-
Josué ꞌne yä gabaonitaNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 31
Josué ꞌne yä gabaonita
Mi yꞌo̱de nuꞌu̱ märꞌa yä ndä de rä hnini Canaán näꞌä xki thogi ko Jericó, nuꞌu̱ bi muntsꞌi ꞌne bi ja nꞌa rä kohi pa dä ntuhni ko yä israelita. Pe yä gabaonita hinä. ¿Gi pädi te bi me̱fiꞌu̱? Bi hyee nuꞌu̱ yä ze̱ dutu mi pe̱ꞌtsi, ꞌne bi ma bä nuu Josué ꞌne bi ꞌñembi: «Xti ꞌñehe de nꞌa rä luga xa yabu̱, ngeꞌä xtä o̱dehe de ri Zi Dadahu̱ Jeoba ꞌne de gatꞌho näꞌä bä pe̱fi po geꞌähu̱ ha Egipto ꞌne ha Moab. Mu̱ gi prometehu̱ ge hinte gi yꞌo̱tkägihe, nuje ma gä mꞌe̱gohe pa geꞌähu̱».
Josué bi gamfribiꞌu̱ ꞌne bi ja nꞌa rä kohi kongeꞌu̱. Pe rä hñupa, Josué bi da ngue̱nda ge yä gabaonita hingä xki ꞌñehe de nꞌa rä luga xa yabu̱, nuꞌu̱ mi yä mengu Canaán. Nubye̱, Josué bi ꞌñembäbiꞌu̱: «¿Por hanja xkä hyakägihe?». Yä gabaonita bi dädi: «Nuje xa dä ntsuhe. Di pädihe ge ri Zi Dadahu̱ Jeoba di ntuhni po geꞌähu̱. Po rä mäte, oxki ma gi hyogägihe». Josué bi kumpli näꞌä rä kohi xki ja kongeꞌu̱ ꞌne hinte bi yꞌo̱tpäbi.
Mꞌe̱fa de rꞌa yä pa, ku̱tꞌa yä ndä de Canaán bi ma pa dä ntunkui yä gabaonita. Nubye̱, Josué ꞌne yä soldado bi ñꞌo xo̱ge rä xui pa dä matsꞌi yä gabaonita. Rä hyaxꞌä xa nꞌitꞌho, bi mu̱di rä tuhni. Yä cananeo xa bi ntsu ꞌne bi ꞌmatꞌi, pe Jeoba bi japi bi dagi yä däta ndo ꞌne bi hyopäbi ndunthi yä soldado yä cananeo. Nubye̱, Josué bi xatuäbi Jeoba ꞌne bi yꞌapäbi ge xä japi dä mꞌai rä Hyadi. ¿Gi pädi? Nunka xki thogi njabu̱. Nuꞌmu̱, ¿por hanja Josué bi yꞌadi dä mꞌai rä Hyadi? Ngeꞌä näꞌä xa mi pe̱ꞌspäbi ndunthi rä komfiansa Jeoba. ¿Gi pädi te bi thogi? Rä Hyadi himbi yu̱i, asta nuꞌmu̱ yä israelita bi huati gatꞌho nuꞌu̱ yä cananeo.
«Mu̱ ya gä enä ge “hää”, kumpli ri noya, mu̱ ya gä enä ge “hinä”, kumpli ko näꞌä gä mää. Ngeꞌä nuꞌu̱ toꞌo hingi o̱tꞌä näꞌä mää, bi ehe de rä tsꞌondähi» (Mateo 5:37).
-
-
Nꞌa rä rꞌayꞌo líder ꞌne yoho yä ꞌme̱hñä xa himi tsuNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 32
Nꞌa rä rꞌayꞌo líder ꞌne yoho yä ꞌme̱hñä xa himi tsu
Josué bi gu̱hni rä hnini Israel po ndunthi yä je̱ya ꞌne durante nuꞌu̱ yä je̱yaꞌu̱, yä israelita bi xo̱kämbeni ho̱nse̱ rä Zi Dada Jeoba. Pe Josué bi du nuꞌmu̱ mi pe̱ꞌtsi 110 yä je̱ya. Dende geꞌmu̱, yä israelita bi mu̱di bi xo̱kämbeni yä idolo ja ngu mi ja yä cananeo. Koꞌmu̱ yä israelita xki ꞌuege de Jeoba, näꞌä bi hyopi ge Jabín, rä rey yä cananeo xä yꞌo̱tpäbi yä ntsꞌomꞌu̱i. Nubye̱ yä israelita bi xatuäbi Jeoba ꞌne bi bäntebi xä matsꞌi. ¿Gi pädi te bi me̱fi Jeoba? Bi hñutsꞌi Barac, pa go xä gu̱hnibye̱ yä israelita ꞌne bi matsꞌi pa bi mengi mänꞌaki bi xo̱kämbeni ho̱nse̱ Jeoba.
Jeoba ꞌnehe xki hñutsꞌi Débora de gä profeta. Näꞌä bi nzohni Barac ꞌne bi xipäbi nuꞌu̱ yä noya xki mängä Jeoba. Bi ꞌñembäbi: «Gi ma ha rä ñhee Cisón ꞌne tsixä 10.000 yä ñꞌo̱ho̱ pa gi ntunkui rä ejército Jabín. Ja ma gi täpäbini Sísara, rä jefe de näꞌä ejército». Barac bi dädi ꞌne bi ꞌñembäbi Débora: «Nuga gä ma, pe se̱he̱ mu̱ gi ma kongeki». Näꞌä bi dädi: «Nuga gä ma kongeꞌi, pe pädi xä ñho ge nuꞌi hingo ma gi hyo Sísara. Jeoba xä mää ge nꞌa rä ꞌme̱hñä go ma dä hyoꞌä».
Débora, Barac ꞌne rä ejército bi bo̱xä ha rä tꞌo̱ho̱ Tabor pa dä ntuhni. Nuꞌmu̱ Sísara bi bädi, nguntꞌä bi muntsꞌi yä tsanza de gä tuhni ꞌne rä ejército pa bi ma dä ntunkuiꞌu̱ ha rä ꞌmatha Cisón. Debora bi ꞌñembäbi Barac: «Nunä rä pa, Jeoba ma dä maxꞌäꞌi pa gi ntäte». Nubye̱, Barac ꞌne nuꞌu̱ 10.000 yä soldado mi ñꞌoui, bi gäi de rä tꞌo̱ho̱ Tabor pa bi ntunkui rä ejército Sísara.
Mꞌe̱fa, Jeoba bi japi bi dagi nꞌa rä däyꞌe ꞌne bi dontsꞌi rä däthe Cisón, hänge nuꞌu̱ yä tsanza Sísara bi ntsꞌatꞌi ha yä bo̱hai. Nubye̱, Sísara bi gäi de rä tsanza ꞌne bi nextꞌi bi ma. Barac ꞌne nuꞌu̱ yä soldado bi huati nuꞌu̱ yä nkontra. Pe, ¿gi pädi te bi thogi ko Sísara? Näꞌä bi ma bä ñꞌägi ha rä ngu Jael ꞌne näꞌä bi umbäbi ntsaya. ꞌNepu̱ näꞌä bi umbäbi nꞌa tu̱i rä ꞌma ꞌne Sísara nguntꞌä bi ñꞌähä ko rä nzabi. Oraꞌä, Jael bi gu̱ nꞌa rä zaa xä ntsꞌää ꞌne bi rꞌo̱ꞌmbäbi ha rä ñäxu ꞌne bi hyo.
