-
Yä e̱nxe̱ bi mää ge xki mꞌu̱i rä MesiaNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 70
Yä e̱nxe̱ bi mää ge xki mꞌu̱i rä Mesia
Näꞌä rä gobernador de rä hnini Roma, César Augusto, bi mändabi gatꞌho yä judío xä mengi ha näꞌä luga habu̱ xki mꞌu̱i pa xä rejistra yä thuhu. Hänge José ꞌne María bi ma pa Belén, ngeꞌä rä familia José ja mi rä menguni. Ya mi mꞌe̱di tsꞌu̱tho pa xä mꞌu̱i näꞌä zi ꞌue̱ne mi to̱ꞌmi María.
Mi zo̱niꞌu̱ ha Belén, ya mi otho yä luga habu̱ dä gohi; hänge nuꞌu̱ bi ñꞌoxi ha nꞌa rä establo ꞌne ja gehni bi mꞌu̱i rä Hesu. María bi pantꞌi näꞌä zi ꞌue̱ne ko yä tukä dutu ꞌne bi me̱gi ha nꞌa rä motsa.
Getbu̱ de Belén, rꞌa yä mayꞌo mi su yä de̱ti de gä xui ha yä mbonthi. Pe nse̱kitho nuꞌu̱ bi hyandi nꞌa rä e̱nxe̱, ꞌne oraꞌä bi hue̱xki nꞌa rä ñotꞌi nthetsꞌi de geꞌu̱. Nuꞌu̱ yä mayꞌo xa bi ntsu, pe näꞌä e̱nxe̱ bi ꞌñembäbiꞌu̱: «Ogi tsuhu̱, xtä ehe pa gä xiꞌähu̱ nꞌa rä hogä notisia. Nunä pa, ha Belén bä mꞌu̱i rä Mesia». Oraꞌä, bi nheki xa ndunthi yä e̱nxe̱ ha mähetsꞌi ꞌne nuꞌu̱ mi enä: «Drä nsunda Äjuä bi ꞌmu̱i ha mähetsꞌi ꞌne dä mꞌu̱i ko nꞌa rä hogä mꞌu̱i yä mexiꞌmhai». ꞌNepu̱, nuꞌu̱ yä e̱nxe̱ bi ma. ¿Te bi me̱fi nuꞌu̱ yä mayꞌo?
Nuꞌu̱ bi ñꞌembi nꞌa ngu mänꞌaa: «Maha pa Belén». Hänge nuꞌu̱ nguntꞌä bi ma pa Belén, ꞌne bi zu̱di José ꞌne María ha nꞌa rä establo ko näꞌä zi ꞌue̱ne ja xki mꞌu̱i.
Gatꞌho nuꞌu̱ yä jäꞌi bi yꞌo̱de näꞌä mi pede nuꞌu̱ yä mayꞌo, himi tsa dä gamfri. María nzäntho bi yꞌe̱ntꞌä ha rä mfeni nuꞌu̱ yä noya xki mängä näꞌä rä e̱nxe̱. Mꞌe̱fa, nuꞌu̱ yä mayꞌo bi mengi mänꞌaki ha rä mbonthi pa dä su yä de̱ti. Nuꞌu̱ xa mi jamädibi rä Zi Dada Jeoba po gatꞌho näꞌä xki hyandi ꞌne xki yꞌo̱de.
«Mu̱ Äjuä go dri dadahmähu̱, nuꞌmu̱ gri mäkägihmähu̱, ngeꞌä xtä ehe de habu̱ ndi ꞌmu̱ꞌmeꞌä. Ngeꞌä hixtä ese̱, nuꞌä go bä pe̱nkägiꞌä» (Juan 8:42).
