Kapitulo 13

Manaliw na Balitok a Ginogolan ed Apoy

LAODICEA

1, 2. Iner so akapasenan na unor ed saray pitoran kongregasyon a mangawat na mensahe na niglorian Jesus, tan anto so pigaran deskripsion na satan a syudad?

SAY Laodicea so unor ed saray pitoran kongregasyon ya angawat na mensahe a nanlapud apaolin Jesus. Tan agaylan pakaliwawaan tan makapakiwas ya impormasyon so ipapasabi na satan!

² Natan, naromog yo iray geray na Laodicea diad asingger na Denizli, ngalngalin 90 kilometro ed abalaten-bukig na Alasehir. Nen inmunan siglo, say Laodicea so maaligwas a syudad. Lapud akapasen itan ed nansangaan na baleg a karsada, satan so manunan sentro na panagbangko tan komersyo. Say panaglako na bantog a puyok na mata so angarum ed kayamanan na satan, tan bantog met itan ed pamapabrika na de-kalidad iran kawes a gawa ed pinon andeket a lana. Say kakulangan ed danum, a manunan problema ed syudad, so aresolbe diad impanggawa na kanal na danum manlapud ampetang a subol a walad arawi. Kanian, say danum so malainem-em la sano makasabi itan ed syudad.

3. Panon a ginapoan nen Jesus so mensahe to ed kongregasyon ed Laodicea?

³ Say Laodicea so asingger ed Colosas. Sanen sinulat nen apostol Pablo iray taga-Colosas, sinalambit to so sakey a sulat ya impawit to ed saray taga-Laodicea. (Colosas 4:15, 16) Agtayo amta no anto so insulat nen Pablo ed satan, balet say mensahen impawit natan nen Jesus ed saray taga-Laodicea so pakapatnagan a makapaermen so kipapasen da ed espiritual. Balet, singa gendat et sinalambit nin unona nen Jesus iray dilin kredensiyal to, a kuanto: “Tan isulat mo ed anghel ed iglesia dia ed Laodicea: Saraya a bengatla [a] kuan na Amen, say tasi a matoor tan matua, say sengeg [odino gapoan] na pinalsa na Dios.”​—Apocalipsis 3:14.

4. Panon a si Jesus so “Amen”?

⁴ Akin a tinawag nen Jesus so inkasikato ya “Amen”? Sayan titulo so mangaarum na hudisyal a belat ed mensahe to. Say “Amen” et nanlapud Hebreon salita a mankabaliksan na “segurado,” “ontan pa komon,” tan nausar diad sampot na saray pikakasi bilang panamekder ed saray sentimenton nibalikas ditan. (1 Corinto 14:16) Si Jesus so “Amen” lapud pinekderan tan ginarantiyaan na andiay kabalawan a katooran tan masakripisyon impatey to so kasumpalan na amin iran mablin sipan nen Jehova. (2 Corinto 1:20) Nanlapula’d satan a panaon, amin a pikakasi so manepeg a nipapaarap ed si Jehova panamegley nen Jesus.​—Juan 15:16; 16:23, 24.

5. Diad anton paraan a si Jesus so “tasi a matoor tan matua”?

⁵ Si Jesus met so “tasi a matoor tan matua.” Diad propesiya et sikato so mabetbet a nisisiglaot ed katooran, katuaan, tan inkatunong, lapud sikatoy sigpot a napanmatalkan bilang lingkor nen Jehova a Dios. (Salmo 45:4; Isaias 11:4, 5; Apocalipsis 1:5; 19:11) Sikatoy sankabalgan a Tasi nen Jehova. Diad tua, bilang “say sengeg na pinalsa na Dios,” si Jesus so angiyabawag ed gloria na Dios manlapu la’d gapo. (Uliran 8:22-30) Bilang sakey a too ed dalin, tinasian to so katuaan. (Juan 18:36, 37; 1 Timoteo 6:13) Kayari na inkioli to, insipan toy masanton espiritu ed saray babangatan to tan kuanto ed sikara: “Sikayo so tasik ed Jerusalem, tan ed amin a Judea tan Samaria, tan angga ed kasampotan na dalin.” Manlapud Pentecostes 33 C.E. a manpatuloy, inwanwan nen Jesus irayan alanaan a Kristiano ed panangipulong na maong a balita “ed amin a pinalsa ed leksab na tawen.” (Gawa 1:6-8; Colosas 1:23) Peteg, manepeg a natawag si Jesus a matoor tan tuan tasi. Saray alanaan a Kristiano ed Laodicea so nagunggonaan diad italineng ed saray salita to.