ꞌNepu̱, Barac bi ma bä honi Sísara ha rä ngu Jael. Näꞌä bi bo̱ni ꞌne bi ꞌñembäbi: «Thogi, ma gä utꞌäꞌi habu̱ bi ꞌme̱ni näꞌä rä ñꞌo̱ho̱ gi honi». Mi yu̱tꞌi Barac ha rä ngu Jael, bi hyandi ge Sísara mi ꞌme̱nitho xki du. Oraꞌä, Barac ꞌne Débora bi nsunda rä Zi Dada Jeoba ko nꞌa rä jähñä, ngeꞌä xki matsꞌi pa bi däpäbi nuꞌu̱ yä nkontra. Mꞌe̱fa de geꞌä, yä israelita bi mꞌu̱i temäꞌentho po 40 yä je̱ya.
«Nuꞌu̱ yä ꞌme̱hñä ungä ntꞌo̱de yä hogä notisia ꞌñenä nꞌa rä däta ejército» (Salmo 68:11).
-
-
Rut ꞌne NoemíNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 33
Rut ꞌne Noemí
Nꞌa rä pa, bi nja nꞌa rä thuhu ha Israel. Hänge nꞌa rä israelita mi rä thuhu Noemí bi ma ko rä däme ꞌne nuꞌu̱ yoho yä tꞌu̱, pa dä mꞌu̱i ha rä hnini Moab. Pe rꞌa yä je̱ya mꞌe̱fa, rä däme Noemí bi du. Nuꞌu̱ yoho yä tꞌu̱ bi nthäti ko yä moabita: Rut ꞌne Orpá. Pe, ¿gi pädi? Noemí tobe mänꞌa xa bi ziꞌti rä dumu̱i, ngeꞌä nuꞌu̱ yoho yä tꞌu̱ ꞌnehe bi du.
Mi yꞌo̱de Noemí ge yä mi otho rä thuhu ha Israel, näꞌä bi mengi ha rä hai. Rut ꞌne Orpá bi me̱ui Noemí, pe ha rä ꞌñuu Noemí bi ꞌñembäbiꞌu̱: «Nuꞌähu̱ grä hogä ꞌme̱hñähu̱ ꞌne grä hogä tsꞌihue̱hu̱. Xa gä hohmä gi nthätihu̱ mänꞌaki. Pengihu̱ ha Moab». Pe Rut ꞌne Orpá bi dädi: «Nuje xa di mäꞌähe ndunthi, hindi nehe gä tsokꞌäꞌihe». Pe mientra mi yꞌoꞌu̱ rä ꞌñuu, Noemí njatꞌä mi bäntebiꞌu̱ dä mengi ha yä hai. Hänge Orpá bi mengi ha rä nguu, pe Rut hinä. Nubye̱, Noemí bi ꞌñembäbi Rut: «Orpá ya bi mengi ha rä hai, habu̱ bi ꞌmu̱ yä äjuä. Mꞌe̱fa ri me̱ui ꞌnehe». Pe Rut bi ꞌñembäbi: «Nuga hingä tsokꞌäꞌi. Ri hnini geꞌä mä hnini ꞌne ri Zi Dada geꞌä mä Zi Dada». ¿Te gi mbeni ge bi senti Noemí mi yꞌo̱de njabu̱?
Rut ꞌne Noemí bi zo̱tꞌe ha Israel nuꞌmu̱ ja mi fu̱di rä sofo de gä sebada. Nꞌa rä pa, Rut bi ma bä tsu̱ntꞌi rä sebada ha rä huähi Boaz, näꞌä rä tꞌu̱ Rahab. Boaz xki yꞌo̱de ge Rut mi rä moabita ꞌne xki ꞌñudi rä ñhojäꞌi ko Noemí ꞌne hixki zopu̱se̱. Boaz bi mändabi nuꞌu̱ yä ꞌme̱go ge dä zoogi mätsꞌu̱ rä sebada pa go dä muntsꞌi Rut.
Näꞌä rä xuiꞌä, Noemí bi yꞌambäbi Rut: «¿Habu̱ gä mpe̱fibye̱?». Rut bi dädi: «Ha rä huähi Boaz». Nubye̱ Noemí bi ꞌñembäbi: «Boaz rä meni ndu mä däme. Sigi gi mpe̱fi ha rä huähi ko nuꞌu̱ märꞌa yä nxutsi. Nuni hinto ma dä xaxäꞌi».
Hänge Rut bi sigi bi mpe̱fi ha rä huähi Boaz asta xa bi uadi rä sofo. Boaz bi hyandi ge Rut mi nꞌa rä hogä ꞌme̱hñä ꞌne xa mi rä me̱fi. Ha näꞌä tiempoꞌä, ora mi tu nꞌa rä ñꞌo̱ho̱ ꞌne tobe hixki me̱ꞌtsi yä bätsi, nꞌa de nuꞌu̱ yä meni mi tsa dä nthätui rä biuda. Hänge Boaz bi nthäti ko Rut. Nuꞌu̱ bi me̱ꞌtsi nꞌa rä bätsi ꞌne bi hñuꞌmpäbi Obed. ¿Gi pädi? Obed mi geꞌä rä xita David. Nuꞌu̱ yä ntsitsꞌi Noemí xa mi johya ꞌne mi embäbi: «Jeoba mꞌe̱tꞌo bi rꞌaꞌi Rut, ꞌne näꞌä hinxä hye̱kꞌäse̱. ꞌNe nubye̱, ya gi pe̱ꞌtsi nꞌa rä ꞌme̱to. Ma gä nsundahu̱ Jeoba po geꞌä».
«ꞌMu̱i nꞌa rä amigo näꞌä mänꞌa turämu̱i po geꞌi, ke nꞌa ri ku» (Proverbios 18:24).
-
-
Gedeón bi däpäbi yä madianitaNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 34
Gedeón bi däpäbi yä madianita
Yä israelita xki mengi dä ꞌuege mänꞌaki de rä Zi Dada Jeoba ꞌne asta xki mu̱di dä xo̱kämbeni nuꞌu̱ yä hyate zidada. Yä madianita mi pepäbi yä taxo yä israelita ꞌne mi hämbäbi yä sofo, ya xki jabu̱ po yoto nje̱ya. Pa hinte xä tꞌo̱tꞌpäbi yä israelita, nuꞌu̱ mi ñꞌägi ha yä kueba ꞌne ha yä tꞌo̱ho̱. Nubye̱ yä israelita bi bäntebi Jeoba ge dä matsꞌi. Hänge rä Zi Dada Jeoba bi me̱hni nꞌa rä e̱nxe̱ pa dä nuu Gedeón ꞌne bi ꞌñembäbi: «Jeoba xä huahnäꞌi pa gi ñäni rä hnini Israel». Pe Gedeón bi ꞌñenä: «¿Xi toꞌogi pa gä ñäni rä hnini Israel? Nuga hinte rä me̱kägi».
Gedeón mi ne dä bädi mu̱ Jeoba xa mäjuäni go xki huahni. ¿Gi pädi te bi me̱fi? Bi me̱gi nꞌa xe̱ni rä xiyꞌo ha rä hai ꞌne bi ꞌñembäbi Jeoba: «Mu̱ xudi xti hyatsꞌi xä mobo nunä rä xiyꞌo ko rä däxa, pe rä hai hinä, nuꞌmu̱ ma gä pädi ge go xkä huahnigi pa gä ñäni rä hnini Israel». ¿Gi pädi te bi thogi? Rä hyaxꞌä, näꞌä rä xiyꞌo xki mobo, pe rä hai hixki kꞌagi. Pe nubye̱, Gedeón bi yꞌapäbi Jeoba ge rä hai go dä mobo, pe näꞌä rä xiyꞌo hinä. ꞌNe rä hyaxꞌä, Gedeón bi hyandi ge xki thogi njabu̱. Kongeꞌä Gedeón bi bädi ge Jeoba go xki huahni. ꞌNe nubye̱ bi muntsꞌi yä soldado pa dä ma dä ntunkui yä madianita.
