Saray Sinag na Liwawa—Baleg Tan Melag (Parti 1)
“Say basbas na matunong sikato so singa liwawa na kabuasan, ya onsinag ya onsinag anga ed nagnap ya agew.”—ULIRAN 4:18.
1. Akin a kalkalnan nipaparungtal so katuaan?
PRUEBA itan na madibinon kakabatan, diad pitunosan ed Uliran 4:18, a say panangiparungtal na espiritual iran katuaan so kalkalnan nagagawa diad panamegley na saray sinag na liwawa. Diad akaunan artikulo et naimano tayo no panon a sayan teksto so asumpal diad panaoy apostoles. No say baleg a kabiangan na Makasulatan a katuaan so aminpinsan a niparungtal, satan so nayarin namparan makalaram tan makawetwet—a kaparparay epekto na ipaway ed sakey ya ambilunget ya ungib a paarap ed makaseleng a liwaway agew. Nilikud ed saya, say kalkalnan panangiparungtal na katuaan so mamapabiskeg ed pananisia na Kristianos diad mantultuloy a paraan. Satan so manggagawan lalon masnag so ilalo ra tan lalon malinew so basbas a kaukolan dan panakaran.
“Say Matoor tan Makabat ya Aripen”
2. Siopa so impatnag nen Jesus ya usaren to pian mangitarok na espiritual a liwawa ed papatumbok to, tan sioparay manitibukel ed satan ya instrumento?
2 Diad panaoy apostoles, pinili nen Jesu-Kristo ya usarey mamilagro iran paraan pian ikdan iray patumbok to na sankasakbayan iran sinag na liwawa. Walaan tayo na duaran alimbawa na saya: Say Pentecostes 33 K.P. tan say inkakumberti nen Cornelio nen 36 K.P. Tinmumbok et pinili nen Kristo so pangusar na sakey ya atooan ya ahensya, singa ed impasakbay to: “Siopa sirin so matoor tan makabat ya aripen, a sikato’y inpasen na katawan to ya mangimaton ed sankaabongan to, a mangiter ed sikara na tagano ed panaon a kinepeg to? Mapalar so satan ya aripen, a sikato’y nasabian na katawan to ya onta’y gagawaen to. Tua kuan ko ed sikayo, ya sikato’y ipasento’d amin a wala ed sikato.” (Mateo 24:45-47) Agnayarin sakey lambengat a too iyan aripen lapud sikatoy kaukolan a mangitarok na espiritual a tagano nanlapulad inggapo na Kristianon kongregasyon nen Pentecostes ya anggad say Katawan, si Jesu-Kristo, so onsabi pian mikuentaan. Ipapanengneng na saray agawa a sayan matoor tan makabat ya aripen a klase so titibukelen na amin ya alanaan a Kristianos bilang sakey a grupo ed dalin ed dinanman a panaon.
3. Sioparay nilaktip ed limog na inmunan membro na aripen a klase?
3 Sioparay nilaktip ed limog na inmunan membro na matoor tan makabat ya aripen a klase? Say sakey et si apostol Pedro, a tinmumbok ed ganggan nen Jesus: “Pakan mo so saray karnerok.” (Juan 21:17) Arum niran membro na aripen a klase et laktipen to si Mateo, ya angisulat ed Ebanghelyon intumbok ed ngaran to, tan si Pablo, Santiago, tan Judas, a nansulat na impuyan a sulsulat. Si apostol Juan, ya angikurit ed libro na Apocalipsis, say Ebanghelyo to, tan saray sulat to, so membro met na matoor tan makabat ya aripen a klase. Sarayan lalaki so nansulat unong ed ingganggan nen Jesus.
4. Sioparay “sankaabongan”?
4 No amin ya alanaan bilang sakey a grupo, inerman so panaayaman da ed dalin, so membro na aripen a klase, sioparay “sankaabongan”? Sikara met lanlamang iramay alanaan balet ta momoriaen manlapud duman punto-de-bista—bilang indibidual. On, bilang indibidual sikaray magmaliw a kabiangay “aripen” odino sikaray nibilang bilang “sankaabongan,” dependi no sikaray manginanabang ed espiritual a tagano odino mibibiang ed satan. Diad pangiyilustra: Unong a nikurit ed 2 Pedro 3:15, 16, anukoy si apostol Pedro manlapud saray sulat nen Pablo. Sano basaen iratan, si Pedro so magmamaliw a sakey ed saray sankaabungan a mangaawat na espiritual a taganon intarok nen Pablo bilang manangilaman na aripen a klase.
