Manbantay a Sumpad Makaderal a Talabutob!

“Diad dakel a salita et agnasaew so pakalukso, balet say mamukpok ed saray bibil to so onkiwas a makabat.”​—ULIRAN 10:19.

1. Panon a makadesyang so malisyoson talabutob, odino panagpauges?

ANGGAPO so makayarin pagmaliwen to so makapatey a dita ed mabunigas ya inumen. Say mauges a talabutob, odino panagpauges, so maong a niulibay ed samal, a maneral met ed maabig a ngaran na maptek a too. Tinawag nen poetan Romanon Juvenal so panagpauges a “sankaugesan ed amin a samal.” Tan say dramatistan Ingles a William Shakespeare so angyan ed sarayan salita ed sangi na saray karakter to: “Siopaman a manakew ed siak na maabig a ngaran ko so maneral ed siak na saman so agmamayaman ed sikato tan gawaen toak a dukan peteg.”

2. Antoran tepet so mankanepegan na panalaysay?

² Balet anto ta a so talabutob? Panon so nayarin piduma to ed panagpauges? Akin a manbantay a sumpad makaderal a talabutob? Tan panon so pakagawa ed saya?

No Panon So Pandumaan Da

3. Antoy pandumaan na talabutob tan panagpauges?

³ Say talabutob so “andi-kanan tongtong, aliwan naynay a tua, nipaakar ed arum a totoo tan saray kurakurang na bilay da.” Sikato so “liwawa, kabisadon tongtong odino sulat.” Lapud amin tayo so interesado ed totoo, sikatayo no maminsan so makapangibaga na maong, makapaalagey iran bengatla nipaakar ed arum. Say panagpauges so duma. Satan so “sakey a palson report a ginetman pamasakit ed maabig a ngaran tan reputasyon na sananey.” Say ontan a tongtong so inkalapagan a malisyoso tan aliwan-makristiano.

4. Unong ed sakey a managsulat, panon so nayarin igapo na panagpauges, tan manlapud anto so sibualan to?

⁴ Say agmakapasakit a talabutob so nayarin mansumpal ed masebeg a panagpauges. Inkuan nen Arthur Mee a managsulat: “Mabetbet nen say andi a say panagpauges a mamasakit ed sakey a too, tan nayarin mangitarok na kadederal to, so onggapo ed talabutob, say talabutob ya onsabi, anganko, manlapud aliwan mauges ed gapo nen say andi-kakanaan. Sikato so sakey ed saray sankabalgan a mauges ed mundo, balet ta onsulming, bilang sakey a totontonen, manlapud agpikakabat. Naromog tayon manuna ed limog na saraman so walaan na daiset a gawaen, tan andian na partikular a getma ed bilay.”

5. Anto so belas na simbawa nen Pablo ed 1 Timoteo 5:11-15?

⁵ Lapud say andi-kanan tongtong so nayarin mangipaarap ed panagpauges, si apostol Pablo so nansalita a sumpad saratan a managtalabutob. Kayari na impanalambit to ed saray babalon kualipikadon mangawat ed tulong na kongregasyon, insulat to: “Agmo aawaten iray babalon walad kalangweran, sano saray liknaan da ed sekso so onsabi ed baetan da tan si Kristo, . . . ontan met ya aralen da so manngiras, ya onla ra ed saray kaabungan; on, aliwa lambengat a mangiras, noagta, managtalabutob met tan mikukuat ed saray kurang na arum a totoo, a tongtongen daray bengatlan agda kanepegan. Sirin pilalek ko a saray babalon walad kalangweran so miasawa, a manilalak, ya ipakurang so sankaabungan, ya agmangiter na pakasagyatan ed sumusumpa a manayew. Agawa la, diad tua, arum so sinmian pian ontumbok ed si Satanas.”​—1 Timoteo 5:11-15.

6. Anto so nepeg a nagawa diad panalona ed personal a kakapuyan ed nengneng na panagtalabutob a nayarin mangipaarap ed panagpauges?