Jeoba bi ꞌñembäbi Gedeón: «Ma gä fatsꞌi yä israelita pa dä dähä nunä tuhni. Pe koꞌmu̱ xa ndunthi nuꞌu̱ yä soldado gi zii, nuꞌu̱ ma dä mbeni ge go bi dähäse̱ nunä tuhni. Po rängeꞌä, ꞌñembäbi gatꞌho nuꞌu̱ toꞌo tsu, ge mänꞌa dä hogi dä mengi ha yä nguu». Hänge 22.000 nuꞌu̱ yä soldado bi mengi ha yä nguu ꞌne bi gohi ho̱nse̱ 10.000. Nubye̱ Jeoba bi ꞌñembäbi Gedeón: «Tobe xa ndunthi nuꞌu̱ yä soldado gi zii. Tsitsꞌi ha rä däthe ꞌne japi dä ntsithe, ꞌne kohui ho̱nse̱ nuꞌu̱ yä soldado di ñhani mientra tsithe». ¿Gi pädi hängu yä soldado bi ñhani mientra mi tsithe? Ho̱nse̱ 300. Nubye̱ Jeoba bi ꞌñembäbi Gedeón ge ko ho̱nse̱ nuꞌu̱ 300 yä soldado, ma xä däpäbi nuꞌu̱ 135.000 yä soldado yä madianita.
Näꞌä xuiꞌä, Jeoba bi ꞌñembäbi Gedeón: «Ya bi zo̱ho̱ rä ora pa gi ntunkuihu̱ yä madianita». Gedeón bi umbäbi kada nꞌa de nuꞌu̱ yä soldado nꞌa rä ndäni, nꞌa rä ꞌmada ꞌne nꞌa rä antorcha; ꞌne bi ꞌñembäbiꞌu̱: «Hyandihu̱ näꞌä ma gä pe̱fi pa gi jahu̱bu̱ ꞌnehe». Gedeón bi pixti rä ndäni, bi tehmi näꞌä rä ꞌmada mi o rä yꞌe̱, ꞌne mi äni rä antorcha ri njaua ri njani ꞌne bi mafi: «¡Rä majuai Jeoba ꞌne Gedeón!». Hänge nuꞌu̱ 300 yä ñꞌo̱ho̱ bi jabu̱ ꞌnehe. Oraꞌä, yä madianita xa bi ntsu ꞌne bi nextꞌihi habu̱räza ngu yä nogo jäꞌi. ꞌNe koꞌmu̱ xa mi ja ndunthi yä nxaxhni, nuꞌu̱ bi mu̱di bi ntuhnise̱ entre geꞌu̱. Mänꞌaki, rä Zi Dada Jeoba bi matsꞌi yä israelita pa bi däpäbi nuꞌu̱ yä nkontra.
«Pa dä nheki ge nu rä tsꞌe̱di di pe̱ꞌtshu̱ go xä rꞌakhu̱ Äjuä, hingo de mä tsꞌe̱dise̱hu̱» (2 Corintios 4:7).
-
-
Ana bi yꞌapäbi Jeoba nꞌa rä bätsiNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 35
Ana bi yꞌapäbi Jeoba nꞌa rä bätsi
Elcaná mi nꞌa rä israelita ꞌne mi pe̱ꞌtsi yoho yä ꞌme̱hñä: Ana ꞌne Peniná. ¿Gi pädi? Peniná mi pe̱ꞌtsi ndunthi yä bätsi, pe Ana hinä. Mäske njabu̱, Elcaná mänꞌa mi mädi Ana. Po rängeꞌä, Peniná xa mi xaxi ꞌne mi theni Ana. Tatꞌä je̱ya, Elcaná mi tsitsꞌi rä familia ha Siló pa dä xo̱kämbeni Jeoba ha rä tabernáculo. Nꞌa rä mꞌiki, mientra mi yꞌo ha rä tabernáculo, Elcaná bi da ngue̱nda ge Ana xa mi turämu̱i, hänge bi ꞌñembäbi: «Po rä mäte, ya ogi zo̱ni Ana, di ꞌmu̱i kongeꞌi ꞌne xa di mäꞌi ndunthi».
Ana bi mase̱ nꞌambu̱ pa dä xatuäbi Jeoba. Näꞌä himi tsa dä hye̱gi de dä nzoni, ꞌne xa mi bäntebi Jeoba ge xä matsꞌi. Ana bi ꞌñembäbi Jeoba: «Mu̱ gi rꞌakägi nꞌa rä bätsi, go ma gä rꞌaꞌi pa dä me̱pꞌäꞌi pa nzäntho».
Rä däta majhä Elí bi hyandi ge Ana mi zoni ꞌne mäske mi äni rä ne, himi ntꞌo̱de te mi mää, hänge Elí mi hurämu̱i ge Ana xki nti. Ana bi ꞌñembäbi Elí: «Hinä, hixtä nti. Nuga di thogi nꞌa rä däta dumu̱i, hänge ndi xatuäbi Jeoba». Elí bi da ngue̱nda ge hingä geꞌä xki mbeni, hänge nubye̱ bi ꞌñembäbi Ana: «Ge Jeoba dä rꞌaꞌi näꞌä xkä yꞌapäbi». Mi yꞌo̱de njabu̱ Ana, xa bi johya ꞌne bi ma de gehni. Änte de nꞌa nje̱ya, Ana bi me̱ꞌtsi nꞌa rä zi bätsi ꞌne bi hñuꞌmpäbi Samuel. ¿Dä za gi imäjinä hängu bi johya Ana?
Pe Ana himbi pumfri näꞌä xki prometebi rä Zi Dada Jeoba. Hänge ngu mi hye̱gi rä ꞌma Samuel, bi zitsꞌi ha rä tabernáculo pa ja dä pe̱päbini Jeoba. Ana bi ꞌñembäbi Elí: «Nuga dä xatuäbi rä Zi Dada Jeoba ꞌne dä apäbi nunä zi bätsi. Hänge nubye̱ di e̱ntꞌuäbi ha rä yꞌe̱ Jeoba pa dä me̱päbi pa nzäntho». Tatꞌä je̱ya, Elcaná ꞌne Ana mi pa mi tso̱ni Samuel ꞌne mi häꞌspäbi nꞌa rä rꞌayꞌo hee. Jeoba bi jäpi Ana, ꞌne bi me̱ꞌtsi mä hñuu yä tꞌu̱ ꞌne mä yoho yä tꞌixu.
«Yꞌadihu̱ ꞌne dä tꞌaꞌähu̱. Hyonihu̱ ꞌne gi tsu̱dihu̱» (Mateo 7:7).
