Kasin Papagalangan Mo so Arum Sano Manisimbawa Ka?

AGAYLAN maong tan makagungguna so pakasimbawa tekep na galang! “Say simbawa a walaan na panangasi, konsiderasyon, tan panagtalima so mamapawala na maong a siglaotan,” kuan nen Edward. “Sano naliknam a nagagalang tan narerespeto ka na manag-konsehom diad panatalineng to ed dapag mo, mas mainomay ya awaten so simbawa,” kuan nen Norman.

Say Natural a Kanepegan na Toon Panamagalang

Say ampetang, makaaro, tan maaron simbawa so talagan naabrasa. Say panimbawa ed arum unong ed paraan a labay tayon pakasimbawa so makagungguna. (Mateo 7:12) Say sakey a maong a managkonseho so mangitalaga na panaon ed italineng tan mangugunaet a talosan so too​—say panag-isip, kipapasen to, tan saray liknaan to​—imbes a balawen tan ukomen.​—Uliran 18:13.

Saray managsimbawa natan, pati Kristianon mamatatken so kaukolan ya akaparaan a manrespeto ed arum sano sikaray manisimbawa. Akin? Diad simplin rason a say uso natan ed sosyedad et say pideneng ed arum ed agmapagalang a paraan. Saya so makaalis. Mabetbet a tuloy a saramay ilaloan mon mideneg ed mapagalang a dalan et sikaramay agmanggawa na ontan, balanglan sikaray propesyonal, relihyoson papangulo, odino arum ni. Diad pangiyilustra, say pakaandi na trabaho so makapaermen tan sengegan na gonigon ed amo tan empleado. Satan so makaderal ed dilin-galang, lalo no say inekal ed trabaho so trinato ed agmapagalang a dalan. Saray superbisor diad saya so kaukolan a makaaral no panon ya iter so “mabiskeg a mensahe pian malinew a natalosan itan, agmasilewet tan propesyonal, legan a pansiasiansiaen so galang na indibidual,” unong ed report na The Vancouver Sun. On, amin a too so makanepegan a pidenengan tekep na galang.

Say General Assembly na Nayones Unidas so mangiyaabawag: “Amin a too so niyanak a bulos tan walaan na pare-parehon galang tan kanepegan. Sikaray walaan na katunongan tan konsiensia tan nepeg a mideneng ed balang sakey diad espiritu na impanaagi.” Lapud say dignidad na too so naaataki, wala so maong a katunongan a say Charter na Nasyones Unidas tan say preamble na Unibersal a Deklerasyon na saray Kanepegan na Too so mamibidbir ed sayan kalidad. Papabiskegen da so “pananisia ed manunan kanepegan na too, ed dignidad tan kablian na too.”

Pinalsa nen Jehova so Too a Walaan na Nisipor a Panamagalang

Si Jehova so sakey a Dios na galang. Susto so imbaga na apuyanan a Salita to, “Galang tan katageyan so wala ed arap to,” tan, “angipasen na galang [To] ed tagey na saray tawen!”​—1 Awaran 16:27; Salmo 8:1.

Bilang sakey a Dios a walaan na galang tan Sankatalbaan a Soberanya, sikatoy mangiiter na dignidad ed amin a pinalsa to, mangatatawen tan mangaraldalin. Say matalonggaring ed saramay pinagalangan et say nigloria tan manuuley ya Anak to, say Ari, si Kristo Jesus. “Say galang tan kabintaan ipasen mo ed sikato,” mapropetikon insulat nen David.​—Salmo 21:5; Daniel 7:14.

Makapaermen, sayan manunan kanepegan na too so inabuson tuloy ed interon awaran. Sakey a makapanyarin anghel, a diad kakikiwas to nagmaliw a Satanas a Diablo, so nanangat ed inkasusto, inkatunong, tan inkanepeg na soberanya na Dios. Diad impanggawa na ontan sikato so angipanengneng na agpanagrespeto ed si Jehova tan ag-amagalang ed mapagalang a ngaran To legan ya aangaten so kanepegan ton manuley. Sipapasang ton impasabi ed inkasikato so alablabas a panamagalang. Singa say Diablo, makapanyari iran ari, a singa bilang si Nabucodonozor ed panaon na Biblia, so nanpasirayew ed ‘biskeg a pakapanyari ra.’ Pinabpabaingan da so galang nen Jehova, ya impasabi ra ed inkasikaran dili so agmakanepegan a galang. (Daniel 4:30) Say manamairap ya uley nen Satanas, ya ipipilit ton patuloken so totoo ed mundo, so mangaataki tan mantutultuloy a mangaataki ed galang na too.