6. (a) Panon so impaneskribe nen Jesus ed espiritual a kipapasen na kongregasyon ed Laodicea? (b) Anton maabig ya ehemplo nen Jesus so agtinumbok na saray Kristiano ed Laodicea?

⁶ Anto so mensahe nen Jesus ed saray taga-Laodicea? Anggapo so imbaga ton komendasyon. Oniay prangkaan ya inkuanto ed sikara: “Siak amtak so saray gawam, ya aliwa ka ya ambetel tan aliwa ka ya ampetang: Labay ko komon ya ambetel ka o ampetang ka. Balet lapu ed malainem-em ka, tan aliwa ka ya ambetel, tan aliwa ka ya ampetang iyuta taka ed sangik.” (Apocalipsis 3:15, 16) Panon so ikiwas yo ed ontan a mensahe na Katawan a Jesu-Kristo? Agta naliing kayo tan usisaen yoy inkasikayo? Seguradon nakaukolan na saraman a taga-Laodicea a liingen so inkasikara, lapud nagmaliw la ran mangiras ed espiritual tan mapatnag ya ibabaliwala ran maong itan. (Ikompara so 2 Corinto 6:1.) Si Jesus, ya inalig da komon bilang Kristianos, so naynay ya angipatnag na pirmin seseg parad si Jehova tan diad serbisyo to. (Juan 2:17) Sakey ni, aromogan na saray mauyamo a sikatoy lawas maamo tan maulimek, a singa makarepreskon sanbaso ya ambetel a danum ed mansasnit a petang na agew. (Mateo 11:28, 29) Balet ta aliwan ampetang nisay ambetel iray Kristiano ed Laodicea. Singa saray danum ya onaagus ed syudad da, nagmaliw iran malainem-em. Manepeg ira ed sigpot a pangipulisay nen Jesus, ya ‘iyuta to ed sangi to’! Komon ta diad biang tayo et lawas itayon maseseg a manggunaet, a singa ginawa nen Jesus, a mangitarya na espiritual a pakarepreskoan ed arum.​—Mateo 9:35-38.

“Kuan Mo, Siak Mayaman Ak”

7. (a) Panon so impangipabidbir nen Jesus ed lamot na problema na saray Kristiano ed Laodicea? (b) Akin ya imbaga nen Jesus a saray Kristiano ed Laodicea so “bulag tan labos-lakseb”?

⁷ Anto ta so peteg a lamot na problema na saray taga-Laodicea? Naala tayo so maabig ya ideya ed saray onggendan a salita nen Jesus: “Ta sika kuan mo, Siak mayaman ak, tan akala ak na kaykayamanan, tan anggapo so kaukolan ko a bengatla; tan agmo kabat a sika sakey ka a pakaskasi tan makibot tan duka tan bulag tan labos-lakseb.” (Apocalipsis 3:17; ikompara so Lucas 12:16-21.) Sikaray manaayam ed mayaman a syudad tan mataletalek ira lapud kayamanan da. Anganko, say paraan na kabibilay da so inapektaan na istadyum, saray teatro, tan saray gymnasyo, kanian nagmaliw iran “maaro ed saray likeliket, a lalo nen say dia ed Dios.”a (2 Timoteo 3:4) Balet saray taga-Laodicea a mayaman ed materyal so pobri ed espiritual. Makisir, no wala man bilang, so ‘kayamanan ya atipon da ed tawen.’ (Mateo 6:19-21) Agda impansiansian simpli so mata ra, agda inyuna ed bilay da so Panarian na Dios. Talagan wala ira ed kabilungetan, bulag, andian na espiritual a pakanengneng. (Mateo 6:22, 23, 33) Sakey ni, anggaman mararakep iray kawes da a nayarin asaliw na materyal a kayamanan da, diad pakanengneng nen Jesus et sikaray labos-lakseb. Sikaray andian na espiritual iran kawes a mangipabidbir ed sikara bilang Kristianos.​—Ikompara so Apocalipsis 16:15.

8. (a) Diad anton dalan a say kipapasen a singa samay walad Laodicea so wala met natan? (b) Panon a pinalikdo na saray arum a Kristiano so inkasikara ed sayan maagum a mundo?

