Manalwar ed Inka-andi na Pananisia

“Nengneng yo, agagi, agla piga no wala naani ed sikayo so sakey a puson mauges ed agpanisia, diad yarawi to ed Dios a mabilay.”—HEBREOS 3:12.

1. Anton makapakigtot ya inkapeteg so ipapaimano ed sikatayo na saray salita nen Pablo ed saray Hebreon Kristiano?

AGAYLAN makapakebbiew ya isipen​—a saray totoon datin walaay personal a pisiglaotan ed si Jehova et nayarin nabayuboan day “puson mauges” tan ‘naarawian day Dios a mabilay’! Agaylan pasakbay iya! Sarayan salita nen apostol Pablo et aliwan parad saray agmananisia, noagta parad totoon angidedika la’d bilay da ed si Jehova unong ed pananisia ra ed dondon bagat nen Jesu-Kristo.

2. Antoran tepet so kaukolan tayon konsideraen?

² Panon a nayarin say sakey a bendito lay kipapasen to ed espiritual et nabayuboan to ni ‘puson mauges ya andiay pananisia’? On, panon a say sakey anta alikna to lay panangaro tan agkanepegan a panangasi na Dios et gagalaen ton arawian? Tan nayari kasin nagawa iya ed siopaman ed sikatayo? Seryoso irayan bengatlan nonoten, a piliten to itayon usisaen no akin a wala iyan pasakbay.​—1 Corinto 10:11.

Akin ya Ontanlan Mabiskeg a Konseho?

3. Deskribien iray sirkumstansian mangaapekta ed inmunan-siglon Kristianos a wala ed loob tan liber na Jerusalem.

³ Mapatnag a sulat iya nen Pablo parad saray Hebreon Kristiano ed Judea nen 61 K.P. Unong ed sakey a manag-awaran, panaon iya sanen “anggapo so kareenan odino kaligenan ed siopaman a seryoso, matuan lalaki, balangla ed syudad na Jerusalem odino ed inerman a pasen ed intiron luyag.” Panaon itan na kaugsan tan karawalan, a pinaloor na nanlalaok a maruksan presensia na Romanon militar, mansebegsebegan iran Panatikon Judion sumpa’d Roma, tan kriminal ya aktibidades na matatakew ya anganamot ed magulon panaon. Amin na saya so amairap a tuloy ed saray Kristiano, a nanggunaetan dan maong ya agnapilanlanor ed saratan a pamaakaran. (1 Timoteo 2:1, 2) Diad tua, lapud neutralidad da, sikaray impasen na arum ya agmakanepegan ed sosyedad, sumpa ni ingen ed gobierno. Mabetbet a minaltrato iray Kristiano, tan asagmak day inkaperdi ed personal.​—Hebreos 10:32-34.

4. Anton desdes nipaakar ed relihyon so inkidungetan na Hebreon Kristianos?

⁴ Wadtan met so pirmin kadedesdes na Hebreon Kristianos nipaakar ed relihyon. Say seseg na matoor iran babangatan nen Jesus tan say resulta na maples ya ilalaknab na Kristianon kongregasyon so nanimonan tan nansyodotan na saray Judio​—nagkalalo la ed saray lider da ed relihyon. Gawaen day antokaman ta pian nasigensigen tan napasegsegang iray patumbok nen Jesu-Kristo.a (Gawa 6:8-14; 21:27-30; 23:12, 13; 24:1-9) Anggaman alegyasan na arum a Kristiano so direktan kapasegsegang, sikara balet so minelmelag tan niludlurey na saray Judio. Binalaw so Inkakristiano bilang kapkapanporman relihyon ya andiay inkatalonggaring na Judaismo, ya andiay templo, andiay inkasaserdote, andiay piespiesta, andiay pormal a panagbagat, tan arum nira. Anggan say lider da, si Jesus, so impapatey ni ingen bilang kinondenan kriminal. Pian naagamil day relihyon da, kaukolan a saray Kristianos et walaan na pananisia, pakpel, tan panagsungdo.

5. Akin a makanakana parad saray Kristiano ed Judea a mansiansian alerto ed espiritual?

⁵ Nagkalalo la, saray Hebreon Kristiano ed Judea so manbibilay ed makatantandan panaon ed awaran na saman a bansa. Dakel ed bengatlan imbaga na Katawan da, si Jesu-Kristo, a mananda ed anggaan na Judion sistema so agawa la. Agnayarin arawi ni anggaan. Pian makaliktar, kaukolan a mansiansian alerto ed espiritual iray Kristiano tan akaparaan ya ‘ombatik ed saray palandey.’ (Mateo 24:6, 15, 16) Walaan ira ta na pananisia tan paot ed espiritual a nakakaukolan ed ikiwas a tampol, unong ed impangidirehi la nen Jesus? Singano alanganin.