-
-
Jefté bi ja nꞌa rä kohiNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 36
Jefté bi ja nꞌa rä kohi
Yä israelita ya xki ꞌuege mänꞌaki de rä Zi Dada Jeoba ꞌne nubye̱ asta mi xo̱kämbeni yä hyate zidada. Pe nuꞌu̱ yä hyate zidada himi tsa dä ñäni de nuꞌu̱ yä nkontra, ꞌne ya xki sufri po ndunthi yä je̱ya. Nubye̱, ¿gi pädi te bi me̱fiꞌu̱? Bi bäntebi rä mfatsꞌi Jeoba ꞌne bi ꞌñembäbi: «Xtä pekahe kontra geꞌi. Po rä mäte, ñängägihe de nuꞌu̱ mä nkontrahe». Yä israelita bi hñäki nuꞌu̱ yä idolo ꞌne bi mu̱di bi xo̱kämbeni mänꞌaki Jeoba. Po rängeꞌä, Jeoba bi matsꞌiꞌu̱.
Yä israelita bi huahni nꞌa rä ñꞌo̱ho̱ mi rä thuhu Jefté. Näꞌä go ma xä gu̱hni yä soldado yä israelita pa xä ntunkui yä ammonita. Jefté bi ja nꞌa rä kohi ko rä Zi Dada Jeoba ꞌne bi ꞌñembäbi: «Mu̱ gi faxkägi gä tähä nunä tuhni, di prometeꞌi gä rꞌaꞌi näꞌä toꞌo dä bo̱ni mꞌe̱tꞌo de mä nguu pa dä däkägi nuꞌmu̱ xkä pengi de rä tuhni». Jeoba bi yꞌo̱de rä sadi Jefté ꞌne bi matsꞌi pa bi dähä näꞌä rä tuhni.
¿Gi pädi toꞌo näꞌä bi bo̱ni pa bi dädi Jefté mi mengi ha rä nguu? Mi geꞌä rä tꞌixu. Näꞌä asta mi nei ꞌne mi pe̱i rä pandereta ko rä johya. Pe, ¿gi pädi? Jefté himi pe̱ꞌtsi märꞌa yä bätsi. ¿Xibye̱ te ma xä me̱fi Jefté? Bi beni näꞌä rä kohi xki ja ko Jeoba ꞌne bi ꞌñenä: «¡Ay, mä zi tꞌixu! ¡Hängu rä dumu̱i di rꞌakägi! Nuga xtä ja nꞌa rä kohi ko rä Zi Dada Jeoba ꞌne nubye̱ pe̱ꞌtsi te gä kumpli, ma gä tsixäꞌi ha Siló pa gi pe̱päbi Jeoba ha rä tabernáculo». Rä tꞌixu bi ꞌñenä: «Pa, mu̱ nuꞌi xkä ja nꞌa rä kohi ko rä Zi Dada Jeoba, pe̱ꞌtsi te gi kumpli. Ho̱nse̱ di aꞌi gi rꞌakä nse̱ki gä ma ko nuꞌu̱ mä amiga po yo nzänä ha yä tꞌo̱ho̱. Mꞌe̱fa de geꞌä gä ma ha rä tabernáculo». Rä tꞌixu Jefté nzäntho bi me̱päbi rä Zi Dada Jeoba ha rä tabernáculo, ꞌne tatꞌä je̱ya nuꞌu̱ yä amiga mi pa mi tso̱ni.
«Nuꞌä toꞌo mänꞌa go di mädi rä tꞌu̱ o rä tꞌixu ke gekägi, näꞌä hindä za dä de̱ngägi» (Mateo 10:37).
-
-
Jeoba bi nzofo SamuelNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 37
Jeoba bi nzofo Samuel
Rä däta majhä Elí mi pe̱ꞌtsi yoho yä tꞌu̱: Hofní ꞌne Finehás. Nuꞌu̱ mi mpe̱fi de gä majhä ha rä tabernáculo. Pe nuꞌu̱ himi o̱te yä mhända Jeoba, nixi mi udi rä tꞌekꞌei po geꞌä, menu po yä jäꞌi. Nuꞌmu̱ yä israelita mi hätsꞌi yä sacrificio pa rä Zi Dada Jeoba, Hofní ꞌne Finehás mi ju̱ nuꞌu̱ yä hogä ngo̱ pa go mi tsi. Elí mi pädi ge yä tꞌu̱ mi pe̱fi yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe, pe näꞌä himi tsu̱i. ¿Te gi kamfri bi me̱fi Jeoba?
Mäske Samuel mänꞌa mi bäsjäꞌi ke Hofní ꞌne Finehás, näꞌä himi pe̱fi yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe nguꞌu̱. Po rängeꞌä, Jeoba xa mi numäñho Samuel. Nꞌa rä xui, Samuel ya mi ähä ꞌne bi yꞌo̱de ge ja toꞌo mi nzofo. Näꞌä nguntꞌä bi nangi, ꞌne bi ma habu̱ mi ähä Elí ꞌne bi ꞌñembäbi: «Xi di ꞌmakua». Pe Elí bi dädi: «Nuga hindä nzoꞌi. Pengi guä ähä». Hänge Samuel bi mengi ha rä tꞌähä. Geꞌätho bi me̱fi rä yo mꞌiki. Pe rä hñu mꞌiki, Samuel bi yꞌo̱de ge ja toꞌo mi nzofo mänꞌaki. Nubye̱ Elí bi da ngue̱nda ge rä Zi Dada Jeoba go geꞌä mi nzofo Samuel. Elí bi ꞌñembäbi Samuel: «Mu̱ dä nzoꞌi mänꞌaki, pe̱ꞌtsi te gi thädi ꞌne gi ꞌñembäbi: “Xikägi Jeoba. Ri ꞌme̱go o̱de”».
Samuel bi mengi ha rä tꞌähä ꞌne bi yꞌo̱de ge ja toꞌo mi nzofo mänꞌaki ꞌne mi embäbi: «Samuel, Samuel». Näꞌä bi dädi: «Xikägi Jeoba. Ri ꞌme̱go o̱de». Jeoba bi ꞌñembäbi: «Xipäbi Elí ge ma gä hämpäbi nꞌa rä kastigo, tanto pa geꞌä ngu pa rä familia. Ngeꞌä näꞌä pädi ge yä tꞌu̱ pe̱fi yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe ha mä tabernáculo, pe näꞌä hingi tsu̱i». Rä hyaxꞌä, Samuel bi nangi ꞌne bi xoki yä goxthi rä tabernáculo ja ngu mi pe̱fi nzäntho. Pe Samuel mi tsu dä xipäbi Elí näꞌä xki mändabi Jeoba. Nubye̱, Elí bi nzofo Samuel ꞌne bi yꞌambäbi: «Zi iho, ¿te bi xiꞌäꞌi Jeoba?». Oraꞌä, Samuel bi xipäbi Elí gatꞌho näꞌä xki mängä Jeoba.
Samuel bi sigi bi te ꞌne Jeoba nzäntho bi ꞌmu̱i kongeꞌä. Gatꞌho rä hnini Israel mi pädi ge Jeoba go xki huahni Samuel de gä profeta ꞌne de gä nzaya.
«Beni näꞌä ri Däta Hyokäte, nubye̱ gi bäsjäꞌitho» (Eclesiastés 12:1).
