Dhiirotaa, Matummaa Kiristosiif Ni Bitamtuu?

“Kristos mataa warra dhiiraa[ti].”—1 QOR. 11:3.

1. Yihowaan Waaqa sabrii qabu ta’uunsaa kan argisiisu maalidha?

⁠MUL’ANNI 4:11 akkas jedha: “Ati waan hundumaa waan uumteef, isaanis jaalala keetiin waan uumamaniif, waan jiraataniif, gooftaa keenyaa! Waaqayyo keenyaa! Guddina, ulfina, aangoos fudhachuun siif in ta’a.” Yihowaan Uumaa waan ta’eef, uumama cufaafi uumamasaa hundarratti olaantummaa qaba. Inni ‘Waaqayyo nagaa malee, Waaqayyo sabirii hin qabnee’ akka hin taane, akkaataa ergamoota samii miseensa maatiisaa ta’an itti gurmeesserraa hubachuu dandeenya.— 1 Qor. 14:33; Isa. 6:1-3; Ibr. 12:22, 23.

2, 3. (a) Yihowaan jalqaba eenyuun uume? (b) Abbaa wajjin haala wal qabateen Ilmi inni angafaa aboo maalii qaba?

² Waaqayyo wanti tokkoyyuu utuu hin uumamin dura waggoota hangana hin jedhamneef qofaasaa ture. Uumamni hafuuraa Yihowaan jalqaba uume Sagalee Dabarsituusaa waan tureef ‘Sagalicha’ jedhameera. Wantoonni kaan hundi karaa Sagalichaa gara jireenyaatti dhufan. Booda nama mudaa hin qabne ta’ee gara lafaa kan dhufe si’a ta’u, Yesus Kiristos jedhamee waamameera.—Yohannis 1:1-3, 14 dubbisi.

³ Aboo Waaqayyoofi Ilmisaa qaban ilaalchisee Caaffanni Qulqullaa’oon maal jedhu? Phaawulos ergamaan hafuuraan geggeeffamee, “Kristos mataa warra dhiiraa, abbaan manaa mataa haadha manaa, Waaqayyo mataa Kristos ta’uu isaa, akka beektan nan barbaada” jedheera. (1 Qor. 11:3) Kiristos mataa Abbaasaa jala jira. Uumamawwan yaaduu danda’an gidduutti nagaafi seerri akka jiraatuuf aangoon matummaa, akkasumas bitamuun barbaachisaadha. Inni “wanti hundinuu karaa isaa uumame” jedhamellee, matummaa Waaqayyoof bitamuun isa barbaachisa.—Qol. 1:16.

4, 5. Yesus, aangoo Yihowaaf bitamuu wajjin haala wal qabateen maaltu isatti dhaga’ama ture?

⁴ Yesus, matummaa Yihowaatiif bitamuufi gara lafaa dhufuu ilaalchisee maaltu isatti dhaga’amee ture? Caaffanni Qulqullaa’oon akkas jedhu: “[Kiristos Yesus] bifa waaqayyummaatiin utuma jiruu, ulfina waaqayyummaa isa abbaa isaa wajjin wal isa qixxeessu wanta qabatanii itti hafanitti hin lakkoofne. Inni ulfina sana gad dhiisee, akka waan tokkotti hin galle of godhe; bifa garbummaa in fudhate; fakkaattii namummaatiin in dhalate, waan hundumaanis nama ta’ee argame. Inni gad of deebisee, hamma du’aatti, hamma fannifamee du’utti iyyuu abboomamaa ta’e.”—Filp. 2:5-8.

⁵ Yesus yeroo hunda gad of deebisuudhaan fedha Abbaasaatiif bitama ture. Akkas jedheera: “Ani humna kootiin homaa gochuu hin danda’u; . . . firdiin ani faradus qajeelaa dha. Anoo yaada koo duukaa bu’uu hin barbaadu, yaada isa ana ergee duukaan bu’a malee.” (Yoh. 5:30) ‘Ani yeroo hundumaa kan Abbaakoo gammachiisun hojjedha’ jedheera. (Yoh. 8:29) Yesus dhuma jireenyasaa isa lafarraatti, “Ani lafa irratti ulfina siif kenneera, hojii akka ani hojjedhuuf ati anaaf laattes raawwadheera” jechuudhaan Abbaasaatti kadhannaa dhiheesseera. (Yoh. 17:4) Yesus, Waaqayyoof ajajamuufi matummaa inni isarratti qabu fudhachuurratti rakkoo akka hin qabne beekamaadha.

Abbaadhaaf Bitamuun Ilmaaf Faayidaa Argamsiise

6. Yesus amalawwan gaarii akkamii argisiisee ture?

⁶ Yesus yommuu lafarra ture amalawwan gaggaarii hedduu argisiiseera. Jaalalli guddaan inni Abbaasaatiif qabu isaan keessaa tokkodha. ‘Ani Abbaa nan jaalladha’ jedheera. (Yoh. 14:31) Namootaafis jaalala guddaa akka qabu argisiiseera. (Maatewos 22:35-40 dubbisi.) Yesus gaariifi kan namaaf yaadu ture; hamaa ykn aboosaa kan namarratti argisiisu hin turre. Akkas jedheera: “Isin warri itti dhamaatanii dadhabdan, ba’aanis kan isinitti ulfaatu hundinuu gara koo kottaa, ani boqonnaa isiniifan kenna. Waanjoo koo fuudhaatii baadhaa, ana irraas baraa; anoo garraamii dha kanan gad of deebises; boqonnaas lubbuu keessaniif in argattu. Waanjoon koo nama hin dhibu, ba’aan namni anaaf jedhee baatus salphaa dha.” (Mat. 11:28-30) Namoonni hoolotatti fakkeeffamaniifi umrii gara garaa qaban, keessumaa warri cunqurfaman, amala Yesus isa nama gammachiisuufi ergaasaarraa jajjabina guddaa argataniiru.

