Dhugaa Baatota Yihowaa meeqa beekta? Nu keessaa tokko tokko ollaakee kan taʼan, si wajjin kan hojjetan ykn si wajjin kan baratan taʼuu dandaʼu. Yookiinimmoo Macaafa Qulqulluu si wajjin mariʼanneerra taʼa. Maarree nuyi dhugumaan eenyudha? Waaʼee amantii keenyaa namootatti kan himnuhoo maaliifi?

Nuyi namoota adda taane miti. Namoota akkaataa guddinaafi haala garaagaraa qaban keessaa dhufnedha. Nu keessaa tokko tokko kanaan dura amantii garabiraa hordofaa kan turre siʼa taʼu, kaanimmoo Waaqayyotti kan hin amanne turre. Haata malee, hundi keenya Dhugaa Baatota taʼuu keenya dura yeroo ramadnee wanta Macaafni Qulqulluun barsiisu of eeggannoodhaan qorreerra. (Hojii Ergamootaa 17:11) Achiis wanta baranne fudhachuudhaan Yihowaa waaqeffachuuf dhuunfaatti murteessineerra.

Macaafa Qulqulluu qayyabachuudhaan faayidaa arganneerra. Akkuma namoota kaanii nuyis, rakkinaafi dadhabina mataa keenyaa wajjin qabsoo goona. Haataʼu malee, seerawwan buʼuuraa Macaafa Qulqulluu jireenya keenya guyyaa guyyaa keessatti hojiirra oolchuudhaan fooyyaʼiinsa ifatti mulʼatu gooneerra. (Faarfannaa 128:1, 2) Wanta gaarii Macaafa Qulqulluu keessaa baranne namootatti kan himnu kanaafidha.

Seera Waaqayyo baaseen geggeeffamna. Seerawwan Macaafa Qulqulluu keessatti ibsaman kun, amanamaa taʼuufi gaarummaa argisiisuu dabalatee, nageenya warra kaaniitiif yaaduufi isaan kabajuuf nu kakaasu. Seerawwan buʼuuraa Macaafa Qulqulluu kun, namoonni hawaasicha keessa jiran gaariifi buʼa qabeeyyii akka taʼan akkasumas maatiin tokkummaafi amala gaarii akka qabaatu gumaacha godhu. “Waaqayyo akka nama wal hin caalchifne” mirkanaaʼoo waan taaneef, sanyiidhaan wal qooduufi siyaasarraa walaba taʼuudhaan miseensa obbolummaa addunyaa maraa taaneerra. Dhuunfaatti namoota addaa taʼuu baannus, garee namoota adda taʼanii uumuu dandeenyeerra.—Hojii Ergamootaa 4:13; 10:34, 35.

• Wanti Dhugaa Baatota Yihowaa namoota kaanii wajjin tokko godhu maalidha?

• Dhugaa Baatonni Yihowaa Macaafa Qulqulluu qayyabachuudhaan seera akkamii barataniiru?

Namoonni baayʼeen maqaan Dhugaa Baatota Yihowaa jedhu maqaa amantii haaraa akka taʼetti yaadu. Haataʼu malee, gara waggaa 2,700 ol dura namoonni Waaqa dhugaa isa tokkicha tajaajilan, “dhuga-baatuu” Waaqayyoo jedhamaniiru. (Isaayaas 43:10-12) Hanga bara 1931⁠tti maqaa Barattoota Macaafa Qulqulluu jedhamuun beekamna turre. Haataʼu malee, maqaa Dhugaa Baatota Yihowaa jedhuun kan waamamne maaliifi?

Waaqa keenya addaan baasee beeksisa. Barreeffamoota bara duriirraa hubachuun akka dandaʼamutti, maqaan Waaqayyoo inni Yihowaa jedhu Macaafa Qulqulluu keessatti al kuma hedduu argama. Hiika Macaafa Qulqulluu hedduu keessatti maqaan kun maqaa ulfinaa kan akka Gooftaa ykn Waaqayyo jedhuun bakka buufameera. Haataʼu malee, Waaqni dhugaan “Barabaraan maqaankoo isa kana” jechuudhaan maqaasaa isa dhuunfaa Yihowaa jedhamuun Museetti of mulʼiseera. (Baʼuu 3:15, NW) Karaa kanaan waaqayyolii sobaa hundarraa adda akka taʼe of beeksiseera. Nuyis maqaa Waaqayyoo isa qulqulluutiin waamamuu keenyatti kooratu nutti dhagaʼama.

