ARALEN 2
Malinew ya Inkibekas na Saray Salita
TA PIAN epektibon makapitalosan, nepeg a malinew so pansalitam. Nayarin makapasagyat so ibabagam, importante ni ingen, balet anggapoy kakanaan na dakel ed satan no saray salitam so ag-atalosan.
Agnapakiwas so totoo diad panagsalitan agdan talaga natatalosan. Anggan maksil so boses na sakey a too tan sankarengel, no agmalinew so panagsalita to, saratan so agmamakiwas ed arum. Singano mansasalita na agto salita, ya agnatalosan na dumerengel. (Jer. 5:15) Papanonotan itayo na Biblia: “No say trumpeta so ontanol na tanol a panduaruwaan, siopa kasi makapanparaan a mibakal? Ontan kayo met, no dia ed dila agyo bitlaen so saray salitan mainomay a talosan, panon so pakaamta na sasalitaen? Ta mansalita kayo ed dagem.”—1 Cor. 14:8, 9.
Antoy Pansengegan na Agmalinew a Panagsalita? Nayarin makasengeg itan ed agmagenap a pangibiswat ed sangi. Saray masel na ngala-ngala a matalker tan saray bibil ya agtanto nigagalaw so nayarin mamawas na kasil tan agtanton malinew a pansalita.
Say mapmaples a pansalita so nayarin mansumpal met ed panagsalitan mairap a talosan. Satan so singa pamapaknol na nirekord a paliwawa a maples nen say inggetman kapeles to. Wadtan iray salita, balet abalang so baleg a pakagunggonaan ed satan.
Diad arum a kipapasen, say agmalinew a panagsalita so misiglaotan ed depekto na inkasangal diad saray organo na panagsalita. Balet anggan saramay manatalona ed ontan a problema so onaligwas a maong diad pangiyaplika ed saray suhestion ed sayan aaralen.
Anggaman ontan, mabetbet a say agmalinew a panagsalita so resulta na agmalinew iran salsalita—a tuloytuloy a panangisalita ed saratan kanian mairap iratan a talosan. Nayarin lanoren na problema so panaglabsan ed saray silabika odino mabitar iran letra odino pangipuera ed saray sampot na salita. Sano agmaalwar a napansusuldongan na sakey a too iray salitan ibabaga to, nayarin narandan na dumerengel to so arum ya ideya tan balikas, balet ta padesiran da la so arum. Naderal so inkaepektibo na panagbangat na sakey a too no aliwan malinew so panangibekas to.
No Panon so Pansalitan Malinew. Sakey ed saray tombok na pangibalikas a malinew ed saray salita et talosan so inkatugyop na saray salita ed lenguahe yo. Diad maslak a lenguahe, saray salita so tugyopen na saray silabika. Saray silabika so tugyopen na sakey odino masulok niran letra ya ibesngaw a singa saksakey a tugyop. Diad saratan a lenguahe, kada silabika so kaslakan a nibalikas sano mansalita ka, anggaman aliwan amin et walaan na parehon danet. No labay mon napaaligwas so inkalinew na panagsalitam, mantantan tan panggunaetan mon ibalikas so kada silabika. Diad gapo et nayarin saya so singa mabalbalikas, balet diad pangipapasal mo, kalkalnan ompawil so marlas a panagsalitam. Nisesengeg ed marlas a panagsalita, andi-duaruwan nibalikas mon tuloytuloy so pigaran salita, balet saya so paliisan no pakiloten to la so talos na saray salita.
Paimano: Pian napaaligwas so panangibekas mo, nayarin ipasal mo so panagsalita tan panagbasa ed mabalbalikas a paraan. Balet agmo aabuloyan itan a magmaliw ya ontanlan naynay so panagsalitam. Satan so ompatnag ya artipisyal tan aliwan natural.