7, 8. Seericha keessatti dubartiin dhiignishee dhangala’u tokko maal akka hin goone dhowwamti turte? Yesus garuu maal isheedhaan jedhe?

⁷ Yesus dubartoota akkamitti akka qabe ilaali. Seenaawwan darban, dhiironni hedduun dubartoota gara jabinaan akka cunqursan mirkaneessaniiru. Geggeessitoonni amantii Israa’el durii keessa turan akkas godhaniiru. Yesus garuu dubartoota kabajaan qaba ture. Kunis akkaataa inni dubartii waggaa 12f dhiignishee dhangala’uudhaan dhukkubsachaa turte itti qaberratti ifa ta’eera. Isheen “ogeessota qorichaa biratti baay’ee dhiphattee” fayyuuf jecha waan qabdu hundumaa fixxee turte. Carraaqqii sana hunda gootuyyuu, “ittuma hammaataa adeeme.” Akka Seerichaatti akka waan xuraa’aatti ilaalamti turte. Akkasumas namni ishee tuqu kamiyyuu xuraa’aa ta’a.—Lew. 15:19, 25.

⁸ Dubartittiin Yesus fayyisaa akka jiru yommuu dhageessu, “Uffatuma Yesus yoon tuqe illee nan fayya” jettee waan yaaddeef namoota hedduu isa bira jiranitti makamte. Battaluma Yesusiin tuqxettis ni fayyite. Yesus akka isheen uffatasaa tuquu hin qabne beeka ture. Ta’us, ishee hin ceephaane. Kanaa mannaa gaarummaa isheetti argisiiseera. Waggoottan kana hunda dhukkubsachuunshee maal isheerraan geessisee ta’uu akka danda’uufi gargaarsa hin argadhu jettee abdii kutattee akka turte hubatee ture. Yesus gaarummaadhaan, “Yaa intala ko, amantiin kee si fayyiseera, nagaadhaan dhaqi, dhukkuba keettiis kan fayyite ta’i” jedheen.—Mar. 5:25-34.

9. Yesus bartoonnisaa ijoolleen garasaa akka hin dhufne dhowwuuf yommuu yaalanitti maal godhe?

⁹ Ijoollonnillee Yesusii wajjin ta’uun isaanitti hin ulfaatu ture. Yeroo tokko namoonni yommuu ijoollee garasaa fidanitti, bartoonnisaa isaanitti dheekkamanii turan; kanas kan godhan ijoolleen isa dhiphisuu hin qaban jedhanii waan yaadaniif ta’uu danda’a. Yesus garuu akkas isatti hin dhaga’amne. Seenaan Caaffata Qulqullaa’oo akkas jechuudhaan nutti hima: “Yesus garuu yommuu kana arge aaree, bartoota isaatiin, ‘Lakkisaa mucooliin gara koo haa dhufan, hin dhowwinaa! Mootummaan Waaqayyoo warra akkasiitiif ta’a.’” “Mucooliis ammatee harka isaas mataa isaanii irra kaa’ee isaan eebbises.” Yesus ijoolleen akka isatti dhihaatan gochuu qofa utuu hin ta’in, miira ho’aadhaan isaan simateera.—Mar. 10:13-16.

10. Yesus amalawwan yommuu lafarra ture argisiise qabaachuu kan danda’e akkamitti?

¹⁰ Yesus amalawwan yommuu lafarra ture argisiise qabaachuu kan danda’e akkamitti? Nama ta’uusaa dura, waggoota hangana hin jedhamneef Abbaasaa isa samii of eeggannoodhaan ilaalaa kan ture ta’uusaarrayyuu karaawwansaa barateera. (Fakkeenya 8:22, 23, 30 dubbisi.) Samii keessatti, Yihowaan matummaa uumamasaa hundarratti qabu jaalalaan akka itti fayyadamu argee kan ture si’a ta’u, karaa kana kan ofiisaa godhatee ture. Yesus bitamuu kan hin jaallanne utuu ta’ee kana gochuu danda’a turee? Inni Abbaasaatiif bitamuun isa gammachiisa ture; Yihowaanis Ilma akkasii qabaachuusaatti ni gammada ture. Yesus yommuu lafarra ture amalawwan Abbaasaa isa samii warra dinqisiisaa ta’an guutummaatti calaqqiseera. Kiristos isa Waaqayyo Mootummaa samiirratti Bulchaa akka ta’u muudeef bitamuun mirga guddaadha!

Amalawwan Kiristos Hordofaa

11. (a) Fakkeenya eenyuu hordofuuf carraaqqii cimaa gochuu qabna? (b) Keessumaa dhiironni gumii keessa jiran Kiristosiin hordofuuf carraaquu kan qaban maaliifi?