⁸ Agaylan makapakebbiew a kipapasen! Balet agta mabetbet a nanenengneng tayo so mipadparan kipapasen natan? Anto so lamot a sengegan? Say kompiyansa ed dili a resulta na panagmatalek ed materyal iran kayarian tan kayamanan na too. Singa saray mimimisa a Kakristianoan, arum ed saray totoo nen Jehova so mamapalikdo ed inkasikara, ya iisipen dan napapaliket da so Dios diad sagpaminsan lambengat ya iyaatendi ra ed saray pantitipon. Gagawaen da itan pian nibaga labat a ‘susumpalen da so salita.’ (Santiago 1:22) Anggaman ed paulit-ulit a pasakbay na Juan a klase, iteteen day kapusoan da ed saray uson kawes, kotsi, tan kaabungan, tan ed kabibilay a nisentro ed panligliwaan tan liket. (1 Timoteo 6:9, 10; 1 Juan 2:15-17) Amin na saya so manreresulta ed pakaepel na espiritual a pakatebek. (Hebreos 5:11, 12) Imbes a mansiansian maletletey tan malainem-em, nakaukolan dan parngaten “so apoy na espiritu” tan ipanengneng so makarepreskon inkamagunaet a ‘mangipulong ed salita.’​—1 Tesalonica 5:19, NW; 2 Timoteo 4:2, 5.

9. (a) Antoran salita nen Jesus so nepeg a mamakiwas ed saray malainem-em a Kristiano, tan akin? (b) Panon a nayarin natulongan na kongregasyon iray onkakasipan “karnero”?

⁹ Panon so pangipapasen nen Jesus ed saray malainem-em a Kristiano? Nepeg a napakiwas ira ed saray prangkan salita to: “Agmo kabat a sika sakey ka a pakaskasi tan makibot tan duka tan bulag tan labos-lakseb.” Agla makalikna so konsiensia ra anggad punton agda anggan namoria so makapasinagem a kipapasen da. (Ikompara so Uliran 16:2; 21:2.) Sayan seryoson kipapasen ed kongregasyon so agnayarin ibaliwala. Diad pangiletneg na maabig ya ehemplo na seseg tan diad maaron panagpastol, saray mamatatken tan arum a pabtangan da so nayarin makasarag a mamaliing ed sarayan onkakasipan “karnero” pian napapawil day dati ran gayaga ed interon-puson panaglingkor.​—Lucas 15:3-7.

Simbawa ed ‘Pagmaliw a Mayaman’

10. Anto so “balitok” ya imbaga nen Jesus ed saray Kristiano ed Laodicea a saliwen da ed sikato?

¹⁰ Wala ta so tambal ed makapaermen a kipapasen ed Laodicea? On, no tumboken na saraman a Kristiano so simbawa nen Jesus: “Siak simbawaen taka a manaliw ka ed siak na balitok a ginogolan ed apoy, pian magmaliw ka a mayaman.” (Apocalipsis 3:18a) Say tuan Kristianon “balitok,” a ginogolan ed apoy tan nakalan la na amin a dutak, so manggawa ed sikaran “mayaman dia ed Dios.” (Lucas 12:21) Iner so pakasaliwan da na ontan a balitok? Aliwan diad saray lokal a banko noagta diad si Jesus! Impaliwawa nen apostol Pablo no anto itan a balitok sanen imbaga to ed si Timoteo a mangiter na ganggan ed saray mayayaman a Kristiano a “manggawa ra komon na maabig, a mayaman ira komon ed saray maabig a gawa, a managpalangkap ira, a mainomay iran mangiter. A mantipon ira na nipaakar ed sikara ed sakey a maabig a pangiletnegan a niparaan ed panaon ya onsabi.” Dia lambengat ed pangisekar day inkasikara ed onian paraan a “nabembenan da so bilay, a sikato so bilay a peteg.” (1 Timoteo 6:17-19) Tinumbok komon na saray mayaman ed materyal a taga-Laodicea so simbawa nen Pablo, diad ontan et nagmaliw iran mayaman ed espiritual.​—Nengnengen met so Uliran 3:13-18.