-
-
Jeoba bi umbäbi rä tsꞌe̱di SansónNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 38
Jeoba bi umbäbi rä tsꞌe̱di Sansón
Ndunthi yä israelita xki mu̱di dä xo̱kämbeni yä idolo mänꞌaki, hänge Jeoba bi hyopäbi ge yä filisteo xä u̱ni. Pe mi ꞌmu̱i rꞌa yä israelita nuꞌu̱ hää mi mädi rä Zi Dada Jeoba, ja ngu Manóah. Manóah ꞌne rä ꞌme̱hñä himi pe̱ꞌtsi yä bätsi. Nꞌa rä pa, Jeoba bi me̱hni nꞌa rä e̱nxe̱ pa dä nuu rä ꞌme̱hñä Manóah ꞌne bi ꞌñembäbi: «Ma gi pe̱ꞌtsi nꞌa rä bätsi ꞌne näꞌä go ma dä ñäni yä israelita de yä filisteo. Näꞌä ma dä näsareo». ¿Gi pädi toꞌo yä näsareo? Go geꞌu̱ nuꞌu̱ yä jäꞌi xki umbäbi yä te Äjuä pa dä me̱päbi rä bolunta. Rꞌa de geꞌu̱ de yä boluntase̱, pe märꞌaa, go mi huahnise̱ Jeoba, ja ngu bi ja ko Sansón. ꞌNehe, nuꞌu̱ himi debe dä ñꞌäxi.
Mi thogi rä tiempo, bi mꞌu̱i rä tꞌu̱ Manóah, ꞌne bi hñuꞌmpäbiꞌu̱ Sansón. Nuꞌmu̱ Sansón ya mi nꞌa rä bäsjäꞌi, Jeoba bi umbäbi rä tsꞌe̱di. ¡Mi tsa dä hyo nꞌa rä lion se̱he̱ ko yä yꞌe̱! Nꞌa rä pa, bi hyo 30 yä filisteo. Hänge yä filisteo xa mi u̱tsa ꞌne mi honi hanja dä hyo. Nꞌa rä xui, Sansón bi gohi bi ñꞌähä ha rä hnini Gaza, ꞌne nuꞌu̱ yä nkontra mi ndo̱ꞌmi ha rä goxthi rä hnini pa xä hyo ngu xä hyatsꞌi. Pe ngu mäde rä xui, Sansón bi nangi ꞌne bi kꞌu̱ꞌtsi nuꞌu̱ yä goxthi mi kotꞌi rä hnini, ꞌne bi hñäxä nuꞌu̱ yä goxthi asta ha rä ndehe nꞌa rä tꞌo̱ho̱, getbu̱ de Hebrón.
Nubye̱, yä filisteo bi ma bä nuu Dalila, näꞌä rä nobia Sansón ꞌne bi ꞌñembäbiꞌä: «Gä jutꞌäꞌihe yä mꞌotho yä bojä de gä plata, mu̱ gi xikägihe de habu̱ bi ehe näꞌä rä tsꞌe̱di pe̱ꞌtsi Sansón. Di ne gä ju̱he pa gä kotꞌihe ha rä fadi». Dalila xa mi tsu̱di rä nkꞌatꞌä bojä, hänge bi me̱fi näꞌä bi sipäbi. Ri mu̱di, Sansón himi ꞌne dä xipäbi Dalila de habu̱ mi ehe näꞌä rä tsꞌe̱di mi pe̱ꞌtsi. Pe Dalila bi sigi bi yꞌambäbi asta xa bi xipäbi. Sansón bi ꞌñembäbi: «Nunka xä tꞌäxkägi ngeꞌä drä näsareo. Mu̱ dä tꞌäxkägi, ma gä ꞌme̱di mä tsꞌe̱di». ¿Bi hogi näꞌä bi me̱fi Sansón? Hinä, näꞌä bi zose̱ ha rä trampa.
Mꞌe̱fa, Dalila bi ma bä xipäbi yä filisteo: «¡Ya di pädi de habu̱ bi ehe rä tsꞌe̱di Sansón!». Nubye̱, Dalila bi kai Sansón pa bi ñꞌähä ꞌne bi nzofo nꞌa rä jäꞌi pa bi ꞌñäxi. Oraꞌä, Dalila bi yꞌatsꞌi ꞌne bi ꞌñembäbi: «¡Sansón, bi zo̱ho̱ yä filisteo!». ¿Gi pädi te bi thogi? Sansón ya xki ꞌme̱di rä tsꞌe̱di. Nubye̱ yä filisteo bi pe̱ntꞌi Sansón, bi hñäꞌmpäbi yä da ꞌne bi zitsꞌi pa dä kotꞌi ha rä fadi.
Nꞌa rä pa, yä mꞌotho yä filisteo xki muntsꞌi pa mi xo̱kämbeni näꞌä rä zidada mi rä thuhu Dagón. Nuꞌu̱ xa mi mafi ꞌne mi enä: «Mä zidadahu̱ xä yꞌe̱ntꞌi ha mä yꞌe̱hu̱ Sansón. Guä ju̱kihu̱ de rä fadi pa dä jakhu̱ gä nthedehu̱». Nguntꞌä bi ma toꞌo bä ju̱ki, ꞌne bi ꞌmaꞌmi mädetho de nuꞌu̱ yoho yä nꞌo̱tse rä templo. Nubye̱, Sansón bi xatuäbi rä Zi Dada Jeoba ꞌne bi ꞌñembäbi: «Oh Jeoba, po rä mäte, di bänteꞌi gi rꞌakägi rä tsꞌe̱di ke xi mä nꞌa mꞌiki». Pa nunä tiempo, Sansón ya xki te yä xtää mänꞌaki, hänge bi mihi ko ngatꞌho rä tsꞌe̱di nuꞌu̱ yoho yä nꞌo̱tse rä templo ꞌne bi yꞌentꞌi asta xa bi dagi ꞌne bi hyo gatꞌho nuꞌu̱ yä jäꞌi xki muntsꞌini. Xi Sansón, ¿bi za bi ñäni rä te? Hinä, näꞌä ja bi duni ꞌnehe.
«Pa gatꞌho yä tꞌo̱tꞌe nuga di pe̱ꞌtsi rä tsꞌe̱di po mäde de näꞌä toꞌo di rꞌakägi rä tsꞌe̱di» (Filipenses 4:13).
-
-
Rä mu̱di rey ha IsraelNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 39
Rä mu̱di rey ha Israel
Jeoba xki hñutsꞌi yä nzaya pa dä gu̱hni rä hnini Israel, pe mäske njabu̱, nuꞌu̱ mi ne dä me̱ꞌtsi nꞌa rä rey. Hänge nuꞌu̱ bi ꞌñembäbi rä profeta Samuel: «Gatꞌho nuꞌu̱ märꞌa yä dähni pe̱ꞌtsi nꞌa rä rey, po rängeꞌä nuje ꞌnehe di nehe nꞌa rä rey». Pe Samuel xa himbi ho näꞌä mi adiꞌu̱ ꞌne nguntꞌä bi xatuäbi rä Zi Dada Jeoba. ¿Gi pädi te bi dädi Jeoba? Näꞌä bi ꞌñembäbi Samuel: «Rä hnini hingo xä rechazaꞌi, go di rechazagi. ꞌÑembäbiꞌu̱ ge dä za dä me̱ꞌtsi nꞌa rä rey, pe näꞌä rey ma dä yꞌapäbi ndunthi yä tꞌo̱tꞌe». Mäske njabu̱, yä israelita bi dädi: «¡Hindi mporta! ¡Nuje di nehe gä pe̱ꞌtsihe nꞌa rey!».
Nubye̱, Jeoba bi mändabi Samuel dä ma ha Ramá ꞌne dä huahni nꞌa rä rey. ¿Gi pädi te mi rä thuhu näꞌä rä mu̱di rey? Hää, mi rä thuhu Saúl. Rä profeta Samuel bi xiꞌspäbi rä aseite ha rä ñäxu Saúl ꞌne njabu̱ bi fädi ge Jeoba go xki hñutsꞌi de gä rey.
