, ihworho ezẹko yi ghini ha uvuẹn erhirhiẹ ọvrẹn yanghene owian ra gba ohworho wian. Ọrẹn, ohworho rọ wian owian ra hariẹn ọnọ sabu roro taghene a ha ye ruẹ ọvrẹn, o ruẹ oborẹ ihworho i ta riẹn no ru. Ọrẹn, ohworho rọ wian buẹnrhọ, o ruẹ omaran fọkime ọ guọlọ ruie, nọ ji sabu suẹn akpenyerẹn ọnẹyen. Ọye yẹ onini irueruo ọnẹyen.
HA UKẸRO RO SERHỌ OVWAN NI OWIAN
Owian ọgbogbanhon omamọ emru, ọrẹn o fori na karorhọ taghene ekwakwa erọrọ i ji sekpahen akpenyerẹn. Urhomẹmro taghene Baibol na o jiririe ne gbẹro rhẹ owian. (Proverbs 13:4) Ọrẹn, Baibol na o jiririe harẹn ọwan taghene erhe ronmoma ọke ra wian. Ecclesiastes 4:6 ọrhọ ta: “Orhomurun harẹn obọ owu rọ vuọnren rhẹ omeronmo vrẹn abọ eva ri vuọnren rhẹ owian ọgbogbanhon ọrhẹ ọrẹ a zẹ lele aphẹrẹ na.” Me yẹ uhwẹmro na? Ohworho rọ wian ro vwo ronmoma, ọ sabu mẹrẹn erere nẹ owian ọnẹye-en, orhianẹ owian yen ọ ha ọsoso ọke ọrhẹ omẹgbanhon ọnẹyen. Nọyẹ, owian ọnẹyen o vwo erere-e, nọ họhọ ọke ra “zẹ lele aphẹrẹ na.”
Baibol na ọnọ sa ọwan erhumu ha ukẹro ro serhọ ovwan ni owian. Dedevwo ọ ta rẹn ọwan taghene e fioma rhẹ owian, ọ ji ha urhebro rẹn ọwan na “dabu gbẹro rhẹ ekwakwa ri mai ghanren.” (Philippians 1:10) Me yẹ ekwakwa ri mai ghanren na? Enana yẹ, ra ghwọghọ ọke rhẹ ekrun ọrhẹ igbehian ọwan. Maido, ekwakwa ri surhobọmwu ogame ọwan a harẹn Osolobrugwẹ, jerẹ i Baibol e se ọrhẹ eroro kokodo kpahiẹn.
Ihworho ra ha ukẹro ro serhọ ovwan ni owian, ina mẹrẹn omamerhomẹ nẹ owian aye rhe. William ọrhọ ta: “Ọrẹ mia wian riẹn bi, omamọ udje ohworho rọ ha ukẹro ro serhọ ovwan ni owian. Ọ dabu gbẹro rhẹ owian, era wian riẹn i jeghwai vwo omamọ onyerẹnkugbe rhẹ ọye fọkiẹ omamọ owian ọnẹyen. Ọrẹn ọrhọ wian owian ọnẹyen hin ẹdẹ ọrana, o rhe ọke rọ nọ nyaji owian na vwo ya hẹrote ekrun ọrhẹ ogame ọnẹyen. Habaye, ọye ọ ha usuẹn ihworho rẹ oma ọ mai merhan mi rheri!”
[Ekpeti rọ ha aruọbe 5]
Ukẹro Aye i Ha Ni Owian Ọgbogbanhon
“Ọke rẹ oma ọrhọ bẹn mẹ nẹ owian ẹdẹ na ne, ni mia mẹrẹn obọdẹn omamerhomẹ ọrhẹ aghọghọ. Mi rheri taghene mi ghini wian ẹdẹ ọrana.”—Nick.
“Ra dabu gbẹro rhẹ owian yẹ izede rọ mai fo ra na wian owian. Orhianẹ we ruẹ oborẹ orhomurun, dabu ruie.”—Christian.
“Ugboma onyakpọ ọ sabu ru ekwakwa igbevwunu. Mi guọlọ dje ọdaremẹro kpahen ẹghẹlẹ arhọ nyoma mia ha ye wian gbanhan jeghwai ha ye sa awọrọ erhumu.”—David.
