Nayarian Mon Tangguyoren so Agim
“Onla ka, ipaliwawam ed sikato so kasalanan to a sikayon dua lambengat; no dengelen to ka, tinalom [“atangguyor mo,” NW] so agim.”—MATEO 18:15.
1, 2. Anton praktikal a bilin so inter nen Jesus nipaakar ed pideneng ed saray kakulangan?
DIAD kulang lan sakey taon na ministeryo nen Jesus, sikatoy walaan na makanakana iran leksion parad saray babangatan to. Nabasam itan diad Mateo kapitulo 18. Say sakey et say kaimportantian na pagmaliw tayon mapaabeba, singa ugugaw. Insan indanet to a nepeg tayon paliisan so pakapangigapol ed ‘sakey ed sarayan angkelag ni’ tan nepeg tayon papawilen iray nababalang ya ‘angkekelag ni’ ta pian ag-ira natawtaw. Insan inyarum nen Jesus so makanakana tan praktikal a bilin diad panolbar ed saray agpantatalosan ed baetan na saray Kristiano.
2 Nayarin nanonotan mo iray salita to: “No say agim et makapankasalanan ed sika, onla ka, ipaliwawam ed sikato so kasalanan to a sikayon dua lambengat; no dengelen to ka, tinalom so agim. Balet no agto ka dengelen, mangitagar ka na ibam a sakey ono duara pian dia ed sangi’ duara ono talora a tasi napamintuan so amin a salita. Et no agto ra labay a dengelen, sikatoy ibagam ed iglesia; et noag to labay met a dengelen so iglesia, sikatoy ipasen mo ed sika a singa Gentil tan publikano.” (Mateo 18:15-17) Kapigan so nepeg tayon pangiyaplika ed satan a simbawa, tan anto so nepeg ya awawey tayo diad panggawa’d satan?
3. Anton kaslakan a paraan so nepeg a gawaen tayo nipaakar ed saray impakalingoan na arum?
3 Nidanet ed inmunan artikulo a nakaukolan tayon pankimeyan so pamerdona lapud amin tayo et ag-ayadyari tan nalilingo. Nagkalalo lan tua itan sano walay asakitan ed imbaga odino ginawa na sakey a Kristiano. (1 Pedro 4:8) Diad mabetbet et sankaabigan a palabasen lay inkaopendian—a perdonaen tan lingwanan la itan. Nayarian tayon moriaen a say panggawa’d satan et pakawalaay kareenan ed loob na Kristianon kongregasyon. (Salmo 133:1; Uliran 19:11) Ingen, walay kipapasen ya isipen mon kaukolan a miaregloan ka ed agim a laki odino bii ya akapasakit ed sika. Diad ontan a kaso, mangiter na giya iray salita nen Jesus a walad tagey.
4. Bilang prinsipyo, panon tayon niyaplika so Mateo 18:15 ed saray kalilingoan na arum?
4 Insimbawa nen Jesus ya “ipaliwawam ed sikato so kasalanan to a sikayon dua lambengat.” Makabat itan. Imbalikas iya na arum a patalos ed Aleman, ya iparungtal so kasalanan to “diad imaton na apatiran mata,” a kabaliksan ton diad pakanengneng yon dua. Sano mapangasim ya iparungtal so problema a sikayon dua labat, kaslakan et mas mainomay lay pakaresolbi. Mas mabulos ya aminen na agin nanggawa odino angibagay bengatlan makaopendi odino maruksa so kalilingoan to no bukbukor yon dua. No walay arum a mandengdengel, say tendensia na ag-ayadyarin too et nayarin agto aminen a sikatoy nankasalanan odino ikatunongan toy ginawa to. Balet no pantongtongan yo so isyu “diad imaton na apatiran mata,” nayarin namoria yon satan et ag-impakapantalosan imbes a kasalanan odino inggagalan panamasakit. Diad bektan atebek yo la itan bilang ag-impakapantalosan, satan so nasolbar yo la, ya agla ombaleg so melag a problema a maneral ed relasyon yon dua. Kanian, nayarin onaplika so prinsipyo na Mateo 18:15 ed anggan say angkelag iran inkaopendian ed inagew-agew a bilay.
