Agmo Aabuloyan a Deralen na Inkabegtebegtew so Bilay Mo

SAY inkabegtebegtew so maneral ed namparan bilay na matatatken tan ugugaw. Onia so kuan na managsulat a si Judith Viorst ed magasin a Redbook: “Say inkabegtebegtew so singa anawet a baton pabelat ed puso. . . . Say inkabegtebegtew so manaynan ed sikatayo a nakatan tan andiay ilalo. Ipapalikna na inkabegtebegtew a singa itayo sakey ya ugaw ya andiay ina, karneron nababalang, melmelag a tuloy tan nababalang diad sakey a mundon balbaleg tan anggapoy panagtalima.”​—Setyembre 1991.

Say iyarawi manlapud kakaaro, agkabisadon kaliber-liber, diborsyo, impaka-inateyan, odino itunda na komunikasyon​—amin na saya so manggawa ed sikan begtebegtew. Anggan napapaliberan na arum a totoo, say arum so begtebegtew a tuloy.

Anto so Nagawaan Mo?

No onsiblo so inkabegtebegtew, kasin sika so magmaliw a singa pakaskasin biktima? Wala ta so nagawaan mo pian naamper so inkabegtebegtew manlapud kalkalnan paneral ed sika odino pangekal ed pilalek mon manbilay? Talagan nagawaan mo itan. Dakel so naalan makatulong a simbawa. Tan dakel a maong a simbawa so iiter na impuyan a Salita na Dios, say Biblia. Say ontan a panamaseseg so nayarin kaukolan mo pian nalabanan so inkabegtebegtew.​—Mateo 11:28, 29.

Alimbawa, naromog mon makapaseseg so panbasa nipaakar ed si Rut, sakey a kalangweran a biin nanayam ed Pegley Bukig ngalngali 3,000 a taon lay apalabas. Sikato so maseguron anagmak na inkabegtebegtew. Sanen inatey so asawa to, sikato so akila ed katulangan ton bii pian manayam ed agkabisadon kaliber-liber na Israel. (Rut 2:11) Anggaman sikato so niarawi ed pamilya to tan ed dati iran kaaro to tan sakey a sankaili ed sakey a duman dalin, anggapo so pakanengnengan ed Biblia a sikatoy tinalonaan na inkabegtebegtew. Nabasam so estorya to diad Biblia ed libron Rut.

Singa si Rut, kaukolan mo so mansiansian positibo ed panmoriam. Say paraan na pannonot mo nipaakar ed saray pamaakaran tan ebento so nayarin mamaloor na inkabegtebegtew. Saya so pinaneknekan nen Ann, ya apatiran taon a nanasikaso ed ama to a walaay manguupot na biskeg a sakit. Sanen si ama to so inatey, sikatoy begtebegtew a tuloy. “Singano siak so nakatan, anggapolay kuenta​—a kuanmono anggapo so mankaukolan ed siak,” kuanto. “Balet inarap ko so katuaan a duma lay bilay ko natan, tan amoriak a pian nalabanan ko so inkabegtebegtew ko, kaukolan kon awaten tan anamoten iray sirkumstansyak natan.” No maminsan et nayarin agmo nauman iray sirkumstansyam, balet ta napasimbalom anganko so awawey mo ed arum.

Say pansiansian okupado ed makapaliket a kimey so aliwan sigpot ya ebat ed panalona ed inkabegtebegtew, anggaman makatulong itan. Saya so apaneknekan ed kaso nen Irene, ya abalo kayari lambengat na anem bulan kayari kasal. “Naimanok a seryoson tuloy so inkabegtebegtew sano siak so ag-okupado,” kuanto, “kanian inyapasakey koy imanok ed pakawalaan na siglaotan ed arum tan itulong ed sikaran manalona ed saray problema ra.” Say panulong ed arum so mangitatarok na liket, tan saray begtebegtew a Kristiano so makaromog na dakel a nagawaan ed kimey na Katawan.​—Gawa 20:35; 1 Corinto 15:58.