(Ecclesiastes 4:6) Orhomurun harẹn obọ owu rọ vuọnren rhẹ omeronmo vrẹn abọ eva ri vuọnren rhẹ owian ọgbogbanhon ọrhẹ ọrẹ a zẹ lele aphẹrẹ na.
w15 2/1 6 ¶3-5
Oborẹ Ene Ru Mẹrẹn Omamerhomẹ Uvuẹn Owian Ọgbogbanhon
HA UKẸRO RO SERHỌ OVWAN NI OWIAN
Owian ọgbogbanhon omamọ emru, ọrẹn o fori na karorhọ taghene ekwakwa erọrọ i ji sekpahen akpenyerẹn. Urhomẹmro taghene Baibol na o jiririe ne gbẹro rhẹ owian. (Proverbs 13:4) Ọrẹn, Baibol na o jiririe harẹn ọwan taghene erhe ronmoma ọke ra wian. Ecclesiastes 4:6 ọrhọ ta: “Orhomurun harẹn obọ owu rọ vuọnren rhẹ omeronmo vrẹn abọ eva ri vuọnren rhẹ owian ọgbogbanhon ọrhẹ ọrẹ a zẹ lele aphẹrẹ na.” Me yẹ uhwẹmro na? Ohworho rọ wian ro vwo ronmoma, ọ sabu mẹrẹn erere nẹ owian ọnẹye-en, orhianẹ owian yen ọ ha ọsoso ọke ọrhẹ omẹgbanhon ọnẹyen. Nọyẹ, owian ọnẹyen o vwo erere-e, nọ họhọ ọke ra “zẹ lele aphẹrẹ na.”
Baibol na ọnọ sa ọwan erhumu ha ukẹro ro serhọ ovwan ni owian. Dedevwo ọ ta rẹn ọwan taghene e fioma rhẹ owian, ọ ji ha urhebro rẹn ọwan na “dabu gbẹro rhẹ ekwakwa ri mai ghanren.” (Philippians 1:10) Me yẹ ekwakwa ri mai ghanren na? Enana yẹ, ra ghwọghọ ọke rhẹ ekrun ọrhẹ igbehian ọwan. Maido, ekwakwa ri surhobọmwu ogame ọwan a harẹn Osolobrugwẹ, jerẹ i Baibol e se ọrhẹ eroro kokodo kpahiẹn.
Ihworho ra ha ukẹro ro serhọ ovwan ni owian, ina mẹrẹn omamerhomẹ nẹ owian aye rhe. William ọrhọ ta: “Ọrẹ mia wian riẹn bi, omamọ udje ohworho rọ ha ukẹro ro serhọ ovwan ni owian. Ọ dabu gbẹro rhẹ owian, era wian riẹn i jeghwai vwo omamọ onyerẹnkugbe rhẹ ọye fọkiẹ omamọ owian ọnẹyen. Ọrẹn ọrhọ wian owian ọnẹyen hin ẹdẹ ọrana, o rhe ọke rọ nọ nyaji owian na vwo ya hẹrote ekrun ọrhẹ ogame ọnẹyen. Habaye, ọye ọ ha usuẹn ihworho rẹ oma ọ mai merhan mi rheri!”
Ra Guọlọ Efe erẹ Ẹhẹn
(Ecclesiastes 2:10, 11) Mie ti rierhumu nẹ ekwakwa mi guọlọre-e. Mia tiẹn omamerhomẹ rẹ ọmudu mẹ ọ guọlọre-e, fọkime ọmudu mẹ ọ vuọnren rhẹ aghọghọ nẹ owian ọgbogbanhon mẹ rhe, ọnana yẹ osa harẹn ọsoso owian ọgbogbanhon mẹ. 11 Ọrẹn ọke mie roro kpahen ọsoso ewian abọ mẹ i ruru, ọrhẹ ọsoso ewian egbogbanhon mi wianren, ni mi mẹrẹnvwrurhe taghene ekwakwa ephian ifefe, ọrẹ a zẹ lele aphẹrẹ na; o vwo oborẹ ọ ghini ghanren rọ ha otọre ọren na-a.
w08 4/15 22 ¶9-10
Me Yọ Lẹrhẹ Arhọ Ghanren?
Ekwakwa Ugboma Ina Ghini Sabu Yẹ Ọwan Evwẹnvuọn?
9 Solomon ọ ha usuẹn ihworho ri mai fe uvuẹn akpọ na ọke rọ ya ọbe Ecclesiastes. (2 Chron. 9:22) O vwo igho rọ nọ sabu dẹ oborẹ ọ guọlọre ephian. Nọ yare: “Mie ti rierhumu nẹ ekwakwa mi guọlọre-e.” (Eccl. 2:10) Ọrẹn, ọ mẹrẹnvwrurhe taghene ekwakwa ugboma i vwa sabu yẹ ọwan evwẹnvuọ-ọn. Nọ ji ta: “Ohworho ro vwo ẹguọlọ kpahen idọlọ efuanfon, idọlọ efuanfon i vwa da ye ẹro-o, omaran ji te ohworho ro vwo ẹguọlọ kpahen igho.”—Eccl. 5:10.
