Saray Importantin Piesta ed Awaran na Israel

“Mamitlo ed sakey taon a saray amin a lalaki ompatnag ira ed arap nen Jehova a Dios mo ed pasen a pilien to naani . . . , tan ag-ira ompapatnag naani a kalimalima ed arap nen Jehova.”​—DEUTERONOMIO 16:16.

1. Anto so nibaga nipaakar ed saray okasyon na panpiesta ed panaoy Biblia?

ANTOY naisip mo sano nanonotan moy sakey a piesta? Arum a piesta ed inmuunan panaon so abidbir ed inkaalablabas tan imoralidad. Tua met itan ed saray piesta ed panaon tayo. Balet saray piestan nidatak ed Ganggan na Dios ed Israel so miduma. Bangta saratan so magayagan okasyon, nadeskribe met iratan bilang “masanton duypo.”​—Levitico 23:2.

2. (a) Antoray kinaukolan ed Israelitan lalaki a gawaen dan mamitlo ed sakey taon? (b) Bilang salitan nausar ed Deuteronomio 16:16, anto so sakey a “piesta”?

² Saray matoor ya Israelitan lalaki​—a mabetbet ya inulop na pamilya ra​—so arepreskoan ed panagbaroy dan paarap ed Jerusalem, ‘say pasen a pinili nen Jehova,’ tan sibubunlok iran nankontribusyon ed taloran angkabaleg a piesta. (Deuteronomio 16:16) Uukeran na libron Old Testament Word Studies so Hebreon salitan nipatalos a “piesta” ed Deuteronomio 16:16 bilang “okasyon na baleg a gayaga . . . a ditan et say nikadkaduman panangabobon na Dios so sinelebraan tekep na panagbagat tan panliliket.”a

Say Kablian na Angkabaleg Iran Piesta

3. Antoran bendision so ipapanonot na taloran tinaon a piesta?

³ Lapud say sosyedad da et agrikultora, nandependi iray Israelita ed panamendision na Dios diad pormay uran. Say taloran angkabaleg a piesta ed Mosaikon Ganggan so mibansag ed panag-ulor ed naanin sebada diad asasakbay a primabera, ed naanin trigo diad bandad unor a primabera, tan say arum nin ani diad pansamposampot na tiagew. Saraya so okasyon parad baleg a gayaga tan pisasalamat ed say Mananustuni na sikuloy uran tan say Managgawa ed mabungan dalin. Balet mas ni sasaglawien na saray piesta.​—Deuteronomio 11:11-14.

4. Anton maawaran ya ebento so sinelebraan ed unonan piesta?

⁴ Say unonan piesta so nagagawa’d unaan a bulan na kadaanan a kalendaryo ed Biblia, manlapud Nisan 15 ya anggad 21, a misimbangan ed bandad sampot na Marso odino masasakbay na Abril. Atawag itan a Piesta na Andi-lebaduran Tinapay, tan lapud tinumbokan ton tampol so Paskua na Nisan 14, atawag met itan a ‘piesta na paskua.’ (Lucas 2:41; Levitico 23:5, 6) Ipapanonot na sayan piesta ed Israel so inkiliktar da manlapud kairapan diad Ehipto, say andi-lebaduran tinapay so tatawagen bilang “tinapay na kaermenan.” (Deuteronomio 16:3) Ipapanonot to’d sikara a say intaynan da ed Ehipto et apuraan a maong ya anggapo lay panaon pian aruman na lebaduray masa ra tan panalagar ed ilebag to. (Exodo 12:34) Legan na sayan piesta kaukolan ya anggapoy naromog a nanlebaduran tinapay ed abung na Israelita. Siopaman a manseselebra, pati lay sankailin residenti, ya angan na nanlebaduran tinapay so nadusa na ipapatey.​—Exodo 12:19.