Kasin say galang mo so naabuso la? Sanen sika so sinimbawa, kasin sika so akalikna na subran kasalanan, apabaingan, odino napaabeba? “Anggapo so aliknak a kapagaan, abagey, tan galang. Impalikna ed siak ya anggapoy kakanaan ko,” so ibabaga nen André, ya intuloy to ni: “Saya so angipaarap ed liknaan na inkasaew tan kapagaan, anggan gonigon.” “Mairap so pangawat na simbawa ed siopaman a liknaen mon anggapoy pililikna ed pankaabiganan mo,” kuan nen Laura.

Lapud sayan rason, saray manangasikason Kristiano so papanonotan a pidenengan so pulok na Dios tekep na respeto tan galang. (1 Pedro 5:2, 3) No bilang ta walaray situasyon a mankakaukolan tan makagungguna so panimbawa ed arum, panon mon nasalimbengan so inkasika manlapud kanonotan tan kondukta na minumundon totoo ya, agmasuyat, manederal ed galang na arum? Anto so makatulong ed sika pian nasalimbengan so galang na kapara iran Kristiano, ontan met ed inkasika?​—Uliran 27:6; Galacia 6:1.

Saray Prinsipyon Ontutulong a Manalimbeng ed Panamagalang

Wala so ibabaga na Salita na Dios nipaakar ed sayan tema. Say onsianon managsimbawa so sigpot a manmamatalek ed simbawa na Salita na Dios, imbes a manilalo ed kakabatan na sayan mundo. Walaan na makana iran simbawa so Sagradon Sulsulat. Sano tinumbok, papagalangan da so namparan managsimbawa tan say bibilinen. Kanian, say panangiwanwan nen Pablo ed Kristianon manangasikaso a Timoteo so: “Ag mo banoen so sakey a masiken, noag ingen sikato so simbawaen mo a singa ama; saray tobonbalo simbawam ira a singa agagi. Saray akukulaw singa’ra say ina, saray mamarikit singa ra agagi, dia ed amin a kasimpitan.” (1 Timoteo 5:1, 2) Agaylan baleg ya ermen, sakit na linawa, tan kababaingan so napaliisan diad panumbok ed sarayan estandarte!

Imanoen a say tombok na matalonan pananimbawa et say suston panrespeto ed sisimbawaen tan say kanepegan to a pideneng ed mapagalang, mataliman paraan. Saray Kristianon mamatatken, pati saray managbaroy a manangasikaso, so manbabanikel a tumboken iyan simbawa. Panggugunaetan dan determinaen no akin ya onman so nonoten tan ikikiwas na say mankakaukolan na panametek. Labay dan talinengen so punto-de-bista to. Kada sagpot so gagawaen pian naarawian so pamabaing, pangiyabeba ed samay tutulongan.

Bilang sakey a matatken, abuloyan a nakabatan na agim a sika so mapaga ed sikato tan labay mon tulongan ed saray problema to. Ontan so gagawaen na sakey a doktor sano onla ka ed klinik to pian manpa-tsek up. Nayarin naliknam a nababaingan tan pakaskasi sano naisip mo so panlakseb ed sakey ya ambetel, isterilisadon kuarto. Agaylan apresyaen so sakey a doktor a makalikna ed panangasikasom ed inkasika tan papagalangan to ka diad sakey a kawes legan a gagawaen to so nakakaukoan ya panagsukimat pian naamtaan so sengegan na naliliknam! Diad ontan met a paraan, say sakey a Kristianon managsimbawa a mangipapanengneng na suston panamagalang ed idibidual so mapangasi tan mapekder, ingen kakawesan to na panamagalang so sisimbawaen to. Miduma, say simbawa a makapasakit, ambetel, tan anggapoy liknaan so singa panlakseb a sika so nababaingan, tan eekalan na panamagalang mo.

Nagkalalon maalwar ed panagsibawa tekep na panamagalang iray manangasikaso na Eskuelaan na Teokratikon Ministeryo. Sano manisimbawa ed saray maedad la, nanengneng ed saray manangasikaso so parehon panangaro ya ipanengneng da ed saray atateng da ed laman. Sikaray makunsidera, makaaro, tan walaan na ampetang a liknaan. Saratan a kalidad so nakakaukolan. Mamapawala itan na sakey a kaliberliber a manepeg pian makapangiter tan makaawat met na suston simbawa.