⁶ Lapud si Pablo so nansulat ed leksab na madibinon puyan, sikato so agmanggagawa na agmakatunongan a komento nipaakar ed saratan a bibii. Say imbaga to so taganon sankaseryosoan a morekdeken. Anggapo so maridios a biin malabay ya ‘onsian tan ontumbok ed si Satanas.’ Ingen, anto no say sakey a Kristianon bii so makaromog a sikato so walaan na kakapuyan ed nengneng na tongtong a manggawa ed sikaton mankasalanan ed panagpauges? Sirin sikato so sipapaabeban ontalineng ed simbawa nen Pablo: “Saray bibii so . . . nepeg a mabinta, aliwan managpauges.” Inkuanto met: “Komon ta saray akukulaw so magalgalang ed ugali, aliwan managpauges.” (1 Timoteo 3:11; Tito 2:3) Saray agagin lalaki met so nepeg ya aliston mangiyaplika ed satan a makabat a simbawa.

7. Makasulatan, akin a nibaga yon amin tayo so nepeg a mangontrol ed ibaga tayo?

⁷ No maminsan, siempre, amin tayo so manongtong nipaakar ed arum a totoo, saray eksperiensia ra ed ministeryo, tan arum ni ra. Komon ta agtayon balot, anggaman kuan, ‘onyurong tan mansalita a sumpa ed agi tayo.’ (Salmo 50:19, 20) Peteg, makabat so agpantongtong na alablabas lapud “diad dakel a salita et agnasaew so pakalukso, balet say mamukpok ed saray bibil to so onkiwas a makabat.” (Uliran 10:19) Sirin nepeg tayon bantayan so sumpad panagtalabutob, anggano satan so singa aliwan makaderal. Agtayo nakaukolan a tongtongen so nipaakar ed totoo ed amin a panaon, lapud walaan itayo na maabig a pampilian iran tema no imanoen tayo so matunong, malinis, kalikaliktan, mabirtud, tan daydayewen iran bengatla.​—Filipos 4:8.

No Panon a say Talabutob So Magmaliw a Panagpauges

8. Akin ya aliwan naynay a mauges so panongtong nipaakar ed saray kaparan Kristianos?

⁸ Anggapo so kasakitan diad panongtong nipaakar ed lawak na ministeryo tan arum iran maridios ya aktibidades na kapananisiaan no sikatayo so susto tan anggapo so kasakitan a mansumpal ed ibaga tayo. Diad tua, saray positibon komento ed onian nengneng so nayarin mamaseseg ed arum. (Ipareng so Gawa 15:30-33.) Arum iran Kristianos so anongtong nipaakar ed si matoor a matatken a Gayo, a sinulat nen apostol Juan: “Inararok, manggagawa ka na matoor a kimey ed antokaman a gawaen mo ed saray agagi, tan saray sankaili, ya angitarok na pantasi ed panangarom diad arap na kongregasyon.” (3 Juan 5, 6) Sirin aliwan naynay a mauges so panongtong nipaakar ed saray kaparan Kristianos.

9. (a) Panon a nayarin say anlemew a tongtong so mansumpal a panagpauges ed maptek? (b) Antoran tepet so nayarin matukotukoy ya itepet tayo ed inkasikatayo?

⁹ Anggaman kuan, saray anlemew a tongtong so nayarin mansumpal a panagpauges ed maptek no suroben tayo laray pribadan kurang na bilay da, a suppiaten so motibo ra, odino mansuspetsa ed kondukta ra. Nayarin niyugali tayo so panepet ed inkasikatayo na saray tepet, a singa: Kasin say panagsalitak so mamasakit ed kagalangan na sakey a too? Kasin say ibagak so tua? (Apocalipsis 21:8) Kasin ibagak so parehon bengatla ed arapan to? Kasin mangitanem na pambubuyak ed kongregasyon? Kasin saray balikas ko so manggawa ed sikaton makabalang na saray pribilehyo na serbisyo? Kasin say siblet so wala ed pusok? (Galacia 5:25, 26; Tito 3:3) Kasin say bunga na saray ibagak so maong odino mauges? (Mateo 7:17-20) Kasin nibagak so miulibay iran bengatla nipaakar ed saray apostoles? (2 Corinto 10:10-12; 3 Juan 9, 10) Kasin say ontan a tongtong so mangungguna ed saraman so mamapagalang ed si Jehova?