11. Antoran modernon-agew ya ehemplo so walad sikatayo nipaakar ed saraman so manaliw na “balitok a ginogolan ed apoy”?

¹¹ Kasin walaray modernon-agew ya ehemplo na saramay manasaliw na “balitok a ginogolan ed apoy”? On, wala ra! Anggan sanen legan na panasingger na agew na Katawan, sakey a melag a grupo na saray estudyante na Biblia so aliing ed inkapalso na saray dakerakel a Binababilonian bangat na Kakristianoan, a singa say Trinidad, imortalidad na kamarerwa, kapairap ed impiernon-apoy, panagbautismo ed ugaw, tan panagdayew ed saray talintao (pati say krus tan saray talintao nen Maria). Bilang panangiyalangon ed katuaan na Biblia, iyaabawag na sarayan Kristiano so Panarian nen Jehova bilang say alenleneg ya ilalo na katooan tan say dondon bagat nen Jesus bilang basiyan parad kilalaban. Ngalngalin 40 taon ed asasakbay, tinukoy da so 1914 bilang taon a tinandaan na propesiya na Biblia bilang anggaan na saray panaon na Gentil, ya atekepan na saray makapakigtot iran nagawgawa ed dalin.​—Apocalipsis 1:10.

12. Siopa so sakey ed saramay angidaulo ed limog na saray aliing a Kristiano, tan panon so impangiletneg to na matalonggaring ya ehemplo diad panagtipon na saray kayamanan ed tawen?

¹² Say angidaulo ed sarayan aliing a Kristiano et si Charles Taze Russell, a nen kagapo na dekada na 1870 et anugyop na sakey a panagaral na Biblia a klase diad Allegheny (natan et kabiangan na Pittsburgh), Pennsylvania, E.U.A. Sanen inggapo to so panagsukimat to ed katuaan, si Russell so kasusyo nen ama to tan magano lan magmaliw a milyonaryo. Balet ta inlako to ray lakoan a nabebetangan to ed sosyo tan inusar toy nanlakoan to diad impanuporta ed kipalapag na Panarian na Dios ed amin a dalin. Nen 1884, si Russell so nagmaliw ya inmunan presidente na korporasyon a kabkabat natan bilang Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Nen 1916 et sikatoy inatey ed sakey a tren diad asingger ed Pampa, Texas, a paarap ed New York, a naksawan ed unor ya impanbaroy ton nampulong ed mamasagur na Estados Unidos. Sikatoy angiletneg na matalonggaring ya ehemplo ed panagtipon na espiritual iran kayamanan ed tawen, sakey ya ehemplo a tutumboken natan na saray nilasus-libo a masakripisyo ed dili iran payunir a ministro.​—Hebreos 13:7; Lucas 12:33, 34; ikompara so 1 Corinto 9:16; 11:1.

Pangipuyok ed Espiritual a Puyok na Mata

13. (a) Panon a napaaligwas na espiritual a puyok na mata so kipapasen na saray taga-Laodicea? (b) Antoran klase na kawes so irerekomenda nen Jesus, tan akin?

¹³ Mapekder met a sinimbawa nen Jesus iraman a taga-Laodicea: “Manaliw ka . . . [na] kawekawes ya amputi pian nakawesan moy inkasika, pian agnirayakdak so makapabaing ya inkalabos-lakseb mo; tan puyok na matamatam a pamuyok mo na matam, pian makanengneng ka.” (Apocalipsis 3:18b) Nepeg dan anapen so tambal ed espiritual ya inkabulag da diad panaliw na makatambal a puyok na mata, aliwan diad saramay ilalako na lokal a managtambal, noagta samay klase na tambal a si Jesus lambengat so makapangitarya. Ontulong iya ed sikaran makagamor na espiritual a pakatebek, ya ontulong ed sikaran manakar ed “basbas na matunong” tekep na masnag a kamataan da ya akasentro ed panaggawa na linawa na Dios. (Uliran 4:18, 25-27) Diad ontan et nayarian dan isulong so, aliwan saray ankablin kawes ya andeket a lana a ginawa ed lokal diad Laodicea, noagta say pinon “kawekawes ya amputi” a mangiyabawag na apribilehyoan a pakabidbiran da bilang papatumbok nen Jesu-Kristo.—Ikompara so 1 Timoteo 2:9, 10; 1 Pedro 3:3-5.

14. (a) Anton espiritual a puyok na mata so wala la nanlapula’d 1879? (b) Anto so ultimon lapuan na pinansyal a tulong na saray Tasi nen Jehova? (c) Diad panangusar ed saray kontribusyon, panon a saray Tasi nen Jehova so miduma ed saray arum?