5. Anton pribilihyo so nayarin ipanonot na say komaduan piesta, tan sioparay napibilang ed panggayaga?

⁵ Say komaduan piesta so nagagawa a pitoran simba (49 ya agew) kayari na Nisan 16 tan pinmetek ed koma-6 ya agew na komatlon bulan, Sivan, a mipetekan ed bandad sampot na Mayo tayo. (Levitico 23:15, 16) Atawag itan a Piesta na Simsimba (diad agew nen Jesus, atawag met itan a Pentecostes, a say kabaliksan to ed Griego et “Komalimamplo”), tan agawa itan ed parti na taon a maapapit ed impisipanan na Israel ed Ganggan diad Palandey Sinai. (Exodo 19:1, 2) Legan na sayan piesta nayarin anonotan na saray matoor ya Israelita so pribilihyo ra ed inkibiig da bilang masanton nasyon na Dios. Say impagmaliw dan espisyal a baley na Dios et kinaukolan toy katutulok ed Ganggan na Dios, a singa say ganggan a maaron asikasoen iray naiirapan ta pian saraya et napanggayagaan da met so piesta.​—Levitico 23:22; Deuteronomio 16:10-12.

6. Anton eksperiensia so impanonot na komatlon piesta ed totoo na Dios?

⁶ Say unor ed taloran angkabaleg a tinaon a piesta so atawag a Piesta na Panag-ulor, odino Piesta na Kobongkobong. Agawa itan ed komapiton bulan, Tishri, odino Ethanim, manlapud koma-15 ya anggad koma-21 agew, a mipetekan ed bandad gapo na Oktubre tayo. (Levitico 23:34) Diad sayan panaon et manayam iray totoo na Dios ed paway na kaabungan da odino diad saray atep da ed temporaryon siruman (kobongkobong) a ginawa’d sangasanga tan bulobulong na saray kiew. Mangipapanonot iya’d sikara ed 40-taon ya impanbaroy dan nanlapud Ehipto ya amaarap ed Insipan a Dalin, sanen kaukolan ya aralen na nasyon so onsaral ed Dios parad pankaukolan dan inagew-agew.​—Levitico 23:42, 43; Deuteronomio 8:15, 16.

7. Panon tayon nagunggunaan ed panrepaso ed saray piestan selebrasyon ed kadaanan ya Israel?

⁷ Repasoen tayo paray pigaran piestan apaneknekan ya importanti ed awaran na inmuunan totoo na Dios. Talagan saya so makapaseseg ed sikatayo natan, ta sikatayo met so naiimbitaan a regular a mandaragup ed kada simba tan mamitlo’d sakey taon diad angkabaleg iran asamblea tan kombension.​—Hebreos 10:24, 25.

Piestas ed Panaon na Davidikon Arari

8. (a) Anton maawaran a selebrasyon so agawa ed panaon nen Arin Solomon? (b) Anton engranden kapantokan na antitipikon Piesta na Kobongkobong so tatalaranan tayo?

⁸ Agawa so maawaran a selebrasyon diad panaon na Piesta na Kobongkobong kaleganay maaligwas ya uley nen Arin Solomon, ilalak nen David. “Baleg a tipon” so dinmagup a nanlalapud saray sampot na Insipan a Dalin parad Piesta na Kobongkobong tan ed dedikasyon na templo. (2 Awaran 7:8) Sanen ayari la, pinasipot la nen Arin Solomon iray manseselebra, a “benendisionan da so ari, tan linma ra ed saray tolda ra a malikeliket tan magaygayaga ed puso lapu ed amin a kaabigan ya impatnag nen Jehova ed David ya aripen to, tan ed Israel a baley to.” (1 Arari 8:66) Satan so talagan sakey ya importantin piesta. Natan et tatalaranan na ariripen na Dios so engranden kapantokan na antitipikon Piesta na Kobongkobong ed kasampotan na Sanlibon Taon ya Uley na Babaleg a Solomon, si Jesu-Kristo. (Apocalipsis 20:3, 7-10, 14, 15) Diad satan a panaon, saray totoon manaayam ed amin a suyok na dalin, pati saray apaoli tan akaliktar ed Armagedon, so mankakasakey diad magayagan panagdayew ed si Jehova a Dios.​—Zacarias 14:16.

9-11. (a) Antoy angitonton ed importantin piesta ed panaon nen Arin Hezekias? (b) Anton alimbawa so impanengneng na dakel ed amianen a samploran-tribun panarian, tan antoy ipapanonot na satan ed sikatayo natan?