Antoy Labay Ton Ibaga?
5, 6. Unong ed konteksto, anton klase na saray kasalanan so tutukoyen na Mateo 18:15, tan antoy ipapabitar na satan?
5 Diad estrikton panangibaga, misiglaot so walan insimbawa nen Jesus ed mas seryoso iran pamaakaran. Inkuan nen Jesus: “No say agim et makapankasalanan.” Diad malaknab a pantalos, ‘say sakey a kasalanan’ et nayarin ontukoy ed antokaman ya impakalingoan odino kakulangan. (Job 2:10; Uliran 21:4; Santiago 4:17) Balet, isusuheri na konteksto a say kasalanan a tutukoyen nen Jesus et seryoso. Seryoson tuloy itan lapud say managgaway-mauges et nayarin kipasenan ton “singa Gentil tan publikano.” Antoy kabaliksan na sarayan salita?
6 Amta na saray babangatan nen Jesus ya akadngel ed saraman a salita ya agmililimog iray kanasyonan da ed saray Gentil. (Juan 4:9; 18:28; Gawa 10:28) Tan maseguron pinaliisan da iray managsingil na buis, totoon nianak a Judio balet ta inanamot da iray totoo. Kanian diad estrikton panangibaga, say tutukoyen na Mateo 18:15-17 et nipaakar ed seryoso iran kasalanan, ya aliwan personal ya inkaopendian odino inkasakitan a nayarin perdonaen tan lingwanan mo lambengat.—Mateo 18:21, 22.a
7, 8. (a) Anton klase na saray kasalanan so nakaukolan ya asikasoen na saray mamatatken? (b) Anton klase na saray kasalanan so naresolbi ed baetan na duaran Kristiano, a mitunosan ed Mateo 18:15-17?
7 Diad silong na Ganggan, walaray kasalanan ya aliwa lambengat a panamerdona so nakaukolan ed sakey ya akaopendi. Say panag-ayew, apostasya, idolatriya, tan saray kasalanan ed sekso nipaakar ed pilalawanan, pikakalugoran, tan homoseksualidad so kaukolan ya idalem insan asikasoen na saray mamasiken (odino saray saserdote). Tua met itan ed loob na Kristianon kongregasyon. (Levitico 5:1; 20:10-13; Numeros 5:30; 35:12; Deuteronomio 17:9; 19:16-19; Uliran 29:24) Balet, imanoen a say klase na saray kasalanan a sinaglawi dia nen Jesus et nasolbar ed baetan na duaran too. Bilang saray alimbawa: Lapud sanok odino imon et pinauges na sakey a too so kapara ton too. Akikontrata so sakey a Kristiano diad sakey a proyekton walaan na saray espisipikon materyales tan petsan panumpal ed satan. Akipaknaan so sakey a sikatoy manbayar unong ed niyeskedyul odino diad pihon petsa. Insipan na sakey a too a sano sikatoy ipasal na amo to, agto (anggan mansalat na trabaho) kompetensiaen odino salinen iray klienti na amo to diad nampaknaan a panat na panaon odino ed nidesignan pasen.b No agtooren na sakey ya agi so sipan to tan agto pagbabawian so ontan iran impankasalanan, maseguron seryoso la itan. (Apocalipsis 21:8) Balet satan ya impankasalanan so naareglo ed baetan na duaran toon nalalanor.
8 Balet, panon mon resolbien so pamaakaran? Mabetbet a moriaen iray salita nen Jesus diad taloran kundang. Konsideraen tayo so kada sakey ed saratan. Imbes a moriaen iratan bilang mapeget, inggeter na ganggan iray totontonen, randanen so talos na saratan, ya agbalot sasaewen so kalat ya atekepay aro.