10, 11. Unong ed Salmo 15:1, 3, anto so agtayo gawaen no pilalek tayo so magmaliw a sankaili na Dios?

¹⁰ Tutukoyen to raman so mamapagalang ed Dios, intepet na Salmo 15:1: “O Jehova, siopa so magmaliw a sankaili ed toldam? Siopa so manayam ed masanton palandey mo?” Nipaakar ed ontan a too, onebat si salmista David: “Saman so agnampauges ed dila to. Diad kaiba to et agnanggawa na mauges, tan anggapo so pakabalawan a ginawa to a sumpad maapit a kabkabat to.” (Salmo 15:3) Dia et say salitan “nampauges” so nanlapud Hebreon berbo a kabaliksan to so “pangigatin” tan sirin “pangikayat.” Saray Israelitas so niganggan: “Agyo ikakayat so pauges ed limog na totoo yo.” (Levitico 19:16, New International Version) Siopaman a ‘mangikayat na pauges’ so aliwan sankaili na Dios tan kaaro.

¹¹ Saray kakaaro na Dios so agmanggawa na mauges ed kakaiba ra tan agda akmonen, odino awaten a simamatua, so anggan anton pakabalawan a tongtong nipaakar ed saray maptek a kabkabat. Imbes ya ikayat iray tilan estorya nipaakar ed saray kapananisiaan tan mangarum na mauges a panagbalaw na agmaridios a sankatarok da la, sikatayo so nepeg a mansalita na maabig ed sikara. Agtayon balot labay a pabalegen so awit na saray matoor ya agagi tayo a lalaki tan bibii diad pangibaga na pakabalawan iran bengatla ed sikara.

Sano Onlesa Iray Kairapan

12. Panon so nayarin panulong na Gawa 15:36-41 ed sikatayo no sikatayo so natukson mantalabutob nipaakar ed sakey ya agtayo kapakna?

¹² Lapud ag-inkayadyari, nayarin natukso itayon mansalita a sumpa ed sakey a toon seryoson agtayo kapakna. Balet imanoen no anto so agawa sanen si apostol Pablo so binmuat ed komaduan misioneron biahe to. Anggaman si Bernabe so determinadon malabay ed si Marcos a miulop ed sikara, si Pablo so ag-akipakna, “a nanengneng ton si [Marcos] so sinmian ed sikara ed Pampilia tan ag-akila ed sikara ed kimey.” Diad saman, tinmumbok so “laldis na sanok,” tan sikara so nansian. Inala nen Bernabe si Marcos a kaiba to diad Cyprus, bangta si Pablo so angala ed si Silas a miulop ed sikato ed Siria tan Cilicia. (Gawa 15:36-41) Saginonor, say siblangan ed baetan nen Pablo, Bernabe tan Marcos so mapatnag ya atambal, lapud si Marcos so kaiba na apostol ed Roma, tan maabig so impakatongtong nen Pablo ed sikato. (Colosas 4:10) Anggaman wala so agpampapakna, anggapo so ebidensya a saraman a Kristianos so linman nanliberliber a mantalabutob ed balang sinansakey ed limog na saray kapananisiaan.

13. Diad leksab na antoran sirkumstansya a manasaglawi ed si Pedro a niresistian nen Pablo so posiblin tukso na pantalabutob ed kaparan Kristiano?