Mamatatken, tandaan a say praktikal a simbawa so makapaalagey, makapaseseg, makapabiskeg, tan positibo. Kuan na Efeso 4:29: “Angapo komon so salita a mabanday ya ompaway ed sangi yo, no ag say maabig lawas a nipaakar ed pakapansimpit onong na nakaokolan, pian mangiter na gayaga ed saray ondengel.”

Agkaukolan a mangusar na maruksan salita, paraan na panagsalita, odino panagkatunongan. Imbes, pakiwasen ka na panrespeto ed arum a too tan say pilalek a nipreserba so liknaan to na kakanaan tan panamagalang ed inkasikaton dili pian iyarap so bengabengatla ed sakey a positibo, makapaseseg a paraan. Gapoan so antokaman a tongtongan a walaan na masimoon, peteg a komendasyon para ed maabig iran punto odino kalidad, imbes ya ipabitar iray panmoria a manggawa ed sikaton liknanen ton simaew tan andi kana. No sika so manlilingkor bilang sakey a matatken, usaren mo so ‘pakauley ed pamaalagey aliwan pamagbag.’​—2 Corinto 10:8.

On, say nepeg a magmaliw ya epekto na antokaman a simbawa manlapud saray Kristianon manangasikaso et say pangiter na nakakaukolan a panamaseseg, say pangiter ed no anto so maabig. Satan so agnepeg a manismaya odino ‘manaktakot.’ (2 Corinto 10:9) Anggan say sakey ya akapanggawa na seryoson lingo so mankakaukolan na pideneng a walaan dilin-panagrespeto tan panamagalang. Say simbawa so nepeg a magmaliw ya asimbang tekep na panangasi, ingen mapekder, a simbawa pian napakiwas a manbabawi.​—Salmo 44:15; 1 Corinto 15:34.

Makatantanda, say Ganggan na Dios ed Israel so angitekep ed sarayan prinsipyo. Inyabuloy na saya so simbawa tan anggan say pisikal a disiplina, legan a bansag ya aalwaran so kanepegan na sakey ed personal a panamagalang. Say panlewet “ed arap to ya bilangen to unong ed kaugsan to” so inabuloyan, balet saya so agsusubraan. Wala so limitasyon na bilang na say panlewet pian say nankasalan so ag “nibilang komon so agim a mauges ed sika.”​—Deuteronomio 25:2, 3.

Say kapagaan ed liknaan na magbabawin managgaway-mauges so ugali met nen Jesus. Nipaakar ed sikato, impropesiya nen Isaias: “Say sakey a kawayan ya abalbal agto naani poteren, tan say sakey a pabilo a mandarlang a makuyep agto naani erepen: sikato papawayen to naani kaptekan ed katuaan.”​—Isaias 42:3; Mateo 12:17, 20; Lucas 7:37, 38, 44-50.

Mangidadanet ni ed pankaukolan na empatiya et saray salita nen Jesus ed Sermon ed Palandey: “Amin a bengabengatla sirin a labay yo a gawaen na totoo ed sikayo, ontan so gawaen yo met ed sikara.” (Mateo 7:12) Makanakana iyan prinsipyo diad pangiyalibansa na maong iran siglaotan a kaslakan a tatawagen a Binmalitok a Ganggan. Bilang Kristianon matatken, panon a makatulong iya ed pidedeneng mo ed arum a walaay panangasi tan panamagalang sano manisimbawa?

Lawas mon nonoten a sika met so nalilingo. A singa naimatonan nen Santiago, “dia ed akamayamay a nengneng nagapol itayo ya amin.” (Santiago 3:2) Say pakatanda ed saya so ontulong pian kalmado ka ed panagsalitam tan pokpokan to so liknaan mo no sika so mitongtong ed arum nipaakar ed saray kaleteyan da. Amtaen no iner iran magmainomay a natilor. Saya so ontulong ed sika ya alwaran so alablabas a panagbalaw, ya ipapaimano iray ankekelag a lingo odino impakalukso. Indanet nen Jesus iya sanen inkuanto: “Ag kayo mangokom, pian ag kayo naokom. Ta say pangokom a pangokom yo, sikato so kaokoman yo: tan say sukat a panukat yo, sikato’y panukat naani ed sikayo.”​—Mateo 7:1, 2.