10 Udabọ ekwakwa eghoghanren re vwori, efe o ji vwo omẹgbanhon ọgbogbanhon. Uvuẹn uyono owu ra haphia obẹ United States, emọ isukuru buebun ri ghwai ro isukuru ọduado obọ, i dje ẹkẹ rọ mai ghanren uvuẹn akpenyerẹn rhẹ “ọrẹ ana dabu fe.” Aye i rha tobọ nyamwu ẹkẹ aye i bru te oma ne, oma ọnọ ghini merhen aye? Ẹjo. Era guọlọ otọre emru i djephia taghene ra kanrunumwu ekwakwa ugboma, ukọ harẹn omamerhomẹ ọrhẹ evwẹnvuọn. Solomon o ji kwerhọ ẹmro erana ẹgbukpe buebun ri nyavrẹn ne. Ọrhọ ya: “Mi koko idọlọ efuanfon ọrhẹ oro harẹn omamẹ kugbe efe irodje . . . Nughe! ephian ifefe, ọrẹ a zẹ lele aphẹrẹ na.” (Eccl. 2:8, 11) Ọrẹ ovẹnẹ, ọwan i rha ha ọke ọwan ga i Jehova nẹ ọmudu ọwan rhe, jeghwai vwo ebrurhọ ọnẹyen, ọwan ina mẹrẹn obọdẹn efe buebun.—Se Proverbs 10:22.
(Ecclesiastes 3:16, 17) Mi ji mẹrẹn ọnana obotọre ọren na: Ukperẹ ono rhiẹ orhienbro ọsoso, irueruo ọkon nọ yọ havwiẹ, ukperẹ ono rhiẹ irueruo ọvwata, irueruo ọkon nọ yọ havwiẹ. 17 Omarana ni mi tare uvuẹn ọmudu mẹ: “Osolobrugwẹ urhomẹmro na yọ nọ ha evwata ọrhẹ evwọkon na guẹnzọn, fọkime o vwo ọke harẹn kemru kemru ọrhẹ kirueruo kirueruo.”
w06 11/1 14 ¶9
Ẹhaphia Ri Nẹ Ọbe ọrẹ Ecclesiastes
3:16, 17. Ọ phẹrẹ ra na mẹrẹn orhienbro ọsoso uvuẹn kerhirhiẹ kerhirhiẹ-ẹ. Ukperẹ ọwan ine brudu kpahen oborẹ ọ phia uvuẹn akpọ na inyenana, o fori nẹ ọwan i hẹrhẹ i Jehova no ru ekwakwa serhọ.
NOVEMBER 21-27
EFE RI NẸ ẸMRO OSOLOBRUGWẸ RHE | ECCLESIASTES 7-12
“Karorhọ . . . Ọmemama Ọrode Ọnọ Uvuẹn Ọke Uphuphẹn Ọnọ na”
(Ecclesiastes 12:1) Karorhọ, Ọmemama Orode ọnọ uvuẹn ọke uphuphẹn ọnọ na, bọmọke ẹdẹ ebẹnbẹn ena rhe yanghene ikpe na ine te wu na ta: “Mie rhe vwo omamerhomẹ kpahen aye-e”;
w14 1/15 18 ¶3
Ra Djẹ Odjẹ Ẹghwanren Ọke Uphuphẹn
ODJẸ ỌNỌ RỌ MAI GHANREN
3 Ọke uphuphẹn yẹ ọke ra djẹ odjẹ ri mai ghanren. Ọrẹn o vwo odjẹ owu rọ mai ghanren vrẹn odjẹ eri hẹrhẹre, nọyẹ odjẹ wu na ga i Jehova. Ọkiọgo yo fori wu na djẹ odjẹ ọrana? Jehova ọrhọ ta: “Karorhọ . . . Ọmemama Ọrode ọnọ uvuẹn ọke uphuphẹn ọnọ na.” (Eccl. 12:1) Izede ro fori ra na “karorhọ” i Jehova, ọyẹ ana ga ye vuọnvuọn. (Deut. 10:12) Orhiẹn wu bruru wu na ga Osolobrugwẹ rhẹ ọsoso ọmudu ọnọ, ọyẹ odjẹ rọ mai ghanren wu djẹre. Ọnọ hobọte akpọ ọnọ obaro na.—Ps. 71:5.
w14 1/15 22 ¶1
Ra Ga i Jehova Bọmọke Ẹdẹ Ebẹnbẹn Ena Rhe
OSOLOBRUGWẸ ọ ha ẹhẹn ọfuanfon ọnẹyen mwu Orodje Solomon tẹmro enana rẹn iphuphẹn: “Karorhọ . . . Ọmemama Ọrode ọnọ uvuẹn ọke uphuphẹn ọnọ na, bọmọke ẹdẹ ebẹnbẹn ena rhe.” Me yẹ “ẹdẹ ebẹnbẹn” na? Solomon ọ ha ijoro dje kpahen ẹdẹ ukpokpogho erẹ ọho, abọ re kpogho, aghwẹ re kpogho, ikanwun ra kpanran, ikẹro re tuẹ, erhọ re diẹn, ẹton erha e vwo ọrhẹ ra vwa sabu nya phiọn. O fo na hẹrhẹ te ọke ọrana vwẹre na ki tuẹn ẹga i Jehova rhọ-ọ.—Se Ecclesiastes 12:1-5.