¹¹ Warri gumii Kiristiyaanaa keessa jiran hundi keessumaa dhiironni, amalawwan Kiristos hordofuuf utuu walirraa hin kutin ciminaan carraaquu qabu. Akkuma olitti ibsame, Macaafni Qulqulluun “Kristos mataa warra dhiiraa” akka ta’e dubbata. Akkuma Kiristos Waaqa dhugaa isa mataasaa ta’e hordofu, dhiironni Kiristiyaana ta’anis Kiristos isa mataasaanii ta’e hordofuu qabu. Phaawulos ergamaan yommuu Kiristiyaana ta’e akkasuma godhee ture. “Akkuma ani fakkeenya Kristos fudhadhe, isinis immoo fakkeenya koo fudhadhaa!” jechuudhaan Kiristiyaanota hidhatasaa ta’an gorsee ture. (1 Qor. 11:1) Phexros ergamaanis, “Isin kana gochuudhaaf waamamtaniittu; Kristos immoo isiniif dhiphatee, faana isaa duukaa akka buutaniif fakkeenya isiniif kenneera” jedheera. (1 Phe. 2:21) Sababii gara biraan dhiironni gorsa Kiristos akka hordofan isaanii kennameef xiyyeeffannaa itti kennuu qabanis jira. Jaarsoliifi tajaajiltoota gumii kan ta’an isaanidha. Akkuma Yesus Yihowaa hordofuusaatti gammachuu argate, dhiironni Kiristiyaana ta’anis Kiristosiifi amalawwansaa hordofuutti gammaduu qabu.

12, 13. Jaarsoliin hoolota tikasaanii jala jiran akkamitti qabuu isaan barbaachisa?

¹² Jaarsoliin gumii Kiristiyaanaa keessa jiran fakkeenya Kiristos hordofuu barachuuf dirqamni isaanirra jira. Phexros jaarsoliidhaaf gorsa akkas jedhu kennee ture: “Karra hoolotaa isa Waaqayyo tikaaf isinitti kenne sana, giddiidhaan utuu hin ta’in, jaalalaan, akka Waaqayyo barbaadutti, bu’aa nama yeellaasisu irraa argachuuf utuu hin ta’in, of kennuudhaan egaa! Hoolota karra sanaaf fakkeenya ta’uudhaan egaa malee, warra tika keessan jala jiran irratti gooftummaa argisiisuudhaan miti.” (1 Phe. 5:1-3) Kiristiyaanonni jaarsolii ta’an, cunqursitoota, abbaa irree ykn hamoota ta’uu hin qaban. Kanaa mannaa, fakkeenya Kiristos hordofuudhaan, jaalala kan qaban, kan namaa yaadan, kan gad of deebisan ta’uuf, akkasumas akkaataa karra hoolotaa isaanitti kenname itti qabanirratti gaarummaa argisiisuuf carraaqu.

¹³ Warri gumii keessatti itti gaafatamummaa qaban, dhiirota cubbuu dhaalanidha; isaanis yoomiyyuu kana yaadachuu qabu. (Rom. 3:23) Kanaaf, waa’ee Yesus barachuufi akkumasaa jaalala argisiisuuf hawwii qabaachuu qabu. Karaa Waaqayyoofi Kiristos namoota itti qabanirratti xiinxaluudhaan, fakkeenyasaanii hordofuuf carraaquu isaan barbaachisa. Phexros akkas jechuudhaan nu gorsa: “Hundumti keessanis gad of deebisuu akkuma uffataatti uffadhaatii, walii keessanii wajjin jiraadhaa! Caaffanni qulqullaa’aan, ‘Waaqayyo warra kooraan ol of qabaniin in morma, warra gad of deebisaniif immoo ayyaana in kenna’ in jedha.”—1 Phe. 5:5.

14. Jaarsoliin warra kaan akka kabajan argisiisuu kan danda’an akkamitti?

¹⁴ Dhiironni gumii keessatti muudaman, akkaataa karra Waaqayyoo itti qabanirratti amalawwan gaggaarii argisiisuu qabu. Roomaan 12:10, “Jaalala obbolummaatiin ho’isaa wal jaalladhaa; walii keessaniif ulfina kennuudhaaf wal dorgomaa” jedha. Jaarsoliifi tajaajiltoonni gumii warra kaan ni kabaju. Akkuma Kiristiyaanota hundaa dhiironni kunis, ‘gad of deebisuudhaan warra kaan ofirra caalchisanii lakkaa’u malee, yaada ofittummaatiin yookiis of dhiibuudhaan waan tokkollee hin hojjetan.’ (Filp. 2:3) Warri itti gaafatamummaa qaban, warri kaan akka isaanirra caalanitti lakkaa’uu akka qaban homaa hin shakkisiisu. Kana gochuudhaan dhiironni muudaman akkasii gorsa Phaawulos kana hordofu: “Nuyi warri dubbii amantiitti jajjaboo taane, dadhabbii warra dadhabootaa baachuutu nuuf ta’a malee, ofii keenya gammachiisuudhaaf dhama’uu miti. Nu keessaa adduma addaan isa kaaniif gaarii akka ta’uuf, jireenya tokkummaas akka ijaaruuf nama haa gammachiisu! Kristos . . . ofii isaa hin gammachiifne.”—Rom. 15:1-3.