⁹ Say ontumbok a matalonggaring a piestan nireport ed Biblia et agawa kayari uley na marelmeng ya Arin Acaz, ya amakapot ed templo tan angipaarap ed panarian na Juda ed apostasya. Say sinmublay ed Acaz et say maong ya Arin Hezekias. Diad inmunan taon na uley to, diad edad a 25, inggapo nen Hezekias so baleg a proyekton panangipawil tan reporma. Impalukasan ton tampol so templo tan inyaregloy kaapiger to. Insan angipatulor so ari na saray sulat ed Israelitas a manaayam ed masebeg a samploran-tribun panarian na Israel diad amianen, ya iimbitaan iran onlan manselebra ed Paskua tan say Piesta na Andi-lebaduran Tinapay. Dakel so sinmabi, anggaman ed panludlurey na kapara ran totoo.​—2 Awaran 30:1, 10, 11, 18.

¹⁰ Kasin matalona so piesta? Irereport na Biblia: “Et saray anak na Israel a walara ya akaarap ed Jerusalem inunor da so liket ed andi lebag a tinapay a pitoy agew ed baleg a gayaga; et saray Levita tan saray saserdote inggalgalang da si Jehova ya inagew-agew, a nankanta ra ed maksil a kagkagawaan ed Jehova.” (2 Awaran 30:21) Agaylan abig ya alimbaway impanengneng na saraman ya Israelita parad totoo na Dios natan, a dakel ed sikara et susungdoan day isusumpa tan manbiabiahe na andukey ta pian atendian iray kombension!

¹¹ Alimbawa, isipen pay taloran “Maridios a Debosyon” iran Distriton Kombension ya agawa’d Poland nen 1989. Diad limog na 166,518 ya inmatendi et wadtan so angkabaleg a grupon nanlapud datin Sobyet Union tan arum niran Mamabukig ya Europeanon bansa a say kimey na Tastasi nen Jehova so sebel ed saman. “Parad arum ya inmatendi ed sarayan kombension,” irereport na libron Jehovah’s Witnesses​—Proclaimers of God’s Kingdom,b “pilpilimero ray makaatendi ed angkabaleg a pandaragup a masulok nen 15 odino 20 totoo nen Jehova. Napnapnoy kapusoan da na apresasyon diad pakakanengneng da’d samplon nilibo ed saray istadyum, ya akaiba ra ed pikakasi, tan akikasakey ed bosis da ed saray kanta na panangidayew ed si Jehova.”​—Pahina 279.

12. Antoy angitonton ed importantin piesta ed uley nen Arin Josias?

¹² Kayari impatey nen Hezekias, saray taga-Judea so naplag lamet ed palson panagdayew diad silong na Ararin Manases tan Amon. Insan sinmabi pananguley na sakey nin maong ya ari, si malangwer a Josias, a kinmiwas a sipapakpel diad panangipawil na tuan panagdayew. Diad edad a 25, ingganggan nen Josias a say templo et naapiger. (2 Awaran 34:8) Legan na pangaapiger, say Ganggan ya insulat nen Moises so aromog diad templo. Atenyeg a tuloy si Arin Josias ed abasa to ed Ganggan na Dios tan inyuksoy toy pangibasa na satan ed amin a totoo. (2 Awaran 34:14, 30) Insan, unong ed nisulat, inorganisa toy kiselebra na Paskua. Impanengneng met na ari so maabig ya alimbawa na sibubunlok a panag-kontribusyon parad okasyon. Bilang resulta, irereport na Biblia: “Anggapo so pasko a singa say inunor dia ed Israel a nanlapu ed saray agew nen Samuel a propeta.”​—2 Awaran 35:7, 17, 18.