(Ecclesiastes 12:2-7) bọmọke ọren na ọrhẹ ukpẹ na ọrhẹ ubiamo na ọrhẹ ikereti na ine mwu okuku, ọrhẹ ọke avwre na ina ghwẹriomarhe ọke rẹ oso ọrhọ rhọ hin; 3 uvuẹn ẹdẹ erahẹrote oghwa na ina phariẹ, ehworhare ri gbanhonma ina kproghwẹ, emẹse na i vwa rha lọ ghwomara-an, fọkime aye e rhe bu-un, emẹse ra nyoma ivakpo na ni otafe, na mẹrẹn okuku; 4 ọke re ne kwurhe ighwe idumu na, ọke rẹ edon ulọ na ono riotọre, ọke rẹ ohworho ono vẹnrẹn fọkiẹ edon afen, ọrhẹ ọke uphele ijoro egbọtọ na ine riotọre. 5 Habaye, ọke rẹ ohworho ọnọ zofẹn urhierhi, ọrhẹ imwofẹn ọ ha uvuẹn udumu na. Orhan i almond ọnọ dabu mọ, ọrhẹ ọke abaka na ono kpolo, ọrhẹ ọke emamọ na ina bẹrẹ, fọkime onyakpọ ọ nya riẹ oghwa i bẹmẹdẹ ọnẹyen, ọrhẹ ọke erẹ e mwuomarhọ a nya sa nya rie; 6 bọmọke ene vwere ufi idọlọ ọfuanfon ọrhẹ bọmọke ana ghwọghọ ọmoze ra ha oro ru, ọrhẹ ọke ana ghwọghọ eriẹ rọ ha ẹtẹrhe ame na, ọrhẹ ọke ana ghwọghọ ekete ame ọ zẹ lele. 7 Omarana eyẹn na nẹ ọnọ ghwẹrioma riẹ otọre na jerẹ oborẹ ọ havwọ bi, ẹhẹn na nọ rharhumu bru Osolobrugwẹ urhomẹmro ro vworie na.
w08 11/15 23 ¶2
Ha Ukẹro Osolobrugwẹ O Ni Omesimo E Nie
2 Ecclesiastes urhomu-ẹmro 12 ọ dabu dje kpahen “ẹdẹ ebẹnbẹn” re lele ọho fọkiẹ ijẹgba ituakpọ. (Se Ecclesiastes 12:1-7.) A ha ẹton erha dje ihoho ọrẹ “orhan almond.” A ha aghwẹ dje “ehworhare ri gbanhonma” ra nya luẹ jeghwai se vwana. Emẹse re riẹ ivakpo na ya guọlọ ukpẹ ra jeghwai mẹrẹn okuku ọvo, omamọ udje kpahen ikẹro ri vwa dabu mẹrẹn ude. Ra mẹriẹn taghene ikanwun ezẹko i kpanren ne, “emẹse na i vwa rha lọ ghwomara-an, fọkime aye e rhe bu-un.”
w06 11/1 16 ¶9
Ẹhaphia Ri Nẹ Ọbe ọrẹ Ecclesiastes
11:9; 12:1-7. Iphuphẹn ina nẹ iyẹnrẹn harẹn i Jehova. Omarana, o fori nẹ aye i ha ọke ọrhẹ omẹgbanhon aye ruiruo uvuẹn ogame Osolobrugwẹ, bọmọke ẹdẹ ọho ono te aye oma.
(Ecclesiastes 12:13, 14) Ifuen ẹmro na, kemru kemru re rhonrin, yẹ: Zofẹn Osolobrugwẹ urhomẹmro na ne wu ji sẹrorẹ ekama enẹyen, fọkime ọnana yẹ ọsoso owian ro te onyakpọ. 14 Fọkime Osolobrugwẹ urhomẹmro na ọnọ ha irueruo ephian guẹnzọn, ji tobọ te ekwakwa ephian ri tiomanu, sẹ aye i rhomurun yanghene aye i biomurun.
w11 11/1 21 ¶1-6
Ti Kẹrẹ Osolobrugwẹ
Ra Wian Owian Osolobrugwẹ Ọ Yẹrẹ Ọwan
WU TOBỌ rorie dẹ ne, ‘Mesoriẹ ọwan e nyerẹn?’ Jehova ọ yẹ ọwan omẹgbanhon ra na nọ aruẹ onọ ọnana ọvo-o, ọrẹn ọ ji yẹ ọwan ẹkpahenrhọ na. Ọwan i kpẹmẹ Osolobrugwẹ taghene ọ nyaji ọwan rhẹ uvuẹn okuku-u. Ẹkpahenrhọ ọwan a guọlọ ọ ha uvuẹn Ẹmro ọnẹyen, Baibol na. Roro kpahen ẹmro Orodje Solomon rọ ha uvuẹn Ecclesiastes 12:13.