Pagalangan so Arum​—Sumpaen so Diablo

Saray paraan nen Satanas so ginetman mangekal ed sika na dignidad, mamawala na liknaan a nababaingan, andi-kakanaan, tan inkaandi-ilalo. Imanoen no panon ton inusar so sakey ya ahenten too pian sagyaten so negatibo iran emosyon ed matoor a Job. Mansimpisimpitan ya ibabaga nen Eliphas: “Nia, sikato [si Jehova] ag manmatalek ed saray ariripen to; et indalem to [so angheles] to ed kaatiwan: Ag kasi nagkalalo ni ed saray manaayam dia ed saray abung a langa, a say panangiletnegan da wala ed dabok, a natapiak ed arap na bokbok!” (Job 4:18, 19) Kanian unong ed sikato, say sakey a bokbok so mas makana nen say si Job ed Dios. On, say simbawa nen Eliphas tan saray kaiba to, so agbalot makapaseseg, a mangeekal ed si Job na anggan say pakanodnonot ed marakep iran panaon. Diad panmoria ra ed apalabas a katooran to, panangipasal na pamilya, relasyon ed Dios, tan saray langkap na panangasi so anggapoy kana.

Ontan met natan, saray magbabawin managgaway-kasalanan so nagkalalon walaan na ontan iran liknaan, tan wala so kapeligroan na ‘pakalener ed alabas ya ermen.’ Mamatatken, sano manisimbawa ed totoo, “paeleten yo’y aro yo” ed sikara diad pamagalang yo’d sikara. (2 Corinto 2:7, 8) “Mairap ya awaten so simbawa sano say sakey so midedeneng ya anggapoy panamagalang,” inaksobi nen William. Kaukolan a pabiskegen so pananisia ra a sikaray makana ed imaton na Dios. Panonotan ira a si Jehova so “ag matonong pian nalingoanan to so gawa [ra] tan say impanengneng [da] ed ngaran to” legan na apalabas a taotaon na matoor a serbisyo ra.​—Hebreos 6:10.

Anton kaaruman iran sengegan so makatulong ed sika a pagalangan so arum sano manisimbawa? Aksobien ya amin a too so walaan na nisipor a kanepegan a napagalangan, ta sikaray pinalsa unong ed indengan na Dios. Sikara so importanti ed Jehova a Dios tan ed Jesu-Kristo; say duaran probisyon na dondon tan say kioli so mamapaneknek ed saya. Nagkalalon pagagalangan nen Jehova iray Kristiano diad ‘impanuro ed sikara diad panaglinkor,’ ya inusar ira a mitongtong ed sakey a marelmeng a kailalakan pian mikareenan ed Dios.​—1 Timoteo 1:12.

Mamatatken, tandaan a maslak ed agagi yon Kristiano so prospektibon magmaliw a manunan membro na balon sosyedad na katooan ed alinisan a dalin. Unong a say ontan a kablian tan inadaron sinansakey, kanepegan da so nagalang. Sano manisimbawa, nonoten no panon ya angipanengneng ed sikara na konsiderasyon si Jehova tan si Jesus, tan mantultuloy a gawaen so biang yo pian tulongan iray agagi yon mansiansia ed liknaan na panamagalang tan dilin-kakanaan ed arap na saray angat nen Satanas.​—2 Pedro 3:13; ipareng so 1 Pedro 3:7.

[Kahon ed pahina 29]

Say Simbawan Mamagalang

(1) Mangiter na puro tan masimoon a komendasyon. (Apocalipsis 2:2, 3)

(2) Magmaliw a maong a dumerengel. Malinew tan sipapangasin ipaamta so problema tan say rason na panimbawa. (2 Samuel 12:1-14; Uliran 18:13; Apocalipsis 2:4)

(3) Ibase so simbawa yo ed Kasulatan. Magmaliw a positibo, makatunongan, tan makapaseseg, tan mangipanengneng na empatiya. Igalang tan ikdan na importansya so sisimbawaen. (2 Timoteo 3:16; Tito 3:2; Apocalipsis 2:5, 6)

(4) Ipaseguro ed sisimbawaen a walaray bendisyon ed pangawat tan pangiyaplika na simbawa. (Hebreos 12:7, 11; Apocalipsis 2:7)

[Litrato ed pahina 26]

Kaukolan a pagalangan na Kristianon mamatatken so arum sano manisimbawa