Rä Biblia xikägihu̱ tenguꞌä rä mꞌu̱i Näꞌä toꞌo bi ungä rä mfeni pa bi tꞌofo

1. Xi nuꞌi, ¿por hanja gi handi rä Biblia ngu nꞌa rä däta regalo?

HÄNGU di jamädibihu̱ rä Zi Dada Jeoba ngeꞌä xä rꞌakägihu̱ rä Biblia. Ha nunä mäkä mfistꞌofo di tinihu̱ yä konseho nuꞌu̱ dä za dä maxkägihu̱ gä ñhanduihu̱ yä xuñha. ꞌNehe di tinihu̱ yä hogä notisia de te ma dä thogi xudi ndämäni. Pe hingä ho̱nse̱ꞌä, rä Biblia ꞌnehe utkägihu̱ tenguꞌä rä mꞌu̱i rä Zi Dada Jeoba. Ora di hudihu̱ ꞌne di mbenihu̱ näꞌä xikägihu̱ rä Biblia de rä Zi Dada Jeoba, geꞌä jakägihu̱ gä jonihu̱ kongeꞌä, gä mädihu̱ ꞌne gä o̱tꞌe mä amigohu̱ (Sal. 25:14).

2. ¿Te xä usa rä Zi Dada Jeoba pa xä nzofo yä jäꞌi?

² Rä Zi Dada Jeoba ne ge gatꞌho yä jäꞌi dä bädi toꞌoꞌä. Mäyaꞌmu̱ näꞌä bi usa yä tꞌi, yä thandi, ꞌne asta yä e̱nxe̱ pa bi zofo yä jäꞌi (Núm. 12:6; Hech. 10:3, 4). Pe mu̱ nuꞌu̱ yä tꞌi, yä thandi ꞌne nuꞌu̱ yä mensaje bä hä yä e̱nxe̱ hinxä tꞌofo, hinxä za xtä pädihu̱ ꞌnehe. Hänge rä Zi Dada Jeoba bi mändabi rꞌa yä ñꞌo̱ho̱ dä yꞌofo ha «nꞌa rä libro» gatꞌho näꞌä mi ne gä pädihu̱ (Jer. 30:2). Rä Biblia enä: «Rä ꞌñuu Äjuä xi xä ntꞌaxi» (Sal. 18:30). Hänge dä za gä mꞌu̱ihu̱ seguro ge rä Zi Dada Jeoba nzäntho bi hyoni rä modo de hanja dä rꞌakägihu̱ yä mensaje pa mä ñhouihu̱.

3. ¿Te bi me̱fi rä Zi Dada Jeoba pa njabu̱ himbi mꞌe̱di rä Biblia? (Isaías 40:8).

³ (Hñeti Isaías 40:8). Dende mäyaꞌmu̱ rä Noya Äjuä xä ꞌñuti yä jäꞌi te mä ꞌñuu di debe dä gu̱u̱. ¿Xi hanja xä njäꞌä? Mapäya hinto pe̱ꞌtsi nuꞌu̱ yä manuscrito yä original. Ngeꞌä nuꞌmu̱ bi mu̱di bi tꞌofo rä Biblia, bi tꞌofo ha nuꞌu̱ yä material nguntꞌä mi ntu̱ni. Hänge rä Zi Dada Jeoba bi nupäbi yä mfeni rꞌa yä jäꞌi pa bi hyoki xi ndunthi yä kopia. Mäske myä imperfecto nuyu̱ yä zi jäꞌi, nuꞌu̱ xä bi jamäsu de dä kopia xä ñho rä Mäkä Tꞌofo. Nꞌa rä bämhñä bi ꞌñenä ge hinte mä duda ja ge rä ndäxjua testamento xa bri koꞌtsi xä ñho. Mäske rä Biblia bi tꞌofo ya dende mäyaꞌmu̱, bi tꞌofo ha nuꞌu̱ yä material nguntꞌä mi ntu̱ni, ꞌne mäske nuꞌu̱ yä jäꞌi bi yꞌofo myä imperfecto, dä za gä pe̱ꞌtsihu̱ rä komfiansa ge näꞌä di hetihu̱ mäpaya, geꞌu̱ yä mfeni rä Zi Dada Jeoba.

4. ¿Te ma gä pädihu̱ ha nunä ntꞌudi ma gä nxadihu̱?