Solomon ọ ha erhirhiẹ oghẹnrensan. Ọye ọnọ sabu ta kpahen oborẹ ene ru mẹrẹn omamerhomẹ ọrhẹ obọdẹn akpenyerẹn. Fọkime o vwo ẹghwanren oghẹnrensan, efe buebun, ọrhẹ omẹgbanhon usuon, ọye nọ sabu rhe oborẹ ituakpọ a hatua, ro sekpahen orhẹ efe ọrhẹ ọdo. (Ecclesiastes 2:4-9; 4:4) Omarana, nyoma ẹhẹn ọfuanfon na, ọye nọ tare: “Ifuen ẹmro na, kemru kemru re rhonrin, yẹ: Zofẹn Osolobrugwẹ urhomẹmro na ne wu ji sẹrorẹ ekama enẹyen, fọkime ọnana yẹ ọsoso owian ro te onyakpọ.” Ẹmro enana ni dabu dje kpahen osa ro lele owian onyakpọ.
“Zofẹn Osolobrugwẹ urhomẹmro na.” Iroro ra na zofẹn Osolobrugwẹ, ọ vwọ merhen oma ọke ukaro-o. Ọrẹn ofẹn ọnana ọrẹ o nẹ ọmudu na sa. Ọwan ina sabu rorie rhẹ ọmọ ro vwo omwemẹ ro no ru oborẹ ọsẹ ye ọ guọlọre, orhiẹ ọvrẹn rọ zofẹn onini ọnẹyen rọ djoma-a. Ọbe owu ọ tare taghene ofẹnzẹ Osolobrugwẹ yẹ “uruemru ihworho Yi e dje ọghọ Riẹn fọkime aye i vwo ẹguọlọ Kpahiẹn, aye ne ji dje ọghọ phia rẹn omẹgbanhon ọrhẹ ọdo Ọnẹyen.” Aruẹ uruemru ọnana o mwu ọwan homariotọre rẹn ọhọre Osolobrugwẹ fọkime ọwan i vwo ẹguọlọ kpahiẹn, ọwan i ji rhe taghene ọye o vwo ẹguọlọ kpahen ọwan. Obọdẹn ofẹnzẹ ọnana ghwai rhẹ ọrẹ iroro ọvo-o; e dje yi phia nyoma irueruo. Marhẹ e ruie lele?
“Sẹrorẹ ekama enẹyen.” Ofẹnzẹ Osolobrugwẹ o mwu ọwan huvwele yi. O fori na kerhọ i Jehova. Ro rhiẹ Ọmemama ọwan na, ọye o rhe izede rọ mai fo re ne nyerẹn akpọ ọwan lele, jerẹ oborẹ ọrẹ o ruẹ ekwakwa o rhe izede rọ mai fo ra na ha ye ruiruo. Habaye, Jehova o vwo edamẹ ọwan rhẹ ẹhẹn. Ọ guọlọre taghene oma ọ merhen ọwan, oborẹ ọ guọlọre taghene ọwan i ru, e toroba akpenyerẹn ọwan. (Isaiah 48:17) Ọnyikọ John ọrhọ ta ye omana: “Ọnana yẹ oborẹ ẹguọlọ Osolobrugwẹ o mevirhọ, ne ru lele ekama enẹyen; nime ekama enẹyen a ghwa pha-an.” (1 John 5:3) Rẹ ọwan a huvwele, no djephia taghene ọwan i vwo ẹguọlọ kpahen Osolobrugwẹ, ekama enẹyen e djẹ ẹguọlọ ro vwo kpahen ọwan phia.
“Ọnana yẹ ọsoso owian ro te onyakpọ.” Ẹmro enana ọ kanrunumwu ọghanronmẹ ra na zofẹn Osolobrugwẹ jeghwai huvwele yi. Nẹ ru ọnana yẹ owian ro te rẹ ọwan. Jehova yẹ Ọmemama ọwan, omarana ọye yo vwo arhọ ọwan. (Psalms 36:9) O ji fo nẹ ọwan i huvwele yi. Ọke rẹ ọwan e nyerẹn lele oborẹ ọye ọ guọlọre, ọwan na ha ive ọrana te orugba.