¹⁴ Kasin wala ed modernon panaon so espiritual a puyok na mata? Seguradon wala! Nen 1879 et inggapo nen Pastor Russell, unong a tawag ed sikato, so impangipalapag ed magasin a kabkabat natan ed sankamundoan a Say Panag-Bantayan Mangipapalapag na Panarian nen Jehova, bilang panangidepensa ed katuaan. Diad komaduan paway na saya, inyabawag to: “Panisiaan mi a [sayan magasin] et susuportaan nen JEHOVA, tan lapud satan et agbalot iya mipayabol nisay onkerew ed totoo na suporta. Sano Saman a mangibabaga na: ‘Amin a balitok tan pilak na kapalandeyan so kayarian ko,’ et onsaew a mangitarya na nakaukolan a pundo, natalosan mi a panaon la pian itunda so panangipalapag.” Arum iran manag-ebanghelyo ed telebisyon so akatipon na baleg iran kayamanan tan andi-baing (tan no maminsan et imoral) a nambilay ed inkaluho. (Apocalipsis 18:3) Diad piduma, saray Estudyante na Biblia, a kabkabat natan a saray Tasi nen Jehova, so angusar ed amin na saray naawat dan mabulbulos ya inkontribusyon pian organisaen tan palaknaben ed sankamundoan so panangipulong ed onsasabin Panarian nen Jehova. Ididirehi na Juan a klase anggad sayan agew so kipapalapag na Say Panag-Bantayan tan Awake!, a sarayan magasin so walaan na nantekep a sirkulasyon a masulok a 59 milyon nen 2006. Say Panag-Bantayan so naala ed ngalngali 150 a lenguahe. Satan so opisyal a palapagan na kongregasyon na masulok ya anemiran milyon a Kristiano a manguusar na ontan ya espiritual a puyok na mata pian nalukasan so kamataan da ed palson relihyon tan ed inkaganatan na panangipulong ed maong a balita ed amin a nasyon.​—Marcos 13:10.

Pakagunggonaan ed Panamaat tan Disiplina

15. Akin ya angiter si Jesus na mabiskeg a simbawa ed saray Kristiano ed Laodicea, tan panon so nepeg ya ikiwas na kongregasyon ed satan?

¹⁵ Pawilen tayo iray taga-Laodicea. Panon so ikiwas da ed mabiskeg a simbawa nen Jesus? Kasin nadismaya ira tan liknaen dan agla ira labay nen Jesus bilang papatumbok to? Andi, aliwan ontan so kipapasen. Oniay katuloyan na mensahe: “Siak banoen tan dusaen ko so aroen ko. Manseet ka sirin, tan magbabawi ka.” (Apocalipsis 3:19) Singa ed disiplina nen Jehova, say disiplina nen Jesus so pakapatnagan na panangaro to. (Hebreos 12:4-7) Say kongregasyon ed Laodicea so nepeg a manganamot ed sayan maaron panagpaga to tan mangiyaplika ed simbawa to. Nepeg a magbabawi ira, a bidbiren da a say inkamalainem-em da et misimbangan ed panagkasalanan. (Hebreos 3:12, 13; Santiago 4:17) Komon ta ibeneg na saray mamatatken da iray materyalistikon paraan da tan “parngaten [da] a singa apoy” so langkap ya inter na Dios ed sikara. Diad iyepekto na espiritual a puyok na mata, komon ta amin ed kongregasyon so makaromog na pakarepreskoan a singa ed sanbason ambetebetel a subol na danum.​—2 Timoteo 1:6 NW; Uliran 3:5-8; Lucas 21:34.

16. (a) Panon a nipapatnag natan so aro tan lugor nen Jesus? (b) No makaawat itayo na mabiskeg a simbawa, panon so nepeg ya ikiwas tayo?

¹⁶ Komusta itayo natan? Itutultuloy nen Jesus ya ‘aaroen so totoo to a wala ed mundo.’ Saya so gawaen to “angga ed kasampotan na mundo.” (Juan 13:1; Mateo 28:20) Say aro tan lugor to so nipapatnag diad panamegley na modernon panaon a Juan a klase tan saray bibitewen, odino mamatatken, ed Kristianon kongregasyon. (Apocalipsis 1:20) Diad sarayan mairap a panaon, interesadon tuloy iray mamatatken diad panulong ed sikatayon amin, matatken man odino kalangweran, a mansiansia ed loob na teokratikon kasimpukokan, ya ipulisay so inka-independente, materyalistikon inkaagum, tan imoral a karutakan na mundo. No makaawat itayo no maminsan na mabiskeg a simbawa odino disiplina, nonoten a “saray panamaat na pangibangat sikara so dalan na bilay.” (Uliran 6:23) Amin tayo so ag-ayadyari tan nepeg a magunaet a magbabawi no nakaukolan ta pian sikatayo so nipetek tan mansiansia ed aro na Dios.​—2 Corinto 13:11.