5. (a) Anto so agawa ed aripen ed loob na saray siglo kayari impatey na apostoles? (b) Antoran iyaaligwas so agawa ed saginonor na kapalduay koma-19 a siglo?
5 Nipaakar ed saya, kuan na libron God’s Kingdom of a Thousand Years Has Approached: “No panon a niwala tan nanlingkor so ‘matoor tan makabat ya aripen’ a klase ed loob na saray siglo kayari impatey na apostoles na Katawan a Jesu-Kristo, andian itayo na malinew a rekord na awaran. Ompapatnag a say sakey a kailalakan na ‘aripen’ a klase so anagano ed katumbokan ton kailalakan. (2 Timoteo 2:2) Balet diad saginonor na kapalduay koma-labinsiam a siglo, walaray matakot-ed-Dios a totoon angaro ed espiritual a tagano na Masanton Biblia tan nampilalek ed katagano ed satan . . . saray grupo na panagaral na Biblia . . . so pinorma tan inmaligwas diad pakatalos ed pundamental iran katuaan na Sagradon Kasulatan. Saray masimoon tan agmasiblet ed limog na sarayan iyaaralay Biblia so magunaet a manginabang ed sarayan makanan kabiangan na espiritual a tagano ed arum. Walaan ira na matoor ya espiritu na say ‘aripen’ a tinuro pian mangiter ed saray ‘sankaabongan’ na nakakaukolan ya espiritual a ‘tagano ed dugan panaon.’ Sikaray ‘makabat’ diad pakatebek a satan so susto tan dugan panaon tan no antoy sankaabigan a paraan diad pangitaryay tagano. Nanbanikelan dan iserbi itan.”—Pahina 344-5.a
Inmuna Iran Sinag na Liwawa ed Modernon Panaon
6. Anton katuaan so mabitar nipaakar ed kalkalnan panangiparungtal ed katuaan?
6 Say sakey a katuaan a mabitar et say nipaakar ed saray inusar nen Jehova pian itarok iyan kalkalnan isindag na espiritual a liwawa et say bengatlan agda aalaey kredito parad inkasikara. Say awawey nen C. T. Russell, inmunan presidenti na Watch Tower Society, et say Katawan so aliketan a mangusar ed ordinaryo iran abilidad da. Nipaakar ed saray pangaran ya inusar na kakabusol to, impalinew nen Brother Russell ya agbalot akabet na sakey a “Russellite” tan talagan anggapoy tatawagen a “Russellism.” Amin a kredito so nipaarap ed Dios.
7. Anton ebidensya so inter nen Brother Russell tan saray kapara ton komikimey a sikaray talagan kabiangan na matoor tan makabat ya aripen?
7 No ibase ed saray resulta, anggapoy duaruwan say masanton espiritu nen Jehova so angiwanwan ed saray sagpot nen Brother Russell tan saramay kaiba to. Pinaneknekan dan sikaray kabiangan na matoor tan makabat ya aripen. Anggaman dakel a klerigo ed saman a panaon so mankuan a sisiaen dan say Biblia et impuyan a Salitay Dios tan si Jesus so Anak na Dios, inmabobon met ira ed palso, Binababilonia iran doktrina, a singa say Trinidad, ag-ipapatey na kamarerway too, tan maandon panamairap. Diad panumbok ed sipan nen Jesus, tua a lapud masanton espiritu et akapangiparungtal iray mapaabeban sagpot nen Brother Russell tan saray kaiba to a nanggawa’d katuaan a lalon onsindag nen say kapiganman. (Juan 16:13) Angiter iraman ya Estudyante na Biblia na prueba a sikaray talagan kabiangan na matoor tan makabat ya aripen a klase, a say kimey et say pangitarok na espiritual a tagano parad saray sankaabongan na Katawan. Saray sagpot da so baleg a tulong diad pananugyop ed saray alanaan.