‘Haadha Manaa Keessaniif Ulfina Kennaa’

15. Abbaan manaa haadha manaasaa akkamitti qabuu isa barbaachisa?

¹⁵ Gorsa Phexros dhiirota gaa’ela godhataniif kenne hubadhaa. Akkas jedhuudhaan barreesseera: “Isinis dhiirota nana, dubartoota keessaniif beekaatii wajjin jiraadhaa! . . . Dubartii keessan akka gar tokko dhagna keessanii isa dadhabaatti ulfina kennaaf.” (1 Phe. 3:7) Nama tokko kabajuu jechuun, nama sanaaf bakka guddaa kennuu jechuudha. Kana jechuun, ilaalcha, fedhiifi wanta namichi sun barbaadu xiyyeeffannaa keessa galchuu, akkasumas kana gochuu dhiisuuf sababii ga’aan hamma hin jirretti fedhasaatiif dursa kennuu barbaaddu jechuudha. Abbaan manaa tokkos haala kanaan haadha manaasaa qabuu isa barbaachisa.

16. Dubbiin Waaqayyoo haadha manaadhaaf ulfina kennuu ilaalchisee, abbootii manaaf akeekkachiisa maalii kenna?

¹⁶ Phexros abbootiin manaa haadhotii manaasaaniif ulfina akka kennan yommuu dubbatu, “Kadhanni keessan gufuu argatee akka hin ittifamnetti” jechuudhaan akeekkachiiseera. (1 Phe. 3:7) Kun, Yihowaan akkaataa dhiirri tokko haadha manaasaa itti qabuuf, hangam iddoo guddaa akka kennu argisiisa. Ulfina utuu isheedhaa hin kennin hafuunsaa, kadhannaansaa akka ittifamu gochuu danda’a. Kana malees, abootiin manaa yommuu kabajaan isaan qaban haadhotiin manaa hedduun deebii gaarii kennu.

17. Abbaan manaa tokko haadha manaasaa hangam jaallachuu qaba?

¹⁷ Haadha manaa ofii jaallachuu ilaalchisee Dubbiin Waaqayyoo akkas jechuudhaan gorsa kenna: “Abbaan manaa akkuma dhagna ofii isaa jaallatutti, haadha manaa isaa jaallachuun in ta’aaf. . . . Namni foon isaa in soora, in dhimmaaf malee, takkaa foon isaa jibbee hin beeku; Kristosis waldaadhaaf akkasuma godhe. . . . Tokkon tokkon abbaa manaa akkuma kanatti haadha manaa isaa akka ofii isaatiitti haa jaallatu.” (Efe. 5:28, 29, 33) Abbootiin manaa haadhotii manaasaanii hangam jaallachuu qabu? Phaawulos, “Kristos akkuma waldaa kristiyaanaa jaallate, waldaadhaafis dabarsee of kenne, akkasuma abbaan manaas haadha manaa isaa haa jaallatu” jedhee barreesseera. (Efe. 5:25) Eeyyee, akkuma Kiristos warra kaaniif godhe, abbaan manaa haadha manaasaaf lubbuusaallee dabarsee kennuuf fedhii qabaachuu qaba. Kiristiyaanni abbaa mana ta’e tokko haadha manaasaa oo’aan, isheef yaaduudhaan, xiyyeeffannaadhaan ishee dhaggeeffachuudhaan, haala ofittummaarraa walaba ta’een kan ishee qabu taanaan, matummaasaatiif bitamuun isheef salphata.

18. Dhiironni itti gaafatamummaa gaa’elasaanii keessatti qaban raawwachuuf wanti isaan gargaaru maalidha?

¹⁸ Abbaan manaa karaa kanaan haadha manaasaatiif ulfina kennuunsaa wanta humnasaa ol ta’edhaa? Lakki, Yihowaan matumaa wanta humnasaatii ol ta’e akka godhu isa hin gaafatu. Kana malees, waaqeffattoonni Yihowaa humna uumama cufa keessatti guddaa ta’e, jechuunis hafuura qulqulluu ni argatu. Yesus akkas jedheera: “Egaa isin hamoota taatanii utuu jirtanii, ijoollee keessaniif kennaa gaarii kennuu erga beektanii, abbaan keessan inni waaqa irraa immoo, hammam isin caalaa warra isa kadhataniif hafuura qulqulluu kenna.” (Luq. 11:13) Abbootiin manaa, haadhotii manaasaanii dabalatee, walitti dhufeenya warra kaanii wajjin qabanirratti Yihowaan hafuurasaatiin akka isaan gargaaru kadhachuu danda’u.—Hojii Ergamootaa 5:32 dubbisi.

19. Matadureen ittaansuudhaan qayyabannu waa’ee maalii ibsa?

¹⁹ Dhugumayyuu, dhiironni, Kiristosiif bitamuufi matummaasaa hordofuu ilaalchisee itti gaafatamummaa guddaatu isaanirra jira. Haata’u malee, dubartoonni keessumaammoo haadhotiin manaahoo? Matadureen ittaanu, ga’ee dubartoonni qophii Yihowaa keessatti qaban akkamitti ilaaluu akka qaban ibsa.

Dubartootaa, Seera Matummaatiif Bitamuu Kan Qabdan Maaliifi?

“Abbaan manaa mataa haadha manaa[ti].”—1 QOR. 11:3.

1, 2. (a) Phaawulos ergamaan waa’ee qophii Yihowaan seera matummaafi bitamuuf godhe ilaalchisee maal barreesse? (b) Mataduree kana keessatti gaaffiiwwan warra kamtu ibsama?