17. Panon a magmaliw a mapeligro ed espiritualidad tayo so kayamanan?

¹⁷ Agtayo nepeg ya abuloyan so materyalismo, kayamanan, odino kakulangan na kayamanan a manggawa ed sikatayon malainem-em. Say kayamanan so nayarin ontulong ed sikatayon mangilukas na saray balon pankanawnawa ed serbisyo, balet nayarin mapeligro met itan. (Mateo 19:24) Nayarin liknaen na sakey a toon mayaman ya agto la nakaukolan so magmaliw a maseseg ed kimey a panagpulong a singa saray arum, daput no panapanaon et sikatoy mandodonasyon na angkabaleg. Odino nayarin liknaen to a lapud inkayaman to et sikatoy makanepegan a naikday pabor. Niarum ni, dakerakel so likeliket tan pamalabasan na oras a lukas ed sakey a toon mayaman ya agnayarian na arum. Balet saratan a bengatla et mangalay panaon tan nayarin mangiyarawi ed sakey ya agmaalwar manlapud Kristianon ministeryo, a pagmaliwen ton malainem-em itan ya agmakabat. Komon ta paliisan tayo so amin na saratan a patit tan mantultuloy ya interon puso a ‘mankimey na impasya tan isekar tayo so inkasikatayo,’ a sankanonot a naynay so andi-anggaan a bilay.​—1 Timoteo 4:8-10 NW; 6:9-12.

‘Pipapangdem’

18. Anton pankanawnawa so inyopresi nen Jesus ed saray Kristiano ed Laodicea?

¹⁸ Intuloy nen Jesus ya imbaga: “Nia, wala ak ed pinto tan manpatok ak: no wala so siopaman a too ya ondengel na boses ko tan mangilukas na pinto, onloob ak ed [“abung to,” NW], tan mipangdem ak ed sikato, tan sikato ed siak.” (Apocalipsis 3:20) No abrasaen lambengat na saray Kristianon taga-Laodicea si Jesus diad kongregasyon da, tulongan to iran manalona ed inkamalainem-em da!—Mateo 18:20.

19. Anto so tutukoyen nen Jesus sanen isisipan to so pipangdem ed kongregasyon ed Laodicea?

¹⁹ Say impanalambit nen Jesus ed pangdem et seguradon mangipapanonot ed saray taga-Laodicea ed saramay panaon sanen sikatoy akirungo ed saray babangatan to. (Juan 12:1-8) Saray ontan ya okasyon so lawas angitarok na espiritual iran bendisyon ed saramay presente. Ontan met, walaray makatantandan pankanawnawa kayari na inkioli nen Jesus sanen sikatoy akirungo ed sakey a panangan kaiba iray babangatan to, pankanawnawan amabiskeg a tuloy ed sikara. (Lucas 24:28-32; Juan 21:9-19) Kanian, say sipan to ya onla ed kongregasyon ed Laodicea tan mipangdem ed sikara et sakey a sipan na pangawit to ed sikara na mayaman ya espiritual iran gunggona no sikatoy awaten da lambengat komon.

20. (a) Diad gapo na agew na Katawan, anto so nansumpalan na inkamalainem-em na Kakristianoan? (b) Panon a naapektaan so Kakristianoan ed panangukom nen Jesus?

²⁰ Say maaron panamilin nen Jesus ed saray taga-Laodicea so walaan na baleg a kabaliksan ed saray nakekeraan ya alanaan a Kristiano natan. Natandaan ni na arum ed sikara a, diad inggapo na agew na Katawan et pirmi la so inkamalainem-em na saray relihyonista na Kakristianoan. Imbes ya abrasaen da so impawil na Katawan tayo nen 1914, say klero ra so pirmin akibabali ed panagpatey nen Guerra Mundial I, a ditan et 24 ed saray 28 a manbabakal a nasyon so mankuan a Kristiano. Agaylan pirmi so kasalanan da ed dala! Legan na Guerra Mundial II, a karaklan met ed satan et agawa ed limog na Kakristianoan, saray kasalanan na palson relihyon so “sinmabi . . . angga ed tawen.” (Apocalipsis 18:5) Sakey ni, saray klero so angibeneg ed onsasabin Panarian nen Jehova diad impanuporta ra ed Liga na Nasyones, say Nasyones Unidas, tan ed saray nasyonalistiko, rebolusyonaryo iran grupo, ya anggapo ed saratan so makasolbar ed saray problema na katooan. Abayag lan impulisay nen Jesus iray klero, a sikaray pirmin inukom to tan imbantak to ra, a singa sakey a managsigay ya angibantak ed agmanepeg a sira a narel ed iket. Say pakaskasin kipapasen na saray simbaan na Kakristianoan natan so mamapaneknek ed satan ya inkaukom da. Komon ta say pansumpalan dan kadederal so onkanan pasakbay ed sikatayo!​—Mateo 13:47-50.