8. Anton manuna iran katuaan nipaakar ed si Jehova, ed say Biblia, ed si Jesu-Kristo, tan ed masanton espiritu so malinew ya atalosan na saray Estudyante na Biblia?
8 Makatantanda so pakaimano no panon a pinaboran a tuloy nen Jehova, diad panamegley na masanton espiritu, irayan inmunan Estudyante na Biblia tekep na saray sinag na liwawa. Ununa, sipepekder dan pinaneknekan a say Manamalsa so walaay kiwawala tan sikatoy walaan na nikadkaduman ngaran a Jehova. (Salmo 83:18; Roma 1:20) Atalosan dan si Jehova et walaan na apatiran manunan atributo—pakayari, inkahustisya, kakabatan, tan aro. (Genesis 17:1; Deuteronomio 32:4; Roma 11:33; 1 Juan 4:8) Malinew a pinaneknekan na sarayan alanaan a Kristiano a say Biblia et apuyanan a Salitay Dios tan say katuaan. (Juan 17:17; 2 Timoteo 3:16, 17) Niarum ni, sisiaen dan say Anak na Dios, si Jesu-Kristo, so pinalsa tan inter toy bilay to bilang dondon parad amin a katooan. (Mateo 20:28; Colosas 1:15) Say masanton espiritu, ya arawi’d pagmaliw a komatlon persona na Trinidad, so atalosan bilang aktibon puersa na Dios.—Gawa 2:17.
9. (a) Antoran katuaan so malinew ya atalosan na saray Estudyante na Biblia nipaakar ed inkapalsa na too tan saray pansumpalan ya ipaparungtal na Biblia? (b) Antoran arum a katuaan so malinew ya atalosan na ariripen nen Jehova?
9 Malinew ya atalosan na saray Estudyante na Biblia a say too et andian na ag-ompatey a kamarerwa noagta ompatey a kamarerwa. Amoria ran say “bayar na kasalanan say patey,” aliwan maandon panamairap, a talagan anggapoy ontan a pasen a singa say mangapuy-apuy ya impierno. (Roma 5:12; 6:23; Genesis 2:7 Ezequiel 18:4) Nilikud ni, malinlinew dan atalosan a say teorya na ebolusyon et aliwa lambengat ya agmakasulatan noagta talagan andian na aktual a basiyan. (Genesis, kapitulo 1 tan 2) Atebek da met ya ipaparungtal na Biblia so duaran pansumpalan—sakey a mangatatawen parad 144,000 ya alanaan a mananumbok ed bakabakat nen Kristo tan sakey a paraison dalin parad agnabilang a “baleg ya olop” na “arum a carnero.” (Apocalipsis 7:9; 14:1; Juan 10:16) Abidbir na saraman ya inmunan Estudyante na Biblia a say dalin so mansiansia ed ando lan ando tan agnapoolan, a singa ibabangat na dakel a relihyon. (Eclesiastes 1:4; Lucas 23:43) Naaralan da met a say ipapawil nen Kristo et agnanengneng tan sikato so mangidapo na panangukom ed nasyones tan itarok to so sakey a mangaraldalin a paraiso.—Gawa 10:42; Roma 8:19-21; 1 Pedro 3:18.
10. Antoran katuaan so naaralan na saray Estudyante na Biblia nipaakar ed bautismo, pandumaan na klero tan lego, tan say Memoryal ed impatey nen Kristo?
