Eunice tan Loida Napanuliranan Iran Managbangat
Bilang ariripen nen Jehova, amta tayo a say panangitarya na epektibon relihyoson edukasyon parad ananak tayo et seryoson responsabilidad. Anggan diad sankapaborablian iran kipapasen, sayan kimey so nayarin mangisakup ed amin a nengneng na babeng tan kairapan. Mas mairap ni itan sano say Kristianon ateng so nipapaarap ed satan ya angat diad naapag ed relihyon a sankaabungan. Aliwa lan balo iyan situasyon. Sasaglawien ed sikatayo na Kasulatan so nipaakar ed sakey ya ateng a walad parehon kipapasen nen inmunan siglo K.P.
Manaayam so pamilya na sakey a biin manngaray Eunice diad Listra, syudad ed rehyon na Lycaonia ed abalaten-sentral ya Asia Minor. Say Listra et sakey a melag a syudad ed luyag ya agtanton bantog. Satan imay Romanon kolonya a tinawag a Julia Felix Gemina Lustra, ya inletneg nen Augustus Caesar pian kontraey aktibidades na saray bandido ed kalibeliber a paspasen. Si Eunice so sakey a Judion Kristiano a nanayam ed naapag ed relihyon a sankaabungan kaibay Griegon masiken to, say anak ton Timoteo, tan say ina ton Loida.—Gawa 16:1-3.
Maseguro, daiset iray Judio ed Listra, lapud anggapoy sinalambit na Biblia a sinagoga diman, anggaman walay Judion populasyon ed Iconio, manga 30 kilometro so kaarawi to. (Gawa 14:19) Kanian talagan aliwan mainomay parad si Eunice ya agamilen so pananisia to. Say katuaan a si Timoteo so ag-agalsiman kayarin nianak so angitonton ed pigaran iskolar a mamalbeng a sinmumpa so masiken nen Eunice ed satan ya ideya.
Balet, agbukbukor nen Eunice ed saray sisiaen to. Ompatnag a nibangat si Timoteo ed “masanto a sulsulat” manlapud si ina to tan say bai to ed ina, si Loida.a Binilin nen apostol Pablo si Timoteo: “Mansiansia ka ed saray bengatla ya inaral mo tan sinisiam [“akatangguyoran mon manisia,” NW] ya antam no siopa so nanaralan mo ed sikara, tan nanlapu ed inkaugaw mo akabatan mo so saray masanto a sulsulat, a makayari a manggawa ed sika a makabat ed kilalaban, lapu ed panamegley na pananisia a wala ed Kristo Jesus.”—2 Timoteo 3:14, 15.
Edukasyon ‘Manlapu ed Inkaugaw’
Sanen imbaga nen Pablo a say inkibangat nen Timoteo ed “masanto a sulsulat” et nipanabang la “nanlapu ed inkaugaw,” a diad sayan basiyan et kabaliksan toy manlapud nen kapangiyanak. Saya so mitunosan ed impangusar to’d Griegon salita (breʹphos) ya inkalapagan a manutukoy ed kapkapangiyanak. (Ikompara so Lucas 2:12, 16.) Sirin et sineryoso nen Eunice iyan inter-Dios ya obligasyon, ya asakbay ton inggapo so mangipasal ed si Timoteo a kibulaslasan to bilang debosyonadon aripen na Dios.—Deuteronomio 6:6-9; Uliran 1:8.
Si Timoteo so ‘atangguyor a manisia’ ed saray Makasulatan a katuaan. Unong ed sakey a Griegon lexicon, say salita dia ya inusar nen Pablo et kabaliksan toy “mapekder a natangguyor ed; pian napaseguroan ed” sakey a bengatla. Andi-duaruwa, kinaukolan so magenap a panaon tan sagpot pian nilamot so ontan a mapekder a kombiksion ed puso nen Timoteo, ya akatulong ed sikaton mankatunongan unong ed Salitay Dios tan mangagamil na pananisia ed satan. Mapatnag sirin, a nampelengan di Eunice tan Loida so panbangat ed si Timoteo manlapud Kasulatan. Tan agaylan tumang so inani na saratan a maridios a bibii! Nisulat nen Pablo ed si Timoteo: “Pinonot ko so pananisia a matua a wala ed sika; a sikato so nanayam ya inmuna ed baim a Loida, tan si inam a Eunice; tan siak amtak a wala met ed sika.”—2 Timoteo 1:5.
Agaylan makanan betang so sinumpal di Eunice tan Loida ed bilay nen Timoteo! Diad sayan pamaakaran, insalaysay na managsulat a si David Read: “No panisiaan na apostol ya anggapo lay mas importanti noagta say mismon personal ya eksperiensia nen Timoteo ed impakakomberti, satan komon so akadkauna lan impanonot to’d sikato. Balet say inmunan nibaga to nipaakar ed pananisia nen Timoteo et satan so ‘mabilay la ed di Loida . . . tan si Eunice.’” Say balikas nen Pablo nipaakar ed pananisia nen Loida, Eunice, tan Timoteo so mangipapanengneng a mabetbet a say masakbay a Makasulatan ya edukasyon a niiter diad ayaman panamegley na atateng tan anggan saray bai-laki so makana diad panetermina ed arapen iran pansumpalan ed espiritual na sakey a kalangweran. Agta seryoson pannonoten toray membro na pamilya so nipaakar ed gagawaen da pian nasumpal iyan responsabilidad nipaakar ed Dios tan ed ananak da?