⁴ Rä Zi Dada Jeoba «go geꞌä di rꞌakhu̱ gatꞌho yä ñho» (Sant. 1:17). Rä Biblia geꞌä nꞌa de nuꞌu̱ yä däta regalo xä rꞌakhu̱. Ora nꞌa rä jäꞌi rꞌakägihu̱ nꞌa rä regalo, ¿hänge udi hängu päkägihu̱ ꞌne pädi te di jakägihu̱ mꞌe̱di? Geꞌä thogi ꞌnehe ko näꞌä toꞌo bi rꞌakägihu̱ rä Biblia. Ora di nxadihu̱ rä Biblia, di handihu̱ tengu rä mꞌu̱i rä Zi Dada Jeoba ꞌne di dahu̱ ngue̱nda ge näꞌä päkägihu̱ xä ñho. Ha nunä ntꞌudi ma gä nxadihu̱ ma gä pädihu̱ hanja ha rä Biblia di nheki rä mfädi, rä justisia ꞌne rä mhäte rä Zi Dada Jeoba. Mꞌe̱tꞌo ma gä handihu̱ hanja ha rä Biblia di nheki rä mfädi Äjuä.

HA RÄ BIBLIA DI NHEKI RÄ MFÄDI ÄJUÄ

5. ¿Por hanja di handihu̱ ge ha rä Biblia di nheki rä mfädi Äjuä?

⁵ Rä Zi Dada Jeoba pädi ge di jakägihu̱ mꞌe̱di yä konseho hänge xä rꞌakägihu̱ rä Biblia. Ha rä Biblia ñutsꞌi rä mfädi Äjuä. Nuꞌu̱ yä konseho uni xä matsꞌi ndunthi yä zi jäꞌi dä paati yä mꞌu̱i. Nuꞌmu̱ Moisés bi yꞌofo nuꞌu̱ yä mu̱di mfistꞌofo de rä Biblia, bi ꞌñembäbi yä israelita: «Nuya yä noya hingi njabu̱tho, sino ke di signifika ri bidahu̱» (Deut. 32:47). Toꞌo xä yꞌo̱de nuꞌu̱ yä tsꞌofoꞌu̱, ma xä mabi xä ñho ꞌne ma xä mꞌu̱i temäꞌentho (Sal. 1:2, 3). Mäske rä Biblia bi tꞌofo ya dende mäyaꞌmu̱, sigi pe̱ꞌtsi rä tsꞌe̱di pa di patuäbi yä mꞌu̱i yä jäꞌi. Por ejemplo, ha jw.org habu̱ enä «Rä Mäkä Tꞌofo bi patuäbi yä mꞌu̱i» di tinihu̱ rꞌa yä esperiensia habu̱ udi hanja rꞌa yä zi jäꞌi bi logra bi paati yä mꞌu̱i ko rä mfatsꞌi rä Noya Äjuä (1 Tes. 2:13).

6. ¿Por hanja dä za gä eñhu̱ ge hingi ja mä nꞌa rä mfistꞌofo ngu rä Biblia?

⁶ Otho mä nꞌa rä mfistꞌofo ngu rä Biblia. ¿Por hanja? Ngeꞌä rä Biblia go rä me̱ti rä Zi Dada Jeoba. ꞌNe näꞌä pe̱ꞌtsi gatꞌho rä tsꞌe̱di, nunka tu ꞌne pe̱ꞌtsi gatꞌho rä mfädi. Ja rꞌa yä libro nuꞌu̱ xä thoki pa dä uni yä konseho, pe ngu thogi rä tiempo ya hingi faxte nuꞌu̱ yä konsehoꞌu̱. ¡Hingi thogi njabu̱ ko rä Biblia! Ngeꞌä nuꞌu̱ yä konseho uni, sigi fatsꞌi yä jäꞌi mäpaya ja ngu bi matsꞌi yä jäꞌi de mäyaꞌmu̱. Ora di nxadihu̱ rä Biblia, näꞌä toꞌo rä me̱ti rꞌakägihu̱ rä espiritu santo pa faxkägihu̱ gä pe̱fihu̱ ha mä mꞌu̱ihu̱ nuꞌu̱ yä konseho (Sal. 119:27; Mal. 3:16; Heb. 4:12). Ora gi pädi ge Äjuä ne dä maxꞌäꞌi ꞌnehe, ¿hindi animäꞌi gi hñeti rä Mäkä Tꞌofo hyaxtho?