10 Naaralan na saray Estudyante na Biblia a say Makasulatan a bautismo so aliwan panwalsik lambengat ed saray kapangiyanak noagta diad panumbok ed ganggan nen Jesus diad Mateo 28:19, 20, satan so kipalgep na saray mananisia ya abangatan la. Atalosan da ya anggapo so Makasulatan a basiyan a pandumaan na klero tan lego. (Mateo 23:8-10) Diad kasuniyan to, amin a Kristiano so kaukolan a magmaliw a manangipulong na maong a balita. (Gawa 1:8) Atalosan na saray Estudyante na Biblia a say Memoryal na impatey nen Kristo so nepeg a ngilinan a maminsan labat ed sakey taon, ed Nisan 14. Sakey ni, anengneng dan say Easter et sakey a paganon holiday. Sakey ni, saramay alanaan so ontanlan matalek a susuportaay Dios so kimey da ya ag-ira nankokolekta. (Mateo 10:8) Nanlapulad sankasakbayan a panaon, atalosan da lan saray Kristiano so kaukolan a manbilay unong ed prinsipyos na Biblia, a lalaktipen toy pamayubo ed bunga na masanton espiritu na Dios.—Galacia 5:22, 23.
Idaraak na Saray Sinag na Liwawa
11. Anton liwawa so niwandag nipaakar ed kimey na saray Kristiano tan ed parabolo nen Jesus nipaakar ed saray karnero tan saray kanding?
11 Nagkalautla nanlapulad 1919 a saray aripen nen Jehova so binendisyonan na apadaak iran sinag na liwawa. Agaylan masnag a sinag na liwawa so nisindag ed kumbension nen 1922 ed Cedar Point unong ya indanedanet nen J. F. Rutherford, say komaduan presidenti na Watch Tower Society, so punton say manunan obligasyon na ariripen nen Jehova et say “iyabawag, iyabawag, iyabawag, so Ari tan say panarian to”! Diad tinmumbok a taon, say masnag a liwawa so niwandag ed parabolo nipaakar ed saray karnero tan saray kanding. Amoria a sayan propesiya et nasumpal diad kaplesan ya agew na Katawan, aliwan diad arapen a panaon na Milenyo, a singa datin inilaloan da. Legan na Milenyo et saray agagi nen Kristo so agla mansakit, nisay sikaray nipisok. Nilikud ni, diad sampot na Milenyo, si Jehova a Dios, aliwan si Jesu-Kristo, so mangukom.—Mateo 25:31-46.
12. Anton sinag na liwawa so wala nipaakar ed Armagedon?
12 Nen 1926 et imparungtal na sakey nin masnag a sinag na liwawa a say bakal na Armagedon et aliwan sakey a pan-sosyedad a rebolusyon, a singa datin abaloan na saray Estudyante na Biblia. Imbes, satan so sakey a bakal a pangipanengnengan nen Jehova na pakayari to pian amin a totoo so nakumbensin sikatoy Dios.—Apocalipsis 16:14-16; 19:17-21.
Krismas—Paganon Holiday
13. (a) Anton liwawa so niwandag nipaakar ed panagselebra na Krismas? (b) Akin ya agla seselebraan iray agew-na-inkiyanak? (Ilaktip so paimanod-leksab.)
13 Ag-abayag kayari to et sakey a sinag na liwawa so amatunda ed saray Estudyante na Biblia ed panselebray Krismas. Sakbay na saya, say Krismas so lawas seselebraan na saray Estudyante na Biblia ed sankamundoan, tan say selebrasyon to diad saray hedkuarter ed Brooklyn et sakey a masayaksak ya okasyon. Balet diad saman et atebek a saray panangilin ed Disyembre 25 so talagan pagano tan pinili na apostatan Kakristianoan pian painomayey pangumberti ed saray pagano. Niarum ni, nalmoan a si Jesus so agnayarin niyanak diad panaoy-ambetel, lapud diad panaon na inkiyanak to et saray pastol so manpapakabkab ed saray pulok da diad kaumaan—bengatlan agda gagawaen ed labi diad pansampo-sampot na Disyembre. (Lucas 2:8) Imbes, ipapanengneng na Kasulatan a niyanak si Jesus ed nayarin Oktubre 1. Amoria met na saray Estudyante na Biblia a saray tatawagen a makabat a lalaki a binmisita ed si Jesus a nayarin duay taon kayari inkiyanak to et pagano iran mago.b
Sakey a Balon Ngaran
14. Akin a say ngaran na saray Estudyante na Biblia so agmagenap a mangirepresenta ed totoo nen Jehova?
14 Nen 1931, sakey a masnag a sinag na katuaan so niparungtal ed saramay Estudyante na Biblia na sakey a matukoy a ngaran unong ed Kasulatan. Atalosan na totoo nen Jehova ya agda nayarin awaten so antokaman a pangaran ya inter ed sikara na arum, a singa say Russelites, Millennial Dawnists, tan “no hellers.”c Balet naapresya da met a say ngaran ya uusaren da—International Bible Students—so agmagenap a mangirepresenta ed sikara. Sikaray mas ni nen saray estudyante na Biblia. Nilikud ni, dakel niray estudyante na Biblia balet ta agmipadparan balot ed saray Estudyante na Biblia.