YIHOWAAN seera matummaa Phaawulos ergamaan, “Kristos mataa warra dhiiraa,” “Waaqayyo mataa Kristos” akka ta’an ibse hundeesseera. (1 Qor. 11:3) Mataduree darberratti, Yesus Yihowaa isa Mataasaa ta’eef bitamuu akka mirga guddaatti akka ilaaluufi akka itti gammadu, akkasumas mataan dhiirota Kiristiyaana ta’anii Kiristos akka ta’e ibsamee ture. Kiristos namoota kan qabu gaarummaadhaan, kabajaan, gara laafinaafi karaa ofittummaarraa walaba ta’een ture. Dhiironni gumii keessa jiranis warra kaan keessumaa haadha manaasaaniitti amalawwan akkasii argisiisuu qabu.

² Dubartoonnoo maal gochuu qabu? Mataansaanii eenyu? Phaawulos, “Abbaan manaa mataa haadha manaa[ti]” jechuudhaan barreesseera. Dubartoonni yaada geggeessaa hafuura qulqulluutiin barreeffame kana akkamitti ilaaluu qabu? Abbaan manaa hidhata amantiishee yeroo hin taanettis seerri bu’uuraa kun ni hojjetaa? Haati manaa matummaa dhiiraatiif bitamti jechuun, hiriyaa gaa’elaa callistuu ta’uu qabdi ykn yommuu murtoon godhamu yaada tokkoyyuu kennuu hin dandeessu jechuudhaa? Dubartiin tokko ofiisheetiif kabaja kan argamsiistu karaa kamiin?

“Kan Isa Gargaartu, Ani Isaaf Nan Tolcha”

3, 4. Gaa’ela keessatti qophiin matummaa faayidaa kan qabu maaliifi?

³ Maatii keessatti mataan eenyu ta’uu akka qabu kan murteesse Waaqayyodha. Addaam erga uumamee booda Yihowaan, “Namichi kophaa isaa ta’uun gaarii miti; kan akka isaatii kan isa gargaartu, ani isaaf nan tolcha” jedhe. Hewwaan erga uumamtee booda, Addaam hiriyaafi gargaartuu argachuusaatti gammachuu guddaa isatti dhaga’ame, “Isheen kun lafeen ishee lafee koo keessaa, foon ishees foon koo irraa fuudhame” jechuudhaan ibseera. (Uma. 2:18-24) Addaamiifi Hewwaan, sanyii ilmaan namootaa cubbuurraa walaba ta’aniifi lafa jannata taaturra gammachuudhaan barabaraaf jiraataniif, haadhaafi abbaa ta’uuf abdii dinqisiisaa qabu turan.

⁴ Hammeenya warra keenya jalqabaatiin kan ka’e, haalli mudaa hin qabneefi Eeden keessa ture ni bade. (Roomaa 5:12 dubbisi.) Seerri matummaa garuu akkuma jirutti itti fufeera. Qophiin kun sirriitti kan hordofamu taanaan, gaa’ela keessatti bu’aafi gammachuu guddaa argamsiisa. Akkuma Yesus Yihowaa Isa Mataasaa ta’eef bitamuun isa gammachiisu, seera kanaaf bitamuun gammachuu argamsiisa. Yesus gara lafaa dhufuusaa dura, “yeroo hundumaa fuula [Yihowaa] duratti gammadaa” ture. (Fak. 8:30) Cubbuu waan dhaalaniif, dhiironni mataa mudaa hin qabne ta’uu, dubartoonnis haala mudaa hin qabneen seera matummaatiif bitamuu hin danda’an. Haata’u malee, abbaan manaafi haati manaa waan danda’an hunda gochuusaanii yoo itti fufan, yeroo ammaallee qophiin kun gaa’ela keessatti gammachuu guddaan akka jiraatu godha.

5. Hiriyoonni gaa’elaa gorsa Roomaa 12:10⁠rra jiru qalbeeffachuu kan qaban maaliifi?

⁵ Gaa’elli milkaa’ina akka argatu yoo barbaadame, hiriyoonni gaa’elaa gorsa Caaffanni Qulqullaa’oon Kiristiyaanota hundaaf akkas jechuudhaan kennan hojiirra oolchuunsaanii barbaachisaadha: “Jaalala obbolummaatiin ho’isaa wal jaalladhaa; walii keessaniif ulfina kennuudhaaf wal dorgomaa.” (Rom. 12:10) Kana malees, abbaan manaas ta’e haati manaa gorsa, “Walitti kan toltan, garaas kan waliif laaftan ta’aa; akkuma Waaqayyo karaa Kristos cubbuu keessan isiniif dhiise, isinis akkasuma waliif dhiisaa!” jedhu hojiirra oolchuuf jabaatanii hojjechuu qabu.—Efe. 4:32.

Hiriyaan Gaa’elaa Yommuu Hidhata Amantii Hin Taanetti

6, 7. Haati manaa Kiristiyaana taate tokko abbaa manaashee hin amanneef bitamuunshee bu’aa maalii argamsiisuu danda’a?