13. Antoy ipapanonot ed sikatayo na saray piestan selebrasyon di Hezekias tan Josias natan?

¹³ Saray impamareporma di Hezekias tan Josias so misimbangan ed makapakelkelaw a kipawil na tuan panagdayew ya agawa ed limog na tuan Kristianos nanlapulad inkitrono nen Jesu-Kristo nen 1914. No panon a tua nagkalalo la’d saray impamareporma nen Josias, sayan modernon-agew a kipapawil so nibabase’d akasulat ed Salitay Dios. Tan, misimbangan ed saray agew nen Hezekias tan Josias, say modernon-agew a panangipawil so naiimano’d saray asamblea tan kombension a kipaparungtalan na saray makapasagyat a salaysay na propesiyay Biblia tan nipanpanaon a kiyaplikaan na saray prinsipyo ed Biblia. Say mas nampagayaga ed sarayan makaibangat ya okasyon et say baleg a bilang na nampabautismo. Singa saray magbabawin Israelita ed panaon nen Hezekias tan Josias, tinaynan na saray balo nin bautismado so marelmeng ya agagamil na Kakristianoan tan arum ni ed mundo nen Satanas. Nen 1997 masulok a 375,000 so nampabautismo bilang simbolo na dedikasyon da ed masanton Dios a Jehova​—promedyo na masulok a 1,000 ed kada agew.

Kayari na Inkadakep

14. Antoy angitonton ed importantin piesta nen 537 K.K.P.?

¹⁴ Kayari impatey nen Josias, pinmawil lamet so nasyon ed mabanday a palson panagdayew. Diad kaunoran, nen 607 K.K.P., dinusa nen Jehova so totoo to diad impamasumpa’d saray armada na Babilonia ed Jerusalem. Say syudad tan say templo to so dineral, tan say dalin so nankibalatar. Tinmumbok ed saman so 70 taon na inkakautiboy Judio ed Babilonia. Insan pinabiskeg na Dios so magbabawin nakdaan a Judio, a pinmawil ed Insipan a Dalin pian ipawil lamet so tuan panagdayew. Sinmabi ra ed ageray a syudad na Jerusalem ed komapiton bulan na taon 537 K.K.P. Say inmunan ginawa ra et say kipaalagey na altar pian mangiyapay a regular ed inagew-agew iran bagat unong a nidatak ed Ganggan a sipanan. Dugaruga itan ed panaon parad sananey a maawaran a selebrasyon. “Et niliketan da so liket na saray tabernakulo, unong a nisulat.”​—Esdras 3:1-4.

15. Anton kimey so nipaarap parad nipawil a nakdaan nen 537 K.K.P., tan panon a say misimbangan a situasyon natan et wala la nen 1919?

¹⁵ Baleg a trabaho so nipaarap ed sarayan pinmawil ya adakep​—say kipaalagey lamet na templo na Dios tan ed Jerusalem kaiba iray bakor to. Pirmi isusumpa na maimon iran kakaabay. Sanen say templo so nipaalagey, saman so “agew na saray angkekelag a bengatla.” (Zacarias 4:10) Say situasyon et misimbangan ed kipapasen na matoor ya alanaan a Kristianos nen 1919. Diad saman a makatantandan taon, sikaray nibulos ed espiritual ya inkakautibo ed Babilonian Baleg, say sankamundoan ya imperyo na palson relihyon. Manbilang labat ira na pigaran libo tan nidunget ed maruksan mundo. Kasin napatunda na kakabusol na Dios so kiyabanti na tuan panagdayew? Say ebat ed satan a tepet so mangipanonot ed kaunoran a duaran selebrasyon a piesta a nirekord ed Hebreon Kasulatan.

16. Antoy makatantanda nipaakar ed piesta nen 515 K.K.P.?

¹⁶ Asabin say templo so nipaalagey lamet ed bulan na Adar 515 K.K.P., dugaruga diad panaon na primabera a piesta ed Nisan. Irereport na Biblia: “Niliketan da so liket na andi lebag a tinapay ed pitoy agew a sililiket; ta si Jehova ginawa tora a malikeliket, tan impanpataoli to so puso na ari ed Asiria ed sikara, pian pabiskegen to so lima ra dia ed kimey na abung na Dios, a Dios na Israel.”​—Esdras 6:22.

17, 18. (a) Anton importantin piesta so adampot nen 455 K.K.P.? (b) Panon tayon walad mipadparan situasyon natan?

¹⁷ Anemaplon taon ed saginonor, nen 455 K.K.P., sananey ya importantin bengatla so adampot. Say Piesta na Kobongkobong na satan a taon so ananda ed kakompleto na kipaalagey lamet na saray bakor na Jerusalem. Irereport na Biblia: “Amin a tipon na saray pinmawil a nanlapu ed inkadakep nanggawa na palapala, tan nanayam ed palapala: ta nanlapu ed saray agew nen Josue ya anak nen Nun angga ed saman ya agew saray anak na Israel agda ginawa so ontan. Et wala nensaman so baleg a gayaga.”​—Nehemias 8:17.