6. Antoy maganat a kaukolan na Kristianos ed Judea?

⁶ Legay unor a dekada sakbay na inkaandi na intiron Judion sistema na bengabengatla, talagan pirmi inkadesdes na saray Hebreon Kristiano aliwa labat ed loob noagta pati ed paway na kongregasyon. Nakakaukolan day panamaseseg. Balet nakakaukolan da met so konseho tan panangiwanwan pian namoria ran say kurson pinili ra et susto tan sikaray agnanirap tan nansungdon andiay gungguna. Maong ta inarap nen Pablo so situasyon tan tinulongan tora.

7. Akin a kaukolan a paninteresan tayoy sulat nen Pablo ed saray Hebreon Kristiano?

⁷ Kaukolan a paninteresan tayon maong so sulat nen Pablo ed saray Hebreon Kristiano. Akin? Lapud sikatayo lay manbibilay ed panaon a miulibay ed panaon da. Inagew-agew a dedesdesen itayo na mundon kontrolado nen Satanas. (1 Juan 5:19) Nasusumpal la ed agew tayo iray propesiya nen Jesus tan saray apostol to nipaakar ed kaunoran iran agew tan “say konklusyon na sistema na bengabengatla.” (Mateo 24:3-14, NW; 2 Timoteo 3:1-5; 2 Pedro 3:3, 4; Apocalipsis 6:1-8) Nagkalalo la et kaukolan tayon mansiansian alerto ed espiritualidad tayo ta pian ‘ontalona itayo a nilaban ed sarayan amin a bengatlan nagawa.’​—Lucas 21:36.

Samay Babaleg Nen si Moises

8. Diad panasaglawi ed nisulat ed Hebreos 3:1, antoy ipapaseseg nen Pablo ed saray kapara ton Kristiano a gawaen?

⁸ Bilang panalambit ed makanakanan punto, insulat nen Pablo: “Motektek yo so apostol tan atagey a saserdote na pananisia tayo, salanti si Jesus.” (Hebreos 3:1) Say ‘panmotektek’ et kabaliksan toy “malinlinew a pakatebek . . . , sigpot a talosan, konsideraen a maong.” (Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words) Kanian, papasesegen nen Pablo iray kapananisiaan to a panggunaetan dan talagan talosay betang nen Jesus ed pananisia tan kilalaban da. No gawaen da iya et napabiskeg day determinasyon dan ontalindeg a malet ed pananisia. Anto sirin so betang nen Jesus, tan akin a sikatoy kaukolan tayon ‘motekteken’?

9. Akin a tinukoy nen Pablo si Jesus bilang “apostol” tan “atagey a saserdote”?

⁹ Inyaplika nen Pablo iray terminon “apostol” tan “atagey a saserdote” ed si Jesus. Say “apostol” et sakey ya imbaki tan dia et sasaglawien toy paraan na Dios ed pitatalosan ed katooan. Say “atagey a saserdote” et sakey a diad panamegley to et naasinggeran na totoo so Dios. Sarayan duan probisyon so importanti ed tuan panagdayew, tan si Jesus so mangilalaman ed satan a dua. Sikato imay imbaki manlapud tawen a mangibangat ed katooan na katuaan nipaakar ed Dios. (Juan 1:18; 3:16; 14:6) Si Jesus met imay tinuro bilang antitipikon Atagey a Saserdote ed uksoyan na espiritual a templo nen Jehova nisesengeg ed kaperdonay kasalanan. (Hebreos 4:14, 15; 1 Juan 2:1, 2) No talagan aapresiaen tayoray bendision a nagamoran tayo diad panamegley nen Jesus, nawalaan tayo ed satan na pakpel tan determinasyon a mansiansian malet ed pananisia.

10. (a) Panon a tinulongan nen Pablo iray Hebreon Kristiano a talosan so inkasuperyor na Inkakristiano ed Judaismo? (b) Anton inkalapagan a katuaan so insitas nen Pablo pian nipabitar so punto to?