No say tanol na salitam et singa agetem, aral mon itangwa so ulom tan iyarawim so timir mo ed pagew mo. Sano manbabasa ed Biblia, egnaan moy libro diad dugan katagey ta pian no onnengneng ka ed saray dumerengel insan ka onnengneng ed Biblia et agka la onusdong a maong. Diad ontan et tuloytuloy so pansalitam.
Say panaral na pamakepay nerbiyos so mamaaligwas met ed panagsalitam. Kabkabat a no aliwan relaks iray masel na lupa odino ed saraman so mangokontrol na panaglinawam et apektadon maong so paraan na panagsalita. Say ontan ya ag-inkarelaks so mangapekta ed inkaalutor a nepeg a wala ed nonot mo, saray organo na panagsalitam, tan panangontrol ed panlinawam—kurang a nepeg a matinunos tan natural.
Kaukolan a relaks iray masel na ngala-ngala ta pian mainomay ya onkiwas ed panangiwanwan na utek. Nepeg met a relaks iray bibil. Kaukolan a saratan so matalabit ya onnatnat tan onkusen ta pian nibalikas so dakel iran tanol a manlapud sangi tan kulokulong. No say ngala-ngala tan bibil et aliwan relaks, aliwan marakep so ibiswat na sangi, tan say tanol so napuersan ondalan ed ngipen. Saya so mansumpal ed maganalgal, agetem, agmalinew a panagsalita. Anggaman ontan, say pamarelaks ed ngala-ngala tan bibil et agto kabaliksan so pagmaliw a palpalaran lay pangibalikas tayo ed saray salita. Kaukolan a saya so natekepan na ugalin panamawala na saray tanol ta pian malinew so panangibekas.
Diad pangusisa ed kipapasen mo, nayarin naromog mon makatulong so pambasan maksil. Imanoen mon maong no panon mon uusaren iray makapakelaw ya organo na panagsalita. Kasin magenap mon ibibiswat so sangim ta pian marlas so ipaway na saray tanol na panagsalita? Tandaan mo ya aliwa labat lan say dila so organo na panagsalita, anggaman satan so sankaaktiboan. Say beklew, say leksab a ngala-ngala, saray bibil, saray masel na lupa, tan saray masel na kulokulong so onkikiwas ya amin. Kapag no mansalita ka, kasin ompatnag ya agmo pagagalawen so lupam? No ontan, sirin walay mabiskeg a posibilidad a say panagsalitam so aliwan malinew.
No wala so tape recorder, irekord moy dilin boses mo legan a sika so mansasalita ed natural a paraan, a singa pitotongtong mo ed sakey sano manpupulong ka. Irekord so pigaran minuto na singa mitotongtong labat a panagsalita. Say italineng ed satan a rekord so pakadeterminaan mo ed sengegay agmo pakapangibalikas a malinew ed pigaran salita. Imanoen iray nagawan pakaamil, pakagetem, odino pamatikey ed saray salita, tan salien a determinaen so sengegan. Kaslakan a naremedyoan so kakapuyan diad pankimey ed saray punton asingbat ed tagey.
Kasin walay depekto ed panagsalitam? Ipasal mon ibiswat ni na daiset so sangim nen say datin gagawaen mo tan salien mon lalon maasigta so panangibekas mo. Panom so balam sano onlinawa ka, insan mansalitan matantan. Diad impanggawa ed saya et atulongan so dakel a walaay depekto ed panagsalita a makapansalitan malinlinew. No manamil-amil ka, iyarawim so dilam ed arap a ngipen mo sano ibesngaw mo so tanol ya s tan z ed saray salita. Anggaman nayarin agsigpot a nasolbar so problemam, agka nadidismaya. Nodnonoten a pinili nen Jehova si Moises, sakey a lakin walaay depekto ed panagsalita, a mangipasabi na makana iran mensahe ed totoo na Israel tan ed si Faraon na Ehipto. (Ex. 4:10-12) No mabulos ka, usaren to ka, tan palaboan to kay aligwas ed ministeryom.