¹⁸ Agaylan makatantandan panangipawil na tuan panagdayew ed Dios anggaman ed pirmin isusumpa! Mipadpara so situasyon natan. Anggaman ed daluyon na panamasegsegang tan isusumpa, say engranden panangipulong na maong a balita na Panariay Dios so makakasabi la’d saray kasampotan na dalin, tan saray manangukom a mensahe na Dios so nipapaknol ed ararawin pasen. (Mateo 24:14) Say pinal a katatakan na nakekeraan ed 144,000 ya alanaan so manasingger la. Masulok a limaran milyon ed “arum a karnero” a kakaiba ra so natitipon la manlapud amin a nasyon diad “saksakey a pulok” a kaibay alanaan a nakdaan. (Juan 10:16; Apocalipsis 7:3, 9, 10) Agaylan makapakelaw a kasumpalan na mapropetikon litrato na say Piesta na Kobongkobong! Tan sayan engranden kimey na panagtipon so mantultuloy ya anggad balon mundo sano say binilyon ed saray napaoli so naimbitaan a miselebra ed antitipikon Piesta na Kobongkobong.​—Zacarias 14:16-19.

Piestas ed Inmunan Siglo K.P.

19. Antoy amatalonggaring ed Piesta na Kobongkobong nen 32 K.P.?

¹⁹ Pigara ed sankatalonggaringan iran piestan selebrasyon a nirekord ed Biblia et andi-duaruwan saramay inatendian na Anak na Dios, si Jesus Kristo. Alimbawa, isipen pay inyaatendi nen Jesus ed saray Piesta na Kobongkobong (odino, Tabernakulo) nen taon 32 K.P. Inusar to itan ya okasyon pian ibangat iray importantin katuaan tan sinuportaan toy bangat to diad impangaon ed Hebreon Kasulatan. (Juan 7:2, 14, 37-39) Say naynay a kabiangan na sayan pietsa et say kustombren panelsel ed apatiran baleg a kandelabra diad akindalem a saban na say templo. Amaliket iya ed aktibidades na piesta a nantultuloy anggad labi. Mapatnag, tinukoy nen Jesus irayan angkabaleg a silew sanen inkuanto: “Siak so silew na mundo. Say ontumbok ed siak agmanakar ed kabilungetan, balet wala ed sikato so silew na bilay.”​—Juan 8:12.

20. Akin a say Paskua nen 33 K.P. et matalonggaring?

²⁰ Insan asabi so Paskua tan Piestay Andi-lebaduran Tinapay ed makatantandan taon na 33 K.P. Diad saman ya Agew na Paskua, si Jesus so pinatey na kakabusol to tan nagmaliw ya antitipikon Kordero ed Paskua, ya inatey pian mangekal “na kasalanay mundo.” (Juan 1:29; 1 Corinto 5:7) Taloran agew ed saginonor, nen Nisan 16, pinaoli na Dios si Jesus tekep na imortal ya espiritun laman. Nibana iya ed kiyapay na inmunan bunga na naanin sebada a singa nidatak ed say Ganggan. Kanian, say apaolin Katawan a Jesu-Kristo so nagmaliw ya “inmunan bunga na saray naugip [ed patey].”​—1 Corinto 15:20.