Panggunaetan Mon Tangguyoren so Agim
9. Anto so nodnonoten tayo no nipaakar ed pangiyaplika ed Mateo 18:15?
9 Oniay impangigapo nen Jesus: ‘No say agim et makapankasalanan ed sika, onla ka, ipaliwawam ed sikato so kasalanan to a sikayon dua lambengat; no dengelen to ka, atangguyor mo so agim.’ Mabitar, sayan kundang so ag-imbase lambengat ed inap. Kaukolan a walaan kay ebidensia odino espisipikon impormasyon a niparungtal mo pian natulongan moy agim a makamorian sikatoy akapangggaway aliwa tan nakaukolan ya ipetek iray pamaakaran. Maabig so ikiwas a tampol, ya ag-aabuloyan ya onloor so pamaakaran odino paaweten toy awawey to. Tan agmo lilingwanan a no pinonot mo itan a maong et pankaugsan mo met. Anggaman sikayo lambengat so mantongtong a dua, antis to et agnepeg ya itongtong itan ed arum ta pian wala labat so ompila ed sika odino naparakep moy reputasyon mo. (Uliran 12:25; 17:9) Akin? Lapu ed kalat mo.
10. Anto so ontulong ed sikatayo pian natangguyor tayo so agi tayo?
10 Say kalat mo et kaukolan a natangguyor moy agim, ya aliwan pian pantamian, pabaingan, odino sikatoy deralan. No talagan sikatoy akankasalanan, walad kaatapan so relasyon to ed si Jehova. Maseguron labay mo a sikatoy mansiansia bilang Kristianon agim. Napabulaslas so posibilidad ed italona no mansiansia kan kalmado ed pantongtong yon dua, a paliisan iray makapasakit a salita odino panagturing. Diad sayan maaron pitongtong, tandaan a sikayon dua et ag-ayadyari, makasalanan a totoo. (Roma 3:23, 24) No namoria ton sikatoy agmo intalabutob tan naiimano ton masimoon kan ontulong, mainomay la itan a nasolbar. Sayan mapangasi tan mareen ya iyaasingger so nagkalalo lan mangipatnag ed kakabatan no ompatnag a sikayon dua et walaay akalingoan odino say talagan makasengeg et ag-impakapantalosan.—Uliran 25:9, 10; 26:20; Santiago 3:5, 6.
11. Anggano ag-ondengel so sakey ya akaopendi, anto so nayarin gawaen tayo?
11 No nipaimanom ed sikato a walay kasalanan ya agawa tan seryoso itan, nayarin sikatoy natenyeg a magbabawi. Balet diad tua, nayarin makasbel so inkamapaatagey. (Uliran 16:18; 17:19) Kanian anggano agto ni inamin ed pilimero so kasalanan to tan agmanbabawi, nayarin mamalabas ka ni na panaon sakbay ya ituloy so pamaakaran. Ag-imbaga nen Jesus a ‘maminsan ka labat ya onla tan ipaliwawam so kasalanan to.’ Lapud say naresolbim et sakey ya impankasalanan, sikatoy nonoten mo lamet ya asinggeran unong ed prinsipyo na Galacia 6:1 tan “diad imaton na apatiran mata.” Nayari ya ontalona ka. (Ikompara so Judas 22, 23.) Anto balet no segurado kan walay agawan kasalanan, tan agto onkiwas?
Patulongan ed Saray Eksperiensiado
12, 13. (a) Anto so mikaduan kundang ya indatak nen Jesus pian napidenengan iray pakatetelan? (b) Anto iray matukoy a panonot diad pangiyaplika ed sayan kundang?
12 Labay mo kasin paliisan kan tampol na arum no sikay natetel ed sakey a seryoson kasalanan? Andin balot. Mitunosan ed satan, impabitar nen Jesus a kayari na pilimeron kundang et agka ontutunda pian natangguyor moy agim, pian sikatoy mantultuloy a nakaulop mo pati say arum diad naabobonan a pandayew ed Dios. Indatak nen Jesus so mikaduan kundang: “No agto ka dengelen, mangitagar ka na ibam a sakey ono duara pian dia ed sangi’ duara ono talora a tasi napamintuan so amin a salita.”