-
-
Jeoba bi su rä HesuNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 71
Jeoba bi su rä Hesu
Getbu̱ de rä hnini Israel mi ꞌmu̱hni rꞌa yä jäꞌi nuꞌu̱ mi kamfri ge Äjuä usa yä tso̱o̱ pa dä gu̱hni yä jäꞌi. Nꞌa rä xui, rꞌa yä ñꞌo̱ho̱ bi hyandi ge ha mähetsꞌi ja te mi hue̱xki ꞌñenä nꞌa rä tso̱o̱. Nuꞌu̱ bi mu̱di bi de̱ni näꞌä «tso̱o̱» mi hue̱xki, asta bi zo̱ni ha Jerusalén. Nuꞌu̱ yä ñꞌo̱ho̱ mi ambäbi yä jäꞌi: «¿Habu̱ bi ꞌmu̱i näꞌä bätsi ma dä zo̱ho̱ dä nrey pa yä judío? Nuje di ne gä ndänehe ꞌnehe».
Herodes, näꞌä rä rey de Jerusalén, ꞌnehe bi yꞌo̱de ge xki mꞌu̱i nꞌa rä rey. Näꞌä xa bi durämu̱i ꞌne bi yꞌambäbi nuꞌu̱ yä däta majhä habu̱ ma xä mꞌu̱i näꞌä reyꞌä. Nuꞌu̱ bi ꞌñembäbi: «Yä profeta bi mää ge ma xä mꞌu̱i ha Belén». Hänge Herodes bi nzohni nuꞌu̱ yä ñꞌo̱ho̱ mi de̱ni näꞌä «tso̱o̱» ꞌne bi ꞌñembäbiꞌu̱: «Ri maha ha Belén ꞌne guä honihu̱ näꞌä bätsi. ꞌNepu̱, guä pengihu̱ pa gi xikägihu̱ habu̱ bi ꞌmu̱i. Nuga ꞌnehe di ne gä ma gä ndäne». Pe Herodes mi honi näꞌä bätsi pa xä hyo.
Oraꞌä, näꞌä «tso̱o̱» bi mu̱di bi ꞌñäni mänꞌaki, ꞌne nuꞌu̱ yä ñꞌo̱ho̱ bi de̱ni asta bi zo̱ni ha Belén. Nubye̱ näꞌä «tso̱o̱» bi gohi mäñä de näꞌä nguu habu̱ mi ꞌmu̱i näꞌä zi bätsi. Mi yu̱tꞌi nuꞌu̱ yä ñꞌo̱ho̱, bi dini rä Hesu ko rä nänä. Nuꞌu̱ yä ñꞌo̱ho̱ bi ndandiñähmu ante rä Hesu ꞌne bi umbäbi yä regalo: ngu rä oro, rä tꞌutsꞌi ꞌne rä mirra. Pe, ¿go xki zitsꞌi rä Zi Dada Jeoba nuꞌu̱ yä ñꞌo̱ho̱ habu̱ mi ꞌmu̱i rä Hesu? Hinä.
Näꞌä xuiꞌä, Jeoba bi ꞌñembäbi José ha nꞌa rä tꞌi: «Herodes ne dä hyo rä Hesu. Tsixä ri ꞌme̱hñä ꞌne ri tꞌu̱ pa Egipto. Ja guä kohu̱ni asta xkä xiꞌähu̱ ge ya dä za guä pengihu̱». Hänge José nguntꞌä bi zixä rä familia pa Egipto.
ꞌNehe, Jeoba bi ꞌñembäbi nuꞌu̱ yä ñꞌo̱ho̱ ge hinxä mengi ko Herodes. Nuꞌmu̱ Herodes bi dä ngue̱nda ge nuꞌu̱ yä ñꞌo̱ho̱ hingä ma xä mengi kongeꞌä, xa bi bo̱ rä kue̱. Koꞌmu̱ Herodes himbi dini rä Hesu, ¿gi pädi te bi me̱fi? Bi mända dä tho gatꞌho nuꞌu̱ yä zi bätsi mi pe̱ꞌtsi menu de yo nje̱ya de rä hnini Belén. Pe rä Hesu himbi tho ngeꞌä yä dada bi zixä pa Egipto.