15. Anton ngaran so inadapta na saray Estudyante na Biblia nen 1931, tan akin a matukoy iya?
15 Panon ya awalaay balon ngaran iray Estudyante na Biblia? Diad loob na saray taon et ipapabitar na The Watch Tower so ngaran nen Jehova. Kanian, matukotukoy labat ya iyadapta na saray Estudyante na Biblia so ngaran a naromog ed Isaias 43:10: “Sikayo so saray tasik, kuan nen Jehova tan say aripen ko a pinilik; pian naamtaan yo tan sisiaen yo ak tan natalosan yo a siak iman. Angapo nen saman so agawa a Dios ya inmona nen siak, tan angapo met naani so ontombok ed siak.”
Panangiyalangon tan say “Baleg ya Ulop”
16. Akin a saray propesiya nipaakar ed panangipawil-lamet so agnayarin niyaplika ed ipapawil ed Palestina na saray Judio ed laman, balet diad siopay aaplikaan na saraya?
16 Diad komaduan tomo na Vindication, ya impalapag na Watch Tower Society nen 1932, sakey a sinag na liwawa so angiparungtal a saray propesiya nipaakar ed panangipawil-lamet ya inkurit nen Isaias, Jeremias, Ezequiel, tan arum niran propeta so ag-onaaplika (a singa datin iisipen) ed saray Judio ed laman, ya ompapawil ed Palestina tekep na panduaruwa tan pulitikal iran pilalek. Imbes, sarayan propesiya nipaakar ed panangipawil-lamet, ya awalaan na melag a kasumpalan sanen pinmawil iray Judio manlapud inkadakep ed Babilonia nen 537 K.K.P., so walaan na baleg iran kasumpalan diad inkiliktar tan inkipawil na Israel a ginmapo nen 1919 tan diad resultan iyaaligwas diad espiritual a paraison panggagayagaan na tuan ariripen nen Jehova natan.
17, 18. (a) Asabi panaon, diad sakey a sinag na liwawa, anto so nipanengneng a manunan gagala nen Jehova? (b) Anton sinag na liwawa nipaakar ed Apocalipsis 7:9-17 so agawa nen 1935?
17 Asabi panaon, imparungtal na saray sinag na liwawa a say manunan gagala nen Jehova et aliwan say kisalba na totoo, noagta say kiyalangon na inkasoberano to. Natalosan a say importantin tuloy a tema na say Biblia et aliwan say dondon, noagta say Panarian, ta satan so mangiyalangon ed inkasoberano nen Jehova. Agaylan sinag na liwawa itan! Agla manunan panpapagaan na saray dedikadon Kristiano so iyakar da ed tawen.
18 Nen 1935, sakey a masnag a sinag na liwawa so angiparungtal a say baleg ya ulop ya asaglawi ed Apocalipsis 7:9-17 so aliwan segundaryon mangatatawen a klase. Inisip a saramay asalambit ed saraman a bersikulo so pigara ed saray alanaan ya agsigpot a nanmatoor tan sirin et manalalagey ed arap na trono imbes ya akayurong ed saray trono a manuley bilang arari tan saserdoten kaiba nen Jesu-Kristo. Balet say katuaan to et anggapoy tatawagen a pagmaliw ya agsigpot a matoor. Balanglan say sakey et matoor odino agmatoor. Kanian atalosan a sayan propesiya so manutukoy ed agnabilang a baleg ya ulop a nanlapud amin a nasyon a natan et natitipon tan say ilalo ra et mangaraldalin. Sikaramay “karnero” ed Mateo 25:31-46 tan ‘arum a karnero’ ed Juan 10:16.
