Wanta Yaanni Garaa Keessan Jedhuuf Ajajamaa

“Warra qullaa’aniif wanti hundinuu qullaa’aa dha, warra xuraa’oodhaaf warra hin amanneef garuu, wanti tokko illee qullaa’aa miti.” —TIITOOS 1:15.

1. Phaawulos gumii Qareexis kan dhaqe akkamitti?

PHAAWULOS ERGAMAAN adeemsa misiyoonummaasaa sadanuu erga raawwatee booda, qabamee yeroo booda gara Roomaatti ergamuudhaan achitti waggaa lama hidhameera. Yommuu hiikame maal godhe? Hiikamee utuu baay’ee hin turin Tiitoosiif akkas jedhee barreesse: “Sababiin ani Qareexis biyya bishaan keessaatti si hambiseefis wanta toora hin qabatin hafe akka toora qabsiiftuuf, . . . jaarsolii hojii waldaa geggeessuu irra akka dhaabduuf ture.” (Tiitoos 1:5) Tiitoos namoota yaanni garaasaanii sirriitti hojjetuufi hin hojjennee wajjin hojii kana hojjechuu qaba ture.

2. Tiitoos biyya bishaan keessaa Qareexis jedhamtutti rakkoowwan akkamii sirreessuu qaba ture?

² Phaawulos ulaagaa jaarsolii gumiirraa eegamu ilaalchisee Tiitoosiif gorsa erga kennee booda, “Namoonni hin abboomamne, warri dubbii midhaan hin qabne dubbatan, warri nama wallaalchisan baay’een jiru” jedheera. Namoonni kun ‘waan barsiisuun isaaniif hin taane barsiisuudhaan, mana guutuu gargar diigu’ turan. Kanaan kan ka’es Tiitoos ‘cimsee balleessaasaanii itti mul’isuu’ qaba ture. (Tiitoos 1:10-14; 1 Ximotewos 4:7) Phaawulos sammuufi yaanni garaa namoota kanaa “xuraa’aa” ta’uusaa yommuu ibse, jecha uffata bareedaarratti qalamni faca’uusaatiin uffanni sun manca’uusaa argisiisuun fayyadameera. (Tiitoos 1:15) Namoota kana keessaa tokko tokko ‘seera dhagna qabaa kan eegan’ waan ta’aniif Yihudoota hin ta’in hin oolan. Gumiiwwan yeroo ammaatti argaman, namoota, dhagna qabachuun ulaagaa barbaachisaadha jedhaniin hin gowwoomfaman; haata’u malee, gorsa Phaawulos Tiitoosiif kennerraa yaada garaa ilaalchisee barumsa guddaa arganna.

Warra Yaanni Garaasaanii Xuraa’e

3. Phaawulos yaada garaa ilaalchisee Tiitoosiif maal jedhee barreesse?

³ Phaawulos waa’ee yaada garaa maaliif akka caqase qalbeeffadhaa. “Warra qullaa’aniif wanti hundinuu qullaa’aa dha, warra xuraa’oodhaaf warra hin amanneef garuu, wanti tokko illee qullaa’aa miti; sammuun isaanii fi yaadni garaa isaanii iyyuu xuraa’aa dha. Isaan Waaqayyoon in beekna jedhu, hojii isaaniitiin garuu isa in ganu.” Kanarraa hubachuun akka danda’amutti, namoota yeroo sana turan keessaa tokko tokko “amantii isaaniitti seelkoo akka hin qabaanne” jijjiirama barbaachisaa gochuu qabu turan. (Tiitoos 1:13, 15, 16) Namoonni kun, wanta qulqullaa’aafi xuraa’aa gargar baasuu kan hin dandeenye waan ta’aniif, yaanni garaasaanii rakkina qaba ture jechuudha.

4, 5. Namoonni gumiiwwan Qareexis keessa turan tokko tokko rakkina akkamii qabu turan? Kunoo isaanirratti rakkina akkamii fide?