Rꞌa yä je̱ya mꞌe̱fa, Herodes bi du. Hänge rä Zi Dada Jeoba bi ꞌñembäbi José: «Ya dä za guä pengihu̱». Nubye̱, José, María ꞌne rä Hesu bi mengi ꞌne bi mꞌu̱i ha rä hnini Nazaret.
«Njabu̱ ma dä thogi ko nuꞌu̱ yä noya po̱ni de mä ne. Hingä ma dä mengi kongeki nsinke dä kumpli, sino ke ma dä zo̱ho̱ dä thogi ja ngu di ne» (Isaías 55:11).
-
-
Nuꞌmu̱ rä Hesu mi rä bäsjäꞌiNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 72
Nuꞌmu̱ rä Hesu mi rä bäsjäꞌi
Rä Hesu mi ꞌmu̱i ha Nazaret ko yä dada, yä ku ꞌne yä nju. José mi mpe̱fi de gä karpintero pa dä mäntene rä familia. ꞌNehe, mi o̱tꞌe ntsꞌe̱di po dä ꞌñuti rä familia de Jeoba ꞌne de nuꞌu̱ yä mhända. Nuꞌu̱ mi nzäi dä ntini habu̱ mi tꞌudi de rä Ley pa dä xo̱kämbeni Äjuä, ꞌne tatꞌä je̱ya mi ntini ha näꞌä rä ngo de rä Paskua mi tꞌo̱tꞌe ha Jerusalén.
Nuꞌmu̱ rä Hesu mi pe̱ꞌtsi 12 yä je̱ya, bi me̱ui rä familia pa dä xo̱kämbeni Äjuä ha Jerusalén ja ngu mi nzäi dä ja tatꞌä je̱ya. Xa mi ndunthi nuꞌu̱ yä jäꞌi xki ntini ha Jerusalén pa dä yꞌo̱tꞌe rä ngo de rä Paskua. Mi uadi rä ngo, José ꞌne María bi gu̱ rä ꞌñuu pa dä mengi ha yä nguu. Nuꞌu̱ mi mbeni ge rä Hesu mi ñꞌoui nuꞌu̱ märꞌa yä pariente. Pe mi hyoni, himbi dini.
Hänge José ꞌne María nguntꞌä bi mengi pa Jerusalén ꞌne bä honi rä Hesu po hñupa. ¿Gi pädi habu̱ bä tsu̱di? Ha rä templo. Rä Hesu mi huhni mädetho de nuꞌu̱ yä xahnäte de rä Ley ꞌne mi o̱tpäbi yä ntꞌani. Nuꞌu̱ yä xahnäte bi da ngue̱nda ge rä Hesu xa mi pe̱ꞌtsi ndunthi rä mfädi, hänge nuꞌu̱ bi mu̱di bi yꞌo̱tpäbi yä ntꞌani. Pe rä Hesu xa mi thädi xä ñho gatꞌho näꞌä mi tꞌambäbi. ¿Gi pädi por hanja? Ngeꞌä mi pädi xä ñho näꞌä mi mängä rä Ley Äjuä.
Nuꞌmu̱ José ꞌne María bi dini rä Hesu, María bi ꞌñembäbi: «Mä zi tꞌu̱ꞌi, ¿hanja xkä yꞌo̱tkägihe njaua?». Rä Hesu bi dädi: «¿Hage hingi pähu̱ ge nuga mähyoni gä pe̱pä rä ꞌme̱fi mä Dada?».
Rä Hesu bi mengi ko yä dada pa Nazaret. José bi ꞌñutuäbi rä Hesu dä mpe̱fi de gä karpintero. Nuꞌmu̱ rä Hesu ya mi nꞌa rä bäsjäꞌi, mänꞌa mi pe̱ꞌtsi ndunthi rä mfädi. Hänge tanto Äjuä ꞌne yä jäꞌi xa mi numäñho.