¹³ Apaliisan nen Pablo so tukso a mansumpal ed makaderal a talabutob sanen binaat to si Cephas (Pedro), a binmaing a mikan ed saray Hentil a mananisia tan milimog ed sikara lapud kiwawala na pigaran Judion Kristianos a nanlapud Jerusalem. Imbes a tongtongen to so nipaakar ed si Pedro diad benegan, si Pablo so “anumpa ed sikato a lupanlupa,” a nansalita ed “arap dan amin.” (Galacia 2:11-14) Agmet intalabutob nen Pedro so amaat ed sikato. Diad tua, sikato so tinukoy to ed saginonor a bilang “inararo tayo agin Pablo.” (2 Pedro 3:15) Kanian anggaman say sakey a kapananisiaan et mankaukolan na kapetek, saya so agmangiter na baraan diad pantalabutob ed sikato. Walaray sankaabigan a rason ed pambantay a sumpad ontan a panagsalita tan resistian so tukso na pangikayat ed makaderal a talabutob.

Akin a Manbantay?

14. Anto so manunan rason diad ag-italineng ed odino pangikayat ed makaderal a talabutob?

¹⁴ Say manunan rason no akin ya ag-itayo ontalineng ed makaderal a talabutob odino mibiang diad pangikayat ed satan et say panlabay tayon mamaliket ed si Jehova, a mangokondena ed panagpauges. A singa naimano, say nengneng na panmoria na Dios ed ontan a panagsalita so mabitar sanen niganggan ed saray Israelitas: “Agka manliliberliber ed limog na totoom nisesengeg ed panagpauges. Agka ontatalindeg a sumpad dala na kaparam. Siak si Jehova.” (Levitico 19:16) No labay tayon panggayagaan so madibinon pabor sirin, agtayo tatalabutoben so siopaman a nayarin nasalambit tayo ed saray tongtongan tayo.

15. Siopa so manunan managpauges, tan anto so epekto na pibiang ed makaderal a talabutob diad relasyon tayo ed Dios?

¹⁵ Sananey a rason ed agpibiang ed makaderal a talabutob et say ontan so nayarin mangitonton diad panangalig ed si Satanas, say bantog a managpauges ed si Jehova. Sayan manunan-kabusol na Dios so matukotukoy a naikdan na ngaran a “Diablo” (Griego, di·aʹbo·los), a kabaliksan to so “managpauges.” Sanen tinmalineng si Eva ed managpauges a tongtong nen Satanas a sumpad Dios tan kinmiwas ed satan, say inmunan toon paris so nisian a nanlapud sankaabigan a Kaaro ra. (Genesis 3:1-24) Ag-itayon balot komon ontuek ed saray kasiliban nen Satanas tan nalanlanor ed makaderal a tongtong a mansumpal ed madibinon agpanangabobon tan nayarin, sirin, isian to itayo a manlapud sankaabigan a Kaaro tayo, si Jehova a Dios.

16. Panon a say sakey a managpauges so ‘mamuyak ed saraman so sankakabat ed balang sinansakey’?

¹⁶ Agtayo nepeg so ontalineng ed saray malisyoson managtalabutob, lapud sikara so mamuyak ed kakaaro. Mabetbet, saray managpauges so manlablabas, mamuyak, mantila, tan mangibunton na saray palandey na mandarlang iran salita. Imbes a mitongtong ed sakey a too ed arap-arapan, sikara so manesaes ed benegan to. Mabetbet a napalesa so andian na letnegan iran suspetsa. Sirin, “say sakey a managpauges so mamuyak ed saraman so sankakabat ed balang sinansakey.”​—Uliran 16:28.

17. Akin a nepeg tayon bantayan so sumpad pagmaliw a nalanlanor a tuloy ed anlemew iran talabutob?

¹⁷ Nepeg tayon bantayan so sumpad pagmaliw a nalanlanor a tuloy anggan diad saray anlemew a talabutob. Akin? Lapud say sakey a komenton agginetman pamasakit ed siopaman so nayarin makapasakit sano uliten. Nayarin sikato la so nadekoraan odino napikewet ya anggad deralen to so reputasyon na sakey a toon maridios, a desyangen to so maabig a ngaran to. No ontan so nagawa, panon so liknaan yo no sikayo so nanlapuan na estorya odino angipasa ed satan? Nayarin sikayo so moriaen na totoo a singa samay sakey a nayarin mamasakit, tan sirin nayarin agda la anapen so piuulop ed sikayo.​—Ipareng so Uliran 20:19.