21. Nanlapula’d 1919 a manpatuloy, panon so inkiwas na saray Kristiano ed tuan kongregasyon diad saray salita nen Jesus ed saray Kristiano ed Laodicea?

²¹ Anggan diad loob na tuan kongregasyon, walaray malainem-em ya indibidual a sikara so singa sakey ya iinumen ya aliwan makapaligsan ampetang nisay makaparepreskon ambetel. Balet siansian inaro nen Jesus so kongregasyon to. Sikatoy akaparaan ed saray Kristiano ya onkiwas a maparawes, tan dakel ed sikara so angabrasa la ed sikato, a singano diad sakey a pangdem. Bilang resulta, manlapula’d 1919 a manpatuloy et saray mata ra so alukasan ed kabaliksan na saray propesiya na Biblia. Nanliketan da so sakey a peryodo na baleg ya inkaliwawaan.​—Salmo 97:11; 2 Pedro 1:19.

22. Anton arapen a pangdem so nayarin walad kanonotan nen Jesus, tan siopara so mibiang ed satan?

²² Diad pitotongtong ed saray taga-Laodicea, nayarin walad kanonotan nen Jesus so sananey nin pangdem. Diad bandad unor na Apocalipsis et nabasa tayo: “Mapalar so saray natawag ed panamangdem ed bansal na Kordero.” Saya so piesta na matalonggaring a pananalo bilang panangidayew ed si Jehova kayari ton ipaakseb so panangukom to ed palson relihyon​—sakey a piesta a pibiangan nen Kristo tan say kompleton nobya to a 144,000 ed tawen. (Apocalipsis 19:1-9) Saray kinmiwas a membro na satan a kadaanan a kongregasyon ed Laodicea​—on, tan saray matoor ya agagi nen Kristo Jesus natan, ya akasulong na malinis a kawes a mangipapabidbir ed sikara bilang petepeteg ya alanaan a Kristianos—​so mipiesta ya amin ed Nobyo ra ed satan a pangdem. (Mateo 22:2-13) Agaylan mabiskeg iyan pananagyat pian magmaliw a maseseg tan magbabawi!

Sakey a Trono Parad Saray Manalo

23, 24. (a) Anto nin tumang so sasalitaen nen Jesus? (b) Kapigan so inyurong nen Jesus ed Mesianikon trono to, tan kapigan so inggapo ton angukom ed saray mankuan a Kristiano? (c) Anton alay abig a sipan so ginawa nen Jesus ed saray babangatan to sanen inletneg to so Memoryal na impatey to?

²³ Sasalitaen nen Jesus so kaaruman nin tumang, a kuanto: “Say manalo, iter ko ed sikato a miyurong ed siak dia ed tronok, unong a singa siak met analo ak, tan akiyurong ak ed Amak dia ed trono to.” (Apocalipsis 3:21) Bilang kasumpalan na saray salita nen David ed Salmo 110:1, 2, say matoor a si Jesus, unong ya analo ed mundo, so apaoli nen 33 C.E. tan nitandoro a miyurong ed Ama to ed mangatatawen a trono To. (Gawa 2:32, 33) Diad sananey nin importantin taon, nen 1914, si Jesus so sinmabi pian onyurong ed dilin Mesianikon trono to bilang Ari tan Ukom. Say panangukom ed saray mankuan a Kristiano so mapatnag a ginmapo nen 1918. Saray alanaan a mananalo ya inatey sakbay na saman a panaon so napaoli la ed saman tan mikasakey ed si Jesus ed Panarian to. (1 Pedro 4:17) Saya so insipan to ed sikara sanen inletneg to so Memoryal na impatey to, a kuanto ed saray babangatan to: “Manuro ak ed sikayo na sakey a panarian, a singa say Amak anuro ed siak. Pian makapikan tan makapiinum kayo ed dulang ko dia ed panarian ko; et onyurong kayo ed saray trono a mangukom ed labindua a poli na Israel.”​—Lucas 22:28-30.