Abuloyan ya Ontulong Iray Kakaaro

Dedeskribien na The New York Times Magazine so begtebegtew ya ugugaw bilang asakitan na “saray sugat ya epekto na ag inkamaaro.” (Abril 28, 1991) Dakel a begtebegtew a totoo, namparan matatatken tan ugugaw so makakalikna na kaandiay kaaro. Kanian, sakey a peteg a bentaha so pakawalaan na tuan kakaaro manlapud mangimamalasakit a Kristianon kongregasyon. Pankimeyan so pamalaknab na kakaaro ed loob na kongregasyon tan abuloyan moran ontulong ed sika ed antokaman iran paraan a nasarag da. Satan so gagala na pakawalaan na kakaaro​—pian manuporta ed sika ed panaon na gonigon.​—Uliran 17:17; 18:24.

Balet, amtaen mo so sengegan na sasagmaken mon emosyonal a sakit, ompan sikan mismo so makaamper ed itulong ed sika na kakaarom. Panon? Onia so salaysay na managsulat a si Jeffrey Young: “Arum a begtebegtew a totoo . . . so mangitataboy ed nayarin magmaliw a kaaro, no sikara so labir lan labir sano mantotongtong odino mangibabaga na saray bengatlan makapa-onganget odino agmatukoy. Diad antokaman a paraan et saray totoon begtebegtew a tuloy so onkiling a maneral ed maapit iran siglaotan.”​—U.S.News & World Report, Setyembre 17, 1984.

No maminsan et napaloor moray bengatla no iyarawim so inkasika manlapud arum. Si Peter, sakey a lakin masulok a 50 años, so nanggawa na ontan. Kapatey na asawa to, naimano ton ipapaliis to so inkasikato ed arum, anggaman diad akindalem a liknaan to et labalabay toy tulong da. “Walaray agew,” kuanto, “ya agko nayarin naarap so piulop ed arum, tan sinmabi panaon ya aromog kon iyaarawik so inkasiak ed totoo.” Saya so mapeligro. Anggaman makagungguna iray panaon na panbokbokor, say iyarawi so makaderal. (Uliran 18:1) Amoria nen Peter iya. Kuanto: “Diad kaunoran et atalonaan ko iya, inarap koy situasyon ko tan, diad tulong na saray kaarok, nipaalagey-lamet so bilay ko.”

Anggaman ontan, agmo ipapasen a say arum et walaan na saray obligasyon a tulongan da ka. Panggunaetan mon agmagmaliw a maanap. Sililiket ya awaten so antokaman a nipanengneng a panangasi, tan ibalikas moy apresasyon parad satan. Balet mantultuloy a tandaan iyan maong a simbawan naromog ed Uliran 25:17: “Say salim matalag komon ed abung na kaabay mo, ompan natama ed sika, tan gulaen to ka.” Si Frances, a nidunget ed aralem ya inkabegtebegtew sanen inatey so masiken to kayari na 35 a taon na impanamong, so akalikna a say ontan a pasakbay so importanti. “Magmaliw a makatunongan ed iilaloan mo,” kuanto, “tan agmo iilaloan so baleg a tulong ed arum. Agka mabetbet ya onla ed ayaman na sakey pian onkerew na tulong.”

Maasikaso si Jehova

Anggan dismayaen itayo na kakaaron totoo no maminsan, wadtan nin siansia si Jehova a Dios bilang Kaarom. Manmatalek a sikatoy manatalima ed sika. Pansiansiaen a mabiskeg so talek mo ed sikato, tan mantultuloy a pasalimbengan ed maasikason talima to. (Salmo 27:10; 9:1, 2; Uliran 3:5, 6) Onia so ginawa na Moabitan si Rut tan sikatoy daakan ya abendisyonan. Agayla, sikato so nagmaliw a sakey ya ateng nen Jesu-Kristo!​—Rut 2:12; 4:17; Mateo 1:5, 16.