7. ¿Hanja dä za gä eñhu̱ ge rä Mäkä Tꞌofo bi matsꞌi dä mꞌu̱i unido rä hnini Äjuä de mäyaꞌmu̱?

⁷ Rä Biblia ꞌnehe xä matsꞌi rä hnini Äjuä dä mꞌu̱i unido. Mi yu̱tꞌi yä israelita ha näꞌä rä Hogä Hai bi umbäbi rä Zi Dada Jeoba, nuꞌu̱ bi nxani ꞌne bi ma bä ꞌmu̱i ha nuꞌu̱ yä tꞌu̱kä hnini mi ja ha näꞌä rä lugaꞌä. Bi me̱ꞌtsi rꞌa nꞌañꞌo yä ꞌme̱fi: rꞌaa myä me̱huä, märꞌaa mi dedika dä su yä mboꞌni, ꞌne märꞌaa mi dedika dä mpotꞌi. Koꞌmu̱ yä israelita bi nxani ꞌne kada nꞌaa bi me̱ꞌtsi yä nguu ꞌne yä ofisio, xä za xä ꞌme̱di näꞌä rä hogä ntsitsꞌi mi pe̱ꞌtsi rꞌa ko märꞌaa. Pa himbi thogi njabu̱, Jeoba bi mändabi dä muntsꞌi njatꞌä pa dä yꞌo̱de mähye̱gi rä Noya Äjuä (Deut. 31:10-13; Neh. 8:2, 8, 18). Hängu rä johya mi senti yä israelita ora mi nthe̱ gatꞌho ha Jerusalén pa mi xo̱kämbeni mähye̱gi rä Zi Dada Jeoba. Njabu̱ rä Zi Dada Jeoba bi matsꞌi bi mꞌu̱i unido rä hnini. Mꞌe̱fa geꞌä bi sigi bi me̱fi Jeoba ko nuꞌu̱ yä mu̱di kristianu. Mäske nuꞌu̱ mi ehe de rꞌa nꞌañꞌo yä luga, mi ñä rꞌa nꞌañꞌo yä idioma, rꞌaa myä hyoya ꞌne märꞌaa myä riko, gatꞌho mi mädi rä Mäkä Tꞌofo ꞌne mi pe̱päbi mähye̱gi rä Zi Dada Jeoba. Nuꞌu̱ ja mi fu̱di mi muntsꞌi kongeꞌu̱, mänꞌa mi ntiende rä Noya Äjuä ngeꞌä nuꞌu̱ märꞌa yä kristianu mi esplikabi ꞌne mi thogi rä tiempo kongeꞌu̱ (Hech. 2:42; 8:30, 31).

8. ¿Hanja usa Jeoba rä Biblia pa fatsꞌi rä hnini dä mꞌu̱i unido mäpaya?

⁸ Mäpaya, Jeoba sigi usa rä Biblia pa uti rä hnini ꞌne pa fatsꞌi dä mꞌu̱i unido. Ha rä Biblia, ja eheni gatꞌho näꞌä rä ntꞌudi di hänihu̱. Ora di ntinihu̱ ha yä mhuntsꞌi ꞌne ha yä däta mhuntsꞌi, di o̱dehu̱ hanja tꞌudi de rä Biblia, dri esplika, ꞌne di handihu̱ hanja dä za dä maxkägihu̱. Hinte mä duda ja ge Jeoba usa rä Biblia pa fatsꞌi rä hnini dä mꞌu̱i unido ꞌne «pa mähye̱gi dä me̱päbi» (Sof. 3:9).

9. Ja ngu di handihu̱ ha Lucas 10:21, ¿toꞌo nuꞌu̱ dä za dä ntiende näꞌä udi rä Biblia?

⁹ Ja mä nꞌa rä forma de hanja rä Biblia udi rä mfädi Äjuä. Ha rä Biblia jabu̱ ndunthi yä noya nuꞌu̱ dä za dä ntiende ho̱nse̱ nuꞌu̱ hingä yä ꞌñexmänsu (hñeti Lucas 10:21). Yä jäꞌi de gatꞌho rä Xiꞌmhai heti rä Biblia. Nꞌa rä bämhñä bi ꞌñenä ge de gatꞌho nuꞌu̱ yä mfistꞌofo ja, rä Biblia geꞌä mänꞌa xä hñeti yä jäꞌi ꞌne xä dedikabi rä tiempo pa dä nxadi ꞌne dä bädi näꞌä hutsꞌi. Pe ho̱nse̱ nuꞌu̱ yä jäꞌi hingä yä ꞌñexmänsu geꞌu̱ di ntiende näꞌä udi rä Biblia (2 Cor. 3:15, 16).