⁴ Qaamni olaanaan, waggoota kudhan dura, namni tokko Kiristiyaana dhugaa ta’uu yoo barbaade dhagna qabachuun akka isa hin barbaachifne murteessee ture. Murtoo godhe kanas gumiiwwaniif beeksisaniiru. (Hojii Ergamootaa 15:1, 2, 19-29) Namoonni Qareexis tokko tokko garuu ammayyuu ‘seera dhagna qabaa eeguu’ turan. “Waan barsiisuun isaaniif hin taane barsiisuudhaan” qaama olaanaa ifatti mormaniiru. (Tiitoos 1:10, 11) Ilaalcha sirrii hin taane qabaachuudhaan, Seera Musee seerawwan waa’ee nyaataafi sirna qulqullinaa dubbatu babal’isu turan. Wanta Seerri Musee jedhutti dabalanii barsiisuudhaan akkuma abbootiisaanii warra bara Yesus turanii afoola Yihudootaafi seera namootaa babal’isaa turan ta’a.—Maarqos 7:2, 3, 5, 15; 1 Ximotewos 4:3.

⁵ Ilaalchisaanii kun, murtoo godhanirrattiifi seerawwan amalaaf baasanirratti dogoggora uumee ture. Phaawulos: “Warra xuraa’oodhaaf warra hin amanneef . . . wanti tokko illee qullaa’aa miti” jechuudhaan barreesseera. Yaanni garaasaanii micciiramaa waan ta’eef, wanta godhaniifi wanta gamaaggaman ilaalchisee qajeelfama sirrii isaanii kennuu hin danda’u. Kana malees, dhimmawwan dhuunfaa namni tokko karaa tokkoon inni kaanimmoo karaa biraatiin murtoo irratti gochuu danda’urratti Kiristiyaanota hidhatasaanii ta’anitti faradu turan. Kana waan ta’eefis namoonni Qareexis wanta dhugumaan xuraa’aa hin taane xuraa’aadha jedhu turan. (Roomaa 14:17; Qolosaayis 2:16) Waaqayyoon beekna jedhanii haa dubbatan malee, hojiinsaanii kanarraa faallaa ture.—Tiitoos 1:16.

‘Warra Qullaa’aniif Qullaa’aadha’

6. Phaawulos waa’ee namoota akkamii ibseera?

⁶ Ergaa Phaawulos Tiitoosiif barreesserraa faayidaa kan argannu akkamitti? Yaadawwan kana lamaan qalbeeffadhaa: “Warra qullaa’aniif wanti hundinuu qullaa’aa dha, warra xuraa’oodhaaf warra hin amanneef garuu, wanti tokko illee qullaa’aa miti; sammuun isaanii fi yaadni garaa isaanii iyyuu xuraa’aa dha.” (Tiitoos 1:15) Phaawulos, Kiristiyaanota amala qulqulluu qabaniif wanti hundi qulqulluufi kan heyyamamedha jechuusaa hin turre. Phaawulos xalayaasaa garabiraarratti namni halalummaa raawwatu, waaqayyolii tolfaman waaqessu, qoricha namatti godhuufi kan kana fakkaatan raawwatu, “mootummaa Waaqayyootti galuu akka hin dandeenye” waan ibseef yaada olitti argamu dabarsaa akka hin turre beekamaadha. (Galaatiyaa 5:19-21) Kanarraa ka’uudhaan, Phaawulos waa’ee namoota karaa amalaafi karaa hafuuraa qulqulluu ta’aniifi hin taanee dubbachaa akka ture hubachuu qabna.

Sagalee Yaada Garaa Addaddaa, Murtoo Addaddaa

9. “Wanti hundinuu qullaa’aa” yoo ta’e, ga’een yaada garaa maalidha?

⁹ Haata’u malee Phaawulos “warra qullaa’aniif wanti hundinuu qullaa’aa dha” yeroo jedhu maal jechuusaa ture? Phaawulos, waa’ee Kiristiyaanota ilaalchasaaniifi amalasaanii seera bu’uuraa Waaqayyo Dubbiisaa keessatti kennee wajjin walsimsiisanii dubbachuusaa ture. Kiristiyaanonni kun, dhimmawwan hedduu kallattiidhaan hin dhowwamne ilaalchisee obboloonni yaada garaagaraa qabaachuu akka danda’an ni amanu. Kanaan kan ka’es jarjaranii warra kaanitti faraduu mannaa, wantoota Waaqayyo hin jibbine akka “qulqullaa’aatti” ilaalu. Haalawwan jireenyaa Macaafni Qulqulluun kallattiidhaan qajeelfama itti hin laannerratti, warri kaanis ilaalchuma akkasaanii akka qabaatan isaanirraa hin eegan. Mee fakkeenya tokko tokko haa’ilaallu.