Mantultuloy a manpikasi ed si Jehova. (Salmo 34:4; 62:7, 8) Aromog nen Margaret a say pikakasi et lapuan na baleg a biskeg diad panalona na inkabegtebegtew. Sikato so mibibiang ed sigpot-panaon a ministeryo a kaibay masiken to anggad impatey to legan a walad kalangweran ni. “Lawas kon naromog a maabig so panpikasin maksil tan ibagan amin ed si Jehova, amin a katatakotan tan kaaburidoan ko,” kuanto. “Satan so tinmulong ed siak pian nanengneng iray bengatla ed dugan panmoria sano onsisiblo lay inkabegtebegtew. Tan say pakamorian eebatan nen Jehova iraman a pikakasi so angiter ed siak na talek.” Sikato so agunggunaan a tuloy diad impanumbok ed simbawa nen apostol Pedro: “Mangabeba kayo sirin ed silong na makapanyarin lima’y Dios, pian itandoro to kayo ed Kanepegan ya panaon; Imatalek yo ya amin ed sikato so kapagaan yo; ta sikato asikasoen to kayo.”​—1 Pedro 5:6, 7; Salmo 55:22.

Say maong a siglaotan ed si Jehova so ontulong ed sikan napansiansia so sakey a bengatlan mabetbet a nabalang na saray begtebegtew a totoo​—say panangikuenta-ed-sarili. Sanen inatey so masiken to lapud kanser, nansulat so dyurnalistan si Jeannette Kupfermann nipaakar ed “liknaan na abebbeban panangikuenta-ed-sarili tan anggapoy kakanaan.” Inkuanto: “Sayan liknaan na anggapoy kakanaan so mangitotonton ed dakel a balo ed gonigon a ngalngali ’ra manbitkel.”

Tandaan a sika so mablin tuloy ed si Jehova. Agto iisipen a sika so anggapoy-kana. (Juan 3:16) Sika so tulongan na Dios no panon a tinulongan toray totoo ton Israelita nen inmuna. Inkuanto ed sikara: “Agtaka inbantak; agka antakot, ta walaak ed sika, agka napagaan, ta siak so Dios mo; pabiskegen ta ka naani; on, tulongan ta ka: on, ampayaen ta ka ed nikawanan a lima na inkatunong ko.”​—Isaias 41:9, 10.

Agmo Tetetelen so Dios

Manuna ed amin, agmo tetelen so Dios lapud inkabegtebegtew mo. Aliwan si Jehova so responsabli ed saya. Say gagala to et lawas a sika, tan amin a sankatooan, so makapangayaga ed maong, makapenek a panuulop. Sanen pinalsa na Dios si Adan, inkuanto: “Aliwan maong a manbokbokor so too; igawaan ko na sakey a manepeg a katulongan to.” (Genesis 2:18) Tan onman so ginawa nen Jehova sanen pinalsa to si Eva, say inmunan bii. No aliwan lapud satanikon impanrebeldi, say laki tan say bii tan saray pamilyan nanlapud sikara so agbalot komon akasagmak na inkabegtebegtew.

Siempre, say temporaryon impangiyabuloy nen Jehova ed karelmengan so mangiyaabuloy ed inkabegtebegtew ya ompalalo tan arum nin panirap a nagawa. Anggaman ontan, pansiansiaen a malinew ed kanonotan yo a saya so temporaryo. Saray subok ed inkabegtebegtew a sengegan so singano magmamaliw ya anlemew sano moriaen diad liwawa no anto so gawaen na Dios parad sika ed balon mundo to. Kaleganan, sikato so manuporta tan manligliwa ed sika.​—Salmo 18:2; Filipos 4:6, 7.

Say pakaamta ed saya so mamabiskeg ed sika. Sanen abalo si Frances (asalambit ed akadkauna), aromog to so baleg a ligliwa ed saray salita na Salmo 4:8, nagkalautla ed labi: “Siak ondokol ak naani ed kareenan tan naugip ak, ta sika labat, Jehova, so mamaayam ed siak ed andi kaatapan.” Dalepdepen iratan a liknaan a singa saramay naromog ed libro na Salmos. Molimolien no panon kan aasikasoen na Dios, unong a nibalikas ed Salmo 23:1-3.

Panon a Natulongan Iray Begtebegtew?