10. ¿Ndaꞌä näꞌä mä nꞌa rä forma de hanja di nheki rä mfädi Jeoba ha rä Biblia?

¹⁰ Ma gä handihu̱ mä nꞌa rä forma de hanja ha rä Biblia di nheki rä mfädi Jeoba. Jeoba usa rä Biblia hingä ho̱nse̱ pa dä ꞌñuti rä hnini, sino ke pa dä ꞌñutkägihu̱ kada nꞌa de gekhu̱ ꞌne pa dä hñubgä mä mu̱ihu̱. Ora di nxadihu̱ rä Biblia dä za gä sentihu̱ hanja Jeoba turämu̱i po gekhu̱ (Is. 30:21). Xi nuꞌi, ¿xkä tini nꞌa rä testo ha rä Biblia näꞌä bi maxꞌäꞌi ora ngi thogi nꞌa rä xuñha? Zäi ge ndunthi yä mꞌiki. ¿Pe gi pädi? Yä miyontho yä jäꞌi xä thogi njabu̱ ꞌnehe ora di nxadi rä Biblia. ¿Por hanja gi kamfri ge ha rä Biblia hutsꞌi yä konseho pa kada nꞌa rä jäꞌi? Ngeꞌä ha rä Biblia hutsꞌi yä mfeni näꞌä toꞌo pe̱ꞌtsi gatꞌho rä mfädi (2 Tim. 3:16, 17).

HA RÄ BIBLIA DI NHEKI RÄ JUSTISIA ÄJUÄ

11. ¿Hanja bi ꞌñudi rä justisia Jeoba nuꞌmu̱ bi tꞌofo rä Biblia?

¹¹ Rä Zi Dada Jeoba ꞌnehe udi rä justisia (Deut. 32:4). Rä justisia rä Zi Dada Jeoba udi ora di mädi gatꞌho yä jäꞌi ꞌne hindi mporta habu̱ yä mengu (Hech. 10:34, 35; Rom. 2:11). Geꞌä di nheki ha nuꞌu̱ yä idioma bi huahni Jeoba pa bi tꞌofo rä Biblia. Nuꞌu̱ 39 yä mu̱di mfistꞌofo de rä Biblia, bi tꞌofo kasi gatꞌho ha rä idioma hebreo. Nunä idioma mi ntiende nuꞌu̱ yä jäꞌi mi ꞌmu̱i ha rä hnini Äjuä, pe ha yä pa nuꞌu̱ yä mu̱di kristianu kasi gatꞌho yä jäꞌi mi ñä rä idioma griego. Hänge nuꞌu̱ 27 yä gäxä mfistꞌofo de rä Biblia, kasi gatꞌho bi tꞌofo ha näꞌä rä idiomaꞌä. Jeoba himbi huahni ho̱nse̱ nꞌatho rä idioma pa bi tꞌofo rä Biblia. Mäpaya, kasi 8.000 yä miyon yä jäꞌi nuꞌu̱ ꞌmu̱i ha rä Xiꞌmhai, ñä rꞌa nꞌañꞌo yä idioma. Mu̱ ja ndunthi yä idioma, ¿hanja dä za yä jäꞌi dä konose rä Zi Dada Jeoba?

12. ¿Hanja xä kumpli Daniel 12:4 ha nuya yä gäxä pa?