Say Krus—Aliwan Kristianon Simbolo
19, 20. Akin a say krus so agnayarin magmaliw a simbolo na tuan Inkakristiano?
19 Diad loob na dakel a taon saray Estudyante na Biblia so nanggawa ed krus bilang simbolo na Inkakristiano. Sikara ni ingey walaay iyaalpilir a “krus-tan-balanget.” Unong ed King James Version, kinerew nen Jesus ed saray patumbok a mangawit na “krus” da, tan dakel so anisian sikatoy inatey ed sakey a krus. (Mateo 16:24; 27:32) Diad loob na saray dekada, sayan simbolo so walad apis met na sayan magasin a Watch Tower.
20 Pinalinew na libron Riches, impalapag na Sosyedad nen 1936, a pinatey si Jesu-Kristo, aliwan diad sakey a krus, noagta ed sakey a maptek a posti, odino palitek. Unong ed sakey ya autoridad, say Griegon salitan (stau·rosʹ) nipatalos a “krus” diad King James Version et “mankabaliksan, manuna, ed sakey a maptek a posti odino palitek. [Satan so] nibiig manlapud eklesiastikan pormay duaran nanbalangkangan a biga. . . . Say nanlapuay saginonor et say kadaanan a Caldea, tan inusar bilang simbolo na dios a Tammuz.” Lapud agnepeg a nadayew, say instrumenton nipasakan nen Jesus so nepeg a moriaen tekep na gula.
21. Anto so singbaten ed ontumbok ya artikulo?
21 Walaniray alimbawa ed namparan baleg iran sinag na liwawa tan saramay nipasen a melag. Parad diskusyon ed saraya, ipangasin nengnengen so ontumbok ya artikulo.
[Saray paimano ed leksab]
a Impalapag na Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
b Asabi panaon, atalosan a no say importantin tuloy ya inkiyanak ya agawa ed kapiganman so agnayarin selebraan, agtayo kaukolan a selebraan so antokaman ya agew-na-inkiyanak. Nilikud ni, agsinelebraan na saray Israelita nisay inmunan Kristianos iray agew-na-inkiyanak. Sasaglawien na Biblia so duara labat ya agew-na-inkiyanak, say sakey et si Paraon tan say sananey et si Herodes Antipas. Kada selebrasyon et amantsaan lapud walay impapatey. Agseselebraan na Tastasi nen Jehova iray agew-na-inkiyanak lapud sarayan panangilin so walaan na paganon lapuan tan onkikiling a mangidalangirang ed toon manseselebray agew-na-inkiyanak to.—Genesis 4:20-22; Marcos 6:21-28.
c Saya so sakey a lingo a ginawa na dakel a denominasyon ed Kakristianoan. Say Lutheran so pangaran ya inter na kakabusol nen Martin Luther ed papatumbok to, a diad kaunoran et inadapta ra. Ontan met, saray Baptist et inadapta ra so pangaran ed sikara na taga-paway lapud impangipulong da ed bautismo diad panamegley na kipalgep. Medyo mipadpara met, inadapta met na saray Methodist so ngaran ya inter ed sikara na sakey ya aliwan Methodist. Nipaakar ed no panon a say Society of Friends et tinawag a Quakers, oniay kuan na The World Book Encyclopedia: “Say salitan Quaker so diad gapo et ginagalan sakey ya insulto ed si Fox [say angiletneg], ya angibaga ed sakey ya ukom ya Ingles a ‘manmayegmeg ed Salita na Katawan.’ Tinawag na ukom si Fox a sakey a ‘quaker.’”
Kasin Natandaan Yo?
◻ Siopa so “matoor tan makabat ya aripen,” tan sioparay “sankaabongan”?
◻ Antoray pigara ed asakbay iran sinag na liwawa ed modernon panaon?
◻ Akin a matukoy so balon ngaran a Tastasi nen Jehova?
◻ Antoran mabitar a katuaan so niparungtal nen 1935?
[Litrato ed pahina 17]
Inlaknab nen C. T. Rusell tan saray kaiba to so espiritual a liwawa, balet amin a kredito so nipaarap ed si Jehova