⁶ Hiriyaan gaa’elaakee Yihowaa kan hin tajaajille yoo ta’e maal goota? Yeroo baay’ee nama hin amanne kan ta’u abbaa manaati. Haala akkasii keessatti haati manaa akkamitti isa qabuu qabdi? Macaafni Qulqulluun deebii akkas jedhu kenna: “Isin dubartoota nana, warra dhiiraa keessaa kaan dubbii Waaqayyoo hin amanne yoo ta’an iyyuu, isin waan tokko utuu hin dubbatin, amala isin warri haadhota manaa isaanii taatan argisiiftaniin akka mo’amanitti, abboota manaa keessaniif abboomamaa! Isaan amala keessan isa qullaa’aa fi isa sodaa Waaqayyoo argisiisu in argu.”—1 Phe. 3:1, 2.

⁷ Dubbiin Waaqayyoo haati manaa abbaa manaashee hin amanneef bitamuushee akka itti fuftu ajaja. Amallishee inni gaariin, abbaan manaashee amala akkasii akka argisiistu kan godhe maal akka ta’e akka qoru isa kakaasuu danda’a. Kanaan kan ka’es, abbaan manichaa amantii haadha manaasaa qoruufi dhumarrattis dhugaa fudhachuu danda’a.

8, 9. Haati manaa Kiristiyaana taate, amala gaarii argisiistus abbaan manaashee hin amanne jijjiirama gochuu yoo baate maal gochuu dandeessi?

⁸ Abbaan manaa hin amanne jijjiirama yoo gochuu baatehoo? Caaffanni Qulqullaa’oon, kana gochuun rakkisaa yoo ta’eyyuu, haati manaa yeroo hunda amalawwan Kiristiyaanaa akka argisiistu ishee jajjabeessa. Fakkeenyaaf, 1 Qorontos 13:4, “Jaalalli danda’aa dha” jedha. Kanaaf, haati manaa Kiristiyaana taate, haala sana jaalalaan danda’uudhaan amala ‘gad of deebisuu, garraamummaafi obsa’ argisiisuu itti fufuunshee barbaachisaadha. (Efe. 4:2) Gargaarsa humna Waaqayyoo isa hojiirra jiruun, jechuunis hafuura qulqulluutiin, haala rakkisaa ta’e keessattillee amalawwan Kiristiyaanaa argisiisuun ni danda’ama.

⁹ Phaawulos, “Jabina gooftaan anaaf kennuun waan hundumaa gochuu nan danda’a” jechuudhaan barreesseera. (Filp. 4:13) Hafuurri Waaqayyoo, hiriyaan gaa’elaa Kiristiyaana ta’e wantoota hedduu karaa gara biraa kamiiniyyuu raawwachuu hin dandeenye akka hojjetu isa gargaaruu danda’a. Fakkeenyaaf, hiriyaan gaa’elaa tokko gochi gara jabinaa irratti raawwatamuunsaa haaloo akka ba’u isa qoruu danda’a. Haata’u malee, Macaafni Qulqulluun Kiristiyaanota hundaan akkas jedha: “Namni hamaa yoo isin irratti hojjete, deebiftanii hamaa irratti hin hojjetinaa. . . . Caaffata qulqullaa’aa keessatti, Waaqayyo gooftaan, ‘Ijaa baasuun kan koo ti, ani hojii namaa mataa isaa irratti nan deebisa’ jedhee dubbateera.” (Rom. 12:17-19) Haaluma wal fakkaatuun, 1 Tasaloniiqee 5:15, “Yeroo hundumaa walii keessaniif, namoota hundumaafis gaarii gochuu yaadaa malee, namni tokko illee waan hamaadhaaf hamaa akka hin deebifne ilaalladhaa” jedha. Gargaarsa hafuura Yihowaatiin, wanta humna keenyaan hin dandeenye raawwachuu dandeenya. Kanaaf, hafuurri Waaqayyoo wanta nutti hir’ate akka nuu guutu kadhachuun keenya sirrii mitiiree?

10. Yesus gochaafi dubbii gadhee warra kaaniitiif deebii akkamii kenne?

¹⁰ Yesus akkaataa warra wanta nama hin gammachiisne itti dubbatan ykn isarratti raawwataniif deebii kenneen fakkeenya gaarii ta’eera. Kana ilaalchisee 1 Phexros 2:23 akkas jedha: “Inni yommuu arrabsame deebisee hin arrabsine; yommuu dhiphates Waaqayyo isa firdii qajeelaa faradutti kennate malee, warra isa dhiphisan hin doorsifne.” Nuyis fakkeenyasaa isa gaarii akka hordofnu jajjabeeffamneerra. Amala gadhee warri kaan argisiisaniin hin dheekkaminaa. Akkuma Kiristiyaanonni hundi gorfaman, ‘kan gara-laaftan, gad of deebistan, hamaa, hamaadhaan, abaarsas, abaarsaan kan hin deebisne ta’aa.’—1 Phe. 3:8, 9.

Dubartoonni Yaada Kennuu Hin Danda’anii?

11. Dubartoonni Kiristiyaana ta’an tokko tokko mirga guddaa akkamii argatu?

¹¹ Matummaa abbaa manaatiif bitamuu jechuun, dubartoonni gaa’ela keessatti homaa hin dubbatan, dhimmaawwan maatii ilaallatan ykn gara biraarratti yaada hin kennan jechuudhaa? Matumaa akkas jechuu miti. Yihowaan dubartootaafis ta’e dhiirotaaf mirga hedduu kenneera. Namoonni 144,000 yommuu Kiristos lafa kanarratti bulchu samiirratti isa jalatti moototaafi luboota ta’an, ulfina guddaa akkamii akka argatan mee yaadaa. Lakkoofsi kun dubartootas ni dabalata. (Gal. 3:26-29) Yihowaan qophiisaa keessatti dubartootaaf ga’ee guddaa akka kenne homaa hin shakkisiisu.