18. Panon a nayarin say talabutob so manggawa ed sakey a toon matila?

¹⁸ Say sananey a rason ed pambantay et say makaderal a talabutob so nayarin manggawa na tila a manlapud sika. “Saray salita na sakey a managpauges so singa ra bengatlan akmonen a siaagum, ya onleksab ed kaaralman na saray kabiangan na eges.” (Uliran 26:22) Anto no akmonen yo so katilaan tan sikara so uliten? Bueno, anggaman isipen yon saray tila so tua, sikayo so mantitila sano saratan so ikayat yo. Sano niparungtal so katilaan da, nayarin sikayo so nipasen a matila. Kasin satan so labay yon nagawa? Agta say Dios so mangipapasakbat ed saray palson managbangat na responsabilidad ed saray relihyoson katilaan? On, tan sikato met so mipalinewan ed saray matitilan managpauges. Impasakbay nen Jesus: “Amin a salitan andi-kakanaan a salitaen na totoo et sikara so mipalinewan diad agew na panangukom; lapud sika so nalukpos ed saray dilin salitam tan nadusa ed saray dilin salitam.” (Mateo 12:36, 37, Byington) Lapud “balang sakey ed sikatayo so mangisaklang na pipapalinewan ed Dios,” kasin labay yo a kondenaen to kayo a bilang matilan managtalabutob?​—Roma 14:12.

19. Akin a nibagan say makaderal a talabutob so nayarin makapatey?

¹⁹ Siansia nin say sananey a rason ed agpangikayat ed makaderal a talabutob et satan so makapatey. On, nayarin makapatey, a deralen to so maabig a kagalangan na sakey a toon andi-kasalanan. Arum a dila so ‘makdem iran kampilan,’ tan saray ampait iran salita so singa ra pana a nipasasweng diad andi-kasalanan a manlapud masilib a panangataki. Nampikasi si David: “Komon ta sika [Jehova] so mangiyamot ed siak a manlapud maamot iran tongtong na saray managgaway-mauges, manlapud saray iyaalsa na managgawa na kaugsan, ya angubol ed dila ra a singa kampilan, ya angipaarap na pana ra, ampait iran salita, ya ipasasweng a manlapud inyamot iran pasen diad sakey ya andi-kasalanan.” (Salmo 64:2-4) Kasin labay yo so magmaliw a responsabli diad ontan a pangibalikas ed ontan a mauges iran bengatla nipaakar ed kaparan too diad punton nalikna ton sikato so naragdag a manpikasi ed Dios diad kainawaan, a singa ginawa na salmista? Kasin labay yo so magmaliw a makasalanan a mansumpal ed panamatey?

20. (a) No nipaakar ed kongregasyon na Dios, anto so nagawa ed agmanagbabawin managpauges? (b) Anton alwar so nepeg ya agamilen na saray mamatatken no nipaakar ed talabutob tan panagpauges?

²⁰ Say panagpauges so nayarin mangitonton ed kaekal diad muyongan na Dios; say managpauges so nayarin nadispelosip, anganko bilang agmanagbabawin matila. Anggaman ontan, say ontan a kiwas so aggawaen a sumpad saraman so nankasalanan ed anlemew a talabutob. Saray mamatatken so nepeg a manimbang ed saray pamaakaran a sipipikasi, ya agwaten da so pandumaan na talabutob lambengat tan say masebeg a panagpauges. Diad kadispelosip, say managgaway-mauges so malisyoso, agmanagbabawin managpauges. Saray mamatatken so aliwan autorisadon manispelosip ed siopaman ed saray ankelag a talabutob a pinakiwas na interes na too balet ta aliwan palso odino malisyoso. Saray pamaakaran so agnepeg a pabalegen ed labas na manepeg a sukat, tan nepeg a walaray tasi a tekep na masustansyan testimonya diad pamaneknek a say panagpauges so agnasuppiat a nalalanor. (1 Timoteo 5:19) Saray agmanagbabawin managpauges so ekalen a manuna ta pian say malisyoson talabutob so naerep, tan say kongregasyon so nasalba ed ilebag diad kasalanan. (1 Corinto 5:6-8, 13) Balet saray mamatatken so agbalot maples a mangekal ed siopaman diad agmakasulatan iran letnegan. Diad panamegley na pikakasi tan simbawa, mabetbet a nayarian dan tulongan so toon magbabawi, onkerew na dispensa odino andi et mipulangan, tan manggawa na mantultuloy ya aligwas diad pamaamo ed dila.