Omarana, mesoriẹ ọwan e nyerẹn? Ne dje yi fiotọre: A marẹn ọwan ne ru ọhọre Osolobrugwẹ. O vwo izede ọrọrọ ra na sabu nyerẹn obọdẹn akpọ-ọ. O fori ne wu yono rhọ kpahen ọhọre i Jehova ọrhẹ oborẹ wu ne ru sabu nyerẹn akpenyerẹn ọnọ lele ọhọre ọnẹyen. Oma ọnọ merhen Iseri Jehova rẹ aye ina ha userhumu wẹn.
Ra Guọlọ Efe erẹ Ẹhẹn
(Ecclesiastes 10:1) Jerẹ oborẹ inyẹ ri hwu rhẹ ichani ọ lẹrhiẹ vwo ọrhen obiobiomu, omaran ibiẹ ughẹnghẹn o kpe ẹghwanren ọrhẹ odidi rhotọre.
w06 11/1 16 ¶5
Ẹhaphia Ri Nẹ Ọbe ọrẹ Ecclesiastes
10:1. Ọwan i dabu jomarhotọre uvuẹn ẹmro ọrhẹ irueruo ọwan. Uruemru re vwe roro te, jerẹ ekwẹre ọgbogbanhon, enyo ẹda vrẹn oma, yanghene erhirhiẹ re vwobọrhọ irueru ọfanrhiẹn, ọnọ sabu biomu omamọ odẹ ọwan i vwori.
(Ecclesiastes 11:1) Doron ibrẹdi ọnọ rhẹ ame na, fọkime ẹdẹ buebun i rha nyavrẹn ne wu na rharhumu mẹriẹn.
w06 11/1 16 ¶7
Ẹhaphia Ri Nẹ Ọbe ọrẹ Ecclesiastes
11:1, 2. O fori nẹ ọwan i rhe tiobọnẹ ghwologhwolo. Ihworho ine ji tiobọnu harẹn ọwan.—Luke 6:38.
NOVEMBER 28–DECEMBER 4
EFE RI NẸ ẸMRO OSOLOBRUGWẸ RHE | THE SONG OF SOLOMON 1-8
“Ọgbọtọ Onyẹ Shulam—Udje Ro Fori Ra Na Hẹrokele”
(Song of Solomon 2:7) Mi ha are dumu irhonrin, O egbọtọ i Jerusalem, Nyoma akamaghwẹ re ha egbo na: Are i vwa lẹrhe mẹ vwo oruru yanghene ẹguọlọ ọrẹn ọke na o ji te-e.
(Song of Solomon 3:5) Mi ha are dumu irhonrin, O egbọtọ i Jerusalem, Nyoma akamaghwẹ re ha egbo na: Are i vwa lẹrhe mẹ vwo oruru yanghene ẹguọlọ ọrẹn ọke na o ji te-e.”
w15 1/15 31 ¶11-13
Ana Sabu Mẹrẹn Obọdẹn Ẹguọlọ?
WU VWA LẸRHẸ ORURU ẸGUỌLỌ HOMAPHIA “ỌRẸN ỌKE NA O JI TE-E”
11 Ọbe i Song of Solomon ọ ji ha iyono rẹn Ilele Kristi ri vwa ji rọnmọ, maido harẹn era guọlọ erẹ aye ina rọnmọ. Ọgbọtọ na o vwo ẹguọlọ kpahen i Solomoni-i. Ọke rọ ha egbọtọ i Jerusalem dumu irhonrin, nọ tare: “Are i vwa lẹrhe mẹ vwo oruru yanghene ẹguọlọ ọrẹn ọke na o ji te-e.” (Song of Solomon 2:7; 3:5) Mesoriẹ? Fọkime orhiẹ oborẹ oserhọ re ne vwo ẹguọlọ re vwo kpahen ọhworhare yanghene ọmase harẹn kohworho kohworho ra ghwai mẹrẹ-ẹn. Omarana, o fori nẹ Olele Kristi ro vwo ẹhẹn rọ nọ rọnmọ, o vwo edirin hẹrhẹ ohworho ro no ghini vwo obọdẹn ẹguọlọ kpahen.
12 Mesoriẹ ọgbọtọ onyẹ Shulam o vwo ẹguọlọ kpahen osuingegede na? Itiọrurhomẹmro, o vwo erhumu, ọ họhọ “akamaghwẹ”; abọ ye i gbanhonron jerẹ “oro”; aghwẹ ye i rhomurun jeghwai gbanhon jerẹ “isimo oghwa.” Ọrẹn ghwai rhẹ erhumu ọrhẹ omẹgbanhon ọvo yo vwori-i. “Jerẹ oborẹ orhan apple ọ havwọ uvwre erhan erọrọ uvuẹn egbo na,” omaran ọrẹ ọye o “vwo ẹguọlọ kpahen ọ havwọ uvwre emọ ituakpọ.” Nẹ ọgbọtọ rọ ga i Jehova no vwo aruẹ ẹhẹn ọnana kpahen ọhworhare, no djephia taghene ọhworhare na ohworho rọ ga i Jehova.—Song of Sol. 2:3, 9; 5:14, 15.
