Tepetepet Manlapud Managbasa
Anto so labay ya ibaga nen apostol Pablo sanen inkuanto a “lilingwanan [to] iray bengatlan walad benegan tan aaboten iray bengatlan walad arapen”? (Filipos 3:13) Nayari kasin sigagalan lingwanan na sakey a too so sakey a bengatla?
Andi, diad maslak a kaso agtayo sigagalan naekal ed kanonotan tayo so sakey a memorya. Diad tua, nalingwanan tayo so dakel a bengatla a labay tayon nonoten tan nonoten so dakel a bengatla a labay tayon nalingwanan. Anto, sirin so labay ya ibaga nen apostol Pablo sanen insulat to irayan salita ed Filipos 3:13? Say konteksto so ontutulong ed sikatayo pian natalosan.
Diad Filipos kapitulo 3, dedeskribien nen Pablo so “letnegan [to] parad kompiyansa . . . ed laman.” Sasalitaen to so nipaakar ed ekselentin Judion abenegan to tan say seseg to lapud Ganggan—bengabengatlan makapangiter ed sikato na saray pankaabigan ed nasyon na Israel. (Filipos 3:4-6; Gawa 22:3-5) Siansia, impulisay to iratan a pankaabigan, ya impasen to iratan bilang inkatalo, a singa panangibaga. Akin? Lapud aromog to so mas maong a bengatla—“say atagtagey a kablian na pikakabat nipaakar ed Kristo Jesus.”—Filipos 3:7, 8.
Say manunan gagala nen Pablo et say pakadampot, aliwan say posisyon ed sayan mundo, noagta “say masasakbay a kikioli manlapud inaatey.” (Filipos 3:11, 12) Kanian, insulat to: “Lilingwanan iray bengatlan walad benegan tan aaboten iray bengatlan walad arapan, mantultuloy ak a mangegemtan ed kalat parad premyo na mamaatagey a tawag na Dios diad panamegley nen Kristo Jesus.” (Filipos 3:13, 14) Sanen inkuan nen Pablo a “lilingwanan [to] iray bengatlan walad benegan,” agto labay ya ibagan singano binurak to ed kaisipan to “iray bengatlan walad benegan.” Mapatpatnag a nanonotan to ni iratan, lapud kapkapangilista to ni ed saratan. Insan, diad say orihinal a Griego, uusaren to so porma na verbon mangipapanengneng ed sakey a tuloytuloy a kiwas, agni akompleto. Inkuanto “lilingwanan,” tan aliwan “nilingwanan.”
Say salitan Griego ya impatalos a “lingwanan” (e·pi·lan·thaʹno·mai) so walaan na nanduruman makilot a kabaliksan, sakey ed satan et say “magmaliw ya ag-interesado ed,” odino “paulyanan.” Unong ed say Exegetical Dictionary of the New Testament (inayos nen Horlst Balz tan Gerhard Schneider), onia so kabaliksan na “lingwanan” diad Filipos 3:13. Aglawas iisipen nen Pablo iray bengatlan binenegan to la. Naaralan ton minoria iratan bilang agtanton nonoten. Saratan so singa “saray basura” no ikompara ed mangatatawen ya ilalo.—Filipos 3:8.
Panon a niyaplika natan irayan salita nen Pablo? Bueno, say sakey Kristiano, singa si Pablo, so mansasakripisyo pian makapanlingkor ed Dios. Nayarin tinaynan to so sakey a maaligwas a karera pian makapanlingkor labat a sigpot-panaon. Odino nayarin sikatoy nanlapud sakey a mayaman a pamilya ya angipulisay ed sikato lapud agda piaabobon ed katuaan. Nakomendaan iratan a sakripisyo, balet saratan a bengatla so agnaynay a nononoten. Say sakey a Kristiano so ‘mangililingwan,’ ontutunda ed pannonot, ed ‘saray bengatlan abenenegan’ lapud maglorian arapen a manatalaran ed sikato.—Lucas 9:62.
Say prinsipyo ed benegan na saray salita nen Pablo so niyaplika anganko ed sananey a dalan. Komusta met ed Kristianon akapankasalanan sakbay a naaralan to so nipaakar ed Dios? (Colosas 3:5-7) Odino kayari impagmaliw ton sakey a Kristiano et sikatoy akagawa na seryoson kasalanan tan dinisiplina na kongregasyon. (2 Corinto 7:8-13; Santiago 5:15-20) Bueno, no sikato so matuan magbabawi tan anguman ed saray dalan to, sikato la so “naurasan a malinis.” (1 Corinto 6:9-11) Say agawa so apalabas la. Nayarin agton balot nalingwanan a literal no anto so agawaan to—peteg, sakey ya inkatudio parad sikato so pakaaral manlapud eksperiensia pia agla naulit so kasalanan. Siansia, sikatoy ‘mangililingwan’ diad pantalos ya agtuloytuloy ton tetetelen so inkasikato. (Ikompara so Isaias 65:17.) Lapud pinerdona la ed basiyan na bagat nen Jesus, panbabanikelan ton lingwanan so apalabas.
Diad Filipos 3:13, 14, dedeskribien nen Pablo so inkasikato bilang sakey a bumabatik ed lumba, ya “aaboten” so pakasabi ed kalat. Say bumabatik so onnengneng ed arapan, aliwan benegan. Ontan met, say sakey a Kristiano so nepeg ya onnengneng ed saray bendisyon ed arapen, aliwan ed saray bengatlan binenegan. Inkuan met nen Pablo: “No sikayo so walaan na kaisipan ya akakiling ya aliwan ontan ed antokaman a pamaakaran, iparungtal na Dios ed sikayo so asaglawin awawey ed sikayo.” (Filipos 3:15) Sirin, manpikasi ed Dios a patulongan a bayuboan iyan panmoria. Panom so kanonotan mo na saray kaisipan na Dios a naromog ed Biblia. (Filipos 4:6-9) Dalepdepen so panangaro nen Jehova ed sika ed saray bendisyon a nanggayagaan mo lapud satan. (1 Juan 4:9, 10, 17-19) Sirin, diad panamegley na masanton espiritu tulongan ka nen Jehova ya agmagmaliw a manonot nipaakar ed saray bengatlan binenegan mo. Imbes, singa si Pablo, onnengneng ka ed maglorian arapen ya asingger la.—Filipos 3:17.