13 Inkuanton mangitagar ka na “sakey ono duara.” Agto imbaga a kayarim a ginawa so pilimeron kundang et bulos ka lan mangitongtong ed arum nipaakar ed problema yo, ya ontupleg ed sakey a managbiahen manangasikaso, odino onsulat ed saray agagi nipaakar ed problema. Kombinsido ka man nipaakar ed kasalanan, agni talagan sigpot a napamintuan itan. Agmo labay lagi so mangikayat na negatibon impormasyon a pagmaliwan mon managpauges. (Uliran 16:28; 18:8) Balet inkuan nen Jesus a mangitagar ka na sakey odino duara. Akin? Tan siopa’ra?
14. Siopa so nayarin itagar diad mikaduan kundang?
14 Natatangguyor moy agim diad pangombinse ed sikato a walay agawan kasalanan tan diad pamakiwas ed sikaton magbabawi ta pian sikatoy makapikareenan ed sika tan ed Dios. Ta pian nagawa itan, say marakep a kipapasen et no say “sakey ono duara” so mismon akatasi ed impankasalanan. Nayarin wadman ira sanen agawa itan a kasalanan, odino walaan iray mapekder ya impormasyon nipaakar ed agawa (odino ag-agawa) nipaakar ed negosyo. No anggapo so ontan iran testigo, saramay itagar mo et nayarin walaay eksperiensia ed isyun pansisiblangan yo ta pian sarag dan napaneknekan no kasin peteg ya agawa so impakasalanan. Niarum ni, no nakaukolan ed saginonor, nayari iran magmaliw a testigo ed mismon nibaga, a mamekder ed saray katuaan a niparungtal tan sagpot a ginawa. (Numeros 35:30; Deuteronomio 17:6) Kanian aliwa lambengat a wadman ira pian mangareglo, odino mamegley noagta say kiwala ra et onkanan pakatangguyor mo ed agim tan agi da met.
15. Akin a nayarin makatulong iray Kristianon mamatatken no gawaen tayo so mikaduan kundang?
15 Agnakaukolan a saramay nepeg mon itagar et mamatatken ed kongregasyon. Balet, makatulong iray mamatatken, ya eksperiensiadon lalaki, lapud espiritual a kualipikasyon da. Saratan a mamatatken et “singa sakey ya amotan na dagem, tan sakey a siruman ed bagyo, singa saray agus na saray danum ed pasen ya amaga, singa anino na sakey a baleg a batondampay ed sakey a dalin ya amagaan.” (Isaias 32:1, 2) Walaan ira na eksperiensia diad pikatunongan tan panangipetek ed saray agagi. Tan say managgaway-mauges so walaay maabig a rason pian pankompiyansaan to iratan a ‘langkap a totoo.’ c (Efeso 4:8, 11, 12) No pantongtongan so problema ed arap na saratan ya eksperiensiado tan mibiang ed sikara diad pikakasi, napawala so duman atmospera tan nasolbar so bengatlan singa agla naresolbi.—Ikompara so Santiago 5:14, 15.
Kaunoran a Sagpot Pian Sikatoy Natangguyor
16. Anto so mikatlon kundang ya indatak nen Jesus?
16 No aliwan epektibo so mikaduan kundang a manolbar ed pamaakaran, seguradon nalanor laray manangasikaso ed kongregasyon diad mikatlon kundang. “No agto ra labay a dengelen [say sakey odino duara], sikatoy ibagam ed iglesia; et noag to labay met a dengelen so iglesia, sikatoy ipasen mo ed sika a singa Gentil tan publikano.” Antoy lalanoren na saya?