Hojii keenya ibsa. Bara durii jechuunis, Abeel isa nama qajeelaa turee kaasee namoonni hedduun Yihowaadhaaf dhugaa baʼaa turaniiru. Jaarraa baayʼee dura, Nohi, Abrahaam, Saaraa, Musee, Daawitiifi namoonni kaan hedduun, “dhuga-baatota akka duumessaa” turan. (Ibroota 11:4–12:1) Akkuma namni tokko nama balleessaa hin qabne tokkoof mana murtiitti dhihaatee dhugaa baʼu, nuyis waaʼee Waaqa keenyaa dhugaasaa beeksisuuf murteessineerra.

Fakkeenya Yesus hordofna. Macaafni Qulqulluun, “dhuga-baatuu isa amanamaa” jedhee isa waama. (Mulʼata 3:14) Yesus, ‘maqaa Waaqayyoo akka beeksise,’ akkasumas waaʼee Waaqayyoo akka ‘dhugaa baʼe’ dubbateera. (Yohannis 17:26; 18:37) Kanaaf duuka buutonni Kiristos warri dhugaan maqaa Yihowaatiin waamamuufi maqaa kana beeksisuu qabu. Wanti Dhugaa Baatonni Yihowaa gochuuf carraaqanis kanadha.

• Barattoonni Macaafa Qulqulluu maqaa Dhugaa Baatota Yihowaa jedhuun kan waamaman maaliifi?

• Yihowaan yoomii kaasee lafarratti Dhugaa Baatota qaba ture?

• Dhugaa Baatuun Yihowaa inni guddaan eenyudha?

Macaafni Qulqulluun Kiristos erga duʼee booda, barsiisonni sobduun Kiristiyaanota jaarraa tokkoffaa gidduudhaa kaʼanii dhugaa Macaafa Qulqulluu akka mancaasan raajii dubbatee ture. (Hojii Ergamootaa 20:29, 30) Raajiin kun yeroo booda sirriitti raawwatameera. Barumsa Yesus yaada amantii sobaa wajjin waan waliin makaniif Kiristiyaanummaan sobaa ni babalʼate. (2 Ximotewos 4:3, 4) Yeroo harʼaa wanta Macaafni Qulqulluun dhugumaan barsiisu ilaalchisee hubannaa sirrii akka qabnu mirknaaʼoo taʼuu kan dandeenyu akkamitti?

Yeroon Yihowaan dhugaa itti beeksisu gaʼee ture. Yihowaan, ‘bara isa dhumaatti, beekumsi dhugaan akka baayʼatu’ raajii dubbateera. (Daaniʼel 12:4, NW) Bara 1870⁠tti gareen namoota muraasa dhugaa barbaadan qabate tokko, barumsi manneen sagadaa hedduun Macaafa Qulqulluurratti kan hundaaʼe akka hin taane hubate. Kanaaf, namoonni kun barumsa Macaafa Qulqulluu isa jalqabaa barbaaduu kan jalqaban siʼa taʼu, Yihowaanis hubannaa hafuuraa akka argatan gochuudhaan isaan eebbiseera.

Namoonni garaa qajeelaa qaban of eeggannoodhaan Macaafa Qulqulluu qoran. Barattoonni Macaafa Qulqulluu garaa qajeelaa qabaniifi kanaan dura jiraatan, mala qayyabannaa hanga harʼaatti itti fayyadamaa jirru hordofaa turan. Macaafa Qulqulluu mataduree matadureedhaan irratti mariʼatu turan. Kutaan Macaafa Qulqulluu ulfaataa taʼe tokko yommuu isaan mudatu, yaada kana hubachuuf caqasoota garabiraa ilaalu turan. Caqasoonni sun kan walsiman taʼuusaanii erga amananii booda dhumarratti yaada xumuraa irra gaʼan ni galmeessu turan. Mala Macaafni Qulqulluun ofumasaatii akka of ibsu godhu kanatti fayyadamanii, waaʼee maqaa Waaqayyoofi Mootummaasaa, kaayyoo inni ilmaan namootaafi lafaaf qabu, namoonni duʼan haala akkamii keessatti akka argaman, akkasumas abdii duʼaa kaʼuu ilaalchisee dhugaasaa deebisanii argataniiru. Qorannaan isaan godhan amantii sobaafi gochasaarraa walaba isaan baaseera.—Yohannis 8:31, 32.

