Siopay Manmomoldi ed Panag-isip Mo?

“AGKO nakaukolan a wala ni so mangibaga’d siak no antoy isipen ko! Tan agko nakaukolan a wala ni so mangibaga no antoy gawaen ko!” Say madanet a pangibagay ontan so kaslakan a mankabaliksan a baleg so kompiyansam ed inkasikan dili tan ed panagdesisyon mo. Ontan kasi so naliliknam? Tua, anggapo so kaukolan a mandesisyon parad sika. Balet kasin makabat so pangipulisay a tampol ed ompatnag a maong a bilin? Anggapo la kasin balot so makatulong ed sikan makapandesisyon a makabat? Diad antokaman a paraan, makaseguro ka kasi a diad tua et anggapo so manmomoldi ed panag-isip mo, ya ompano agmo ni ingen amta itan?

Alimbawa, sakbay na komaduan guerra mundial, kinontrol nen Joseph Goebbels, say ministro nen Hitler ed panagpropaganda, so industriya na pelikula diad Alemanya. Akin? Lapud amoria ton makapangiter iya ed sikato na mabisbiskeg ya ayura pian “naimpluensiaan to iray sisiaen na totoo tan pati say walna ra.” (Propaganda and the German Cinema 1933-1945) Nayarin kabisadom so makapagonigon ya epekto ya angusaran to ed saya tan arum nin paraan ta pian nakontrol so ordinaryon totoo​—normal tan makatalos a totoo​—ya anggapoy suppiat a tinmumbok ed pilosopiya na Nazi.

Say katuaan to et say panag-isip mo, pati say kakikiwas mo so lawas a naiimpluensiaan diad arum a paraan na saray liknaan tan panmoria na saramay tatalinengen mo. Siempre, agmet iya mauges. No sarayan totoo et nonoten day pankaabigan mo​—singa saray managbangat, kakaaro, odino atateng​—diad ontan et nagunggunaan kan maong ed simbawa tan bilin da. Balet no sikara so totoon nononoten da lambengat iray dilin pankaabigan da tan sikara mismo et apalikdo odino mauges ed panag-isip da, “managpalikdo na kanonotan,” a singa impaneskribe nen apostol Pablo ed sikara, manalwar sirin!​—Tito 1:10; Deuteronomio 13:6-8.

Sirin, agmagmaliw a kampante tan manisip ya anggapo so makaimpluensia ed sika. (Ikompara 1 Corinto 10:12.) Maseguron nagagawa la itan​—a mas mabetbet nen say mabulos mon bidbiren​—ya agmo ingen naiimano. Ikonsideram pay simplin alimbawa na produkton labay mon saliwen sano mitindaan ka. Kasin say impampilim et lawas personal tan unong ed panagdesisyon mo? Odino kasin walay arum a totoo, a mabetbet ya agnaimano, a masilib balet ta mabiskeg ya angapekta ed impampilim? Inisip na mausisan dyurnalista a si Eric Clark a naaapektaan ira. “No lalo itayon nipapaarap ed panagpatalastas,” inkuanto, “mas agtayo naiimano so impluensia na satan, tan ingen, segurado mas lalon naapektaan itayo.” Ipapaamta to met a sano natepetan so totoo no panon kaepektibo so panagpatalastas, “maslak so onabobon ya epektibo itan, balet ag-ira naapektaan.” Iisipen na totoo ya amin et mainomay a naapektaan, andi balet ed sikara. “Diad kaultimoan, ompatnag a sikaray nipasal la.”​—The Want Makers.

Paskaran ya Amoldi ed Kinen Satanas?

Anggapo met so grabin pansumpalan no naimpluensiaan ka na inagew-agew a panagpatalastas. Balet, wala so sananey ya impluensian mas mapeligro. Malinew ya ipapanengneng na Biblia a si Satanas so onsianon managkontrol. (Apocalipsis 12:9) Miparan tuloy so pilosopiya to ed panag-isip na sakey ya ahenten mangiyaanunsio ya angibagan walay duaran paraan pian naimpluensiaan iray kustomer da​—“diad pan-ayat ed sikara odino panmoldi ed sikara.” No nayarian ya usaren na saray managpropaganda tan manangiyanunsio so ontan iran masilib a paraan pian moldien so panag-isip mo, di mas lalo la ed onsianon si Satanas a manguusar ed mipara iran taktika!​—Juan 8:44.