17, 18. (a) Anton padron so makatulong ed sikatayo pian natalosan tayoy kabaliksan na ‘pangidalem ed kongregasyon’? (b) Panon tayon niyaplika iyan kundang natan?
17 Agtayo momoriaen itan bilang totontonen pian ipresenta so kasalanan odino impakalingoan diad regular odino nikaduman miting na intiron kongregasyon. Nadeside tayo so suston paraan manlapud Salitay Dios. Imanoen mo no anto so gawaen ed Israel nensaman no walay kaso na rebelyon, inkasiba, tan panagbuanges: “No say sakey a laki et wala so anak to a masugnar tan masumpa, ya agto labay a tuloken so bosis nen ama to, odino say bosis nen ina to, tan anggaman ta sikato la so dudusaen da, et siansia ya agto ni ra dengelen; dia ed ontan si ama to tan ina to singkaten da a dua naani, et sikato so yakar da ed satan ed saray mamasiken na syudad, tan dia ed wangalan ed pasen to; et kuanda naani ed saray mamasiken ed syudad to, Saya so anak mi a laki a masugnar tan masumpa, agto labay ya unoren so bosis mi; sikato managaglon tan masumpa. Amin a lalaki ed syudad sikato naani tuptupaken da na batobato.”—Deuteronomio 21:18-21.
18 Saray kasalanan na laki so ag-inusay tan aghinusgaan na intiron nasyon nisay amin ed mismon katribu to. Imbes, inasikaso itan na saray bibidbiren a “mamasiken” bilang manangilaman na kongregasyon. (Ikompara so Deuteronomio 19:16, 17 nipaakar ed sakey a kason inasikaso na ‘saray saserdote tan ukom a manusumpal ed saraman ya agew.’) Ontan met natan, no kapilitan lan gawaen so mikatlon kundang, saray mamatatken, a mangilalaman ed kongregasyon, so mangasikaso ed pamaakaran. Pareho ni so kalat da, pian tangguyoren so Kristianon agi no nayadyari. Nipatnag da iya diad pangipanengneng day inkaalas, ya aghuhusgaan lan unona so kaso odino magmaliw a walay lalabien.
19. Anto so panggunaetan a gawaen na saray aturon mamatatken ya ondengel ed pamaakaran?
19 Panggunaetan dan simbangen iray katuaan tan dengelen iray testimonyan nakaukolan pian napekderan no kasin say kasalanan et talagan agawa la (odino tuloytuloy nin gagawaen). Labay dan salimbengan so kongregasyon manlapud inkauges tan ekalen so espiritu na mundo. (1 Corinto 2:12; 5:7) Mitunosan ed Makasulatan iran kualipikasyon da, panggugunaetan dan ‘ikalar so maabig a bangat, tan napasisia iray onsusumpa.’ (Tito 1:9) Komon ta say managgaway-mauges et agmagmaliw a singa saray Israelita, a nipaakar ed sikara et oniay insulat na propetay Dios: “Tinmawag ak, agkayo inmebat; sanen nansalita ak agyo tinmalineng; noag ingen ginawa yo ray mauges ed saray matak, tan pinili yoray agko panliketan.”—Isaias 65:12.
20. Anto so inkuan nen Jesus a nepeg a nagawa no ag-ondengel tan agmanbabawi so managkasalanan?
20 Balet, diad pigpigara lambengat a kaso, ipapatnag na managkasalanan so ontan met ya awawey. No ontan, malinew so ganggan nen Jesus: “Sikatoy ipasen mo ed sika a singa Gentil tan publikano.” Ag-inrekomenda na Katawan so pagmaliw a maruksa odino mamasakit. Balet, malinlinew so nipaakar ed ingganggan nen apostol Pablo ya ekalen ed kongregasyon iray agmagbabawin managkasalanan. (1 Corinto 5:11-13) Anggaman diad saginonor et manresulta iya ed kalat a pakatangguyoran na managkasalanan.