Mꞌe̱fa, Samuel bi muntsꞌi gatꞌho yä israelita pa dä ꞌñutiꞌu̱ toꞌo xki huahni Jeoba de gä rey. Pe mi da ngue̱nda Samuel, Saúl himi joꞌoni. ¿Gi pädi por hanja? Ngeꞌä näꞌä xki ñꞌägi. Nuꞌmu̱ bi thini, bi ju̱ki de habu̱ xki ñꞌägi ꞌne bi tsꞌitsꞌi ante rä thandi gatꞌho rä hnini. ¿Gi pädi? Saúl mänꞌa mi xä ñhetsꞌi de gatꞌho ꞌne xa mi mähotho. Nubye̱ Samuel bi ꞌñembäbi rä hnini: «Hyanthu̱ toꞌo xä huahni Jeoba». Yä israelita nguntꞌä bi mafi: «¡Dä mꞌu̱i pa nzäntho rä rey!».
Nuꞌmu̱ ja xki thutsꞌi de gä rey, Saúl mi o̱te rä profeta Samuel ꞌne mi pe̱fi gatꞌho näꞌä mi mändabi rä Zi Dada Jeoba. Pe mꞌe̱fa ya hinä. Nꞌa rä pa, Samuel bi ꞌñembäbi Saúl ge xä do̱ꞌmi asta xä zo̱niꞌä pa go xä uni yä sacrificio. Rä rey himi pe̱ꞌtsi rä se̱ki pa go dä uni yä sacrificio. Pe ya mi bi ndee ꞌne rä profeta Samuel tobe himi tso̱nitho, hänge Saúl go bi uni yä sacrificio. ¿Gi pädi te bi xipäbi Samuel? Näꞌä bi ꞌñembäbi: «Nuꞌi ngi pädi ge pe̱ꞌtsi te gi yꞌo̱te Jeoba, pe hingä pe̱fi njabu̱». ¿Gi kamfri ge Saúl nubye̱ hää ma xä yꞌo̱te Jeoba?
Mꞌe̱fa, Saúl bi ma bä ntunkui yä amalequita, ꞌne Samuel bi mändabi ge xä hyo gatꞌho. Pe, Saúl himbi hyo rä rey Agag. Nubye̱, Jeoba bi ꞌñembäbi Samuel: «Saúl xä ꞌuege de geki, näꞌä ya hingi o̱tkägi». Samuel xa bi durämu̱i ꞌne bi ꞌñembäbi Saúl: «Jeoba ma dä huahni mä nꞌa rä rey, ngeꞌä nuꞌi ya hingi o̱te». Oraꞌä, Samuel bi gu̱ rä ꞌñuu pa dä mengi ha rä nguu, pe Saúl himi ne dä hye̱gi dä ma, hänge bi pe̱ntꞌi de rä mahe ꞌne bi tu̱mbäbi. Nubye̱, Samuel bi ꞌñembäbi Saúl: «Geꞌä ma dä me̱fi Jeoba kongeꞌi». Hää, Jeoba ya himi numäñho Saúl. Jeoba ma xä huahni nꞌa rä jäꞌi näꞌä hää di pe̱ꞌspäbi rä tꞌekꞌei ꞌne rä hogä yꞌo̱de, pa go xä hñutsꞌi de gä rey ha Israel.
«Mänꞌa xä ñho gä o̱dehu̱ ke nꞌa rä sacrificio» (1 Samuel 15:22).
-
-
David ꞌne GoliatNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 40
David ꞌne Goliat
Jeoba bi ꞌñembäbi Samuel: «Ri ma ha rä ngu Jesé. Nꞌa de nuꞌu̱ yä tꞌu̱ ma dä zo̱ho̱ dä nrey ha Israel». Hänge Samuel bi me̱fi njabu̱. Mi hyandi näꞌä rä tꞌu̱ mädä Jesé, Samuel bi mbenise̱: «Zäi ge go gehni xä huahni Jeoba». Pe rä Zi Dada Jeoba himi mbeni ngu Samuel, hänge bi ꞌñembäbi: «Nuga di handi näꞌä ja ha rä koraso yä jäꞌi, hingä ho̱nse̱ tengu di nheki rä mꞌai».
Nubye̱, Jesé bä tsimpäbi Samuel mä rꞌato yä tꞌu̱. Pe Samuel bi ꞌñenä: «Jeoba hinxä huahni nixi nꞌa de gehyu̱. ¿Se̱he̱ gehyu̱ ri tꞌu̱?». Jesé bi dädi: «Di ꞌme̱di näꞌä mä gäxä tꞌu̱, rä thuhu David, pe bi fadi yä de̱ti». Mi zo̱ho̱ David, Jeoba bi ꞌñembäbi Samuel: «¡Go gehni xtä huahni!». Nubye̱, Samuel bi xiꞌspäbi rä aseite ha rä ñäxu David. Njabu̱, bi fädi ge go geꞌä xki huahni Jeoba pa dä zo̱ho̱ dä nrey ha Israel.
Nꞌa rä tiempo mꞌe̱fa, yä israelita mi ntuhni ko yä filisteo. Pe yä filisteo mi zi nꞌa rä däta soldado mi rä thuhu Goliat. ¿Gi pädi te mi pe̱fi Goliat? Hyaxtho xa mi theni yä israelita ꞌne mi enä: «Guä pe̱nkägihu̱ua nꞌa rä ñꞌo̱ho̱ pa gä ntunꞌmee. Mu̱ dä däkägi, nuꞌmu̱ gä mꞌe̱gohe pa geꞌähu̱. Pe mu̱ gä täpäbi, nuꞌmu̱ go gi mꞌe̱gohu̱ pa gekhe».
David bi ma ha rä kampamento yä israelita pa bi hñäꞌspäbi te dä zi nuꞌu̱ yä ku mi yä soldado. Mi zo̱ni ha näꞌä lugaꞌä, bi yꞌo̱de te gatꞌho mi mängä Goliat. Nubye̱ David bi ꞌñenä: «¡Nuga go ma gä ntunꞌmee!». Pe Saúl bi ꞌñembäbi: «Pe nuꞌi xa gi bätsitho». David bi dädi: «Jeoba go ma dä maxkägi».
Hänge Saúl bi hmipäbi rä armädura, pe David bi ꞌñenä: «Nuga hingi tsa gä ntuhni kongehya». Nubye̱, David bi gu̱ rä ntꞌe̱ndo ꞌne bi ma ha rä ñhee, bä jo ku̱tꞌa yä kongädo ꞌne bi yꞌu̱tꞌi ha rä murra. Mꞌe̱fa de geꞌä, bi ma pa dä ntunkui Goliat. ¿Gi pädi te bi mängä Goliat mi hyandi David? Näꞌä bi ꞌñembäbi: «¡Guä ekua, ma gi nuhmä te gä o̱tꞌäꞌi! Ma gä umbä ri ngo̱ yä pada ꞌne yä zuꞌue pa dä zi». ¿Gi kamfri ge bi ntsu David? Hinä, näꞌä bi ꞌñembäbi: «Nuꞌi xki ꞌñepu̱ ko ri majuai ꞌne ko ri lansa, pe nuga xti mabu̱ po rä thuhu Jeoba. Nuꞌi hingi ntuhni kongekhe, gi ntuhni ko rä Zi Dada Jeoba. Gatꞌho nuꞌu̱ yä jäꞌi yꞌoua, ma dä hyandi ge rä Zi Dada Jeoba mänꞌa ja rä tsꞌe̱di ke nꞌa rä majuai ꞌne nꞌa rä lansa. Näꞌä go ma dä yꞌe̱ntꞌäꞌihu̱ ha mä yꞌe̱he».