Nayarin sinononot met si Pablo ed atmosperan pinawala di Loida tan Eunice. Nayarin abisita na apostol so ayaman da ed inmunan impansiansia to ed Listra, nen ngalngali 47/48 K.P. Anganko et akomberti so duaran bibii ed Inkakristiano ed saman a panaon. (Gawa 14:8-20) Nayarin say maligsa, maliket iran siglaotan a nanggayagaan ed satan a sankaabungan so angimpluensia’d impangibalikas nen Pablo sanen tutukoyen toy Loida bilang “bai” nen Timoteo. Unong ed iskolar a si Ceslas Spicq, say Griegon termino ya inusar to (mamʹme, a midumaan ed klasikal tan marespeton teʹthe) so “sakey a balikas na panamabli na ugaw” parad bai to, a diad sayan konteksto et mankabaliksan a “pakabidbiray inkapamilyar tan lugor.”
Say Impikal nen Timoteo
Agmalinew no antoy kipapasen nen Eunice ed panamaley sanen mikaduan binmisita si Pablo ed Listra (ngalngali 50 K.P.). Ipapasen na dakel ya iskolar a sikato et balo. Antokaman so kaso, diad silong na panangigiya na ina tan bai to, binmaleg si Timoteo bilang maong a balolaki, anganko et manga 20 taon to ed saman. Sikatoy “walaan [na] maong a dengel na inkasikato a nanlapu ed saray agagi a wala ed Listra tan Iconio.” (Gawa 16:2) Mapatnag, say pilalek ya ikayat so maong a balita na Panarian so nitanem ed puso nen Timoteo, lapud inawat toy imbitasyon nen Pablo a manbiahen kaiba to tan si Silas dia ed panmisioniron baroy da.
Isipen pay liknaan di Eunice tan Loida sanen ombuat lay Timoteo! Amta ra a diad inmunan imbisita nen Pablo ed syudad da, say apostol so tinupak tan tinaynan a pateypateyan. (Gawa 14:19) Kanian aliwan mainomay parad sikara so pangiyabuloy ed malangwer a Timoteo ya onla. Maseguron nanumamengan da no kaunongay panbayag to tan no kasin maligen a makasempet. Anggaman ed ontan iran nayarin panpagaan, maseguron sikatoy pinaseseg na ina tan bai to a mangawat ed sayan espisyal a pribilihyo a mamasarag ed sikaton makapanlingkor ed si Jehova a malaglaem.
Makagungguna Iran Leksion
Dakel so naaralan manlapud maalwar a panimano ed di Eunice tan Loida. Pinakiwas ira na pananisia pian napabaleg da si Timoteo a mabunigas ed espiritual. Say matatken, agnagiing ya alimbawa na maridios a debosyon ya ipapanengneng na saray bai-laki ed saray apo ra tan ed arum so seguradon mangungguna ed intiron Kristianon kongregasyon. (Tito 2:3-5) Panonotan met na alimbawa nen Eunice iray kainaan a walaay agmananisian kaasawaan ed responsabilidad tan saray tumang na panginabang ed espiritual a bilin ed ananak da. No maminsan say panggawa’d saya so mankaukolay baleg a pakpel, nagkalalo la sano say ama et agpabor ed relihyoso iran sisiaen na akulaw to. Mankaukolan itan na taktika, lapud nepeg a respetoen na Kristianon asawan bii so inkaulo na masiken to.
Say pananisia, sagpot, tan dilin-panangiburi di Loida tan Eunice so atumangan diad pakakanengneng da’d iyaaligwas nen Timoteo ed espiritual anggad punton nagmaliw ya ekselentin misioniro tan manangasikaso. (Filipos 2:19-22) Mipadpara met natan, say pangibangat na Makasulatan iran katuaan ed ananak tayo so mankaukolay panaon, anos, tan determinasyon, balet ta say maabig a pansumpalan et gawaen to so amin a sagpot a peteg a makanakana. Dakel a napanuliranan a Kristianon tobonbalo a nibabangat ed ‘masanton sulsulat manlapud inkaugaw’ diad naapag ed relihyon a sankaabungan so angitarok na baleg a gayaga ed maridios ya ateng da. Tan agaylan tua so ibabaga na uliran ya angikuan: ‘Say makan-anak ed makabat so manggayaga!’—Uliran 23:23-25.
Inkuan nen apostol Juan nipaakar ed espiritual ya ananak to: “Anggapo so babaleg a liket ko nen say saya, salanti say pakadngel ko a saray ana’ko manaakar ira ed katuaan.” (3 Juan 4) Maseguro, say sentimenton nibalikas ed saratan a salita so nalilikna na dakel a napapaneknekan dan singa ira di Eunice tan Loida, duaran napanuliranan a managbangat.
[Paimano ed leksab]
a Nanengneng a si Loida et aliwan bai nen Timoteo ed ama lapu ed Siriakon patalos a “say ina nen inam” ed 2 Timoteo 1:5.