¹² Jeoba bi mändabi rä profeta Daniel dä yꞌofo ge durante rä tiempo de rä fin, näꞌä rä mfädi ehe ha rä Biblia ma dä zo̱ho̱ xi dä ndunthi. Signifika ge ndunthi yä jäꞌi ma dä zo̱ho̱ dä ntiende näꞌä udi (hñeti Daniel 12:4). Geꞌä xä nheki ha nuya yä gäxä pa, ngeꞌä rä Biblia geꞌä rä mfistꞌofo mänꞌa xä thokuäbi yä kopia ꞌne xä tso̱ni po gatꞌho rä Xiꞌmhai. ꞌNehe xä thoki ndunthi yä he̱ꞌmi ngu yä mfatsꞌi pa toꞌo dä ntiende rä Biblia. Ndunthi yä jäꞌi xä hyoki yä Biblia pa o̱tꞌe rä negosio ꞌne di pa xi xä mädi. Pe yä testigo rä Jeoba xä thoꞌtsi mäxo̱ge rä Biblia o rꞌa yä mfistꞌofo de gehnä ha thogi de 240 yä idioma ꞌne toꞌo dä ne dä za dä me̱ꞌtsi nꞌa gratis. Njabu̱, yä jäꞌi de rꞌa nꞌañꞌo yä dähni xä za xä yꞌo̱de «yä hogä notisia de rä Tsꞌu̱tꞌhui Äjuä» änte de dä ꞌñepu̱ rä fin (Mat. 24:14, TNM). Äjuä udi rä justisia ngeꞌä gatꞌho rꞌakägihu̱ rä oportunida de gä pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä Mäkä Tꞌofo, pa gä nxadihu̱ ꞌne gä pädihu̱ toꞌoꞌä. Nunä rä oportunida xä rꞌakägihu̱ ngeꞌä xa di mäkägihu̱.

HA RÄ BIBLIA DI NHEKI RÄ MHÄTE ÄJUÄ

13. ¿Hanja dä za gä eñhu̱ ge ha rä Biblia di nheki rä mhäte Jeoba? (Juan 21:25).

¹³ Ha rä Biblia di nheki ge pe̱ꞌtsi ndunthi rä mhäte näꞌä toꞌo bi mända dä tꞌofo (1 Juan 4:8). Hänge Jeoba bi mända dä thutsꞌi ha rä Biblia ho̱nse̱ näꞌä xa mähyoni pa gä pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä hogä ntsitsꞌi kongeꞌä, pa gä pe̱ꞌtsihu̱ rä johya mäpaya, ꞌne pa gä pe̱ꞌtsihu̱ nꞌa rä te pa nzäntho xudi ndämäni. Koꞌmu̱ Jeoba xa di mäkägihu̱, näꞌä himbi ne ge dä thutsꞌi nuꞌu̱ yä noya hingä mähyoni pa njabu̱ hingä mfadahu̱ (hñeti Juan 21:25).

14. ¿Por hanja dä za gä eñhu̱ ge ha rä Biblia di nheki rä mhäte Jeoba ora nzokägihu̱?

¹⁴ Koꞌmu̱ Jeoba xa di mäkägihu̱, ha rä Biblia himbi mända dä tꞌofo puru yä ley pa dä kontrola gatꞌho näꞌä di pe̱fihu̱; sino ke näꞌä bi mända dä tꞌofo te bi thogi ko rꞌa yä jäꞌi, tanto nuꞌu̱ bi yꞌo̱te ngu nuꞌu̱ hinä. ꞌNehe bi mända dä tꞌofo te ma dä thogi xudi ndämäni, ꞌne nuꞌu̱ yä konseho tso̱ni ha mä korasohu̱. Näꞌä rä modo de hanja Jeoba nzokägihu̱ ko rä Biblia, jakägihu̱ gä mädihu̱ ꞌne gä o̱tehu̱ ko ngatꞌho mä korasohu̱.

15. a) ¿Hanja di pädihu̱ ge rä Zi Dada Jeoba xa turämu̱i po nuꞌu̱ di nxadi rä Biblia? b) Ja ngu di handihu̱ ha yä foto, ¿toꞌo de nuꞌu̱ yä jäꞌi no̱ni ha rä Biblia bi ehe ha yä mfeni näꞌä rä zi nxutsi, näꞌä rä bäsjäꞌi ꞌne näꞌä rä zi nju ya rä zi däta jäꞌi? (Gén. 39:1, 10-12; 2 Rey. 5:1-3; Luc. 2:25-38).