¹⁰ Pian nidanet so kaimportantian na Kristianon pananisia, inkompara nen Pablo si Jesus ed si Moises, a minoria na saray Judio bilang sankabalgan a propeta ed amin ya inmunan atateng da. No intiron-puso komon ya atalosan na saray Hebreon Kristiano a si Jesus et babaleg nen say si Moises, agda panduaruwaan so inkasuperyor na Inkakristiano ed Judaismo. Indanet nen Pablo ya anggaman si Moises et nibilang a makanepegan lapud nimatalek ed sikatoy “abung” na Dios​—say nasyon, odino kongregasyon, na Israel​—sikato labat so sakey a matoor a katambayan, odino aripen. (Numeros 12:7) Diad biek a dapag, si Jesus so Anak, say katawan na abung. (1 Corinto 11:3; Hebreos 3:2, 3, 5) Pian lalon nipabitar so punto to, insitas nen Pablo iyan inkalapagan a katuaan: “Ta amin ya abung pinaalagey na bengatlan too; balet say amaalagey ed saray amin a bengatla sikato so Dios.” (Hebreos 3:4) Anggapoy manuppiat a say Dios so babaleg nen say siopaman, ta sikato so Managpaalagey, odino Manamalsa, na amin. Makatunongan, sirin, lapud si Jesus so kakimeyan na Dios, talagan sikato so babaleg nen say amin niran pinalsa, pati lay Moises.​—Uliran 8:30; Colosas 1:15-17.

11, 12. Antoy impaseseg nen Pablo ed saray Hebreon Kristiano a pansiansiaen “angga ed kasumpalan,” tan panon tayon niyaplika so konseho to?

¹¹ Peteg, ya apaboran a tuloy iray Hebreon Kristiano. Pinanonotan ira nen Pablo a sikaray “minanabang ed inkatawag a mangatatawen,” pribilihyon kaukolan a pablien a nagkalalo nen say dinanman nin niyopresi na Judion sistema. (Hebreos 3:1) Maseguron pinagmaliw na saray salita nen Pablo iraman ya alanaan a Kristiano a nawalaay otang a linawa ta sikaray nilinya parad balon tawir imbes a pagbabawian day impangiwaklit da’d saray bengatlan nisiglaot ed Judion tawir da. (Filipos 3:8) Pian pasesegen iran pansiansiaey pribilihyo ra ya agleglemewen itan, inkuan nen Pablo: “Si Kristo [so matoor a] singa sakey ya Anak, nipaakar ed abung [na Dios]; a sayan abung dili a sikatayo, no pagnayonen tayo a malet so kakpelan tayo tan say gloria na ilalo tayo angga ed kasumpalan.”​—Hebreos 3:6.

¹² On, ta pian naliktaran na Hebreon Kristianos so paganigani lan konklusyon na Judion sistema na bengabengatla, kaukolan dan pansiansiaey inter-Dios ya ilalo ra “angga ed kasumpalan.” Ontan met so nepeg a gawaen tayo no labay tayon naliktaray anggaan na sayan sistema. (Mateo 24:13) Nepeg ya agtayo abuloyan iray kapagaan ed bilay, say agpananginenen na totoo, odino saray mismon ag-ayadyarin tendensya tayo a mamabetel ed pananisia tayo ed sipasipan na Dios. (Lucas 21:16-19) Pian naamtaan no panon tayon napabiskeg so inkasikatayo, imanoen tayon maong iray imbaga ni nen Pablo.

“Agyo Papaaweten so Kapusoan Yo”

13. Antoy impasakbay nen Pablo, tan panon ton inyaplika so Salmo 95?

¹³ Kayari impaningbat ed apaboran a posisyon na Hebreon Kristianos, impasakbay nen Pablo: “Singa say kuan na espiritu santo, No narengel yo natan so bosis to, agyo papaaweten so kapusoan yo, a singa dia ed inkasagyat, singa dia ed saman ya agew na inkatukso ed lawak.’” (Hebreos 3:7, 8) Inaon nen Pablo so koma-95 a Salmo, diad ontan et nibaga ton “singa say kuan na espiritu santo.”b (Salmo 95:7, 8; Exodo 17:1-7) Say Kasulatan so impuyan na Dios diad panamegley na masanton espiritu to.​—2 Timoteo 3:16.

14. Anto so reaksion na Israelitas ed agawaan la nen Jehova parad sikara, tan akin?

¹⁴ Kayari inkibulos ed panangaripen diad Ehipto, apagalangan a tuloy iray Israelita lapud sakey ya impisipanan a relasyon ed si Jehova. (Exodo 19:4, 5; 24:7, 8) Balet, imbes a pablien day agawaan na Dios parad sikara, ag-abayag et nanrebeldi ra. (Numeros 13:25–14:10) Panon a nayarin nagawa so ontan? Impabitar nen Pablo so rason: say iyaawet na kapusoan da. Balet panon a saray kapusoan a sensitibo tan mainomay ya onkiwas ed Salita na Dios et napaawet? Tan antoy nepeg tayon gawaen ta pian naamper iya?