21. Antoy agawa ed Pentecostes nen 33 K.P.?

²¹ Talagan matalonggaring a piesta so Pentecostes nen 33 K.P. Diad sayan agew dakel a Judio tan proselitas so nandaragup ed Jerusalem, pati lay 120 ed babangatan nen Jesus. Kaleganay piesta, say apaolin Katawan a Jesu-Kristo so angikalbo na masanton espiritu na Dios ed 120. (Gawa 1:15; 2:1-4, 33) Alanaan ira ed satan sirin tan nagmaliw a balon apilin nasyon na Dios diad panamegley na balon sipanan a si Jesus-Kristo so manamegley. Legan na satan a piesta say Judion atagey a saserdote so angiyapay ed Dios na duaran nanlebaduran tinapay a nanlapud inmunan bunga na naanin trigo. (Levitico 23:15-17) Ililitrato na sarayan nanlebaduran tinapay so 144,000 ya ag-ayadyarin totoon ‘inggana [nen Jesus] ed Dios’ a manserbi bilang “panarian tan saserdote . . ; et manari ra ed tapew na dalin.” (Apocalipsis 5:9, 10; 14:1, 3) Say bengatlan sarayan mangatatawen a manuley so nanlapud duaran sanga na makasalanan a katooan, Judios tan Gentiles, so niyanino met na duaran nanlebaduran tinapay.

22. (a) Akin a saray Kristiano et agmanseselebra na saray piesta na say Ganggan a sipanan? (b) Anto so konsideraen tayo ed ontumbok ya artikulo?

²² Sanen inmepekto lay balon sipanan nen Pentecostes 33 K.P., kabaliksan ton say daan a Ganggan a sipanan et andian lay kablian ed imaton na Dios. (2 Corinto 3:14; Hebreos 9:15; 10:16) Agto labay ya ibagan saray alanaan a Kristianos et andian na ganggan. Sikaray nisilong ed madibinon ganggan ya imbangat nen Jesus-Kristo tan nisulat ed kapusoan da. (Galacia 6:2) Kanian, say taloran tinaon a piesta, bilang kabiangan na daan a Ganggan a sipanan, so agseselebraan na Kristianos. (Colosas 2:16, 17) Anggaman kuan, dakel so naaralan tayo manlapud awawey na inmunan-Kristianon ariripen na Dios nipaakar ed saray piesta ra tan arum niran miting parad panagdayew. Diad ontumbok ya artikulo mi, konsideraen miray alimbawan agpanduaruwaan a mamakiwas ed amin a mangapresia ed pankaukolan a regular ya atendian iray Kristianon pandaragup.

[Saray Paimanod ed Leksab]

Repason Tepetepet

◻ Anton gagala so kinanaan na taloran angkabaleg a piesta na Israel?

◻ Antoy pakabidbiran ed saray piesta ed agew nen Hezekias tan Josias?

◻ Antoy importantin sinelebraan nen 455 K.K.P., tan akin a makapaseseg itan ed sikatayo?

◻ Antoy makatantanda nipaakar ed Paskua tan Pentecostes nen 33 K.P.?

[Kahon ed pahina 12]

Piestan Pakaaralan Tayo Natan

Amin a magnayon a nagunggunaan manlapud mananakbong ed kasalanan a bagat nen Jesus so nepeg a manbilay a mitunosan ed ililitrato na Piesta na Andi-lebaduran Tinapay. Sayan antitipikon piesta so magayagan selebrasyon na saray alanaan a Kristiano ed inkiliktar da manlapud sayan marelmeng a mundo tan ed inkibulos da manlapud kakondena ed kasalanan diad panamegley na impanondon nen Jesus. (Galacia 1:4; Colosas 1:13, 14) Say literal a piesta so nambayag na pitoran agew​—numeron inusar diad Biblia a mangisisimbolo’d inkakompleto ed espiritual. Say antitipikon piesta so manbayag ed kakompleto na alanaan a Kristianon kongregasyon ed dalin tan nepeg a selebraan tekep na “kalinisan tan katuaan.” Kabaliksan toy lawas panbantay parad piguratibon lebadura. Say lebadura et nausar ed Biblia a mangilitrato ed mauges iran bangat, pansimpisimpitan, tan inkauges. Saray tuan managdayew nen Jehova so nepeg a mamusol ed ontan a lebadura, ya ag-abuloyan itan a maneral ed bilay da tan ag-abuloyan itan a manutak ed inkadalisay na Kristianon kongregasyon.​—1 Corinto 5:6-8; Mateo 16:6, 12.

[Litrato ed pahina 9]]

Sakey a berber na balon anin sebada so inyapay a kada taon ed Nisan 16, say agew na inkioli nen Jesus

[Litrato ed pahina 10]

Nayarin tinukoy nen Jesus iray silew ed piesta sanen tinawag toy inkasikaton “say silew na mundo”