¹⁵ Rä Zi Dada Jeoba xa turämu̱i po gekhu̱. Di pädihu̱ njabu̱ ngeꞌä Näꞌä bi mända dä thutsꞌi ha rä Biblia te bi thogi ꞌne te bi senti ndunthi yä zi jäꞌi de mäyaꞌmu̱. Hänge ora di nxadihu̱ rä Biblia dä za gä handihu̱ ge nuꞌu̱ ꞌnehe mi thogi «yä dumu̱i ja ngu nuju̱» (Sant. 5:17). Pe hingä ho̱nse̱ꞌä, ora di nxadihu̱ rä Biblia ꞌne di handihu̱ hanja rä Zi Dada Jeoba bi trata nuꞌu̱ yä zi jäꞌi, dä za gä handihu̱ ge näꞌä xi ja ndunthi rä nhuekäte ꞌne ja ndunthi rä mhäte (Sant. 5:11).

16. ¿Te dä za gä pädihu̱ de Jeoba ora di handihu̱ ha rä Biblia hanja bi trata nuꞌu̱ yä jäꞌi bi yꞌo̱tꞌe yä tsꞌoki kontra geꞌä? (Isaías 55:7).

¹⁶ Ha rä Biblia di nheki rä mhäte Jeoba de mä nꞌa rä forma: Aseguragihu̱ ge Jeoba nunka ma dä bandonägihu̱ ora di o̱tꞌehu̱ nꞌa rä tsꞌoki. Mäyaꞌmu̱ yä israelita njatꞌä mi o̱tꞌe yä pekado kontra Jeoba, pe ora xa mäjuäni mi arrepenti, ¡Jeoba mi ꞌmu̱i dispuesto dä pumbäbi! (Hñeti Isaías 55:7). Jeoba ꞌnehe bi ꞌñudi hängu mi mädi nuꞌu̱ yä mu̱di kristianu. Di pädihu̱ njabu̱ ngeꞌä rä apostol Pablo bi ꞌñembäbi nuꞌu̱ kristianu de Corinto ge dä pumbäbi ꞌne dä hñuꞌmpäbi rä mu̱i nꞌa rä jäꞌi näꞌä xa mäjuäni mi ꞌmu̱i arrepentido po nuꞌu̱ yä tsꞌoki xki yꞌo̱tꞌe (2 Cor. 2:6, 7; 1 Cor. 5:1-5). Hängu di nupkägihu̱ mä mbenihu̱ gä handihu̱ ge Jeoba nunka bi bandonä nuꞌu̱ yä ꞌme̱go bi yꞌo̱tꞌe yä tsꞌoki. Al contrario ko ndunthi rä mhäte bi matsꞌi, bi korreji ꞌne bi mbitabi dä mengi kongeꞌä. Ora di o̱tꞌehu̱ nꞌa rä tsꞌoki pe xa mäjuäni di arrepentihu̱, Jeoba ꞌnehe di prometegihu̱ ge nunka ma dä bandonägihu̱ (Sant. 4:8-10).

UDI GE GI BALORA RÄ NOYA ÄJUÄ

17. ¿Por hanja ngu nꞌa rä tesoro rä Biblia?

¹⁷ Jeoba xä rꞌakägihu̱ rä Biblia ngu nꞌa rä tesoro. Ngeꞌä ja ngu ya dä pädihu̱, ha rä Biblia di nheki rä mfädi Äjuä, rä justisia, ꞌne rä mhäte. Rä Biblia udi hängu ne Jeoba gä pädihu̱ toꞌoꞌä ꞌne hängu ne dä yꞌo̱tꞌegihu̱ yä amigo.

18. ¿Hanja dä za gä udihu̱ ge hixtä he̱gihu̱ de gä balorahu̱ rä Biblia?

¹⁸ Nuju̱ hindi ne gä he̱gihu̱ de gä balorahu̱ rä Noya Äjuä (Sant. 1:17). ¿Te debe gä pe̱fihu̱ pa gä utihu̱ Jeoba ge di sigi di balorahu̱ nunä rä regalo? Mähyoni gä xatuäbihu̱ änte de gä nxadihu̱ rä Biblia. ꞌNepu̱ mähyoni gä mbenihu̱ te dä pädihu̱ o hanja ma dä maxkägihu̱ näꞌä ya dä hetihu̱. Mu̱ gä jahu̱bu̱ ma gä tinihu̱ «näꞌä rä mfädi bi ehe de Äjuä», ngeꞌä go geꞌä bi uni rä mfeni pa bi thoki rä Biblia (Prov. 2:5).