12, 13. Fakkeenya dubartoonni raajii akka dubbatan argisiisu caqasi.

¹² Fakkeenyaaf, bara duriitti dubartoonni raajii dubbatu turan. Yo’el 2:28, 29 akkas jechuudhaan raajii dubbateera: “Bara booddeetti ani hafuura koo nama hundumaa irratti nan dhangalaasa; ilmaan keessanii fi intaloonni keessan raajii in dubbatu . . . Bara sanatti, ani hojjetoota koo warra dhiirotaa fi warra dubartootaa irratti iyyuu hafuura koo nan dhangalaasa.”

¹³ Bartoonni Yesus gara 120 ta’aniifi Dh.K.B. bara 33 guyyaa Phenxeqosteetti, kutaa mana manarraa keessatti Yerusaalemitti walitti qabaman dubartootaafi dhiirota turan. Hafuurri Waaqayyoo kan dhangala’e guutummaa tuuta kanaarratti ture. Kanaaf, Phexros raajii Yo’el dubbate caqasuudhaan, dhiirotaafi dubartoota kanarratti akka raawwatame dubbachuu danda’eera. Phexros akkas jedhe: “Inni asitti ta’e kun garuu, waan Waaqayyo afaan raajicha Yo’eliin dubbatee dha. ‘Guyyaa gara dhumaatti akkana in ta’a jedha Waaqayyo, foon-qabeessa hundumaaf hafuura koo nan kenna, ilmaan keessanii fi intaloonni keessan raajii in dubbatu; . . . eyyee, guyyoota sanatti hojjetoota koo warra dhiiraa fi dubartiidhaaf hafuura koo nan kenna, raajiis in dubbatu.’”—HoE. 2:16-18.

14. Dubartoonni Kiristiyaanummaa jaarraa jalqabaa babal’isurratti ga’ee maalii qabu turan?

¹⁴ Jaarraa jalqabaatti dubartoonni Kiristiyaanummaa babal’isuurratti ga’ee guddaa qabu turan. Waa’ee Mootummaa Waaqayyoo warra kaanitti lallabaniiru; wantoota hojii lallabaa wajjin wal qabatanis hojjetaniiru. (Luq. 8:1-3) Fakkeenyaaf, Phaawulos Feebeen “Waldaa Kristiyaanaa Kanchre’aaf gargaartuu” akka turte dubbateera. Phaawulos nagaa tajaajiltoota hidhatasaa ta’aniif ergerratti, “Triifeenee fi Triifaasee warra hojii gooftaatti dadhaba[n]” dabaltee dubartoota amanamoo hedduu caqaseera. Kana malees, “Pharsiis jaallatamtuu ishee hojii gooftaatti baay’ee dadhabde” caqaseera.—Rom. 16:1, 12.

15. Yeroo keenyatti Kiristiyaanummaa babal’isuurratti dubartoonni ga’ee maalii qabu?

¹⁵ Yeroo keenyatti, namoota miliyoona torbaa ol ta’aniifi misiraachoo Mootummaa Waaqayyoo addunyaa maratti labsan keessaa baay’eensaanii, dubartoota umrii gara garaa qabanidha. (Mat. 24:14) Baay’eensaanii tajaajiltoota yeroo guutuu, misiyoonotaafi miseensota maatii Bet’elidha. Daawit faarfatichi, “Waaqayyo dubbii isaa in dhageessisa, dubartoonni warri misraachoo himan sun macca guddaa turan” jedhee faarfateera. (Far. 68:11) Jechoonni kun dhugaa mitii? Yihowaan, ga’ee dubartoonni misiraachicha labsuufi kaayyoosaa raawwachuurratti qabaniif bakka guddaa kenna. Dubartoonni Kiristiyaana ta’an akka bitaman ajajuunsaa, waan tokko utuu hin dubbatin callisanii bitamu jechuusaa akka hin taane beekamaadha.

Dubartoota Yaada Kennan Lama

16, 17. Fakkeenyi Saaraa, dubartoonni gaa’ela keessatti yaada kennuu akka danda’an kan argisiisu akkamitti?

¹⁶ Yihowaan dubartootaaf mirgawwan hedduu erga kennee, abbootiin manaa murtoo guddaa gochuusaanii dura haadhotii manaasaanii mariisisuu hin qabanii? Kana gochuunsaanii sirriidha. Caaffanni Qulqullaa’oon, haadhotiin manaa yeroon yaada itti kennan ykn utuu abbaa manaasaanii hin mariisisin murtoo itti godhan hedduun akka jiru ibsu. Fakkeenya lama ilaalaa.

¹⁷ Haadha manaa Abrahaam isa abbaa amantii kan taate Saaraan, haati manaasaa isheen lammaffaafi mucaanshee utuu kabaja hin argisiisin waan hafaniif akka isaan ari’u itti himtee turte. Kun ‘Abrahaamiin baay’ee kan rakkise’ ta’us, Waaqayyoo akkas isatti hin dhaga’amne. Yihowaan Abrahaamiin, “Waa’een mucichaafi waa’een xomboree keetii si hin rakkisin! . . . waanuma Saaraan sitti himtu dhaga’i” jedhe. (Uma. 21:8-12) Abrahaam Yihowaaf ajajamuudhaan Saaraa dhaggeeffatee, waan isheen isa gaafatte raawwateera.