15. (a) Panon a say ‘mismon bosis na Dios’ et narerengel, diad apalabas tan ed kaplesan? (b) Antoran tepet so kaukolan tayon itepet ed inkasikatayo nipaakar ed ‘bosis na Dios’?

¹⁵ Ginapoan nen Pablo so pasakbay to a walaay kondisyon a “no narengel yo natan so bosis to.” Akisalita so Dios ed totoo to diad panamegley nen Moises tan arum a propeta. Insan, akisalita si Jehova ed sikara diad panamegley na Anak to, si Jesus-Kristo. (Hebreos 1:1, 2) Natan et walaan itayo la na kompleton apuyanan a Salita na Dios, say Masanton Biblia. Walaan itayo met na “matoor tan makabat ya aripen,” a tinuro nen Jesus a mangitarya na espiritual a “tagano ed panaon a kinepeg to.” (Mateo 24:45-47) Kanian, siansian mansasalita ni so Dios. Balet kasin ontatalineng itayo? Alimbawa, panoy ikikiwas tayo ed konseho nipaakar ed panagkawes tan panag-ayos odino panagpili ed panagligliwaan tan musika? Kasin ‘dedengelen’ tayo, salanti, iimanoen tan tutulokey narerengel tayo? No ugali tayoy manbaraan odino manuppiat ed konseho, ipaparayag tayoy inkasikatayo ed masilib a kapeligroan na iyaawet na kapusoan tayo.

16. Antoy sakey a dalan a say kapusoan tayo et onawet?

¹⁶ Onawet met so kapusoan tayo no paliisan tayoy panggawa ed bengatlan nayarian tan kaukolan a gawaen tayo. (Santiago 4:17) Anggaman dakel so agawaan nen Jehova parad Israelitas, ag-ira angagamil na pananisia, sinmumpa ra ed si Moises, anisia ra ed agmarakep a balita nipaakar ed Canaan, tan agda labay so onloob ed Insipan a Dalin. (Numeros 14:1-4) Kanian ingganggan nen Jehova a sikaray manayam ed kalawakan ed loob na 40 taon​—magenap a panaon pian ompatey iray andiay pananisia na saman a kailalakan. Lapud syodot to’d sikara, inkuan na Dios: “‘Andi ebas a nalingo ra ed puso ra; balet agda naamtaan so saray dalan ko.’ Kanian sinambaan ko ed sano’ko: ‘Ag-ira makaloob ed painawaan ko.’” (Hebreos 3:9-11) Naiimano tayo ta a walay leksion parad sikatayo?

Leksion Parad Sikatayo

17. Anggano anengneng daray makapanyarin gawa nen Jehova tan nadngel daray panangiproklama to, akin ya andian na pananisia iray Israelita?

¹⁷ Say kailalakan na Israelitas a pinmaway ed Ehipto et anengneng dan mismo tan nadngel dan mismo iray makapanyarin gawa tan panangiproklama nen Jehova. Balet ta siansian agda panisiaan a sarag nen Jehova ya ipaarap iran maligeligen ed Insipan a Dalin. Akin? Lapud inkuan nen Jehova, “agda naamtaan so saray dalan ko.” Amta ra no antoy imbaga tan ginawa nen Jehova, balet ta ag-ira nankompiyansa tan nanmatalek ed abilidad ton mangasikaso ed sikara. Sikaray nigalet ed personal iran pankaukolan tan panlabayan da ya agda la iisipen iray dalan tan gagala na Dios. On, andian iray pananisia ed sipan to.

18. Unong ed si Pablo, anton kurso so manresulta ed ‘puson mauges ya andiay pananisia’?

¹⁸ Sarayan kaaruman a salita ed Hebreos so parehon onaaplika ed sikatayo: “Nengneng yo, agagi, agla piga no wala naani ed sikayo so sakey a puson mauges ed agpanisia, diad yarawi to ed Dios a mabilay.” (Hebreos 3:12) Nala nen Pablo so belas na saray pamaakaran diad impangipaimano a say “puson mauges ed agpanisia” so resultay ‘iyaarawi ed Dios a mabilay.’ Akadkauna ed sayan sulat, sinaglawi toy ‘kiagos’ lapud agpanangimano. (Hebreos 2:1) Balet, say Griegon terminon nipatalos a ‘kiyarawi’ et kabaliksan toy “onapalta” tan mitukoyan ed salitan “apostasya.” Ipapakabaliksan toy ginagala tan sinononot a panresisti, iyarawi, tan panaynan, tekep na panggula.

