Kapitulo Desi-otso

“Ag-ira Kabiangan na Mundo”

1. (a) Sakbay na impatey to, anto so impikasi nen Jesus nisengeg ed saray babangatan to? (b) Akin ya im-importante so pagmaliw ya “agkabiangan na mundo”?

DIAD samay labi sakbay na impatey to, nampikasi si Jesus nisengeg ed saray babangatan to. Lapud amta to a sikaray mabiskeg a desdesen nen Satanas, imbaga nen Jesus ed si Ama to: “Kerewen ko ed sika, ya agmo ra eekalen ed mundo, noagta bantayan ira lapud samay marelmeng a sakey. Ag-ira kabiangan na mundo, unong a siak so agkabiangan na mundo.” (Juan 17:15, 16, NW) Akin ya im-importante so isian ed mundo? Lapud si Satanas so manuley na sayan mundo. Saray Kristiano so agmalabay a magmaliw a kabiangan na mundo a walad panangontrol to.​—Lucas 4:5-8; Juan 14:30; 1 Juan 5:19.

2. Antoran dalan a si Jesus so agkabiangan na mundo?

² Say pagmaliw ya agkabiangan na mundo so agmankabaliksan a si Jesus so andian na panangaro ed arum. Diad kasunian, tinambal toray mansasakit, pinaoli to iray inaatey, tan imbangat toray totoo nipaakar ed Panarian na Dios. Inter to ingen so bilay to para ed katooan. Ingen ta agto inaro iray agmaridios ya awawey tan kiwakiwas na saramay mangipapatnag na espiritu na mundo nen Satanas. Kanian, sikato so amasakbay a sumpa ed saratan a bengatla a singa saray pilalek ya imoral, materyalistikon paraan na panagbilay, tan panagtagam ed inkaprominente. (Mateo 5:27, 28; 6:19-21; Lucas 20:46, 47) Agmakapakelaw, sirin, a pinaliisan met nen Jesus iray politika na mundo. Anggaman sikato so sakey a Judio, impansiansia to so neutralidad to ed saray mapolitika a gutgotan na Roma tan saray Judio.

“Say Panarian Ko so Agkabiangan na Sayan Mundo”

3. (a) Anto so angidaleman na saray Judion relihyoson pangulo ed si Pilato nipaakar ed si Jesus, tan akin? (b) Antoy mangipapanengneng ya andian na interes si Jesus diad pagmaliw a toon ari?

³ Imanoen so agawa sanen si Jesus so impaerel na saray Judion relihyoson pangulo tan inyarap da ed si Poncio Pilato, say Romanon gobernador. Diad tua, saraman a papangulo so inmalinsuag lapud inwalwal nen Jesus so pansimpisimpitan da. Ta pian napakiwas so gobernador ya onsumpad si Jesus, sikato so indalem da diad impangikuan: “Sayan too aromog mi a dederalen to so nasyon tayo, tan isesebel to so pangiter na buis ed Cesar, tan kuanton sikato so Kristo a sakey ya ari.” (Lucas 23:2) Mabitar, saya so katilaan lapud sakey taon ed asasakbay sanen kinaliktan na totoon gawaen si Jesus ya ari, agto nilabay. (Juan 6:15) Kabat to a diad arapen ni so pagmaliw to a mangatatawen ya Ari. (Lucas 19:11, 12) Ontan met, sikato so itrono, na aliwan saray totoo, noagta si Jehova.

4. Anto so awawey nen Jesus nipaakar ed panagbayar na buis?

⁴ Taloy agew labat sakbay na inkaerel nen Jesus, sinali na saray Fariseo a pangibagaen si Jesus na bengatlan sumlang ed pamaakaran na panagbuis. Balet inkuanto: “Ipanengneng yo ed siak so sakey a denario [kuarta na Romano]. Siopa so akantalintao tan akansulat ed sikato?” Sanen inkuan da “si Cesar,” sikato so inmebat: “Iter yo sirin ed Cesar so betang nen Cesar, et dia ed Dios so saray bengatla a betang na Dios.”​—Lucas 20:20-25.