Kasin Panagpauges?

21. Imbes ya italabutob so managgaway-mauges, anto so nepeg yon gawaen?

²¹ Ibabaga na makabat ya uliran: “Say sakey a manakarakar a bilang managpauges so mangipaparungtal ed maamot a tongtong, balet say sakey a matoor ed espiritu so manasakbong ed pamaakaran.” (Uliran 11:13) Kasin kabaliksan na saya a no kabat mo a say sakey so maamot a manggagawa na graben kasalanan, et panagpauges so pangibaga na antokaman ed satan? Andi. Siempre, agmo nepeg ya italabutob so pamaakaran. Nepeg mon pitongtongan so managgaway-mauges, a pasesegen mon kerewen to so tulong na mamatatken. (Santiago 5:13-18) No saya so agto gawaen ed loob na makatunongan a peryodo na panaon, say kapagaan ed kalinisan na kongregasyon so nepeg a mamakiwas ed sikan mangidalem ed pamaakaran diad saray mamatatken.​—Levitico 5:1.

22. Akin a nibaga tayon say 1 Corinto 1:11 so agmanguutorisa ed panagtalabutob?

²² Say ontan a pangidalem so nayarin mansumpal ed pakadisiplinaan na managgaway-mauges tan satan so nayarin ompatnag ya aliwan makapaliket. Siansia, say sakey a toon impasal na disiplina so manani ed bunga na inkatunong. (Hebreos 12:11) Say gawan-mauges so nepeg a niparungtal ed saraman so aturon manangimaton ed ontan a pamaakaran, aliwan diad saray managtalabutob a nayarin mangingatngat ed satan. Imbaga nen Pablo ed saray Kristianos ed Corinto: “Imparungtal da ed siak so nipaakar ed sikayo, agagik, na saraman so wala ed abung nen Chloe, a diad limog yo et walaray siblangan.” (1 Corinto 1:11) Kasin saray membro na saman a sankaabungan so nantalabutob ed saray kapananisiaan da? Andi, balet say dalem so agawa ed sakey a responsablin matatken a makapanggawa na saray kundang ya ontulong ed saraman so mankaukolan na tulong a makatalindeg lamet diad basbas na bilay.

23. Anton tepet so mansiansian salaysayen?

²³ No tulongan tayo so sakey a toon manbantay a sumpad kalanlanor ed makaderal a panagtalabutob, sikatayo so manggagawa na bengatla ed pankaabiganan to. Ibabaga na sakey a makabat ya uliran: “Say sakey a manbantay ed sangi to so mamemben ed kamarerwa to. Say sakey a mangilukas a maawang ed saray bibil to​—sikato so naderal.” (Uliran 13:3) Mabitar, sirin, walaray maabig a rason diad pambantay a sumpad makapasakit a talabutob tan marelmeng a panagpauges. Ingen, panon so nayarin kaekal na makaderal a talabutob? Say onggendan ya artikulo so mangibaga.

Antoray Ebat Yo?

◻ Antoy pandumaan na anlemew a panagtalabutob tan panagpauges?

◻ Panon a nayarin say talabutob so magmaliw a panagpauges?

◻ Anto so arum iran rason diad pambantay a sumpad makaderal a pantalabutob?

◻ Akin a say panagpauges so agnalalanor sano idalem tayo so graben gawan-mauges na sananey a too?

[Litrato ed pahina 12]

Seguroen ya agkayon balot mankakasalanan na panangetket ed sakey diad beneg diad makaderal a panangitalabutob ed sikato