13 Nẹ ọgbọtọ onyẹ Shulam na vwo? Dedevwo ọye o vwo erhumu, rọ lẹrheriẹ je orodje ro vwo “ene 60 ọrhẹ ọse 80 kugbe emẹse buebun ra vwa sabu kele,” o ni omayen jerẹ “idodo rọ ha uvuẹn ekete rọ kẹrẹ ame,” nọyẹ idodo kpekpa. Ọgbọtọ na omamọ udje uruemru dẹndẹn ọrhẹ omeriotọre. Ọye ọsoriẹ ọ “họhọ idodo rọ ha uvwre ikukusẹ,” osuingegede na o ni rien ghanghanren. Ọgbọtọ na o vwo atamwu kpahen i Jehova.—Song of Solomon 2:1, 2; 6:8.
(Song of Solomon 4:12) Omizu mẹ ọgbọtọ, ọgbọtọ mi na rọnmọ, ọ họhọ ogba ra ha usaphẹ kanren, Ogba ra ha usaphẹ kanren, ẹtẹrhe ame re dinrin.
(Song of Solomon 8:8-10) “Ame i vwo omizu ọgbọtọ ọkokamu, Ọ ji kpọghọ inye-e. Me ọyẹ ame ine ru harẹn omizu ame na, ẹdẹ ra guọlọ rọnmiẹ?” 9 “Orhianẹ ọye ugbomoghwa, ame ina bọn oghwa idọlọ ọfuanfon rhẹ oberuien, Ọrẹn orhianẹ ọye ighwe, Ame ina ha ophanphan i cedar a gba ogba kinhariẹ ye.” 10 “Mẹmẹ ugbomoghwa, Inye mẹ i họhọ oghwa ọduado. Omarana, uvuẹn ikẹro ọnẹyen, mi rhiẹ ohworho rọ mẹrẹn ufuoma ne.
w15 1/15 32 ¶14-16
Ana Sabu Mẹrẹn Obọdẹn Ẹguọlọ?
14 Uvuẹn i Baibol na, a ha urhebro ọgbogbanhon rẹn Ilele Kristi nẹ aye i rọnmọ “uvuẹn ọrovwori na ọvo.” (1 Cor. 7:39) Ohworho rọ guọlọ rọnmọ ọ kẹnoma rẹn iruemru ro no vwo ẹguọlọ kpahen ohworho ro vwo rhiẹ Olele Kristi, ọ guọlọ ohworho rọ nọ rọnmọ usuẹn ihworho ri vwo atamwu ra ga i Jehova. Habaye, na sabu nyerẹn ghele ebẹnbẹn uvuẹn orọnmọ jeghwai sẹrorẹ ufuoma ọrhẹ onyerẹnkugbe, ọ guọlọ esegburhomẹmro ọrhẹ ogame ra na harẹn Osolobrugwẹ, nọyẹ iruemru ra na guọlọ uvuẹn oma ohworho ra na rọnmọ. Erana yẹ iruemru rẹ osuingegede na ọrhẹ ọgbọtọ onyẹ Shulam na i mẹrẹn uvuẹn omoma aye.
ỌGBỌTỌ MI NA RỌNMỌ, “Ọ HỌHỌ OGBA RA HA USAPHẸ KANREN”
15 Se Song of Solomon 4:12. Mesoriẹ osuingegede na o dje ọrẹ ọye o vwo ẹguọlọ kpahen rhẹ “ogba ra ha usaphẹ kanren”? Ogba ra kanranren, o vwo rhie firhọ harẹn ihworho ephia-an. Anurẹsẹ ogba na ọvo ya sabu nya ruiẹ. Ọgbọtọ onyẹ i Shulam ọ họhọ ogba ọrana, fọkime ọhworhare rọ samọ rọnmọ na ọvo yo vwo ẹguọlọ kpahen, nọyẹ osuingegede na. Nyoma ro vwo kwe harẹn oriẹriẹme ọrẹ orodje na, no djephia taghene ọye “ugbomoghwa” orhiẹ “ighwe” ro rhie firhọ gbolozẹ-ẹ. (Song of Solomon 8:8-10) Omaran ọ ji havwọ, Ilele Kristi ri vwa ji rọnmọ, i sẹrorẹ ẹguọlọ ọrhẹ oruru aye harẹn ohworho aye ina rọnmọ obaro na.