18. Abigaayil ofiisheetiin kakaatee tarkaanfii akkamii fudhatte?

¹⁸ Waa’ee Abigaayil ishee haadha manaa Naabaal turtees yaadaa. Daawit, Saa’ol Mooticha isa hinaafaa jalaa yommuu baqate, naannoo hoolonni Naabaal jiran buufatee ture. Daawitiifi namoonnisaa qabeenya hedduu nama sooressa ta’e kanaa keessaa kamiyyuu fudhachuu mannaa isaaf eeganiiru. Naabaal garuu “nama hamaa baanaa hin tolle” waan tureef namoota Daawititti “ori’e.” Inni nama “waa’ee hin baafne,” akkasumas “gowwummaan isa biraa hin hafne” ture. Namoonni Daawit waan isaan barbaachisu akka isaanii kennu kabajaan yommuu gaafatan Naabaal ni dide. Abigaayil wanta raawwatame yommuu dhageessu maal goote? Naabaalitti utuu hin himin, “Ariitiidhaan buddeena dhibba lama, daadhii waynii huubboo lama, hoolota qalamanii qopheeffaman shan, akaayii akka kiilo soddomii torbaa, bixxillee ija waynii dhibba tokkoo fi bixxillee harbuu dhibba lama fuutee” Daawitiifi namootasaatiif kennite. Wanti Abigaayil goote sirrii turee? Macaafni Qulqulluun, “Waaqayyo Naabaalin in rukute, innis in du’e” jedha. Yeroo boodas Daawit Abigaayiliin fuudheera.—1 Sam. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42.

‘Dubartii Jajamtu’

19, 20. Dubartiin tokko garaadhaa akka jajamtu kan godhu maalidha?

¹⁹ Caaffanni Qulqullaa’oon, haadha manaa waan hundumaa karaa Yihowaan barbaaduun raawwattu ni galateeffata. Macaafni Fakkeenyaa, “haadha manaa mana ishee qabuu dandeessu” yeroo jaju akkas jedha: “Eenyutu argachuu danda’a ree? Isheen callee gati-jabeessa hundumaa irra guddaa in caalti; abbaan manaa ishee ishee in amanata; qabeenyis isatti hin hir’atu. Bara jireenya ishee hundumaatti, wanta gaarii gootiif malee, wanta hamaa isa irratti hin hojjettu.” Kana malees, “ogummaadhaan in dubbatti, barsiifni gaariinis afaan ishee keessaa in ba’a. Isheen yeroo hundumaa jireenya maatii isheetii in eegdi, utuu hin hojjetinis akkasumaan buddeena hin nyaattu. Ijoolleen ishee lafaa ka’anii ‘Eebbifamtuu!’ jedhanii ishee in waamu, abbaan manaa ishee immoo ishee jajat[a].”—Fak. 31:10-12, 26-28.

²⁰ Dubartiin tokko garaadhaa akka jajamtu kan godhu maalidha? Fakkeenyi 31:30, “Simboon nama irraa in darbiti miidhaginnis nama in gowwoomsiti, dubartiin Waaqayyoon sodaattu garuu in jajamti” jedha. Yihowaa sodaachuun, seera matummaa inni baaseef fedhiidhaan bitamuu dabalta. Akkuma “Kristos mataa warra dhiiraa” akkasumas “Waaqayyo mataa Kristos” ta’e, “abbaan manaa mataa haadha manaa[ti].”—1 Qor. 11:3.

Kennaasaatiif Waaqayyoon Galateeffadhaa

21, 22. (a) Kiristiyaanonni kennaa gaa’elaa Waaqayyoo biraa argataniif galateeffachuuf sababiiwwan akkamii qabu? (b) Qophii Yihowaan aboofi matummaadhaaf godheef kabaja argisiisuu kan qabnu maaliif? (Saanduqa fuula 17⁠rra jiru ilaali.)

²¹ Kiristiyaanonni gaa’ela godhatan Waaqayyoon galateeffachuuf sababii hedduu qabu! Hiriyoota gaa’elaa gammachuu qaban ta’uudhaan jiraachuu danda’u. Keessumaa jireenyasaanii tokko godhanii Waaqayyoo wajjin deemuuf carraa waan isaanii baneef, kennaa gaa’elaa isa eebba Waaqayyoo ta’eef galateeffachuu danda’u. (Rut. 1:9; Mik. 6:8) Gaa’ela kan hundeesse isa waan ta’eef, gaa’elli gammachiisaa akka ta’uuf maaltu akka barbaachisu sirriitti beeka. Waan hundumaa karaa inni barbaaduun raawwadhaa; addunyaa jeeqamaa kana keessattillee ‘gammachuun Waaqayyo isiniif kennu jabina keessan in ta’a.’—Nah. 8:10.

²² Kiristiyaanni haadha manaasaa akka ofiisaatti jaallatu tokko, gara laafinaafi haala akka isheef yaadu argisiisuun matummaasaatti fayyadama. Haati manaasaa nama Waaqayyoo taate, waan isa gargaartuufi ulfina guddaa waan isaaf kennituuf dhugumaan jaallatamtuudha. Hunda caalaammoo gaa’ellisaanii inni fakkeenya ta’e, Yihowaa isa galanni isaaf maluuf ulfina argamsiisa.