Bara 1879⁠tti Barattoonni Macaafa Qulqulluu yeroon dhugaan balʼinaan akka beekamu itti godhamu akka gaʼe hubatanii turan. Kanaaf bara sanatti barreeffama yeroo ammaa itti fayyadamaa jirru, jechuunis Masaraa Eegumsaa Mootummaa Yihowaa Beeksisu maxxansuu jalqaban. Yeroo ammaa dhugaa Macaafa Qulqulluu namoota biyyoota 240 ol taʼan keessa jiraniifi afaan 750 oliin labsaa jirra. Beekumsi dhugaan kanaan dura matumaa haala akkasiitiin baayʼatee hin beeku!

• Kiristos erga duʼee booda dhugaan Macaafa Qulqulluu maal taʼe?

• Dubbii Waaqayyoo keessaa dhugaa deebisnee argachuuf kan nu dandeessise maalidha?

Dhugaa Baatonni Yihowaa waggoota kurnan hedduutti lakkaaʼamaniif Macaafa Qulqulluu hiika garaagaraatti fayyadamaa, maxxansaafi raabsaa turaniiru. Haataʼu malee yeroo booda, hiika haaraa namoonni hundi waaʼee ‘dhugaa’ Waaqayyo ‘beekumsa’ sirrii akka argatan godhu qopheessuun barbaachisaa akka taʼe hubanne. (1 Ximotewos 2:3, 4) Kanaaf, bara 1950⁠tti Macaafa Qulqulluu Hiika Addunyaa Haaraa afaan ammayyaatiin qophaaʼe gar tokkoosaa maxxansuu jalqabne. Macaafni kun amanamummaadhaan afaan 130 oliin sirriitti hiikameera.

Macaafni Qulqulluun salphaatti hubatamuu dandaʼu barbaachisee ture. Afaanonni yeroodhaa gara yerootti guddachaa waan deemaniif, jechoonni hiikawwan hedduun qabatan, kan namaa hin galle ykn hubachuuf kan nama rakkisan turan. Akkasumas, barreeffamoonni durii caalaatti sirrii taʼaniifi harkaan qophaaʼan, hiikinisaanii warra jalqabaatti dhihaatan argamuunsaanii Macaafa Qulqulluu afaan Ibrootaa, Aramaayikiifi Giriikiitiin qophaaʼan caalaatti hubachuuf gargaaran argamanii turan.

Hiikni Dubbii Waaqayyootiif amanamaa taʼe barbaachisee ture. Namoonni Macaafa Qulqulluu hiikan, isa Waaqayyo geggeessaa hafuuraatiin akka barreeffamu godhe fooyyessuu mannaa yaada barreeffamni inni jalqabaa qabateef amanamaa taʼuu qabu. Haataʼu malee, namoonni Caaffata Qulqullaaʼoo hiikan hedduun iddoo baayʼeetti maqaa Yihowaa jedhu hin galchine.

Macaafni Qulqulluun Abbaa Barroo kitaabichaatiif ulfina kennu barbaachisee ture. (2 Saamuʼel 23:2) Akkuma fakkii armaan gadiirratti mulʼatu, Hiika Addunyaa Haaraa keessatti maqaan Yihowaa jedhu iddoo gara 7,000 Macaafa Qulqulluu durii harkaan barreeffame keessa argamu hundatti deebiʼee akka galu godhameera. (Faarfannaa 83:18, NW) Macaafni Qulqulluun kun waggoota dheeraaf qorannaan irratti godhamee kan qophaaʼeefi yaada Waaqayyoo sirriitti kan dabarsu waan taʼeef macaafa kana dubbisuun nama gammachiisa. Macaafa Qulqulluu Hiika Addunyaa Haaraa afaan keetiin qophaaʼe qabaattus qabaachuu baattus, Dubbii Yihowaa guyyaa guyyaadhaan akka dubbistu si jajjabeessina.—Iyaasuu 1:8; Faarfannaa 1:2, 3.

• Hiikni Macaafa Qulqulluu haaraan akka barbaachisu kan murteessine maaliifi?

• Namni fedha Waaqayyoo barachuu barbaadu kamiyyuu guyyaa guyyaadhaan maal gochuunsaa gaariidha?