21. Anton posibilidad so lukas ni ed sakey ya inekal ed kongregasyon?
21 Nanengneng tayo so posibilidad ed parabolo nen Jesus nipaakar ed managdarak ya anak. Unong ed ilustrasyon, kayari na sakey a panat na panaon ya impambilay ya akaarawi ed maaron pililimog ed abung nen ama to, ‘akanonot a siansia’ so managkasalanan. (Lucas 15:11-18) Sinalambit nen Pablo ed si Timoteo a walaray managgaway-mauges a magbabawin siansia tan “makapawil ira ed suston inkalimpioy nonot da manlapu ed kalot na Diablo.” (2 Timoteo 2:24-26, NW) Maseguron nailaloan tayo a nalikna na siopaman ya agnambabawin nankasalanan tan inekal ed kongregasyon so impakabalang toy panangabobon na Dios tan ampetang a pililimog tan piduduypo to ed matoor iran Kristiano—insan namoria ra lanlamang.
22. Panon tayo nin natangguyor so agi tayo?
22 Ag-impasen nen Jesus ya anggapo lay ilalo na totoo na nasyones tan saray managsingil na buis. Sakey ed saray managsingil na buis, si Mateo Levi, so nagbabawi, a masimoon a ‘tinmumbok ed si Jesus,’ tan apili ni ingen bilang sakey ya apostol. (Marcos 2:15; Lucas 15:1) Kanian, no say sakey a managkasalanan et ‘agto anggan dengelen so kongregasyon’ tan sikatoy inekal, nayarian tayon alagaren no sikato, diad isabi na panaon et magbabawi tan ipetek toy kurang to. Sano ontan so ginawa to tan nagmaliw lamet a membro na kongregasyon, makapanliket itayo sirin ta atangguyor tayoy agi tayo ed kasimpukokan na tuan panagdayew.
[Saray paimano ed leksab]
a Inkuan na Cyclopedia nen McClintock tan Strong: “Saray publikano [managsingil na buis] ed Balon Sipan so impasen bilang traidor tan apostata, ya adumsisan lapud maparanay a pililimog da’d saray pagano, a mabulbulos iran impausar ed saray managlames. Nibilang ira ed saray managkasalanan . . . Lapud papaliisan ira, saray totoon walaan na mapagalang a panagbilay so onaarawi ed sikara, a say alenleneg iran kakaaro odino kakaiba ra et kapara da met ya aglabalabay.”
b Saray bengatlan nipaakar ed negosyo odino kuarta a mangilalanor ed sakey a nengneng na panamalikdo, panagsaol, odino panagliput so kabiangan ed klase na kasalanan a tutukoyen nen Jesus. Bilang pakapatnagan, kayari ton imparungtal so kiwanwanan a nikurit ed Mateo 18:15-17, inter nen Jesus so sakey ya ilustrasyon nipaakar ed saray aripen (trabahador) ya akaotang balet ta ag-akabayar.
c Oniay inkomento na sakey ya iskolar na Biblia: “Nagagawa no maminsan a say mas dengelen na managgaway-mauges et say simbawa na duara odino talora (nagkalalo la no sikara et totoon mankanepegay respeto) nen say saksakey, nagkalalo la no samay sakey et mikontraan so panmoria to.”
Kasin Nanonotan Yo?
◻ Manunaan, anton klase na kasalanan so kiyaplikaan na Mateo 18:15-17?
◻ Anto so nepeg tayon nonoten no gawaen tayo so pilimeron kundang?
◻ Siopa so makatulong no gawaen tayo so mikaduan kundang?
◻ Siopa laray nalanor diad panggawa ed mikatlon kundang, tan panon tayo nin natangguyor so agi tayo?
[Litrato ed pahina 18]
Pinaliisan na saray Judio iray managsingil na buis. Nampataoli si Mateo tan tinmumbok ed si Jesus
[Litrato ed pahina 20]
Mabetbet a nasolbar tayoy sakey a problema “diad imaton na apatiran mata”