5. (a) Anton leksion so imbangat nen Jesus ed saray babangatan to diad samay inkaerel to? (b) Panon ya impaliwawa nen Jesus so rason ed ginawa to? (c) Anto so nansumpalan na saman a bista?

⁵ Andi, ag-imbangat nen Jesus so rebelyon a sumpad saray sekular a pakauley. Sanen si Jesus so inerel na saray sundalo tan arum a lalaki, inuyos nen Pedro so kampilan tan siningwat to so sakey ed saray lalaki, et apingolan. Balet inkuan nen Jesus: “Ipawil mo so kampilan mo ed pasen to, ta saray amin a mangala na kampilan ompatey ira naani ed kampilan.” (Mateo 26:51, 52) Impaliwawa nen Jesus ed ontumbok ya agew iray kiwas to ed si Pilato, a kuanto: “Say panarian ko so agkabiangan na sayan mundo. No say panarian ko so kabiangan na sayan mundo, akilaban komon iray katambayan ko pian agak niyawat ed saray Judio.” (Juan 18:36, NW) Inako nen Pilato ya ‘anggapo so letnegan na saray pangidadaleman’ ed si Jesus. Balet lapud sikato so sinmuko ed pananesdes na ulop, impaipasak nen Pilato si Jesus.​—Lucas 23:13-15; Juan 19:12-16.

Tutumboken na Saray Babangatan so Panangidaulo nen Jesus

6. Panoy impangipanengneng na saray inmunan Kristiano a pinaliisan da so espiritu na mundo balet ta inaro daray totoo?

⁶ Sirin atalosan na saray babangatan nen Jesus so kabaliksan na pagmaliw ya agkabiangan na mundo. Kabaliksan na satan so ipaliis ed agmaridios ya awawey tan kiwakiwas na mundo, ya angilaktip ed marawal tan imoral a panligliwaan na Romanon sirkus tan teatro. Nisesengeg ed satan, saray babangatan so tinawag a managgula ed katooan. Balet agdan balot ginula so kapara ran totoo, noagta nanggunaetan dan tulongan so arum a nangunggonaan ed saray uksoyan na Dios parad kilalaban.

7. (a) Lapud pagmaliw ya agkabiangan na mundo, anto so asagmak na saray inmunan babangatan? (b) Panon so impanmoria ra ed saray mapolitika a manuley tan diad panagbayar na buis, tan akin?

⁷ Saray patumbok nen Jesus so pinasegsegang a singa sikato, mabetbet a diad panamegley na saray apalikdon opisyal na gobierno. Balet, nen ngalngalin 56 K.P., nansulat si apostol Pablo ed saray Kristiano ed Roma, a pinaseseg to iran “pauleyan ed saray atagey a pakauley [mapolitika iran manuley], ta anggapo so pakauley nilikud ed panamegley na Dios.” Aliwan si Jehova so angiletneg ed saray sekular a gobierno, noagta sikara so inabuloyan ton niwala ya anggad panaon a say Panarian to lambengat so manuley ed interon dalin. Matukoy, sinimbawa nen Pablo iray Kristiano a pagalangan da iray sekular ya opisyal tan manbayar ira na buis.​—Roma 13:1-7, NW; Tito 3:1, 2.

8. (a) Diad anton kalaknab a saray Kristiano so pauleyan ed saray atagey a pakauley? (b) Panon so impanumbok na saray inmunan Kristiano ed ehemplo nen Jesus?