19. Panon a say ag-italineng ed konseho et mangitonton ed seryoso iran pansumpalan? Iyilustra.

¹⁹ Kanian, say leksion et no naplag itayo ed ugalin isaew ya ‘idengel ed bosis to,’ ya ibabaliwalay konsehon manlalapud si Jehova diad panamegley na Salita to tan ed matoor ya aripen a klase, agmanbayag et saray kapusoan tayo so onkalyo, onawet. Alimbawa, say sakey ya agsanasawa so maapit la ran maong. Antoy nagawa no basta ibaliwala ray sirkumstansia? Kasin manalimbeng itan ed agda pangulit ed agawa ra la, odino mamainomay itan ed pakaulit da ed satan? Mipadpara, sano ikokonseho na aripen a klase a kaukolan a magmaliw tayon mapili ed musika tan panagligliwaan, tan arum ni, kasin mabulos tayon awaten itan tan manggawa na nakakaukolan iran pananguman? Papasesegen itayo nen Pablo ya “agtayo paulyan so saray panmumuyong tayo.” (Hebreos 10:24, 25) Anggaman wala iyan konseho, ag-insengansengan na arum iray Kristianon miting. Liknaen dan say agpakaatendi ed pigara odino intiramintin agla iyatendi ni ingen ed pigaran miting et anggapoy epekto to.

20. Akin ya importantin onkiwas tayo unong ed Makasulatan a konseho diad positibon dalan?

²⁰ No agtayo onkiwas a positibo ed malinlinew a nibalikas a “bosis,” nen Jehova diad Kasulatan tan ed nibase’d-Biblia iran palapagan, agmanbayag et naromog tayoy inkasikatayon ‘onaarawi la’d Dios a mabilay.’ Say basta panangibaliwala ed konseho so magmainomay a magmaliw ya aktibon panleglemew, pamalaw, tan panresisti ed satan. No agnakorehi, mansumpal itan ed “mauges a puso ed agpanisia,” tan say pakapawil manlapud ontan a kurso so gendagendat ya alay irap. (Ikompara so Efeso 4:19.) Matukotukoy so insulat nen Jeremias: “Say puso manamalingo alabas nen saray amin a bengatla, et sikato so mapalalo a mauges; siopa so makaamta ed sikato?” (Jeremias 17:9) Nisesengeg ed saya, pinaseseg nen Pablo iray kapananisiaan ton Hebreos: “Mansisimbawaan kayo a sakey tan sakey ed inagew-agew legan a nibabagay ‘Natan ed sayan agew,’ ompan wala so manpaawet ed sikayo lapu’d panamalingo na kasalanan.”​—Hebreos 3:13.

21. Antoy nisimbawa ed sikatayon amin a kaukolan a gawaen, tan antoray iilaloan tayo?

²¹ Alay liket tayo ta siansian mitotongtong si Jehova ed sikatayo natan, diad panamegley na Salita tan organisasyon to! Pisalamatan tayo a “say matoor tan makabat ya aripen” so tuloytuloy ya ontutulong ed sikatayo ya “ipagnayon tayo a malet so sengeg na talek tayo angga ed kasampotan.” (Hebreos 3:14) Natan la so panaon ya onkiwas itayo unong ed aro tan panangiwanwan na Dios. Legan tayon gagawaen itan, napanggayagaan tayo so sananey nin makapakelkelaw iran sipan nen Jehova​—say ‘kiloob’ ed painawa to. (Hebreos 4:3, 10) Satan so teman ontumbok a singbaten nen Pablo ed saray Hebreon Kristiano, tan satan met so konsideraen tayo ed ontumbok ya artikulo.

[Saray paimano ed leksab]

Kasin Nisalaysay Yo?

◻ Akin ya ontanlan kabiskeg a konseho so insulat nen Pablo ed saray Hebreon Kristiano?

◻ Panon a tinulongan nen Pablo iray Hebreon Kristiano a talosan so bengatlan magmaong nen say bilay ed silong na Judaismo?

◻ Panon ya onawet so puso na sakey?

◻ Antoy nepeg tayon gawaen ta pian napaliisan so pakabayubo na ‘puson mauges ya andiay pananisia’?

[Litrato ed pahina 10]

Kasin mangaagamil ka na pananisia ed si Jesus, say Babaleg a Moises?