«Gä pe̱fi ri bolunta, mä Zi Dadaꞌi, xa nꞌa rä johya pa geki, ꞌne ri mhända o ha mä koraso» (Salmo 40:8).
-
-
Juan bi hyokuäbi rä ꞌñuu rä HesuNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 73
Juan bi hyokuäbi rä ꞌñuu rä Hesu
¿Gi beni te rä thuhu näꞌä rä bätsi bi me̱ꞌtsi Elisabet ꞌne Zacarías? Hää, rä thuhu Juan. Jeoba bi hñutsꞌi Juan de gä profeta pa dä xipäbi yä jäꞌi ge mänꞌitꞌho ma xä zo̱ho̱ rä Mesia. Pe näꞌä himi predika ha yä hnini nixi ha yä sinagoga, näꞌä mi predika ha yä yꞌotꞌä hai. Ndunthi yä jäꞌi de Jerusalén ꞌne Judea mi pa mi o̱de näꞌä mi udi Juan. Näꞌä mi embäbi yä jäꞌi ge ya hindä me̱fi yä tsꞌo tꞌo̱tꞌe, pa njabu̱ Äjuä xä numäñho. Ndunthi de geꞌu̱ bi arrepenti de nuꞌu̱ yä pekado xki yꞌo̱tꞌe, hänge Juan bi xixteheꞌu̱ ha rä río Jordán.
Juan mi usa nꞌa rä hee näꞌä xki thoki ko rä xii yä kameyo, ꞌne mi tsi yä kꞌoto ꞌne yä tꞌafi kolmenä. Ndunthi yä jäꞌi mi pa mi nuu, asta nuꞌu̱ yä ꞌñexmänsu gä fariseo ꞌne saduseo. Hänge Juan bi ꞌñembäbiꞌu̱: «Pe̱ꞌtsi te gi arrepentihu̱ ꞌne gi paatä ri mꞌu̱ihu̱. Nuꞌähu̱ gi ñꞌetsꞌihu̱ ꞌne gi eñhu̱ ge nuꞌähu̱ yä tꞌu̱ꞌihu̱ Abrahán, pe hingä po geꞌä yä tꞌu̱ꞌihu̱ Äjuä».
Ndunthi yä jäꞌi mi ambäbi Juan: «¿Te dä za gä pe̱fihe pa njabu̱ Äjuä dä numäñhogihe?». Näꞌä mi embäbiꞌu̱: «Nuꞌä toꞌo pe̱ꞌtsä yoho yä pahni, dä umbä nꞌa nuꞌä toꞌo othobi». ¿Gi pädi por hanja mi embäbiꞌu̱ njabu̱? Ngeꞌä Juan mi ne ge nuꞌu̱ yä de̱ni xä mädi yä mikꞌei, pa njabu̱ xä za xä me̱ꞌtsi nꞌa rä hogä ntsitsꞌi ko Äjuä.
ꞌNehe bi ꞌñembäbi nuꞌu̱ yä ngu̱xä bojä: «Kobrahu̱ ngu nuꞌä mängä rä ley». ꞌNepu̱ bi ꞌñembäbi nuꞌu̱ yä soldado: «Oto gi pepäbihu̱, ꞌne ogi pihu̱ yä jäꞌi ko nuꞌä rä nsu xä tꞌaꞌähu̱».
Yä majhä ꞌne yä levita ꞌnehe bi ma bä nuu Juan ꞌne bi ꞌñembäbi: «Gatꞌho yä jäꞌi ne dä bädi toꞌoꞌi». Juan bi dätuäbiꞌu̱: «Nuga ho̱nse̱ nꞌa rä mꞌe̱hnigi Äjuä ꞌne di faxä yä jäꞌi pa dä mengi kongeꞌä, ja ngu bi mängä rä profeta Isaías».
