‘Saray Tawen so Mangiyaabawag . . .’

Ngalngalin 93 milyon a milyas manlapud mismon kawalaan yo natan, say banwa so onsisinag tekep na mangapuy-apoy a liwawa ed tawen. Dinayew bilang sakey a dios ed loob na nilibun taotaon, say maglorian mangatatawen a kaabay tayo so, imbes, sakey a paneknek ed pakayari na Manamalsa to, “say Nanggawa ed tawen tan dalin.” (Salmo 115:15) Say liwawa tan petang to so makana parad bilay ed dalin. Tan saray katuaan a naaralan na saray sientista nipaakar ed satan so mamakelaw a tuloy ed sikatayo.

Nibaga’d sikatayo a say banwa so mamapawala na sakey a baleg a kantidad na enerhya. Kasin kabat yo ya onkulang a kapalduan nilibun minilyon lambengat ed petang tan liwawan palelesaen to so nasasapit na dalin? Ingen, atan a kabiangan so mankantidad na agaylan kabaleg a 240,000,000,000,000 horsepower!

Panon na banwa a gagawaen so amin na satan ya enerhya? Diad panamegley na baleg a nuklear a palbaan ed utel to a mamapawala na enerhya diad panguupot na ngalngali 3.6 milyon a metrika tonelada na hidrohena ed kada segundo. Makapaliket parad katooan, wala so magenap a mamapadalang (fuel) ed agew pian sayan andar so mantultuloy ed binilyon iran taon.

Arum iran bengatlan adiskobre na saray sientista so amalesa na kaaruman iran tepet. Alimbawa, say banwa so lawas onmamayegmeg, a singa balatyang a pinekpek na martilyo. Akin? Imanoen met so saya: Say manliob ya utel (core) na banwa so sankapetangan a kabiangan to tan no arawdawi so sakey a latop ed utel, diman a lalon ambetel itan. Balet sano onla tayo ed akimpaway a latop na atmospera na banwa, say corona, atan so manguman-uman. Say corona so mas ampetang nen saray latop ya asisingger ed mandarlang ya utel. Akin?

Sakey ni, singa say dalin​—legan ya ontetelek so banwa, saray nanduruman kabiangan so ontetelek ed nanduruman peles. Alimbawa, say tapew so mas maples ya ontetelek nen saray latop ed loob. Akin? Tan panon itan a posible? Insan walaray sunspot. Sarayan batek ed tapew na banwa so maparanay a nasalatan diad regular a sirkulo diad masulok a peryodon 11 taon. Akin a sikaray manguuman ed ontan a maparanay a dalan?

Anggaman dakel nin tuloy so aaralen nipaakar ed banwa, say kabat tayo la so manggawa’d sikatayon onnengneng a sitatakot ed Manamalsa to, si Jehova. Bektaman a nanengneng tayo so banwa, napapanonotan itayo a “saray tawen so mangiyaabawag ed gloria na Dios; tan say sansinakoban iparungtal to so gawa na saray lima to.”​—Salmo 19:1.