Amta nen apostol Pablo iya. Nampagaan to ya ompano agmanalwar so pigara ed saray kapara ton Kristiano tan magmaliw iran biktima na panamalikdo nen Satanas. Insulat to: “Antakot ak, ompan lamang no, singa say uleg a tinilaan to si Eva ed kasiliban to, saray kanonotan yo naderal ira manlapu ed kalinewan tan kasimpitan a mamaarap ed Kristo.” (2 Corinto 11:3) Tandaan a maong itan a pasakbay. Ta no andi et sikay magmaliw a singa saramay totoon manisia a say propaganda tan panangimoldi’d panag-isip so epektibo​—“balet ag-ira naapektaan.” Say katuaan ya epektibo so satanikon propaganda et napatnagan a tuloy ed kaliberliber tayo lapud inkaruksa, inkabanday, tan pansimpisimpitan a pakabibidbiran ed sayan kailalakan.

Kanian, akikasi si Pablo ed kaparan ton Kristianos ya “agkayo miabobon unong ed sayan mundo.” (Roma 12:2) Oniay impangidalatdat lamet na sakey a managpatalos na Biblia ed saray salita nen Pablo: “Agyo aabuloyan so mundon walad kaliberliber yo a manmoldi ed sikayo.” (Roma 12:2, Phillips) Panpursigian nen Satanas so antokaman a paraan pian sikay moldien to, a singa say managdamili nensaman a moldien toy pitek ta pian nakurti tan naporma unong ed panlabayan to. Si Satanas so walaan na politika, komersiyo, relihyon, tan panagligliwaan ed mundo a niparaan parad satan. Kaunongan kalaknab so impluensia to? Singa met itan kalaknab ed panaon nen apostol Juan. “Say sankamundoan,” inkuan nen Juan, et “mandukdukol ed kaugsan.” (1 Juan 5:19; nengnengen met so 2 Corinto 4:4.) No walay panduduaruwaan mo ed abilidad nen Satanas a mangingganyo na totoo tan manutak ed panag-isip da, nonoten pa no panon kaepektibo so ginawa to ed intiron nasyon na totoo, say Israel, a dedikado ed Dios. (1 Corinto 10:6-12) Ompano ontan met so nagawa ed sika? Nagawa itan ed sika no abuloyan moy kanonotan mon nipaarap ed makaingganyon impluensia nen Satanas.

Amtaen so Nagagawa

Diad inkalapagan, say ontan iran maamot a puersa so mangimpluensia ed panag-isip mo no abuloyan mo itan. Diad libro ton The Hidden Persuaders, oniay indanet nen Vance Packard: “Walaan itayo nin siansia na mabiskeg a depensa sumpad saratan a [masilib] a pakatangguyoran: nayarian tayoy agpatangguyor. Diad amin lawarin situasyon et makapandesisyon itayo ni, tan agtayo pirmin nakontrol no amta tayo so nagagawa.” Tua met itan no nipaakar ed propaganda tan panagpalikdo.

Siempre, pian “amta tayo so nagagawa,” nepeg mon lukasan so kanonotan mo tan awaten iray maong ya impluensia. No panon a say mabunigas a laman so nakaukolan a nataganon maong ta pian makakurang a susto, ontan met so mabunigas a kanonotan. (Uliran 5:1, 2) Makadesyang so kakulangay impormasyon a singa met ed say aliwan impakaawat na impormasyon. Kanian anggaman tua a nakaukolan mon salimbengan so kanonotan mo ed makapalikdo iran ideya tan pilosopiya, agbabayuboan so panmorian onsuppiat odino onsumlang ed amin a bilin odino impormasyon a niiter ed sika.​—1 Juan 4:1.

Midumaan so matuan pananangguyor ed masilib a propaganda. Seguradon pinasakbayan nen apostol Pablo so balolakin si Timoteo a manbantay ed “saray totoo a mauges tan saray managsaol onuges laran onuges, a managsaol ira, tan nasaol ira met a dili.” Balet inyarum nen Pablo: “Balet sika mansiansia ka ed saray bengatla ya inaral mo tan sinisiam, ya amta no siopa so nanaralan mo ed sikara.” (2 Timoteo 3:13, 14) Lapud amin a sepsepey kanonotan mo et mangimpluensia ed sika ed arum a paraan, say tombok et say ‘pangamta ed no sioparay pakakaaralan mo ed bengabengatla,’ pian naseguro no sikaray totoon mannononot ed pankaabigan mo, aliwan ed pankaabigan dan dili.