Nubye̱, David bi yꞌe̱ntꞌä nꞌa rä do ha rä ntꞌe̱ndo ꞌne bi yꞌe̱mbäbi Goliat ko ngatꞌho rä tsꞌe̱di. Ko rä mfatsꞌi Jeoba, näꞌä rä do bi zu̱päbi ha rä de Goliat. Näꞌä bi dagi ꞌne bi du. Mi hyandi njabu̱ yä filisteo, nuꞌu̱ xa bi ntsu ꞌne bi nextꞌi bi ma. Xi nuꞌi, ¿gi pe̱ꞌspäbi rä komfiansa rä Zi Dada Jeoba ja ngu David?
«Pa yä mexiꞌmhai gatꞌho yä tꞌo̱tꞌe xä ñhei, pe pa Äjuä hinä, ngeꞌä Näꞌä tsa dä me̱fi gatꞌho yä tꞌo̱tꞌe» (Marcos 10:27).
-
-
David ꞌne SaúlNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 41
David ꞌne Saúl
Rä rey Saúl bi hñutsꞌi David ngu nꞌa rä ndä de gä soldado mꞌe̱fa de bi hyo Goliat. David bi dähä ndunthi yä tuhni ꞌne xa bi mfamoso. Kada mi pengi de nꞌa rä tuhni, yä ꞌme̱hñä mi nei ꞌne mi tuhu njaua: «Saúl xä hyo nꞌa hängu mꞌo yä nkontra, pe David xä hyo xa ndunthi yä mꞌotho yä nkontra». Po rängeꞌä, Saúl bi mu̱di xa bi u̱tsa David ꞌne dende geꞌmu̱ bi hyoni hanja dä hyo.
David xa mi pädi dä me̱i xä ñho rä arpa. Nꞌa rä pa, nuꞌmu̱ David mi pe̱i rä arpa, Saúl bi tsapi dä hyo ko nꞌa rä lansa. Pe David nguntꞌä bi ꞌuengi pa himbi zu̱di, ꞌne näꞌä rä lansa bi nꞌo̱tꞌe ha rä jädo. Mꞌe̱fa de geꞌä, Saúl mi sigi mi honi hanja dä hyo David. Po rängeꞌä, David pe̱ꞌtsi te bi ꞌmatꞌi ꞌne bi ma bä ñꞌägi ha yä yꞌotꞌä hai.
Nubye̱ Saúl bi zitsꞌi 3.000 yä soldado pa bi ma dä hyoni David. ¿Gi pädi te bi thogi? Saúl bi yu̱tꞌi ha näꞌä rä kueba habu̱ xki ñꞌägi David ꞌne yä soldado. Nuꞌu̱ yä soldado David, bi ꞌñembäbi: «Gehnä ri oportunida pa gi hyo rä rey Saúl». David bi joni rꞌamätsꞌu̱u̱ habu̱ mi hudi Saúl ꞌne bi hye̱kuäbi nꞌa xe̱ni rä hee nsinke bi da ngue̱nda. Pe mꞌe̱fa de geꞌä, David xa bi u̱ rä mfeni ngeꞌä xki ꞌme̱tuäbi rä tꞌekꞌei näꞌä rä rey xki huahni Jeoba. David himbi hyopäbi ge nuꞌu̱ yä soldado xä hyo rä rey Saúl. Pe nuꞌmu̱ Saúl bi bo̱ni de rä kueba, dende yabu̱ David bi maꞌti ꞌne bi ꞌñembäbi: «Xä za xtä hoꞌi, pe hindä pe̱fi njabu̱». ¿Gi kamfri ge nubye̱ Saúl bi mu̱di bi numäñho David?
Hinä. Saúl mi sigi mi honi David pa xä hyo. Hänge nꞌa rä xui, David ꞌne Abisái, näꞌä rä sobrinu, bi yu̱tꞌi mä ntꞌägi ha rä kampamento Saúl mientra gatꞌho nuꞌu̱ soldado mi ähä. Asta Abner; näꞌä toꞌo mi su rä rey Saúl, mi ähä ꞌnehe. Nubye̱ Abisái bi ꞌñembäbi David: «¡Nubye̱ hää ma gä hohu̱ Saúl! Hyopkägi gä ho». Pe David bi ꞌñembäbi: «Jeoba go ma dä hñämpäbi ngue̱nda. Mänꞌa dä hogi gä häꞌspäbihu̱ rä lansa ꞌne rä mpothe ꞌne gä maha».
ꞌNepu̱, David ꞌne nuꞌu̱ yä soldado bi bo̱tsꞌe ha nꞌa rä tꞌo̱ho̱ ꞌne dende gehni bi maꞌti Abner ꞌne bi ꞌñembäbi: «¡Abner! ¿Por hanja hingä su rä rey? ¿Habu̱ ja rä mpothe ꞌne rä lansa?». Saúl nguntꞌä bi bädi ge mi geꞌä David ꞌne bi ꞌñembäbi: «Xä za xkä hyogägihmä, pe hingä pe̱fi njabu̱. Di pädi xä ñho ge go ma gi nrey ha Israel». Nubye̱, Saúl bi mengi ha rä nguu. Pe hingä gatꞌho rä familia Saúl mi u̱tsa David.
«Yꞌo̱thu̱ ntsꞌe̱di pa gi ꞌmu̱hu̱ nꞌa rä hogä mꞌu̱i ko ngatꞌho yä jäꞌi. Mä zi mhädi kuꞌihu̱, oxki koꞌtsuähu̱ nuꞌu̱ toꞌo dä yꞌo̱tꞌäꞌihu̱ yä ntsꞌomꞌu̱i, tsokuäthohu̱ Äjuä» (Romanos 12:18, 19).
-
-
Jonatán himi tsu ꞌne xa mi mädi DavidNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 42
Jonatán himi tsu ꞌne xa mi mädi David
Näꞌä rä tꞌu̱ mädä rä rey Saúl mi rä thuhu Jonatán, näꞌä xa mi pädi dä ntuhni ꞌne himi tsu. Hänge David bi ꞌñenä ge Jonatán mänꞌa mi tihi ke nꞌa rä nxu̱ni ꞌne mänꞌa mi ja rä tsꞌe̱di ke nꞌa rä lion. Nꞌa rä pa, Jonatán bi hyandi ge rꞌa yä filisteo mi yꞌoni ha rä tꞌo̱ho̱. Hänge bi ꞌñembäbi näꞌä rä ꞌme̱go mi ñꞌoui: «Ma gä ntuhnihu̱ kongehyu̱, ho̱nse̱ mu̱ Jeoba dä rꞌakägihu̱ nꞌa rä señä. Mu̱ yä filisteo dä matkägihu̱ ꞌne dä ꞌñengägihu̱: “Guä po̱xu̱”, nuꞌmu̱ ma gä pädihu̱ ge dä za gä ntuhnihu̱ kongehyu̱». ¿Gi pädi te bi thogi? Yä filisteo bi maꞌti Jonatán ꞌne bi ꞌñembäbi: «¡Guä po̱xu̱ pa gä ntuhnihu̱!». Nubye̱, Jonatán ꞌne näꞌä rä ꞌme̱go mi ñꞌoui bi bo̱tsꞌe ha näꞌä rä tꞌo̱ho̱ ꞌne bi hyo 20 yä filisteo.
