Suston Panagbasa

IBABAGA na Kasulatan a linawa na Dios a saray totoo ed amin a nengneng so “onsabi ed suston pikakabat ed katuaan.” (1 Tim. 2:4, NW ) Mitukoyan ed satan, sano manbasa itayon maksil ed Biblia, say pilalek tayon mangipasabi ed suston pikakabat so mangimpluensya ed no panon so pambasa tayo.

Say abilidad a manbasan maksil ed Biblia tan ed saray palapagan a mangipapaliwawa ed Biblia so importante ed saray tobonbalo tan ontan met ed saray maedad la. Bilang Tastasi nen Jehova, responsabilidad tayo ya inabang ed arum so pikakabat nipaakar ed si Jehova tan ed saray dalan to. Mabetbet a lanoren na satan so pangibasa ed sakey a too odino diad melag a grupo. Gawaen tayo met so ontan a panagbasa ed loob na pamilya. Diad Teokratikon Eskuelaan Parad Ministeryo, walaray matukoy a pankanawnawa parad agagin lalaki tan bibii, walad kalangweran tan matatken, a mangawat ed konseho tekep na gagalan napaaligwas so panagbasa ran maksil.

Say panagbasa ed Biblia diad publiko, balanglan diad sinansakey odino diad kongregasyon, so kaukolan ya ipasen ya importante. Say Biblia so impuyan na Dios. Niarum ni, “say salita na Dios so mabilay tan mangisekar na pakayari . . . tan nayarian ton tebeken iray kanonotan tan getma na puso.” (Heb. 4:12, NW) Lugan na Salita na Dios so mabmablin pikakabat ya agnaromog ed arum. Natulongan na satan so toon mangamta ed alenleneg a tuan Dios tan bayuboan so maabig a relasyon ed sikato, ontan met pian maaligwas a natalonaan iray problema ed bilay. Ipapaliwawa na satan so dalan ya ompugta ed maandon bilay diad balon mundo na Dios. Sirin, nepeg a kalat tayon basaen so Biblia ed anggaay nayarian tayo.​—Sal. 119:140; Jer. 26:2.

No Panon so Suston Pambasa. Walaray dakel a paraan ed epektibon panagbasa, balet say pamaaligwas ed inkasusto so unonan kundang. Kabaliksan na satan so panggunaet a basaen ya eksakto so walad niprintan pahina. Alwaran ya agnalabsanan iray salita, ag-eekalen iray sampot a salita, odino lingon basaen iray salita lapud piulibayan na saratan ed arum iran salita.

Ta pian dugan nabasa iray salita, kaukolan mon talosan so konteksto. Mankaukolan itan na maalwar a panagparaan. Nasabi panaon, legan a papaaligwasen mo so abilidad ya onnengneng ed unaan tan imanoen so kurang na punto, onaligwas so inkasusto na panagbasam.

Say puntuasyon tan saray diakritika so importante iran kabiangan na insulat a lenguahe. Nayarin ipanengneng na puntuasyon no iner so pangitundaan, no kaunongan kabayag so pangitunda, tan nayarin kaukolay panguman ed kakasil. Diad arum a lenguahe, say agpanguman ed tono no kakaukolanen na puntuasyon so nayarin manguman ed tepet a pagmaliwen ton sakey a balikas, odino nauman so interon kabaliksan. Siempre, no maminsan et say usar na puntuasyon et manunan diad gramatika. Diad dakel a lenguahe et imposible so suston pambasa no ag-imanoen a maong iray diakritika​—namparan diad saramay insulat tan saraman so natalosan ed konteksto. Saraya so mangapekta ed tanol na saray karakter ya inkisiglaotan da. Seguroen a nakabisadom so usar na puntuasyon tan saray diakritika ed lenguahem. Makana iya ed makabaliksan a paraan ed panagbasa. Tandaan a say gagalam et say pangipasabi ed saray punto, aliwa labat lan say pangibaga ed saray salita.

Nakaukolan so panagpasal no bayuboan mo so abilidad na suston panagbasa. Basaen so sakey labat a parapo, insan ulit-uliten itan ya anggad nabasam ya anggapo iray lingo. Insan ituloy ed ontumbok a parapo. Kaunoran, panggunaetan a basaen so pigaran pahina na materyal ya anggapoy lalabsanan, ulit-uliten, odino lingon-pambasa ed dinanman iran salita. No agawaan mo la iratan a kundang, kerewen ed sakey a subaybayan toy panagbasam tan patandaan ed sikato so antokaman iran lingom ed panagbasa.

Diad arum a pasen na mundo, say makapuy a pakanengneng tan kakulangan na silew so mamairap ed panagbasa. No nigawaan na polaing irayan kipapasen, andi-duaruwan mansumpal ed iyaligwas so panagbasa.

Nasabi panaon, saray agagin lalaki a maong a manbasa so napabtangan na panagbasa ed publiko ed aaralen a materyal diad Panagaral na Kongregasyon ed Libro tan diad Panagaral ed Panag-Bantayan. Balet pian naasikason maong itan a pribilehyo, wala ni so nakaukolan nen say basta pakasarag a nibalikas a dugaruga iray salita. Pian magmaliw ya epektibon managbasa ed publiko diad kongregasyon, nakaukolan mon paaligwasen so maong ya ugali ed personal a panagbasa. Lalanoren na saya so pangimano a walaay kabaliksan so kada salita ed sakey ya estansa. Agmo nepeg ya ipuera so arum ed saratan ta pian natalosan mon malinew so nibaga. No aliwa so pakabasam ed saray salita, anggan sano manbabasa kan bukor, say kabaliksan na estansa so napikewet. Say lingon-pakabasa so nayarin resulta na agpangimano ed saray diakritika odino ed konteksto ya angusaran ed saray salita. Pambanikelan a talosan so kabaliksan na kada salita ed konteksto a kawalaan na satan. Imanoen met no panon ya apektaen na puntuasyon so kabaliksan na estansa. Tandaan a saray punto so mabetbet a natalosan unong ed saray salita. Saraya so imanoen ta pian sano manbasa kan maksil et nabasam iray grupo na saray salita​—saray balikas tan saray grupo na balikas​—imbes a saray salita lambengat. Say malinew a pakatalos mo ed babasaen mo so importantin kundang diad pakapangipasabim ed suston pikakabat ed arum diad panamegley na panagbasa ed publiko.

Nansulat si apostol Pablo ed sakey ya atalitali lan Kristianon matatken: “Manseet ka ed panagbasa ed publiko.” (1 Tim. 4:13) Mapatnag a dia so pakaromogan tayon amin na aspekton pamaaligwasan.