Say sakey a manunan paraan na itulong ed begtebegtew et say pangipanengneng na aro ed sikara. Naulit-ulit ya ipapaseseg na Biblia so totoo na Dios a mangipanengneng na aro ed balang sinansakey, nagkalautla ed saray panaon na subok. “Nipaakar ed aroan na sanaagi, matamoy komon so aroan na sakey tan sakey, dia ed galang manpapalabian kayo,” insulat nen apostol Pablo. (Roma 12:10) Diad tua, say impuyan a Salita na Dios so mangibabaga: “Say aro ag balot manganga.” (1 Corinto 13:8) Panon mon nipanengneng so aro ed saramay begtebegtew?

Imbes ya ipulisay odino ibaliwala iray begtebegtew, nipanengneng na totoon walay paga so matamoy a panamabli ra diad siaanos a panulong ed sikara anggad posibli. Magmaliw iran singa si Job, a nankuan: “Lapud no inlaban ko so duka a naningel, say ulila met, ya andian na ontulong ed sikato. Say bendicion na maparaan a natawtaw sinmabi ed siak; et inpancantak ed liket so puso na balo a bii.” (Job 29:12, 13) Saray aturon mamatatken diad Kristianon kongregasyon tan maabagey a kakaaro so nayarin onkiwas met ed ontan a mipadparan makunsideran paraan, diad pangitarok na manuna iran pankaukolan na too a singa say pakatalos, ligsa, tan ligliwa. Nipanengneng da so emptya, tan no maminsan et nayarian dan peneken so pankaukolan nipaakar ed kompidensyal a tongtongan.​—1 Pedro 3:8.

Mabetbet, a saray melag a bengatla a gagawaen na kakaaro ed saray begtebegtew so talagan importanti. Alimbawa, sano sakey a kapananisiaan so inateyan na sakey ya inad-aro, baleg a pankaabigan so nagawaan diad panamegley na maabig iran gawa na tuan impankaaro. Agmo ibabaliwala so ankekelag a kaabigan, a singa say pangimbita ed sakey a panangan, pagmaliw a maabagey a dumerengel, odino makapaseseg a pitongtong. Sarayan bengatla so epektibon tuloy diad itulong ed sakey a too pian natalonaan to so inkabegtebegtew.​—Hebreos 13:16.

Maseguron amin tayo so makaeksperiensia na saray pipupuligesgesan ed inkabegtebegtew a tunggal paminsan. Ingen, kaukolan ya agmagmaliw so inkabegtebegtew a sakey a salot. Gawaen mon say bilay mo so okupado na makabaliksan, makapaabig iran kimey. Patulongan ka ed kaarom no sarag da. Manmatalek ed si Jehova a Dios. Naynay mon ipaslep ed kanonotan mo so makapaseseg a sipan a nikurit ed Salmo 34:19: “Amayamay so pakapaermenan na matunong: balet si Jehova iliktar to ya ipaway ed saraya ya amin.” Ombaling ed si Jehova parad tulong, tan ag-aabuloyan so inkabegtebegtew a maneral ed bilay mo.

[Kahon ed pahina 24]

PIGARAN PARAAN PIAN NALABANAN SO INKABEGTEBEGTEW

▪ Mansiansian maapit ed si Jehova

▪ Mananap na ligliwa diad panamegley na panbasa ed Biblia

▪ Pansiansiaen so sakey a positibon Kristianon panmoria

▪ Mantultuloy ya okupado ed makabaliksan ya aktibidad

▪ Palaknaben so pikakaarom

▪ Gawaen mon mainomay so itulong na kakaarom

▪ Ag mo iyaarawi so inkasika, noagta bayuboan mo so makaaron aro

▪ Manmatalek a si Jehova so manatalima ed sika

[Kahon ed pahina 24]

NO PANON MON NATULONGAN SO BEGTEBEGTEW

▪ Mangitarok na pakatalos, ligsa, tan ligliwa

▪ Peneken so pankaukolan nipaakar ed kompidensyal a tongtongan

▪ Man-anos a manggawa na ankekelag a bengatla a makatulong

[Litrato ed pahina 23]

Anggaman ed mairap iran sirkumstansya to, anggapo so pakanengnengan a si Rut so angiyabuloy ed inkabegtebegtew a maneral ed bilay to