Koꞌmu̱ Jonatán mi geꞌä rä tꞌu̱ mädä Saúl, go ri ꞌñepäbihmä xä zo̱ho̱ xä nrey xti du rä dada. Pe Jonatán mi pädi xä ñho ge Jeoba go xki huahni David pa dä nrey, hänge himi pe̱ꞌspäbi rä embidia. En lugar de geꞌä, nuꞌu̱ bi me̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ꞌne bi mfatsꞌi nꞌa ngu mänꞌaa. Pa bi ꞌñudi Jonatán ge xa mäjuäni mi mädi David, bi umbäbi rä hee, rä majuai, rä arko ꞌne rä ngu̱tꞌi.
Nuꞌmu̱ David mi ꞌmatꞌi de Saúl, Jonatán bi ma bä tsu̱di ꞌne bi ꞌñembäbi: «Pe̱ꞌtsi te xa gi ze̱ti ꞌne gi mbaliente. Jeoba go xä huahnäꞌi pa gi nrey. Asta mä dada pädi xä ñho ge Jeoba go xä huahnäꞌi». ¿Gi hohmä gi pe̱ꞌtsi nꞌa ri hogä amigo ngu Jonatán?
Ndunthi yä mꞌiki, Jonatán bi arriesga rä te po dä matsꞌi David. Jonatán mi pädi ge rä dada xa mi u̱tsa David ꞌne mi ne dä hyo. Hänge näꞌä bi ꞌñembäbi rä dada: «Mu̱ gi hyo David, ma gi yꞌo̱tꞌe nꞌa rä däta pekado. Näꞌä hinte mä ntsꞌomꞌu̱i xä yꞌo̱tꞌe». Saúl himbi ho näꞌä bi xipäbi Jonatán, hänge xa bi nkue̱ kongeꞌä. Rꞌa yä je̱ya mꞌe̱fa, Saúl ꞌne Jonatán bi du mähye̱gi ha nꞌa rä tuhni.
Mꞌe̱fa de bi du Jonatán, David bi ma bä honi Mefibóset, näꞌä rä tꞌu̱ Jonatán. Ora bi dini, David bi ꞌñembäbi: «Koꞌmu̱ ri dada mi mä amigo, nuga nzäntho ma gi suꞌi. Ma gi ꞌmu̱i ha mä palasio ꞌne mä gi ñuni kongeki ha mä mexa». David nunka bi pumfri Jonatán.
«Gehnä mä mhända di ꞌme̱pähu̱: mädihu̱ nꞌa ngu mänꞌaa ngu xtä mäꞌäꞌihu̱. Nuꞌä toꞌo dä du po yä amigo, go geꞌä mänꞌa rä dängi rä mhäte de gatꞌho» (Juan 15:12, 13).
-
-
Rä rey David bi yꞌo̱tꞌe nꞌa rä pekadoNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 43
Rä rey David bi yꞌo̱tꞌe nꞌa rä pekado
Mi du Saúl, David bi zo̱ho̱ bi nrey. Näꞌä mi pe̱ꞌtsi 30 yä je̱ya. Rꞌa yä je̱ya mꞌe̱fa, David mi to̱ge mäñä de rä nguu ꞌne dende gehni bi hyandi nꞌa rä ꞌme̱hñä xa mähotho. David bi zo̱ho̱ bi bädi ge näꞌä ꞌme̱hñä mi rä thuhu Bat-Seba ꞌne ge xki nthäti ko Urías, nꞌa de nuꞌu̱ yä soldado. ¿Gi pädi te bi me̱fi David? Näꞌä bi mända dä tsꞌispäbi Bat-Seba ha rä nguu pa bi mꞌe̱ngui, ꞌne näꞌä bi ndatꞌhi. David mi ne dä ꞌñägi näꞌä rä pekado xki yꞌo̱tꞌe. Hänge bi mändabi näꞌä rä jefe de rä ejército xä hñutsꞌi Urías ndelante de gatꞌho nuꞌu̱ märꞌa yä soldado pa nguntꞌä bi tho. Mꞌe̱fa de geꞌä, David bi nthäti ko Bat-Seba.
Pe Jeoba bi hyandi gatꞌho nuꞌu̱ yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe xki me̱fi David. Hänge rä Zi Dada Jeoba bi me̱hni rä profeta Natán pa dä ñäui David. Natán bi ꞌñembäbi: «Mi ꞌmu̱i nꞌa rä ñꞌo̱ho̱ näꞌä xa mi riko ꞌne mi pe̱ꞌtsi xa ndunthi yä de̱ti, ꞌne mi ꞌmu̱i nꞌa rä ñꞌo̱ho̱ näꞌä mi hyoya ꞌne mi pe̱ꞌtsi ho̱nse̱ nꞌadä rä zi de̱ti näꞌä xa mi mädi. Pe näꞌä rä ñꞌo̱ho̱ xa mi riko, bi hñämbäbi rä de̱ti näꞌä rä ñꞌo̱ho̱ mi hyoya». Mi yꞌo̱de njabu̱ David, xa bi bo̱ rä kue̱ ꞌne bi ꞌñenä: «¡Näꞌä rä ñꞌo̱ho̱ bi yꞌo̱tꞌe njabu̱, pe̱ꞌtsi te dä du!». Nubye̱, Natán bi ꞌñembäbi David: «¡Nuꞌi gi nja ngu näꞌä rä ñꞌo̱ho̱ꞌä!». David xa bi durämu̱i ꞌne bi ꞌñembäbi Natán: «Xtä o̱tꞌe nꞌa rä däta pekado kontra Jeoba». David ꞌne rä familia bi thogi ndunthi yä xuñha po näꞌä rä pekado xki yꞌo̱tꞌe. Jeoba bi kastiga David, pe himbi hyo ngeꞌä mi rä umilde ꞌne bi arrepenti ko ngatꞌho rä koraso.
David xa mi nehmä xä hyoki nꞌa rä templo pa Jeoba. Pe Jeoba go bi umbäbi näꞌä rä nsu Salomón, nꞌa de nuꞌu̱ yä tꞌu̱. Nubye̱ David bi ꞌñenä: «Rä templo rä Zi Dada Jeoba pe̱ꞌtsi te dä gohi xa mähotho. Salomón tobe nꞌa rä bäsjäꞌi, pe nuga ma gä fatsꞌi gä muntsꞌi gatꞌho nuꞌu̱ yä material ma dä ja mꞌe̱di». ¿Gi pädi? David bi uni ndunthi yä bojä pa bi thoki rä templo. Bi hyoni yä me̱fi nuꞌu̱ xa mi pädi dä mpe̱fi, bi muntsꞌi rä oro ꞌne rä plata, ꞌne bä hä yä zaa de gä cedro dende rä hnini Tiro ꞌne Sidón. Nuꞌmu̱ David ya mi ꞌme̱päbi tsu̱tho pa dä du, bi umbäbi Salomón nuꞌu̱ yä plano de rä templo ꞌne bi ꞌñembäbi: «Jeoba bi mändagi gä ofo nuya yä instrucción pa gä rꞌaꞌi. Näꞌä ma dä maxꞌäꞌi. Xa dä mbaliente, xa dä ze̱di ꞌne ja nunä rä ꞌme̱fi».
«Näꞌä toꞌo ägi yä pekado hingä ma dä mabi xä ñho, pe näꞌä toꞌo di da yä pekado ꞌne tsopu̱, ma dä ꞌme̱ꞌspäbi rä nhuekäte» (Proverbios 28:13).
-