²⁴ Agaylan abig a kimey​—so piyurong ed manuuley lan Ari legan na “balo a panamalsa” tan mibiang a kaiba to, diad letnegan na ayadyarin bagat to, ed pangipawil ed mundo na matulok a katooan diad Edenikon inkayadyari! (Mateo 19:28; 20:28) Unong ya ipapakabat ed sikatayo nen Juan, gawaen nen Jesus iraman so manalo a “panarian tan saserdote nipaakar ed Dios tan Ama to,” pian onyurong ed saray trono ed liber na dilin masnag a mangatatawen a trono nen Jehova. (Apocalipsis 1:6; 4:4) Komon ta amin tayo​—balanglan kabiangan na alanaan odino ed sosyedad ed balon dalin a maniilalon mibiang ed panangipawil ed Paraiso—​so mangipapuso ed saray salita nen Jesus ed saray taga-Laodicea!​—2 Pedro 3:13; Gawa 3:19-21.

25. (a) Singa ed saray akaunan mensahe, panon a sinampotan nen Jesus so mensahe to diad Laodicea? (b) Panon so nepeg ya ikiwas na saray indibidual a Kristiano natan ed saray salita nen Jesus diad kongregasyon ed Laodicea?

²⁵ Singa ed saray akaunan mensahe, sinampotan nen Jesus iyan mensahe to diad saray salita na panamilin: “Say walaan na pakadngel, dengelen to so kuan na espiritu ed saray iglesia.” (Apocalipsis 3:22) Manbibilay itayo ed sampot la ran parte na panaon na anggaan. Apaliberan itayo na amin ya ebidensya a say Kakristianoan so ambetebetel no nipaakar ed panangaro. Diad pidumaan, komon ta sikatayo bilang tuan Kristianos so masimoon ya onkiwas ed mensahe nen Jesus ed kongregasyon diad Laodicea, on, ed amin a pitoran mensahe na Katawan tayo ed saray kongregasyon. Nagawaan tayo iya diad magunaet a pibibiang ed pakasumpal na baleg a propesiya nen Jesus nipaakar ed agew tayo: “Saya ya ebanghelyo na panarian nipulong naani ed sankamundoan ya onkanan pamintuaan ed saray amin a nasyones; et saman la onsabi so anggaan.”​—Mateo 24:12-14.

26. Kapigan lamet so direktan pisalita nen Jesus ed si Juan, balet anto so akibiangan to?

²⁶ Anampot la so simbawa nen Jesus ed pitoran kongregasyon. Sikato so agla nansalita lamet ed si Juan diad Apocalipsis likud ed unor a kapitulo; balet sikatoy akibiang ed dakel ed saray pasingawey, alimbawa, diad panangipaakseb na saray panangukom nen Jehova. Mibiang itayo natan ed Juan a klase diad panangusisa ed komaduan makatantandan pasingawey ya imparungtal na Katawan a Jesu-Kristo.

[Paimano ed leksab]

[Kahon ed pahina 73]

Materyalismo Kontra Kakabatan

Nen 1956, insulat na sakey a kolumnista: “Akalkula a nen apalabas a sakey siglo, say ordinaryon too so walaan na 72 iran kaliktan, tan 16 ed saratan so ipapasen bilang peteg a nakaukolan. Natan, say ordinaryon too et akalkulan walaan na 474 iran kaliktan, 94 ed saratan so ipapasen bilang peteg a nakaukolan. Nen apalabas a sakey siglo, 200 iran bengatla so ipipilit na saray managlako ed ordinaryon too​—balet natan et walay 32,000 iran bengatla ya iyoopresi a mairap a resistian. Saray peteg a nakaukolan na too et daiset—​saray kaliktan to so agmanampot.” Natan, saray totoo so natatabek na ideya a say materyal a kayamanan tan saray kayarian so manunan bengatla ed bilay. Kanian, dakel so mangibabaliwala ed makabat a simbawa na Eclesiastes 7:12: “Say kakabatan sikato so sakey a sakurong, singa met say kuarta sakey a sakurong, balet say katageyan na pikakabat sikato, a say kakabatan kawaloen to so bilay na walaan ed sikato.”

[Litrato ed pahina 67]

Say danum ya onsasabi ed Laodicea et malainem-em kanian aliwan makapaliket. Saray Kristiano ed Laodicea so walaan na agmakapaliket a malainem-em ya espiritu