Akauley kan manpili. Nayarian mon pilien no ‘miabobon ka ed sayan mundo’ diad pangiyabuloy mo’d saray pilosopiya tan ug-ugali na sistema na mundo a manguley ed panag-isip mo. (Roma 12:2) Balet agnononoten na sayan mundo so pankaabigan mo. “Manasikaso kayo,” sirin, so pasakbay nen apostol Pablo, “ta ompan wala so manggawa na deral ed sikayo lapu ed pilosopiya to tan andi-kakanaan a panamalingo, unong na daan ya ugali na totoo.” (Colosas 2:8) Agmankaukolan na sagpot so kimoldi ed si Satanas ed onian paraan, odino ‘pakadederal bilang biktima to.’ Singa itan pakakasungap na asewek. Naapektaan ka dia lambengat ed pakasungap na marutak a dagem.

Diad biek a dapag, napaliisan moy pakasungap ed satan a “dagem.” (Efeso 2:2) Imbes, tumboken so bilin nen Pablo: “Agkayo miaabobon unong ed sayan mundo: noag ingen manguman kayo lapu ed kapasimbalo na kanonotan yo, pian nasali yo no anto so maong, tan makapaliket, tan nasnaspot a linawa na Dios.” (Roma 12:2) Peteg a mankakaukolan iya na sagpot. (Uliran 2:1-5) Tandaan, si Jehova so agmanangontrol. Itarya to so amin a walan nakaukolan ya impormasyon, balet ta pian nagunggunaan ed satan, nepeg mon talinengen itan tan paimpluensiaan moy panag-isip mo. (Isaias 30:20, 21; 1 Tesalonica 2:13) Nepeg a mabulos mon panoen so kanonotan mo na katuaan a nilugan ed “saray masanto a sulsulat,” say impuyan a Salitay Dios, say Biblia.​—2 Timoteo 3:15-17.

Onkiwas ed Panagmoldi nen Jehova

Say pankaukolan parad mabulos tan matulok ya ikiwas ed biang mo no labay moy nagunggunaan ed impluensian panmomoldi nen Jehova et mapuersan niyilustra sanen ingganggan nen Jehova ed si propetan Jeremias ya ondalaw ed pandadamilian na sakey. Naimatonan nen Jeremias so impangumay kanonotan na domadamili nipaakar ed no anto so gawaen to ed sakey a baseha sanen say dadamilien to et “aderal ed lima na domadamili.” Insan inkuan nen Jehova: “O abung na Israel, agko ta nayarian so manggawa ed sika a singa saya so domadamili, . . . Nia, singa say pitek ed lima na domadamili, ontan kayo naani ed limak, O abung na Israel.” (Jeremias 18:1-6) Labay kasin ibaga na satan a say totoo ed Israel et singara gaton na atapaktapak a pitek ed saray lima nen Jehova a moldien to ira ed labay ton klase na baseha?

Agbalot uusaren nen Jehova so sankabiskegan a pakayari to pian pagawa ed totoo iray bengatlan sumpad panlabay da; nisay responsabli ed walaay deperensia iran produkto, a singa ed kaso na toon domadamili. (Deuteronomio 32:4) Niwala iray depekto sano saramay momoldien nen Jehova diad positibon dalan et onsumlang ed panangidirehi to. Ontan so baleg a pidumaan mo ed atapaktapak a gaton na pitek. Walaan kay kawayangan a mandesisyon. Diad pangagamil ed satan, makapanpili ka ya onkiwas unong ed impluensian panmomoldi nen Jehova odino gagalaen mo itan ya ipukay.

Agaylan seryoson leksion! Talagan magmaong so italineng ed bosis nen Jehova imbes a matangsit ya ipilit ya, “Agko nakaukolan a wala ni so mangibaga no antoy gawaen ko”! Nakaukolan tayon amin so manangigiyan impluensia nen Jehova. (Juan 17:3) Aligen si salmistan David, a nampikasi: “Iparungtal mo ed siak so saray dalan mo, O Jehova; ibangat mo ed siak so saray basbas mo.” (Salmo 25:4) Tandaan so inkuan nen Arin Solomon: “Say makabat a too ondengel komon, tan namunat ed aral.” (Uliran 1:5) Ondengel ka kasi? No ondengel ka, sirin “say kalakal sikato naani bantay ed tagey mo; tan say pakatalos sikato naani mangyagel ed sika.”​—Uliran 2:11.