⁸ Anggaman ontan, say panagpauley ed saray mapolitika a manuley so relatibo, aliwan absoluto. Sano wala so pansumlangan na saray ganggan nen Jehova tan saray ganggan na too, saramay manlilingkor ed si Jehova so kaukolan ya ontulok ed saray ganggan To. Imanoen so ibabaga na libron On the Road to Civilization​—A World History nipaakar ed saray inmunan Kristiano: “Saray Kristiano so ag-akibabali ed arum iran susumpalen na saray mibabaley a Romano. Saray Kristiano . . . so nanliknan sumlang ed pananisia ra so iloob ed serbisyo militar. Ag-ira mamemben na betang ed politika. Agda dayewen so emperador.” Sanen ‘malet ya ingganggan’ na Judion atagey a korte iray babangatan ya ontundan manpulong, inmebat ira: “Nakaukolan ya unoren mi so Dios nen saray totoo.”​—Gawa 5:27-29.

9. (a) Akin ya onman so inkiwas na saray Kristiano ed Jerusalem nen 66 K.P.? (b) Diad anton dalan a saman so makanakanan pangaligan?

⁹ Nipaakar ed saray gutgotan ed politika tan militar, impansiansia na saray babangatan so estrikton neutralidad. Nen 66 K.P., saray Judio ed Judea so inmalsa a sumpad si Cesar. Tampol a niliktob na armadan Romano so Jerusalem. Anto so ginawa na saray Kristiano ed syudad? Anonotan da so bilin nen Jesus ya ompaway ed syudad. Sanen temporaryon sinmener iray Romano, saray Kristiano so binmatik ed basil na Ilog Jordan ya amaarap diad kapalandeyan a rehyon na Pella. (Lucas 21:20-24) Say neutralidad da so kinmanan pangaligan a para ed saginonor iran matoor a Kristiano.

Nepeg a Neutral Iray Kristiano ed Sarayan Kaunoran ya Agew

10. (a) Diad anton kimey ya okupado iray Tastasi nen Jehova, tan akin? (b) Nipaakar ed anto a sikara so neutral?

¹⁰ Kasin ipapanengneng na maawaran a rekord a wala so ulop ed sarayan kaunoran ya agew a manutumbok ed estrikton neutralidad diad impangalig ed saray inmunan Kristiano? On, ontan so talindeg na Tastasi nen Jehova. Legan na amin na sayan panaon, itutultuloy dan ipupulong a say Panarian na Dios so alenleneg a paraan a mangitarok na magnayon a kareenan, aligwas, tan liket para ed saray manangaro ed inkatunong. (Mateo 24:14) Balet no nipaakar ed saray balingaan na nasyones, pansiasiansiaen da so estrikton neutralidad.

11. (a) Panon a miduma so neutralidad na Tastasi ed saray gagawaen na klero? (b) Anto so panmoria na Tastasi nen Jehova nipaakar ed gagawaen na arum nipaakar ed politika?

¹¹ Miduman tuloy, saray klero na saray relihyon na sayan mundo so pirmin mibabali ed saray pakurang ed politika. Diad arum a daldalin, sikara so aktibon mangikakampanya odino onsusumpa’d saray kandidato. Arum ni ingen ed saray klero so walaay betang ed politika. Arum so angimpluensya ed saray politiko a paboran daray programan inabobonan na klero. Anggaman ontan, agmibibiang ed politika iray Tastasi nen Jehova. Nisay salien dan sebelan so arum a mibiang ed sakey a partido na politika, mangandidato ed mapolitikan inkabetang, odino manbotos ed saray eleksion. Inkuan nen Jesus a saray babangatan to so agkabiangan na mundo, kanian saray Tastasi nen Jehova so agmibibiang ed politika.

12. Anto so nansumpalan lapud aliwan neutral iray relihyon na sayan mundo?

¹² Singa impasakbay nen Jesus, saray nasyones so naynay a manbabakal. Anggan saray biig ya ulop ed loob na saray nasyon so manlalaban. (Mateo 24:3, 6, 7) Saray relihyoson pangulo so lawas manusuporta ed sakey a nasyon odino biig ya ulop a sumpad sananey, a susugsogan daray patumbok dan manggawa met na ontan. Antoy nansumpalan? Manpapateyan iray membro na parehon relihyon diad bakal lapu labat ed pandudumaan na nasyon odino tribu. Saya so sumlang ed linawa na Dios.​—1 Juan 3:10-12; 4:8, 20.