16 Ọke rẹ osuingegede na ọ ta rẹn ọgbọtọ onyẹ i Shulam na nẹ aye i riẹ ada, imizu enẹyen ehworhare e kwe nọ nya-a. Ukpomaran, aye ni ta riẹn nọ wian uvuẹn ogba i vine. Mesoriẹ? Aye a hẹroso omizu aye ọgbọtọ? Aye i rorori taghene omizu aye o vwo ẹhẹn ọfanrhiẹn? Itiọrurhomẹmro, aye a damoma aye ina sẹrorẹ omizu aye no jo rho se rhẹ ufi ọdamuni. (Song of Solomon 1:6; 2:10-15) Omarana, ọnana uyono harẹn Ilele Kristi ri vwa ji rọnmọ: Ọke aye a kọn rhẹ omoma aye, o fori nẹ aye i kpare idjaghwẹ ro no ruẹ onyerẹnkugbe na fon. Aye i kẹnoma harẹn ekete odjahen. Dedevwo aye ina sabu tẹmro ẹguọlọ harẹn omoma aye, o fori nẹ aye i kẹnoma rẹn erhirhiẹ ọdamuni.
Ra Guọlọ Efe erẹ Ẹhẹn
(Song of Solomon 2:1) “Mẹmẹ idodo rọ ha uvuẹn ekete rọ kẹrẹ ame, Idodo rọ ha uvuẹn iyara.”
w15 1/15 31 ¶13
Ana Sabu Mẹrẹn Obọdẹn Ẹguọlọ?
13 Nẹ ọgbọtọ onyẹ Shulam na vwo? Dedevwo ọye o vwo erhumu, rọ lẹrheriẹ je orodje ro vwo “ene 60 ọrhẹ ọse 80 kugbe emẹse buebun ra vwa sabu kele,” o ni omayen jerẹ “idodo rọ ha uvuẹn ekete rọ kẹrẹ ame,” nọyẹ idodo kpekpa. Ọgbọtọ na omamọ udje uruemru dẹndẹn ọrhẹ omeriotọre. Ọye ọsoriẹ ọ “họhọ idodo rọ ha uvwre ikukusẹ,” osuingegede na o ni rien ghanghanren. Ọgbọtọ na o vwo atamwu kpahen i Jehova.—Song of Solomon 2:1, 2; 6:8.
(Song of Solomon 8:6) Ha mẹ ru oka uvuẹn ọmudu ọnọ, Jeghwai ha mẹ ru oka uvuẹn obọ ọnọ, Fọkime ẹguọlọ ọ gbanhonron jerẹ uhwu, ogame ra ha rẹn Osolobrugwẹ ọ jeghwai gbanhon jerẹ usin. Erhanriẹn a bara omamọ, erhanren i Jah.
w15 1/15 29 ¶3
Ana Sabu Mẹrẹn Obọdẹn Ẹguọlọ?
ANA SABU MẸRẸN OBỌDẸN ẸGUỌLỌ!
3 Se Song of Solomon 8:6. Ẹmro na “erhanren i Jah,” a hariẹ dje oborẹ ẹguọlọ ọ gbanhon te. Obọdẹn ẹguọlọ “erhanren i Jah,” fọkime i Jehova ọyẹ Ọtonrhọ aruẹ ẹguọlọ ọrana. Ọ ma onyakpọ uvuẹn ohọhọme ọnẹyen rhẹ omẹgbanhon ro no dje ẹguọlọ phia. (Genesis 1:26, 27) Ọke rẹ Osolobrugwẹ ọ ha ọmase ọrukaro na Eve vwe ọhworhare na Adam, ẹmro Adam ọ tare o djephia taghene oma ọ ghini merhiẹn. O vwo ẹfro-o, Eve o ji vwo ẹguọlọ kpahen i Adam, “nime a hariẹ nẹ uvuẹn ọhworhare” na. (Genesis 2:21-23) Ra mẹriẹn taghene i Jehova ọ yẹ ituakpọ omẹgbanhon re ne dje ẹguọlọ phia, orhiẹ oborẹ ọ phẹrẹre ọhworhare ọrhẹ ọmase ine vwo ẹguọlọ ọgbogbanhon ro vwo sefughwẹ kpahen omoma aye.
w06 11/15 20 ¶7
Ẹhaphia Ri Nẹ Song of Solomon
Obọdẹn ẹguọlọ “erhanren i Jah.” Mesoriẹ? Fọkime i Jehova ọyẹ ọtonrhọ aruẹ ẹguọlọ ọrana. Ọye yọ yẹrẹ ọwan omẹgbanhon re ne dje ẹguọlọ phia. Ẹguọlọ, erhanren ra vwa sabu fuẹn. Ọbe i Song of Solomon, ọ dabu dje yi taghene ẹguọlọ uvwre ọhworhare ọrhẹ ọmase ọnọ sabu gbanhon “jerẹ uhwu.”—Song of Solomon 8:6.