Yä jäꞌi xa mi ho dä yꞌo̱de näꞌä mi udi Juan, hänge ndunthi de geꞌu̱ mi ne dä bädi mu̱ mi geꞌä rä Mesia. Pe Juan bi ꞌñembäbiꞌu̱: «Mänꞌitꞌho ma dä ꞌñepu̱ näꞌä toꞌo mänꞌa ja rä nsu ke nuga. ꞌNe nixi ri ꞌñekägi gä xoꞌtuäbi yä thiza. Nuga di xixteheꞌihu̱ ko rä dehe, pe näꞌä ma dä xixteheꞌihu̱ ko rä espiritu santo».
«ꞌNe nuꞌä bä ꞌme̱hni pa dä da mäjuäni de nuꞌä rä ñotꞌi, pa dä gamfrihmä gatꞌho yä jäꞌi ngeꞌä go mi da mäjuäniꞌä» (Juan 1:7).
-
-
Rä Hesu go geꞌä rä MesiaNuꞌu̱ yä ntꞌudi ma gi pädi de rä Mäkä Tꞌofo
-
-
RÄ NTHEKE 74
Rä Hesu go geꞌä rä Mesia
Juan mi ungä ntꞌo̱de ꞌne mi enä: «Mänꞌitꞌho ma dä ꞌñepu̱ näꞌä toꞌo mänꞌa ja rä nsu ke nuga». Nuꞌmu̱ rä Hesu ya mi pe̱ꞌtsi ngu 30 yä je̱ya, bi ma dende Galilea pa ha rä río Jordán, habu̱ Juan mi xixtehe yä jäꞌi. Rä Hesu bi yꞌapäbi Juan dä xixtehe ꞌnehe, pe Juan bi ꞌñembäbi: «¿Xi toꞌogiga pa go gä xixteheꞌi? Nuꞌi go ri ꞌñepi gi xixtehegi». Rä Hesu bi ꞌñembäbi: «Rä Zi Dada Jeoba ne ge nuꞌi go gi xixtehegi». Hänge Juan bi xixtehe rä Hesu ha rä río Jordán.
Ngu bi bo̱ni de ha rä dehe, rä Hesu bi xatuäbi Jeoba. Oraꞌä, bi xogi mähetsꞌi ꞌne bi hyandi bä käi rä mäkä tsꞌe̱di Äjuä ngu nꞌa rä domitsu. ꞌNe bi ntꞌo̱de nꞌa rä noya dende mähetsꞌi mi enä: «Nuꞌi go geꞌi mä hmäkä Tꞌu̱ꞌi, ꞌne xi di ho ri mꞌu̱i».
Rä Hesu bi hñäni rä mäkä tsꞌe̱di Äjuä ꞌne dende geꞌmu̱, bi zo̱ho̱ bi Mesia o Kristo. Dende oraꞌä, rä Hesu bi mu̱di bi ja näꞌä rä ꞌme̱fi xki nkargobi Jeoba.
Mꞌe̱fa de bi nxixtehe, rä Hesu bi ma ha rä yꞌotꞌä hai ꞌne ja bä ꞌmu̱hni po 40 yä pa. Nuꞌmu̱ bä pengi de gehni, bi ma bä tso̱ni Juan. ¿Gi pädi te bi mängä Juan ora bi hyandi rä Hesu? Näꞌä bi ꞌñenä: «¡Hyandi, rä Tꞌu̱kä De̱ti Äjuä nuꞌä häki rä pekado de rä xiꞌmhai!». Juan bi mängä njabu̱, ngeꞌä mi ne ge yä jäꞌi xä da ngue̱nda ge rä Hesu mi geꞌä rä Mesia. ¿Gi pädi te mä tentasio bi ñhandui rä Hesu ha rä yꞌotꞌä hai? Ma gä handihu̱.
«Bi ntꞌo̱de nꞌa rä noya de mähetsꞌi ꞌne bi ꞌñenä: “Go geꞌi mä hmäkä Tꞌu̱ꞌi, ꞌne xi di ho ri mꞌu̱i”» (Marcos 1:11).
-