13. Anto so ipapanengneng na katuaan nipaakar ed neutralidad na Tastasi nen Jehova?

¹³ Anggaman ontan, saray Tastasi nen Jehova so estrikton neutral ed amin a gutgotan. Imbaga na The Watchtower na Nobyembre 1, 1939: “Amin na saramay walad dapag na Katawan so neutral no nipaakar ed saray pambabakal na nasyones.” Saray Tastasi nen Jehova ed amin a nasyon tan diad silong na amin a sirkumstansya so mantutultuloy a mamebemben ed sayan panmoria. Agda aabuloyan so naapag-apag a politika ed mundo tan bakabakal a mamuyak ed internasyonal ya impanaagi ra. Sikara so ‘amitpit ed saray kampilan da a pagmaliwen da a dingding na lukoy, tan saray gayang da a komkompay.’ Diad kipapasen dan neutral, agla ran balot manaaral na bakal.​—Isaias 2:3, 4; 2 Corinto 10:3, 4.

14. Lapud pansiasiansian biig ed mundo, anto so nasasagmak na saray Tastasi nen Jehova?

¹⁴ Anto so sakey a resulta na neutralidad da? Inkuan nen Jesus: “Lapud sikayo so agkabiangan na mundo, . . . busolen kayo na mundo.” (Juan 15:19, NW) Dakel ed saray Tastasi nen Jehova so impriso lapud sikaray lingkor na Dios. Arum so pinairap, pinatey ni ingen, a miulibay ed saman so agawa ed saray inmunan-siglon Kristiano. Saya so lapud si Satanas, “say dios na sayan sistema na bengabengatla,” et onsusumpa ed saray lingkor nen Jehova, ya agkabiangan na satan.​—2 Corinto 4:4, NW; Apocalipsis 12:12.

15. (a) Anto so pamapaarapan na amin a nasyones, tan anto so maalwar a papaliisan na saray Tastasi nen Jehova? (b) Akin a say inkisian ed mundo so seryoson pamaakaran?

¹⁵ Maliket iray lingkor nen Jehova ta sikara so agkabiangan na mundo, lapud amin a nasyones to so mamapaarap ed panganggaan da diad Armagedon. (Daniel 2:44; Apocalipsis 16:14, 16; 19:11-21) Napaliisan tayo itan a pansumpalan lapud sikatayo so agkabiangan na mundo. Bilang nankakasakey a totoo ed sankadalinan, sikatayo so matoor ed mangatatawen a Panarian na Dios. Tua, diad pagmaliw ya agkabiangan na mundo et nasagmak tayo so panagludlurey tan panamasegsegang. Anggaman ontan, maganggano lan satan so ontunda, lapud sayan peles a mundon mauges ed silong nen Satanas so naderal la ed ando lan ando. Diad biek a dapag, saramay manlilingkor ed si Jehova so manbilay na ando lan ando ed matunong a balon mundo to ed silong na Panarian na Dios.​—2 Pedro 3:10-13; 1 Juan 2:15-17.

Repason Pantongtongan

• Panon so impangipanengneng nen Jesus ed no anto so kabaliksan na pagmaliw ya “agkabiangan na mundo”?

• Anto so awawey na saray inmunan Kristiano ed (a) espiritu na mundo, (b) sekular iran manuley, tan (c) diad panagbayar na buis?

• Diad antoran dalan ya impanengneng na Tastasi nen Jehova diad modernon panaon so Kristianon neutralidad da?

[Litrato ed pahina 165]

Impaliwawa nen Jesus a sikato tan saray patumbok to so “agkabiangan na mundo”